Katalog

27 NİSAN 1982 •••• Cumhuriyet 11 GOZLEM (Baştarafı 1. Sayfada) n. böyle blr sava kolaylıkla gerekçe yapabllirsiniz. Gerçekten, bu karar, topraksız köylüler yararına yapılacak kamulaştırmalan güçleştirmiştir. Bu karar kurulu düzenden ve kurulu düzenin ayrıcalıkü kesiralerine yarayan bir karar olmuştur. Kira Yasası'nm kira bedelinin dondurulmasına llişkin maddesini iptal eden karar da kiracılara karşı evsahiplerinin çıkarlarını koruyucu sonuçlar doğurmuştur. Anayasa Mahkemesi'nin, Ceza Yasasmda yeralan 141 ve 142'nci maddelerin Anayasa'ya aykın olduğu yolunda yapılan başvuruları reddeden kararlarma bakıp, yine bu yüksek mahkemenin «kurulu düzenden yana» kararlar verdiği savım 1leri sürebilirsiniz. 12 Mart döneminde, Türkiye îşçl Partisi'nin oybirliğl lle kapatılma karanna bakıp, aynı yargıları pekiştirebilirsiniz. Toprak ve Tarım Reformu Yasası lle ilglli İptal kararından yola çıkıp, aynı doğrultudakl yargıları güçlendlrebillr; «Anayasa Mahkememiz, taşınmaz mal mülkiyetinde bu tnülkiyet sahiplerini koruyucu nitelikte kararlar vermiştir» diyebilirslniz. Bu örneklerle taban tabana çellşlk başka kararlarmdan yola çıkarsanız çok değişik sonuçlara varırsmız. örneğin, 1974 yıhnda Af Yasasının lptall lle ortaya çıkan slyasal sonuçları temel ölçü alıp, Anayasa Mahkemesinin «kurulu düzene kar5» kararlar verdiğlnl yine kolayhkla lleri sürebillrslnlz. Özel Yüksek Okullar lle ilglli karar glbi, , ünlversite özerkllğine iliskin karara bakıp, Anayasa Mahkemeslnin «kurulu düzene karşı» kararlar verdiği sonucuna ulaşabilirsinlz. Yine aynı mahkemenin grev hakkı ve lşçilerin çeşltli sosyal haklan ile ilgili kararlarını ölçü alıp, bu kararların «emekçi sınıf yararına» olduğunu söyleyebilirsiniz. Lokavtın Anayasa'ya uygun olan karar gerekçesine bakıp, aynı mahkemenin «Işveren keslminden yana» kararlar verdiğini ileri sürebilirsiniz. Yurt dışına çıkmaları siyasal açıdan «sakıncalı» görülenlerle ilgili Pasaport Yasasının 22'nci maddesinin «Anayasa'ya aykın olmadıgı» yolundaki kararı alıp, bu yüce mahkemenin «devlet güvenll£inden yana» olduğunu belirtebilirsiniz. örnekleri çoğaltabiliriz. Seçilen örneklere ve sahip olunan bakış açısına göre çok değişik sonuçlara varmak olasıdır... Yine örneğin, Anayasa Mahkemesinin parlamento üyelerinin aylık ve ödeneklerl ile ilglli yasa ile eski parlamenterlere sürekli olarak diplomatik pasaport taşıma ve kamu araçlarında indirimll Ucretlerle yararlanma gibi haklar sağlayan yasanın iptlinden yola çıkıp, «Anayasa Mahkemesinin parlamentoya karşı» kararlar verdiğini de kolayhkla lleri sürebilirsiniz. Bu değerlendirmeleri, sosyal bllimciler, blllmsel ölçüierle yapacaklardır. Bu tür incelemeler stmdiden yapılmış ve yayınlanmıştır. Anayasa Mahkemesi'nin bugünkü ve yarınkl kararları da elbette yine bilimln süzgecinden geçip, değerlendirilecektir. Anayasa Mahkemesinin verdiği herhangi bir kararı ölçü alıp, bundan Anayasa yargısının kaldırılması yolunda düşünceler türetmek son derece sakıncalıdır. Sakmcalıdır, çünkü Anayasa Mahkemesl, bir kararı kendiliğinden incelemlyor. Yasalar, AnayaBa'ca öngörülen kişl ve kuruluşlar aracüığı ile yüce mahkemenin önüne geliyor. Şu ünlü 1974 tarihli Af Yasasını ele alalım. Bu Af Yasası, Anayasa'nın 92'nci maddesinde öngörülen oylama biçimine aykın olarak oylanmış ve kabul edilmiştir. Böylesine sakat bir yasa Anayasa Mahkemesinin önüne geldiğinde, mahkeme «Bu yasa sakat, araa ben bunun siyasal sonuçlanndan korkanm» diye dosyayı karara bağlamaktan vaz mı geçecektir? Koskoca blr Parlamento, oylama biçlminln ana kurallarına aykın olarak yasa kabul ederse, elbette. Anayasa Mahkemesi de bu sakatlığı saptayıp, yasayı iptal