Katalog

6 MAYIS 1982 rinln ötesinde gerçek degerlen desteklemek gibi bir sorunu olmayan fakat adı gençlere höşgörülü'ye çıkmış yaymevlerine karşı duyduğumuz tepkldendir. Bu yayınevleri milyonlarla dlle get.irijen sermayelenyle bugüne dek şıırı ve genç ozanlara kişısel birtakım egilımler dışında ilgı duymamış, şiiri geliştirmek gibi bir soruro lulukla değil şiirimizin düzeyini düşıireeek bir sorumsuzlukla dost, ahbap üişkisi ;;ınde olduklan başarısız ürünler veren, ne topluma ne insana htç bir şey derneyeri birtakım kişüeri yıllarciır ozan d:ye okura suııup durmuşlardır, Işte bu düzeysizliiî karşısında kendi olanaklarımızla dahn ço* gençlığe yönelik bir yayın anlaytşıyla yayuıevi kurduk. Bu ay yayuılanacak yapıtlan mız içinde ikisi yeni bir türde olacak: Oyun yayınma giriyoruz ve Oktay Arayıcı'nm «Rıı muz Uoncagül» ve «Bir Ölüniin Toplumsal Anatomisi» adlı o yunlan bu dizinin ılk yapıtları olarak yayınlıyoruz. Oyun yayınlamaya başlamamızın nedeni hem bu türün desteklenmesi gereğme inandığımız ıçin. Çünkü «kârlı değil»! Hem da şiir gibj oyurüar: da şiir saymamızdan! Sanırız okurlar bu kanımızı paylaşacaklardır. Yine mayıs ayı içinde Hüseyin Ferhat'ın *Güneye Savrulan Güvercinler»i, ilkyapıtiar dizl sinden, Hidayet Karakuş'un «Kemeraltı ŞUrleri» Yeni Tür kiye şiiri dlzisinden yaymlana cak. «tfayuncıtığın sorunlan nelerdlr?» fündemll KÜLTÖR YAŞAM Cumhuriyer 5 sanat edebıyat doğan hızlan Kurdakul un duru siirleri Bir Yürekten, Bir Yaşamdan, Sükran Kurdakul, Karacan Yayınları, 100 lira air, hlkayeci, Incelemeci ve edebîyat tarihçisi Şükran Kurdakul'un son şiir kitabı «Bir Yürekten. Bir Yaşamdan en başarılı ürünlerini içoriyor. Yalınlık yoluyla da şiirsel ustalıga vanlabileceğini, ölçü ve uyakla da serbest şiir kadar rahat bir söyleyişe ulaşılacağını bu şiirleriyle belgeliyor. Eğer bir bildiri iletmek Istiyorsanız. eğer söyledîklerinizi yığmiann anlamasını istiyorsanı^. Pâer ya?dıklarının ortak paydanın duyarhğını yansıtmastnı is tiyorsanız, Şükran Kurda^ kul türünde bir şiir yazacaksınız. Kelimelerinizi seç meden, çagnşım düzeninize, hatta kullandığınız şîir ölçülerine kadar herşeyi ince eleyip sık dokuyacaksınız. Kurdakul'un şiirlerinin sıcak gelen, klşiyl etkileyen yanı gerçekten bir yaşam iletmesidir. Ülkesini seven. bu sevgisinl de şiirce anlatmayı yeğleyen biF şairin yaşam notlan bu çiirler... Kurdakul. edebiyat tarihimizi de bambaşka bir S TEKELLEŞME Yaşar Miraç, yarıncıhğıımzın bizce en önde gelen sorunu, tekelleşme sorunudur» diyor. (Foto: Asena Özkan) Yosar Miraç: "Yayın dağıtıramda, büyük balık küçük balığı yutar kuralı gecerli,, Sanat Servisl «Yayuıevlerimiz» dizısmin bu haftaki ko rnıgu «Yenl Tfirku Şilr Yayınlan». yayuıevi'nin