Katalog

Cumhuriyet 6 EKONOMİ 11 TEMMUZ 1982 tahvilidir diye terdh ettik. Banka sertifikasmın ne olduğunu da tam bilemediğimizden tahvili istedik. (Çıkartıp gösteriyor. Büyuk bir holdingin sanayi kuruluşuna ait, yedl yıla kadar vadeli, 5. tertip tahvillerden, 1982 yılı faiz kuponu Kastelli tarafından kesilmiş, sonraki yıllann kuponlan üzerinde). SORU Bu tahvlllerin kurada kazanmadıkca yedl yıla kadar vadeli olduğunu alırken biliyor muydunuz? S. A. Hayır efendim. Biz paramızı bir yılhğına yatırmıştık ve Kastelli'nin güvencesine, iste şu belgeye guveniyorduk ashnda. (Yeniden gösteriyor) Bakın orada ne yazıyor. «4 kasım 1982'de geri alınır», diyor. Ayrıca bize bu tahvilleri istediğimiz anda paraya çevirebileceğimiz de söylenmişti Kastelli'de. Biz de bun a güvenerek yatırdık... SORU Kastelli'nin kaçtığını duyunca ne yaptınız? S. A. Ne yapacağımızı şaşırdık. Elimize geçen paranın yansı Kastelli'den geliyordu, ayda 20 bin liranm biraz üstünde bir şey. Bunun 12 bin lirasım kiraya veriyorduk, gerisini siz hesaplayın. Çocukların okulu var; şu var bu var. Bakın ben belki beş yıldır yeni ayakkabı almıyorum kendime. îşte bu durumdayız şimdl ve bizim durumumu2da olanlara, Kastelli'ye bizim gibi bir yılhğına para yatırıp tahvil alanlara nasıl bir çözüm gettrileceğini merakla bekliyoruz. SORU Tahviller İçin nasıl btr çözüm geOrileceği henüz açıklığa kavuşmuş değil ama meselâ slzl İkl yılda anaparanıza kavuşturacak, arada geçecek dönemde de sertiflkalara saglanan ayda yüzde 2 mertebesinde aylık faiz sağlayacak bir çözüm bulunursa slzi tatmin eder mi bu? S. A. Etmez. Bana daha duşuk faiz versin, yahut hiç faiz vermesin ama ben Kastelli'ye paramı hangi tarihe kadar yatırmışsam o tarihte, yani kasım 1982'de ana parama kavuşayım. SORU Am a elinizdeki tahvillerin itfa süresi, kurada kazanamazsanız, yedi yıla kadar uzuyor... S. A. Bakın bugünkü gazeteniz de yazıyor, yedi yıl sonra bu tahvUlerin on parahk kıymeti kalmaz... SORU Peki, en az İkl yıl ana paranıza kavuşamayacağınız bir çözüm ortaya çıksa ve elinde hazir parası olan biri tahvillerlnizl almak istese kaça satardımz? S.A. Bütun faizinden vazgeçip üzerindekl fiyata. yani 500 bin liraya satanm... SORU O fiyata kimse almaz kl. Mesela 300 bin ver•eler... S. A. Hayır satmam. Çocukların parası o. satamam o fiyata... SORU O zaman ayda 10 bin lira kadar bir aylık falze razı olur musunuz? S. A. ^ Olacağız herhalde, Başka çaremiz yok ki, satacak bir şeyimiz de kalmadı. SOHU Peki, vade uzarsa, ana paraya İkl yıl, ya da daha uzun süre kavuşamazsamz? S.A. Bunu söylemeyin lütfen. O zaman ne yapanz bilemiyorum. Herhalde bu evden çıkıp gecekonduya falan taşınacağız. Ben yeniden çalışmayı deneyeceğim bu yaştan sonra... Kızkardeşim hasta, çocuklar iyl okuyor, onların çalışması imkânsız... SORU Size son olarak şunu sorayım. Basınıza bu olayın gelmesinde sizce kim kusurlu? Yüksek faizin cazibesine kapılıp parasını Kastelli'ye yatıran tasarruf sahibinin de suç payı var mı burada? S. A. Ben Kastelli'yi suçlu bultnuyorum, çünkü anlaşıhyor kl onun Işi bu. Ama yetkililer ve bir ölçüde de para yatıranlar kusurlu bence Fazla faizin cazibesine kapılma olayı var ama bizim gıbiler için değil bu Bızimki tamamen ihtiyaçtan doğuyor. Bakın