edecektlr. Eğer blr yasa siyasal sonuçlar doğurucu nitelikte ise bu «Anayasa Mahkemesi'nce incelenemez» diye blr yasal kural olmadığma ve olmayacağma göre bu tür eleştirileri anlamaya ya da ciddiye almaya gerçekten olanak yoktur. Anayasa Mahkemesi. demokratik hukuk devletinin belli güvenceler ve «Anayasal slgortalarla» Işlemesini saglayıcı bir kurumdur. Anayasa Mahkemesi yerine. yasalann yürürlüğe konmadan önce incelenmelerinl saglayıcı Fransa'daki gibl «Anayasa Konseyi» ya da Anayasa slstemimlze nasıl yerleştirileceği, ne tür bir kural olacağı kuşkuhı tngiltere'deki «Prlvy Conncil» benzeri blr «Bndenetim» kurmak. ne ölçüde amaca uvgun düşecektir. bilemiyoruz. Bu ttir konseyler, hukukçulardan oluşmayaeağına göre, bu öndenetim. hukuksal açıdan nasıl yapılacaktır? Sorun budur. öndenetim, parlamento komisyonlannda örneğin Anayasa Komtsyonlannda yapılır. Cumhurbaskanı, diledlği yasayı, hukuk danışmanlarına ya da bu danışmanlar ellyle Ulkedeki en se'çktn hukukçulara lnceletebillr: yasayı Anayasa'ya aykın görürse «veto» etme yetkisini kullanabilir. Bu yollar, bugüne kadar varolan ama pek farkma vanlmayan «öndenetim» yollarıdır. Dlyelim ki, bir «Anayasa Konseyi» kuruldu ve bu konsey, örneğin. holdlnglerin ayncalıklannı kısıtlayan. ya da büyük toprak mülklyetini yoksul köylüler yararına smırlayan bir yasayı geri çevlrdi. Yine diyelim ki, siyasal sonuçlar doğurucu bir yasayı Anayasa'ya aykın gördü. Bu kez, bu kararlar nedeniyle ortaya çıkabilecek eleştirilerden Cumhurbaşkanlarını korumak büsbbütün güçleşecektir. Bu da devletin saygmlığına gölge düşürecektir. Yargıya bağımsızhk vermek ve «Ttirk Ulnsn adına» karar alan mahkemelere saygı göstermek, demokratik hukuk devletinin temel Inanişlarından birtdlr ve «devlpte saymnın» da blr gereğidir. Bugün Anayasa Mahkemesi'nin «Yflce Dlvan» görevi dışında hiçbir görevi ve hiçbir yetkisl yoktur. Ancak. yarın. bu yüce mahkemeye büyük gftrevler düşecektir. Bu yüzden dar açılar ve kısır siyasal düşüncelerle bu yüce kurumun yıpratılmasına lzin vermemek gerekir. Anayasa Mahkemesi, demokratik hukuk devletinin temel güvencelerlnden biridir. Bu güvenceyi kaldırmak. topluma çok pahalıya mal olur. Mübarek it, Askeri (Baştorafı 1, Sayfada) Ecevit 10 Nisan'dan bu ya na Ürdu Dil ve Istıhbarat Okulunda bulunuyor. Ecevit. aynca 29 oısan'da «Oer Spiegel» ve Hollanda TV sıne dertıeç vererek 52 Numaralı MGK bıldınsine aykın hareket ettığı ıddıasıyla Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı 2 Numaralı As ken Mahkemesi nde yargılo nacak CHP'LI YÖNETİClLERİN IFAOESI ALINIYOR Feshedılen CHP'nın bazı yonetıcıierının Askert Savcı lıgınca bir süredır yürutulmekte olan CHP soruşturma sına ılişkin ifadelerınm alınmasına başlandı. CHP'nin eski genel yardımcılarından Deniz Boykal, Genel Yönetim ve Gnıp Yönetim'nden İrfan Özaydınu, Onder Sav. O. Orhan Caneri. Nuri Bozyel, Hasan Esat [şık. Ero! Saraçoğlu. Necati Cebe. Saffet Vurai, Abdurrahman Ofcultürk, Erkin ropkaya, tbrahim Öztflrk, Yaşar Ceyhan'ın dün ifadeleri alındı. Daha önce ifadesi alman CHP Genel Sekreteri Mustafa Üstündağ da dün Askeri Savcılığa gelerek Askeri Sav cıyla bir süre görüştü. Üstündağ. daha önce ifadesinin alınması sırosında, sorulan yanıtlamak için süre istemisti. (Bastarafı 1. Sayfada) nuncusu Sina'yı terkedip Fılis(Baştarafı 1. Sayfada) Costa Mendez Güney Georgla'daki tin topraklarına doğru geri çe durumla İlgili olarak da «teknik olarak borçlular. Ancak bu durum, lngilizlerin okıldiği anı izledik. Gece Sıbir savaş» deylmlni kullandı. danın tümünü kontrol ettikleri anlamına na'dan Kahire'ye donerken t ı Ariş Kantara, bir başka degelınez» dertildi. Arjantin askerlennin