yöneticisi Yaşar Miraç Cumhuriyet'in sorularrm yanıtladı. «Yayınevinlzin knruluş amacı ve yayınladığı kitaplar?.. Yayınevimiz geçen yıl kuruldu, ilk yayınlanmızı nisan «yında yayınladık. Bugtine dek on üç şiir yapıtı yaytnladık. Bunlardan Ozan Telll'nin «Şahince»si, Barış Pirhasan'm «Ta rih K8tüdür»ü, Ahmet Erhan' ın «Alacakaranlıktafci Ülke»sı. Turgay Fişokçi'nin «KaTda Işıl tılar»ı, Adnan özer'in «Alpşli KavaNı, Suat Vardal'ın «Bis Gene Yan Yana»sı, Haydar Er gülen'in «Karşıhğmı Bulamaımş Sornlar»ı, Muzaffer özdemir'in «ÇelOc Renkli Şiîrter»!. Adnan Azar"ın «Unutmak Snları»sı «ilkyapıtiar» dizisi tçinde yaymlandı. Yeni Türkiye Şiirt dizisınden de Yaşar Miraç'ın «Traiızondan Çıktını Yola»sı, Abdülkadir Bulut'un «Yakımlar»ı yayınlandı. Dünya Şiiri Demetler! adıyla başlattığımız dizîde Ataol Behramoğlu'nun ve Eray Canberk'in çeşitli ülkelerin ozanlarından çevirdikle ri iki yapıt; Kardeş Türküleri: A. Behramoğlu, 32 ozan 44 şiir, Sevda Türküleri: E. Canberk, 22 ozan 44 şiir yaymla.ndı. Yayınevimizin kuruluş arnaRI. hem yetmişli yıllarda şiir alanmda kendini yetiştirmiş ve kabul ettirmiş ozanlar olarafc yayın aJanmda da söyleyeceklfirimiz olduğundandır hem de yıllarca bütün olanaklı durum larına karşın gençler için şiirln daha ileri düzeylere ulaşması için ahbab çavuş llişkile Yayıncılığımızın bizce erj önde gelen sorunu tekelleşme sorunudur. Tekelleşme hem ya yın poUtikasıru hem de yayın kalitesini yanl hem içeriği hem biçiml olumsuz yönde etkllemektedir. Buna bağlı olarak da dağıtım sorunu vardır. Yayın dağıtimmda kurt kanunu egemendir ve değindiğimiz tekeiieşmeye koşut olarak büyük balık küçük balığı yutar kurah geçerlidir: Dağıtımlar büyük yayınevlerinin satmayan kitaplarına da arayı bozmamak için ödeme yapmakta bu parayı kü çük yayınevlerinin satan kitaplanndan elde etmektedtrler. Yayınevi ktiçtik olduğundan da gitımı sıkışüramamakta boyun eğmektedir. Ya da bizim yaptığımız gibi sekiz dokuz dağıtımcıyla ilişkiyi kesip tek dağıtımla kendi olanaklarıyla da gıtıma çalışmaktadır. Eu sorun önümüzdeki günlerde de önemini artırarak sürecek, şimdilik çözmeye gücümüz yet meyecek Wr boyuttadır. Yeni girişimler anyoruz. açıdan degefrlendirmiştir. roplunisal tarihimizi ve bu tarihîmizın gerçekçi ölçütlerihi edsbiyatımıza uygu layarak birçok kişiyi baska yanlanvla bize tanıtmıştır. Şükran Kurdakul'un şürinin kaynaklan nelerdir? Şiirinin özsuyu hangi şiir evrelerinden akıp gelir? Yalnız Kurdakul için degil bütün şairler için bu sorunun karşılıklannı merak efmişimdir Kimi şairler bir şîirinde ya da bazılannda bu kaynaklann haritasını çîzerler. kimileri de okura, olestirmerıe bırakırlar bu iz sünneyi. Şükran Kurdakul. Soyağaç'ta şiirin dayandtğı edebiyat