Katalog

| 18 AĞUSTOS 1982 Cumhuriyet 11 (Baştarafı 1. Sayfada) rllemez, değiştirilmesi teklif da hi edilemez» maddesi konusur» da 15 önerge verildi. Hamza Eroğlu ve arkadaşlan tarafından verilen önergede söz konusu maddenln görüşmesiz kabul edilmesi istendi. Mahlr Canova tarafından verilen önergede ise, maddenin «Türk Devleti Cumhuriyetidir ya da Türk Oevleti Cumhuriyet Devletidir» biçiminde olması önerlldl. İmren Aykut'un önergesinde ise, maddenin Anayasanın bu hükmünün değiştirilemeyeceği ve değiştirilmesinin teklif edilemeyeceği yönündeki 2. fıkrasınm tasannın Anayasanın değiştirilmesl ile ilgili maddeye eklenmesi lstenmekteydl. Blr başka önerge ile de söz konusu fıkranın 9. maddeden sonraya eklenmesi önerildi. 1. maddenin müzakeresiz kabul edilmesi yolunda önerge veren Hamza Eroğlu söz alarak Cumhuriyetin Türk inklla bmı gösterdiğini bu nedenle maddenin tartışılmadan kabul edllmesl gerektiğini söyledi. Bu sırada Divan Başkanlığına bir önerge veren Selçuk Kantarcıoğlu tasannm başlığıtan «TürMye Cumhuriyetl Anayasa Tasansı» biçiminde olduğunu tasannm kanunlaştığı durumda «Türkiye Cumhuriyetl Anayasası» başlığı taşıyacağını bildirdi. Kantarcıoğlu önergesinde, tasannm başlığınm «Tür klye Cumhuriyeti Anayasa Tasansı» olmasmı istedi. İLK GÜN, TASARININ ÜC MADDESI KABUL EDILDI fik Kitapçıgil, maddeyi, «Devletin şekli» başlığı altmda ve «Türldye Devleti Mr Cumhuriyettir» hükmünde oya sundu. Vefık Kitapçıgil, «Bu maddeyi müzakeresiz ve ayakte oyluyo. ruz» demesi üzertne Danışma Meclisi üyeleri ayaga kalkarak maddeyi aUaşlatnaya başladılar. Bu sırada Genel Kurul toplantısını izlemekte olan Devlet Başkam Orgeneral Kenan Evren ve MGK Üyeleri, Kara Kuv. vetleri Komutanı Orgeneral Nurettin Ersin, Hava Kuvvetlerl Komutanı Orgeneral Tahsta Şa hinkaya, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Nejat Tttmer ile MGK Genel Sekreteri Orgeneral Necdet Ünığ da ayaga kalkarak maddenin oylamşmı alkışladılar. Böylece Anayasa tasansınm 1. maddesi «Türldye Devleti blr Cnmhuriyettir» biçiminde kabul edildi. Genel Kurul «Anayasanın bu hükmü değişttrilemez, deglstirilmesi tekllf dahil edUemez,» biçimindeki fıkranın da bir başka mad deye eklenmesini kabul etti. Maddenin oylanmasından son ra söz alan Başkanvekili Vefik Kitapcığiı Cumhuriyet ile ilgili Atatürk'ün sözlertnden örnekler vererek, «Cumhuriyetin sonsuza kadar yasaması Danışma MecUsinln yegane dileğidlr» de. di. ALDIKACH'NIN SÖZLERt Oylamadan sonra söz alan Prof. Aldıkaçtı TUrldye Devletinin, Cumhuriyetçl bir Devlet olduğunun üçüncü defa kabul edildiğinl belirterek, «Anayasa Komisyonu Atatürk Jlkelerine bağhlığmı bir kere daha ortaya knymaktadır» dedi. Daha sonra, «Türklye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, mll ]i dayanışma ve adalet anlayışı irincîp, İnsan haklann» saygilı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı haslangıçta belirtilen, temel H kelere dayanan, demokratlk, laik ve sosyal bir hukuk devletldir.» biçimindeki 2. maddenin görüşülmesine geçildi. Madde konusunda bir önerge veren AMf Erginay, Anayasanın başlangıç bölümünün henüz hazır olmaması nedeniyle maddenin görüşülmesinin ertelenmesini istedi, önerge üzertne söz alan Erzurum tiyesi Utkan Kocatürk, maddenin görüşülmesi gerektiğini savunarak, «Cumhurryetln temel ilkeleri tespit edilmeden Anayasanın diğer maddelerlnin görüştiimesi tarihl blr yanılgı olur. Cumhuriyetin temel nlteliklerl belll olmalıdır kl, Anayasanın nıhunu gösteren başlanpıç bdlflmttnfi belirleyebllellnı.» biçiminde konuştu. Söz alan Prof. Aldıkaçtı, baslangıç bölümünde bir eksiklilc oîdugiı takdirde, yeni ilkeler, nitelikler saptandığmda bunun Anayasanın başlangıç tasmma konabileceğini belirterek, maddenin görüşülmesinde bir zarar görmediklerini ifade etti. Aklf Erplnay ise, maddenin görüşülmesinin ertelenmesine lllşkin önergesini geri aldığını bildirdi. Daha Bonra maddenln Uzerin den 17 üyenin söa aldıfı anlaşıldı ve Genel Kurul her üy«nin konuşmasmm 10'ar dakika ile smırlandınlmasnu kabul etti. MÎLLt DEVLET ttKESt Tasarmın 2. madesinde 1961 Anayasasmm getirdigi mllll devlet ilkesinln terkedildiğini söyleyen Memnet Pamak, «Blr devlet milli değitse gfiçlü ola. maz» dedi. İkinci maddede yer alan Ataürk milliyetçiliği sözcügünün açık olmadiBinı bildiren Pamak, maddede Atatilrk* ün benimsediği Türk milliyetçiliği sözcüğünün kullanılması gerektigini savundu. Sosyal dev let sözcüğünün rejimin sosyaliz me açık olup olmaması tartışmalarının kaynağı olduğunu be lirten Pamak, sosyal devlet ke limesinin sosyal adalet olarak değiştirilmesini önerdi. 