Katalog

4 HAZİRAN 1982 Cumhuriyet 8 Nimetlerden yararlanamıyoruz • Bürokratik engeller, zorluklar, anlayışsızlık dırvarları kolay kolay kalkacağa benzemiyor 1Topkapı Sarayı'nm altmdan geçecekti. Nitekim buçuğu birkaç dakika geçe, «Şark Ekspresi»nin buharlı bir lokomotif tarafmdan çe kilen vagonlan nazlı nazlı olaydan haberliydi, vagonlar boyunca beyaz mendlller veya «vagonrestorara dan yürütülmüş kocaman peçeteler sallanıyor, lokomotif düdükler öttürüyor Tiırızmde Mevsım ba$ı Notlan çinde bulunduğumuz AtillaDORSOY ilkyaz günlerinde iki unutulmaz turizm de neyi yaşadım. Birbiiye anlatıyorum bu rinden öylesine farklı, ama iki olayı? Şunun 1ikisi de öylesine etkileyici... çin: Turizm, bu ikl iyi bilmek ve değerlendir miryolu bizde, ve nihayet Birinde bir Ftansız gruolaydan da anlamek... Doğu Ekspresi'nin o buharlı lokomotifler bizbuyla birlikte kilometrelerEskiye duytüan ve eskî olan herşeyin yeniden şıldığı gibi, çok kendine öz lüks vagonlan onlarda ger de... Ama ilgisizlik. bilgice yol katederek yüksek alan... Bu çi, Şimdi Zürih'teki tsviçre sizlik, fırsatlardan ve nigözde olmasını doğuran bir genel gidişin için gü bir olmak için alanda ba dağlarm arasmda yitip gitşanlı turizm o# Sahip olunanı şirketi tntraflug'un kasala metlerden yararlanamama miş bir köye girdik. Çevrede, bir zamanların rahat, konforlu, biraz da layını oluşturan ögeleri, ya nna para akıtıyor. Ama özelliği de bizde: Doğu Kks de yörenin tioik dogal göbilmek ve bancı pslkolo.1isini ve «otren yolculuklarının en ün presi'nin burda olduğu gün «çizemli» trenleri ve bunlann kıralı olan «Şark lay yaratma»yı (turistik orünümünü oiuşturan «nprl değerlendirmek lüsü olan Doğu yolculuğu lerdeki bir gazete haberl. YAR1N: Hem turizmi bacalan». doganın benzerlay demek istiyorum kuşku Ekspresi» yeniden ilgi çekiyor. nun gizemli kpnti tstan bu kez bir Alman grubunun Biz elivle olusmuş piramitkab"l"eiıen, hem de suz) iyi bilmek gerekiyor... e burda turizm de bul bizde, Topkapı'nm pa DDY'den kiraladıklan bir ler. kuleler, konik bMmipr.. Soğanlı'daki olayı yaratha biçilmez hazineleri trenle Izmir'den başlıyarak kendi değerlerini nen olaym en önem Ve köye girmemizle birlikte mak olanaksız elbette, olay li anahtarlarmdan bizde, Bizans surlarmm bur tüm Bge bölgesini içeren nasıl oldugu anlasılmadan orda kendiliğinden oluşukoruyan insanımız... du. Ortalık bir bayram yebiri de ortaya çıkı nunun dibinden sıynlarak bir tren yolculuğuna çıkbirden ortaya lnsanlar ve geçmeğe başladı. Grup bir yor, doğanm olağaniistü çe Haliç'e doğru sokulan de tıklarmı ve bunun için eşekler fırlartı.. Genelde yaş anda birbirine girdi, bir he rine dönmtiştü. Sonradan yor: Olanı, sahip olunanı kicl görünümüyle yabancı ları 1012'yl a$mavan ve yecan, bir resim veya film konuştuğum «trenciler», ba için aynı çekicillği taşıyan ya ancak asan küçtik co çekme etkinliği başladı ki, na bu olaym yolculuklarıbir yaşama / davranış blcukiar tarafmdan sürülen görmeğe değer... Trendeki nın en unutulmaz anısı oçimi birleşiyor, üstüne, yilarak kalacağım söylediler.. ne oranın kendi