Katalog

21 MAYIS 1982 •*•* Cumhuriyet 11 Maliye, banka (Baştenfı 1. Sayfada) müjlerdL IMF heyeünln Ankara'dan aynlmasından sonra konu Maliye Bakanlıgı ile Merkez Bankası yetkilileri arasında »orüşüldü ve iki noktada glrişimde bulunulması kararlaştınldi: • Bunlardan Ukl kredilerin kısıtlanması olarak beUrlendL Maliye Bakanlıgı Merkez Bankasma talimat vererek, «Sıkı para polltlka sının •ürdflrülmesl açısından Oncellkle kredllerde kı•ttlanmaya gidilmesinl v e bu lantlamada kamu kesimt İle flzel kesim arasında hcrhan gi blr aynm yapılmamasını» lstedl. Merkez Bankası da özetlenen talimata uygun olarak önce reeskont kredllerinln verilmesinde «Flllen gflçlflk çıkarmaya» başladı. ö t e yandan da. orta vadell kredi falzleıinl yüzde 1.5 oramnda arttırarak, bu tur kredtleri pahahlandırdı. # Yapılan ikincl glrişim ise, bankalann her altı ayda bir kendi aralannda yap tıklan geleneksel toplantınm Merkez Bankası tarafın dan öne alınması oldu. Saglanan bilgilere fföre. haziran ayında yapılması düşünülen bankalararası toplantı. 31 nsayıs tarihlnde İstanbul'da Tarabya Oteline aluıdı. Ban kalararası toplantıda. Merkez Bankası ve Maliye Bakanlıgı, büyük blr olasılıkla «Bankalann kredi vermelerlnde dlkkatli davranmalannı ve kredi musluklannı daraltmalannı» isteyecek. Falzler konusunda herhangi yenl bir gelişme beklenmeyen toplantıda özelltkle, «Kredi kısıtlaması» tartışıla cak ve IMF'nin Isteklerl aktanlacak. IMF uzmanlarmın 28 mayısta Türkiye'de yapacaklan ziyaretin ikl hafta kadar surmesi bekleniyor. IMF uzmanlan, tüm sektörlerdekl ekonomik göstergeleri lnceleyerek uygulanmakta olan ekonomik politika konusunda bir yargıya varacakIar. KARAR SIRASI YILMAZIN (Bastarafı 1. bırakarok. Şevket Yılmaz'ı zor bir kararla karşı karşıya bıroktı. Gerçl Ibrahlm Denlzcler yenl den adov olacaöını henüz reemen acıklamış deflll. ama cekll meye kararlı Başkan rolünü ve yerine Şevket Yılmaz'ı istedıgi rolünü de hlc oynamadı. Şlmdl Şevket Yılmaz. Denlzcier'ln Başkan kalmak Istedlglnl bile bile, bugünkü toplontı sonunda adoy olacağını resmen acık layabillr. Yarmkl toplantıda Denlzcler'ln de başkan adaylığını açıklaması hallnde, en çok delegell İkl büyük sendlkanın, İkl ayrı llste İle kapışması anlamına gelecek. Denlzcler ile cellşklye düşmüş olan Tekslfln blr kısım eendlka başkanları. Denlzcler aday olsa bile Şevket Yılmaz'ın başkan adaylığmı Istlyorlar. Bu nedenle de daha öncekl toplantılarında da genel başkanları Yılmaz'ı aday cıkmaya zorlamışlardı. Ancak Şevket Yılmaz aday olmak Istedlğinl davranışları İle serglledlfll halde. Denizcier'ln Başkanlıkta kalmakta ısrarlı olması hallnde. karşı aday olarak onunla cotışma taraftarı değil. Bu catışımn genel kurulda kazanmakaybetme hesabmdan da öte. Türklş'e en büyük ekonomik yardımı yapan, Tek Gıdoİş Sendikası'nın desteğlnl kaybet miş bir başkanın. başarılı yoneticl olamayacağı kaygısındon kaynaklanıyor. işte bu nedenle, Şevket Yılmaz'ın kesinkes, Türkiş Başkanı olmayı istedı01 halde. bugunku toplantı sonunda zayıf da olsa. aday olmadığını llan etmemesl. ya da Kararını ertelemesı olasılığı da var. Şevket Yılmaz ve Tekslf Baş kaniarının genel başkanlık konusunda daha acık davrandıkları konu ise, genel sekreterlik üzerinde. Tekeif grubu acık olorak Sadık Şıde'nln genel sekreterllğlne karşı oldukiarım bildiriyorlor. Yine de blr genel sekreter odayı llan