2. maddedeki laiklik kelimesinin kerre içine ahnmasını öneren Abdullah Pulat GHzühüyük, maddede yeralan demok ratik sözcüğünün totallter komünist ülkelerin adlannda da geçtiğini ifade etti. Gözübüytik, demokratik sıfatmm iflas ettiğini ileri sürerek kötüye kullanılan bu tabirin Anayasada yer almamasını bunun yerine milli egemenlik sözcüğUnün kullamlmasını savundu. GözUbüyük, sosyal devlet kavramma da karşı cıktı. Sosyal devlet yerine refah devleti sözcüğtinün kullamlmasını isteyen Mehmet Aydar'dan sonra kürsilve gelen Diin. dar Soyer, Atatürk milliyetçiliği yerine milli devlet denilmesi görüşüne yer verdi. öwr Gürbttı ise, Cumhuriyetin temel vasfinın demokratik sosyal hukuk devleti olmasmdan geldiğini bildirdi. Sosyal devlet yerine sosyal adalet ilkelerine bağlı devlet sözcüğünün ikinci maddede yeralmasını savunan Ertuftrul Zekai Okte, «Atatürk milliyet. çiligl yoktur. Türk mlllyetclH. ğl vardır» biçiminde konuştu. Atatürk miliyetçiligi sözünün açıklanmasıru isteyen Namık Kemal Yolga, toplumun huzuru biçimindeki bir sözün Anayasa metninine konmamasını doğru bulduğunu söyledi. 3. madde üzerinde söa alan Halil tbrahim Karal, Cumhuriyet anayasalarının birinci maddefinde, «Haklmiyet kayıtsız şartsız miletlndlr» sözünün yeraldıgını belirterek, bu ibarenin 5. maddeden alınarak 2. maddeye konulmasınj istedi. Karal, Anayasa yaprna tekniğl ve Atatürkçülük bakımmdan hakimiyet ifadesinin 5. maddeye konulamayacağını söyledi. Daha sonra söz alan Bekir Tunay, Atatürk milliyetciliginin tarifini yaparak. miliyetçiligin Atatürk'ün Misakı Milli ile sımrlannı çizdifti yerde yaşayan her Türk icin sözkonusu olduğunu belirterek, «Sos. yal devlet deyiminden çok yandık artık açucçs tarifinln ya. pıunası lazun» diye konuştu. Atatürk ilkelerinin çok iyi tarif edilmesini öneren Zeki Çak makçı, Türk milivetçiliği ile Atatürk miliyetçiliRinin başka kavramlar olduğunu söyledi. Mehmet Hazer ise, Türk milliyetçiliğl ile Atatürk miUyetçiliği arasmda hiçbir farkm bulunmadığmı belirterek, «Bu hlç blr zaman Turancıiık anla mmda değildlr. Türk kfiltürüntin yayıldığı her yerde Atatürk miliyetçiligi vardır» diye konuştu. ALDIKAÇTI'NIN YAN1TI Üvelerin 2. madde üzerindeki Jconuşmalannı tamamlamalarmdan sonra sözalan Anayasa Komisyonu Başkanı Prof. Orhan Aldıkaçtı, madde üzerinde 22 önerge verüdiSinl belirterek sunlan söyledi: «Bu madde üzerinde 2.5 ay s a n çalıştık. En iyi yazdıjhmızı dığımız maddedir. Ancak burada tenkidlere maruz kaldık. 18 arkadaşımız söz alarak tenkidlerde bulundu. Biz hu maddeyl oldukça kolay eececek sanryorduk. Şlmdi içinden çıkılmaz duruma düşmfis bnlunnyoruz. 1961 Anayasası'nm kemar başlığını niye aldığınuz »ek llndeki tenkidin kabulü müşkul blr durum varatmaktadır. 1961 Anayasası'nda kenar baslık Cumhnriyetin nitelikleri şekllndedir. Bunlar özellikler. dir. Değlşeblllr. Ama bizlm EC tlrdlğlmlz kenar başlık olan Gnmhuriyet'ln temel llkeleridlr değisemez. Atatürk milliyetctllği tabirin! kullandığımızı ve bu deylme uzun müzakerelerden sonra vardıSıraızı beHrt mek ifferim. Atatürk'ün Mfsikı Milli sınıriarı Içinde kurrııduğu, Türk milletine ve rıen Türküm dlyen herkese bünyesinde yer veren Atatürk millîyetçHIf! tabfrinf bnrada ktıllan. dtk. Atatürk mllliyptçHISinln Anayasada yer almasına karşı çıkaniar dişarda nasıl yorumlara vol açacağmı düşünmemplidirler.» rafmdan şaka olarak adlandınl dığını belirterek, böyle önemli bir konuda şaka yapılmayacağını söyledi. Aykut, «Bence aer serilcrin Anayasa'ya girmesi, şaka olarak alınabillr» dedi. Utkan Kocatürk ise. devletin resmi dili kaydına Anayasa'da gerek bulunmadığmı söyledi. Feridun ErRin maddenin, «devlet dili Türkçedir» şeklinde dü zenlenmesini ve bîrinci fıkramn, «Türkiye'nin bölünmez blr bütün olduğu» şeklinde değiştirilmesini önerdi. Mehmet Hazer ile Dnğan Gürbüz bu madde üzerinde konuşma yapılacağını beklemediklerini belirterek, Komisyon'a teşekkürlerini sundular. Daha sonra sözalan Komisyon Başkanı Orhan Aldıkaçtı şunları söyledi: «Biz hn maddeyi olnşhırnrken, büyük blr ihtlyaca cevap