Katalog

Cumhuriyet 8 25 TEMMUZ 1982 ki savaşa katkısını görüşmek üzere Şam'a uçtu. En son şubat ayında görüp şaşırtıcı devrimcı enerjisine tanık olduğumuz Tahran, aradan geçen dört ay içinde bizi şaşkına çevırecek olçude değışmiştı. Koca ulke sankı bır gonullu deposu gıbiydı. Bır yandan, «Kudüs Yolu Kerbela'dan Geçer» slo gam altında bınlerce kışi Irak'a karşı savasmak amacıyla cepheye akarken, uç gün içinde 100 bin kışi de Lübnan'da Israil'e karşı savasmak amaçıyla gonüllü merkezlerine basvurdu. Bu gönüllüler arasında kimler yoktu kı... Çocuklu, orta yaşlı bir kadın gonullu kayıt merkezinde kendisınin Lübnan'a gitmesine ge rek olmadığını söyleyen görevli Ue dıdişiyordu. Elınde bir kağıt salhyor ve bağırıyordu, «Siz ne karışıyorsunuz... Kocamdan izin aldım ben. Bakın işte burada bana izin verdigi yazılı...Aldığı olumsuz yanıtlara karşıhk bır turlü ınadından vazgeçmiyordu. «Ne işe mi yararım. Savaşçılara yemek pişiririm. Ben kocamdan izin aldım. Siz bana nasıl engel olursunuz?...» Az otede ıkı genç kız da ille de Lübnan'a gıdecek gö nullüler arasına yazılmak içm bastınyorlardı. «Bırakın gidelim. Işe yaranz. Biz, ilk yardım kursu gördük..." Yenı evlendiği karısına sa tm aldığı bir kutu şekerlemeyi teslim edıp, «Ölüm ha berim geldiğinde başsağlığınâ gelenlere bunu ikram edersin» dıyerek «Şehit olmak» hırsıyla cepheye koşan Devrim Muhafızlarının ülkesinde yaşayanlar içm gö nüllü başvuru merkezlerinden birinde rastladığımız ka dının ve iki genç kızm davranışlan son derece olağan karşılanıyordu. aziran ayınm başında, 2 haziran gunü akşamüstü Beyrut'a vardığımda tüm dık katler Korfez Savaşına dönuktü. Savaşın simgesı haline gelen Hürremşehir'ın kurtarılmasından sonra, Iran kuvvetlerının Irak topraklarına gırmesı ve böylece Islâm Devrımınin ilk kez Iran toprakları dışına taşması olasıhğı belirmişti. Ortadoğu'nun propaganda ve enformasyon merkezi olan Beyrut'ta da, kamuoyu, bu olasılığın ne zaman, nasıl gerçekleşeceğınjn ve Fılistin sorununa ve Lübnan'a ne gıbi etkılerde bulunacağının hesaplarını yapmakla meşguldu. Zaten benım Bey rut'a gıtme amacım da 6 haziran pazar gunu Şam'a geçerek Tahran'a yola çıkacak bır Lubnanlı gruba katılmaktı Hep bırlikte İran'a gidecektik. Tahran yolculuğunun baş laması ıçın gun sayarken, Beyrut'takı genel sıyasi atmosferı Cumhuriyet'e yansıtmak nıyetıyle teleks olanaklarından yararlandığım Lübnan Enformasyon Bakanlığının yolunu tuttum. Yolda yururken son haberlere bır goz atmak ıçın bır gazete aldım. Gazete baskıya gırmek uzereyken ulaştığı belli olan bır son dakıka haberi bırıncı sayfanın bir koşesıne sıkışmıştı Dikkatsız bir gozun ılk bakışta seçemeyecegı kadar küçük olan haberde, Israıl'ın Londra Buyukelçısı Şlomo Argov'a bır suıkast gırışımınde bulu nulduğu yazılıvdı Teleksın başına oturup Beyrut'ta, Iran Irak Savaşma ilışkin olarak esen havayı nakletnieye Çalıstım. Kentin oldukça dingin bır havada görüldüğünü ama eğer Israil, Londra'daki suikast ginşimıni bir misilleme bahanesi olarak kullanmaya kalkarsa bu dinginliğin bozulabıleceğıni de bir ihtiyat payı olarak haberde kaydettim. 