Katalog

29 TEMMUZ 1982 ••*• Cumhuriyet 1Î Boehnı Bakanlığa çağnldı. ABD maslahatgüzarı ile Dışışlen müsteşar yardımcısı büyilkelçl Oktay Cankardeş görüştü. Washington'dan Ankara'ya ge len haberler, ABD yönetimınin, karann Temsilcüer Meclisi'nden sonra görüşüleceğı senato' da geçmesini önlemek amacıyla ağırlığını koyacağı yolunda. KONGREYE GÜNDERİLEN Istanbul Dev Sol davasında 11 sanığın tahMEKTUP Öte yandan, ABD Dışışlerı Ba liyelerine karar verildi. kanlığı'nca Temsiloiler Meclisl Hab^r Merkezi İzmir Sı yapmak, pankart asmak, DevDış îlişkilen Komltesi Başkankıyönetim 1 Numarah Askerı let Baskanına hakaretten suçlığına gönderilen bir mektupta lu bulunan 12 sanık 64 yna Mahkemesı'nde gorulen Denız da, söz konusu karar tasarısı çarptırıhrken, 50 sanık da bena karşı çıkıldı. Mektupta ka li UGD davası dün sonuçlandı. rarın gerek toplunılararası gö 31 sanıktan 26'sı toplam 187 yı raat ettı. . 11 TAHLIYE la huküm gıyerken, 4 sanık rüşmeleri gerekse ABD*nin ise beraat etti. ISTANBUL Yasadışı DevTürk hükümeti ile olan ilişkile Sol dav&sında 11 sanığın tahMahkeme heyeti sanıklara (Baştarafı 1. sayfada) rinl «ağır bir şekilde yaralaya son sozlerinm sorulmasmdan lıyesme karar verildî. Trakya çağı konusunda uyanda buOsman Hamdi Bey'in yardi sonra kararını açıkladı. Sanık ve Bursa bölgelermde çeşıth lunuldu. mıyla sanata yöneldl. Hoca A1I eylemlerde bulunmaktan yarRum lobislnin girişimleri so lara verilen cezalar şöyle: Rıza'dan resim derslerl aldı. nucu Temsilcüer Meclisi'nden All Rıza özdağ, Süleyman Oz gılanan Abdullah Bülent Uluer Sanayii Nefise (tstanbul Dev büyük bir çoğunlukla kabul ekul, Necdet Utançsoy, Ramazan ve arkadaşlarının duruşmasılet GUzel Sanatlar Akademisi) dllen kararda, Başkan Ronald Savuk, Osman Gtiç, Bayram na dün devam edildi. 1 Numayi bitirdlkten sonra BirıncJ rah Askeri Mahkeme duruşReagan'dan Kıbns'taki TUrk Kınş 15'er yıl, AH Coşkun, Nec Dünya Savaşı'nda dört yıl ye askerlerinin geri çekilmesinl mi Tekin, Omer Güç ve Ahmet ma sonunda Yusuf Sami Soldeksubay olarak Kafkas cep sağlamak amacıyla TUrk hükü maz, îsınall Güney, Suat TaÇetin 10'ar yıl, Necdet Tun, Yu ueslnde çarpıştı. Aynı yülardr meti nezdinde devreye girmesi suf Çırpan, Abdurrahman Yur banlı. Hasan Ft'ymen, Hikmet Erzurum îttihat ve Terakki istenmişti. ABD Dışişleri Ba dusev, Feridun önal, Bekir Oz, Sevilc, Fikret Sarp. Hayrettln Cemiyeti binasını yaptı. Işgal kanlığınm yazısında ise, karaHızhkurt, Ertan Bas, Orhan Şefik Sivash ve Turan Karaaltındakl Istanbul'da tabelâ^' rın kabuı edilmesinin «ABD kurt 5'er yıl, Munittin ÜlküDevcan, Irfan Üksüz ve Serap hk, foto muhablrliğl gibi iş Kongreslnin Yunan ve TUrh Kocadülü'nün sahverUmelertne denli, Hasan Kursuncu, Kadir lerde çalıstıktan sonra Kurtu Rum Yunanistan ve Kıbns Başkan 3'er yıl, Bekir Tutmaz karar verdi. Mahkeme ayrıca lus Savaşı başlayınca Ankara' Rum yönetlminin görüslcrine 3 yıl, 4 ay, Omer Çelikkale 2 tahliya edildikten sonra örgü ya gitU. tumüyle katıldığı anlamına ge yıl 8 ay, Murat Keçeli ve Cev te ait yazıları cezaevine sokardet Yeler 2'şer yıl 6'şar ay, ken yakalanıp tutuklanan Mual 1925 yılında Etnaneti Muba leceği» belirtildi. Yazıda, KıbMevlüt Kıvanç 1 yıl 9 ay 10 la Akkurt'un gelecek celsede reke denllen kutsal eşya ile rıslı TUrklerin görUşlerlnin getirilmesinl kararlaştırdı. Dibir camide saklanan değerli herhangi bir şekilde yansıtıl gün. GÖLCÜK Donanma Sıkıyö ğer sanıkların tahllye talepleri tarihi eserlerin saklanabilme mamasma da dikkat çekildi. reddedildı. Kararın ikinci maddesınde netim ve Gölctlk Askeri Mahke sl amacıyla Maarif Vekâleti'ne 62 sanıkh • Sıkıyonetim 2 Numaralı (MiUi EJgitim BakanlıgO «Et de, Türk askerlerinin ABD'deki mesi'nde bakılan noğratya Müıesi.ni yaptı. Bu varlıgının NATO'nun güneydo DevSol davasında ise komü Askeri Mahkemesi, örfl Çetinmüze geçici bir süre Atatürk' ğu kanadım zayıflattığı ve nizmi tesls, gizli cemiyet kur kaya ve dokuz arkadaşı hakkın NATO ile Türkiye arasında ra mak, komünizm propagandası da açüan sigara kaçakcüığı