ve yaşam kaynaklannı sırahyor «Bir dalında yuregimîn kıışlan var / Uçuşur. eslnlertn ardmdan gelir. / Bîr dalı derviş Yumıs'a çıkar. / Bir dalı Galip Dede divanmdan gelir...» Kurdakul'un şiirlerî y»lnızca bir toplumcru gerçek^ şairin, şiirle aniatılmış yaşam öyküsü degil. bir kuşafcm bütün yaşamı. Şükran Kurdakul kuşagınm toplumsal savaşımmm siçakgönüllü özeti. Onlar. yasamlan boyunca: «Dlren menin ustası. çilenin piri» olmuşiardır. Ozan kimdir? Her şair yazdrğının işlevtni düşün müştür, Şairlik üzerine çe şitleme yapmak geregini duymuştur. Kurdakul da ozan şiirinde bu alışılmış frdelemeyi yapmadan edemiyor. , :. Beklerken, Kurdakul'un şiir geleneğimizi, şiirimizin ustalannı kişisel ve kîşilikli özümlemede usta ol duğunu gösteriyor. Kurda kul. kendi süzgecînden ve de en önemlisi kendi yaşamından geçirmeden hiçbir nesneyi, hîç bir duyguyu ve duyarlıı&ı sürine getirmiyor. Okuru yoran. II le de şHrin zor sanat oldugunu. ka bullendirmek için zajnan slan şiirden kaçınıyor. Ya lın ama mücadeleli bir ya9amm tiüzyazı anlaşıhrlı^mda şiirini yazmak istedi ğinden; kısa çağnşımlı bir imgeler yapısmı • kullaaıyor. Sonsuz yorum hakkının kapalı şiirin ilkesi olduğunu söylemek istiyor sankf. Bir Yürekten, Bir Yaşamdan. gerçekten Şükran Kurdakul'un en begendigîm kitabı. Şiirlerin en süzülmüş ürünlerini sorarsanız ben size dörtluklerle bölümüdür diyecegim. Dört lügu birçok şair, bir biçim olarak kullanırken ona yeni bir içerik katma çabasında bulunmuştur. Şük ran Kurdakul'u. içerik yenjleme gnıbunun başanlı bir kişisi saymahyız. Arar san'ı aktarayım buraya: «Dağ yoHan gibfyîzdlr. uzağa düşeriz '/ Ararsan şürin gurbetinde ara bizi. / BeTkl rflztrirnmız ses vertr Wr dizeden. / Belkf bir imgeye vurnr düsleHmlz.» «Bîr Yürekten. Bir Yasamdan» gerçekten adinın bütün içtenliğini. güzelliğini taşıyan şiirler. Şükran Kurdakul'un yalin, duru şiirlerî belleklerde kalacak güzeHikte. YAŞAR NABİ NAYIR Adına derlcme çıkarıldı. Yasar NabVnin anısına • Yayın Raporu 4 | İLKYAZ DEVRİMÎ Oktay Akbal. Tekin Yayıneri. 125 lira. Oktay Akbal'ın anlatılan diye nitelendirebüiriz îlkyaj Devrtmi'ni. Akbal, burada, öykülerinden taşan, yaşarnla içiçe bir anlatttna ulaşmış. öykücük adını verebileceğimiz bu ürünler Oktay Akbal öykülerinin özü. Akbal'ın zaman anlayışını, anılardan oluşan dünyasını burada beğeniyle izlemek olası. Okuru saran bir anlatım gücü, a^rımma varmadığımız güzellîklerin sergilenmest v« Akbal duyarlığı, sanırız bu ögeler tlkyaz Devrimi'ni okumayı gerekli kılıyor 0 HANGİSEKS Attilâ tlhan. Bllgl Yayınevl. 