dıAriantin'in bu açıklamasına karşılık ylmle El Arış Ue Suveyş Karenmeye devam ettıltlerı vurgulanan bildırı bır bıldırl yaymlayan İngıltere Savunma Ba nalı arasmda tıpık bir çol kade, birliklerin kendi topraklannı savunma kanhgı, önceki gunkü harekâtın, BM anlaş sabası olan bir E\ Abid'de joi nm verdiği şevkle Ingılızlerle mücadele et masmın 51. maddesinde tanınan «doğal nef tıkandı. Daracık yolda çi£t yön tıgı ve adayı er ya da geç alacaklan kaysi nıüdafaa hakkı» kullamlarak yürutüldü lü trafık olanaksızdı bızım oto dedildi. ğü kaydedildi. Bununla birlikte bildiride, so büsümuz durdu ve upuzun bir Arjantin'te yayınlanan Conviccion ga konvoy hallnde gelen turist o runa, görüşmeler yoluyla çözum aranma tobüslerine yol verdi. B u upu zetesine göre Ingiliz askerlerinin Güney sm*i güç kullanılması olasılıtını ortadan zun konvoy halındeki tunst Georgia adasına indirme yaptıkları sırada kaldırmajdığı da kaydedildî. otobüsleri Israıl'lı turıstlerı tadonanmaya bağlı bir helikopter düşürüldü OAS TOPLANTISI şıyordu. Muhtemelen büyük bir Ingiliz Donanması'nın Ada'ya indirme olasılıkla piramıtleri gezmışler, Arjantin'in isteği ile geçen hafta top horekâtı yaptığı yolundaki haberlerden son Kalure'dön Israil'e donuyorlantıya çağrılan Amerikan Devletler örra gerek Arjantin'de gerekse de Falkland lardı. gütü (QAS) dün toplantı. Adalannda durumun sakin olduğu bildinlıBARIŞIN BAŞLANGIC1 Ml? yor. Yalnızca başkent Buenos Aires'de yak Arjantin (OAS) toplantısı çağnsınBırkaç saat ıçınde tanık ollaşık 200 kişilik bir grubun toplanarak, iş da kendine yapılan saldırının «örgüte yö dugumuz bu ikı olay, son Isragali kınadıklan belirtildi. Folkland'm basnelik sayılmasumı istemisti. 11 askerinin Sina'dan çekilışını kenti Puerto Argentino'da (Port Stanley) da görmek ve gerıye donerken bu öte yandan Falkland bunalımının yekez konvoy nalınde Israilli tu sokaklann, devriye gezen askeri taşıtlar dı ni bir boyut kazanmasıyla birlikte dünristlere raslamak, blr aruam şında boş olduğu haber veriliyor. ya altm fiyatları dtin ani blr yükseliş da, Mısır Israll Ulşkllerinın Arjantin Dışişleri Bakanı Costa Menkaydetti. Cuma günü 353 dolarla kapabundan sonra ıçıı>3 gırecegı ka dez, Ingiltere'nin Güney Georgia adasına ın nan Londra borsası dün 364 dolarla açıl lıp hakkında ipucu venyordu dirme yapması yüzünden Falkland sorunu dı. Zürih borsasmda da bir ons altının sanki. konusundaki görüşmeleri oskıya aldıklannı fiyatı 12 dolar birden arttı. Bu gelişmeNitekim dün Mısır Parlamenaçıkladı. Costa Mendez «Şu an için Ingiltelere paralel olarak Türkiye'de de altm fi tosunda tarihi bir konuşma ya re ile hiçbir görüşme yapmayacagiz» dedi pacağı ilan edilen Cumhurbasyatları hızlı blr artış eğlliml gösterdi. kanı, Mübarek konuşmasının ö ve Londra hükümetini Falkland sorununa Cumhuriyet altmı cuma gününe göre 225 nemli bir bölümünu banş ko ilişkin BM Güvenlik Konseyi karannı ve lira yükseldi ve 1205012.100 llradan iş nusuna ayırdı. görüşmelerin temel ilkelerini çignemekle lem gördü. 24 ayar altının gramı da 35Mübarek, Mısır'm Israil'le suçladı. 45 lira arttı. bansa sadık kalacaklannı, aynı bağlUığı îsrail'den de bekledıklerinı söyledi. Mısır Cumhurbaskanı, Slna'nm işgalinın # (Baçtarafı 1. Sayfada) karsılaşacağı» vurgulanarak. ArıanMısır ve îsrail uluslan arasmda en önemli iyi ilişkiler engetm ile ing.