100 bin Iranlı . Cengiz CANDPR Lübnan'da savasmak icin basvurdu H 5 BİR IRANLI KADIN, GÖNÜLLÜ KAYIT MERKEZİNDE KENDİSİNİ GERİ ÇEVİREN GÖREVLİLERE BAĞIRIYORDU: SİZ NE KARIŞIYORSUNUZ? BEN KOCAMDAN İZİN ALDIM... SAVAŞIN BAŞLANGICI Lübnan'daki savaş fotoğrafta görtilen bu hava saldırısıyla başladı. 4 baziran güntt Beyrut'a giris.ilenb.ava saldırısı o tarihe kadar bir Arap kentine girişüen en şiddetli hava saldırısıydı ama sonrakilerin yamnda hafif kaldı. gidişle llgili son hazırhklann ne dururuda olduğunu oğrenecektım. Bır on dakika geç ti ve göğü yırtan jet seslen duyuldu. Bir onseziyle bunun bombardımana gelen Israil uçakları olduğunu anladık ve sesleri duymamızla kendımizi balkona atmamız bır oldu. Ve aynı anda birkaç yuz metre otemızde goğe dumanlarin yükseldiği nı görmemiz ve' bombardıman infilâkıyla binanın titremesi bir oldu. Sonradan anlaşılacağı Oze re savaş başlamıştı. Ve bizim haber Istanbul'da Cum huriyet'ın eline ulaşmasının üzerinden daha yarım saat bile geçmeden eskimıştı... Yaklaşık iki saat burnumuzun dibindekı tuyler ürpertici hava saldırısını izledık. Uçak saldınsına karşı hiçbir şey yapılamıyor. Top ateşinin genellikle binalann yüksek katlanna isabet olasılığı yüksek. Alt katlar ve bodrumlar yüzde yüz bir garanti sağlamıyorsa da bir korunak olabiliyor. Ama uçak saldınsına karşı koyabıl mek ıçın ya çok guçlü bır hava savunma sistemi, ya da sırf bu amaçla hazırlanmış bır yeraltı sığınak şebekesi gereklı. Uçak bombardımanı bir bınayı tümuyle havaya uçuruyor ya da yerle bır edıyor. Yapacak birşey yok. Tevekkülle izlemekten ve «Benim bulunduğum bina inşallah bombalanmaz» demekten başka elden birşey gelmiyor. Sözunü ettığimiz hava sal dırısını ertesi gün tüm Güney Lübnan'ı kapsayan yoğun bir başka hava saldınsı izledi. 8 haziran pazar günü Şam'a gitmek üzere yola çık tığımızda tereddutlüydük. Acaba Lübnan'ı terketmemeli miydik? Acaba bir savaşın eşiğinde miydik? Genel yargı, Israil hava saldınsının pazar günü de olanca şiddetiyle sürdükten sonra kesileceği biçimindeydi. Çun kü. ABD Başkanı Reagan'ın Ortadoğu temsilcisi Philip Habib. pazartesi günü Beyrut'a gelecektı. Bu hava sal dınları, Habib pazartesi gunu Lubnanlı yetkililerle masaya oturduğunda onünde «Güçlü bir Israil kartı» bul ması için düzenlenmiş «Bir siyasi pazarlık kızıştırma» aracıydı... < Şam Havaalanı'nın pistinde bizi Tahran'a götürecek dev uçağa doğru yürürken elimizdeki küçük