300 lira. t\:/": ' Seks olgusuna tabusuz bakar îlhan. Seksin insanm çok değişik boyutlanna seslenen bir özellik olduğunu vurgular. Ve seksin tekdüze âlışılagelmiş görüşlerden, değerlendirmelerden öte bir anlam taşıdığını savunur. «Han^i Seks», yalnız seks olgusuna değişik çağdaş bir bakışın ürünü olarak değil Attilâ llhan'm bir çok romanına da aydınlık getiren bir eser olarak da değer taşıyor. Hff aliteli ve okuru eğiten yayıncıhkla Yaşar Nabi J!i adı eşanlamlıdır. Yaşar Nabi'nin Türk kültürün*• de yalnız yaymcı olarak önemli bir yeri yoktur. Yedi Meşale'nin bir şairi. Atatürkçü bir aydın, mantıkh bîr denemecidir. Varlık Dergisi, 1933 yıhndan bu yana yaymlanıyor. Varhk'ın 20. yılını anımsarım. Lise yıllanmızda bir derginin 20 yıla ulaşması bize mucîze gibi gelmişti. Varhk Yaymları'nın da düzenli bir bıçimde ve Türk edebiyatının ustalannı ardarda yaymlayışı da gençlik yıllanmızm anılarıdır. Bu düzene şaşardım, Yaşar Nabi'yı tanıyana kadar. Sanki bütün yaşamı, işine göre ayarlanmıştı. Işi dışında konuşmak. gereksiz zaman kaybıydı. Soluk soluğa bir çahşmaydı. Dergiyi, yayınevini tek başına bir güçle yaşatıyordu. Varlık Yayınları, Yaşar Nabi'ye Saygı adlı bir derleme çıkarmakla çok yerinde bir görevi gerçekleştiriyor. Yaşar Nabi'ye Saygı'da; Yaşar Nabi'nin ayrıntıh yaşamı, çalışmalan ve Yaşar Nabi'nin Büyük Ödül'ü aldığı zaman onun üzerine yazılanlar ve ardından yapılan anı değerlendirmeler yer alıyor. Yazılar toplamı. bir gerçeği ortaya koyuyor. Yaymcılîgm Yaşar Nabi'nin elinde yalnız bir ticari isj değil bir kültürel tavı r olduğu gerçeğini öğrendik. Yayıncılığın yeni yazarları tanıtmada da öncü işlev taşıdığını gördük. * Yaşar Nabi'ye Saygı kitabında yer alan yazılan bir göz gezdirerek bile okusanız, Türk kültüründe Yaşar Nabi olgusunun ne kadar önemli olduğunu anlarsınız. fYaşar Nabfye Saygı. Varlık Yayınları. 200 lira) düşünce inceleme arastırma . sm i'tri ı ıfrırr 1*1? sahin alpay Zafer Toprak İ İİ TÜRKİYE'DE "MİLLİ IKTISAT, (19081918) Yurt Yayınları, Ankara, 1982, 464 s. II. Meşrutiyet dönemi Osmanlı împaratorluğu'nun sonu hazırlanırken. Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerinln atıldığı yıllardır. Birkaç yıl sonra kurulacak olan Cumhuriyet Türkiyesi'nin bir yandan Osmanhhktan koparken. öte yandan ondan önemli özelükler devralışı o yıllarda belirlenmiştir. Yeni devletin ilk evrede dayanacağı toplumsal siyasal düşünce ve örgütlenme modelinin biçimlenmesi bu dönemde olmuştur. Toplumumuzun güntimüze kadar süren siyasi ve iktisadi gelişmesinin ve meselelerinin anlaşılabilmesinin de. bu nedenlerle. önem li ölçüde. görece kısa, topu topu on yıl süren fiöz konusu dönemin pertavsızm altına konarak araştınlması ve çö zümlenmesine bağh olduğunu söylemek yanlış olmaz. Boğazlçi Üniversitesi Beşerî Bilimler Bölümü öğretim üyelerinden Zafer Toprak'ın geçtişimiz günlerde ya yınlanan kitabı. II. Meşrutiyet