ben Kastelli'nin Elmadağ şubesine bu parayı yatırmaya gittiğimde, mesela bir kadın geldi, benim bütün paramla satın alamayacağım şahane bir kürkü şöyle yere bırakıp iki çanta dolusu beş binlik deste çıkardı. Işte onunki fazla faize tamah herhalde?.. Bizimki öyle değil, anlattım size, çaresizlik içinde herkesin tavsiye ettıgi, kimsenin de «kötüdür» demediği bir yere para yatırmak... SORU Yetkilileri bu açıdan mı kusurlu buluyorsunuz? S.A. Tabii. Bence asıl kusur onlarda. Bizim durumumuzdaki btalerce kişi bpyle eş dost taysjyşgiyle vş reklamlann etkisiyle Kastell)'ye parâ yatırdı. Bugun «Blz işlerin bu noktaya geleceğtai biliyorduk» diyenlerin hiçbiri de çıkıp o gunlerde bizi uyarmadı, başımıza gelebllecekleri belirtmedi. Bunun için yetkililer kusurludur ve bizim gibi tahvil sahibi olup onun geliriyle geçinme durumunda olan Kastelllzedeler için de mutlaka geçerli bir çözüm bulmak zorundadırlar 'Ekonomide Diyaloğ'Un bu haftahi honuğu SA. 58 yaşında bir emeklt. Halen en üst komuta kademesinde bulunânlar da dahil peh çofe subaya öğretmenlik etmiş olan bir denizcillh tarihi öğretmenyazarınm kızı olan S.A., lise öğreniminden sonra 25 yıl hizmet verip Denizcilik Bankası'ndan emekli olmuş. Haklı gerehçelerle tam adının ve fotoğrafının kullanılmasırıı istemeyen S.A.'nın anlattıklarıran, peh çofe Kastellizedenin hangi hosullar içinde, hangi etkilerle ye hangi inançla bu duruma düştuklerini gösterme açvsmdan anlamlı olduğunu sanıyoruz. SORU Efendim ben size ilk olarak geçlm koşullannızı ve Kastelli'ye para yatırmanızm nedenlerini sorabilir miyim? S. A. Efendim ben 1975 yılında Denizcilik Bankası'ndan emekli oldum. Kızkardeşim de Belediye'den emekli. Ben ilk emekli olduğumda bağlanan aylık 2 bin 300 lira civarmda bir şeydi, kızkardeşıminki daha da az. O zamandan bu yana yapılan artışlar sonunda birkaç ay önce her ikimizin eline geçen toplam para üç aydan üç aya 90 bin lira civanna yukseldi. Yani ayda 30 bin lira. Daha Önce çok daha azdı, 17 18 bin lira bir şeydi. (Emekli cüzdanını çıkartıp gösteriyor)... SORU Kızkardeşinizle birllkte mi oturuyorsunuz? S. A. Evet. Bir de küçükten beri bizimle olan ikl çocuğumuz var, yakmlarımmn çocuklan. Birt lise çağmda erkek. diğeri kız. (Çıkartıp fotograflannı gösteriyor). SORU Pekl, siz ve kızkardeşinlz emekli olurken ikramiye olarak ne almıştınız? S. A. Ben 130 bin lira kadar bir para aldım, 25 yıl hizmetten sonra. Kızkardeşim ise çok daha az, 60 bin lira falan bir şey aldı... SORU O paralan... s A . O paralan bankaya koymuştuk, îş Bankası'na. Annemizin, babamızın da etkisıyle başka banka tanımazdık zaten, gazete olarak da Cumhuriyet. Sonra tanıdıklann tavsiyesiyle başka bir bankaya koyduk. SORU Peki, sonra ne oldu? Neden o bankadan da ahp Kastelli'ye yatırma yolunu terdh ettüıiz? S. A. Efendim demin de söyledim, daha birkaç ay öncesıne kadar elimize geçen, ayda 1718 bin lira bir para EKONOMİDE DİYALOG Ulagay sordu, Kastellizede S.A. yanıtladi: "Bizi uyarmayan yetkililer tahvillere de cözüm bulmalı Biz ikimiz, bir de çocuklar yetmiyordu tabil. Bankadan aldığımız faiz biraz destek oluyordu ama biliyorsunuz fiyatlar falan her sey naaıl artıyor. Durumumuzu bilen bankadaki memureler ilk olarak bunu aklımıza