Katalog

21 AĞUSTOS 1982 Cumhuriyet 11 DM'de dün kabul • Cibuti Dışışleri ve İşbırliği Bakanı Mümin Batdon Farah, temaslannı tamamlayarak dun ülkemizden ayrıldı. Farah Yeşilkby havaalanında haraketmden önce verdiğl demeçte yap tığı görüşmelerın çok olumlu geçtiğinı, sıcak bır ilgi ve konuk severlik gördüğünü söyledi. • Milli Eğitim Bakanlığı, 198283 öğretim yılında dövizU ve dövlzsiz özel öğrenci olarak yurt dı>ına Usans ve lisansüstü öğrenlm yapmak isteyenlerin başvuru süresini biray uzattı, açıklatnaya göre başvurular 30 eylüie kadar yapılabllecek. • Kapalıçarşı'nm büyuk tehlike atlatmasına neden olan Çarşıh han yangınının çıkış nedenınin belirlenmesi için oluşturulan bilirkişı heyetı çalışmajanna başladı, savcı Adil Durmuş'la beraber Çarşılı han'a gelen bilirklşi heyeti yangınm ilk olarak çarşınm bodrum katında bulunan 31 numarah dükkandan başladığmı belirledıler. Bılirkışi Heyeti Başkanı Mumtaz Çorum yangının elektrık kontağından çıkmış olabileceğini bıldirdi. Aksıgorta Kurucu üyesi Ali Gcmeç'te Çarşılı handa zararın 2 mılyara yakıaşnıasına rağmen sıgorta temınatınm ancak 350 milyon lıra dolayında olduğunu bildırdı. • Fatih'te başında takke ve sank, üzerinde uzun entari ile dolaşırken yakalanan Sellm Köroğlu kıyafet kanununa muhalefet suçundan gözaltına alındı. • Mılli Eğitim Bakanhğı iîk basküarı tamamlanan 274 bın 890 kitabı ücretsiz olarak çeşitU ülkelerdeki Tiirk çocuklarına gönderdi. Dün görüsülen 8 maddenin 5 i komisyona (Baştarafı 1. sayfada) fıkrasına «eziyet» kelimesintn de eklenmesi ve «öldflrme tillinin» maddede sayılan durumlarda yerine getirilmesi halinde «yaşama hakkının ihlâl edllmiş sayılmayacağu şeklindekl fıkranın metından çıkanlması yönündeydi. Onergelerın okunmasından sonra komisyon adına söz alan Feyyaz Gölcüklü madde üzerinde, Komisyonun da bazı onerileri olacağuıı belirterek şunları söyledi: «Maddenin 2. fıkrasına tıbbi zorunluluklar ve kanunda yazılı haller dışında ibaresinln eklenmesine komisyonumuz katılıyor. önergelerln bir bölümün de son fıkranın tamamen çıkarılması isteniyor. Son fıkra ile getirilen amaç, hiçbir zaman insan öldürmeye açık kapı bırakmak, yeşll ışık yakmak değildir. Hangi haller, kişi bütün lüğünün ihlali sayılmayacak. Bunları belirtmek tstedik. Hayat hakkı gibi önemli bir koııuda, bunları hangi hallerde istisna getirlleceğlnl kanun koyucuya serbest btrakmamak için getirdik. Son fıkranın çıkurılmasına katılraıyoruz. Silalı kutlanmak son vare olarak düşünülmektedir.» Daha sonra Feridun Şakir öğiınç, Mustafa Alpdündar. Va hap Güvenç, Rcmzi Banaz va Beşir Hamitoğulları'nm madüe yı yenıden düzenleyen önergesı ele alındı. önergede «Kişi dokunuimazlığınm, kanunun açık ça gösterdiği hallerde hakim karan olmadıkça, kısıtlanamayacağı kesinleşmlş ölüm cezalaruun saklı tutulacağı» bnerılerek, son fıkrarun maddedeıı çıkarılması istendı. Önergenln lehmde söz alan Şerafettin Yarkın, son fıkranın çıkanlması gerektığini belirterek, şöyle dedi: «Üldürme fülinin hangi hallerde meşruluk kazandıgı fıkrada gosterilmektedir. Bu haller, foUs Vazife ve Selahiyetlerı Vasusı ile ICK'mn Ugııi madaetennde belirtümiştir. üu nuıı Anayjoa maddesi baline getırUmesı sikıncalıdır. Oiırevlıieri, meni nıümkün tecavuide dikkatsiz sUah kuUanınayı sovkedeblıir. Anayasal var diye bundan Ijygulamada, arzu edılnıeyca saiıincalı sonuçlar çıkabılir.» önergenin aleyhiade san Evlıya Parlak, nun öldürme fiüınin ş hallerinin kanunlardakı gıb! Anayasada y«r almasıru itabui etmesı nedeniyle, bu tür öner gelerin reddedilmesı gerektiğıni söyledi. önergenln îetunde söz ai&n Caiut Tutum, komisyonun arna cınm mevzuat hükumlerım Anayasal Uke değerine gatırmek olduğunu belirterek, «Folisio bu likeyi görünce, görevlni daha iyi mi yerine getlrecegl amaçlanıyor. Komisyon maddenin gerekçesini geniş bir şekilde ortaya atsın tartısalun» dedi. Tutum, son fıkranın çıkanlması gerektiğini söyledi. Söz alan Fe57az Gölcıikiü, bu konunun geçmişte de tartışıldığını üelirterek, bu fıkra hükmünıin kanun koyucuya hıtap ettiğıni ıtadeyle şunları söyledi: «Bu sınırlar İçinde kanun ko yucu hareket edebilsin istedik. iıkra, Avrupa İnsan Hakiarı Sözieşmesinin Z. maddesinden derlemniştir. Önergeye katılamıyorum.