dönemine damgasını vuran tarihimizin en güçlü siyasal örgütlenmesi tttihat ve Terakki Cemiyetl'nin (ÎT) iktisat politikasını. düşünset temellerl ve toplumsal sonııçlarıyla ele alıyor. ÎT'nin iktisadi felsefesi ve politikası daha önce çeşitli çahşmalan n ancak dolaylı konusu olmuştur. Esas olarak bu konuyu ele alıp çözümleyen ilk çalışma Zafer Toprak'ın eseridir. OSMANLI LtBERALtZMt Zafer Toprak'ın kitabmda isledigi tPrt soyle özetleye biliriz: Osmanlı mutlakiyetçiliSihe karşı tarlh! 19. yüzyıl or talanna kadar uzanan mühalefetin düsünsel temeli. siyasi ve iktisadi Iiberali7.mdi. Osmanlı überaliüml. «Osmanlı milleti» için mesrutiyeti. <rt.eşphbüsü şahsî» tlkesini. devletin malî nedenlerle iktisadi hayata müdahale etmesinin iktisadi şelişmeye za.rarlı olduğu görüsünü savunuyordu. Osmanlı aydınlan ço&unlukla klasik iktisat öğretisine uygun olarak Osmanlı ekonomisinin uhıslararası işbölümtt geregince tarımda u^manlaşmasi fik rini benlmsiyorlardı. Siyasal ve iktisadl felsefeleri. Osmanlı geleneöine karşı çıkarak. devlete degil bireye öncellk veriyordiı. II. •Meşrut.iyefln ilk yıllarınrla baslıca sözctileri Pren? Sabahattfn ve ÎT'nin mallye nazın Cavit Bey olan bu görüşler egemen oldu. Liberalifim. s1ya?al alanda Meclis1 Mebnsan'ı. o güne kadar görülmemiş basın özgtirlü £ün«. iktisadî alanda da «Osmanlı glrişimciligHnin özen dirilmesini gptirdi. . Balkan Savaşlan ertesine. 19121913 yıllarına gelin diglnde. llberal uygulamanm Osraanlı devletinl kurtarmak şöyle dursun. ayrılıkçı akımlara destek olarak siyasal çöztilmeyi körükledigi. öte yandan gayr1 müslim ticaret erbabını güçlendirdiği görüldü. Osmanlı liberallzmlne tepki olarak Mi)slümanTürk unsura dayandınlan siyasi ve iktisadi ulusçuluk akimı genşti. tTLÜSÇU TEPKİ: «MtLLt tKTİSAT» Ulusçu akımın esln kaynağı Romantik Alman düsflncesiydi. Bu düşüncenin de etkisiyle ««birey» ikinci plana itilerek. «cemiyet^ ve «devlet»e sahip çıkıldı.» (s. 207». tTnin doğrudan iktidara el koymasıyla özgürlükler kısıt lanarak, baskıcı rejime geçildi. İktisadi alanda liberal Jan darma devlet anlayışı terkedilerek. 1. Dünya Savaşına eirllmesinin dp ^orunlıı kıldi&ı kosnllar altmda devletin tisat> polltikası benimsendi. Uluslararası işbölümü gereğince bir tarım ülkesi olmaktan kurtulup. sanayileşerek «kendi kendine yeter» bir «milli iktisaUa sahip olmak gereklyordu. «Milli iktisat»m İktisadi. sosyal ve si yasal felsefesinin savunuculuğunu tktisadiyyat Mecmuası'nda Tekln Alp, Tenıl Mecmna'da Ziya Gökalp ve Türk : Tnrda derglslnde Yusuf Akçura yapıyordu. Zafer Toprak, çalışmasınm 1. ve 2. bölümlerinde ge liştirdlği bu tez ışığında, kitabm izleyen bölümlerinde «tnilli lktisat> politikası uygulamalarını yakmdan