radyodan bu genel yargınm geçersizliğini öğreniverdik. Israil kuv vetleri Güney Lübnan'a girmişlerdı... Uçakta iran'a davetli olarak gıden Güney Lübnan'ın butün ileri gelen Şii ve Sünni din adamlan ve ülkenin tanınmış gazetecileri vardı. Uçağm merdivenlerinde geri dönmek ya da Tahran'a gitmek konusunda kısa bir tereddüt anı geçırildi Daha sonra ılk fırsatta Lübnan'a dönmeye karar verildi ve uçağa binildı. İsrail kuvvetlerinın üç gün içinde Sur ve Nabatiye çevresinde savaşı sürdüreceği ve üç gün sonra da Beyrut'a uçakla dönülebileceği tahmin edilmişti. Tahran'a vardığımızda bu tahminde de yanılındığını an ladık. Tahran'a iner inmez Israil kuvvetlerinın Güney Lübnan'ın stratejik Beaufort Kalesi dahil olmak üzere Na batiye'ye kadarki bölümünü eline geçirdiğini ve Savda'ya doğru ilerlemekte olduklanm öğrendik. • Gönüllülere ne oldu? UÇAK BOMBARDIMANINDAN ARTA KALANLAR Batı Beyrut'ta top ateşinin ak* sine uçak bombardımanına karşı yapılalji lecek hiçbir şey yoktu. Fotoğrafta, Batı Bey« rut'un Burc Abu Şakir Semtinde bir uçak bombardımanı sonrası görüntüler... demeyeceğlz... Sorun bununla da bitmlyordu. Suriye, Iranlı gönullülenn gelmesini kabul ettiği gün aynı zamanda Israil ile ateşkesı kabul etmişti. Bu yuzden, Suriye'ye ulaşan birkaç bin kişilik gonul lunün ezici çoğunluğu Lübnan topraklarına ayak bas madı bile. Suriye Lübnan sının yakınlannda bir Suriye askeri kampında bir süre kaldıktan sonra ülkelerine döndüler Komutanlan Lübnan topraklanna girerek keşif yaptılar. Batı Beyrut'a ulaşan bilgilere bakılırsa 200 kişilik bır gönüllü müfrezesi Lübnan Dağtnda Bhamdun Hammana mıntı kasında İsrail kuvvetleriyle Suriye birlikleri arasında patlak veren çarpışmalara katılma fırsatını bir kez bulabildüer Savaşın ilk günlerinde Lübnan ve Filistin halk Savaş başlıyor okağa çıktım. Bir dolmuşa atlayıp bir arkadaşımın Mazraa Bulvan'ndaki ya ' zıhanesine gittim. İran'a ma böylesine bir itici güçle Lübnan'a gönüllü gitmek için isım yazdırabilenler kısa bir süre şaşkınlığa duştuler. Bir kere Lübnan'da savasmak amaçıyla Suriye'ye bir an önce varabilme leri suya düştü. Devrim Muhafızlannın 24 yaşındaki yaşıyla ters orantıh bir bilgece tavra ve uluslararası politika kavrayışma sahipBaşkomutan Yardımcısı AH Şahmani, «Türkiye, günde sadece tek bir Iran uçağının silahsız olarak Türk hava sahasmdan peçmesine İzin veriyor» dedi. Sahi, silah sorununu na sıl halledeceksiniz? Bu çok önemli değil. Suriye'den satm alınz. Ama bir jumbo iet 450 bUcmediniz 500 kişi taşır. Kısa zamanda büyük kuvvet sevke A SURİYE'YE ULAŞABİLEN BİRKAÇ BİN İRANLI GÖNÜLLÜNÜN ÇOĞU LÜBNAN TOPRAKLARINA AYAK BASAMADI.SINIRAYAKINBİR SURİYE ASKERİ KAMPINDA BİR SÜRE BEKLETİLDİLER. SONRA ÜLKELERİNE DÖNDÜLER. umut duygulannı ateşleyen Iranlı