da Un kabri oldu. hatsızlıklar yarattığı kaydedllKoyunoğlu'nun en önemll e mişti. Dışişleri Bakanlığı'nın ya serlerinden birl bugün Anka zısmda bu gOrüslere de karşı ra Devlet Resım ve Heykel Mu çıkıldı ve Başkan Reagan'm zesi olarak kullanılan eski ABD'deki Türk askerlerinin çe (Baştarari 1. sayfada) tanunayan yönil İle bir baska Türkocağı Merkez Binasıdır. A kılmesi için devreye girmeslnm rıf Hikmet Koyunoğlu'nun pro hiçbir olumlu sonucu olmaya tlr» diye konuştu. Tasarının ılinamizmlnı yitirmis ve ibmal «Hukuk devleti, sosyal devlet edflen halk kaiınanlarının sayı jesi ulııslararası yanşmada bi cağı belirtüdi. suu nüyutoıütitür. Bu »osvm ba ve sosyal adalet gereklerıııcieıı rincilik kazandı. rış için de uüyük bir tehiikeuzaklaştıgını» ıfaüe eoen i?era1930 yılında Tayyare Cemıdlr. fettın Yarkın, kışının terrıel haK yetı'nin (Türk Hava Kurumu) «Anayasa taslağı, sosyal, sive ozgurlukleri Konusunüakı açtığı uluslararası yanşmada yasal ve tktlsadl yapılar srasııı (Baştarafı ı. sayfada) maddelerle ılgılı göruşünü açm btrinciliğl kazanarak bugün de rttsme ve değisikiikler yapua larken de «Hakkın Ozfinü >ok da bir bütUnleşme yerlne bir Bursa'da sinema ve Işhanı o rak Türk ulusunun layık oidu edlci niteliktedir» dedi. çatışma gctırmektedlr. Bu nelarak kullanılan binayı yaptı. ğu özRÜrlükçü parlamenter de Tasaruıın 80 maddesl Uzerin denlerle bu taslak sosyal barı1935 yılında Istanbul'a yerle mokrasiyi, sosyal devlet ilkesi de aegişıkllk yapıünası gereKşı değil. korkarım ki sosyal şen Arif Hikmet Koyunoğlu, ni tutarlı ve çağdaş biçimde i tığinı belirten Şerafettın Var savaşı ureterek yaygınlajtıraçalışmalannı İstanbul'da siir çeren bir metne dönfiştürmek kın caktır.» «Sonuç olarak olunısuz durdü. Mımarlik yanında, si çok güçtür, hatta olanaksız gi yöıılerinm çokluğu dolayısnla gorta eksperhği, eskı eser onabidir.» Danışnıa ıVieciisıne düşen tariA Ozbek: Sendikalar rımı gıbi ışler yaptı. Eski eser Daha sonra mektupta, Ana hl görev VP snrumluluk »inuli anahtan teslim eder onaıffiilan içtade, Kâğıthane yasa taslağunn 26, 28, 30, 56, 57, çjok daha büyümiiştÜT» dedi Saadabad Kasrı'nı, Kanlıca'da 58, 59, 62 ve 149. maddelerı UYarkm, düşünce açıklama ve TUrk Metal Sendikası Oenel Amcâzade Hüseyln Pasa yalısızerinde TGS'nin görüşleri bildi yayma ozgürlüğü ile basın ve Başkanı ve TUrktş Yönetim m onardı. Ankara'da bulundu rildi. yayınla ilgilı hükümlerın «Filleıı Kurulu Uyesl Mustafa özbek, ğu yıllarda îleri ve Hakimiye26. maddede yer alan hükUm bu özgürliikleri etldn kullanıla «Anayasa taslağında calışma ha lerin, basın 62gUrlUğUnün kul maz hale getirid ağırlıkta» ol yatıyla ilgill yeralan maddeleti Milllye gazetelerinde sanat lanılmasını siyasal iktidarlann duğunu belirterek, şdyle dedi: rut MUU Guvenlik Konseylnden yazüan yazdı. « Önce, kişinin temel hak de aynen çıkması halinde sen Arif Hikmet Koyunoglu, A yorumuna bıraktığı belirtilen ve öîgürlüklerinin slnırlanma dlkaların anahtarlarını tesllm tatürkiin doğumunun 100. yı açıklamada şöyle deniyor: «Böylece basın, hükUmetlerin sı ve İcötUye kullanıünaması yö etmekten baska çaremtz kalmı lında Devlet Başkanlığı Develine teslim edllmis olmakta nünde gptlrllen kısitlamalar yor. Ancak Mllli Guvenlik Kon let Sanat Armağanı ile ödüllen dır. Böyle bir ortamda yayım çok ağır ve hakkın özünii yok seyinin taslakta gerekll dilıelt. dirildi. lanacak gazcte ve dergiler, an edlcl niteliktedir. meyl yapacafı Inancuu t»»ıyoKoyunoğlu'nun cenazesi cucak hükümet büdirisi niteliğlnl Dtisünce açüüama ve yayma ruı» dedi. ma günü (yann) ögle namazıntaşıyacaktır. Buradald lıükîim Szgürlüğü ile basın ve yayınla dan sonra Şfşll Camil'nden kal ler, basına, sansürden daha a ilgUi taükumler de fUlen bu dınlarak Btriköy aile mezarlığır suıırlamalar getînnekte iizgürlfikleri etktn KnHanüamaz 41 Doğnunacı: ğında topraga verilecektir. dİST " ' 'hale eeOtki aftırlıktaoır. Top Evren'in sözlerine 28T rrtadde ile yargı kararı ol lmnlanit Avıtmlaıınıatt' ve kaekleyecek madan basılmış eserlerin top muoynnan serbestçe alasmamn söıüm yok latılması yolunun açıldığını bil. da en knvvetli etken olan ve Afganistanlı dirildiği açıklamada, böyle bir drmolmtüinln vazgeçllmez nnYÖK Başkanı Yeni Anayas» uygulamanm basın İçin sürek suru ve tetninatı hultman basın mültecilerden li bir tehdit unsuru olacagın tizprindoki kısıtlarnalar. a?