incell yor. Bu uygulamalann başlıcalan şunlardır: Kapitülasyonlar kaldırılarak koruyucu bir dış tlearet politikasma geçiş ve yabancı şirketlerîn Osmanlı mevzuatı kapsamma alınması. Çeşitli güdümleyici örgtitler aracılığıyla devletin ekonomik faaliyetleri düzenlemesi. Bizzat ÎT örgüttinün öncülüğünde kurulan üretim kredi ve tüketlm kooperatifleri eliyle tiretim ve ticaretin «yabancı ve gayri müslim ellerden almarak Müslüman Türk> unsura devrl. özendirilen MüslümanTürk unsura dayah anonim şlrketlerin giderek ekonomiye egemen olmasL Osmanlı Bankası'nm yerini alacak bir devlet ban kasının temellerinin atılışı ve taşrada «tnilll» bankalan n kuruluşu. Savaş yıllarmda bir yandan «mllll İktisat» uygulama lan, öte yandan olağanüstü giderlerin zorunlu kıldığı sü rekli para basımmm yolaçtığı yılda yüzde 300 oranma varan enflasyon, Osmanlı toplum yapısmı altüst etmiş, o güne kadar toplumun «belkemiğini oluşturan sabit geîlrli memur ve asker kesimi yıkıma uğrayıp... toplumdaki ayncalıklı durumunu» yltlrirken (s. 342), yeni bir «orta sımf»m doğmasma yolaçmıştır. Bu «orta sınıf>. Batı'dan farklı olarak, a) «pazara dönük üretimde bulunan orta ve büyük toprak sahipleri>nden, b) taşrada oluşan MüslümanTürk «mlllî tüccar> zümresinden ve c) «ÎT cemiyetine yakınhğı ile tanman ve îstanbul'un ia sesîni üstlenen örgütlü esnaf»tan fs. 346) oluşmaktadır. Bu sonuncu unsur. «İttihatçılann siyasal gücünden de yararlanarak kısa sürede ülke ekonomisine ağırlığmı ko yan> (s. 3449) «milli iktisaU politikasmm temel toplum sal dayanağıdır. Yazara göre, bu «orta smıf», «savaşm yitirilişi ertesi Anadolu'da Millî Mücadeleyi yürtitecek kadrolan> oluşturacaktır (s. 21) öte yandan. savaş yıllarmdakl dolu dizgin eaflasyon, o ortamm olanaklı kıldığı spekülatif girişimler, istifçilik ve karaborsacılık büyük kentlerde kazancmı sefahate harcayan bir «harb zenginleri» zümresl yaratmış tır. Bu sonuç, kişisel çıkarlarla toplum çıkarlan arasmdakl çelişki sorununu gündeme getirmiş; «milli ahlak» olmadan «milli iktisat» olamayacağı fikrinl doğurmuştur. (Ziya GÖkalp). Bu noktadan hareket eden «halkçılık» dü şüncesi, solidarizm'den esînlenerek, devletin lzleyeceğl «sosyal politika ile sınıfsal çelişkilerin ve toplumsal çar pıklıklann giderilebileceğini> savunur ve «bireyleri bir diğerlne bağlayan meslek zümrelerinin smıf ayrımmın yerine geçmesini> öngörür (s. 3435). Bu halkçılık görflşü, «tttihatçıları korporatlf bir devlet anlayısma doğru» götürmüşttir (s. 350351). r ' •:';•• v: ÇALIŞMAN1N ÖNEMt Zafer Toprak. çalışmanın güçlü teorik çerçevesinl yan sıtabilmek amacıyla oldukça aynntüı olarak vermeye ça lıştığımız bu tezlerlni. 