Katalog

8 NİSAN 1982 DIŞ HABERLER Cumhuriyet 3 Alexander Haig: Nükleer silahları doııduramayız WASHİNGTON (AP) ABD Dışişleri Bakanı Alexander Haig önceki gün yaptığı konuşma da, nükleer silahların mevcut düzeyde dondurulması önerııerine karşı çıkarak «Böyle bir karar Sovyetler Birliğinin son 10 yıl boyunca silahlanmasuıa prlm verme, ABD'nin ise aynı siire içincle gösterdiği sorutnlu luğu cezalandırma anlamuıa gelir» dedi. Bilındiği gibi ABD'de Senatör Edward Kennedy'nin önderliğindeki bir grup senatör, nükleer silahlann güniimüzde kı düzeyinde dondurulmasını istiyor. Haig konuşmasını şöyle sürdürdü. «Askeri dengeyi sağlar ve caydırıcılık gücilmüzü sürdüre bilirsek, Batı uygarlıgınııı temel değerlerini koruyabîliriz. Aksi takdirde özgürlüğümüz tetıiikeye girerj» Alexander Haig aynca Eaşkan Reagan'ın silahlanmayı h« iandırdığı yoiundaki eleştiriîeri de yarutlayarak şöyle dedi: «Reagan'a yöneltüen bu suçlaraa haksızdır. Başkan, barışın ancak güçlü olmakla koruuabileceğuıi bildiğinden ABD ııin güciinü arttırmaya çalısmaktadır. Reagan, silahlanmayı körüklemiyor, silah dengesini sağlamaya çalışıyor.» Alexander Haig, «Sovyetler Birliği'yle stratejik silahları sı nırlandirma görüşmelerini (salt) baslatmak bugün en önem verdiğimJz konuuur,» a ± <di. Haig ayrıca bu görüşmeler açüdığı takdirde Washington" un çok önemli nükleer silah ia dirimi önerilerinde bulunacağı m da sözlerine ekledi. Öte yandan ABD Devlet Başkanı Rsagan'm Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Leonid Erejnevie haziran ayında ABD'de görüşme önerisine Sovyetler henüz resmi bir tepki göstermediler. Sovyet yorumcuıar ıse DU davetin gerisinde cevapsız kalan bırgok soru bulundugu kanısındalar. Buluşma niçin tarafsız, Sovyetler Birliği'ne yakm olan ve Brejnev'in yorul. madan gidebileceği bir yerae değil de AED'de vapılsın? Kremlin böyıe Dir görüşmenın olumlu sonuç vermesi için gerekli koşullann oluştuğu kanı sında mı? Yoksa Reagan sağlın durumu bozuk ve uzun bir yol culuğa dayanamayacağı belli olan Brejnev'e bu şekilde meydan okuyarak iç politikada puan toplamak mı istiyor? Kıbrıs sorunu Avrupa'da görüsülüyor tz?«t • Rıza YALIN LEFKOŞE Kıbrıs Tiirk Heyetı, yann Cenevre'de Denktaş'ın başkanlığında, BM Genel Sekreteri Cuellar'la görüşraeye hazırlanırken, Rum Yönetimi Başkanı Kiprianu, Almanya'da, eski Alnıan Baş bakanı ve Sosyal Bemokrat Parti Başkanı Brant'la bir görüşme yaptı. Brandt, Kıbrıs konusunda ne zaman harekete geçeceğine ilişkin bir soru üzerıne, «Bunıuı, açık demeçierle değil, Avrupa veya başka yerlerde Kıbrıs için lu'.zı soî'umluluk taşıyanlarla konuşarak olacağını» söyledi. Brandt, «Kıbrıs sorununu, Tiirk taratıyla miizakere şansmın düşündüğiiuden dalıa güç Köründüğünü, fakat girişinılerini sür düreceğini» belirtti. Kiprianu ise, bu sözlerden önce, «Brandt'ın, Kıbrıs sorununa çözüm bulun roasında kendisinin belirle diği etkin bir rol alnıayı üstlenmcsinden mutiuluk ıluyduğunu» belirtmişti. Rum Başkan, Franklurt' tan Atina'ya geçecek ve Yunan Başbakanı