Katalog

28 AĞUSTOS 1982 Cumhuriyot 9 (Baştarah 1. sayfada) tuyor.» diye takılıyor. Mahmut Labadin'in kulağına eğilip Abu Ammar'ı (Yaser Arfat'ı) soruyoruz. «Vallahi belU değil. Ne zaman çıkacak, nasıl çıkacak ve nereye gldecek, belll değü. Son saniyeye kadar da belll olmayacak galiba...» Arafat'ın ne zaman gldeceğl konusunda olmasa bile, nereye gldeceği konusunda iki söylenti var: Önce Suriye'ye gidecek ve orada FKÖ'nün diğer lider leriyle hareketin geleceği konu sunda görüşmeler yaptıktan sonra Tunus'a gidecek. Suriye'ye hiç ugramayacak. Doğrudan Tunus'a gıdecek. Bir başka ihtimal de önce Kıbns'a geçmesi, oradan Tunus'a hareket etmesi. En önemli konu, Arafat'ın Lübnan'dan ya da daha doğru bir deyimle Batı Beyrut'tan na sıl aynlacağı.. Kenti terkeden savaşcı gruplarının birinın arasma sızarak gizllce mi çıkacak yoksa bir devlet başkanı gibi büyük bir törenle mi Batı Beyrufu terkedecek? Mahmut Labadı, bu ikinci olasılık üzerinde tartışmalann sürdüğünü söyledi. FKÖ lideri, eğer, ABD, Fran'sız ve Israil güvenceleri (bu sonuncusu tabiî ABD kanalıyla) alınırsa yani güvenliği garanti edilir ve kendisi bundan emin olursa resmi bir törenle Batı Beyrut' tan aynlmaktan yana. Batı Beyrut'a bir buçuk aylık bir aradan sonra yeniden ayak bastığımız perşembe günü öğleden sonradan bu satırların yazıldığı ana kadar kent sürekli makinalı tüfek roket ve hattâ zaman zaman havan sesleriyle sarsılıyor. Bu kez, bu mermilerin hedefi düşman mevzileri degil. Geride kalan Pilistinlller ve Lübnanlılar, şe refli ve kahramanca bir dlrenişten sonra kenti terkeden kardeşlerine veda ediyorlar. Her sabah saat 7'de Fakhant'de toplanıyor, birer birer kentten aynlmakta olan birlik ler uğurlanıyor. Bir ara Filistlnlilerin varlığmdan bılonış gibi gözüken Batı Beyrut halkı Filistin kuv vetlerinin aynlmaya başlamasıyla tarifsiz bir sevecenlikİ8 Pilistin mukavemetini bağrına basmış îiübnanlılar öksıiz, yetim kalmış çocuklar gi bi üzgün ve buruk... İki aylık savaş ve acımasız kuşatmada sıkmtılara ortak gö BEYRUT, OKSUZ ğüs germek ve aynı kaderi pay laşmak Pılıstinlilerle Batı Bey rut halkım et ve tarnak gibi birbinne kenetlemiş. Batı Bey rutlulann FKÖ kuvvetlerinin kenti terketmekte olduğuna inanmak istemez bir halieri var. Lübnanlı tamamış rejisör Jean Şamun önceki gece biziır. bulunmadığınuz günlerde Batı Beyrut'ta yaşanan olaylan anlatıyordu. îsraillilerin kente girmek içın nasıl hticum üzerine hücum tazelediklerini ve Filistin kuvvetlerinln her hücumu nasıl geri püskürttüğünü beyecanla anlatıyordu. Desene FilistinUler başlan dik çıkıyorlar... Ne diyorsun sen, kahramanlar gidiyor, kahramanlar çıkıyor. Herkas hüngür hüngür ağlıyordu ilk gruplar giderken. Çünkü kahramanlar gidiyor, bizleri yetün bırakıyorlar diye.. Bu bir yenilginin çıkışı değil. Bir mevzi değiştirme. Askeri anlamda bir geri çekiliş. Ellerinde sUahlan, halkın çılgınca tezabUratı arasmda gidiyorlar. Bir buçuk aylık bir aradan sonra geçirilen çileli günlerm içimizi sardığı garip bir össlemle geri döndUgumüz Batı Beyrut'u yaralarını sararken bulduk. Şehir bir yandan Ft listinlilen ugurluyor, bir yandan Beşir Cemayel'in Cumnur başkanlığı altında oluşacak y« ni bir Lübnan fikrine alışmaya, bunu içine sindirmeye ç» lışıyor. Bıraktığımız Beyrut ile bulduğumuz Beyrut arasında temel fark, kentteki tahribatın birkaç misll daha artmış olma sı. Fakhani, Mazraa bulvarı, müze ve çevresi, Ravşa tanınacak halde değıl. Bizim bulunduğumuz günlerde birkaç top mennisinin dışmda isabet almamış olan Hamra, sanayl, Kantari gibi kentin en güvenlikli kesimlerinde bUe gözle görülür bir tahribat var. Çok dostumuz, «Oo, senin burada bulunduğun günler, 1, 4 ve 12 Ağustos günlerîndeki bombardunanların yanuıda çok rahat, neşeli günler kalırdı. 