ırı Tasarısı konusunda Devlet Bas kanı Kenan Evren'in soyledlkilk kafile dan basın özgurlUğUnU zedele otoriteyi tilke yönetlminde tek lerine ekleyecek söztl olmâdıgıyici bir nitelik taşıyacağı be kabul edrn yanhs bir gdrttsün 3 ağustosta nı sttyledl lirtillyor. 30. maddenin de ba Ifadeleridir.» Prof. Dogramacı Anayasa TaMUlkiyet hakkı, toprak tarım sın işletmelertnin bazı lıükümgeliyor kamulastırma. dev aarın hakkında görUşüntt solülUk durumlarında zapta, mü reformu, sadere ve ışletilmekten alıko letlestirme ve tabil servet kay ran «Cumhuriytt» muhabırlne tstanbul, (a.a.) Afnulmastna olanak tanıdığı bu naklarınm aranması ve isletil Devlet Başkanı Evren'in Erdek ganistanlı mültecilerinden mesi hükümlerinin de «Sosyal te yaptığı konuşmayı anımsnnun da çok tehlikeli ve temel 345 kisılik ilk kafüe 3 ahaklara ters düsen uygulamala Dpvlet Rpreklerlnden» uzaklaş tarak devlet başkanmm söyleğustos salı gtlnü THY ura yol açabileceği belirtilen a tığmı belirten Yarkın, görtiş diklerine ekleyecek bir şey olçagı ile Istanbul'a getirile madığı yanıtmı verdi çıklamada daha sonra şöyle lerini açıklamaya şrtyle devam cek. Mülteciler âaha sonProf Doğramacı Anayasa taettlt deniyor: ra uçakla Adana'ya gonde«Bu üç maddede yer alan hü « tşçi haklanyla llgili hü sansında ünıversıtelerle ilgıli rilecekler. kUmleri basın tfzgiirlUğtt ve ba kümler i«e tUmüyle olumsuz maddeler konusundaki bir aoTHY yetkilllerinden alısının kamu görevi yapma özel dur. Kestn Inancıma (r«re. lo ruya da «Tasarının kesin şeknan bilgiye göre, tamamı llği ile bağdastırmaya olanak kavtın anayasalarda yer alma lini almadığımn snlaşıldığı» biüç bin 900 kişi olan Afbulunmadığı açıktır. Kaldı ki ması gpreklr. Tasanda bir yan çiminde yanıt verdi. ganlı mültecilerin iki bin yasa maddelerinde blle böylesi dan Işçinln şrrev hakkına lcarşı. altısı THY Ue Islamabad <d Prof. Çağlar: ne anlamı bellralz ve değisik bu hakla oşdPgerde olması ve Karaçi'den tstanbul üntyettekl otoriteler tarafından rniimldin bulunmayan lokavta zerinden Adana'ya taşınaÜniversite ile ilgili değisik yorumlarla çok tehlike btr dpnge unsuru olarak yer cak. maddeler olumlu li yOnlere çeldlebilecek tanım vertllrken. diğer taraftan «Ida3 ağustos 25 ağustos lamalann bulunması dfişünUle tın işçl tarafından dn^rudan taribleri arasında yapılameyecekken, bir anayasa met sendikaya fldenmeai. SU güua sü Pırat Ünıversitesi EektörU cak seferlerde ise bin 894 nlnde yer alması daba da sa ren veya ertelenen p « v l « İçin Prog. Arif Çağlar, tasarının Uni Afganistanlı mültecinin de kıncalıdır.» YHK'nca kesin çfizlhne stdilme versitelsrle ügili maddelerini Pakistan navayolları ile 58. maddedekl hUkUmlerln sl ve 10 kişiye kadar i«çl ça olumlu bulduğunu söyledi. Türkiye'ye getirileceği bilProf. Çaglar, yeni Anayasa ta. her birinın sendikaların varlı listıran Işyerlerinde topln Iş dirildl. ğını ortadan kaldıncı nitelikte sözlesmeal ve grev yasagının sansı hakkında «Cumhuriyet» olduğu belirtilen açıklamada, konulmsm fle denge, sadere Is rnuhablnnin sorularını yanıtAnglikan 57. madde için «Toplu sözleş veren keslml lehlne çevrllmlş larken. Devlet Başkanı Evren' in ErdeR'te yaptığı konuşmayı me yasalardan ilerde bir hü tlr. Kilisesi nnımsatarak, taslağın kesin ktim getlremeyeceksc, toplu şekllnl aimadığinı sOyiedı. siizleşnıe yapmaya da gerek kal dini lideri 41 Hamitojhıllan: Prof. Çaglar, bununla birlikte mamaktadır.» 