Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet 12 18 MART 1982 ( Perincek sorgu için Istanbul'g getirildi i £ Barış Derneği yöneticilerinden Mardin eski milletvekili Nurettin Yılmaz'ın gıyabi tutuklama kararı vicahiye çevrildi. j £ Istanbul DevYol davasmda 5 samğın cezaevinde işkenceye maruz kaldıklan yolundaki iddiaları suç ihbarı mahiyetinde görülerek Komutanhğa bir müzekkere ile gönderilmesine karar verildi. Haber Merkezl Kapatılan Turklye Işçl Koylu Partisi (TIKP)'nm eski Genel Baş kanı Doğu Pennçek'ın yayın yoluyla mıllı duyguları zayıî latıcı propaganda yapmak ve hükumetın manevi şahsıyetme hakaret suçlannı ışledıği savıy la îstanbul Sıkıyonetım 2 Numaralı Askerı Mahkemesı'nde sorgusu yapıldı Aydınlık Yayınları arasmda çıkan «Kıbns Meselesı» adlı kı tapta suç ışlediğı savıyla yayın evi sahıbi Doğan Yurdakul, der leyıcı Mehmet Akıf Genç ve Do ğu Perıncek aleyhıne 2,5 yıl dan 10 5 yıla kadar hapıs cezası venlmesı istemivle 1976 yılmda dava açılmıştı Uyuşmazhk mahkemesinm kararından sonra davanın sıkıyonetım de gorulmesi kararlaştırılmış tı Bu dava için özel olarak An kara'dan getınldığmi soyleyen Penncek kendi ızni olmadan Aydınlık Dergısı'nde ınuasız olarak yayınlanan yazılarının kıtap halıne getınldığını belrrt tı Kendısının cezai sorumlulu ğu olmadığım soyledı Hukume te hakaret konusunda ek ıddı aname ıle açılan davada zaman aşımı olduğunu ılen sılren Pe rıncek, Selımıye cezaevmde e lmdekl dosyanın alındıgını o nun ıçm esas hakkmda sorgu veremeyeceğını soyledl Perın cek'ın ıstemı uzerıne kendısı ne dosyanın venlmesı kararlaş tırıldı Doğu Perınçek Selımıye cezaevmde saçlan ve bıyıkları nın kesıldığmı anlatarak «mahkemeye getırılırken ellerime ke lepçe vııruldu Geleneklerımıze gore basııı mensuplarına kelep çe takılma? Cınayet suçlusu ile fikir suçlusunun bu noktada aynlması gerekir» dedı Duruşma bugün sorgu ve sa vunma ıle devam edecek. YILMAZ DA TUTUKLANDI % Banş Derneği yöneticilerinden Mardin eski rrulletvekllt Nurettin Yılmaz dun Selımıye'de yargıç bnüne çıkarüdı ve hakkındaki gıyabi tutukla ma kararı vıcahıye çevrılerek Kartal Maltepe Cezaevi'ne gonderıldı Tutuklanan Barış Derneği yonetıcılerınm sayısı da 24 e yukseldı DEVYOL DAVASI 0 159 sanıklı îstanbuı Dev Yol davasının dunku duruşmasında "547 sayfahk ıddıaname nin 175 sayfasına kadar okunması tamamlandı Mahkeme, 4 sanıgın tahlıje ıstemlermı sorguları yapılmadığı için red detti Mahkeme, Osman Oz turk, Dogiin Şahmer, Ahmet Akıf Mucek, Haydar Kaya ve Kemal Temur adlı sanıkların verdıklerı dılekçelerınde bulun dukları cezaevlermde işkenceye maruz kaldıklarını ve dovulduklerı yolundaki iddiaları nı suç ıhban mahıyetınde gorerek Sıkıyonetım Komutanlı gına bır müzekkere ıle gondenlmesıne karar verdı Duruş ma 22 marta ertelendı AYDIN ENGİN MAHKUM OLDU • Polıtıka gazetesı eski yazarı Aydın Engın, 19 ocak 1980 tarıhlı gazetede yaymlanan «Gulizar Anaya, Ali Faık'e» başhklı yazısında yayın yoluy la komunızm propagandası japmaktan 2 Numarah Aske rı Mahkemede 7 yıl 6 ay ağır hapıs cezasına çarptırıldı Mah keme, gazetenın Yazı Işlen Mudurü Osman İkiz'ın fırarda bulunması nedenıyle dosyasının ayrılmasını