koşullaeşekler. bir selam kıtası ör yolcular ve mürettebat da neği yanyana,' düzenli birından kaynaklanan bir çimde dizildiler. turistle«eşek gezisi» olayı binince, turist için unutulmaz bir rin ilgislni beklemeye koanı oluşuyor. tstanbul'u ter yuldular... Olay öylesine akeden Doğu Ekspresi'nl ay ni, ama öylesine düzenli bim trenle gelmiş bir gruba çhnde gelişmlşti kl. bu euzaktan ve hareket halinşek / lnsan lşblrliğini ve deyken göstermek ise, bu hayvanlan toparlamadakl trenin ve genelde tren olabu ustalığı hayranlıkla lzyının Avrupa'da, giderek lememek kabil değildi. OAmerika dahil tüm dünyalay, Ürgüp'e 50 km. uzakda kazandığı (yeniden kalıktaki So&anlı kövünde gezandığı) önemi bilmek ve çiyordu. Soğanlı'da başka kavramak gerekiyor... geyler, sözgelimi kayalann içlnde soluk fresklertyle 2 kilise de gördtik (zaten eşek • Halkalı'da ler. her turlst otobüsünün Merkez Bankası Raporunda sıkı para poligelişinde, bu killselere zltikalarma rağmen enflasyon oranlannm ar«Buharlı» yaretçileri tasımak Ozere zu edilen düzeylere indirilmesindeki başaheyecanı... sökün ediyordu). Ama hiçrısızhk, maliye ve gelir politikalanndaki bir şey, yabancıları, bu «e$ek lşbirliğj»nin, Soğanlı kö yanlışhklarla açıklanıyor. itekim aynı heyeyünün son derece etkileyicanı ben yıllardır ~ cl görünümü önünde hizailgilendiğim Doğu ve duzenleniş biçimini, 1ya girmesl kadar etkilemeEkspresi olayınm saptırmalan anlattığımız dl. her gelişinde Halkalı istasBankalann yaptıklan zaman Saym Banka yetki yonunda yaşıyorum. Edirbilimsel verilere uygun lilerinin bu hususu not et ne'den itibaren binip, îsyayınlan bilmem okuma melerini özellikle rica e# Sallanan tanbul'a geldiğimiz tren, ya da bulma olanağı elini deceğım. Rapor bütünüy Halkalı'da lokomotif değlşze geçiyor mu?.. Geçmile üzennde çalışmalar. de mendiüer ve tiriyor, elektrikli lokomotif yorsa büyük kayıplar iğerli çalışmalar yapılmış ayrılarak başa tarihten kal peçeteler çindesiniz, doğal ki ekono bir belge olma niteliğini, ma buharlı lokomotif takı Arslan Başer KAFAÛGUÜ miye meraklı iseniz. Bu bu eksik ve kusurlann lıyor. Bu arada herkes tren satırlann yazan dünyada varhğı ile. kaybetmiş dekinci olay, Topkapı den iniyor, bir çocuk seolanlan en. çok yabancı ğildir. Saraymm Marmara'vinciyle koşarak, eğlenebankalann yayınlan saBu son derece zorunlu ya bakan teraslarınrek buharlı lokomotifin reyesincte izleme olanagi' bu girişten sonra konuya baç dan birinde geçiyor( simlerini çekiyor, Îstanbul'a lur. Özellikle İsviçre BaBr layabiliriz. ySntemi olarak, parasal du. Basmımızda, bllmem ka 'Tbuharlı lokomotifin üstün1982 tarihli TÎME dergisin kalarının yaymlanndaki poütikalara ağirlık verilde girmek isteyenleri ise 1. Dış Ekonomik çmcı kez gelmeslne karşm de bu nokta üzerinde duciddiyet ve bilgiye haymiş olması, bu ülkelerde güç engelliyorsunuz. Çünkü bir hayli ilgi gören «Sark ran kalmamak elde değil Gelişmeler rulmakta ve otomobil üre şiddetini giderek artıran tüm dünyada trene bir özEkspresî»nin Amerikalı dir. Bunun yanında AlMerkez Bankası rapotiminden havayollanna, ekonomik