11 saat aralıksız hava saldınsı, 180 da lış ne demek düşünebiliyor musun?» diyorlar. Kent tam anlamıyla, her ba kımdan yaralarını sarmakla meşgul. Bir de FİHstinlileri ugurlamakla. Bu uğurlama törenlerl ve dolayısıyla yeri göğü kapla yan veda atışlan dalıa birkaç gün sürecek. i terörüne , ' (Baştarafı 1. Sayfada) ile 18 sıralarında, diplomat ların yoğun olarak oturduğu îsland Park bölgesinde işlendl. Atilla Altıkat evinden, büyükelçiliğe otomobtllyle giderken bir kavşakta tfafik işaretinde durduğu sirada bir otomobilden inen bir ya da birkaç kişinin sllahlı sal dınsına uğradı. Açılan yay lım ateşi sonucu Atilla Alkat aldığı yaralann teslrîyle hemen ölürken, saldır ganlardan birinin yay a, diğerinin de Toyoto marka bir otomobille kaçtığı bildirildi. Polls yetkilileri, ataşenin otomobilinin kırmızı ışıkta durduğu sırada, başka bir otomobilden inen bir kişinin Altıkat'a Browning marka bir tabancayla ateş açtığım, saldırganm 30 yaşlarında 1.75 boyunda ve esmer biri olduğunu bildirdiler. Polis saldında kullanılan otomobilin bir apartmanın yakınında terkedilmiş bir durum da bulunduğunu, saldırıdan hemen sonra yakalanan şüp hell kişinin ise sorgusuna de vam edildlğlnl söyledi. Şehlt ataşe Atilla Altıkat m 17 yaşmdakl kızı Zeynep Altıkat olaydan bir saat son ra kendisiyle görüşen gazetecllere «Babam her an bir saldırı korkusuyla yaşıyordn, bize her zaman sokaga çıkmayın derdi» şekllnde konuştu. Babasmm menfur bir saldırı sonucu şehit olu şundan sarsılan ancak, son detece sakin konuşan Zeynep babasını büyükelçilige giderken görmedlğini söyledL Zeynep Altıkat, bir muhafızın 24 saat evlerinl koruduğunu, ancak babasmm göreve yalmz glttiğlni söyledl. Olaydan sonra «Agence France Press»in Montreal bü rosuna telefon eden bir kişi cinayetl «Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları» adma üstlendiğini söyledi. îngiliz aksanı ile konuşan klşl «saldırılarımızı sürdüre ceğiz» tehdidinde bulundu. GörgU tanıklan, ateşenin arabasınm, yeşil ışığın yanmasını beklediğl bir sırada, ağacm arkasında gizlenen saldırganm fırladığını, arabanm yanma gelerek As kerl Ateşe Altıkat'ı kurşun yağmuruna tuttuğunu belirt tiler. Büyükelçllik müsteşan Taşkın Oran, kendisini tele fonla arayan BBC muhabirinln sorulan üzerine su bil glleri verdi. «Olay malesef doğru. Bize 9.30 sıralarında elçiliğe tele fon eden bir haber ajansı nın telefonu bir olay meyda na geldi&ini söyledi. Yaptıgı raıt kısa bir araştırmadan •onra malesef tkt yıldan beri vazlfe srören AtUla Altıkat bn sabah evinden Btiyükeiçl otomobiliyle gelirken otomobllin bir trafik ıçığmda durduğu sırada bir ya da birkaç kişinin saldırısına uğ radı, şu ana kadar yetkili makamlardan olaydan sonra bir kişinin yakalandığını, Browning tabancasının terkedilraiş bulunduğunu öğren dik. Polisin olay yerinde 12 kovan bulduğu da bize veriIen bilgiler arasında. Bize ulaşan haberlere göre. cinayeti ASALA adlı Gizli Ermeni örgütü üstlendi» Hunharca bir saldırı sonu cu hayatını kaybeden evli ve iki çocuk babası olan Atilla Altıkafın şehit edilme sinden sonra Kanada pollsl genel bir alarma geçirildi. Polisin bölgedekl yolları kes tiği, tüm arabalan çevirerek kontrol ettiği bildirildi. Ottawadaki menfur sal dın üzerine Kanada Mas lahatgüzar'ı Dışişleri Bakanlığına çağrılarak, böyle bir menfur saldınnm Ka nada'da ikinci kez olduğu cinayetin birincl de olduğu gibi canllerin yanma kal maması gerektiği belirtil di. Dışişleri Bakanvekili Yavuzalp, bu nedenle Kanada makamlarından bu insanlık dışı saldırıyı ya panlarm yakalanıp layık olduklan cezaya çarptırıl maları içîn en süratli ve etkîli önlemlerln alınması nı önemle beklediğimlzi be lirtti. Yavuzalp aynca insanlık için bir leke olan bu cinayetlerin uluslarara sı alanda bir yöntem olarak yerleşmeslnl önlemenin bütün insanlık için bir ortak görev olduğunu da vurguladı. Kanada Dışişleri Bakanı Dr. Mark Mecguigan olay üzerine Dışişleri Bakanı îlter Türkmen'e bir baş sağhğı mesajı gönderdl. Mecgulgan mesaiında «as kerl ataşeniz albay Atil la Altıkat'm bu sabahOtta wa"da öldiiriildfığünü deh şetle öğrendim ve vah şihane ve anlamsız cflrüra nedenl Insanlar nezdinde sadece Inflal uyandırnıaktadır» diyerek gunları söyle di. «Üzüntüyle anlamıs olmaktayız ki hiçbir ülke bu gibi saldırılara karşı güvenli deSildlr, fakat, sl zi temin ederim ki, Kana da elindekl bütün imkân lan kullanarak bu alçakça olayın faillerinl bulup ce zalandırmak azmindedir». ÖZGEÇMİŞt Hunharca öldürülen şe hit Ataşemiz Kurmay Albay Altıkat, 1937 yılmda Ibtanbul'da doğdu, 1960 yılmda Hava Harp Okulun dan mezun olan Altıkat 1971 yılına kadar çeşitli hava birliklerlnde görev yaptı 1971'de Hava Harp Akademisine giren Altıkat 1973 yılmda da kurmay subay olmuştu. 