Papandreu'yla görüştükten sonra, Kıbrıs'a dönecek... Suriye ordusu geniş caplı monevralara basSods ŞAM, (ANKADPA) Suriye Sılalılı Kuvvetleri1nin genış çaplı bir manevraya başladıldan açıklandı. Suriye resmi Haber ajansı «SANA», manevraya savaş uçakiarı ile hava ındirme btrliklerinin de katıldığı nı bildirdi. Suriye Devlet Başkanı Ha l'tz Esat'ın emriyle başlatıian manevralara Genelkurmay Başkan Yardımcısı I'ümgeneral Ali Aslan'ın ko muta ettigi ve generalin askerlere hitaben yaptığı konuşmada «Arap ulusunun karşıkarşıya buiunduğu teh UUelere karşı koyabilmek için savaşma yeteneklerini yükseltnıeleri gerektiğini ha tırlattığı kaydedildi. SANA tarafından verilen haberde, manevralarda «Ger çek savaş koşullarının uygulandığı ve tatbikatların düşnıan hatlarına saldırı, yarma harekatları ve düşman hatlarının gerisine paraşütçü birlikleri indirilmesini içerdiği» kaydedildi. Suriye başkentindeki göz lemciler, bu tür manevrala rın genellikle yaz aylarında yapıldığına işaret ederek bu yıl oldukça erken bir tarihin belirlenmesini bir «genel lıazırlık» kapsamından olarak değerlendiriyorlar. Politikada Sorunlar Batı Seria ve Ilhak » atı Şeıia'daki 87 İsrail yerleşim merkezi kendiltğinşS den kuruimadı. Begin ve Ariel Shoron bu yerleşim üaSmerkezlerini desteklemek icin 1977'den bu yana 600 miiyon dolar horcadılar.» Yukarıdaki açıklomo «Newsweek» dergisınden alınmıştır. israil'in Botı Şeria'ya ilişkin emellerlni ortaya koyması oçısından yararlı olabileceği düşüncesi ilo yazımıza koyduk. Son haftalarda Batı Şeria'da şiddet eyiemlerl ve huzursuzluk hızla yoğunlaştı. israil baskısınin artttğı oranda, Arap direnişınin de sertleştiği bölge bir baştan bir başa kcynıyor. Sina'nın son bölümünün Mısır'a gerı verilsceği 25 nisan torihi yaklaşırken, bölgo de ansızın yoğunlaşan huzursuzluk nereden kaynaklanıyor? Siyasal gözlemcilerin coğuna göre, Begin İsrail'ds Sina'nın geri verilmesine karşı cıkanlara güvence ver mek icin Batı Şeria'da baskıyı yoğunlaştırmıştır. israil başbakanı böylece kendısini yumuşaklıkla suclayan muhaliflerine Batr Şeria'nın Sina gibi olmayacağını, bura daki yerleşim bölgelerinin hiç bir zaman sökülmeyeceâl ni göstermek istemektedir. Ama son bunolımın asıl nedenlerinl anlamak için biraz geriye gıtmek ve Batı Şeria halkına karşı komp loyu hazırlayan üç kilit adam üzerinde durmak gerekiyor. Bu kilit adamlar Başbakan Begin, Savunma Bakanı Ariel Sharon ve Batı Şeria'nın «Sivil yönetlcisU Menonem Milson'dur. Batı Şeria'dakl son olayların kökeni, Başbakan Begin'in, geçtiğimiz yıl Ariel Sharon'u Savunma BakanItğına getirmesine kadar uzanır. Eski Savunma Bakanlarından Şimon Peres 1976 yılmda yörede yaşayan Araplara kendi belediye baş* kanlarını seçme hakkını vermişü. Ne var kı, yoni Savunma Bakanı Ariel Sharon, milllyetçi oldukian gerekçesi ile, bu belediye boşkanlarına karşı İdi. 19771981 yılları arasmda Torım Bakanlığı görevini yaptığı sırada Batı Şeria'da israil yerleşim merkezleri kurulmasında başrolfj oynayan, Şaron' un Scvunma Bakanlığına