ı Daha sonra Ogunç ve arkadaşlannın önergesı oylanarak leddedıldl. Anayasa Komisyonu üyesi Feyzı Feyzioğlu ile Fevzi Uyguner ve beş arkadaşuun maddenm ıkincı tıkrasma bazı ıbareler ekjenmesıne ıhşkın önergelerine, komisyon katıldığuıı bildırdı. Önerge, Genel Kuruf da oylanarak kabul edildi. Kabul edilen onerge ile maddenın 2. fıkrası «Tıbbi zorunluluklar ve kanunda vazılı haller dışında Jdsının vücut bütiinlüğüne dokunulamaz. Rızası olmadan bilimsel ve tıbbi deney lere tabi tutulamaz. Doku ve organlan alınamatj. biçimtnde düzenlendi. Kamer Genç'in, maddenin son fıkrasmm çıkanlmasuıa ıilişkin önergesi ele aluıdı. Oner gesi, üzerinde konuşan Kamer Genç, fıkranın ölüm cezalanna Anayasal dayanak aramak İçin konulduğunu söyledi. Anayasalarm temel amacırun kişilerin yaşama hakkını korumak ve ge liştirmek olduğunu bildtren Genç, «Bn hakkı yok edicl hü kümlere yer verirsek, güçlü devlet esprisine ters dttşmüş oluruz. ölüm cezasuu, 1982 Anayasası'na koymakla iyi etmemiş oluruz.» diye konuştu. önergenin lehinde söz alan Şerafettın Yarkm, Ceza Yasası"ndaki hükümlerin, Anayasa' ya aundığuıı tekrarlayaraic ölüm cezasuıın onaylandığı makamı gösteren maddenin tasanda bulunduğunu belirterek, ayrıca, burada zikredilmesıne gerek olmadığı karusında bulunduğunu söyledi. Önerge"nın aleyhinde konuşan Necdet Gebeloğlu, «Devletimiz ölüm cezasuıın yerine getiriimtsine nıa ni olacak kadar zengin bir üike değüdir» dedi. önerge aleyhinde ikinci konuşmayı yapan Fikri Devrimsel ise, «Ölüm cezalannın uygulama alanının dikkatle te». pit edillp, bugünkü genişliğinden mutlaka daraltılması gerek tlğini» söyledi. üygulama alanının genişliğini eleştiren Devrimsel, fıkra'dan, Sıkıyönetim va olağanüstü hallerin dışmdakl ölüm cezalannın çıkarılmasını istedi. KOMtSYON KATILMADI Komisyon adına söz alan Feyyaz Gölcüklü, amaçlarının hayat hakkuun içeriği olduğunu bildirerek, şunları söyledi: «Böyle bir önemli hükmün Anayasa'da ye« alması lazımdır. ŞayeVölüm cezası kabul ediliyorss', Ceza Kanunu'ndan ölüm cezası kaldınlırsa, bu hüküm boş bir hükiim olarak ortada kalır. önergeye katüamıyoTUZ.» Genel Kurul'da daha sonra önerge oylanarak reddedildi. Ve son fıkranın maddeden çıkarılmasına ilişkin olarak, Şerafettin Yarkın ve Isa Vardal' ın önergelerinin görüşülmesuıe geçildi Komisyon'un kaüimadığı bv önerge de Genel Kurul' da reddedildi. Avni MUftüoğlu ile Feyzi Fey zloğlu'nun maddenin son fıkrasını yeniden düzenleyen önergelerine Komisyon da Katıl dı. önerge oylanarak, dikkate almması kabul edildi. önerge ile son fıkra şöyle düzenlenmiş oldu. «öldürme fiili, meşru müdafaa, yakalama ve tutuklama kararlartnın yerine Retirilmesi, bir tutuklu veya hükümlünün kaçmasının önlenmesi, bir ayaklanma veya isyanın bastırılması, olağanüstü ya da savaş ve Sıkıyönetim hallerinde yetkîli merciin verdiği emirlerin uygulanrausı sırasında sılah kullanılınasına, kanunun cevaz verdiği zorunlu durumlarda meydana getmişse, birinci fıkra hükmü ihlal edilmiş sayılmaz.» MEŞRU MÜDAFAA Daha sonra, Fikri Devrlmser in ifi. maddenin son fıkrasına ılışkın değişiklik önergesı kabul edilmezken, Rcmzi Banaz ın, son fıkrada bulunan meşru müdafaa sözcüğünUn, «meş ru müdafaa hali» bıçiminde de. ğiştirilmesine ilişkin önergesınin dikkate alınması kabul edıldi. Madde, dikkate alınması kabul edılen önergelerle birlikte komisyona geri verildi. un katılmadığını kaydetti. Önerge lehinde önce Akif Erginay söz aldı. Sonra Serda Kurtoğlu konuştu ve bir kelime için kursünün işgal edıl mesinden yakındı. Halil Gelen dost da, bu hükmün yerinde olduğunu öne sürdü. Evliya Parlak'm komisyonun katılmadığı önergesi Genel Ku rul'da oylanarak. reddedildi. Komisyon üyesi Feridun Ergin, «Serseri» kelimesinin mad deden çıkarılması yönünde oy kullanırken. Feyzi Feyzioğlu ile Teoman özalp çekimser kaldılar. Cahit Tutum ve arkadaşları nm, 18. maddenin 1. fıkrasında değişiklik yapılmasma ilişkin önergelerinin dikkate ahnmasına ilişkin oylamada önerge ka bul edildi. Tutum ve arkadaşla rının önergesi «Toplum içinde tehlike teşkil edebilecek akıl hastası. alkol tutkunu ve uyuşturucu madde hastası veya has tahk yayacak tair kişinin bir müessescde eğitim, tedavi ve islah edilmesini» içeriyor. 