verdlğlmizl düşünüyordum. Hi lâ da o kanaatteyim.» Bayrak ile Îstiklâl Marşı fıkralarmın kendisi tarafmdan konulduğu bildiren Aldıkaçtı, «Bundan böyle Galata Kulesine Kızıl bayrak çekilmeyecektir» diye konuştu. Konuşmajann tamamlanmasından sonra madde üzerinde verilen 5 önerge oylanarak reddedildi. önergeler Bayrakla Îstiklâl Marşı fıkralanmn çıkarılmasını ve maddenin değişik şekilde düzenlenmesini öngörüyordu. önergelerin reddinden sonra, «Devletin bütünliığfi resmi dili bayrağı nıllli marşı ve başkenti» başuğını taşıyan üçüncü madde Komisyon'dan geldiği şekliyle benim sendi. Üçüncü madde şöyle: «Türklye Devleti ttlkesi ve mUletlyİp bölünmez blr bütündür resmi dlH Türkçedir. Bayrağın, şekli kanununda belirtllen beyaz ayyıldızlı albayraktır. Milll marşı tstiklâl Marşıdır. Başkent! Ankara'dır.» Genel Kurul'da üçüncü mad denin görüşülmesi sırasında Erzincan üyesi Abdülbaki Cebeci, şeker krizi geçirdi. Genel Kurul'da bulunan doktor üyeler Cebeci'ye ilk müdahaleyı yaptılar. Daha sonra Cebeci Numune hastanesine RÖtürülerek tednvi altma alındı. ğını söyledi. Yapılan oyiama ile birleşim saat 23'te kapandı. Anayasa tasarısının maddeleri üzerindeki görüşmelere kaldığı yerden bugün 9'dan itibaren devam edilecek. (Baştarafı 1. Sayfada) nusunda şunlan söyleyebilmiştir: «Bazı arkadaşlanmız. gerekço olmadan maddelerin yazıldığını sovlediler. Dapınıklık deyin ne derseniz deyin. «ece 02.30'da gerekçeler komisyonda kayboldu. Onu sizlere verebılecektik. 17 temmuz cumartesi Künü tasanyı basma takdim ettik, İZMİR. (a.a) Ege Ordu ve gene bulamartık » Sıkıyönetim Askerl MahkemeSayın Aldıkaçtı'nın anlatsi'nde bir süredir devam eden tığı okuspokus öyküsii ne 15 sanıklı Salihli ÜGD davası ö/cüde gerçeği yansıtıyor, sonuçlandı. Sanıklardan 9'u bilinemez. Danışma Meclisi toplam 117 yıl 11 ay 17 gün haAnavasa Komisyonu Başkapis cezasma çarptınlırken, 6 mnın eleştirilere yanıt vesanık ise berast etH. rirken yaptığı honuşmanın 1979 80 yılları arasında çeSitli yerleri kundaklamak pat yalnız bu noktası değil tülayıcı madde atmak, silah 'aşı mü bir talihsizliktir Ve hamak, silah satmak ve hırsız zırlanan taslağın niçin bu olduğunu lık yapmak suclarını işleyen kadar •perişan» sanHdardan Lütfü Karsyel 34 anlamah için yeterlidir yıl 9 sy 4 gtin, İsa Yıldirım 6 Ne var ki Danışma Mecyıl 5 ay 23 gün. Hakan Demir Usinin elindeki metin budur kol 8 yıl 4 av, Şeflk Çılık 4 yıl ve maddelere aeçilmest 2 ay, Mnrtaza Sarar 4 vıl, Ha onavlanmıstır Bundan böysan Güler 5 yıl. Yurtseven Dur maz 35 yıl R ny 20 eVm, Yuıuıs le tasan madde madde tarOök 4 yıl 2 ay VP Mustafa Ya tışıho aörüşülecektir Acaba bu sürec içinde elman 3 yıl 2 ay ağır. dehi metin tutarh bir niteliğ* dönüştürülebüir mi? Soruya olumlu yanıt verebilmek çok ?ordur. Çünkü Dnmşmcı Mcclisi'nin yapm dağınıkUr. Cruvlar olusamami$tır. Ortak görüsler helirginlesernemistir Üyeler, ancak kişisel çaba ve ANKARA, (Cumhuriyet) ilailerivle konuya yaklasabilirler. Birliktp VPfr'raütlüçaİran'da bir Türk TIR'ı saldırıya uğradı. Şöfor Mehmet Ekin hsmn düzeni bulunmayan ci yaralandımeclistprde herşeyîn riağımk Dışişleri BakanliEi Gürbulak ve rastlantılora baöh olduTebriz arasmda önceki gün au uzun tarihsel deneyimmeydana gelen olay üzerine lorle öğrenilmiş bir aerçekîran Dışişleri Bakanlığı nezdın tir de girişimde bulunarak, tahkiYine de hem kamuovukatın stıratle sonuçıandmlmanwi hem Dnmsma Meclist sını, suçlunun veya suçluların üyelerinin ellerinden gelenl en kısa zamanda vakalanmasıesiraemeverek Anavasa Tanı istedi. düzeltmevc cnhsDışişleri Bakanlığı syrıca, iki sansinı mnlan perckmp.ktedir Yokülke arasındaki karayolu rıaklıyatının sağlıklt bir biçimde sra oeîecetiimizin voüanna sürdürülmesi için ek güvenlik y>ni bilinmeyenlerin taşlorı önlemlerinin alınmasmı talep döşenecektir. ••• etti. Cışişlerinin açıklamasına göre, olaym failî hakkmda îran (makamları da gerekli soruşturmayı yapıyor, bu arada Türkiye ile Îran arasıodaki karayolunda ulaşımın normal olarak sürdüğü, şöför Mehmet Ekinci'nln sağlık durumunda endise vericl bir husus olmadı Sı belirüldi. Salihli ÜGD davasında 9 sanık toplam 117 yıl hapse mahküm edildi ABD'nin Coloroda Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof. Asım Orhan Barut'a fizik biliminin gelişmesina ve Karadeniz Üniversitesi'ndeki bilimsel etkinliklere