Katalog

Cumhuriyet 6 EKONOMİ 2 HAZİRAN 1982 BCOvOMfoE GÜNÜNAfNASl Özal: Nisanda ihracat 400 milyon dolan astı Iara göre, nlsan ayında Bıra» catımız, 400 milyon dolan aş mıştır. Bu rakam 1981 yılında 316. 076 milyon dolardı. Böylece lhracatınm geçen yda göre, bn yılın nlsan ayında, şimdilik, yüzde 27 fazlauk göstermlştir» diye ko nuştu. Hangi firmalar daha fazla sıkmtıda? HALİT NARİN (TİSK Genel Başkanı) Büyükler mi? Meral TAMER aşbakan Yardımcısı Turgut Özal, Ekonomi Servisi Şefimiz Osman Ulagay'ın sorulanm yanıtlarken, küçük firmalarm yeni ekonomik politikaya daha kolay uyum sağladıklarını, yoğun sıkıntı ve darboğaz içinde olan kuruluşlann «büyükler» olduğunu söylemişti. Biz de Sayın özal'ın bu sözlerinden yola çıkarak, gerek küçük firma, gerekse büyük firma yetkililerinin bu görtişe katılıp katılmadıklannı öğrenmek istedik. Ülkemiz sanayiinin can damarı sayılan Istanbul'da Istanbul Sanayi Odası (İSO) üyesi 10 kişiden bu konuda gorüş aldık ve ilk tahminlerimizin aksine, bazı küçük firma yetkililerinin de Sayın özal'm görüşlerine katıldıklarım saptadık. Görüş aldığımız firma yetkilileri, yıllardır düşük faizll kredilerle, yani ucuz parayla çalışmaya alışmış olan «büyükler»in bugün gerçekten büyük finansman sorunlarıyla karşı karşıya bulunduklan, buna karşılık pek f az la kredi kullanma olanağı öteden berl zaten bulunmayan, bankalann desteklemediğl küçük sanayicilerin, büyükler kadar zorlanmadıklan görüşünde birleştiler. Bu araştırmayı, farklı sonuçlann çıkabileceği daha küçük firmalann düzeyinde de sürdüreceğimizi belirttikten sonra, ÎSO meclis üyelerinden aldığımız görüşleri aşagıda sunuyoruz: Küçükler mi? «Küçükler seslerini duyuramadıkları için büyükler daha fazla sıkmtıda zannediliyor» uyuk başm derdf de buyüktur. derler. Bü yuklerin hareket ka bilıyeti kuçuklere oranla daha sınırhdır, yeni gelişmelere daha zor uyum gösterebılirler. Ama, buradan yola çıkıp ta, «benim getirdiğim ekonomik sistem doğrudur. Büyüklerin ya pısı sakattır» demek yanlış olur. Bana sorarsanız kuçukler gerektiği gibi seslerini duyuramıyorlar. Turgut bey belki o nedenle, onları uyum gosteriyorlar zannediyordur. ANKARA (a.a.) Devlet Bakanı Başbakan Yardımcıs ı Turgut Özal, nlsan ayında ihracatın 400 milyon doten aştığını söyledi. özal yaptığı açıklamada, «ihracat verilerinin tsmaıtunın henfiz Ankara'ya intikal etmedlğlnl» bildirdl. «Ancak ellmizdekl rakam I Turgut Özal, «küçük firmalar yeni ekonomik politikaya daha kolay uyum gösterdi. Asıl sıkmtıda olanlar büyükler» diyor. Ya sanayîciler ne dîyor?.. «Büyük işletmelerin sıkıntılarını kötü îdareciliğe bağlamak çok yanlış olur» B G Bursa da en fazla Kurumlar vergisini T. Siemens ödedi BURSA, (a.a.) Bursa Merkez ve ilçelerlnde 1881 yılı kazançlan ile ilgili olarak 79 mükellefin beş milyon. liramn üzerinde vergi ödedikleri açıklandı. Bursa >Defterdan'run açıklamasına göre ödemede ilk üç sırajyı alan kuruluşlar şöyler \X. Turk Siemens Kablo ve Elektrik Sanayii A. Ş. ş 1.573.168.590 2. Sumerbank Merinos Yunlü Sanayii 5 243.319.503 3. Polylen Sentetik Iplik San. A.