18. maddenin (e) fıkrasının sonun da yeralan «halleri difjinda kim se özgürlüğünden yoksun bırakJİamaz» 'biçimindeki ıüadenin ayrı bir paragraf olarak madde de bulunmasına ilişkin önerge kesin olarak oylanıp kabul edildi. özer Gürbfiz bu maddeye itiş kin üir önerge vererek, devletin ekonmik imkansızhklar nedeniyle yurt dışına çıkma hürriyetinin sınırlandınlabilmesinl önerdi. GUrbüz aynca aynı hürriyetin ağır hapis ya da 6 ay veya daha fazla hapis cezasını öngören soruşturma nedemyla sınırlandınlabileceğinl belirti. ' Ozer Gürbüz*ün bu önergesi dikkate alınmak üzere kabul edildi. Fevzi Uyguner'in «Seya, hat ve Yerleşme hürriyetinint savaş hali, genel sağlığın koruu ması gereği sımrlanabileceğlne» ilişkin önergesi de dikkate alın mak Uzere karar altına alındı. 20. madde önergelerle birlikte; Komisyon'a geri verildi. :»t/ Cibuti Dışişleri Bakanı ülkesine döndü % Yurtdışı öğrenimi başvuru süresi uzatıldı MADDE 23 HABERLEŞME HÜRRtYETt: Herkes haberleşme hürriyetlne sahiptlr. Haberleşmenin Rİzliliği esastır. Kamınun açıkça gösterdiği hallerde usulüne göre verilmiş hakim karan olmadıkça geçiknıesinde sakınca balunan hallerde dc kanunla yetkili kıIınan mercün emri bulunmadıkça haberleşme engellencmez ve gizliliğine dok'.nulamaz. (Baştarafı 1. Sayfada) £ Yangının çıkış nedenleri belirleniyor Komisyona iade edilen maddeler MADDE 16 KÎŞİNÎN DOKüNULIVIAZLlGl, MADDt VE MANEVt VAKLIĞI: Herkes yasanıa, tirme hakkına sahiptir Klşinin vücud bütünlüğüne dokunulamaz, rızası olnıadan bilimsel ve tıbbi tleneylere tabi tutulamaz ve organları alınamaz. Kimseyc işkence yapılumaz. Kimse insan onuruyla bağdasmayan bir cezaj a veya muameleye tabi tutulamaz. Mahkemelerce verilen Öliım cezalarının yerine getirilmesi hali birinci fıkra hükroü dışındadır. Oldürme fiili kuvvete başvurmayt zorunlu kılmış olan meşru müdafa, yakalama vc tuıuklama kararırun yerine getirilmesi, bir tutuklu veya hükümlüniin kaç masııun önlenmesl, bir ayaklanma veya i» yanın bastırılması olağanüstü ya da sıkıyönetlm halJerinde yetkili merciin verdiği emiıîerin uvgulanması sebebiyle meyuana gelınişse. birinci fıkra hükmü ihlal edllmiş sayıunaz. MADDE 17 ZORLA ÇAUŞTIRMA \ASAGl: Hiç kimse. zorla çalıştırüanıaz. Angarya yasaktır. Şekil ve şartları kanunla düzenlenmek iizere tutukluluk, hükümlüluk ve şartla salıverme süreleri içiaıdekl çalıştırmalar askeri nitelikte olan veya askerlik görevl yerine geçen hizmctler, olağaııüslü halerde vatandaşlardan istenecek hızmetler, ülke ihtiyaçlarının zorunlu kıldığı alanlarda öngörülen vatandaşlık ödevi nlteliğindekl beden ve fikir çabşmaları, zorla çalıştırtlmâ sayılaıııaz. MADDE 18 K1ŞI ÖZGtJRLÜĞÜ: Herkes kişi özgüriüğüne sahiptir. Şekil ve şartları kanunda gösterilen: a) Mahkemelerce veriien özgiirlüğU kısıtlayıcı cezaların ve gjveniik uıılemlerinın yerine getirilmesi, b) Bir nıalıkeme kararının veya kanunda öngörülen bir yukiımlülüğün gereği olarak ügüinin yakalanması veya tutuklanma&ı, c) Bir küçüğüıı gözetitn altıııda islahı veya yetkili nıercii onüne rıkartılması içın verilen bir kararın yerine getirilmesi, d) Toplum için tehlike teşkil edebllecek bir akıl hastası, uyuşturucu maıtıie teja alkol tutkunu, bir s>cr»eri veya hastalık yayabilecek bir klşinin üzgürlüğii iSe ilgiti olarak alınan önicmleriu ycrine getirilmesi, e) Usulüne aykırı jekllde ülkeye girmpk isteyen veya giren bir kJmsentn veya hakkmda sınır dışı etmc yahut geri verme kararı verilen bir klşinin yakalanması veya tutuklanması halleri dışında kimse ö/gür'uğunden yoksun bırakılamaz. MADDE 19 KİŞİ GÜVENLÎĞ1: Herkes kişi giivenliğine sahiptir. Suçluluğu bakkında KuvvetU belirti buluna kişiier ancak kaçmalan deÜUerin yok edilmesml veya değiştirilmesini önlemek maksadıyla yahut bir suç işleumesî tehlikeli veya buıılar gibl iutuklanmayı zorunlu kılan ve kanunla gösterilen diğer hallerde hakim karanyla tutuklanabilir. Tutukluluğun devanuna karar verilebilmesi aynı şartlara bağlıdır. Hakim kararı obnadau .,. yakalama, ancak suçüstü HaUnde veya ge> ' ' ' cikmesinde sakınca