Katalog

Cumhuriyet 6 EKONOMT 14 TEMMUZ 1982 EKONOMİDE Kücük sanayiin kapasite kullanımı yüzde 53'de kaldı ATO Meclis Başkam Yener: GÜNÜNAYNASI Tüccar ve Sanayiciler Dernegi: Krediler açılmazsa iflâslar ve konkordatolar çoğalır Ekonoml Servisl Basına bir açıklama gönderen Tüccar ve Sanayiciler Derneği Başkanı Avni özden bankalarm tutumunu eleştirerek şöyle dedi: «Tüccar ve sanayicl, bankalardakl, mukaveleye bağlı limitlerlnl kullanamadıkları lçln, büyük bir süantı ve şaş kınhk lçindedir. En kritik ve bunahmlı günlerde dahl kullanılagelmis olan bu ikili anla.ymarun geçerliliğini yitirmlş olması, asla tevile mtisait değildlr. Blrçoğu estd para değerine göre açılmış bir kısmı ise, enflâsyon oran tısına göre, pek düşük olarak artınlnuş piyasa kredileriniıı kullandınlmamasının basmda; a) Bankalarm yaygın bir kredl politikası uygulamaması, b) Bankalarm büyük sermayedar ve hatta sahiplerinm, kredllerdeki yüksek paylan, e) Kredl sisteminin bir yönteme bağlı ol mayıp, yöneticllerlnin temâyül ve görüşlerlne göre uygu lanması, d) Merkezlerince yeterlnce denetlm altında bu lundurultnayan şubelerlnin ayncalıklı davramşlan, gelmektedlr. Durum cidden vahimdir. Piyasa kredi Ihtiyacının karşılanmaması halinde, görfilmemiş şekilde artan borç ertelemeleri, protestoları, karşılıksız çekleri, aranj manlar, aranjmanları ise konkordatolar ve konkordatolan da iflâslar izleyecektir. Bankalarınuz, ellerinde bu Itınan kambiyo senetlerinin çoğunnn tüccar ve sanayicinin imzasını taşıdığını dikkate alarak, krediye Iayrk olmak şeref ve itibarını muhafaza eden müşterilerinin tnev cut kredilerini seyyanen kullanma imkânını sağlamalan ve bu yolda şubelerini denetim altma abnaları, kendi yararlanna olduğu kadar. pi yasadaki vahameti önleyecek tir. Aynca devletin, bankerler olaymda gdsterdiği hassasiyetl, vergl mttkellefl vatandaşlar için de göstermesi, htç olmazsa, kredi miiessesinl radikal bir sisteme bağlaması ve denetim altına alması, temennimizdlr.» Finansman zorlukları küçük sanayiin başlıca sorunu oldıı Ekonomi Servisi Istanbul Ticaret Odası'nca gerçek leştinlen «Küçük Sanayide Kapasite Kullanımı» konulu araştırma, finansman sorununun küçük sanayinin kapasite kullanımını sınırlayan etkenler araşında ön sıraya çıktığını ortaya koydu. Araş tırmada finansman sorunlannı çozmek için kredi sağlamak yoluna giden küçük sanayıcilerin sayısız formalıte ve guçlüklerle karşılaştıklan ve yeterli kredi sağlayamadıkları da vurgulandı. Finansman zorluğunun etkisini en fazla duyan sektorlerin başında gıda, iphk ve dokuma sanayii geldi. Bu sektörlerden sonra plastik eşya, elektrik malzemelerl ve aletleri ve cam eşya sektörleri de finansman sorununun etkisini çok duyan sektörler arasmda yer aldı. ANKA Ajansmm haberine göre ITO'nun anketlnl ya nıtlayan küçük sanayi firmalarının kapasite kullanım oranı 1981 yıhnda yuzde 53 oldu. En yüksek kapa site kulianımını yüzde 76 ile iplik ve dokuma sanayii ger çekleştirirken en düşük ka pasiteyle çalışan küçük sanayj kesimi yüzde 33 ile dö küm sektörü oldu. Kapasite kullanımınm cam eşyada yüzde 68'i, toprak eşyada , yüzde es'l bulduğu. buna karşılık gıda sektöründe yüzde 40'da, elektrik malzemesi ve cihazları sektörunde ise yüzde 38'de kaldığı gdrüldü. Kapasite kullanımını sınır layan etkenler araşında 1980 yıhnda ilk sırayı