300 (Baetarafı 1. Sayfada) japüacak referanduında devlete özel sektör sağhk ku bin geuç Zİ yaş çizgisine yak rumlarmı desteklemek tesis et laştıkları halde oy kulianama mek ve teşvik etmek görevi ve yacakiardır.» Komisyon sözcüsü Kemal edildiğini bildirdi. önergenin lehinde konuşan Dal, komisyon olarak seçmen Siyami Ersek de, «Alt yapı ku laşının 21 olarak tespıtini bazı rulmadan, inıkanlar hazır nedenlerle uygun gördufelerinı lanmadan bir metod konulursa söyledi. Dal, sözlerini şoyle sonu hüsran oiur. Bu maddeyi surdürdü: «1961'den 1980'e kadar partiAnayasa'nın içine koyarsanu devleti milyarlarca liralık akı ler arasındaki bu nedcnıe <,ıbett rneçhul yük altına sokar kan çatıjmaya son vermek için seçmen yaşınuı belirlenerek, sınız» dedı. 1 Komisyon Başkanı Aldıkaçtı, Anajasaya girmesini uygun bul duk. 18 yaş tercihiuın doğ sağhk hizmetlerinin yaşama olmadığı kanısındaymı. hakkının bir uzantısı olduğu ru 1924 Anayasasımn ilk uygu nu, vatandaşının varhğını koru landığı dönemlerde 18 yaş uy manın devletin en başta gelen gun görüimüştür. Atatürk, görevi olduğunu söyledi. bunun sakıncalarmı gördüğü Komisyonun katılmadığı bu önerge oylanarak dikkate alın için 1934de seçmen yaşını ~'ye çıkartmışiır. Komisması kabul edildi. yon olarak seçmen yaşının KS.'üncü madde konusunda jıS'e indirilınesine ve maddede önerge veren Tandoğan Tokki bu tıkranın çıkartüması %ö%, sağlık hizmetlerinin tak el önerilerinc katünuyoruz.» den yürütülmesinin AnayasaFikri Devrimsel, Kemal Dal'a ya konmasım istedi. Tokgöz'ün önergesinin dikkate alınması soruyu yönelttı: «Sözcüye göfe siyasl konuoylanarak kabul edildi. Genel sağlık sigortasının sağlık hiz larda gençler sağlıkıı düşüne metlerinin tek elden yürütül miyorlar. SağUklı duşünmeyen bu gençlere işledikleri siyasi mesi durumuna gelinmeden gerçekleştirilemeyeceğini ifa suçlardan çarptırıldıklan ce de eden Bahtîyar Umnoğlu' zalardan bir indirinı öngörmü nun önergesi ise reddedildi. yor mu? Ayrıca rüşt yaşı ile seçmen yaşı arasında fark 63.tlncü madde ds değişiklia getiren sistemler nelerdir?» önergeleri ile komisyona geri gönderildi. Kemal Dal bu soruya şu karşüığı verdı: 64. MADDE: «Değişik ülkelerde değişik Daha sonra çevrenin korun yaşlar kabul edilmiştir. Mesamasına ilişkin 64. maddenin gö la Almanya da 18' dlğer ülke rüşülmesine geçildi. Türe Tanç lerde de 18'e doğru azalma bay ve arkadaşlan tarafmdan vardır. Biz 21'i uygun görverilen önergcde çevreyı koru dük.» nianın devletin yanısıra topluSeçmen yaşının 18'e indiril mun ve her vatandaşm görevi mesmden nıçin Türk gençliolduğunu Anayasada bellrtilme ğino bu itimat varken çekinıl si gerektiği ifade edildi. Prof. dığım soran Zeki Cakmaklı'Aldıkaçtı bunun bir eğitim so ya, Kemaı Dal şu karşılıgı runu olduğunu, Anayasal so verdi: run olmadığmı dile getirerek «21 yaş önergeye katılmadıklanm bil değildir. güvenslzlikten dolayı dirdi. Önerge reddedildi. Prof. smda bir Siyasi partiler ara polemik yaratılmaAldıkaçtı bu sırada maddenra ması gcnçlerin öğrenim ça birinci satırmdaki «tabil» söı ğuıda ralıatsız edilmemeleri cüğünün çıkartılmasını önerdı. için bn yaş tesblt edildi.» Madde bu şekilde oylanarak Komisyonun katılmadığı ögenel kurulda kabul edildi. nergenin dikkate alınması ka 74. MADDE bul edümedi. Oylamada Ana yasa Komisyonu Uyeierindeu Genel Kurııl'un ögleden sonra Turgut Tan ile Mümin Kava ki oturumunda, «Sosval ve eko lah seçmen yaşının 18'e indinomik hakların sıuırı» başiıkn rilmesi yonunde oy kullandılar. 