bulunan hallerde yapılabillr. Bunun şartlannı kanun gösterir Yakalanan veya tutukianan kişlere yakalama veya tutuklama sebeplerl ve hakjanndaki iddialar bnkan ölçüsünde yazıh ve her halde sözlü olarak hemen bildlrilir. Yakalanan veya tutukianan kişi tutulma yerine en jakın mahkemeye gönderilmesi için gereku sure harîç en geç 48 saat ve toplu olarak işlenen snçlarda en uoı? 13 gün içinde hakim önüne çıkarılır. Kınıse bu süreler geçtikten sonra hakim kararı oünaksızın özgürlüğunden yoksun bırakılamaz. Yakalanan veya tutukianan kişinin durunıu yakınlarına bildirilir. Olağanüstü lıaı, sıkıyönetim ve savaş hallyle ilgili hükümler saklıdır. Tutukianan kişilerin makul süre içinde yargılanmayı ve sonışturma veya kovuşturma sıraitinda scrhest bırakılniayı lsteme hakiarı vardır. Serbest bırakılma ilkesi yargüama süresince duruşmalarda bulunmasını ve hiik mün yerine getirilmesinl sağlamak için bir güvenceye bağlanabllr. Her ne seoeple olur. sa olsun özgüriüğü kısıtlanan kişi kisa sürede yargılanmasını veya serbest bırakılma. sını sağlamak amacıyla yetkili yargılama mercine itiraz hakkına sahiptir. Hiç kimsenin özel hukuk iiişkilerinden doğan bir borcu. yerine çetirme imkanmdan yoksun bulunması sebebiyle özgüriüğü kısıtianamaz. Bu esaslar dışında işleme tabi tutulan kişilerin uğravacakları her türlü zarar hukuka göre devletçe ödenir. 21. madde h 0 Sarıkla dolaşırken yakalandı £ Yurtdışındaki çocuklara kitap gönderildi Demokratik hakların (Baştarafı 1. Sayfada) «Temel hak ve hfirriyetlerle ilgill sınırlamalar, demokratik toplnm düzenlntn eereklerine aykın olamaz ve öngördüklerl atnaç dışında uygulanamaz.» Pıkrada en çok üzerinde durulan ifade ise, «demokratik top lum diizenin gereklerine aykırı olamaz» tümcesiydı. Kimi Danışma Meclisi üyelerine göre, bu ifade, «açık» degildi, «demokratik toplnm diizeninin ge rekleri»nden ne anlaşılryordu? Bu tfademn yerine «haklann özfine dokunulamayacağı» kavramının kabul edılmesı önerıldl. Bu öneriye karşı, 1961 Anayasası'nda da yer alan bu kavramın, «12 Eylül'e gelişte e n btiyiik etkenlerden olduğu» ı. leri sürtildU, «öze dokunma» kavramının, tasanda ver alan «demokratik toplnm gerekleri» kavrammdan daha «kapalı» oldugu savunuldu. Bu tartışma lardan sonra, «demokratik t»p lum diizeninin gerekleri» yerine «öze dokunmama» kavramınm kabul edilmesine iliskin önerge kabuı edilmedı. Bunun ardmdan çok ilgtoç sonuçlar doğurabilecek bir önerge verildi. 12 maddenin «te. mel hak ve özgürlüklerln sııurlandınlmasının sınırını» çizen bu fıkrasının tümden kaldınlmasına ilişkin bu önerge tsmaU Şengün ve arkadaşlarınca ve rildi. Bu önergenin «dlkkate alınması» oylanarak kabul edilcli ve önerge madde ile birlikte Komisyon'a gönderildl. Bu durumda şöyle bir sorun ortaya çıktı: 12. maddenin birinci fıkrası "rangi hallerde temel hak ve özgürlüklerin sınırianabileceğlnl içerlyor. Son fıkra ise, her Anayasa'da olduğu gibi hak ve hUrrtyetlerin sımrlandmlmasinın hangi koşullarda bir çerçeve tçine ahnacağını hükme baglıycr. Oysa, smırlamanın çerçeve sini çizen son fıkra kaldmldıgında, «hak ve özgürKiklerln sonsnz smırlanabilecegi» gibi çok tehlikeli bir sonuç meydana çıkıyor. ÇUnkU, «sınırlandır manın sınırını kaldıran» fıkra ortadan kalkmış oluyor. Nitekim, konuya iliçkin söz alan Anayasa Komlsyonu Uyesl Feyzi Feyzioğlu, tehlikeyl şöyle açıkladı: «Sınırlamaya bir sınır getlrmeyecek olnrsak. o zatnan dayanacağımız bir duvar kalmamıs olacaktır o zaman teb like çanları çalabillr. Sımrlı olmayan sınırlama yola açüırsa, o yoldan geçmeye başlayan ları durdurmak imkânını kaybetmlş oluruı. Sınırlamaya bir sınır getirilmesl gerektlğine inanıyornm.» KOMÎSYON'A GERt GÖNnERİLMEStNDE DURtTM 12. maddenin son fıkrasının, «dikkate alınmak iizere» kabul edılerek, Anayasa Komisyonu'na gönderihnesi sonucunda., Ko misyon önergeyi inceleyecek ve görüşünü bildirecek. Komisyonun, önergeyi kabul etmediği gözönüne alınacak olursa. Anayasa Komisyonunun Genel Kurul'a maddeyi yine tasanda yer aldığı biçimde eetirmesi olası görülüyor. Danışma Meclisi'nde temel hak ve özgürlüklere konan sınırlamalann sınmnı çizmefc 1 çin bir başka görüş daha ortaya atüdı. Bu görüs Anayasa Mahkemesl'nin aldığı kararlardan esinleniyor. «Hakkın 8zttne dokunulmaması» kavramıran açık olmadığı görüşUne karşı getirilen öneri, «kanunların bir hak ve özgürîüğun kullanılmasmı son derece zorlaştı ran ve hak ve özgürlüklerl kullanılamaz hale getiren sınırlamalar getiremeyecefti» ifadesinl içeriyor. Bu öneri de Danışma Meclisi Genel Kurulu'nda kabul edilmedl . 