Ş. î 211.846.720 B enelleme yapmak yanlıştır. Ancak bugün btiyükler olarak nitelediğimiz firmalar, geçmiş hükümetlerin yatırımcı ve istihdama dönük programlarına ayak uydurarak şimdiki durumlarına gelmişlerdir. Bu Igletmeler o yıllarda büyük yatırımlara girerken, doların 15 liradan 150 liraya çıkacağını herhalde düşünmemişlerdir. Türk lirasının bu denli değer kaybedeceğini, o dönemin hükümetleri de bılemezlerdi. Bugünkü ekonomik koşullarda ise hızla büyümüş bu firmalar, mali yönden bu büyümeye ayak uyduramıyorlar ve büyük sorunlarla karşı karşıya kalmış durumdalar. Küçük ve orta işletmeler ise bu tip girişimlerin henüz başlangıcmda oldukları için, dertleri daha az. Yalnız bir konuya parmak basmak isterim. Biüyük işletmelerin dertleri, sureti kat'iyede idarecilik sorunlarmdan (kötü yönetimden) kaynaklanmış değildir. HÜSEYtN BAŞARIR (Kombaş Ambalaj San. A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı. 125 işçi çalıştmyor.) "m DCMZ KUFCAR m Döviz DÖTIZ Efekttt Efektif Alış Satış Ahş Satış Dövizin Cinsl 1 ABD Dolan 152.00 155.04 152.00 156.56 1 Avustralya Dolan 159.10 162.28 151.15 163.87 1 Avusturya Şilinl 9.17 9.35 9.17 9.45 1 B. Alman Markı 65.84 64.55 64.55 66.49 1 Belçika Prangı 3.42 3.25 3.49 3.52 1 Danimarka Kronu 18.95 19.33 18.95 19.52 1 Fransız Prangı 25.28 25.52 24.78 24.78 1 Hollanda Florinl 59.88 58.14 59.30 58.14 1 İsveç Kronu 25.92 26.44 25.92 26.70 1 tsviçre Frangı 77.21 77.97 75.70 75.70 100 Italyan Liretl 11.88 12.00 11.65 11.07 100 Japon Yeni 63.71 59.34 64.33 62.46 1 Kanada Doları 124.51 125.73 122.07 115.97 1 Kuveyt Dinarı 530.54 541.15 504.01 546.46 1 Norveç Kronu 25.17 25.67 23.91 25.93 1 Sterlin 277.52 280.24 272.08 272.08 1 S. Arabistan Riyali 44.32 45.21 45.65 42.10 NURULLAH GEZGtN (tSO Yönetim Kurulu Başkanı) «Tazyik yukarıda % 100 ise, aşağı doğru inildikçe düşüyor» urgut Bey'in dedlğl doğrudur. Enflâsyonun yükseK oldugu dönemlerde bu tahribat kücük sanayii en faz la etkili, yani aşağıdan başlar ve yukarı doğru hafif lerdi. Şımdi aksi yaşanıyor. Tazyik yukarıda %100 ise, aşağıya doğru hafifliyor. Çünkü büyüklerin, karşılamaları gereken para hacmı, çok geniş boyutlarda. NUH KUŞÇULU ftTO Y5netim Kurulu Başkanı) Tekelleşenler hariç tutulursa büyüklerin sıkıntısı gerçekten daha fazladır eni ekonomi politika küçük sanaylciyi de, büyüğünü de, hattâ yalnız onları değil, işçiyi, memuru, tüketiciyi, toplumun tüm kesimlerini etkiledi. Ancak Turgut Özal'ın