58. madde İçin tasannın unlversitelerle İlgUi İstanbul'a geldi ise «Lokavt asbnda insarun ça Sosyal savaşı maddelerini olumlu bulduğunu lısma hakkıyla çelisen çagdışı yaygınlaştınr. tstanbul, (a.a.) Anglida sözlerine ekledi. bir uyjrıılanıadır. Bugün birçok kan kilisesi dini lideri ve Prof. Arif Çaglar ile «Cumdemokragide lnsanlık suçu sayı Canterbury Başpiskoposu Anayasa tasansmın «Türki huriyet» muhablrl arasında talan lokavtın 1982 TUrklyesi'nln Robert Runcie, Ortodoks anayasasma girmesi dttsttnül ye'nin ne bujtünkü, ne de ya san konusundaki söyleşi şöyle: Patriğınin konuğu olaıak nnkl BcreksinlmJertnl karşılaya « Ünıversitelerle ılgili madmemelidlr» deniyor. dün İstanbul'a geldi. bllecek nitelikte olduğunu» be deleri olumlu bulduğunuzu 59. madde hakkında da «Biz Yeşilköy havalımanında bugün taşaronluk denen ujgula lirten, Danışma Mecllsi Mardln söylediniz, ancak tasannm bu tngiltere'njn Istanbul başmaya engel olunmasını savu Uyesı Doç. Dr. Beşir Hamıto maddelerinin yüksek öğretım konsöloau Tlmoty Gee, In nurken, anayasa tasarısı bun gullan «Bu taslak sosyal ban yasası ile çeiiştiği belirtiliyor. gıliz kilisesi temsılcisi Far dan çok daha ağır ve guvence şı değll, korkanm ki, «ogyal sa BUdığiniz gibi tasanda «Unlber Peter Armstrong ve Tür siz bir uygulamaya kapı aç vası Ureterek yaygınlastıracak versiteler kendileri tarafından kıye'deki Ortodoks kilısesi maktadır. Onar kislllk birlmle tır» dedi. İnsanın en kutsal nak seçilen organlar tarafından yötemsilcüeri tarafından kar larmdan birinln yaşamaksa, di netillr» dediği halde, yasada re bölünmüş ayrı işyeri gibi şılanan Başpiskopos Rungösterilen yerlerde Işçilerln aen ğerinin mutlu olma hakkı ol örneğln rektörlerin seçilmesı cie «Barış ve dostluk sefl üniversiteler tarafından yapıldlkasız, toplu sözleşmeslz ve duğunu da bildiren Hamitoğul rl görevinl yÜklenmiş olagüvenceslz alablldiglne «ömü lan «yaşama hakkına yeterin maması öngörülüyor. rak geldim» dedi. Prof. Çağlar Ancak taslarülmelerine fırsat veıilmls ola ce saygılı görübneyeu taalağın, Anglikan Kilisesi dlnl IIcaktır» uenilen açıklamada 62. insanı mutlulusa götürecek yol ğın üniversitelerle ilgill madderı, Yeşilköy havalimanımadde hükümlerlnin eşitllk 11 lan da son derece dar tuttuğu deslnln son tikrasında ünlvcr. na indikten sonra Dlyasiteierin Ugili kaııuna göre yökesine aykırı olduğu gibi çeşit nu» ıleri sürdü. net İşleri Başkanı Tayyar Anayasa taslağı konusundaki netUeceği beürtlliyor. late o li toplumsal sakıncaları da bir Altıkulaç'a bir iyi niyet ve görüşlerinl gazetemize açıkla kanun 254? sayıb yüksek öğrelikte getlrdiği savunuldu ve dostluk telgrafı gönderdi. 149. maddede getirilen hüktim yan Doç. HamitoğuUan, bu tas tim kanunudurj» Efendim ancak bildiğinız lerin «isçllere ve sendikalara lagın Türkiye'yi sosyal banşa karşı belll bir keslm tarafın ve siyasal istlkrara kavuşturma gibi yasalar Anayasaya aykırı Çiroz, halk dan abartılarak sürdUrttlen düş sırnn da beklenemeyeceğini be olamazlar. Oysa bu maddeler plajı açıldı birbiriyle çelişiyor. manlığın son bir kanıtı oldv lirtti ve şöyle konuştu: «Bu taslak, ekonomlk slstem ğu» ilerl sürüldü. Açıklamada Prof. Çağlar Ama Anayatstanbul Haber Seıvisi açısindan berrafc ve tutarlı bir sa tasansı şu anda kesin sekson olarak şöyle denildi: Istanbul Belediyesi nce yapıya sahip değildir özelllkle lini almamıştır. Onun için ka«Yukarıdan beri dzetle nraYesılköy'de yaptırılan, Çilamaya çalıştığınuz noktalar Atatfirkçü kalkınma modeli, es nunla Anayasada çellşen madroz halk plajı ve piknik te Çağdas bir Türklye'nin anaya nek ve dinamik yönleriyle tasa de var mı yok mu blrşey desisleri, Beledıye Başkanı nemez. Kesinleştikten sonra ba sasında yer alamayacak nokta rıya yansıtılamamıştırj» Korgeneral Ecmel Kutay Anayasa tasarısının birçok lardır. Bu konulann btr bölfitarafından hizmete açıldı. mü, yasalara bıraküması ve o noktasının «düş kırıklıjh» yarat DUn saat 10.30 sıralarmyasalarm görüsülmesüıde tar tığını da belirten Hamitoğulla # Prof. Sağlam: da başkan Kutay'ın «Hatışüması gereken aynntılardır. n daha sonra şöyle dedi: yırh.ve uğurlu olsun» soz«Anayasa taslafcı, özelllkle ça Herkes samlmi Ama bunlar ard arda sıralanacüklen ile açışmı yaptığı rak, birlikte değerlendlrildiğln lışan ve fireten kesime polltidüşüncelerini. plaj ve piknik