19. madde 17. madde «Zoria ana başlığı aitandakı 17. maddenin gorüşülnwsıne geçildi. 17. rr.adde kotıusunda Oıer Gürbüz ve tmren Ajkut ile arkada^ıarsnuı verdilcleri onerge göru$d;cSü. Söz konusu önergodc, maüdede tutukluluk ve îıE,rti<ı iünerme süreleri içindelu Çaı^tırmalann. zorla ça!:,'r.r.r> ivılacagına ilişkin ıfaderıln çıkarılması istendi. O iıciiceıun lehmde goraşlerinl bıUıren Fikri Devrimsel, bır tutuklunun tutukiuluk süresi içsrisinde masum olduğunu ve masum sayılacagını bildirerek, zorla çalıştırılmasmın hukuk mantığına ters düştüğünü bildirdi. Devrimsel, ıyl hali gördlduğü içm şartla salıverilen bır kişinin zorla çahştırılmasının da, Anayasa'nın genel esprisl içinde makül karşılanamayacağuıı bildirdi. ŞARTLA ŞARTtt Enia Muratoğlu, şartlı salıverilen bir klşinin ce*aevinden çıktığını, diğer insanlarla hıçbir farkının olmadıgmı kaydet. ti. Komisyon adına görüşlerini bildiren Prof. Gölcllklü, tutuklu bulunan kişilerin kötü itıyatlar edinmemesi için kendiierine hafif işler verilmesini söyledi. «Şartla salıverme» ile «Şartlı sahverllme» arasuıda fark olduğunu, şartlı salıvenlen kışının belli şartlara uvmak koşuluyla, salıverildlğinı ifade etti. Bu nedenle önergeye katümadıklannı söyledi. Devrimsel ve Muratoğlu, yeniden söz alarak, «Şartlı salıvermenln» mevzuatta bulunmadıftmı bildirmeleri Üzerine GölcüklU, kendılerine bu konuda katümadık larını söyleyerek, bu konunun dikkate ahnacagını vurguladı. Söz alan Fuat Azgür, 17. mad de de yer alan, «Ülke îhtiyaçlarının zorunlu kıldıgı alanlarda öngöriilen vatandaşlık ödevi niteliğindeld beden ve fikir çahşmalan zorla çaiıştırma sa yılamaı» biçimindeki ifadenin açık olmadığını, bu ifadenin başına kanunda gösterilen ifadesinın eklenmesini istedi. Göl cuklü, fıkranm başında bütün KJria çaiıştırma sayılamayacak hallerin kanunla düzenleneceğinin hüküm altına alınmış olduğunu belirtU. Daha sonra madde önergeler le birlikte Komisyon'a geri gön Ankara'da 210 kitap kitaplar arasında bazı seks yayınlarıda bulunuyor. Top latılan kitaplardan Sol Yayınları'na ait olanlar şöyle: «Ekonoml politiğin eleştirîsine katkı, Ücretli emek ve sermaye, Felsefenln sefaleti, Fransa'da sınıf savaşımlan, 1844 el yazmaları. Anti Duhring, Ailenin. özel mül kiyetin ve devletin kökeni, Utopik sosyalizm bilimsel sosyalizm, Gotha ve Erfurt programlarının eleştirisi, Felsefe incelenıeleri. KapitaHzm öncesi ekonomi biçimIeri, Rusya'da kapitalizmin gellşmesi, Demokratik devrimde sosyal . demokrasinln Iki taktiği, Emperyalizm kapitalizmin en yüksek aşama sı, Uluslann kaderlerini tayin hakkı, Nisan tezleri ve ekim devrimi, Sosyalizm ve savaş, Leninizmin ilkeieri, Marksizm ulusal sorun ve sömürgeler «orunu, Son yazılar, Anarşizm mi, sosyalizm mi?. Teori ve pratik, Askeri yazılar, Felsefenin temel llkelerl, Felsefenin başlangıç ilkeleri, Ekonomi politik, îlkel toplum kölpd toplum . feodal toplum. Ka pitalist toplum. Sosyalizmin Alfabesi.» Adalet Bakanlığı bir süre önce. «Bakanlar Kurulu'nca yurda sokulmas! ve da^rıtılması yasaklanan ve mahkemelerce zapt ve müsaderesine karar verilen yayınlar a ait llste. başlıkh bir kitapçık ha7irlamıştı Toplatılmasına başlanan kitaplann önemli bir bölftmünün bu kitaoçıkta da yer aldığı belirtildi. THA'nın haberine göre îs tanbul'da da MAY Yayınlan'nca vavımlanarak piyasa ya sunulmuş olan beş kitap toplatıldı 1. ve 4. Sulh Hukuk Mah kemelen'nin kararlarıyla toplatılan. Nlhat Bphram'ın «Hayatı Tutuşturan Acılar», Gülten Akın'ın «Kırmızı Ka ranfil», Aşık Sinem Bacı'nın •Dünden BugÜne Aşık îhsani». bilim adamlarının ortak çalışması olan «Ekonomi Po tillğin Temelleri» ve Asun (Baştarafı 1. sayfada) Bezlrci'nin «On Şalr On Şiir» adh kitaplan hakkmda dava açıldı. 1971 yıhnda yayımlanan ve Istanbul 1. Sulh Ceza Mahkemesi'nin 28.7.1982 tarih. 