durgunluk ve lem var, eskiye duyulan gruplarmdan biriyle saraman bankalarınm. Amerunda Dış Ekonomik Ge çeliğe ve hattâ petrol firve eski olan herşeyin yeişsizlik gibi sorunlan An yı gezerken, bana önceden rikan bankalannın bazılişmeler anlfjtıhrken Samalanna kadar hemen niden gözde olmasını doplana çıkarmıştır. Niteverilen saatte grubu terasa lannın okuyabildiğimiz nayileşmiş Ülkelere ait her alanda firma kârlağuran bir genel gidişin 1kim, bu ülkelerde 1980 yı getirmiştim. Onlan bir sürp yayınlannı ele geçirmek ekonomik göstergelerde nnda. ilk üç aylık dönem çinde, bir zamanların ralmda ortaya çıkan sınai riz bekliyordu: 2 gün önce te büyük yarar ve okuroidukca yeni, sıhhatli ve de bir yıl öncesine göre hat, konforlu, biraz da «gtüretimdeki gerilemeler, îstanbul'a geldikleri ünlü ken de zevk duyanz. Dün anlamlı tablolar verilmiş zemli» (esrarlı) trenleri ve büyük düşmeler ve bel1981 yılmda, yaygınlaşatren, içinde bu kez başka yada yaymlanyla ün tir Bu tablolan okuyucubunlann kıralı olan «Şark rak devam etmiştir» (say leri kıran zararlar oldubir grup olmak üzere Siryapmış Merkez Bankalan lanmızm bileiçine sunma Ekspresi» yeniden ilgi çefa. 15). da vardır. Yunan ve IsEu yazılmaktadır keci'den hareket etmişti, da yarar bulduk. rail Merkez Bankası ya Uygulanmakta olan ansaat tam onbir buçukta Endüstriyel üretim Görüldıi&ü gibi. 1980 ve yınlannı, hele yıllık rapor ti enflasyonist para podüsüsleri korkunç 1981 yılları sanayîleşmiş larmı, 1960'h yıllarda litikalarmın 1981 yılmda düzevde ülkeler için pek jyi gecme zevkle izlerdik. Şimdi bun enflasyonu kontrol altma miştir. 1981 yılmda enflas Onlü Economist dergîlan uzun süredir göremi almada, smırlı da olsa yon oranlan düşer gibi sinin elimizde bulunan yorum Dolrusu görmeyi başanlı olduğu kaydedilgörünmekle birlikte buson sayısına göre. (17 çok isterdim. dikten sonra, nun gerek gelişme hızlan Mayıs). endüstriyel üre«Ancak, sanayîleşmi? Bizim Merkez Bankamı ülkelerde uygulanan paza gelince, onun da aylık TABLO I rasal politikalann, geliı bültenlerini titizlikle in Sanayilesmis ÜlVelerde Smai Üretim ve maliye politikalan ilc Bulutlar Nereye Gider balesi celerdim. Sayın ilgililer (1975 = 100) yeterince desteklentneyiş Duyga Aykaft görünce lçiml uzun süre bu yayınlan ni seyrettiniz mi acaba? Güzel 1879 1980 1081 1978 ve bu ülkelerde serbest pı bir sevinç ve hüzün kaplar her hiç istemimiz olmadan bir ürünüydü Duygu Aykal'm. Ço 3,6 1.7 5,7 4.4 Amerika yasa mekanizmalannm İ zaman. Sevinç kaplar, çünkü bu bize yollarlardı. Sonra cuk Yılı nedeniyle büyüklerin dav 4,5 8,2 6,8 Japonya lerliğini kaybetmiş olma 6,1 genç kadmı çiçeğe durmuş toherhalde adresim çok de ranışma protesto niteliğinde bir 0,0 0,0 5,1 1,8 sı, enflasyonist beklenti Almanya murcuğa benzetirim. Bir dost yüğiştiğindcn bu ilişki kop bale. Danslı bir mesaj... Çocuklar 3,7 2,6 leri kırmaya yetmemekt< 6,5 6,6 îngiltere züyle karşılaşınca açılır, renkletu. Yakın zamanlara ka ve büyükler arasmdaki kopuklu4,4 0,0 dir. Anti enflasyonis 2,7 4,3 Fransa dar izlediğim Merkez Ban nir