gonullulerin seruveni böyle bitti. Ama bu olayla bırlikte, Iran. Arap kamuoyundakı imajını parlattı, Irak topraklanna gırişeceei saldm öncesinde Müsluman Arap ulusu içinde kendi lehınde bir zemin oluşturdu Artık Iran ne de ol«;a, tüm Arap ülkeleri İsrail'm Lübnan'da Filistinlilere karşı gırıştığı saldınyı dillenni yutmuşcasına ve ellen kolları bağlı seyrettiklerı bir dönemde İsrail'e karşı savaşma azmi gösteren bir ülkeydi... avaşa katılabilseydiler S PaiTÎKA Mehmed VE ÖTESİ KEMAL Cumhuriyet, teokratik Öevlet yapv sından laik devlet yapısına geçişi sağlayan süreci oluşturdu. Bunun için de Anayasaya laıklik ilkesinl koydu. Şöyle diyebilir mıyiz? Türkiye Cumhuriyeti'nın yapısmda. laiklik bir Anayasal buyruktur. Anayasa buyruğuna yeterlnce uyabildik mi? Deneylerle görülmüştür ki, anayasalar yapılır. ya da değiştirilirken, onun ekonomik ve demokratik bir çok buyruğuna siyasal iktidarlar uymadıklan «nbi, laiklik buyruğuna da uymamışlardır. Dahası var, dın faktörunü agır bastığı için politik başanlarmda tseçimlerde) somürmuşler. ödünler vermişlerdir. Atatürk devrimleri diye adlandınlan devrimlerden biri de laiklik'tir. Ya kın tanhten bir örnek verelim: Atatürk dönemi politikacılanndan bir Başbakan. bır gün sıkıştığında, Atatürk Meclisini oluşturan uyelere dönerek: «Siz dilerseniz, fıılâfeti bile getirebilirsiniz...* demiş. anayasal buyrugu bütün Atatürkçülerin gözüne baka baka çiğnenmiştir. Batılı duşunce biçiminlo ürünü olaa laiklığın bizde ilk adı asrilik olarak kon mustur. Tan7imaftan bu yana asri (yani çağdaş )olmaya çok özenmişizdir. Ancak devlet yapısı dıne Ipadışahlık ve ha lifeliğe) dayandığından özenmekten üori gidememış, bocalamışızdır. Cumhuriyetledir ki (buna bazılan üçüncü meşrutiyet derler, yanhştır), laiklik ilkesine sıkı sıkıva sarılmışızdır. Padişahlık da, hilafet de kaldınlmış, tarihin mezarlığına konmak istenmiştir. Ismet Pa şa'nın iktidan Celal Bayar'a verirken ilk sorduğu: 'Laiklik ilhesine sonuna değin bajjh kalacak mısınız?» olmuştur. Oluml'i bir yanıt aldığındadır ki, iktidann el değistirmesindeki kuşkular silinmiştir. Sosyoloük açıdan bakıldığında laiklik ve teokratik gibi kavramlar dinsel değil siyasaldır. Batı laikliğe. onun siyasal ve ekonomik yapısının temellerint pekiştirerek ulaşmıştır. Bizde lse siyasal ve ekonomik yapısal temeller gftz Bakır Sanayi Mamulleri ve Ticaret Anonim Şirketi I. TERTİP TAHVİLLERİNİN 1 GENEL BİLGtLER. a) Şırketin Ünvanı b) Şirketin Merkez Adresi c) Şirketin Esas Sermayesi d) e) f) g) Şirketin ödenmiş • Şirketin Iştigal Konusu Şirketin Süresi Sağlanacak fonun kullanüacağı yer f BAKIRSA Dinle Devlet ardı edilmiştlr. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, Serbest Cumhuriyet Fırkası denerneleri çıkmaza girerken dinsâl tartışmalarla boğulmuştur. Demokrat Parti deneyiminde de bu tartışma bitmemiştir. Laik bir devlet. dinsel yapıda siyasal sisteminl ortaya koyarken, ekonomik yapıda da hangt kesim için hangi 8isteml getirdiğini açıkça ortaya koymak zorundadır. Ekonomik yapıda egomenliği bir kesime tanıyacak, ardından bu ekonomik egemenligi dinsel istemlerle pekiştirip, besliyeceksiniz .laiklik ortada kalır. Daha demokrasi kurulurken secimlerde başan sağlamak için «irfico kuvvetleri seferber edüirse» Ana yasada yazıh laiklik ilkesi nerede kahr? Başlangıçta bu engellere dikkati çekenler bugün de haklıdırlar. Laiklik ilkesini secimlerde görme?likten gelerek oylan toplamak, bu oylarla siyasal ve ekonomik iktidan elde etmek. sonra da laiklikten yana çıkmak yutturmaca olur. Çağdaş olmak için sistem koyan b l yük politikacılar dinle devletl birbinnden ayınrken çok güçlük çekmişlerdir Ama görtilmüştür ki. güçlüklere karşm başan sağlanuşlardır. Secimlerde oy lan dinsel istemleri okşayarak taşradan topla. sonra başkentte bu oylan kotararak iktidan oluştur. sonra da anayasal buvruk olan laiklikten söz et, bunun adına ne derler? tki yasak bölge siyaset yaparken çok geçerli olmuştur. Biri ekonomik pay laşımdan söz ederken. öteki dinsel istemlerden söz ederken... Siyasal iktidarlar güçlü olduklan oranda birbirlerlnl bu yasak bölgelere iterek başan sağlamayı gözlemişlerdir. Geçld olarak başanh olanlan da çıkmıştır. Dinle devlet ilişkisinin tarihsel su reç lçlndeki gelişimini ve günumüzdeki yapısını görmek isteyenlere iki adaş öllim adamı Prof. Dr. Çetin Özek'in •Devlet ve Din; Doç. Dr. Çetin Yetkin'in «/im ve DevleU adiı kitaplarını salık verirU: her iki kitap da toplumumuz için güncelliğinl korumaktadır. HALKA ARZ SİRKÜLERİ # İran ve Lübnan'daki savaş BAKIRSAN . Bakır Sanayi Mamulleri ve Ticaret Anonim Şirketi { Büyükdere Cad. No: 49 Mecidiyeköy ÎSTANBUL ! 1.000 000.000. TL (Birmilyar Türk Lirasıl I 700 000 000 TL. (Yediyüzmilyon Türk Lirası) Elektrolitik Bakır ve Mamulleri Üretimı S 99 Yıl (Doksandokuz) î İşletme sermayesi ve kullanılan kredilerin geri ödeme ve finansman giderleri olarak. du? Bu soruya olumlu yanıt vermek olanaksız. Biz, Beyrut'a ve Tahran'a gidişimizden tam bir hafta sonra geri donduğümuzde İsrail kuvvet lerini başkent kapılanna da yanmış bulduk. Irann gönüllulerin savaşın seyrini ve . kaderini değiştirebilmeleri için yerel kuvvetlerin FKÖ kuvvetleri, Lubnanlı müttefıkleri ve Suriye birlikleriGüney Lübnan'da dayanabil meleri gerekiyordu. Oysa davanamadılar. Onca kahramanca dh«nme örneklerine rağmen, Israil savaş makinası Güney Lübnan'ı kısa süre içinde slImdir gıbi çiğneyip geçti ve geldi tarihte ilk kez bir Arap başkentini, Beyrut'u kuşattı Neden ve nasıl oldu bu?.; E ğer, Iranlı gönüllüler savaşa