1982/108 sayılı karanyla toplatılan, Asım Bezlrci'nin «On Şair On Şür» adh derlemesi TCK'nun 142312 rnaddelerinden, 1978 yıhnda yayımlanan ve îstanbul 1. Sulh Ceza Mahkemesi'nin 8 7.1982 tarih 1982/96 sayıh kararıyla toplatılan, Nihat Behram'ın «Hayatı Tutnşturan Acıiar» adh kitabı TCK'nun 142/3 maddesincien. 1979 yıhnda yayımlanan ve îstanbul 4. Sulh Ce za Mahkemesi'nin 15.7.1982 tarih 982/70 sayılı karanyla toplatılan «Ekonomi Politiğin Temelleri» adh kitap TCK'nun 142/4 maddesinden, 1971 yıhnda yayımlanan ve îstanbul 1. Sulh Ce za Mahkemesi'nin 26.7. 1982 tarih 982/104 karanyla toplatılan Gülten Akın'ın • Kırmızı Karanfil» adh kitabı TCK'nun 142/3 312 maddele rinden ve 1976 yıhnda yayımlanan îstanbul 1. Sulh Ceza Mahkemesi'nin 8 7. 1982 tarih 1983/95 sayıh kararıyla toplatılan «Dünden Bugüne Aşık İhsani» adh ki tap TCK'nun 311312142 maddelerinden suçlanıyor. 20 MADDE SEYAHAT VE YERLEŞME HÜRRtYETl: Herkes seyahat hürriyetine sahiptir. Bu hürrlyet, suç sonışturma ve kovuşturması ve suç işlenmesinln önlenmesl anıaçlanyla kanunla sımrlanabillr Herkes diledi ği yerde yerleşme hürriyetine sahiptir. Bu hürriyet, suçun önlenmesl sosyal ve ekonomik gellşmeyi veya sağlıkh ve dUzenll kentleşmeyl gerçekleştirraek yahut kamu mallarını konınıak amaçlanyla kanunla sınırlanabilir. Vatandaş sınırdışı edilemez, ve yurda girme hakkmdan yoksun bırakılamaz. Vatandaş yurt dışına çıkma hürriyetine sahiptir. Bu hürrlyet ancak vatandaşlık görevl ya da soruşturması veya kovuşturması gereği smırlanabilir.» 18. madde Genel KuruTun öğleden sonra saat 14'de başlayan oturumunda «Kişi özgüriüğü» başlığını taşıyan 18. maddenin görUşülmesine geçildi. Verilen bir önargenin kabulü ile 18 ve 19. maddeler birleştirildi. 18. mad de Üzerinde 19 değişiklik öner gesi verildi. önergelerin büyük bir bölümü «Serseri» kelıme sinin metinden çıkarılmasuıı öngörüyordu. Söz alan Lütful lah Tosyalı, ile Zeki özsayan'm 18. madde ile 19. maddenin birleştirilmesiru isteyen önerge leri görüşüldü. Komisyon Baş kanı Prof. Aldıkaçtı, tasarı açıklandığı .^ zaman maddeler için çok, uzun dendiğini hatırla tarak, 'asluıda tek olması gereken maddeji ikiye böldükle nni bildirdi. Komisyonun katıldığı önerge oylanarak kabul edildi ve anılan maddeler bir leştirildı. Daha sonra Evliya Parlak'm maddede geçen «Serseri» keIimesinin metinden çıkanlmasma ilişkin önergesi görUşüldü. Komisyon adına konuşan Prof. GölcüklU, bu kelimenin argo olmadığını, Ceza Mahke meleri Usul Kanunu ile Polıs Vazife ve Seîahiyetteri Hakkın daki Kanunda geçtiğini, yaban cı dilde de karşılığı bulundu ğunu söyledi. Gölcüklü, «Serseri» kelimesintn Anayasa'ya konmasının gayri ciddl diye ni telendirilmesini kabul etmedik lerinl ve önergeye Komisyonu (Baştarafı 1. Sayfada) 09.20'de Yalova'ya geldi. Burada 1. Ordu Komutanı Orgene ral Haydar Saltık ve dlğer ilgı liler tarafından karşılanan Evren, Hava Harp Okulu öğren cilerinın her yıl bir ay süreyle uçuş ve deniz uygulamaları eğituni gördügü eğıtım kampında son düzenlemeler hakkmda bilgi aldı. Orgeneral Kv ren'in denetlemelerına MGK üyeleri Orgeneral Nurettin Er(Baştarafı 1. sayfada) sin üe Orgeneral Tahsin Şahın rut'un boşaltılması için bugün kaya da katıldı. herşey hazır duruma gelmiş ol Devlet Başkanı Yalova'dakl du. denetlemelerini tamamladıktan FKÖ dun, Israil'in Lübnan'ı sonra askeri bir uçakla ÇiğU işgal etmeye başladığı gun dü Askeri Havaalanına gelerek bu şen tsrail uçağının pilotu ve rada Ticaret Bakanı Kemal gerillalarca kaçırılan devriye as Cantürk ve Sanayi Bakanı teari ile 1978 deki lsrail saldı Mehntet Turgut ile Belediyo nsında ölen 9 israUU askerın Başkanı Cahit Gttnay, Sanayi cenazelerini iade etü. Tutsatc Odası Yönetim Kurulu Baştsrail askerleri dun Batı Bey kanı Ersin Faralyalı, Sanayi rut'ta gazetecilere gösterildiler. Odası Başkanı Şlnasi Ertan'la Israilli pilot Fllistinlilerin ken bir görüşme yaptı. disine çok iyi davrandıgını ve Orgeneral Evrsn, görüşmede çok iyi durumda olduğunu söy İzmir Fuarının eğlence yeri ha ledi. Devriye askeri ise yorgun line geldlğini soyliyerek, Beancak rji gOrunüyordu. lediye Başkanı Cahit