alan talep yetersizliği ikinci sıraya dü şerken, 1980'de dördüncü sı rada olan finansman sorunu nun ön sıraya yükseldiği go ruldü. Elektrik kısıntılan ile hammadde teminlnde çekılen güçlükler ise hemen son raki sıralan aldı. ÎTO'nun araştırmasmda kü çük sanayicilerın kapasite kullanımını sınırlayan sorunları asmak için dile getirdikleri istekler de belirlendi Bu isteklerin başhcaları şoyle sıralanıyor• Küçuk sanayicilere dusjük faizli kredi saglanması ve bu kredılere işlerlik kazandınlması, • Hammadde ve yardımcı madde fiyatlannın belli bir düzeyde tutulması ve kalite kontrolundan geçirilmesi. • Kuçük sanayicilere ham madde dağıtımında uygulanan bürokratik engellerin kaldınlması. • Hammadde altmlannda finansman kolayhğı saglanması, • Elektrik kesilme ve kısmtılannm önlenmesi "Merkez Bankası ana banka rolünü oynayamamıstır,, ANKARA, (Cumhuriyet Bfirosu) Ankara Ticaret Odası, Oda Moclisi Başkam Gtingör Yener, «Kastelli olayından sonra faiz geliriyle borç yapan yurttaşlar borçlannı ödemedlkleri takdirde yeni bir ekonomik kriz baslar» dedi. Ankara Ticaret Oöası Oda Meclısı Başkam Güngör Yener, Cumhuriyet'e yaptığı açıklsmada bankacılık sisteminde oto kontrol mekanızmalannm geliştirilmesi gerektığıni vurgulayarak şunlan söyledi: «Bankalarm kendilerine çekl düzen vermeleri gerekmektedir. Merkez Bankası Sermaye Piyasası ve Türk bankacılık sistemindeki ana banka rolünü Rereği gîbi yerine getirmemiştir. Devlet desteği halkın tasarruflarinın korunması açısından gereklidir. Ancak bu desteğin olumsuz sonuçlan da vardır. Banker gibi çalışan küçülı bankalar devamlı olarak devlet desteğinin arkalannda olduğu n" bilirlerse maceracı girişim lerde hnlımaMHrler.» Güngör bankerzedeler için çıkartılan son kararname üzerina «geç kalmdı denüemiyeceğini» belırterek şöyle devam etti: «Hükümetin olaya derhal el koyması bir patlamayı önledi. Yuksa para da kalmazdı banka da. Sadece Kastelli olayı 270 bin klşiyl llgilendiriyor. Ek gelire göre borçlanan vatanda; ların bundan mahrum kalnıası ve borçlannı ödeyememesl yenl bir kriz başlatır. Mesela şimdiden vadeii iş gören mobil yacılar içinde 13 aylık bono ile çalışanlar var.» Güngör Yener son kararname ile tasarruf sahiplerinin bir ssarara uğramadığını öne sürerek şunları söyledi: «Vatandaş bankere gitmekie yasal bir faizin üstünde bir faizi tercib etmiş. Kâr ve zararı göze almıştır. Kararname ile yüksek riskle girdiği işten en az zararla kurtuluyor, bu kadarıns katlanması gerekmektedir. ÇUnkfl esas yflkfl devlet çekmiştir.s ISTANBUL KUÇÜK SANAYİINDE KAPASİTE KULLANIMINI SINIRLAYAN ETKENLER Finansman zorlukları Talep yetersizliği Elekt/ik kesintisi Hammadde zorlukları Diğer nedenler 1980 %15 %25 %20 %17 %23 100 1981 %24 %22 %22 %15 %17 100 Mevduat, özel bankalardan kamu bankalanna kayıyor ANKARA (ANKA) özel bankalardaki mevduatın 18 • 25 haziran tarihleri arasındaki süre içinde 6,4 milyar lira azaldığı buna karşm kamu bankalarmda mevduatın 6,2 milyar lira arttığı gözlendi. Merkez Bankası tarafından derlenen verilere göre 18 haziran tarihi itibariyle 1 trilyon 35,9 milyar lira düzeyinde olan özel bankalardaki mevduat 1 trilyon 29,5 milyar lira düzeyine indi. Bu azalışa karşın özel bankalann mevduatmdaki artış hızının geçen yılın eşdönemine göre, daha yüksek olduğu hesaplandı. Geçen yıl yüzde 23,7 olan