önemli katkıları nedeniyle KTÜ senatosunca onur doktoru ünvanı verildi. Prof. Barut'a onur doktoru ünvanı verildi 33 kaçakçıhk dosyası inceleniyor Ankara Sıkıyönetim Askeri Savcıhgı kaçakçılıkla ilgill 33 dosyayı incelemeye başladı. Savcüık 300 sanığı kapsayan dos yaların incelenmesinden sonra bunlan kaçakçüık davalanna bakmakla görevlendirilen 4 Numaralı Mahkeme'ye gönderecek. Yüksek öğretim vc Yurtlar Kurumu'na bağlı yurtlara başvuru süresi 20 eylül günü sona eriyor. İstanbul'dan bugüne kadar 370O öğrencınin başvuruda bulunduğu öğrenildi. Yurtlara başvuru 20 Eylül'de sona eriyor Hal'e 300 ton bahk geldi Avlanma yasağuun kalkmasmdan sonra İstanbul Balık Hali* nc 300 ton balık peldl. Yetkililer, bunun İstanbul'un ihtiyacının üstünde olduğunu, Anadolu'ya gönderilerek erltUeceğini blldirdiler. Esrar içen ablasını ihbar etti Kartal Engin Sokak'ta Maya Bal adlı genç kız, esrar içan ablası Funda Eal (17)'ın divan altına sakladığı 50 miligramlüc esrarı polise götürerek yakalanmasını sağladı. Pakistan Turizm Bakanı İstanbul'da tstanbul'da bulunan Pakistan Kültttr, Turizm ve Spor Bakanı Nlyas Muhammed Arbal, dün İstanbul'da Dolmabahçe Sarayı, Süleymaniye ve Sultanahmet camilerl ile Ayasofya MUzeslni gezdl. 2. madde Genel Kurulda 1. maddenin değiştirilerek kabul edilmesinden sonra Cumhuriyetin temel ilkeleri başlığını taşıyan 2. maddenın Börüşülmesine geçildl. Madde fizerinde söz alan Utkan Kocatürk, Cumhuriyetin temel niteliklerinın Atatürk'ün anladığı manada Cumhuriyetin temel ııitelilderinin belirtilerek yeniden düzenlenmesini istedi. Kocatürk, «Atatürk'ün anladığı manada Cumhuriyetin nitelikle ri 6 okla belirlenmiştlr. Altı okun CHP ile Ugisl yoktur. 6 ok miUete malolmuştur.» dedi. Atatürk'ün en büyük Türk milliyetcisi olduğunu bildiren Prof. Hamza Eroğlu, modern dovlet olan Türk devletinin modem devletin tüm özellikle rini taşıyarak Türk insanını mutlu edeceğine inandığım söy ledi. Orhsn Baysal ise, sosyal dev bt ile sosyalist devletin kanştınldığım belirterek, bugUnun sosyal devlet anlayışmda ferdin hak ve hürriyetlerinden yararlanabilmesi için gereken önlem lerin alınması bulunduğunu söyledi. Baysal, sosyalizme geç mo gibi endişelerin her zaman zihinlerde yatabileceğini belirterek, bu kavramın istismar edilmemesi için madde gerekçelerinde aynntıh eçıklarnalar yapüması gerektiğini söyledi. Sosyal devletin bu kadarla Ifade edilmemesl gerektiğini bildiren Şerafettln Yarian, «Sosyal devlet ferUerlnl Insanlık onuruna yaraşır yaşama se vtyeslne çıkartmayı amaç edinir» diye konustu. Yarkın'ın konuşmasından sonra saat 10.00'da genel kuruIu izlemeye gelen Devlet Baskanı Orgeneral Kenan Evren ile Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Sedat Ceiasun'un dl şındaki konsey üyeleri ve MGK Genel Sekreteri Orgeneral Nec det Üruğ, saat 12.15'te Uyelerin ayakta alkışlarıyla uğurlan dılar. Daha sonra sözalan Fevzi Uy guner, 2. maddede yeralan sos yal kelimesi Uzerinde durarak bu kelimenin anlamımn bellt olmadığuu bildirdi. Sosyal ve sosyalist kelimeleri üzerinde oynandığuu ileri sUren Uyguner, sosyal kelimesi yerine top lumsal kelimesinin kullanılmasmı istedi. Adalet kelimesi yanına sosyal kelimesi eklenmesini isteyen Necip Bilge'dan sonra konusan Muzaffer Ender, sosyal devlet kavramı İle sosyalist devlet kayramının karıştırıldığım ifade etti. Atatürk'ün bile sosyalist olarak gösterildiğini ileri süren Ender, «Sosyal ada let sözü komünizmin kendlsine getirildi. Gerekçede bu söz açıklanmalıdır. 12 Eylül'e geli şin nedeni milllyetçilik, laiklik, sosyal devlet kavramlarının yanlış anlaşılmagındandır» dedi. Flkri Devrimsel İse, devlet ve demokrasinin Atatürk ilkeleri başına oturtulması gerektiğini savunarak, Atatürk ilkelerinin somut olarak belirlenmesini önerdi. Atatürk ilkelermin v« 1924 Anayasasmda jeralan ilkelerin bir partiye mal edilemeyeceğini bildirerek 2. maddede yeralacak ilkelerin siyasi partilerin asgari fikir birliğini oluşturması gerektiğini kaydetti. Atatürk miMyetçiliği İle Türk milliyetçiliği arasında bir fark bulunmadığmı anlatan Ih san Göksel ise, siyaset hayatın da en çok irkildiği sözlerin laiklik ve sosyal kelimeleri oldu ğunu dile getirerek laiklik keli mesinin istismar edilerek Türk milletinin dini duygulannm sö rıürüldUğUnü belirtti. Göksel, sosyal İle sosyalistlik