söylediği doğrudur. Küçük firma daha az kredi kullanır. Kredinin yüksek faizinden daha az etkilenir. Daha az işçiyle çalışır, masraflan azdır. Ne var ki büyükler daha fazla sıkıntıdadır derken, tekelleşen şirketleri hariç tutmak gerekir. Piyasada fiyatlan lstedikleri gibi saptayabilen tekeller, pahalı paranın maliyetini de, girdl mallarmdaki fiyat artışlarını da mamtillerinin fiyatlarına istedikleri gibi yansıtabilmektedirler. Bir de ihracatı gerçekleştirebilen büytik firmalar pek sıkmtıda sayılmazlar. Bunların dışmdaki büyükler, sıkmtıyı en yoğun olarak çekenler olarak nitelenebllirler. «Ekonomide bu boyutta bir yapı değişikliğinde ancak, küçüklerin esnekliği vardır» urgut bey, kuçuk firmaların yeni ekonomik pohtıkaya daha kolay uyum sağladıklarını buyuk bir samımıyetle soylüyor ve ben kendısıne aynen katılıyorum. Çunku, ekonomide bu boyuttaki bir yapı değıştirmede ancak, kuçuklenn supleksı (esnekliği) vardır. Zaten çeşıtli dunya ulkelerinde de, örneğın îtalya' da geçmışte bu tur yapı degışıklıği sureçlen yaşanırken, ağırhğı kuçuk ve orta sanayii taşımış, onlar daha kolay uyum gosterebilmışlerdır. T HAYATt ZIRH (DİKTAŞ Dikiş Ipliği San. ve Tic. A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı 750 işçi çalı<jtırıyor) T Y Cumhuriyet Reşat 24 Ayar 22 Ayar Bilezik Gümüş 1 haziran 1982 11.47»11.525 12.300 12.600 1.730 1.735 1570 1670 39 0 0 40.00 31 mayısla fark 75 lira düştu Fark yok 10 lira düştü 10 lira düştü 1 lira düştü «Asıl sıkıntıyı küçükler çekiyor, teşvikler ise hâlâ büyüklere veriliyor» ÎBRAHtM BODUR (ÎSO Meclis Başkanı) en asıl sıkmtıyı küçük firmalarm çektıği görüşündeyim. Büyüklerin kredi kullanmalan daha kolay, bilgi toplayabılecek ve servis yapabllecek departmanları var. örneğin ihracatı ele alalım. Küçüklerin bu konuda hem bilgileri yok. Hem de onlara bu bilgileri verecek servisler yok. Bugünün büyükleri de. eskiden küçüktüler ve ufak ufak başlayıp bu noktaya gel diler. Onun için bu ortamda küçüklerin r^ha fazla kayırılması lazım. Ama tam aksi oluyor. Paluy.orsunuz ihracat teşvikleri, küçük ihracatçıları kohamak yerine, bü yük ihracatçıları ödüllendirlyor. B BANKERLER" BANKERLER HiSSE SENETLERİ HiSSE SENETLERİ JAHViLLER .TAHViLLER GOOD YEAR EGE BtRACILIK EGE GÜBBE NUH ÇtMENTO MEBAN VAYINLAKI PARA DERGtSl Türklye'nln en önde gelea fınans dergisl, Her tlirlü yatınm kararlan1 nızda sıze yarduncı olabiltnek MEBAN'ın en öneınll amacıdır. • TAHVIL VE HÎSSE SENEDt. ALIMSATIM tLE HÎZMETlNÎZDEYtZ. Sermaye ve para piyasalan bankacıuk ve bankerlik sektörlen ve TUrk ekonomisinın genel gidlşatı hakkında etraflı ve avdmlatıcı Migller verlr. Memleketimlzln başüca yöneticilerinın görüş ve önerilertnl her sayısında slzl» re sunar. Ayda bir fcez yayınlanır. Ptyatı 200 TL. Yülık abone Ucreti 3400 TL. «Para» abonelerine aynoa Meban Sermayesi Plyasası BUlteni Ucretsiz göndertlmektedlı • HİSSE SENEUt NEUİK?. Plyatı 25 TL. • TAHVtL NEDIK?. Ptyatı 25 TL SATILAN HtSSE SENETLERİ ^ KORtJMA TARIM • RABAK • ÇELIK HALAT • TEZSA • tŞKUR J METAŞ • LASSA • AKSA • • 0 • 1 MEBAN MENKUL DEĞERLER BANKERUKve FtNANSMANA.