ıtere arasmda catışmanın yayılması girişlmlerınin Ingiltere'nin son tutumundart dolini kaldırdıgını ifade eti. Mı layı sonuçsuz kaldığını söylemekten kaçınmahallnde «Güney Atlantik'de buyük tehlike dogasır'm Sina'dan sonra alacağı cağı» belirtildi. dı. Üstellk Mendez, ingiltere'nin Güney Geortutum btitün dünyada merakla İtalyan Dışişleri Bakanı Colombo, İngılgia'ya indirme yapmasından sonra Haig'le bekleniyordu. Bir çoklan Mısır'tere ve Ar|ontin'e «acil bır cağrıda bulunarak ın tekrar Arap saflanna döne yapması beklenen görüşmeyl anlden İptal etti. VVashington'dan gelen son haberler, Men Halg'in öneriler) çerçeveslnde görüşmelere ceğini ve Israıl ile iliskilerinin başlonmasını istedi. Kanada ve ispanya. barış dez'in şlmdl. Amerıka Devletleri Örgütü'nden, Sedat döneminden farklı olaca cı blr çözüme ulaşılması gerektiğınl vurgulağı görüsünü öne sürüyordu. Batı yarımkürenln egemenliğinin ingiltere'ye Mübarek'in dUnktı konuşması dı. Peru Devlet Başkanı Belaunde ise, uc gunkorşı korunmasını Isteyeceği yolunda, Arjantın bu bakımdan yeterince açık: •Dışişleri Bakanı'nın bu Isteğini VVashington'da luk ateşkes onerısıni ylneledl. Mısır Israil'le eskı düşmanca başlayan OAS toplantısında ne ölçüde gercekANKARA'NIN GÖRÜŞÜ ilişkilere donmek istemıyor. leştlrebıleceği merakla bekleniyor. Falkland bunaiımı krltlk bır aşamaya ula Önceki gün Rafah'tan dönerşırken. Türkiye soruno barışcı blr cözüm buArabuluculuk görevlnl üstlenmiş olan Halg ken El Arış'ın batısında uçsuz lunması yolundaki görüşunü yineledi. bucaksus uzanan ve gUndüz sa iee dün Time Magazlne Reports dergislne verDışişleri Bakanlığ; sözcusü Büyükelcl ati bize sık sık serap gördüre diği bir demecte İnglltere • Ar|ant!n gerginliğlNazmi Akıman, gazetecîıerln sorularını yanıt rek aldatan kum yıftınlannı işa nin süregelmesinln ABD'nin dış politikasını blle larken, «Kanaatlmizce bugün ağırlık verllmeetkileyebıleceğini söyledi. Bu durumun ABD'nin ret eden Mısır Basın Merkezi yetkilisi bayan Hamalavi, bana, NATO lle Batı yarımküredeki ülkelerle ve Sovsl gereken husus daha ziyade llerlye doğru ta «bu kumlara baktıkça Israil'le yetler Bırllği ile araamdakı jllşkileri etkileyebirafları totmin edecek barışcı blr formülün ger bugüne dek yaptığımız dört sa leceğinl belırten Hoig, ülkesınin şimdiki goreçekleşmesine Imkan verecek ortamın yaratılTaşta bu kumları fcimbilir kaç masıdır» dedi. vinin bu tarihi değışımi, yosaların onayladıgı cvladımızm kanının suladıgını şekılde cozümlemek olduğunu vurguladı. Buyükelçi Akıman, «Bu aşamada dohl düşünüyorum. Biz dlğer Arap her halde barışcı bir cözüm bulunması caArjcntin Ingiltere arasındaki sürlüşmenın lar gib» değüiz. Çok çektlk. Çok balarmın devam etmesl gerektlğine Inanıyofedakârlıklara katlandık. Fills şımdi daha da «gergln» blr durum alması, soruz» şeklinde konuştu. runun uluslararası platformda epey tartışılmotin için mücadele cdeceğlı ama artık savaş istemiyoruz» de sına yol açacağa benziyor. Ingiltere'nin önceİNGİLTERE ELCİLİĞİNİN mlşti. DUnkU konuşmasında ki günkıi harekâtından sonra çeşıtll ülkelenn AÇIKLAMASI Hüsnü Mübarek dört savaşm gösterdiği tepkiler bunu doğrular nitelikte. Ankara'daki İngiltere Büyükelcllıği dun Mısır'a maliyetini rakamlarla Falkland bunalımı ile llglll blr blldiri yayınlaMoskova'da Sovyet resml tTASS» alonsı açıkladı: 100 bin ölü ve yaralı, yarak, Ingiliz hükumetının bunalım karşısında Mısır ekonomisine yaklaşık 100 tarafından yayınlanan bir yorumda Ingiliz kokı tutumunun BM Guvenlık Konseyi karanna mandolorın Güney Georgia odasını Işgalıni milyar dolarhic yük.. L'ygun olduğunu savundu. Yayınlonan bildırl«Blr daha geri gelmeyecek olan esk! ImparaHüsnü Mübarek'in konuşması do ingiltere'nin tutumunun sömürgeclllkle IItorluk günlerine duyulan blr özlemin İfadesi» bayan Hamalavi'nin Sina yollaçjisf oulunmadığı kaydedilerek, «Ar|arttln'ln, rında söyledlklerinden özde hıç olarak nitelendlrlldi. «TASS'ın yorumunda, inkendislnin blr zamanlar blzzat sömürge statü farklı