kararlaştırdı • Ankara Sıkıyonetım 3 numaralı Askerı Mahkemesı'nde gorülen 16 sanıklı yasa dışı TKP ML partızan davasında Yusuf Şahin, Mehmet Karatepe, Remzı Kolcu ve Mustata Özan tahlıye edıldıler 9 Mamak cezaevmde gorevll 30 erın C bloka gırerek sanık lara kotü muamelede bulun dukları yolundaki ıddıanın a sılsız olduğu belırtılerek erler hakkında kovuşturmaya gerek gorulmedi. (Arkası 11. Sayfada) Observer: Ermeni teröristler İRA, FHKC ve ETA'yla bağlantılı Ahmet TAN bildiriyor LONDRA Ermeru Gızh Ordusu nun Fılıstın Kurtuluşu Halk Cephesı, Irlanda Cumhurıyet Ordusu (IRA), Bask Bagımsızhk Hareketı (ETA) ıle üışkı ıçmde oldugu one suruldu Fransa Ispanya ve Lub nan da Ermeni terorızmı ıle ılgılı kapsamlı bır araştırma yapan bu arada ılgıh orgutlerın uyelerı ıle «Gozlerı bag lı» goruşmeler yapan tanın mış bır Ispanyol ga/etecının bulgularmı aktaran Obser ver ga/etest gazetecının Eımenı terorıstlennın attıgı bn bomba ıle sakat kalmı^j olciugunu da belırtıyor Ga7etenın Beyr ut çıkışlı ha bennde gazetecı Jose Lope^ ın bundan 15 ay once Madu t t e eşı ıle sınemaya gıderken patlavan bır bombayı gd^etesıne haber olarak ulaş tırrnak ıstedıgı tplpfon kulu besıne yaklaştıgı sırada ıkın cı bır bombanın patladıgı ve Lopez ın bacagından agır yara aldıg;ı daha sonra bom banın Ermeni terorıstlerce a tıldıgı anlaşıldıgı kaydedıh yor Ispanyol gazetecı yedı ay rı amebjat geçırdıgı halde Ingıhz gazetesınm haynah olarak gösterdıği tamnmış bır Ispanyol gazetecı, 15 ay bnce Madntte Ermenüerın patlattıgı bır bomba nedenıyle sakat kaUlıktan sonra teror orgutlenyle ılgılenmege başladıgını, Beyrut a gıderek orgut uyelerıyle goruştugunu anlatıyor sakathgı duzeltılermyor Lopez Kpndısını sakat bırakan orgutu», ara^tırmaya hem kışısel hem de meslekı merak yuzunden karar verdıgını soyluyor Ispanyol Pueblo Gazetesın de gorevlı Lopez araştırmala rına Parıs te Fresnes Cezaevınde jatan bır Ermeni te rorıstı ıîe u?un bır goruşme yapaıak başlıyor TekerleU lı sakat sandal>esı ıle yurut tugu soruştuı maları Lopez ı Beyrut a gıtme>e zorluyor Ispanvol ga7etecı uluslar aıası teror orgutlerı agının odak verı olan Beyrut ta u 7iın sure ıncelemeifcrıne dsvam edıyor Yaptığı lespıtler Ermeni G17I1 Ordusu ıle Georgp Hnbbaş ın Fılıstın Halk Kurtuluş Cephe sı nın baglart olduğunu bu arada \H\ ve Ispanvadakı ETA hareKetıvle de Ermeni lerın ıh'jkı ıcndp bulundukUrını fosterıyor En son on gun kadar once bır Arıantınh fotografçı IIP bırlıkte jrozlennın baelan masına razı olarak Beyrut un ıkı saat dışında bır yere gıden Lopez burada Ermenı teronst orgutu uyelerı ıle buluşturuldu Ikısı erkek, bırı kadın ÜÇ kışı kendısı ıle tanıştınlriı Bunlar Madntte kendısını sakat bırakan bır kadının da olumune yol açan bombayı atan Ermenılerdı Jose Lopez teronstlere ya ralarını gosterdı Bombanın bır kadını oldurdugunu <xn lattı Terönst Ermenıler, I pez'ın sakatlıgından ne uzı tu duyduklarıru ne de oz dıledıklennı belırten bır d ranışta bulunmadılar Yai: bunun bır «Savaş bır ıhtı olduğunu soylemekle yetıt ler Gazetecı Lopez ın bu a da Cenevre de Turk dıp matlan ıçm bomba hazır ken erken patlama sonu gozleıı kor olan Ara Yeı moçyan la da