birden. Onu dinlerken siz de parasal politîkalann poli 5,1 1,0 nunda verilen konserin çok beğe ğu, büyüklerin sağlıksız yöntem6,8 2,0 îtalya kası bültenlerinin gelişiyeşerdiğinizi hissedersiniz. tîk ve sosyal maliyetipr nildiği anlışılıyor. «The Times» lertol vurguluyor. Bulutlar NerefBuradaki mkamlardan sadece Birleşik Amerika'nin kesilmesi benim için Bu genç kadm ayrıca hüzün gazetesinde güzel bir eleştiri var. ye Gider sorusu bir simge aslınise, bu politikalann dı cidden büyük kayıp oldu. va ait veriler 1981 aralık ve Fransa'ya ait veriler 1981 verir bana. Cünkü bir başka genç vamlılığı ve etkinligi ko Ayrıca Gürer Aykal'm çantasın da. Bu cocuksu deylmle, çocukhaziran itibarivledir. Diâer veriler 1981 yılı için 1981 Bu kez T.C. Merkez Banuçukadmı. kardeşi Sevgi Soysal'ı anusundaki şüt)heleri gide da gelecek yıl için yenl öneriler. larla büyükler arasmdaki kası'nm yıllık faaliyet ra eylülüne göredir ve hepsi de 2 aylık süreleri dile getirrum beliriyor durmadan. nımsarım. Hızlı bir yaşam canla rek çoğaltmaktadır» den porunu arayıp buldum. mektedir.) Duygu Aykal ise başına taş nır gözümde. Kısa yıllara büyük Ben bu olayı somut blr bale mektedir. Burada sıkı pa Yardımcı olanlara bu saolaylar sığdıran, evMligi, analığı. düştüğünü söylüyor. Bir bale sa olayı, blr sanatçınm başansı dlra politikalanna ragmeı TABLO n tırlardan teşekkörlerimi natcısmm yaşadığı ülkede rafa ye düşünemiyorum. Bu olaym yo yazarlıgı, sevgiyl, umudu. kırıkhenflasvon oranlannm aı Sanayilesmis Ülkelerde tşsizlik sunanm. Rapor ellme ge ğı. hapishaneyi. hastaneyi tepe kaldırıldıgım hissederek bunalım rumunu yapmak istiyorum. Dezu edilen düzeylere ind1978 1979 1980 1981 çince cidden bayranhkla rilmesindeki başansızhl den tırnağa yaşayarak ölüme gl lara girdiği blr dönemde, bale sa ğer yargılarımızda kişisel, duygu 7,1 8,4 5.8 6,0 Amerika okudum. Dış ekonomik inatının çok iyi düzeyde olduğu sal, cıkarsal ölçülerden kaçmmak (sıkı para politikasın den güzel yolcuyu selamlarım ha 2.0 2.2 2.2 2,1 Japonya lişkiler. dünyadaki ekonotoz kondurulmamak içi yalimde. tcim ısınır, gözlerim ya bir Batı ülkesinden çağn alması gereğtni vurgulamak istlyorum. 3.8 6,5 4,3 3,8 Almanya mik gelişmeler cidden bü başa düşen taş gibt insam ser Kişisel, duygusal, olacak), maliye ve geli şarır. kulaklanmda sıcak bir ses hatta güncel 5,7 5,4 6,8 11,4 îngiltere yük bir titizlikle ve vupolitikalanndaki yanli! le canlanır, gülümserim yeniden semletir elbet... ölçüler, dar görüşlerle yanlış yar 6,3 5,3 5,9 8.1 Fransa kufla ele almmıştır. Bir Dnyçn Aykal Londra'da yap gılara vanlıyor çok zaman. Yan lıklarla açıklanıyor. B kırk yılı dev boyutlarla yaşayan 7,6 9.0 7,7 îtalya 7,2 kaç sahifeye sığdınlan konuda bankacılar birleı lar yanmda vüz yılı çok cüce ya mış bale öğrenimini, eski okulu lışlık eninde sonunda ortaya çı«Dünyadaki Ekonomik Ge na gidiyor. ögretmenleriyle ko kıyor, mi<! gibi bütün dünyaHa şayanlara acımak gelir içimden. aydmlık karanlıgı aşıyor TABLO ra llşmeler» cidden her oöme^in elinizde, «Bp baleden sözediyorlar. ama neye varar? Faturası çok Sanayilesmis Ülkelerde Enflasyon kuyana yeni şeyler öğreÇağnşımlar ötesinde de Öfke nuşuyor, liner Handels Un London City Balesinde pahalıya ödendikten sonra... (1975 = ]LOO) ten az ye öz bilgilerle do duyurur bana Duygu Akyal. Sanat Derken Frankfurtpr Bank» ad isteniyor. 