Gttnay'dan fuarda sahneye çıkan saDaha sonra iki tsrail askeri ile cenazeler Kızılhaç orgütU natçüara ödenen astronomik rakamlarm halka nasıl yansıdı aracılığıyla smırda tsrail kuv gını sordu. vetlerine teslim edildi. Evren, İzmir Fuarı'ndakî FKÖnün Beledlye Başkanı Gunay, en azı 1500 kişilik olan bahçelere yurttaşlann 500 700 lıra ara sında ücret ödeyerek gırdlğıni söyledi. Devlet Başkanı bunun üzerine, «Bir kişi 700 llra. Bir alle en az 3 kişidir, Bu çok pa ra...» dedi. Ege Bölgesi Sanayi Odası Mecüs Başkanı Şinasi Ertan da, Orgeneral Evren'ı tzmir'ın kurtuluş gtinü olan 9 eylül'de organize sanayi bölgesinin temel törenme katılmaya davet etti. Ertan, 4.5 milyar liraya malolacak organize sanayi böl gesınde yılda 5o milyar lira lık sanayi mah tlretilecegini bilgi olarak Evren'e sundu. Devlet Başkanı bu davete «Ge çen yıl da 9 Eylül'de İzmir'e gebniştlm. Vine tzmir'e gellr sem yurttaşlarumz İzmir tarafından geldiğbn için bu bölgeye farkb davrandığınu sanacak» şeklinde bir espiri ile ka tıldı ve bir engel çıkmadığt tak tirde gelmeye çalısacağuu blldlrdi. Orgeneral Evren, daha son ra askeri bir helikopterle Men teş'teki Kara Harp Okulu egitirn kampına gitt.i. Burada da denetlemelerde bulunan Evren, gece Ankara'ya döndü. 19 madde üzerinde 10 önerga verıldi. özer Gürbüz ve arkadaş>larının maddenin 7. fıkrasında yapılmasmı istediklerı değişikliğe ilişkin önerge Komisyo'nun da kalılmasıyla kabul edildi. 19. maddenin 7. fıkrası şöyle oldu: «Her ne sebeple olursa olsun, hürrlyet] kısıtlanan kişi, kısa siirede durumu hakkmda karar verilmesi, kısıtlamanuı kanuna aykınlığı halin. de derhal serbest bırakılması amacıyla yetkili yargılama merciine itiraz hakkına sahiptir.» 19. maddenin üzerinde durulan bölümlerinden biri de 5. fıkraydı. îsmaiı Şengün yakalanan ve tutukianan kişinin duruKonut dokunuimazlıgı başlımunun yakınlarına ne kadar zamanda bildirileceğini Komıs ği altındaki 22. madde konusun yo'ndan sordu. Soruyu yanıtla da da Avni Müftüoğlu, özel hayatın gizliliği için getirdigt yan Prof. Gölcüklü, böyle bir durumun derhal bildirilmesinin aynı önergeyi sundu. Kamer sakmcalar doğurabileceğini be Genç'in «geçlkmesinde sakınca, bulunan hallerde de kanurıla lirtti ve «Hemen bildlrildiği tak dirde sanığın yapması lstenme yetkili kılınan merciin emri yen bir şey, yakınlan tarafındao bulunmadıkça» ifadesiEin fıkra yapılabilir» dedi. Ayrıca 5. lık dan çıkarılmasına iüşkin öner. radaki, yakalanan veya tutuk gesiyle birlikte Müftüoğlu'nun ianan kişi «Toplu olarak işle önergesi kabul edilmedi. Daha sonra madde tasanda nen suçlarda en çok 15 gün için de hakim önüne çıkarılır» biçi yeraldığı biçimde oylanarak ka mindeki ifadenin onüne, «Ka. bul edildi. nunun açıkça belli ettiği hallerue» sozunün eklaıunesme ilişkın bır önerge verllöi. Komisyon tarafından da benimsenen bu gorüs oylanarak kabul edildi. Özer Gürbüs ve arkadaşla«Haberleşme hürriyeti» ana rı 19. maddenin 8. fıkrasının başhğı altındaki 23. madde koçıkanlması yonüncie onerge verdıler. Omerge, «Hiç kim nusunda da Ayhan Fırat madsenin özel hukuk ilişkilerin denin 2. fıkrasının «kanunun açıkça gösterdiği hallerde usuden doğan bir borcu yeri ne getirrue İmkanmdan yok lüne göre verilmiş hakim kasun bulunması sebebiyle öz rarı olmadıkça, haberleşme en gurlüğu kısıtlanamaz» hukmiı gelenemez ve gizliliğine dokul nulamaz» biçünınde değiştirit* nü içerlyordu. GürUiız, bu lık mesini önerdi. Aldıkaçtı, haber ranın bankerleri kurtarmak leşmede ne kadar sağlam temııçm getmldıgını savundu. Soz konusu tıkra hakltında açıkla natlar getirilirse getirilsin bii konuda örneklerin olduğunu; ma yapan Gölcüklü, fıkra ile telefonlann dinlendiğini belirozel tıukuk ilı$kıleruıdea doğan terek, «Bu hürriyet konusunborcun yerıne getırılmesinde ce za müeyyıdıyesıne başvurmayı da sadece hakim temiuatıniH yeterll olmadığı aşikârdır» dedi uygun gormedıklenru, bu ko nunun bankerlerın durumunu ve önergeye katılmadığını bilkolaylaştırmakla hıçbır ilişkısı dirdi. önerge Hayri Seçkin'in bulunmadığını savundu. maddeye bir ek yapan önergesi ile birlikte Genel Kurul'ca. ALDIKAÇTIISLtMYELİ reddedildi. Daha sonra tasarıARASINDA