tesislerine ka yapma volunn tıkamakla, de. basın özgürlüğüne ve isçl çok sayıda vatandaş girü. belirtmeii ' keslmtne karsı haksız ve tutar Türldye'yl gflçsüz tabanlı slya Yapımı yaklaşik 148 milnız bir tepkinin aynı dogrultu sl partller y5net1mine gBttireyon liralık harcama ile Hacettepe Üniversitesi eski dak) belirtilerini taşunaktadır. cek yaklasımı açmaktadır Böy gerçekleştirilen 60 bin kişi lece siyasal reiim kendisint isRektÖrü Prof. Süleyman SağBu bakımdan söz konusu ayrın kapasitesindpki tesisler, lam, «Yüce Türk mUletine yatıların anavasada yer almama tlkrara kavuşturacak en önenı ilk günü nedeni ile halka sı ülke çıkanna, daha da ar U temelin) kavbetmelrtedlr. Ö •aşır en iyi Anayasayı olusturbedava hizmet verdi. tan bir önemli zorunluluk ve zellikle erençlorin Azlemlerl ve mafi için herkesin görevi. bu 18 yasındaki gençlere oy kakkı tartışmalar sırasında Idşlseı Sngörev olmaktadır.» (Baştarafı ı. sayfada) te olmamakla birlikte benzer nitelikte bir karar tasarısını ka bul etmesi Washington ile Ankara arasında dlplomatik hare ketliliğe yol açtı. Ankara, kararın Temsilcller Meclisi'nden geçmesinden sonra Reagan yönetimi nezdmde bir dızi girişimde bulunarak, «ciddi kaygıları»m iletti ve kararın kesinleşmesının önlenmesini istedi. Washington büyükelçimiz ŞfikrU Elekdağ ABD Dışişlerı Bakan yardımcılarından Rlchard Burt'u ziyaret ederken, aynı ginşim Ankara'da da yinelendi ve ABD büyükelçı liğl maslahatgüzarı Richard ABD Dısisleri Göicük DevSol davasında 12 sanık mahkum oSdu Denizli ÜGD davasında 2 6 7 yıS ceza yedi vasmda gorevsizlik kararı vererek dosyayı kaçakçılık davalarına bakan Ankara Sıkıyonetim Komutanlığı 4 Numaralı Askeri Mahkemesi'n« gönderdi. 0 Yazar Nedim Gürsel, «Uzun gUrmüş bir yaz» adlı kitabında devletin askeri ve guvenlik kuvvetlerlnl alenen tahkir ve tezyif ettiğı savıyla yargılandığı dava dosyasından beraat etti. APOCULAR DİYARBAKIR Halk arasmda Apocular olarak bilin«n yasadışı PKK örgütü davasına Elazığ grubu sanıklarının sorgusuyla devam edildi. 2 Numaralı Askeri Mahkemede sorgusu yapılan Ali Sabah örgiıte arkadaşı Hasan Güler'ın konuşmalanndan etkilenerek gırdiğlni söyledi. Yılmaz Yıldırım ve Zaza adlı örgüt mllitanlarının kendlsine Karakoçan muhtarı Mustafa Çerçe'yi izlettirdiklerini belirten sanık, «muhtarı ne yapacaksınız dedlğimde oo ihbarcıdır, kulağım keseceğiz» dediler» diye konuştu. Sanıklardan Ismail Ozakoa da ör gutle llışklsl olmadıgını öne sürdü. AKINCILAR DAVASI ANKARA 79 sanıklı Akmcılar davasında kararın açıklanması cuma glinUne ertelendi. GÖZLEM (Baştarafı 1 sayfada) tahmmifür. Olay, dış poütvka yaklaşımlannda Kongr» ile Beyaz Saray arasındaki geleneksel ayrımı da yansıtmahtadır. Bununla birlikte Temstlcüer Meclist'ndeki büyük çoğunluğun ağırhğı olaym boyutlannı büyutmehtedir. Ankara bu gelişmeyl «esef verici» bulduğunu renmen açtklamıştır. Dışişlert Bakanlığı sözcusü, TemsücU ler Meclist'nin bu kararla Kıbru konusunda taraflardan blrinin göruşünü benlnr sediftini» belirtmistir, Bu «» raf»m Yunanistan olduğu açıktır. KTFD Başkam Rauf Denhtaş da «öıteonusu karan ^apaçık bir baskı» olarak nitelemiştir. Avrupa ile ilişkllerinde zaten sıkıntıları yoğun olan Ankara'nın Amerika'dan ge len bu yeni baskıyla zorluhlannın artacağı kuşkusuzdur. Türkiye'ye yaklaşık 3 yıl uygulanan Amerihan silah ambargosunun amları belleklerden sılınmemiştir ve aknan karar bu amları tazelemiftir. Temsilcüer Meclisi'nde beliren egilimlerm şımdilik Beyaz Saray'da frenleneceği anlasılmaktadır. Ancah bu ikili görüntü Türkiye tçtn artık pek anlam taşımıyor; hatta Ankara'ya yönelih baskı politihasının bir oyunu glbi görunuyor. ABD'den esen bu yeni rüz gâr Kıbrıs ve Ege olaylannda zaten olumsuz politika ızleyen Atına'ya yeni bir destek sağlamış; uyguladığı ııtratejiyi yürütebilmesi için Papandreu'ya bir tesvık beU gesi olmuştur. (Baştarafı 1. Sayfada) öyleyse, gelin, bu «hak kaybı» konusunu açıkca tartışalım: Aldıkaçtı'mn dedlğl gibi. gerçekten Federal Almanya Anayasası'nın 18'lncl maddesi, bu «hak