artış hızı bu yü yüzde 31 olarak gerçekleşti. Bu arada, özel bankalarm mevduatında görülen azalmanın 4,3 milyar liralık bölümünün ilk sekız özel bankaya 2,1 milyar lirahk bölümünün ise, diğer özel bankalara ait olduğu görüldü.. m DCMZ KURLAR m Cinsi Dövizin Döviz Ahş Döviz Satış 168.66 171.16 9.67 68.03 3.57 19.68 24.46 61.64 27.40 79.88 12.15 66.22 132.68 586.52 26.51 291.27 49.05 Efektif Ahş Efektif Satış 165.35 1 ABD Dolan 1 Avustralya Doları 167.80 9.48 1 Avusturya Şilıni 66.70 1 B. Alman Markı 3.50 1 Belçika Frangı 1 Danimarka Kronu 19.29 23.98 1 Fransız Frangı 60.43T 1 Hollanda Florin' 26.95 1 îsveç Kronu 78.31 1 îsveç Frangı 11.91 100 îtalyan Lireti 64.92 100 Japon Yeni 130.08 1 Kanada Dolan 575.02 1 Kuveyt Dinan 25.99 1 Norveç Kronu 285 56 1 Sterlin 1 S. Arabistan Riyali 48.09 170.31 165.35 159.41 172.83 9.76 9.48 68.70 66.70 3.61 3.33 19.87 19.29 24.70 23.98 62.24 60.43 27.76 26.95 78.31 * 80.66 12.27 11.31 66.87 61.67 123.58 133.98 546.27 592.27 24.69 26.77 285.56 294.13 45.69 49.53 / fetanbıuPfetolRafbaerisıA.S. f «5» • Türkiye'ye 3 Ay Süreyle Temmuz, Agustos, Eylül 13 Temmuz 1982 Cumhuriyet Reşat Kulpsuz 24 Ayar 22 Ayar Bilezik Gümuş 12 Temmuzla Fark Fark yok 100 lira düştü 1015 lira düştu Fark yok Fark yok 12.400 12.500 12.700 13.000 1.870 1.875 1.700 1.800 3.600 3.800 Petrol Sağlamak İçin Kurulan 23 Haziran 1982 Tkrihli 5. Bankalar Konsorsiyumu. (6 bankanın katıldığı bu Konsorsıyumda Uluslararası'nm payı 7o20'dır.) VEFAT Değerll varlığımız, can dostumuz, iyi kslpli insan, Gönül ve Ruhi Arslan'ın oğlu, Ressam Güı Akkan'ın yeğeni, Erem Yabaş'ın kuzenı, Dsvent Arslan'ın abisi, Nadi Atasoy"un yakın arkadaşı, AGÂH ARSLAN'ı kaybettik. Tum yakınlarına ve dostlarına başssğlığı dlleriz. îstirakci Bankalar: Arap Türk Bankası A.Ş. T. Iş Bankası A.Ş. Akbank T.A.Ş. Uluslararası Endüstri ve Ticaret Bankası A.Ş. Osmanlı Bankası A.Ş. Citıbank, N.Y. Sağlayacağı Döviz: 1 16 % 15 7, 20 % 20 % 14 % 15 Gül AKKAN VEFAT Değerli varlığımız Istanbul Tıp Fakültesl I I I . sinıf öğrencisi, AGÂH ARSLAN omrünün bahannda bizleri sonsuz acılar içinde bırakarak aramızdan aynldı. Cenazesı, 14.7.1982 Çarşamba günü Lüleburgaz Sokullu Camiı'nde kılınacak öğle namazından sonra aile kabnstanlığında toprağa verilecektir, Konsorsiyuma katılan bankalar, yüklenen her tanker için katılma paylarına tekabül eden dovızlerı, Konsorsıyum Protokolu hükumlerine göre sağlamaktadırlar. Uluslararası, ülkemizin önümüzdeki üç aylık temel enerji kaynağı olan petrolun sağlanmasmda, evvelden olduğu gibi şimdı de en ön sırada yerini almaktadır, '" ARSLAN, AKKAN ve ALTINSOY aÜeleri Tüzük Değişikliği Beynelminel îdari Hizmetler Teşktlâtı Demeği'nin 1981 yıh olağan genel kurul toplantısmda, Tüzuğün 24. maddesine bir (I) fıkrası ilave edılmesi ittifakla kabul edilmiştir. Madde 24 fıkra I: . Dernek Yönetim Kurulu Türkiye'de muesseselere yapılacak yardım hizmetî konusunda sadece yardıma ih"tiyacı olan müessesenin bulunmasında aracı olur. Yapılacak yardım hizmetinin mali yonüyle iîgili değildir. Bu husus (I.E.S.C.) Mılletlerarası Yardım Teşkilâtınca tespit edilerek, bu teşkılâtla Türkiye'de yardıma ıhtiyacı olan müessese araşında doğrudan mukavele yapılarak yürtttUlür. ULUSIARARASI ENDÜSTRÎ VE TİCARET BANKASr A.$. M Bankalar Cad. îstanbulTeI:450030Tcleks:24320 ibfo tr