1i madde gönişüldü. İbratıım lasmdaki «21 yaşını dolduran» BaraıiRÜ'in sosyal ve ekonomık Daha sonra maddenin 3. fıkalanlarda Anayasa ile belirlerasmdaki «21 yaşuu doiüuran» nen görevlerin, 5 vılhk Dlanın ibaresmin madcleden çıkarılma yıllık oranları alınarak yerıne getirilmesine ilişkin önergesıne smı ongöreıı Cahit Tutuın'un Komisyon katjlmadı ve önerge önergası gorüşüldü. Beşlr Hamltoğullan, 18 20 reddedildi. Evllya Parlak, mad denin iktidarların vorumuna a yaş arasında 3. mılyon 62 bia çık olduğunu belirterek, bu 446 kişinin bulunduğunu belirt tı ve «Rejimin en eüçlü sanunla devletin devlet babalığı vunucusu olabilecek 3. milyon yapamayacagını savundu. kişiyi dışlamakıa rejimi daya Bejir Hamitoftullan'nın mad nıksız bırakıyoruz» diye konuş denin, ülkenın iktisadi potan tu. siyellerinin tumünün azamı ol•rurgut Yeğenağa da. komıs çüde harekete gecirileceği ve istikrarın korunmasınm göze. , yonun getirdiği maddeyi bavundu. Kamisyonun tilerek sosyal ve ekonomik jU, öıjşrgenin dilUcate katılmadı aluıma «lanlarda devletin eörevlerint k ü L d l l i yertae getireceği seklinde düaenlenmesine ilişlcin önergesi ele alındı. Sözalan, HatnitofulReferandum lan, Ulkenin kaynaklarmı harekete geçirmek için başbakaRıfat Beyant ve arkadaslanından, kaymakamma. muhta rımn halk oylamasınm cin rına kadar tüm vöneticilerm maddeye gırmesine ilişkin öner mahmuzlanması gerektiğini söv ledi. Bu sözler, Turgut Ycğen. gelerme komisyon katılmadı. Komisyonu Soz»ğa tarafından sıra kapakları Anayasa na vurularak pıotesto edildi. cusu Kemal Dal, reteranduBu sırada Ragıp Tartan verin mun tasarıya gırmesuu uygıuı görmedikıerını bildirdi. Komıs den kalkarak mahmuzlanma sö yonun katılmadığı bu önerge zünün geri alınmasım istedi. Hamitoğullan. sözlerinin yan de Genel Kurul'da dikkate alm lış anîa?ıldığım, mahmuzlan madı. Madde üzerinde son ola rak Rıi'at Beyazıt ve arkadaş manın somut olarak eüclü uyar altındaki er ve erma seklinde kullamldığını be ları silahtutuklu ve hükümlule başlarla lirtti. rin seçime katılamıyacaklarıCahit Tutum ise, maddenin na ilişkin bir fıkranın madde başlığı ile içeriginin birbiriyle ye eklenmesmi istediler. Beya çeliştiğini belirterek. devletin zıt bu fıkrayı ordıuıun üzerine imkânsızhklar nedenivie ödev gölge düşer endışesiyle getirdiklerini söyledi. ve görevlerini özel mülkiyete devredip devredemiyecejUni sor Özer Gürbüz, bu konunuıı du. Prof. Aldıkaçtı bu soruya, yasayla düzenlenebüecegini be devletin yükümlii olduğu gö lirterek önergeye karşı çıktı. revlerl yerine getirece#ini, özel Önergenin lehinde konuşan sektöre bu gcirevlerini devretAlaattin Aksoy, amaçlanııın mentn sözkonusu olmavacağını askerın siyasetten anndırılması bildirdi. Hamitoğulları'nın öner olması gerektiğini belirttı. Ko gesi reddedildi ve «Sosyal eko ınisyon Sözcüsü Kemal Dal, nomik haklann sınm» başlıklı önergeye dikkate ahnmak üze re katüdıklarını söyledi. öaer 74. madde benimsendi. ge oylanarak dikkate alınması 75. MADDE kabul edildi. 76. madde dikka Danışma Meclisi Genel Ku to alınan bu önergeyle birlikte rulu daha sonra sivasi haklar komisıona geri verildi. ve ödevler başlığını tasıyan 4. •üncü bölümünün ilk maddesi olan TUrk vatandaslığıjü dü # 77. madde zenleyen 75. maddenin görüşülmesine geçti. Hamza Eroğlu, «Siyasl partiler kurm» ve Feyzl Uysnner ve arkadaşlan taralmdan verilen önerge ile parUlere girme lıakkı»nı dümaddenin son fıkrasında yer zenleyen 77. maddenin görüşül alan, «vatandaşhktan cıkarnia mesine başlandığmda Komisyon tiyesi Dal, maddenin son İle ilfrlll karar ve lslemlere haf sı yargı yoln kapatılamaz» bi lıkrasında yer alan «komttnizm, faşizm ve teokrasl» sözlerini çimindeM ifadenin tasandan tümü ile oıkarumasım istediler. çıkardıklannı açıkladı. Sö>alan Hamza Eroğlu, Idare Rıfat Beyazıt ve arkadaşlan hukukunda hükümetin bazı ta tarafmdan verilen önergede sisarrufların olduğunu ve bunlar yasi partilerin evraklarmın önrm yargı yoluna açık olmadı ceden Jçişlerl Bakanlıgı'nca in ğmı ileri sürerek vatandaşlık celenmesi ve partilere glrlşin tan çıkanlmanın yarEi yoluna 21 yaşda dondurulması önerilaçık olmamasmı savundu. di. önergede aynca Yüksek Yargı Organlan, Ytiksek öğreKomisyon adına görüşlerini bildiren