kaybı» konusuna yer vermiştlr. Madde şöyledir: Her kim ki, hür demokratik temel düzene karşı mücadele amacıyla, düşüncelerl açıklama hürriyetini, özellikle basın özgürlüğünü. eğitim öz gürlüğünü. toplanma özgürlüğünü. haberlesme giz lillğlnl, mülkiyet hakkını ya da sığınma hakkını kötüye kullamrsa. bu temel hakları kaybeder. Hakkın kaybına ve bunun ölçü&tlne Federal Anayasa mahkemesi karar verlr... «Aldıkactı Anayasası» Federal Alman Anayasasından aldıgı bu hükmü şu blçime sokmuştur: Bu Anayasa'da yeralan hak ve özgürlüklerden hlçblrl. devletin ülkesl ve mllletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmak, Türk devletinln ve Cumhurlyetln varlıgını tehllkeye dtlşürmek, temel hak ve özgürlüklerl yoketmek, devletin kişi veya zümre tarafından yönetllmesini veya sosyal bir sınıfın diğer bosyal sınıflar uzerinde egemenliğini sağlamak veya dll. ırk ve mezhep ayrımı yaratmak ya da salr herhangi bir yoldan komünlzme, faşlzme veya din temellerine dayanan bir devlet düzeni kurmak amacıyla kullanılamaz. Bu amaçla kullananlar, kötüye kullandıkları o hak ve özgürlüğü kaybeder ler. Hak kaybı hükmü mahkemelerce verilir. Federal Alman Anayasası ile «Aldıkactı Anayasası» arasındaki temel fark hemen göze çarpmaktadır: Federal Alman Anayasasınm 18'inci maddesl, hangi hakiarın kötüye kullanılabileceğini Anayasa maddelerine yollama yaparak tek tek sayarken, Aldıkactı Anayasası, bir kıamı ceza yasasında tanımını bulan, bir kısmının hukuksal anlamı belirlenemeyen soyut gerekceler kullanarak, bu hakları kötüye kullananların. «bak kaybma» karar verileceğinl bellrtmektedlr. Federal Alman Anayasası, söz: gelisl, «mttlklyet hakkını» ya da «haberlesme gizllligini» kötüye kullananların da bu hakları yitireceğinl belirtmişken, Aldıkactı Anayasası. mülkiyet hakkını kötüye kullananlarla llgili bölümü «Anayasa gümrüf üne sokarak» ters çevirmiş ve «haberlesme gizliliginl çiğneyenleri» de unutmuştur. Peki, «düşUnce özgürlüğü kötüye kullanılır» da «mülkiyet hakkı» kötüye kullanılmaz mı?.. Alman Anayasasma göre kullanılır, Aldıkactı Anayasasına göre kullanılmaz.. Aldıkactı Anayasasına göre mülkiyet ve mlras hakkı, «diğer temel haklar gibi» Anayasa güven, cesl altındâdır. Taslağm 43'üncü maddesinde «öıülklyet hakkımn kullanılması toplum yararına aykırı olamaz» da dendiğine göre, tıpkı Aîman Anayasasında olduğu gibi, bu hakkın kötüye kullamlması için «hak kaybı» yaptınmı öngörmek, niçln düşünülmemistir acaba?... Evet niçin?... Var mıdır lnandmcı bir gerekçe?... Düşünce Özgürlüğü temel haktır. «Aldıkactı Anayasası» bu hakkm «kötüye kullamlacağını» düşünüp, «Hak kaybı» yaptırımı öngörraektedir.. Mülkiyet hakkı da taslağa göre «Temel haktır», öyleyse, bu hakkın da «kötüye kullanılması» düşü nülmelidir. örnek aldığımız Federal Alman Anayasası, mülkiyet hakkımn da kötüye kullamlacağını açıkca yazmıştır. «Aldıkactı Anayasası» Alman Anayasasmın bu hükmünü görmezlîkten gelmiştir. Hem «mülklyet hakkı toplam yararma aykırı olamat,.» diyeceğiz, hem bu hakkı «temel haklar» dan sayacagız, hem de bu hakkı «kötüye knllananlar» İle ilgUi hiçbir yaptinm öngörmeyeceğiz. Ama «efendim, düşünce özgürlüğünü kötüye kullananların hak kaybına Federal Alman Anayasasında da yer verllmlştir.» diyeceğiz, olacak iş değil bu.. Aldıkactı Anayasasmın 13'üncü maddesinde yajııh tanımlann herblri, «agır cezalık» suçlar ile llgllidir. Bu eylemlerin «sabit sayılm&sı», ceza mahkemesince bu eylemler hakkında karar verilmeslne bağlıdır. Böyle bir «ceza mahkemesi kararı» olmadan 13'üncü maddede sıralanan suçların «işlenmiş olmasma» ve «sabit sayılmasma» hukukça olanak yoktur. Federal Alman Anayasası «Hakkın kaybına •e bunun ölçüsüne Federal Anayasa Mahkemesi karar verlr» derken, «hikmetlnden sual olımmaz» Anayasa taslağı, «bu amaçla kullananlar, kötüye kut landıkları o bak ve BzgürlUftU kaybederler. Hak kaybı hükmü mahkemelerce verillr» demektedir. Görüldüğü gibi, bu «hak kaybına» karar verecek mahkeme Almanya'da, «Federal Anayasa MahkemesUdir, «Aldıkactı Anayasası»na göre