1970 1980 1981 Duygu Aykal sadece bir 5r^ 1978 ludur. İçerdeki ekonomik çı kistliğine saygısız davrananla bir bale sahnelemesi Alman Bankası'nın (kif 9,3 11,4 13,5 7,6 duruma ait bilgilere gelin Amerika ra öfkelenirtaı. Bir sanatçıyı çok Sonra da «Bulutlar Nereye Gider?» nek. Ama bugün bileisinden. yete ca BHFBank'm). bi r bü Balesi geliyor gündeme... 7.7 3.7 neğinden. deneylerinden varar4,2 Japonya 4.2 ce, seçilen istatistik tablo üretken bir çağında, yaratıcı güteni var. 2R nisan günl 2,7 4,1 5,5 Bulutlar Nereye Gider, adh lanmak yertoe su ya da bu nelar yerinde, iyi seçilmig 6,5 Almanya cünü kullanmaktan alakoyan dav ve R75 savıli bu bültenc ve anlamlı bllgiler içeren baleden rastgele bir fllm seyre denle rafa kaldırılan klmler var? B.0 13.3 18,4 11,7 îngiltere ranışa lçerlerim. r şövlp dPnivfrniteliktedir. Ne var ki, dü diye so9.1 den London City Balesi yönetid Bulutlar nereye gider 10.7 13,6 14,1 Fransa Son kez evlerlnde bir yemek zenlenen tablolardan bazı21,2 18.2 benziyoruü! kimi 12.4 15,7 îtalya te konuştum Duygu Aykal ile. lerl hemen provaiara başlamaya ran eocuklara «Dünya ekonomîsi i lan, özellikle GSMH (kı, mııtsu7 bir hpstaya bpn? Fransız orkestra yöneticisl Peris karar verlyorlar. önce îngütere* zaman. Gelişen olaylara akıl erd1 sa ismiyle Milli Gelir) ve remiyor, yolumuzu. yöntemimizi yor. Hprirpsin anlasfrı son onuruna blr sofra donatmış nin bellljkentlerlnde oynayacaktim düşüşlen korkutucu ve gerekse igsizlik konuücret pbfttikalanyla ilgili hir Van«îpre bahçe gibi. Dışişlerl Bakanıyla lar. sonra bir Afrika turunda. Ge şaşınvoruz. düzeylere ulagmıştır Son sunda son derece olumolanlarda hem seçiliş, Dönellm yine bulutlara... ABmuin bir kaç yabancı elçinln de bulun lecek bale mevslmlni de bu Türk üç ayda bu düşüşler: Ka suz sonuçlar pahasma eleksiftl ve kusuru hem de duğu bu yemekte konuklar srenç balesiyle açacaklar aralık ayında. ralık aymda Londra'ya gidip D i " nada'da yüzde 16,5, Birlede edilmiş olması dikkati özellikle saptırmalar yok Bu olaydan kim duygulan eru Avkal'm baipsini sevretmek ö? ev sahibesine hayran kaldılar, sik Amerika'da yüzde çekmektedir. Japonya dıhprkps 1 degildir. Kuşkusuz bu maz? Londra'da savas havası lomln dilVUVornnı «s'mrtiflen. t>Ancak, bir sanatçıyı bu tür blr 14,5, îtalya'da yüzde 10 5. şmdaki sanayilesmis ullismış görüslere sahio. kusur Merkez Bankası ve Bayan Thacher kemerlerl han Usmanbaş'm müziglni yenihayranlık doyurabilir ml? Yaralı var. Almanya'da yüzde 6. înîvi tedavinin ivi teshi kelerin hepsinde 1980 ve onun yöneticilerinden çok. bir kuşa benztyordu Duygu Aykal. sıkma politlkasım uyguluyor, a den dinlpmpk ve tngiHzlerin tep giltere'de yüzde 5, Franbağlı oldu&u 1981 yıllannda işsizlik oözellikle bu istatistikleri istlyoKanatlan kopmuş da uçamıyor ma konser