Ş. Haşere Ofdürucu Alırketv Mutlaka Sorun: NEZtHt TÜMAY (Alüminyum Sanaylcileri kanı) Derneği Bas Novosit'li mi? Cevap Novosit'li îse, hemenabn. : «Küçükler daha çok sıkmtıda» ana göre küçük firmalar daha çok sıkıntıdadır ve bu gerçek iki kere ikinin dört ettiği kadar sarihtir. Küçüklerin bankalarla ilişkilerinde büyük güçlükler vardır. Kredi bulma imkânları büyüklere oranla çok daha azdır. Derneğimıze üye 300 küçük firma var. Bunlardan hiç birl iflas etmedi, ama kâr eden de olmadı. Hepsi geçmiş yılların kazançlarıyla yaşıyorlar. B 451250 • ' (5hat) v. KayıUı Sermayesi: 5U0.U0U.000 TL. Ödenmiş sermayesl: 200.000.000 TL. Merkez: îstiMaj Cad. Odafcule î ş Merkezl No: 286/A Tel.: 15 1250 51 52 53 54 Teles 24124 MBAN TB. TabvH, hısse senetlerı ve mevduat sertifikalan alım ve eatımına llışkln tüm Işlemlertnizde Meban uzman kadrosu İle hlzmetinlzdedir ARANAN HİSSB SENETLERİ: ANADOLO CAM ALPA BAĞFAŞ BATI ANADOLD ÇÎMENTO ÇÎMENTAŞ KOBDSA ÇTJKÜROVA ELEKTRİK OLMTTK SARKUYSAN ÜNİROYAL ALÎ KERMEN fAsaf Kermen Yün Ipllk Fab. Yönetim Kurulu Başkanı. 52 işçi çalıştırıyor) SEKA BALIKESSR MÜESSESESİ MÜDÜRLÜOÜNDEN BALIKESİR 1 Muhtelif Orman Işletme Müdürlüklerinden müessesemiz lhtiyacı İçin 1981982 yılı tahsisi olarak satın alınacak, şartnamelerde belirtilen miktardaki kâğıtlık odunlarm, orman depo ve rampalarından SEKA Balıkesir'e taşınmasını sağlamak İçin 21 Haziran 1982 pazartesl günü saat 12.00'ye kadar, şartname esasları dahilinde. % 3 geçici temlnath kapalı zarfla teklif ahnacaktır. 2 Şartnameler, Balikesir'de müessesemizden, îstanbul, tzmir ve Ankara SEKA Alım Satun Müdürlüklerinden, tzmit, Çaycuma, Dalaman, Akdeniz, Kastamonu Müessese Müdürlüklerinden, Bolu Tedarlk Amirliğlnden bedelslz olarak temin edilebilir. 3 Müessesemiz arttırma ve ekslltme kanununa tabl oimadığından lhaleyi yapıp yapmamakta, bölmekte veya diledlğlne yapmakta serbesttlr. (Basm: 16462) Haşerelerle mücadelede •son yılların en önemli keşfidir Novosit. lnsanlara, sıcak kanh hayvanlara zarar vermez. Novosit'li haşere öldürücü herortamda kullarnhr. Haşerelerle mucadele ederken odayı terketmeye, herşeyı örtmeye, kapatmaya gerek kalmaz. Novosit'in bu benzersiz ozelliği, haşere öldürücüye üstünlük, farklılık kazandırır. Kullananları korur. Haşeresiz, sağlıklı bir yaşam sağlar. «Ehliyetsiz kaotanların elinde Okvanus'a açılan büyük tekne dalgayı yiyince sulara gömülür» urgut bey çok doğru soylemiş. Çünkü