Kemal Dal. vatandaş tlm Kurumu, Kamu görevinde lık bağınm önemli bir bağ ol çalışan mensuplar ile öğrend. duŞunu belirterefc, «Törk dev ler, Silahlı Kuvvetler ve Kolletl *orba bir devlet depdir. luk Kuvvetlerinin partüere girmesinin yasaklanması istendi, OScünii hulnıktan alır» diyerek önergeve katılmadıklanm bil Önerge aynca partilerüı kadın dirdi. önerge oylanarak redde kolan ve gençlik kollanm da tîiidi. Of rüsmeler sonunda mad içeriyordu. de tasarıdaki çeklivle benimKomisyon olarak önergeye ka sendi. tılmadıklarım bildiren Kemal Dal, tasarıdaki düzenlemeden siyasal partilerin kuruluşlanm # 76. madde izne bağlamadıklannı belirterek Bnergenin partilerin kurulma75. maddenin kabul edilm©sin smda bazı kıgıtlamalar getirdiden sonra, «seçme, seçUmc ve ğtei ifade etti. Dal, partilere glsivasi faaliyette bulunna hak rişin 21 yaş ile sımrlandınlmalarunı düzenleyen 76. madde sı ve kadın ile genclik kollannin görüşülmesine geçildi. Mad nın yasaklanmasına da karşı deys ilişkin önerge veren çıktı, önerge oylanarak reddePaşa Sanoğlu, seçmen yaşının dildi. 21'den 18'e indirilmesini önerMehmet Hazer, «Sirasi partidi. Sanoğlu, söyle konuştu: lerin dcmokratik sivasi Iıavatm «Bu anayasa ile yenl nesille vazçeçilmez unsurları olduğu» rin beklentilerine karşüık ve fıkrasmın maddeden çıkarümarilmelidir. Seçmen yaşuıın 18'e sına ilişkin önerge verdi. Haindirilmesi ile onlara guven ve zer basmda yazıldığı gibi ken sevgimizi göstermiş olacağız. dilerinin demokrasivl daraltGençlere oy kullanma hakla mak, geriye götürmek istidavermememls berhansibir fayda dmda olmadıklannı. demokravermeyecektir. 1982 kasımında siyi ilerl getirmek için çaba Seçmen yaşının 18'e indirilmesi harcadıklarını söyledi. Hazer, «Partilere bir uyarıda buluıımak istenıniştir önergeyle. Par tiler lüzumliidur, eereklidir, anıa kutsal varlıklar değildtr. Onlara uzlaşmaya muhtaç oldukiarmı ihtar etmek dtırumundayu» dedi. Kazım öztürk, söz alarak önergenin aleyhinde olduğunu bildirdi ve şunlan söyledi: «Bir eski parlanıenterin taIihsiz sözlerine tanık olmanın ıstırabı içlndeviz. Kötü yöneticilerin eline geçti dire müesseseler kötülenemez. Parlamenter sîstemi kuracacımızı iddia ederîten, bu fıbranm cıkarılmafc istenmesl biiyük bir talihsizlik. tir. Arttk partisiz de narlamen. toyu olusturabileceğlmiü anlamını çıkardım.» Anayasa Komisyonu sözcüsü Kemal Dal, bu hükümle partileve bir mukaddeslik vermek istediklerini. bu hükmün çok partili hayafa bir teminat olduğunu söyledi. Hazer'in îçindekl ukteyi anladığım belirten Dal, geçmise bakıpta bu hükmün çıkmasmı kabul edemeypceklerini belirtti. Komisyonun katılmadığı önergenin dikkate alınması kabul edilmedi. ardmdatai (Baştaralı 1. Sayfada) clurumda acaba dışsatımın da}\a çok artması döviz girdilerine ne olçüde etki yapncaktır? Bu soru teknifo duzeyde enine boyuna duşunulmelidir. Bursa'da Van Pres Döküm Sanayii Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Van ise 19 ağustos 1982 günlü Dunya gazetesinde yaymlanarı demecinde ilginç bir sav ıleri suruyor Eğer yüksek faızli para kredi politihasından vazqeçiür$e I miîvon. lira dolaymda fiyatı olan bir yerli arabanın 600 bin liraya satılabileceğini söyleynn Mehmet Van, «Türkiye'nin Avrupa için vazgeçilmez bir yedek parça pazarı» olduğunu vurguluyor ve sözlerini şöyîe sürdürüyor: »Bugün ülkemizde 5 yıl yetecek kadar orijinal Avrupa yedek parça stoku var. Bizdelti Taksim yedek parça pazannı Avrupa'da bulmak mümkün deRil.» Oyle görunuvor ki Türbiye'de otomotiv endüstrisi saglıkh koşuüar içinde kurulmamış; bugünkü para poIHikasıyla büsbütün bunalıma girmiştir. Açıhlanan gerçekler çoh çarpıcı ve şaşırtıcıdır. Ulke ekonomisinin hançıi k"Hmvie baksanız buna benzer görüntülsr birbirini izliyor. Planlama Teskilatı'na karşm plansızhğın faturasını ödüyoruz ve daha da ödeyeceğiz. ^HrAr GÖZLEM (Baştarafı 1. Sayfada) parfcilerin etkinliğine ve gücüne bağlanmıştır. Bu nedenledir ki, «partilerüstü hükümet» kavramı parlamenter sistem ile bağdaşmaz. Düşünce ve örgütlenme Özgürlüklerine sınırlar