arasmda mUnasebet kurulduğunu bu ne denle maddede yeralan sosyal kelimesinin toplumsal, toplumcu ya da topluma dayalı olarak değiştirilmesini İstedi. Daha sonra söz alan Hamza Eroğlu ve Mehnıet Aydar tasarının 1. maddesinin tartışılmada» derhal oylanmasmı önerdiler. Anayasa Komisyonu Başkam Prof. Aldıkaçtı, 1. maddenin başlıgınm «Devletin şekll» biçiminde olması, ikinci fıkranın, başka maddeye eklenmesi yolundaki »nergelere katıldıklarım söyledi. Aldıkaçtı kanunun başlığıru «Türkiye Cumhuriyetl Anayasası olarak kabul ettiklennî» bildirdi. Daha sonra Başkanvekill Ve Bir Türk TIRı İran'da silahlı saldırıya u'radı SOSYAL DEVLET Aîdıkaçtı, sosyal devlet kavramma bağlı bulunduklarını da beiirtersk. «Sosval devlet knvramı iizerinde Komlsvonca deflşlklik vanılmasi «ÖTİıotm«ı deSIlf»!r» «pVMrdn Uonuştu. KOMİSYON ÖNERGELERİ KABUL ETMÎYOR TSÜL TARTIŞMASI Birleşim verilen aradan sonGenp) Kurul'da daha sonra 2. maddfc tizprinde ve ilke öner ra 21'de yeniden açıldı. Bırlegelerin işlemi konulmasına ilis şimin açılmasmdan sonra 3. madde ile ilgili verilen önerkin olarak usül tartışması yapıldı. Başkanvekili Veflk Ki gelera ilişkin Anayasa Komisyo nu'nun yanıtı okundu. Anayasa tapçıgil 2. madde üzerinde •<•&• rilen 22 önergenin pek çoğun Komisyonu'nun yamtında öner da kellmelerin yerlerinln değiş. gelerin reddedildigi belirtildı. tirilmesinin istendigini belirte Bunun Üzerine önerge sahiplerek, önergelerini geri almak is rinin tek tek görüşleri aluımateyen olduğu takdirde verebi ya başlandı. önergs sahiplerin leceğini söylpdi. Kitapçıgil, 22 den İhsan Göksel, maddeye «milll egemenlik» eklenmesini önergenin 7'sinln daha önceFevzi Uyguner, den, diğerlertnin İse madde önerirken, nin görüşülmesi sırasmda ve «sosyal devleti yerine, «sosyal rildiğini beUrterek, üyelerden adalet» ilkesinln maddede yer önergelerini, maddelerln görü almasını İstedi. Bu sırada sö» alan Prof. AlşUhnesine başlanmadan önce vermelerini ve bunlann Ko dıkaçtı ikinci maddede, üzerinde tartısma yapüan kavmisyon'a lntikal etürileceğml ve ve böylelikle zaman kazanıla ramların «sosyal devlet» «Atatürk milliyetçiliği» olduğucagmı söyledi. Usül haktanda söz alan bazı üyeler saatlerdtr nu bildirdi. Aldıkaçtı «sosyal bir madde üzerinde görüşül devlet* ilkesinln Batı'da ferdı diiğünü günde 8 maddenin gö mutlu kılmak ve maddl ve ma rüşülmesinin tamamlanması nevî değerlere sahip olmasını sağlamak için devletin sağnın zor olacağmı söylediler. ladığı imkanlar olduğunu söyMuhsln Zekai Bayer de yerin ledi. «Soııyal Devlet» yerine den söz alarak önergelerin bir «Sosyal adalet» ilkesinin madgün önceden basılarak Komis dey« oturtulması halinde asıl yon'a ve üyelere daftıtılmasım tehllkenin ortaya çıkacağım bil önerdi Maddeler Uzerinde gö dlren Aldıkaçtı, sosyal adalerüşmelerin uzun zaman aldığı tin her alanda eşitliğln saglanm belirterek. «her aksam saat ması, mülkiyet hakkıran da 12'de Ridersek efor diişer» bi bölünerek ortadan kaldmlması çiminde konuştu. anlamına geldiğini, bunun teUsül tartışmalanndan sonra melinin Marksizm olduğunu ile söz alan Prof. Aldıkaçtı, ken ri sürdü. «Atatürk milliyetçidi için en uygun olanın Ko liği» ile ilgili açıklamanm tamisyo'nun teklifinin ovlanma sarının gerekçesinde yer aldığısı olduğunu sövledi. Daha son nı ifade eden Aldıkaçtı egemen ra Özer Rürbüz, Felımî Ku?u lik ile ilgili hükmün ds tasaoğlu ve Atalay Peköz önerşre nnm 5. maddesinde bulundulerini geri aldıklarını bildirdi ğunu söyledi, ler. Saat 16.20'de çahşmalara Önergeleri konusunda görüş 20 dakikalık ara veren Baş bildiren İsmail Hakkı Demirel kanvekili Kitapçıgil, bu arada maddedeki «toplumun huzuru» Komisyonla Divanın önerge kelimesinin kaldınlmasını, Fikler konusunu görüşeceğini söy ri Devrimsel, «Atatürk ilkelerilemesi üzerine Prof. Aldıkaç nin» Anayasa'da yer almasını, tı, «Baskan bizim de dinlen Utkan Kocatürk, «Atatürk inkimeye fhtiyacımız var. Arads lapçılığınm» maddede bulunma da bizl çalıştırmayın» biçimin sı gerektiğini önerdiler. de espri yaptı. Daha sonra söz alan Hayri SeçMn, Aldıkaçtı'nın sosyal İKİNCİ ARA adalettn temelinde Marksizm 45 dakikalık aradan sonra Başkanvekili Veflk Kltapoifril, olduğu şeklindeki sözlerini eleş birleşimi yeniden açtı. Ancak tirerek tasannm 93. maddesinAnayasa Komisyonu 2. madde de Millet Meclisi Uyelerlnin yekonusundaki çahşmalarmı ta mininde sosyal adalet kelimesimarnlayıp Genel Kurula gelme nin geçtiğini bildirdi. Seçkin diği için, birleşime yeniden ya ayrıca Aldıkaçtı'nın Danışma Meclisi üyesi seçildiğinde Milrım saat ara verildi. 