aoktu, «Kastelli'ye yatırsanıza, daha fazla faiz alırsınız. dediler. Çevremızde pek çok kişi böyle yapmıştı, arkadaşlanmız, tanıdıklarımız falan. Biz de biraz sorduk, soruşturduk, «en sağlamı Kastelli» dediler... SORU Mesela kimlere sordunuz? S. A. Tanıdık bir banka müdürü vardı ona sorduk, «ben düşündüm taşmdım kendi paramı da Kastelli'ye yatıracağım», dedi ve yatırdı da. Sonra bir avukata danıştık. bu işleri bilen, o da aynı şeyleri söyledl. Ne bileyim herkes çok süveniyordu Kastelli'ye... SORU Yapılan reklamlann, TV reklamlarının, basındaki reklamlann, haberlerin de bir etkisi oldu mu Kastelli'ye para yatırmanızda? S. A. Tabii oldu. Nasıl söyleyim, devletın televizyonunda, basmda, her yerde olumlu bir kanaat vardı Kastelli için. Bizim gibilert uyaracak, «aman dikkat edin» falan diyen hiç bir yetkili, hiç bir makam ise yoktu. Hele o öbür bankerler olayı çıktıktan sonra bile Kastelli hakkında böyle bir şey söylenmemesi, uyan yapılmaması ona duyulan ev'ıvpni ânhn, da artırdı... SORU Siz paranızı ne zaman Kastelli'ye yatırdınız? S. A. Bakın işte burada. (Kastelli'nin verdiği geri satın alma belgesiyle büyuk bir holdingin tahvillerini çıkartıyor çantasmdan). Bakm 3 kasım 1981'de yatırılmıs, bir yıl için. (Bakıyorum Kastelli'nin Ref: 950104ELM referans numaralı geri alma belgesiyle 3.11.1981 de 500 bin lira yatınlmış Kastelli kendl taahhüt belgesiyle, sattıgı tahvilleri 4.11.1982'de 750 bin liraya geri almayı taahhüt etmiş.. Bu sisteme göre belgenin arkasma düşülen notlarla her ay verdiği faizlerle bu 750 bin liranın faize tekabül eden 250 bin lirasmı^taksit taksit ödemiş oluyor. Kastelli onikinci aym sonunda faizin tümü ödenmiş olacağından tahvili ıade eden tasarruf sahibi 500 bin lira ana parasını geri almaya hak kazanıyor.) SORU Görüyorum ki siz Kastelli'ye 800 bin lira yatırmışsınız, oysa kızkardeşinizle birlikte emeklilik ikramiyelerinizin toplamı 200 bin lira kadardı. Aradaki farkı nasıl kapattımz, bu parayı 500 bine tamamlamak için? S. A. Efendim. lki odah küçücük bir yenmız vardı, onu sattık. Başka şeylerimizi de, satılabilecek neyimız varsa sattık dlyebllirim, bu parayı 500 bine tamamlamak için... SORU Pekl guvence olarak neden tahvili terdh ettinlz? Yoksa Kastelli kendisi mi tahvil verdi size? S. A. Hayır biz tercih ettik. Tanınmıs bir kuruluşun Iran Merkez Bankası'ndan Uluslararası'na tek kalemde açılan akreditif: * (4 milyar 736 milyon TL) îran Merkez Bankası bu akreditifi Uluslararası'na, Türkiye'den gönderilecek 2000 traktörün bedeli olarak açtı. Uluslararası'nın aracı olduğu bu ticari ve mali ilişki sonucunda ülkemizin transit ticareti büyüyor ve karşılığında petrol satın alınıyor. Federal Almanya'dan 24.777.000 ABD Doları karşılığmda sağlanan 2000 traktörün transit ihracatı sonucunda ülkemiz ekonomisi ayrıca, 5.000.000 ABD Doları tasarruf sağlıyor. Ve yabancı ülkeler, yabancı kuruluşlar, yabancı bankalar, yurdumuzla ilgili ekonomik ve mali ilişkilerini Uluslararası'yla kuruyorlar, Uluslararası'yla yürütüyorlar. EKONOMİDE 29.600.000$ GÜNÜNAYNASI "Vakıflar Bankası, Kasielli ile isbirligi yapmadı,, ANKARA, (THA) Vakıflar Bankası Genel MUdürü Sami Erdem, «Vakıfİar Bankasının Kastelli eliyle 7 milyar lirahk mcv duat sertifikası satmış