etmış değifler. Hükümetle lyi llişkller gundeme geldlğinde. Teksif dolegajyonunun Şide'ye oy vermiyeceğınl söylemek blraz ace lecilik oiabillr. Astında Tek Gıdalş grubu da Sadık Şlde'nln genel sekreterliğ'lnln, uluslararası sendlkal HiçKller açısından cok cıddı sorun olacağı görüşündeler. Hala, Şlde'nln kararlılığı bıllndlfll holde. kendlllfllnden adaylıktan cekllmesl umut edlliyor. Ama Tek Gıdajş grubu adaylığını kendısl geri çoknıe^ se. Şide'ye oy vermek karorın da. Bunu cgerçekçillk, ayagı yerde olmak» şekllnde acıklıyorlar. Genel Başkan Ibrohim Denizcier, geneı kurul öncesi haf tayı. istanbul'da ve büyük cap lı kulislerden uzak olarak gecirdi. Aslında gerek Denızcıer. gerekse Yılmaz karşılıklı aday olmalarına karşın. genel kurul öncesi karşı karşıya gelmemeve ve büyük boyutlu cotışmomn ıcme gırmemeye özen gostonyorlar. Denizcıer İstanbul'da kalmakla hem bu catışmoyı, karşılaşmayt geciktirıyor, hem de dalgalonmaların yönlenmesınl, eğilimlerin acığa cık masını bekliyor. Böylece de, en büyük sorun genel sekreterllk sorunu da dahil, yürütme kurulu üyellklerî üzerindeki gücler catışmasırida da. tarafsız. demokrat görünümde olmok Istlyor. İbrahim Denlzcler'in kendi başkanlık adaylıgı İle blrlikte, hıcbir konuda tavnnı kovmaması, kendlslnden dostek bekleyen adayları ve başkanlarının eğlllmlnl öğrenmek Isteyen, Tek Gıdalş tabanını tedirgln edlyor. Tek Gıdaİş'ln Karadenizll tabanı, İbrahim Denlzcier'ln hemşehrllerl Yılmaz hesabına başkanlıkton çekilmesinl bekliyorlar. Ancak karar Tek Gıdoİş genel kurulunda verilmeylp. başkanıar toplantısına bırakıldığına göıe, oldukca zayıf blr olasılık. Çün kü Türkİş sendika başkanlarının katılacağı blr toplantıda Denizcier, Yılmaz'dan cok daha şanslı görülüyor. Türklş'te delege sayısı acısından etkln olmayan, ancak sendika sayısı olarak çogunlukta olan demokratlar, gecmiş dönemln icinde Türklş'in butün yürutme kurulu ile cehşkıll olmalarına karşın en cok Şevket Yılmaz ve özellıMe Orhan Ercelik'e karşı görülüyorlar. Kendi iclerlnde bir bütun olamıyan ve özelllkle Türkiş' In bu genel kurulunda etkın olmalan beklenmeyen demokratlar, yürütme kurulunun polltlkası ve Işcl sorunlarına yak laşımına biitünü ile karşılor. Yönetlmde yonllik dneriyorlar. Ancak özelllkle kendl sendlkalarında demokrat tabanı tasflye eden Yılmaz ve Ercellk e Jaha cok kızıyorlar. Ercelık'l ayrıca kendi sendikası dışında başka sendlkaların lc işlerıne ae müdahale etmekle sucluyor ve Türkiş'ln geleceği acısından sakıncalı görüyorlar. Devlet (Baştarafı 12. Sayfada) Amasya mukarreratı veya Erzurum Kongreal veya Slvas Kongresl veya TBMM'nln kurul masında rol oynamak veya TBMM veya TBMM hükümetlerlnde üye olmak veya 1'ncl ve 2'ncl İnönü Savaşları, Sokarya Meydan Muhorebesi, Büyuk Toarruz ve Taklp Harekâtının herhangl blrlnde görev almış olmak. ..f Özal (Ba*(Brstı 1. Savfsdıt) yetkilileriyle Akbank Idare Meclisi Reisi Naim Talu ve Yapı Kredi Genel Müdüru Hulit Şoydan da Islam bankaları arasında işbirliğini geliştirmenin önomini vurguladılar. İsBaııkasında er zanıan" siz haklısınız! Türkiye Iş Bankası'nda, bankacılık yasa ve kurallarınâ uygun her ısteğîniz hemen yeririe getirilir. (Baştarafı 1. Sayfada) tlrmek ve Iştirakçl fllkeler arasında sanayi ve tarını alanlaruıda daha lyi teknolojlk lmk&nlara sahlp olmak içln» kurulmaktadır. Holding, «elll yıllık» blr süre