2. maddeye ilişkin önergele ll GUvenlik Konseyi tarafmdan rln topluca Komisyon'a Iletil hazırlanan yemin sözcüğünde mesi yoğun usül tartışmaları de sosyal adalet sözcüğünün na yol açtı. Usül hakkında söz geçtiğini belirttl. Kürsüye gealan Beşir Hamitofeulları, bu len Aldıkaçtı, Danışma Mecligidişle görüşmelerin kilitlen si «yesi seçildiklerinde, sosyal me noktasına geleceğini belir adalet kelimesinin eeçtiğ» met> terek, önergelerin Komisyon'a nl kendilerinin hazırlamadıkgönderilmesinin tüzüge aykırı lanm, tasanda milletvekilleri olduğunu ileri sürdü. Başkan için hazırlanan yemin rnetninin bildirdi. vekili Kitapçıgil, Hamitoğulla aynen korunduğunu rı'nın bu iddiasının kabul edilmedigini bildirdi. Usül taıtışmalan sürerkea Muzaffer Saraçman 2 maddeye îlişkin önergelerin Komisyon'a iletildiğini anımsatarak zaman yitirmemek için 3. mad Başkanvekilt Vefik Kitapçıdeye geçilmesinl önerdl. Bu sı gil tasanmn ikinci maddesini rada söz alan bazı üyeler. bu Komisyon'dan geldiği şekliyle gidişle gece geç saatlere kadar oya sundu. Iş'ari oyla yapılan çalışılacağını ve verimin düşece oylamada ikinci madde Komis ğini belirttiler. önergelerin yon'dan geldiği şekliyle kabul birgün önce Komisyon'a veril edildi. Cumhuriyet'in temel ilmesini isteyen bir önerge ve keleri başlığını taşıyan ikinci rildi. Ancak bu önerge konu madde aynen şöyle: sunda usul tartışmaları çıkın«Türkiye Cumhuriyeti, topca Kitapçıgil, Genel Kurul'un lumnn huzuru, milli dayanışma eğillminin Anayasa tasarısında diğer tasanlarda olduğu gibi ve adalot anlayışı içlnde insan görüşmek olduğunu belirtti. Ki haklanna saygılı, Atatürk milllyetçiUglne bağlı, başlangıçta tapçıgil, 2. maddeyi oylamadan üçüncü maddenin tartışü belirtilen temel Ufcelere dayanan demokratik laik ve sosyal masına geçti. blr hukuk devletidir.» BİRJ^ŞİM KAPANDI Bu maddenin kabul edilmesinden sonra Başkanvekili Vefik Kitapçıgil, Danışma MecliGenel Kurul'da 3. madde si'nln gflnde 8 madde görüşülüzerinde söz alan İmren Ay* mesini karar altma aldığını, kut, Bayrakla îstiklâl Marşı' ancak vaktm çok geçikmesl nm maddeye konulmamEsına üzerine birleşimi kapatmak için İlişkin sözlerinin Komisyon ta. üyelerin görüsüna basvuracaI j Kahve toplantısı yapan 93 Teksif üyesi isçi gözaltına alındı tstanbul Haber Servisi Istanbul Barosu'na kayıtlı 7 avukat hakkmda Istanbul Sıkıyönetim Komutanlıgı Askeri Savcıhğmca soruşturma açıldı. Soruşturma ile ilgıü olarak avukatlar Nebi Barlas, Sabrl Ünlii. Ali Rıra Dlzdar. Ayhan Soysal, Nesrln İnceoğ lıı, Mehmet Feyyat ve Oktay Kök bugün ifade verecekier. Soruşturmanın, Metris Askeri Cezaevi'nde, 3 ekim 1981 günü tutulan bir tutanakla ilgili olarak ve TCY'nin 140. maddesine muhalefetten açıldığı belirtildi. Öte yandan TKPML/TİKKO örgüt davasında iki kez duruşmadan çıkanldığı için hakkmda bir daha duruşmaya glrmeme karan alınan avukat Hasan Girit hakkında açılan soruşturma da sUrdürülüyor. Avukat Giritin mahkeme heyetine hakaret etiğl savıyla açılan soruşturma ile İlgili olarak 10 ağustos günU Sıkıyönetim Komutanlıgı Askerl Savcılığı'nda ifade verdiği öğrenildi. 7 avukat hakkında soru^turma acıldı • TARSUS (Cumhuriyet) Türkîş1» bağlı Teksif Sendikası Tarsus Şubesi'nin eylül ayı içerislnde yapılacak olan kongre nedeniyle izinsis olarak İki kahvehanede yapılan toplantılara katılan 93 işçl gözaltına alındı. Edinilen bilgilere göre, Teksif Sendikası Tarsus Şube Baş kanı Cevdet tnandıoğlu grubu ile Başkan adayı ömer Akpül grubu, Yeni Mahallede iki ajrrı kahvehanede toplantı düzenledi, Toplantılar sürerken Emniyet Amirliği, toplantılar için izin alınıp alınmadığmı araştırdı. Her iki toplantı için izin alınmadığı saptandıktan sonr • toplantıya katılan 93 işçi göz altma alındı. (Baştarafıl. Sayfada) Anayasa Komisyonu Başkanı tasan metninde yeralan, «Devlet, özel teşebbüs faaliyetlerinin rekabet koşullan uyarınca yararlı yönde gelişmesine yardımcı olur ve piyasalarda fiili veya anlaşma sonucu tekelleşme ve kartelleşmeyi önler» diyen 60. maddeye dayanarak, hazırladıkları taslağuı «özel sektöre karşı» olduğunu söylemektedir. Daha