getirmek, seçmen kamuoyunun serbestçe oluşmasmı engelleyici anayasalarda parlamenter sistemin özüne ve felsefesine oldukça ters düşer. «Başkanlık slstemi»nin anayurdu. Birleşik Amerika'dır. Anayasa hukukunun ilk tanık olduğu Başkanlık sistemi, 1787 tarihll Amerlkan Anayasa sı ile getirilmiştir. Bu sistem. yasama, yürütme ve yargı organlan arasında karşılıklı dengeye dayanır. Bu denge, her üç kuvvetin birbirlerine karşı bağımsız olmalanyla sağlanır. Başkanlık sisteminde Devlet Başkanı, halk tarafmdan, iki asamalı seçimle iş basma getirilir. Yasalarm yürütülmesi. dış politikanm yönetlmi, silahlı kuvvetlere kumanda yetkisi. Devlet Başkammn başlıca görev ve yetkîleri arasındadır. Başkanlık sistemi, yargı yetkisi oldukça geniş bir anlayış İle yürür. Amerika'da yüksek mahkeme, zaman zaman belki bu yüzden «yargıçlar devlptl» suçlamalan İle karşılaşmıştır. Başkanlık sistemi, yürütmenin smırsız egemenliğl anlamına gelmez. Yürütmenin, tartışmasız üstünlüğü, Başkanlık sistemlerinde değil; «Başkancı sistem» adi verilen Güney Amerika ülkelerinde gecerl'dlr. Brezilya. Ar.iantin ve Bol'vya gibi Gtinev Amorlka tiîkeleri ile Gana ve Gabon gibi Afrika devletlerinde «Başkancı sistem» işlemektedir. Bu özellikleri ile «Başkancı sistenj» anayurdu Amerika'da karşılıklı dengelerle işleyen «Başkanlık sistemî^nin yozlaşmış, başkalaşmış ve j'abancılaşmış biçimldir. «Aldıkaçtı Anayasası» temelinde partl egemenligine VP cofeulcu demokra=!ve davalı mrlamenter sistemp. oldukça yabancıdır. Daha doğrusu. getirîlpn sistem. parlamentpr düzenin Islemes'nî engeüeyici ntteliktedir. Sistem, Baskanlık sistemins de benzememektedir. Devlet Baskîmlı&ı. Baskanhk sistemini andınr biçimde güçlendlrilmiş, ancak yine de bazı kurumlar ile parlamenter sistemin yaşatıldığı ileri sürülmüstür. Getirilmek istenen düzen. Güney Amerika ülkelerine özgü «Başkancı s!stem»ini andırmaktadır. Bu «Güney Amerlka gerçe£i» savm Komisyon Başkanmca kabul edilmis olacak kl. kendilerl, Yönetim Kurulu tlcincl Baskant olduklan Tercüman gazetesinîn 19 nisan 1980 tarihli Anavasa seminerinde şu kaygıyı dile getirmişlerdi. «İbretle» okuyalım: ABD'de federalizm. parti disînHnl olmayan lkl partîli sistem ve hnlkm hürrîyetlertne bağlılığı. Başkanm demokratik düzende kalmasmı saglamaktadır. Halbuki si^temi. ABD'yi takliden benimseyen Güney Amerika drvletlerinde, federasyonlarda görülen nisbi bir başart dışında, genelllkle Caudillo denllen sefllmiş Başkanm yetkilerlnden yararlanarak bir stire sonra Idareye el koyduğu ve silahlı kuvvetlerin birbivl ardma pronunclamento denllen hükümet darbelfTİ yaptıklan görülmektedir. Her iki halde de diktatörlük kurulmaktadır. Bundan dolayı ki Güney Amerika devletlerinde parlamenter rejirae doğru bir geUsme başlamıştır... Aldıkaçtı Anayasası. neredeyse ulus egemenr Uiîlni. bir tek kişiye devtedecek ölçüde «tek adam yönetiml» gettnnektedir.' Geçmlş siyasal olayiar gözönünde tutulufsâ, şu 'tâslak ile" getirilen sistemin, adma ne denirse densln, sonunda, «Başkancı slstemse kayması çok büyük olasılıktır. Ekonomlde «Arjantin modelbne çok benzeyen bir uygulama ile bugünkü ekonomik bunalıma gelindl; umanz. böylesine ekonomik düzenlere hukuksal kılıf hazırlayan Anayasa Aldıkaçtı'nm deylşl İle 1lerde Güney Amerika'da «pronunclamento» adı verllen «hükömet darbelerine» yolaçmaz. Ylrmincl yüzyılm şü son çeyreSlnde, Amerlka'yı değil; Güney Amerlka'yı yeniden keşfetmeye kalkanlara bilmeylz ki ne demeli?. ^ | Partilere yardım Son miletvekili secimlerinde geçerli oyiarın en az yüzde 10'ur.u alan siyasi partilere dev letçe yapılacak yardımm ka» nunla düzenlenmesine ilişkin bir fıkranın eklenmesi konusunda dört önerge verildi. Partilere bütçeden bir tek kuruş verilmssine taraftar bnlunmadığını bildiren Turptıt Ye^eııağa, önersreniıı reddecîil mesini istedi. Mehtnet Harer ise, partilerin hazineden aldıkları paralarla militan yetiştirdık'erirü çıkar çevrelerinin par tilere para dagıttıklarmı öne sürerek, «Ne verirseniz verin, bazı ellor gene partilerin içine Bİrecektir. Haıineden yardım yapmayalım» diye