değUdi. gıltere'nin halen Ar|antin donanmasını ciddl su altında olduğu gerçeğlne rağmen Falkland Ancak, HusnU Mübarek'in bır yenllglye uğratabilecek durumda bulundu«tarihi» konuşmasında önemli adalannı Işgal etmMi tam blr •öımırgecHik ğu »ancak durumun uratnası hallnde inglKer*bir nokta FiUstin konusunda, rtin fUoıana ikmai maJnmelerl ulastırmakta polltlkatıdır» deriildl. söyledikleri idi. îsrail'in Sina'yı boşaltmasmı Ortadogu'da kapsamlı bir barış için llk adım olarak niteleyen Mübarek, «FiUstin halkuun istemediğl hiçgal eden Fransıı kuvvetlesının tazyikl altında tarlhi (Baştarafı 1. Sayfada) bir çözttm ona empoze edilerince, onlann arkasından olayların tahrifine dayamez. bu konuda söz en başta lomatınm hayatım kaybet Relen Ermeni teröristlerin FiUstin halkına aittir. FiUstin nan bir tutumla asüsız Ertiğini hatırlatan Türkmen, Fransız üniforması giyerek sorunu çözülmeden de bölgede meni iddialarını destekle«Fransa Türkiye ile ilişkibarış sağlanamaı» dedi. o illerin halkına mezalimme siyasetinde devam ettilere Ermeni propagandası de bulunmasına ve katliam Mubarek'in önceki gün îsra nın taleplerine ğî sürece terörizme karşı et göre yön ilie ilişkllerine ses çıkartılmalara girişmesine müsamakln tedbirler alamaz. Sayın vermek zaafını gösterirse ması kaydıyla, Mısır'la Uişkile ve Fransız ha edildlğini unutmuş göGaston Deferre'nin başartsı kuruluşlannm rini kesen tüm Arap ülkelerine rünmektedir. Türkiye'ye nı dilediği sözde Ermeni da Ermeni propagandacıları şartsız olarak yeniden iUşki karşı tarihi Ithamlarda bu vasının hiç bir temelî yok ile işbirliğine müsaade eder kurma çağnsı yaptığı da gözlunanların kendi tarihlerltur. Bu davayı destekleönünde tutulursa, ortaya hay ae, devam edecek şiddet ey nin karanlık ve utanç veri mek Fransa'nm uluslarara lemlerlnin ve aynı zamanli çapraşık bir durum çıkıyor. ci sayfalarım hatırlamaları n yükümlülüklerine ve TUr da Türkiye Ue ilişküerde ge Israil'le banşa sadık kalarak gerekir. kiye ile iliskilerinin dayan sorumluluğunu ekonomisini düzeltmeye egil rilpmenin İLtŞKİLER dığı prensiplere mutlak su mek, iç bUtünlüğünU sağlamü.stlenmiş olacaktır» dedi. GERİLİYOR Mü? laştırmak lsteyen Mısır, bir yan rette aykırıdır. Fransa hü Sosyalist Mitterand hüSayın Gaston Deferre'in dan Filistin sorununun çözümü kümeti Ermeni tedhişine kümetinin îçişleri Bakanı ne ilişkin olarak Filistinlilerin Marsilya'da olduğu gibl Pa karşı hoş görüsünü, diploDeferre, 24 nisanda yaptısöz sahibi olduğunu savunuyor gı konusmada, Ermenilere rls'te de Ermenilerln istedi matlarımıza yöneltilen teve Arap dünyası ile de üişkile her türlü desteğin verilece ğl bir anıtın dikilmesine ta rörist hareketlerin başlıra rmı tamir etmeyi arzuluyor. raftar olduguna dair sözsorumlusu ASALA'mn Fran ğlni açıklamış, ayrıca Fran Bugünkü şartlar altında bülerl çok clddl bir durum ya sa'deki temsilcisinin Fransa'da Marsilya'dan sonra tün bunlar nasıl bağdaşacak? ratacak niteliktedir. Fransız televizyonunda sürekli Paris'te de Ermeni soykırı Bundan sonra Kahıre'de bu so sa Türkiye ile İlişkllerine olarak komışmasına ve ted mı için blr anıt dikllmesirunun yanıtını arayacağız. Bir Ermeni propagandasımn hişi açıkça körilkleyicl de ne taraftar olduğunu bebakıma 25 Nisan sonrası Mıtaleplerlne göre yön vermeçler vermesine göz yum lirtmişti. Deferre, açıklasır'ın ve dolayısıyla Ortadogu mek zaafını gösterirse ve maya kadar götürmüştür. masında Ermeni terörüne politikasının çızgilerlnl yakalaFransız kuruluşlarının Er maya çalışacağız... karşı olduğunu da eklemiş FRANSIZ TARİHİNİN meni propagandacıları lle ti. UTANÇ VERtCt Içbirllginl sürdürmeslne mtt TÜRKMEN'tN AÇIKLAMASI SAYFASI saade