doğrusu söyleyebilmektedir. Hemen belirtelim ki Sayın Aldıkaçtı, serbest piyasa düzenini benlmseyen her ülkede tekelleşmeyl önleyici önlemler alındığını, bu önlemlerin özel sektöre karşı değil tam tersine özel sektörden yana olduğunu bilmezlikten gelmektedir. Bu sözlerden de anlaşılıyor ki, Sayın Aldıkaçtı, kapitalizmin ve serbest piyasa ekonomisinin ne olduğunu. daha açık deyişle. ne olmadığını henüz algılamıs değildir. Aldıkaçtı'nın holdingleşme ve tekelleşme arasındaki aynmı da kavramadığı belirmektedir. Oysa, Sayın Profesör, serbest piyasa ekonomisini benimseyen ülkeleri tek tek incelemiş olsa, bunlann hepsinde tekelleşmeyi önleyici «kartel hukuku» geliştiğıni görür. OECD'nin çeşitli ülkelerde kartelleşmeyi ve tekelleşmeyi önleyici yasal önlemlerin denetlenmesi için «kısıtlayıcı ticarl uygulamalar uzmanlar kurulu» diye bir kurulun oluştuğunu anlar ve taslağın 60. maddesinde yeraJan hükmü «Özel sektöre karşı» bir önlem olarak yorumlamazdı.. Yine Sayın Aldıkaçtı'nm Tercüman Gazetesi Yönetim Kurulu 2. Başkanlıgı yani Kemal Ihcak vekilliği görevinden zaman bulup, AET Ankara andlasmasınm 16 ve katma protokolün 43., Roma andlaşmasının 85 ve 88. maddelerini okumuş olsa, bu andlaşmalarla Türkiye'nin «serbest rekabet düzenini» kısıtlayıcı engelleri ortadan kaldırma yükümlülüğü altında olduğunu anlar ve Danışma Meclisi kürsüsünden tekelleşme ve kartelleşmeyi önleyecek hükürnleri «özel sektöre karşı» önlemler olarak açıklamazdı... Herhalde bu konusmalan dinleyen Batılı ülke tamsilcileriyle AET yetkilileri. Sayın Aldıkaçtı'yı sonsuz bir saşkınlık ve yaygın tebessümlerle izlemektedirler. Gözünün önünde yazılan Anayasa gerekçelerlni kaybeden bir Koraisyon Baskanı'nın Anayasa tasansmda yeralan ilke ve kavramlara bu kadar yabancı olması bizler için inanınız hiç de şaşırtıa degildir. Ama, «acaba» diyoruz, Saym Aldıkaçü'yı böylesine bir görev için uygun görüp seçenler şimdi ne düşünmektedirler? Kartelleşme ve tekelleşme konularını bilmeden bu konuda hüküm getiren bir Anayasa Komisyonu Başkanı ile bundan sonra hangi noktalara varılacaktır, gerçekten kuşku ve merakla bekliyoruz. GÖZLEM MGK, Özccm (Baştarafı 1. Sayfada) sUren geçlmsizlik üzerine Rabla Gürleyen Eşref özcan'ı para karşılığı klralayaraî: adam öldürtmekten dolayı ölüm cezasma çarptınlmış, ancak ağır tahrik ve samimi ikrar nedenîyle ölüm cezası ağır hapis cezasına dönllsmüştü. Eşref özcan hakkmdaki karar, Resmi Gazete'nin mtikerrer sayısmda yayınlanarak yürürlüğe girdi. 2. madde kabul edildi Kafaoylu'nun (BaşUrarı 1. Sayfada) Edinilen bilgiye göre, yenl önlemler başta gümrük muafiyetine tabi bazı ürünlerin ver gilendirilmssini, kur farkı borç larının konsolidasyonunu ve Merkez Bankası reeskont kredi faizlerinin yeniden düzen. lenmesini öngörmekte, aynca Ihracatta vergl iadesi sisteminto de yeniden gözden geçirilmesini Içermekte. Fındıkta 3. madde daha yüksek fiatla alım ko nusunda da, Bakanlıktan 12 gün içmde onay kararı bekledlklerini söyledi. öte yandan dün Resmi Gazetede yayınlanan Bakanlar Kurulu karan İle tm dık lhracı tescile bağlandı. Karara göre dünden İtibaren yapüacak her türlü ftn dık ihracı için Tlcaret Bakanlığmdan tescil belgesi alınacak. (Baştarafı 1. Sayfada) (Baştarafı 1. Sayfeda) olarak nitelerken, bazılan ise bu kllrsü olayının gelecekte de sürdürülsbileceği görüşünü ortaya attılar. «Hacı Bektaşi Vcli'nln toprak larında Anayasanın hoşgörü ile tartışılacağına inanıyorum» diye söze başlayan ve konuşmasımn büyük bölümünü sendikalara ayıran Prof Akyol'u dinleyenler, sendikal haklarda. değil 1961 Anayasasmm gerisine gidilmesi, neredeyse ondan riaha ileri haklar elde edildiğini sandılar biran... Prof. Akyol'un «Tasan, sendlka özgtirlüğünü en geniş şekilde vurırulamaktadır.» sözleri her ne kadar gülüşmelere yol açtıysa da, «Sendikacılığin parasız da yapüaca ğı, sendika ağalığuun nedeninin ClıackOff sistemi olduğu, Yüksek Hafeem Kurulu'nun işçller arasmdaki dengesizlikten do.eacak mücadeleyi önleyeceği» öğrenildi... Bu arada işçilerimizin ellerini kollarını makinalara kaptırmalarınm nedeni de Prof. Akyol'un buluşuyla kıdem tazminatma bağlandı. Çünkü, ileri endüstri Ulkelerinde ortalama kıdemin 20 yıl olduğunu, bu nedenle işçilerin ellerini, kollarını tornaya kaptırmadıklarım, oysa, Ulkemizde kıdem tazminatı sorunu nedeniyle