konuştu. Ko vnisvon üdma söz alan AWıkaçtı, 1971 jıhna kadar partllprin kendi geür kavnakları ile ypşadıklanm beürterek, «h'cWr t'«tnokraside stvasî pattîlere devlctce yardım vatJilmsriıpını» ^öyled:. Aldıkaçtı. «Bir partinin tutulmasımn doktrin!n«. krndîsine Snananlarına. ıııîlitanlarına» baglı oîdugunu ve Komisvonun çogunlugıınun önergeye karşı oldugtımı söyledi. Komisyonun katıîmadigı bu <inergenin dikkate alınması da kfbul edümedi. Daha sonra «Part! kurnıa ve T»rttlCTe glrme hakla» baslîklı 77. madde aynpn kabul edildi. Komisyonun çalışacaSı gerekrosirie birleşim buutine bırakıl dı. Yunanistan'dan Arnavutluk'a kaçmak isfeyen iki Türk yakalandı Stelyo Berberakis bildiriyor ATÎNA Yunan Smır GUvenlik yetkilileri Arnavutluğa kaçma hazırlıklan içinda olan. iki Türkito yakalandıjhm açıkladı. Daha önce Türkive'den gizlico Yuıianistan'a gelerek siyasi'l sığınma isteminde bulunan ve Atina yakınlanndaki Lavrion göçTOenler kampında alıkonulan İki Türkün Sebahattin Kor (25) ve Hasan öperim (31) olduğu bildirildi. Arnavutlukla «ınır kaaabası Igumenica'da yakalanan iki Türk kaçağının Atina'ya geri gönderilmesi bekleniyor. Evren, "Emekli (Baîtarafı 1. Sajfada» len aynlıyorsunuz ama ber ne olursa olsun şu elbiseyi üzerinizden çıkarıyor. sunuz, silahlı kuvretlerin yenllenmesi ve arkadan ge lenlere kadro açılması İçin buna katlanmak zorundayız, bugün size yann biz lere gelecektir. Bugün© kadar yurt savunmasında görev aldınız, bundan son ra da ibtiyacımız olursa yurt savunmasında yine sizleri çağıracağız, onun için elbiseleriniz daima evevlerinizde asılı durmalıdır Kara Kuvvetleri sinama salonunda yapılan törende, konuşan MGK üyesi ve KRra Kuvvetleri Komutanı Or general Nurettin Ersin de, emekliye ayrılan subayları kutladı. Ersin, Bir asker olarak gerektiğinde her za man göreve koşacağmızdan kuşkumuz yok» dedı. İkinci Ordu eskı Komutanı Bedrettin Demirel de emeklıye ayrılan subaylar adına yaptığı konuşmada doğal ve yasal nedenlerle emekliye aynldıklannı belir terek, «Sayın komutanımız, bizim gönüllerimiz ölünceye kadar yurdumuza ve ordumuza hizmet edenlerle be raber olacaktır» dedi. Daha sonra emekliye aynlan subaylara şilt, fors ve hizmet belgeleri verildi. Cumhuriyet (Baı?t»nıf! 1. sayfada) deki tırmanışı çeşitli çevrelerce değişik yorumlanıyor. Kapalıçarşı'daki fearraflar, bu gelişmeleri salt Amerika ve dünya piyasasmda altm fiyatlannm yükselmesino baglama eğlliminde görünüyorlar ve «1 ons altının 10 gün önceki ve bugünkü dün ya fiyatlorı arasında farkı 170'le çarpıp (1 doların Türk lîrası karşılıgı) 3l'e bölerse niz (1 ons 31 gram) ülkemiz de 1 gram altında son 10 gün içinde gözlenen fiyat artışını bulmus olursunuz.* diyorlar. Buna karşıhk bazı banka cılar ve piyasa çevrelerî, Kastelli olayının ardından bankalara da güvenin bir ölçüde sarsıldığını ve altın piyasasındaki canlanmayı, tasarruf sahiplerinin ellerin deki birikimlerin yeniden geleneksel tasarruf aracı olan altına kaymakta oluşuna bağlıyorlar. Bu çevreler, altına 2 yıl önce artan talep strasmda yaşanan olayları anımsatarak. altına talebin artmasmm Türkiye'yi yeniden altm ithalatçısı haline getirmesinden kaygı duyuyorlar. Altuım gerek dünyada ge rekse ülkemizde son günlerde hiîla değer ka2anma smda «değeri artan bir ma la talebin artması» gibi psikoloiik bir etkenin de kuşkusuz payı bulunuyor. Ne var ki altın piyasasınm canlanmasıyla birliktö enflasyon beklentileri de gündem© geliyor. Bilindiği gibi altm ancak enflasyon oranınm yüksek olduğu dönemlerde paranm değerinin en iyi korunduğu tasarruf aracı gluyor. Evren: Kotliamlar (Baştarafı 1. sayfada) Türk milleti ve kederli alleslne başsaglığr dllerim. Bu alçakça saldınlar maalesef devam etmekte, sin si bir savaş halinde Ermenl teröristlerin insiyatl finde sürdürüle gelmektedir. Türkiye Cumhuriyeti ve Türk mllletine karşı savafl halinl alan bu katliamlarm son bulması için her türlü tedbirin alınmasmda Türk hükümeti kararlıdır. yeter gücünü gerekli olan Bu mücadele devletimizin yeter gücüne gerekli olan yer ve zamanda