goruştu Goz n gormeyen terorıstın sak sandalyesınde yaşayan Ispt yol gazetecıye •Ikımız de l davanın kurbanlarıyız» de gı belutılıyor Erken emeklilerin maaş farkı ve üc ayhkları bankalara gönderiliyor ANK4JIA (Cumhurıjet Bürosu) Memurların katsayı tablolarının degışmesı ve katsayı artışı nedenıyle meydana gelen maaş farklarırun Emekll Sandıgı tarafındAn belırlendiöi büdinldi Farklar artan üç aylıklarla bırlılcte bankalara gonderilmeye basland Kendi istemıyle ve re emeklı olan 4 Bakan baglı memurların Ustel nın ıse henüz Emekh S dığına bildirılmedıgı i çok sayıda memurun avans, ne de aylık alabi ğı belirlendi Emekli Sandıgına b emeklilerin gosterge ta sunun değışmesl ve kat artışı nedentyle yüks maaşlarının 1 mart 1982 nhınden Itibaren geçerV duğu, emekli memurl nisan ayında alacaklan tan üç ayhk maaşlanyla hkte bır aylık maaş far nnın da hazırlandığı tandı Fark ve üç aylık lerın Emekll Sandığı t fından hazırlanarak 1 kalara gonderilmeye ba dığı, emekhlere 1 nısaı Itıbaren ödeme yapıh toellrlendl Emekli Sandığı yetk rlnden alınan bllgıye kendi lsteği İle veya J emekll olan toplam 15 688 memurdan yarısms km emekhnln emekll miyesmi aldıklan ve a larının bağlandığı. 2 122 emeklıye ise 50'şeı lıralık avans verlldlği < nildi Henüz avans, ikı ye ya da aylık alarc memurlann ise Milll tlm, Sosyal GUvenlık, lık ve Sosyal Yardım kanlığına bağlı oldu bu Bakanhklardan en" ye ayrılanlann hiçbirîs kında yazı gelmedlğ! blr lşlem yapüamadvğı de ediliyor. Funcke: Tiirk düsmanhgını sivri sesler cıkarıyor BURSA (Cumhurıyet) F. Almanya Yabancı Işçıler Federal Hukumet gorevlısı Lısolette Funcke, ulkesınde Turk dusmanlıgı olmadıgını belırterek «Federal Almanya'da Turk duşmanlığı olduğu bazı cırtlak ve sıvri seslerın çıkardıgı asılsız oyunlardır» dedı Bursa ISBF nın duzenlerfığı «F Almanya'da çalışan Turk ış cılerının toplu donuşleri ve Turkıye ile F Almanya'ya uyum sağlomaları» konulu semınere katılan Funcke semlner sırasında bir basın toplan tısı duzenledı Funcke Turkıye Ile bazı sorunlann olabıleceğlnl, ancak F Almanya'da kesinlıkle bır Turk ışcısı duşmanlığı olmadı ğını belırtırken şunları soyledı «Gazetelerde çıkan bozı ha berlerde, yabancı Işcl duşman lığı konusunda blraz tatsız bir hava estlğlnf gorduk Memleketımlzde yabancı Işcl duşman lığı olduğu Iddia edılmektedır Bu konuda hukumetlmlz çok uzgündur Bu az sayıda slvrl S9SİI yaygaracıların cıkardığı bir durumdur Bız hukumet olarak bunun resmen karşısındo yız ve resmen karsısında oldu ğumuzu da bıldırdik Çıkan ya zılar, haberler ne Alman Huku metının ne de Alman halkının duşuncelerını yansıtmamaktadır» Federal Alman Hukumet gorevlısı Turk ışcılerını gerı gon derme arzusunda olmadıklarını belırttı ve «Bız gonullu olarak yurda donmek isteyen Turk işçılerlne Turkıye de kar şılaşacakları sorunların uslssmden gelebılmeleri içın ellmızden gelen maddı ve manevı yardımları yapmaya calışıyoruz» dedı Bu aroda. Bursa dakl semınere dun de devam edıldı Çalışma Bakanlığı Muşavın Dr Huseyın Pekin, «F Alman ya'da aile bırleştlrllmelerj gıbl insancıl bir hokkm, Turk ışçile rıne tanınması ıçın her turlu ça banın sarfedılmesl gerektlgını» soyledı Istanbul