19081918 döneminln konuyla ilgill yaymlarmın hemen tamammı irdeleyerek. tarih ve rilerine dayandınyor. Listesini kitabm 427450. sayfalan arasmda ve «Asıl Kaynaklar> başlığt altmda bulduğumuz bu yaymlann hemen tamann esti harflerle ba sılı ve hayli dağınık bir malzeme oluşturdugu ve bu malzemenin değerlendirllmeslnin yıllar süren özenll bir çalışmayı gerektlrmiş olduğu, okuyucunun gözünden kac mayacaktır. Savaş yıllarmdaM, «Osmanlı toplumsal yapı smda kaçmılmaz dönüşümlere ortam hazırlayan> geür ve servet dağılımındaki büyük altüst oluşun lrdelendigl 11. bölüm ve 18491918 yılları arasmda Osmanlı ülkesin de kurulan anonim sirketlerin dökümünti içeren 1. belge (s. 355365). elimizdeki çalışmanın ne denll zorlu ve özen 11 bir uğraşın ürünü pjduğunu gösteren. bizce en §öze çarpan örneklerdlr. •• ^ Zafer Toprak'ın bu eserinin. Türkiye Cumhuriyetfnl hazırlayan II. Meşrutiyet dönemî üzerine hugüne ;kadar ortaya konmuş en değerli çalışmalardan biri olduğuna kuşku yok. Bu çahşmada çağdaş Türk toplumunu anla maya ve açıklamaya çalışan sosyal bilimcilerin ilgilendik leri bazı temel sorulara cevaplar getirildigini görüyoruz: 1948 Türkiye iktisat kongresine kadar egemenltgl ni sürdürmüş olduğunu söyleyebileceğimîz devletçiliğin temelleri nereye dayanmaktadır?. , Türkiye Cumhuriyetinin temel dayanaklanndan bi ri olan halkçılık düşüncesinin kaynağı nerededir?.. Millî Mücadele hangi toplumsal güçlere dayanıla rak yürütüldü?.Bu ve bir dizl başka konuda Zafer Toprak'ın çalış ması sayesinde bllgilerimlz önemli ölçüde genişlemiştir.. Yukanda değindiğimiz konulardan sonuncusuna ilişkin olarak denebilir ki. daha önce başka yazar ve düşünürler de de gördüğümüz. Millî Mücadele'nin savaş yıllarmda devlet eliyle yaratılan bir «burjuvazinin». «Genç Anadolu burjuvazisi»nin ya da «ticaret burjuvazisi»nin önderllğinde yürütüldüğü tezlerinin geçerliliği şimdi daha güve nilir verilere dayanarak tartışılabilecektir. Tftrkiye'de «Milli *ktisat» (19081918)'nln konusunda bir başyapıt olma niteliğini yitirmeyeceğini ve birçok ye nl çalışmaya esin kaynağı ve yolgösterici olacağını kestlrmek güç değil. . Yazar hakkında Zafer Toprak A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesl'nden 1969 yılmda mezun olmuştur. îktisat tarlhl dalmda «Mas ter» tezini Londra Üniversitesi'nde doktora tezini t.Ü. îktisat Fakültesi'nde vermiştir. Yayınlanmış diğer çalışmalannm başlıcalan tarih sırasıyla şunlardır: «îkinci Meşrutiyefte Solidarist Düşünce: Halkçılık», Toplum ve Bilim, sayı 1. Bahar 1977, s. 92123. «Halkçılık İdeolojisinin Ohışumu. «Atatürk Döneminin Ekonomik ve Toplumsal Sorunlan, t.î.T.Î.A. Mezunlan Derneği Yaymı. îstanbul. 