olduğu» yolunda basında çıkan habenerin dogru olmadığını beUrterek, «Kastelli ile uzaktan yakından herhangl bir borç alacak ilişkimiz yoktur. Banker Kastelli ile iüşkiden sözederken bir borç alacak ilişkisinin bulunup bulıınmadığına bakmak gereklidir. Bu nedenle, Kastelli paketinin içinde olamayız, bu şekilde gösterilemeyiz..» dedi. Kastelli olayından bu yana Vakıfİar Bankası'nm mevduatının önemlı ölçüde artış kaydettiğini bildiren Sami Erdem vade si gelsin gelmesin bir kısım paraların ödendiğini kavdetti. ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Odalar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Yazar Banker Kastelli olayı ile ilgili olarak «hakkaniyet ve meşruiyet çizgisi dısına çıkanları mazur görmeve ve gös termeye imkân voktur..» dedi. Yazar: Tedbir almmadı Mehmet Yazar son olayların bazı tedbirlerin zamamnda ahnamamış olmasından meydana geldiğini belirterek şun ları söyledi: «Sanayimizln kavnak ihtlyacının sadece bankalar ve para piyasasından karşılanamayacaçı anlaşılmıştır. Saçlıklı ve gerçek anlamda bir sermave pivasasımn oluşturuiması bu Riin de esas heriefimiz olmahdır. Sermaye pivasası kanunu nun gecikmeslnden ve gerekli diizenleme ve denetimin samanında yapılamamasıııdan dolayi eköYıomlk gereklere dayanma yan sun'î bir faiz yanşı sergl Jenmiştir.» Emlâk Kredi'nin 56. yılı ANKAKA, (Cumhuriyet Bürosu) Emlâk Kredı Bankası bugün kuruluşunun 56. yıldonumünu kutluyor. Konuya ilışkın olarak bır açıklama yapan Emlâk Kredı Bankası Genel Müdur Yardımcısı Oktay Baloglu ve Müdür Zafer Kültürlu kısaca şun lan söylediler: «Emlâk Kredi konut edinmek »steyenlert kredileriyle destek lemek üzere özel kanunla kurulnıus biı devlet bankasıdır. Aynca banka tıazine kefaleti tahvil çıkarnıa yetklslne de sahiptir. Bu yetkiye göre her yıl Maliye Bak mlığımn izniyle tahvil «atı. şı yapan banka, 1982 temmuz ayı içinde net yüzde 34 faizli 2.5 milyarlık tahvil satışı yapacaktır. Yurt içinde 28s şubesi bulıınan bankanıızın yurt dışında da 3 temsilciliği vardır.» ULUSIARARASI bir dünya bankasıdır. Sabancı Grubu'nun ihracats tSTANBUL, (a.a.) Sabancı grubuna ait fırmaların geç tiğimiz yü 13ı milyon dolarhk ihracatı gerçekleştırdiği bıldı ri'di. Kuruluş yetkilılerinden ahnan bilgiye göre, geçen yıl yapılan 131 milyon dolarhk ıh racatm önemlı bır payını cioğu ulkelenne gerçekleştırılen çımento kapsıyor. Senteiık ıp lık ve bmek otomobılı lastıŞi de Sabancı grubunun ıhraca tı arasında dığer önemll malları oluşturuyor. Sanyo ile renkli TV ÎZMİR, (THA) Izmır Elektronık Sanayi ve Tıcaret A.Ş. Genel Müdürü Oğuz Tatiş, firmalarmın renkli televızyon üretı ml için Japonya'mn en onemli elektronik firması Sanyo ile an laştıklannı ve eylul aymdan itibaren uretıme boşlayacak.lanm açıkladı. Tatiş, Sanayi Bakanlığınca renkli televizyon ıçın be tırlenen fiyatı aynen bemmsediklerini ifade ederek, 1. yılda 20 bin adet televızyon uretıleceğmi bıldirdı. ULÜS1ARARASIENDÜSTRİ VE TİCARET BANKASI A.$. Bankalar Cad. îstanbulTel:450030Teleks:243.0 ibfo tr Akbank'm Londradaki şirketi İSTANBtJL, (a.a.) Akbank'm îngiltere'de beş milyon sterlin sermaye ile Londra'da kurduğu Ak İnternational Ltd.'nin bu yıl sonunda uluslararası bankacüık faaliyetlerine başlayacağı bildirildi.