İçln kurulmaktadır; bu elll yılın sonunda yeni bir karar alınmazKa, bu süre «otomatik olarak ellişer yıl» daha uzamaktadır. Yanl, 2032 yılında yenl blr karar alınmazsa, holding, 2082 yılına kadar yasal varlıgını sürdürecektir. Bundan sonra da bir karar alınmazsa. aynı koşulla 3032 yılına kadar ayakta kalacakUr. Ve böylece zlncirleme olarak holding. «ebediyete kadar» yaşayacaktır!. Böylesine «uzun iitnürlü» holding içln 2032 yılında kurulacak hükumet bile «müsadere ve milllleştinne kararı» alamayacaktır. Niçin? Çünkü Turgut özal böyle lstemektedir. Holding antlaşmasının 8'incl maddesi ise şöyle: okuyalım: Holding: şirkett ve tamamına sahlp olduItu fllyal şlrkeller (baglı şlrketler) herhangi bir vergi, harç ve rüsuma tabl tutulmayacaklardır. Keza lştirakçi ülkelerdeki kambiyo mevzuatı htikümleri hariclnde tutulacaklar ve herhangi bir dış he.sapla serbestçe çahşacaklardır. 13'üneü maddc ise bu maddenin blr çeşit devamı nltellğindedir: Rdtiln yahancı mflstahdemler (başkan, nenel mfidiir, yönetlm kurulu üyeleri, işçiler, aileleri) hcrhar.Bİ bir vprgl ve rüsuma tâhl olmayacaklar ve aylık kar.anclarını, ödeneklerlni ve şahsl eşyalannı herhangi hir konvertibıl dövlzle serbestçe tran«ıfcr edeceklerdir... Madde 14 ise hepsinin üzerlne tuzblber ekmektedir: Temettülcr ve yatınmların toplam satı^ı ve tasfiye halinde, bllançonun onaymı taklp eden otuz gün zarfında transferler her tilrlU vergl ve reslmden masun olarak yapılacaktır. Kısa adı «1SCO» olan «tslam Ülkelerl Ortak Holdlng» kuruluşunun, antlaşmadakl deyiş İle «rmuseccel bürosu» tstanbul'da «kaindir».. Holdlng Türkiye lçlnde başka yerlere de bürolar açabilecektir. Bu antlaşma metni, «Mall tşler Komisyonu»'ndan geçmlştir, «Milli Savıınma, tçişleri ve Dıştşleri Komisyonunndan da geçmiştlr, Bakanlar Kurulundan da geçtlkten sonra Danışma Mecllsl Genel Kurulu'na gelmtştlr. Üyeler, antlaşmaya tepkl göstermlşlerdlr. KapltUlasyonlan andıran bu hükümlerln tepkl İle karşılanması üzerine metln Komlsyonca gerl almmıştır. Çok partlll hayatımızda, zatnan zaman «modalar» başgösterlr. Amerika İle dostluk, Almanya İle dostluk modaları gibl şlmdi de başıtnıza «Libya modası» çıktı. Tabll, modanın ardındaki mall lltçkileri, ekonomtk ve slyasal antlaşmaları bllirseniz, bu modaların nedenlerini anlayablliyorsu GÖZLEM nuz. İŞ BANKASI TÜRKİYE Llbya, Türkiye içln blr yenl «kazanç kapısı»dır. Yurt lçlnde lç bulamayan lklyüz bin lşçlmlz. mühendislralz ve büyük lnşaat çlrketlerimlz Llbya'dadır. Türklye'ye Llbya parası girmeye başlamıştır. Ama bu arada akslllk bu ya Libya ekonomislnde bunalım basgöstermistlr. Evet efendlm, bu «Libya modas»nın da blr sınırı olması gerekir. Hiçblr yabancı sermaye grubuna tanınmayan ve neredeyse «ebedlyete kadar» sürecek bu ayrıcalıklann, bu holdlnge verilmesl kapltülasyonlan andırmaktadır ve aynı zamanda yabancı sermaye anlayışmı da göstermektedlr. Anlamayan anlasın. görmeyen görsün: özal'ın yabancı sermaye anlayışı İşte budur! Güney Atlantik (Baştarafı L Sayfada) görünüyor..» dedi. IngUiz donanması saldın ya hazırlanırken. Ariantln' ö» de savaş hazırlıklannın tamamlandıgı bildlrildi. Dev let Başkanı ftnceki gece hü kümet üyeleriyle yapaoagı toplantıyı iptııl ederek kuvvet komutanlan ile görüştü. Görüşmeden fionra Arjantin Deniz Kuvvetleri Komutanı Amiral Jorge Anaya, donanmayı teftiş etmek üzere Ariantin'ln en