yalnızca mahkemelerdir. Alman Anayasasında, Federal Anayasa Mahkemesi «Hakkın kaybına ve bunun ölçüsüne» karar vermektedlr. «Aldıkactı Anayasası» böyle bir «ölçü»den hiç söz etmemektedir. Ceza Mahkemesi, 13. madde yazılı eylemler ve bu eylemlerin ardındakl amaçları «sabit» gördükten sonra bu suçlardan kesin olarak «hüküm giymiş olan» kişiyi. «kamu hizmetlerinden» yasaklayacaktır. Bu yasaklama milletvekill seçilme hak kını da kapsamaktadır. Mahkeme. bu «Aldıkactı Anayasasısna göre aynca bir de «hak kaybı» htikmü verecektir. «kamu hizmetlerinden yasaklıhk» hükmü aynı zamanda siyasal hakları da ortadan kal dıracağından bu 13'üncü maddedeki «hak kaybı» hükmünün uygulanma biçlmini anlamaya olanak yoktur. Eğer, «hak kaybı» hükmü, 13'üncü maddede yazılı suçlardan ötürü, ağır hapis cezası verilmeden uygulanacaksa. bunu anlamak büsbütün olanaksızdır. «Hak kaybı» hükmüne «mahkeme» karar verecektir. Temel haklardan yoksunluğu gerektirecek eylem ve bu eylemle llgili kişi. elbette, bir kamu görevlisi tarafından mahkeme önüne getirilecektir. Bu kamu görevllsl, büyük olasıhkla savcıdır. Savcı. bir yandan «sen bir sosyal sınıfın, öteki sosyal sınıflar uzerinde egemenlik kurmasma çahştın ve bu suçun cezası sekiz yüdan onbeç yıla kadardır ancak sadece düşünce özgürlüfünü bir daha kullanmayacaksm» mı dlyecektir, ne diyecektlr?... 13'Üncü madde bir sürü eylem çeşldl saydıktan sonra «bu amaçla kullananlar» ifadesini kullanmaktadır. Ceza hukukunda soyut amaç değll, amacın yolaçtığı «eylem» yasaklanır. Bu suçların «sabit sayılması» için «kesin bir ce«a mahkflmiyeti» gerektiğine, bu «ceza mahkumfyeti» de ayrıca «kamu hizmetlerinden yasakhlık» hali öngördüğüne göre. bu «hak kaybı hükmü» Allahaskına ne anlama gelmektedir?.. Bir bllen var mıdır.. Federal Alman Anayasasmın. 18'incl maddeslni izleyen 19'uncu maddesinde «bir temel hakkm özüne hiçbir şekilde dokunulrnar» dempktedir, ancak bu hüküm, Aldıkaçtı'nm gözüne çarp mamıştır «hakkm Özü» görmezlikten gelinir, s6zü ise çarp'tırılarak kullanılır.. 1975 tarihli «Çln Halk Cumhurlyeti Anayasası» nın 14*Üncü maddesinde «devlet, toprak ağalarım, rengln köylüleri, gerlci kapltalistleri ve dlğer kötü unsurlan kanuna uygun olarak belirli süreler Içinde siyasal haklardan mahrum eder» hükmünü taşıyor. Voksa, üstadların. üstadı, âllm hocamız, muhterem ve muhteşem profesör Aldtkaçtı üstadımız. Federal Alman Anayasasından değil de Çln Salk Cumhuriyetl Anayasasından"mı esinlenmlştlr?... Devlet DM üyesi Yarkın: Tasarının dişeden uıak, yapıcı eleştlri ve samimi düsiincelerlnJ bellrttnek olmaiıdır» dedi. Obrev sllresı &l îemmuz'aa sona erecek oıan Bektör Prot. süleyman sağlam. Anayasa ıa• Hammırg Başkonsulosiugu sansı nakkındakl sonımuza su yanıtı verdi: •Venl Anayasa taslağı Danışma Mecllsine bayram tatllinin lıemen öncesl verllmlştir. Henüz Inceleme Fırsatını bulamaclım. Ancak okumadan da sunu söyleyebilirhn: Bu, ismi üze rinde görüldüğii glbi bir taslak tır. Önce Danışma Mecltslnde sonra da Mllli Guvenlik honseyinde aynntıiı olarak tartışılacak, sonra kamuoyuna sunulacaktır. Yttce TUrk mllletine yakışır en İyi Anayasayı olusturmak için herkesin am« herkesin gfirevl, bu tartışmalar «• raaında kişisel endişeden uzak, yapıcı, elestirlci ve samimi diisttncelertni bellrtmek olmalıdır.» TGS Genel Krediler (BaştaraTı 1. sayfada) thtlsas oar.kiV'lığının kurulmasında sı.llanılacak araçlann belirıenmesi ioln çalışmalar sjfüvor. Bu ara da toplantıtarüa durumu tartışılmılcta o.en bazı ban kalann durumu da ele ahn dı. ama Merkcz Bankasının sozü edilen bi<mkaiara desteğe devam etnıesı görüçü ağıriık Kazandı. Çalışmalarda uzerinde 6nemle durulan bir başka ko nu da kredUerde «elektlf kr»dl, nyruiamasına» gldllmesi oldu. Mallye Bakanlıginca bu aianda özelllkle lh racat kredtlertnin başka alanlarda Kiı.ianilmasını önleyecek «meioınlzmaların» gellstirilmesl ıcm çalışmalar yapıhyor. Mdiiye Bakanlığı nın bufc&rart,yüzde 22 gibi duşölc 'a,u[ tlan lhracat kredilerlnın Ucarette kulla nılması <e bankanın baska r bankalara aievciust hesabı açtıralarak taız gellrl elde edllmekte uıu»u üzerlne al dıgı öğrenildi. 