kullanma sı zaruret halini alınmıştır. Bütün insanlık aleminin ve sorumlu devletlerin, in sanlık için bir leke teşkil eden bu aşağlık yönetimia uluslararası alanda serbest çe yerleşmesini önlemelerin de ortak yarar ve zaruret vardır. Bunun büyük ön celikli bir sorun haline geldiğinin bir an evvel idrak edilmesinin zamam çok tan gelmiştir.» Öte yan dan, Evr6n, şehît ataşenin eşi Ayla Altıkat'a bir başsağhğı mesajı göndererek üzüntülerini bildirdi. Milli Savunma Bakanı Ümit Haluk Bayülken Ot tawa Askeri Ataşemiz Atilla Altıkat'm şehit edilmesi üzerine yaptığı açıklamada «Türk milletinin sabrı sonuna kadar istismar etme nin imkân dahilinde olama yacağmı bu caniler idrak etmeleri gerekir» dedi. ULUSU'NUN MESAJI Başbakan Bülend UIusu rıyı kara bir leke olarak nıtelendirdl. Askeri Ataşe. Altıkat'm eşine bir başsağhğı mesajı gönderen Ulusu, »Er meni katillerin hakettikleri cezayı bulmaları için gereken herşeyin yapılacağı hususunda sizl temin ederim» dedi. İstanbul (Baştarafı Sporda) şiktaş (Prf. G) 11.30 rerahspor Yıldız (A.G) 13.00 Pendik . THY (A.G) 14.30 Vefa Simtel Beykoz (Prf. Q) 16.00 Yeşilköy B. Spor (A.G) 17.30 Avcılar Tuzla (A.G) Maltepe Stadı: 11.30 Altınorclu Sahragenç (A.G) 13.00 Ye nibosna Mimarsinan (A.G) 14. 30 Çubuklu Pmdıklı (A.G) 16. 00 Çınarspor Kocasinan (A.G) A. Hisarı Spor Akademisi: 11.30 Yamanspor Hürriyet (A.G) 13.00 Çıksalm tstinye (A.G) 14.30 Madenspor Kartal tepe (A.G) 16.00 Yaylaspor Topkapı (A.G) Eyüp Stadı: 10.00 Yıldınmgenç Zeyrek (A.G) 11.30 Davutpaşa • Taksim (Prf. G) 13. 00 Hasköy Anadolu (Prf. G) 14.30 Aksaray Sehmiye (A.G) 16.00 Doğangüneş K. Kapı Za ra (A.G) A. Sitesl Çim Saha: 10.00 öTienspor Tunaspor (A.G) 11. 30 Altmtepsi özfatih (A.G) 13. 00 Yıldıztabya Kartalspor (A. G) 14,30 Kaynarca Kültürspor (A G) 16.00 Alemdar . B. Yeniçarşı (AX3) DM'den notlar İlk gün (Baştaraft Sporda) mı, ilk maçında tâbva'yı 50 yenerken, (B) talcımı ise Italya'ya 53 yeniîdi. Bayanlar takım müsabakalarmda, Türkiye (A) takımı Sov yetler Birligi'ne, (B) takımı da GüneyKore'y e aynı sonuçla 30 yenildiler. (Baştarafı 1. sayfada) Ancak kendlsl de arada bir üyeleri köşeye kıstırmaya çalışıyor. önceki günkü birleşimde Tülay Öney'in bir önergesl görüşüldü. Aldıkaçtı öney'ln üzerinde dlkkatle durulması gereken ve ülkenin kalkmmasınm temel sorunlanndan birinl oluşturan bir ko nuya değindiğinl söyledi. Bu sözler Genel Kurul'da (Baştarafı 10. Sayfada) «bravo» İle karşılanırken, SADIK GÜRBÜZ Aldıkaçtı «Bravo'nun biraz Saz Banatçısı Sadık Gürbüz' sonra ne olacagmı bilmiyo ün yargüanmasına başlandı. rum ama ben devam ediyo1 noiu Askeri Mahkeme'de gö rum» dedi. Arkasmdan da rülen davada iddianamesini o katılmadıklanm kuyan savcı sanığın evinde önergeye yapılan aramada ele geçirilen bildirdi. şiirler ile bantlann çözümünde ••• komünizm propagandası yap tığmın belirlendiğini iddia etti. Genel Kurul'da en renkll Gürbüz'ün en az 5 yıl hapisle slmalardan biri Besir Hacezalandmlmasım istedi. mitoğulları. Devletin tükeHalk müzigi bestecisi ve ticlleri koruyucu önlemler Jcracısı olduğunu belirten Sa dık Gürbüz suçlamalan kabul almasına ilişkin maddenin etmedl, Bant çözümleri ve şi tüketicllerln çok korkunç irlerin bilirkişi tarafmdan in bir durumda olduğunu gös celenmesi kararlaştınldı. Du terdlğlnl belirten Hamitrusma ertelendl. ogullan söyle dedi: Idamla «Eğer günümüzde Victor Hugo Türkiye'de yaşamıs olsaydı 'Sefiller'ini herhalde çok daha dramatik boyutlarda dile getirirdl.» Vatandaşlardan kendisine bu konuda çok sayıda mektup geldlğlnl anlatan Hamitoğulları. bir mektup tan şu cümleleri Genel Ku rul'a okudu: 'Dün bize damadımız geldi' Istanbul'dan yazıyor bu vatandaşımız, Küçükçekme ce'den 'bir tavuk getîrdi' di yor. 'kan koca şaşırdık, bu nu nasıl pişlrelim diye. Unutmuşum Sayın Hamitoğulları, nasıl pişeceğini'.> Sovyetler (Baştarafı Sporda) turnuvanm en güçlü ekibi Sovyetleri yenen Amerikah lar, aynı rakiple şampiyonluk maçı yapacaklar. Avust ralya'nm yenmesi durumun da ise, Sovyetler ile Yugoslavya altın madalya için karşılaşacaklar