büyük deniz üssünün bulunduğu Puerto Belgrano limanına uçtu. AP'ye göre Arjantin donan ması yetkilileri înglltere' nin «her an saldırmasının beklendlgini bellrttller. Buenos Aires radyosu, ise çıkmazdan ötürü îngiltere'yl suçlayarak «tngütere 2 nisan'dan Ancek] duru ma dönfllmesini istiyon bu olanaksızdır» dedi. Bilindigl gibi Arjantin, a nisan'da Falkland adalan nı lşgal etmişti. BBC'nln Buenos Alres mu habirine dayanarak verdlğl bir haberde Ariantlrı halkınm hükümetl destekledifct bildirildi. BBC'nin Buenos Alres muhabiri şflyle dedi: «Savaşın, Arjantin'de cuntaya karşı blr ayaklanmaya yol açacağını. ya da cunta içlnde çatlama olacağını SH nanlar yamlıyor. Arjantin lıalkı, Falkland sorununu bir ulusal dava olarak gü rüyor. Bu bakımdan. eunta ya karşı topkj duymasına rağmen, Falkland konusunda batünleşmlş durumdaöte yandan Arjantin hü kümeti topraklnrındukl lnglllz mallannı dondurdugu nu ncıklayarak bu karann •yasal savunmn çerçevesin de alındıgmı bellrtti Ru arada tnKİltero'ye ait. Sea King helikopterinin ke şif uçuşu sırasında Güney Amerika'daki Tierra Dol Fui go bölgesindo düştügü bildi rildi. Düşen helikopterin enka zı Şili'li yetkililer tarafından bulundu. Ancak uçakt.a bulunan üç mürettebattan şlmdiye kadar hiç bir haber alınamadı. REDDEDİLEN ÖNERİLER! 1 Hükümet BÖZCÜSÜ Penn. Arjantin tarafmdan reddedilen Ingillz önerllerinl açıkladı. îngiliz planı su ko sulları lçerlyor: • 24 saat lçlnde ateşkes anlaşması yapılması, • En fazla İkl hafta İçln de. Falkland'dakl Arjantin askerlerlnln, İkl aşamada, adalara 150 mll uzakhğa gerl çekllmelerl, • Falkland saklnlerlntn yaşama ve yönetlm konsey leri ile lllşkl lçinde adayı yönetmek İçln Blrleşmiş Milletler tarafından oluştu rulacak blr yönetlm kurulması, bu yönetlmde, adada ki Arjantin azınlıfiından da İki temsilcinln bulunması, • Adaların uzun dönemde geleceğlnin görüşmeler yolu İle çözümlenmesl. Görüşmelerln 31 arahk 1982 tarihlnde başlamısı. EGEMENLİK SORUNU Arjantln'le Ingiltere başlangıçtan beri egemenlik so runu üzerinde anlaşamadılar. Ar)antin îngiltore ila görüşmelere hazır oldugunu ve adalardan çekilebile cegini bildirdi. (Baştarafı 1. Sayfada) lül ayında Hlstadrut'un ku ruluşunun 60'mcı kuruluş törenlert ve kongreslne katıl mak Uzere resml davetle Tel avlv'e gltmlştl. Burada btr hafta süreyle kongreyl lzleyen tbrahlm Denlzcler, Histadrut Genel Sekreteri Yerohem Meshel İle bir görüşme yapmış, Meshel'l TürkIş Genel Kurulu'na davet etmiştt. Denlzcier'ln bu davett Hlstadrut Genel Sekreterl tarafından kahul edllmistl. Denizcier Teiavlv'de Hlstadrut yönetlcllerl ile yaptıgı görüşmelerde. Türkts İle Hlstadrut arasında lşblrHftinl Öngören blr anlaşma da imzalsımıstı. Dışişleri *M %. BİR BANKADAGÖRMEK ISTEDtKLERİINİZİ J ) tŞ BANKASHSDA ^ Istanbul Halıer Scrvisi Yedlkule Surp Pırglç Erme ni Hastanesinin 150. kuruluş yıldönümü dün hastanede düzerilenerı türenle kutlandı. Yıldönümü nedeniyle d,ünden başlayarak üç gün süreyle hastanenin 12 kllniginde halka ücretsiz sağlık hizmeti sunulacak. Törende blr konuşma yapan Başheklm Dr. Bedros Türablk, hastanenin 150 yıl önce kurulduğunu hatır latarak, «Bu onurlu durum. Türklye"deki çok az sayıda kuruma nasip olmuştur. 150 yıllık tarihimiz, bu top raklara ve insanlarına olan bağhlığımızın bir simgesidlr» dedi. Ermeni Hastanesi'nin 150. Kuruluş yıldönümü törenle kutlandı