41 Önen: Savunma konusunda çağdaş dtizenleme yok Dlyartekır Bsrotu Baskaaı YUoel önen, «Toplum ltteklörinln (erlılnde kalaa yeni An». y a u tassrmnda sarumna konusunda hlçblr çağdkf komtm getirilmemlstlr» dedi. Baro Başkanı Avukat YUcel önen Anayasa taaansı Ue ilgl11 görUşlerinl açıklarken şunlan söyledi: «önoellkle tasarının tttmO hukuk teknltl bakımından uy«nn olarak kaleme •lınmamiftır. Şöyle kd, bazı maddelrrde lüıumıuı teferruatlara Initerek sanki bir tüıük huırtar gtbi hukuk tekniği İle lıarekct pdllmls. bazı maddelerde İse kavram kargaşasına meydan ve rilerek ve herkes tarafından Ay Mallye Basanlıgınca yflrı ayn yorum yapılabilecek terimler kuUanılmıstır. Başlan rütülen çanjaıaJarda ele a gıç hükmü oimadıgı halde. ba lınan en onemll konu İse, zı tasarı maddelerinde başlan kredi mallret;etinin düşü(tıç hükmüne atıfta bulunuimuş rülroesl "Idu. K)edl maliyet tur. Temet hak ve öiftürlUkler lerlnln tndlrlimesl için batamamen kiRitSannıış ve klŞİİPrln düşünce hatta kafasındaki zı vergi oranıarmın lndlril tasarladıklan fikirler blle suç meslne karar vcrildı. Kredl sayılabilecek bir dımıma geti lşlemlerl sıra.sında bankalarca kesllen ranka muame rilmistir. Basin öegürlüğU, kanaftumızca le verglsi liâ banka ve sldüşürülhio yok denlleoek dereoede «ı gorta versuınin nırlandmlmış, tamamen lcra mesl planlaıuyor. Buna gö organlannın karar ve emlrle re, halen vüale 15 olan ban rl Ue gacete, dergt ve enuall ka ve stgorta çergisl yüzde yayınlann toplatflma.ii daha da 3'e indlrllecei, bu arada kre tıtümadan Rerçekleştlrme yolu dilerln daha ucuza mal olna Eidilmiştir. ması İçin, gider vergllerlne Savunma konusunda hiç bir de yeni düaenlMneler getlçağdaş hüküm getlrllmemlatir. Oymıkl. bütün uygar Anayasa rillyor. Glder vergllerinin larda savunmamn suç zanbnı düşürülmesl öngörülürken, nın nbıtaea yakalanmaaı ile yüzde kaç oranında indlbaşlayacağı hükmü olduğu hal rlm yapılaeagı henue belll de. yeni Anayasa tasanımda olmadı. böyle çağdaş bir dUzenlemeye öte yandan Mallye Barastlamak mümkün değildir. Ylne çağdaş Anayasalann ve kanhgındaki topiantılarda ceza hukuku kıırallarına güre tasarruflardan kesilen yüz ölüm cezası kaldınldığı halde, de 2ö'llk «topaim daha düveni Anayasa taslağmda ülüm cezası aynen muhafaza edlimek SUk bir orana lndlrllmesl de ele alınüı. Su iiıda durtedir.» muş olan ozel sektör yatırımlarının tsarta canlanma sı ve plyasadarl durgunlugun giderihtıesl İçin kredl maliyetleri indlrlllrken «Selektif kredl bygularaasınm yaygınlaştırılmasıyla» paranm gerl dfinüşü saglana bilecek. tlu arada kredl talebl yaratmafc. için, özetlenen önlemler alınırken enf lasyonun Kö.'uklenmemesl ANKARA, (Cumhuriyet Bü için «fjnan&manın sagtam rosu) Danışma Meclisi Ana kayn^klara dayandınlmayasa Komisyonu Başkanı Prof. sı» 'yeni malıye polltlkasıOrhan Aldıkactı dün Ankara'ya döndü. Prof. Aldıkactı ile nın Ukelerl arasında yer aAnayasa Komisyonunun üç ü lıyor. yesı bir araya gelerek durum değerlendirmesi yaptılar. BASIN TOİ'İANTISI Anayasa Komisyonunun dünkü durum değerlendirme topMaliye Uakanı Adnan lantısma, komisyon üyelerin Başer Kafaogiu bugün bir den, Tevfik Fikret Alpaslan, basın toplatıtısı yapacak. Doç. Turgut Tan ve Recep Me Mallye Bakanıu saat 10'rlç katıldılar. Toplantıya llişkin gazetecilere bilgi veren A da yapacagı toplantıda 24 nayasa Komisyonu Başkanı Ocak istlkrar programınm Prof. Aldıkactı, «Komisyonu bu llkelerlnden sapmadan uygün toplamaya çalışacağını» gulanmasını öngördüğU «e söyleyerek «Bu toplantıda mad konomik destek paketinl» de (rerekçelerini bir kez daha açıklayacaK. Adnan Başer gözden geçireceklerinl» bildir Kafaoğlu nasın toplandi. Prof. Aldıkactı ayrıca Danışma Meclisi üyelerinin tatilı tısında, oantcalar, vergller bitmeden, gerekçelerin bastın ve kredller ıç'n tiUkümetin lıp üyelere dağıtılmaya çalışı yeni önlemlerlnl açıklayalacağını da sözlerine ekledi. cak. Aldıkactı Anayasa Komisyonu'nu toplantıya çagırdı