gelir gelmez, yaptığı ilk iş böl gede 14 yıldır süren israil askeri yönetimlne son vererek, slvil yönetim kurmak oldu. Görünüşte daha demok ratik olan bu girişim aslında kurnaz bir plandı Batı Şeria askeri işgal altındaki bir 'bölge gibi değil, İsrail'in bir bölümu gibi yönetilmeye başlanmıştı. Dlğer bir deyişle ilhaka dcğru ilk adım atılmıştı. Şoron kasım ayında sivil yönetimin başına da FKÖ'ye düşmanlığı ile tanrnan Menahem Milson'u getirdi. Kudüs ünlversltesin de Arapça Profesörü olan Milson'un görOşlerine göre, 1976'da yapılan belediye başkonlığı seçimleri FKÖ'nün baskısı altında gerçekleştiğinden, seçilenlerin çoğu FKÖ yanlısı iailer. Bundan öturü Batı Şeria'da tüm sorumlu mevkiler, FKÖ yanlılarından temizlenecek ve yerlerine İsrail'in daha rahat «dlyalog kuracağı» ılımlı Araplar getirilecekti. Yanl, mllliyetçiler görevden alınacak onların yerine ıtişbirlikçllem, eğer bulunabilirse, gstirilecekti. Ne varki Batı Şeria halkı, İsrail'in bölgede sivil yönetim kurmasmm ardındaki yatan planlan sezmiş ve huzursuzluk başlamıştı. Şaron'la Begln'ln tam desteğine schip o!an Menahem Milson'un başlattığt ağır baskı poliikcsı ve FKÖ yanlilarına karşt açılan savaş, huzufsuzluğu butün bütöne artırdı. İsrail, bastırdıkça, halkm dlrenmesl artıyor, gösteri ve grevler (Arkası 9. Sayfada) Eski Uganda diktatörü yardım istiyor Güneş sistemine bağlı yeni bir gezegen keşfediidi MÜNİH (a.a.) Batı Al man astronomi bilgini HansEmil Schuster tarafından güneş sistemi içinde yer alan küçük bir geze genin varlığı keşfediidi. «1982 DV» diye adlandırılan. gezegenin varlığı, Şili'deki bir gözlem istasyonunda 28 şubat günü sap tandı. Avrupa Astronomi Araştırmaları Örgütünden bir sözcü, gezegenin 12 nisan da yeryüzüne 22 milyon km uzakülıtan geçeceğini belir terek bu mesafenin günümüz teknik koşulları için aşılabilir bir uzaklık olduğunu ve bu tarihte gezegen'e ulaşabilecek bir uzay gemlsi gönderilebileceğini söyledi. Idi Amin: Cocuklarımm okul taksidini ödeyemeyecek kadar fakirlestim MANAMA, (a.a.) Uganda'nın sürgündeki eski lideri İdi Amin, zengin Müslüman ülkelere çağnda bulunarak, ülkesinin kurtuluşu için silah almak üzere kendisine para vermelerini ve çocuklarının okul taksitlerini ödemelerini istedı. Associated Press Ajansıyla bir telefon konuşması yapan İdi Amin, «Halkım, zorlu koşullar altında kahramanca çarpışmaktadır. ÇoeuUlanm ise taksitlerini ödeyemedlgim için, okullarından atılacaklar» dedi. Bir siyasi sürgün olarak Suudi Arabistan'ın Cidde kentinde eşlerinden biri ve 23 çocuguy İa yaşamakta olan İdi Amin, çok kritik bir durumda olduğunu, çocuklarının öğrenim görmelerini sağlayacak parası olmadığmdan ailece üzüntü çektiklerini söyledi. «Para, her bakımdan benim sorunıımdur. Halkımın Obote rejimlyle çarpışabilmek için ilac. besin ve silah ihtiyacı vardır. Benim climdeyse oniara yardım edebilmek için yeterli para yok» dedi. Suudi Arabistan hükümetinin kendisine verdiği aylığın % 70'ini Kuzeybatı Uganda'daki taraftarlarına gönderdiğini, geriye kalan paranın