işverenlerin ışçileri uzun yıllar çahştırmak istemedikleri için tecrübesiz işçilerin böyle tehlikelere maruz kaldıklarını anlatan Prof. Akyol, bu yolda «len işçileri «İş hukukunun şehitleri» olarak niteledi ve hepsini «Tazimle andıfını» söyledi. Prof.' Akyol, konuşmasında siyaset yapma ile sokağı kana bulamayı eş anlamda tuttu. Sendikaların, demeklerin, meslek kuruluşlannın siyaset yapmalan sonucu sokaklann kana bulandığını savunan Prof. Akyol «Anayasa 6 bin ölü evinden gellnerek yapılan Anayasadır. Bu dökülcn kanlan düşünün» dedi. Prof. Akyol'un konuşmasında ilgi çeken bazı cümleleri de şöyle sıralayabiliriz: «ChackOrf Rittl sendikacıhk bltti. Bu kötü haberciiiktir», «hiç kimsenin menfaatlerine dayalı Anayasa yapılmaz», «Sen dikacılık parasız da olur», «Gre vin süre itlbariyle sınırlanması, ülkenin ekonomlsl İle llgllidlr», «Her getirdiğimiz reçete hasta Opülme rekorunu Akyoi kırdı bünyenin iyileşmcsî içindir», «Tasanyla, sosyal tarafların anlayışla elele vereceklerine inanıyorum», «Sorumlu sendikacının bu sistemde burnu kanamaz», «özel sektöre güvence vereceksinlz, yoksa işsizlik çoğalır», «Bir Anayasa kendl man tığmda düriist, namuslu olmalıdır. Blz bunu koyduk Anaya•aya. Ne yaptıksa sizin emrinizle yaptık», «Sendikalara siya set yasağıru kaldınrsak dernek ler de, kamu kuruluşlan da, herkes de, siyaset yapar. Kendi genel kurullannda karar almadılar mı partllerüstü kalmacak diye?», «Çift üyeUğl önlediflmiz için dua beklerdim», «Devlet aramıyor bulmuyor. Mü saade edelim bir başkası arasın, bulsun tabii servetleri. Ser. vetleri lşletelim devleti (!) zengln edelim.» Prot. Akyol «Barış belgesi, tiretlm belgesl olan hu Anayasanın eksik yanı başlangıcıdır. Başlangıç bölümüne (Bu, barış temelli, bu, ekmek temelli Ana yasanın başlangıçı) ibaresini koyaum. Tavrınm adını da koyalun, banşı ebedileştirelun» dedi. Üyelerce soru yağmuruna tutulan Prof. Şener Akyol, «orlu sorulan «Ben iyimserim, kötiimser olmayaum. Bu dedlğiniz durumların ortaya çıkacağmı temenni ctmiyorum» biçiminde yanıtlarla geçiştirdi. Prof. Akyol Anayasaya Lokavt' m konulmasıyla kıyametin kop mayacağmı da bir soru üzerine söyledi. Kıdem tazmlnatı konusunda dünyanın en ileri sanayileşmiş Ulkelerinden biri olan Japonya' yı örnek veren Prof. Akyol bir başka soruyu yanıtlarken de «Biz tarım toplumuyuz. Sanayi mamulleriyle vakit kaybedene kadar tarıma ağırlık verseydik daha isabetli hareket etmiş olurduk» dedi. Prof. Akyol konuşmasını bitirince üyelerin öpücük yağmu runa tutuldu. Prof. Akyol'u Genel Kurul'da tam 28 üye yanaklanndan öperek kutladı. Kulislerdeki kutlamaları ise biz göremedik. Kutlanma rekoru Prof. Akyol'un elinde bulunuyor şimdilik. Bu arada, «Temel hak ve özgürlükler» bölümüne yöneltilen eleştirileri yanıtlayan Prof. Peyjfaz Gölçüklü"nün tasannın 26. maddesinde düzenlenen (ekonomik hayatı etkîleyecek gerçek dışı ve zamansız haberlerin önlenmesi amacıyla ÖZJ gürlüklerin sınırlanabileceği) Genel Kurul'da savunurken, bu tasannın çıkarılması yolunda karşı oy yazısı yazdığını unuttuğunu samyoruz... Prof, Gölcüklü, bu arada yeni bir kavram ortaya attı «îyi basın J kötü basın». Bir kısun basının 1961 Anayasasmm açıklanndan yararlanarak anarşi yarattığını savunan Prof. Gölcüklü'nün, Anayasada iyikötü basın ayni mı yapmanm mümkün olamayacağım söylemesinin. sınırlamaların tasanya niçin konuiduğunun yanıtı olmayacağı g» rüşünde birleşildt. TGS'nin Anayasa panelinin ilk bölümü bugün yapılıyor İstanbul Haber Servisl Türkiye Gazeteciler Sendikası tarafmdan düzenlenen Anayasa paneli bugün başlıyor. Bugün ve yarm saat 1418 ara smda Gazeteciler Cemiyeti Kon ferans salonunda yapılacak panele, öğretim üyeleri, sendikacılar ve yazarlar, tartışmacı olarak katıhyorlar. Panel'in bugünkü bölümünü Oktay Kurtböke yönetiyor. Ge nel Başkan Nail Gürel'lınin açış konuşmasmdan sonra, Prof. Öztekin Tosun ve Prof. Erdoğan Teziç, «Anayasa tasla. ğı çcrçevesinde temel hak ve özgürlükler», Prof. Çetin Özek, «Anayasa taslağı çerçevesinde basın özıriirlüğü» konusunu işleyecekler. Panelin yannkl bölümünde yönetici Şükran Ketenci, Prof. Münir Ekonomi, Prof. Metin Kutal, Prof. Nuri Celik, «Anayasa taslağı çerçevesinde işçi işveren ili.şkileri» konusunda ortak tebliğ sunacaklar Panel'e öğretim üyeleri, sendikacılar ve yazarlar tartışmacı olarak katılacaklar.