salonunda blr Türk or kislni yakmdan görmek sa'da yüzde 3'tür. Hattâ ten sonra. hastalı&ın T I ranlan tehlikeli smırlara düzenleyenlere ve böylekestra yönetldsinl, bir Türk plya rum. Batılı ölceginde hatır gönül denine isabptle r>arm; muş gibi... eğilim Japonva'ya da sıç yükselmiştir. Milli gelirsine düzenlenmesine etkiduygusallık olmadıfı için bu olav bast'S'i belirtilpn Para V ramıştır ve üretim burade de önemli hız düşmeli olanlara aittir. Merkez Koasınm Londra konsertnt nistlnl, Adnan Saygnn*un blr ya cağdaşlasma yolunda bir asama nu BooVpnı .Tacqup«! 1 da da son üç avda vüzde lerl ve hatta gerilemeler Bankası yetkililerînin bun dinlemeve hazırlanıyordu. Belkl pıtrnı alkışlamaktan gerl kalmı bence. Türk sanatcılannm dflzp'in bu Vonuı 2.S oranm^t düşmüştür kaydedflmiştir. Bu egilim lan böylece almadan öde duydunuz, degerll sanatçımız yor tngilizler. Falkland adalann ylnl. bovutlannı kamtiıvor. Tflın lerin 1981 yılı son avlann Merkez Bankası rapotede yaoacaklan bir şey Gtirer Aykal Londra'ya Mozart da savaş sttre dursun blr tnplli?! karsm yaratıcı gflçlemevslml da hızlanmıg olması ve runda bu nafcog sridis söv olamazdı. Bu nedenle ratıvnr Playsrs Orkestrasıyla bir konser bale toplulugu gelecek «Bulutlar lîereye G'der» adlı evpordaki bilgileri ve değer hızlanışm 1982 yılı basınle »nlatılmıştır: yönetmeve gittl. özelllkip Mozart' Nasıl rensel çizglli bir Türk balesivle ler verdiklerl lcin onlarla Svünmp lendirmelerl ele alırken da da sürmesi endişeleri «Sanayileşmîş filkeierm yapıtlarmı çalan eskl bir oraçraaya hazırlanıyor. Savaşçı Baş miz gerekir. Baska alanlarda da "Vorumluvor? arhnnaktadır. 10 Mayıs de, enflasyonla mficadple kestra bu? îdfl B1r<"t'de katıldı bu bu aşamaya gelebilsek keşkc.i konsere. Queen 'Elizabeth salo bakana dansh bir uyan... «Turistik olay» yaratmak... N kiyor. Bu yüzden değil mi ki zaten, bu yolculuklara «Nostaljik Yolculuk» adı verilmesi? Hele buharlı lokomotif gibi dünyanın bir çok ülkesinde çoktan ortadan kalkmış bir aygıtın bizde hâlâ bulunması, yabancılan blzim kolay kolay anlayamıyacağımız garip bir hayranlığa yöneltiyor. DDY'ye 50 bin Mark öde> diklerini yazıyor. Ama aynı haberde, yolculuğu düzenh yen Alman firmasının ,bı iş İçin gerekli izinleri almaî için tam 10 yıldır uğraştıği' nı da ekliyor!. Ve ben, yai nızca buharlı lokomotiflı treni Halkalı'dan alıp Sir keci'ye getirmesi için ken disine 300 bin liraya yakıı oara ödenen DDY'nin Edir ne'de trene binen srörevlile rlnin, üstelik DDY've ait c mayan bu trende yine ken dileri gibi störevle bnlunaı tiırizmci. rehber ve gazete cilere illa da biİPt (her de cezalı tarafmdant kes mek icin her seferinde ver dikleri gözvaşartıcı uSras ammsıvoruTn da. turizm a ianmdakt bflrokratik engı lerin. zorlukiarın. anlayıç sızlık duvarlanmn kolay k lav kalkacagına pek inana mıvonım. V Sıkı para politikasma toz kondurulmak istenmiyor • 1980 ve 1981 yılları sanayilesmis ülkeler için iyi gecmedi N Merkez Bankası Raporu ve . Ekonomimiz I anfcara.. ankara.. anhara.. anhara.. ânha.. Müserref HEKİMOĞLU Bulutlar Nereye Gider?