ise çocuklarını doyurabilmek için pek yeterli olmadığını söyleyen İdi Amin, kendisine verilmiş olan otomobilin bozuk olduğunu, belirtti. Kendisine baglı gerillalardan, Obote güçlerine karşı yürüttükleri çarpışmalardaki son gelişmelere ilişkin bir mektup aldığını belirten îdi Amin, Uganda'yı Obote yönetiminden kurtarmak için 3 yıl gerekeceğini söyledi. Baf metropoliti Yennadios affedildi LEFKOŞE, (Cumhuriyet) İskenderiye, Kuciüs ve Antakya Patrikierinin de katıldığı Genişletümiş Sen Sinod Meclisi, «Politikaya kansıp dünya işleriyle uğraştığı için Makarios'u Baş piskoposluklan azladen ve bu nedenle Metropolitlikten azledilen» ÜQ metropolitten ikisini aîıederek, din sel ünvanlarını geri verdi. Bunlardan biri, sağ olan Baf Metropoliti Yennadios ile daha önce ölen Kitium Metropoliti Anthimos'tur. Makarios'u başpiskoDosluktan azleden ve kendisine «Mihail Müskos» diye çağı ran üç metropolitten Girne Metropoliti Kiprianu ise, «düşünceleri»ni koruyor. Bu arada Rum Yönetimi Başkanı Kiprianu'nun demokratik partisi ise, Sinod Meclisi'nin bu kararına kar şı çıkarken, Akel Genel Sekreteri Papayuannu da, kararm, Makarios'un anısı , nı rencide edici (incitici) olduğunu söyledi. İDÎ AÎMtN Diktatörlükten dilenciliğe VEFAT VE TESEKKÜR Bankamız eski şaır ve yazar Genel Müdürlerinden sevgili arkadaşımız • Batı Almanya tla 4 Tiirk hakkında çalışma belgcleri sahte olduğu gerekçesiyle tutuklama kararı çıktı, üç Almaıı hakkında İse, sahte belge düzenleyen bir örgütle llişkileri olduğu gerekçesiyle soruşturma açıldı. Münüı poiisi, kentte, sahte çalışma iznl İle dolaşan yaklaşık 900 Türkiin bulunduğunu talımin ettiklerinl, belgelerin herbirinin 2005.000 nıark karşılığı satıldığını belirtti. • üluslararası Af örgütü, El Salvador'da geçen yıl 12 bin sivilin öldürüldüğünü bildirdi. • Guatemaia'da gerillalar Raslnal bölgesini ele geçirdiler. • Kolombiya'da güvenlik güçleri ile gerillalar arasmda çıkan çatışmada 5 gerilla öldürüldü. • Polonya'da hammadde ve enerji yokluğu nedenlyle blrçok fabrikada üretimin duracağt, yaklaşık 300 bin İşçinin işsiz kalacsğı bildirüdi. • Angola Savunma Bakanlığı'run başkent Luana'da yaptığı açıklamaya göre, Namibya'nın Kuzeyinde bulunan 20 bin paralı asker, Angola'ya saldırmak için hazırlanıyor. • Vietnam, Çin Halk Cumhuriyett'ni ikl iilke arasınöald sınıra asker yığmakla suçladı. . Sami AYHAN'ı kaybetmekten duyduğumuz üzüntüyü Ankara'daki cenaze törenine bizzat katılarak bizimle paylaşan, telefon ve telgrafla acımıza iştirak eden; kadirşinas dost meslektaş, arkadaş ve TÖBANK camiasına en içten duygularla teşekkür ederim. Prof. Dr. Sait Kemal MÎMAROĞLU TÖBANK İDARE MECLİSİ REİSİ Büyük Türkiyeni Büyük Bankam Türfciye. ... Gün geçtikçe gelişen, büyüyen ülkemiz. Doğal kaynakları, coğrafi konumu, İklim özellikleri ve zengin folkloru ile dünyada önemli bir yeri var. Ve Ziraat Bankası... 119 yıllık tecrübesî, 1050'yiaşkınşubesi, 30.000'den fazla personeli ile büyüyen Türkiye'ye büyük hizmetlerveren banka. Büyük Türkiye'nin Büyük Bankası