küçükler açlığa o kadar alışmışlar kı. adaptasyon gösterecek muafiyeti yıllar yılı kesbetmişler. Türk sa nayiini bir denize benzetirsek, küçük sanayii san dallarıyla ÜsküdarBeşiktaş arasmda dolmuş yaparken, büyükler teknelerı mavnaları ve yatlarıyla güçlerinin yet tıği ölçüde Marmara'ya, Akdeniz'e hatta Okyanus'a açılmışlardı. Aniden büyük bir dalga gelince ne oldu?... Dalga küçüklerin sandalını devirince kıyı yakm olduğu için küçükler yüzerek kurtuldular. Ama Okyanus'ta devrilen tekneden sağ çıkan olur mu hiç?.. Hele o tekneler ehliyetsiz kaptanların ellerindeyse... T Saghgıntzm güvencesi Novosit yalnız Detan'dacfcr. detan yinahasereleriöldürtr Ekonomik krize büyük finans yüküyle yakalanan fazla sıkıntı çeker FUAT DtNÇER (Ferroteknik San. ve Tic. A.Ş. Y. Kurulu Başkan Yard. 67 kişi çalıştırıyor)' B en büyükküçük ayırımı yapılmasma karşıyım. ö nemli olan müesseselerin yapısıdır. Müesseseler ekonomik kriz donemlerine fazla finans yüktlyle yakalanırlarsa, sıkmtıları da pek tabii ki büyük olur. Belki Turgut bey, küçük firmalar zaten fazla kredlyle çalışmadıkları İçin «onlar daba kolay adapte oluyorlar» demiştir. MUAMMER YÜCELER (Yücellş Plâstik Eşya Yönetim Kurulu Başkanı. 60 işçi çalıştırıyor) SON SELAM! Yeşil Tokat'ımıza, hepsini evladım bildiğim, pansiyon yoneticiliklerini ve ögrstmenliklerini yaptığım tüm öğrenrilerime öğretmen tarihçi, müzeci, gazeteci ve yazar meslektaçlantra hemşehrilerime. akraba ve dostlanma, îlgileriyle beni yalnız bırakmayanlara. oğlum Mehmet'e. gelinim Süheyla'ya. torunlanm Oguz ve Doruk'a. bastıramadığım kitaplanma sevgi, saygı, teşekkür ve iyi dıleklerimle elveda. HALtS TURGUT CİNALtOĞLO, mnRmnms I E ı HPFTH TRtn pnnslYon+clDİs Dönüş ücREniR DHHİL SRDECE 7BDQTI I11 HAZİRAN CUMA AKSAMI GİDİŞ 19 HAZİRAN CUMARTESİ AKSAMI DONÖŞ 2>I8 HAZİRAN CUMA AK$AMI CİDİ? 06 HAZİRAN CUMARTESİ AKSAMI DÖNÜŞ 3JJ HAZİRAN CUMA AKfAMI GİDİŞ 3 TEMMUZ CUMARTESİ AKSAMI DÖNÜŞ BAJVURU:AKAYCAb.N0.7 BAKAMUKUUt/ANK TEL:I7944O 1773» mnRmnms TURizm UE snnnT FEsnunıi «Küçükler yokolup gider, büyükler, hiç değilse el değiştirir» lr sıkıntı vardır. Ama bana sorarsanız bu sıkıntı mutlaka çekilmelidir. Hiç kimse karşı bir öneri getfremediğine göre, büyükküçük hepimiz uy gulanan politikaya adapte olmak zorundayız.. Küçü^ün de, büyüğün de derdi vardır. Bana sorarsanız küçüğün daha fazla derdi vardır. Küçük yok olup gider, büyük el değiştirir hiç değilse. Ama batan bir gemi kurtanlırken mutlaka birinin kolu kınlacak, diğerinin bacağı kopacaktır. Çektiğimiz sıkmtılar bize ihracatı »ğret ti. Kısa süre önceslne değin ihracatın «i> sinl bllmezken. geçen yü Libya'ya Suudl Arablstan'a mal sattıkj 9 HBIİRnn17 HRIİRni 1982 TPin pnnsivon SRK[E59OOTL BA?VUSU.AKAYCAD.NO;7 BAKANLIKUR/ANK TEL:I7M4O 1773»