ederse, devam edecek şiddet eylemlerinln ay Dışişleri Bakanı TürkMesnetsiz Ermeni iddla(Baştaratı 1, Sayfada) nı zamanda Türkiye Ue iliş men, dün bu konuda yaptı larma destek veren FranTürkiye yıllıK 2.5 milyon ton kilerde gerilemenin sorumğı ve oldukça gert tondaki sa tçişleri Bakanı, Birinci dolaymdaki dısalımını eskiden lulugunu üstlçnmlş olacakolduğu gibi Dolar ödeyerek ya açıklamasında şunlan söyOünya Savaşının sonunda tır.» paCaK. Bu kotanın dovız öde ledi: Türkiye'nin bazı illerini isnerek çekılmesinden sonra bu«Fransız tçlşleri Bakanınun Ustüne yapılacak alımlar nın Marsilya'da yaptığt be Tiirk ışçilerinın Libya'daki ban yanatı eseile karşılıyoruz. kalara yatıracaklan Oınarlarla Ermeni teröristler şimdiye karşılanacak. Bu durumda ya(Baştarafı 12. Sayfadal eleştlrümelidJr. tsçiler borç İçin kadar Fransa'da altı Türk tırılacak Dınar'ların karşüığı karabilecek, asgari ücretle yeni de, kıt jceçinebiliyor. Alım güdiplomatım katletmişler ve Türk parası olarak »denecek. iççüer abnacaktır. Sendikal ör cü dttşen işçl bu tnemleketin temsllciliklerimize karşı YENt BİR YÖNTEM gütlenmenln kısıtlı nluşundan «vladı değü ml? Bazı işverenLibya'da iş yapan Türk mü çok sayıda saldırılarda bu da yararlamlarok ucuz Işgiicü lerl takdir ediyoraz. YHK buteahhitleri, bundan bir süre lunmuşlaıdır. Türk hüküUe daha çok kâr hırsı baktan na karşı çıkıyorj» önce ödemelenn yapılmasmda metinin devamlı uyanlarıolacaktırJ> yeni bir yöntem geliştirdikleriYHK'nun hakemUk eörevinl na ragmen Fransız hüküAsgari Ucretin, değil bir işçi ni açıklamışlardı. Tiirk mütestirdürmesıni, ancak toplıı pameti ve Fransız kuruluşları ailesinin geçinmesine, bir çıft ahhitlerinin üzerinde durdukla Ermeni propagandasını des zarlık slstemine geçilmeslnl ayakkabı ile bir çitt çorap al gerektigini anımsatan Denizcin bu yöntem, Libya'nm doğru tekleme siyasetini sürdürmaya ancak yettiğini ifade e er, «TURKİŞ bu durumda ne dan para ödemesı yerine Türk müşler ve Ermeni terörizden Yılmaz, hak grevinin 275 yapabülr. Mikrofondan kojşadamlarına petrol sağlaması mine uıüsait bir ortam yasayılı yasadan çıkartıracağı yo ve Türk ışadamlannın bu petnuşmak kolaydır. TurRut Öratılmasına katkıda bulun lundaki söylentilerın arttığına rolü uluslararası piyasalarda zal*uı tek politUsası vardır. Et muşlardır. Sayın Gaston dlkkat çekti. pazarlamalarını ongorüyordu. ler işçinin ınfdcsine atılmı^tır, Ancak Durda'nm temaslan sı Deferre'in son beyanatı bu ancak Turgnt Özal'ın gazeUne, Şevket Yılmaz «Döviz gelstn siyasetin yeni bir tezahtirasında borclann tasn'yesimn de nasıl geürse gelsln» politi şarkısına herkesin kulak verbir yönünü oluşturan bu konuründen başka bir sey degîl kasının sonucu olarak «Üç yıl diğbıe lnannuyortız» biçiminde da da kesin bir sonuca varıla dir, da pamuk flyatlarında yüzde konuştu. madığı anlasılıyor. 300 artış olmuşsa, bunun soTERÖEtZME Kıdem tazminatlaruu etkllernmluluga elbette yanbş politi Dışişleri Bakanı İlter TürkMÜSAMAHA SİTASETt yecegl ve işverenlerin bunları ka izteyenlere aittir» dedi. men de, hafta sonunda HUmödeyemeyeceği savıyla asgari Fransa hükümeti'nin öyet Gazetesine verdigi bir deücretin arttırılnıadığına degizellikle Fransa'yı da etkile ŞtDE AYRILUl meçte, Libya ile Uişkilerde «banen Denızcıer, «Kıdem tazmin sünntılar» olduğunu bildir yen son tedhiş olayları ışı Sosyal Güvenlik Bakanı Sa natlan ödenmiyor. Halen devgmda terörizme müsamaha miş, ancak bu sıkıntıların ayletten alacağımız var. Buna dık Şide'nin Bakaniar Kurulu'nntısına girmemişti. Türkmen' siyasetinin bizzat kendisi rağmen, Turgut özal, hâlâ için ne derece tehlikeli ol na katılacağını, ancak her zar in bu sözleriyle Libya'nm TUrman