1977. s. 1338. «îslam îhtilal Cemiyetleri tttihadı ve Panislanizm», TürkArap tlişkileri: Geçmişte, Bugün ve Gelecekte, 1. Uluslararası Konferansı Bildirileri. An,kara. 1979. s. 174181. «Ittlhat ve Terakki'nin Paramiliter Gençlik ö r gütleri», Bogazici Üniversitesi Dergisi, Vol. VTI. 1979, s. 95113. «Türkiye'de Korporatizmin Doğuşu» Toplum ve Bilim, Sayı 12, Kış 1980, s. 4149. «Osmanlı Devletinin Birinci Dünya Savaşı Ftnans manı ve Para Politikası» Türkiye tktisat Tarihi Üzerine Araştırmalar II. ODTÜ Gelişme Dergisi: 19791980 özel Sayısı, s. 205238. «1909 Tatil1 Eşgal Kanunu Üzerine» Toplum ve Billm, Sayı 13, Bahar 1981, s. 141156. Ümit Hassan. ÎBN HALDUN: METODU VE StYASET TEORİSİ, 2. basım. A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları. Ankara 1982, 322 s. îbn Haldun (13321406) Aristo ile Macchiavelll arasmdakl dönem de sosyal bilimler alanmda en önde gelen düşünür ve Islam dünyasınm en büyük sosyal bilimcisi sayılmaktadır. En önemli eseri olan Mukaddime adlı yapıtmda tarih felsefesini geliştirmiş. Kitab elIber'de Müslüman Kuzey Afrika' ran gününe kadarki tarihinl yazmıştır. tbn Haldun'un siyaset teo risî üzerine ülkemizde yapılmış baş lıca çalışma olan kitabmda Ümit kaacaı Hassan. Îbn Haldun'un metodunu ve iki temel ögesi olan «asabiyyet> ve «mülk> kavramları çevresinde siyas«t teorislni inceliyor. Kitabın ilk basımı 1977'de yapılmıştı. tbn Haldun. MUKADDtME, 1. CHt, Çev.: S. Uludağ, Dergâh Yayınları, tstanbul, 1982, 808 s. Mukaddime'nin Türkçeye yeni çevirisinin birinci cildl çevirenin yazarm hayatı ve ünlü eserl üzeri ne geniş bir yazısıyla birlikte geç tiğimiz günlerde yayınlanmış bu lunuyor. Mukaddime'nin iki çevirisi daha var: Z.K. TJgan (3 Cilt, Millt Eğitim Bakanlıgı Yayım, 2. basım. Ankara, 19681970) ve Turan Dursun (1. Cilt, Onur Yaymla rı. Ankara, 1977) tercümelerl. AI1 GevgUili. TÜKSELİŞ VE DÜŞüŞ, Altm Kitaplar Yayınevi. tstan bul, temmuz 1981, 709 s. GevgUili'nin Türkiye'de çok partill siyasal yaşamın 19451975 arası gelişmelerini dış llişkller açı smdan da Izleyerek gözden geçirdi ği bu çalışma, yakın tarihlmlz olaylarmın çok yararlı bir döfcümü nü yapıyo'* \ ^ ~ SEN 1 tCÛRAB VERDi Şerîf Mardin'in JDEOLOJİ» adh kitabımn ikinci baskısı hakkında kısa bir not Yer olanaklarımızın sınırlUığı nedeniyle geçen hafta Şerif Mardin'le yaptığımız sohbetin tamamını yaymlayanıadık. Mar din'e son olarak şu soruyu yö neltmiştik: «/deoloji adlı Wtabınızın 1. baskısı teknik yönrten kusursuz sayılamazdı. tldnci baskısının ise pek çok dizgi ve haskı lıatası taşıması hüyük bir talihsizlik. Bu konuda ne düşünüyorsunuz?» Mardin'in yanıtı şöyleydi: «Bu kitabm 2. baskı hakkını Ankara da Sosyal Bilimler Derneği' ne devrettim. Dernek sorumlutarınm bu konudaki ihmalkâr clavranışlanna tabiî ki çok ü^üldüın. Anladığim kadar bir iîcüııcti haffki üzprlnrin