SERT daki 23. madde oylanarak ayTARTIŞMA Başkanveiuli Islimyeli, 8. fık nen kabul edildi. Maddenin kabulünden sonçi ranın madda metnınden çıka rılmasına ilişkin önergeye ka Başkanvekili Fenni İslimyeli S, tılıp katılmadıklarmı sordu. maddenin görüşüldüğünü söy^ Komisyon Başkanı Aldıkaçtı, leyerek gece oturumu yapılıpl; önergenin dıkkate almması sek yapılmamasını Genel Kurula' lınde oylamasını ıstediklerıni sundu. belirtti ve «Yalnız geçenlerde Bu sırada söz alan Prof. A!dikkate alınmasını istediğimiz dıkaçtı Anayasa Komisyonu'nua önerge kesin şekilde oylandı. bir karar olarak salı, perşembe Yeniden karısıkhk olmasın» geceleri saat 20'den sonra cudedi. Bunun üzerine İslimyeli, martesi gürüeri ise öğleden son Gölcüklü'ye komisyonun göru ra Komisyona geri verilen mad şunü sordu. GölcüklU, önerge deler konusunda çahşacağmi nin dikkate alınması yönünde bildirdi. oylanmasım ıstediklerıni bildır Üyelerin gece oturumuna kai' di. şı çıkmaları üzerine İslimyelî> Bu sırada ayağa kalkan Ko bugün saat 10'da toplanmafe" misyon üyesi levfik Fikret üzere birleşimi kapattı. Alpaslan, Baskanvekilı Islimye H'ye hitaben Komisyon Başka nının görüşünü aldıktan sonra aynı sorunun Gölcüklü'ye yö(Baştarafı 1. sayfada)' neltılmesının usulsüz olduğunu Adalarda ise 1 ton odun 8000 bildirdi. islimyeli, Komisyon liradan, bir çeki odun 2000 lî~ Başkanı Aldıkaçtı'nın sozlenyle radan satılacak. İstanbul Bele yapılan bır hatanm Başkanlığa diyesi'nce Adalarda 1 kilo dkaydırılmak istendiğmı beUrte dunun 800, kentin öteki bölgç1 rek, gerekçelerı saptırmaya kim lerinde ise 780 kuruştan satıl, senin hakkı bulunmadığını söy ması uygun görüldü. 1 Kilo Mangal kömürü ise ÎsJ ledi. Ayağa kalkan Prof. Aldıkaçtı, «Komisyon Başkamna tanbul'da kilosu 50 liradan sa! sorduktan sonra sözcüye sor. tılacak. Belediyece belırlenen bu fimaya lıakkınız yoktur» diye konuştu. Bunun üzerine İslim yatlarm üzerinde satış. yapanlarj hakkmda 151 ve 1608 sayılı ya' yeli, «Hatasu kul defcillz. Ama bir hata yapılmışsa bunu Baş salara göre işlem uygulanacaği' kanlık yaptı demek, Başkanlığı nı belirten yetkililer, yurttaşla, itham etmek yersizdir. Komis ruı dikkatli olmalarıru, aşırı fıyon Başbakuun ifadelerini Ge yat isteminde durumu Beledıye nel Kurul'un taktirine bırakıyo zabıtasının 27 50 00, Belediye rum» dedi. Sert tartışmalardan Nöbetçi Amirliğinın de 27 83 76 sonra 8. fıkramn metinden çı No'lu telefonlarma bildirmeleri karümasma ilişkin önergenm ni istedıler. dîkkate alınması, Genel Kurul'da kabul edildi. 20. maddenin görüşülmesmden sonra, «Ozel hayatm gizliliği» ana başiığını taşıyan 21. maddeye geçildi. Avni Müftüoğlu'nun 21. maddenin 2. fıkrasına, «Ancak, milli güvenlik, kamu düzeni ve genel asayiş bakımmdaıı gecikme sinde sakınca bulunan hallerde kişilerin üstü özel kağıtları ve eşyalaruun aranabileceğlne» ihş kın önergesi tartışmalara yol açtı. Önerge lehinde söz alan Abbas Gökçe, milli güvenlık, kamu düzeni ve genel asayiş, kavramlan olmadan geçikmesinde sakınca olduğu gerekçesiyle her eve girilebileceğini, herkesin aranabileceğini ifade ederk, bunun tehlikeli olduğunu söyledi. Komisyon adına gorüş bildiren Prof. Gölcüklü isa Anayasa'yı eline alan her zabıta memurunun arama yapamayacağmı bildirerek, bu konunun kanunlarla düzenleneceği ni söyledi Daha sonra Avni Müftüoğlu'nun önergesi Genel Kurul'ca reddedildi. Yapılan oy lama sonucunda 21. madde ta^ sarı da yer aldığı ş^liyle ka* bul edildi. 22. madde 23. madde BstanbuS'da 18. ve 19. maddelerin birleştirilmesi önerilerini benimseyen Komisyon iki maddeyi daha sonra birleştirerek redaksiyona tabi tutmak Uzere geri aldı. Birleşime yanm saat ara verildi. Sarayburnun'daki Atatürk Anıtı ve çevre parkı açıldı j 2 0 . madde Dah sonra «Seyahat ve yerleşme büriyeti» ana başhğı altındaki 20. maddenin görüşülmesl ne geçildi. Îstanbul Haber Servisi Sarayburnu'nda 35 milyon lira ya malolan Atatürk Anıtı ila çevre parkı dün îstanbul Belediye Başkanı Korgeneral Ecmel Kutay tarafından hızmete açıldl • NUfus CUzdanunı sigorta kartımı ve Daimi Giriş kartımı kaybettim, hükümsüzdür. Arap ÖZrEMIB # TMMO kartımı kaybettinj hükümsüzdür. Mehmet ARSLAN