besap vermeye nazır ol Merkez Bankasında para bikiye'ye olan broçlarmı kastet dugunu nlhayet anlaması riktuiyor» dedi. duğunu bildirerek, kongreden tiği tahmin ediUyor. Türkmen gereklrdl. Îçişleri Bakanı aynlmasından sonra söz alan Denizcier, Batıda kendileriaynı demecinde, «Bu sıkıntılaGaston Defferre'ln sfrsde tbrahim Denizcier, YHK'dan nin anlaşılamadıgını dile getlnn perde arkasinda politik ne Ermeni soykırunının yıldö blr çok yakmma olduğunu bererek, tCPTU ile illşkilerl andenler olabilir» demişti. nümünde Marsilya'da yaplirterek, konuya ilişkin şunlan lattı. TÜRKİŞ Genel Kurulutığı konuşma birçok Fran söyledi: nun TÜRKÎŞ'in bütunlüğünU sızın ölümüne ve yaralanZÂYt «YHK eUnl ücretlere atmış sürdüreceğini de söyleyen De1978 de aldığım vergi mua masına da sebebiyet veren tır. YHK yerine, filkenla eko nizcier, «Haklanmızın ıreriy» Cyet belgesini kaybettim. olaylar dan ders almadıgını nomisml yönlendlren kunıla gitmemesi için elimizden geleHükümsüzdür. göstermektedir. Fransa hü (lşçllere fari» ficret verme) dl ni yapscs£ız» biçiminde koGülbiye ÎILMAZ kümeti Ermeni propaganda nuştu. yen Turgut özal'ın poUtikası Okyanustaki ıssız adada BuKoseden ALTAN ÖYMEN ABD simdilik basarılı olamadı Türkiye, Fransa'yı Ermeni Libya'dan DENIZCIER (Baştarafı 1. Sayfada) Bir de her yer kıpkırmızı. Münih Olimpiyat Kapalı Salonunun ortasına yerleştlrilen sahnenin arkasmdakl büyük perde.. Delegelerin masalarmra örtüleri.. Koridorlarda panayır gibi sıralanmış sergilerin panoları.. Hatta sosyal mücadelelerln tarihiyle ilgili blr doküman sergisinde Marx'ın da ıresmi var.. «Komünist»llği kelimelerden ve renklerden keşfeden keskin bakışlılar, bu manzaraya baksalar, başta Willy Brandt ve Helmut Schmıdt olmak üzere hepsine de damgayı vurdular gitti.. «Marksist Leninistlik ve Moskovacılık»tan kurtulmalanna, ne kıta Avrupasmdaki en liberal ekonomi politikasını temsil etmeleri yeter. ne de dış politikada «Başkan Reagan'm iyi niyetine inandıklarınnı açıklamaları.. Kırmızı renge bürünüp «Yoldaş» dedln ml demedln mi? Hatta arada bir «îşçi smıfı» lafı da ediyorsun.. öyleyse sen... Yalnız burada. tabii, «Yoldaş WIHy Brandt»ın da, «Yoldaş Helmut Schmidt»in de derdi bu değil.. Tam tersine, kendilerine yönelen: Siz artık ortanın solunda değtl, hatta ortada da değilsinlz. Artık bir sağ parti oldnnuz, suçlamalan.. Kendilerini asıl bu suçlamalardan kurtarmak İçin çırpmıyorlar: Piyasa ekonomisine Inansak da dünyadakl yeni parasal ekonomi politikalarına, yüksek fairiere ücret dondurmalanna karşı direnen kim? Reagan'm iyi niyetine inanıyoruz diyorsak da. Polonya'ya yardımı sürdüren, Sovyetler'le tabll gaz anlaşmasmı gerçekleştiren kim? Brejnev'i Bonn'a davet edip blr Doğu Batı diyaloğunu başlatan kim? Dlyorlar ama bunlan partinin içindeki, ya da dışmdaki «Sol kanat»lara anlatmak güç. Onlara göre partinin şu sıradaki asıl sorunu. «Daha fazla sağa kaymakntan kurtulmak.. SEN... Kürsüde de koridorlarda da birbirlne «Yoldaş» deme adetinin yanında. bir de, tanısan da tanımasan da «Sen» demek kuralı var. «Bay» gibl, «Bayan» gibi. «Sayın» gibi sıfatlar yok.. Sadece ilk lsimler yeterli ve gerekli.. 