katılabilseydiler savaşm seyrı değışik olur muy > rak topraklarına gir meye hazırlanan Iran'da bırdenbıre dik ' katler Lübnan'daki savaşa döndü. Israil kuvvetlerinın Lübnatı topraklanna girmelerinin üzerinden 23 saat geçmeden Iran, İsrail'e karşı savaşmak üzere gönüllüler gonderebileceğıni ilan etti ve gönüllü merkezleri kurdu. Bu arada, Savunma Bakanı, Devrim Muhafızlan Başkomutanı, Kara Kuvvetleri Komutanı gıbi en yüksek asken şahsıyetleri içeren bir Iran heyeti, Islâm Cumhuriyetı'nin Lübnan'da I 2 ÎZAHNAMENİN YAYINLAND1ĞI TİCARET SİCÎLÎ GAZETESİNIN TARİH VE NUMARAS1 • ÎZAHNAMENİN HALKIN İNCELEMESİNE AÇIK TUTULDUĞU YERLER 3 ÇIKARILACAK TAHVİLLERİN a) İtibari kıymetler tutan ve tertibi b) Kupürlerin itibari kıymetleri ve adetleri • Şirket Merkezi. YARIN: KİM SAVAŞTI?.. SAYIN 600.000.000. TL. (Altıyüzmilyon) « I. tertip ! 25.000 TL. itibari kıymetinde 2000 adet. 50.000 TL. itibari kıymetinde 3000 adet. 100.000 TL. itibari kıymetinde 4000 adet. olmak üzere cem'an 9000 adettir. 31.7.1982 25.8.1982 Yıllık brüt % 45 sabit olup, her yıhn 26 temmuz gününden itibaren. Hamıüne Nominal değerinden. 3 yü ödemesiz, son yıl defaten. îşbu tahvilin anapara ve faizlerinm vadelerınde ödenmesi müşterek borçlu ve müteselsil kefil olarak F. Mehmet Yıldınm, Behçet Deryaoğlu tarafından taahhüt edilmiştir. Tesekkür Oğlumuz KADİR GÜNAY'ın doğumunu gerçekleştiren c) Satış süresinin başlangıç ve bitiş tarihleri d) Yıllık faiz oranı ve faiz ödeme tarihi e) Tamamı haminne mi yâzıh olduğu f) Satış fiyatının ne olduğu g) Vadesi, ödemesiz dönem varsa süresi 4 ANAPARA VE FAİZLERÎN VADESİNDE ÖDENMESÎNİ TAAHHÜT EDEN KÎŞİLER ! « ! i I Op. Dr. Aylin Keriş'e Anest. Dr. Gülümser Çilingiroğlu'na ve Pakize Tarzı Klinigi doğum servisine, yalan ügisini esirgemeyen klinik mensuplanna, teşekkürU bir borç biliriz. NtLGÜN ZEKÎ ÇEVİK (Yayın Ajans: 5273) Bütün çabalanmıza karfin yurt içi ve vurt dı«ındâld tüns PLASTİK SANATLARLA ilgiü sanatçılanmızm ve yazarlanmızın adrcslerini tam ve doğru olarak tcsbit edemcdik Duyurulanmız, yazıjmalanmız ve bazt servisleri verebilmek için bugüne kadar ulajamadığımız SANATÇI ve YAZARLARIN adreslerini tesbit etmek istiyoruz. LÜTFEN BİZE ADRESİNİZİ BİLDİRİR MİSİNİZ ? Saygüanmızla ATCIL^VR ÜRAHT SANAT GALERİSf ABDİİPEKÇİ CADDESİ ^.1 NISAOTAy ISTANBUt TELEFON 480326 TELEKS 26482URATTR. Anadolu Bankası A. Ş GalataŞubesi'ndt, şirket tarafından. Tahvillerin ihracına Sermaye Pıyasası Ku rulu'nca 961982 gün ve B2 sayılı belgesi ile izin verilmiş olup, bu ızın Kurul'un veya kamunun tekeffulu anlamrnda değildir. BAKIRSAN Bakır Sanayi Mamulleri ve Ticaret Anonim Şirketi S TAHVÎLLERÎN NERELERDE VE KÎMLER TARAFINDAN SATILACAĞI kesım rcstorasyonunda sürekli çalışacak eleman aranıyor KunuJuşCad 191/Bv Tel 4