23 yaşmdaki kazaklı, yakası açık delege de dedesl yaşmdaki adamlann admı. fakülte arkadaşlanndan sözeder gibi söylüyor: Wllly böyle dlyor ama, bana göre durum şu.. Helmut'a gelince, ona da şunu söylemek lsterim ki.. îskandinav ülkeleri ve Avusturya glbi ülkelerin Sosyal Demokratları arasında daha az yadırganır ama. üstelik burası. aşırı şekilcl sayılan Almanya... Kongre blnasmın dışına çıkıp bindiğiniz taksinln şoförüne «Sen» diye seslenseniz, adam bunu hakaret sayıp meseîe çıkanr. Ama binanm içindeki, hatta bizim partller üstü sayılan basm böltimünün büfeslndeki SPD rozetli kızlar bile gazetecilerden: Ey kahverengi elbiseli, sen de kahve istiyor musun? diye siparlş alıyor. GENCLER VE YAŞLILAR Bn «Yoldaşlık», «Senll benlilik», gençlerde «Burjuva şekücUigbmden uzak bir «Rahat davranış» biçimi.. Yaşlılarda ise tarih içinde yaşanan ağır baskı dönemlerindekl mücadele arkadaşlığınm sembolü, îklncl bir «Wllly Brandt» var. Parti baskamyla aynı adı taşıyan 80 yaşmdaki eski blr Sosyal Demokrat. Kongrenln konukları arasmda. Kürsüye çıkanlıp adaşı Başkan Brandt tarafından kucaklandı ve belkl ondan daha fazla alkışlandı. Partiye 1922'de glrmiş.. Nasyonal Sosyallstlerin gelişini, partisinin kapatılışım, kadrolarınm hapishanelere, toplama kamplarma götürülüşünü yaşamış.. Kendisi de Dachau toplama kampmda uzun yıllar geçlrip, ancak 1945'de kurtulmuş.. Savaştan sonra parti yeniden kurulur kurulmaz ilk üyelerinden blrl gene o.. Biz Türk gazetecileri lle de basın bölümünde tanıştı. Tabil «Senin adm ne?», «Yaşın kaç?» diye erair uslubuyla sorular sordu. Almanya'da bugünkü eleştirici gençlere kızıyor: Nereden nereye geldlk. Bunu görmüyorlar. Oturup biraz tarih okusalar, diyor. Bugünün kıymetlni bilmiyorlar. Bu demokraslnln, bu ekonomik olanakların ne olduğunun farkında değiller.. SERGtLER... Gençlere «Tarlh»i hatırlatmak kongre düzenleyicilerinln de önem verdiği bir konu.. Koridorlardakl sosyal mücadelenln sosyal demokraâinin tarihiyle ilgili sergilerde. geçmiş dönemden resimler; belgeler, gazeteler, Meclis tutanakları var: 1 Hitler dönemi Propaganda Bakam Goebells ln Völklscher Beobachter gazetesinln 23 mayıs 1933 tarihll sayısı ve manşet: «Vatana ibanet partisi Sosyal Demokrat Parttsl kapatıldı Mlllet kurtuldu Sorumlular tutuklamyor.» Hitler'ln, Muhafazakârların ve Hırlstiyan Demokratlar'm da oylarmı alarak ünlü «Yetki Kanunu»nu çıkardığı Meclis oturumunda o zamankl Parti Başkanı Wells'in konuşmasının tutanağı: « ..Hiçbir yetkl kanunu, fikirlerl de yok edecek etkiye sahlp degildlr. Bizden haklarımızı, hürriyetlerimlzi alabilu^lniz. Ama fikirlerimizi ve şereflmizi almaya yetecek yetkl ve iktidar, hiçbir yasada, hiçbir kimsede yoktur..» Sosyal Demokrat Parti'nin o dönemlerden kalan eski kadroları bu sergilerle, gelecekteki kadrolara: Hürrtyetlere. demokrasiye, hele Sosyal Demokrat iktidara ulaşmak o kadar kolay değildlr, diyorlar. Ve alman sonuçlarm değerinln bllinmeslni, korunmasını, geliştirilmesini istiyorlar. Geçen hafta, beş gün süreyle Alman televizyonlarının haber bültenlerini, yorumlarını, gazetelerin birlncl sayfalarını kaplayan Sosyal Demokrat Parti Kongresinin akisleri, radyo televizyon ve basında hâlâ devam ediyor. Şimdi Başbakan Schmidt, Kongre kararlarmın ışığında koalisyonun öteki ortağı Genscher'le yeni blr mtizakereye oturacak. Genscher, tabii kongrede kabul edilen «Yüksek kazanclara özel vergi» karannı kabul etmeslne olanak olmadığını blr kere daha ve kesin biclmde belirtecek. Kendi partisinin az kazanana da, çok kazanana da aynı şekilde etki yapan. vasıtalı vergilere (Katma değer vergisi) zam yapılması politikasına bağlı kalmakta devam edecek. Schmidt de, kendi partisinin Kongre karanna rağmen, o da bu konuda ödün vermeye ra7A olacak. Çünkü eğer SPD iktidarda kalmak istiyorsa, bunun başka çaresl yok. Parti içl çoğunluk bunu tabil karşılayacak. Parti içinden küçük bir grup da parti dışı «Daha sol» Schmidt'i ödün vermiş olmakla, sağa kaymakla itham etmeye devam edecek. Ama Schmidt politikası yanhlarınm bu eleştirllere karşı cevabı da Münih Kongresinin kapanış bildirisinde yazılı: «Demokrasl uzlaşma demektir. Hiçbir uziaşmaya yanaşmayan katı tutumlar her zaman felaket getirir.»