Iktısat Fakultesı oğ ğetım uyelerınden Prof Dr Esat Çam da, F Almanya nın bu ulkeden transıt gececek o lan Turklerden bıle vıze ver mek ıçm tapu ve banka hesabını araştırmasının hayret verıcı olduğunu kaydettı Prof Çam Almanya da yabancı ışcı ve dolayısıyle Turk ıscı duşmanlığının kulturei uyuşmazlıktan ortaya cıkan bır psıkoloıık bır olgu oldudunu bıldırdı Semıner bugun sona enyor Günüm'uzde Aydın Sorumluluğu Sempozyumu Bankerlere uygulanacak cezalara iliskin tasarıyı Komisyon geri aldı • DANIŞMA MECLtSİ'NDE KONUŞAN BİR ÜYE, GA2ETEM1ZDE YAYINLANAN .DEVAMSIZ UYELER* HABERM1Z ÜZERINE YAPT1GI KONUŞMADA, BU TUTUM DOCRU BIR KAMU MZMETIDIR* DEDİ ANKARA, (Cumhurıyet Buroeu) Danışma Mecl sı Adalet Komisyonu bankerlere uygu lanacak ceza hukumlerıne ılış kın yasa tasarısını gerı aldı Tasarı komısyonda yapılacak değışıklıklerden sonra tekrar Genel Kurulda ele alınacak. Danışma Meclısı dun başkanvekıllerınden Fenni Islımye lı yonetımınde toplandı Toplan tıda gundem dışı bır konuşma yapan Zekl Çakmakçı, onceki gun cCumhurlyeUte yayınlanan cdevomsız uyel*r» başlık lı haberl eleştırdl v» basının yazılan haberler konusunda da ha tıtız davranmasını önerdl. öte yandan Danışma Mecll sl Başkanlık Dıvanı sözcüsü Bekir Tünay da konuya illşkin yaptığı yazılı açıklamada ?un ları soyledl«Zaman taman Danifma Mecllsl uyelerinln d«vamsızlrijı gazetelerde dlle getlrlmek tedlr. Elbette bu tutum doğru bir kamu hlzmetldlr. Çoğu zaman da devamlı uyelerl Incite cek durumlar yaratmaktadır > Danışma Meclısi Genel Kurulunun bugunku oturumunda odeme guçlüğu içınde bulunon bankerlere uygulanacak ceza hukumlerıne ılışkın olarak bır konuşma yapan Fikrl Devrımsel, Genel Kurul'un tasarıyı be (Arkası 11. Sayfada) Barlas: Sag ve Sol'daki aydınlar arasmda kurulacak diyalog bugün icin önemlidir îstanbul Haber Servisf Kısa adı YAZKO olan Yazarlar ve Çevırmenler Yayın Üretım Kooperatıfi'nce Istanbul Gazetecıler Cemiyetl, toplantı salonunda başlatılan «Tarthsel Siıreç Te Gunumılzde Aydın So rumluluğu» konulu sempozyum, dün yapılan «panelle» sona erdı Murat Belge tarafından yönetılen «Aydın Sorumluluğu» konulu panele, yazar Mehmet Barlas. Selim Ilerl ve oğretim uyesi Yalçın Kuçuk tartışmacı olarak katıldılar Bır dığer tar tışmacı oğretim uyesı ve yazar Mümta* Soysal ise, panele katılmadı Panelde Soysal'm yeri ne oğretim üyesı Farak Bırtek hazır bulundu Panelde üaerinde en çok tar tışıian, «s»ğcı blr kişinin, »ydın olup olamayacagı» konu«u oldu Sağcının da, solcunun da «aydm» olabılecegmı savunan Mehmet Barlas. «onemll olan bir kampa üye olmak ya da olmamak değildir. Önemli olan bagh olunan kampa rağmen, vanhşları görmek ve eleştırebiimektir» dedı Barlas ayrıca, «sağcı aydınlann» aydın olarak kabul edılmemesmın, ozellikle içinde bulunduğumuz donem açısından onem taşıdığını soyledl. Barlas bu konuda şoyle konuştu «Oael bir donemde bnlunmamız nedenlyle, sağ ve soldaki aydınlar arasmda kurulacak diyalog ayrı bir onem taşımaktadır. Şımdi, Tur kiye'nin en onemll sorunu, tçin de bulunduğumuz geçiş dönemini atlatmak ve veniden hııkuk devletine donıUnıesini sağlamaktır » Daha sonra sozalan Yalçın Kuçük ise, Barlas'm gorüşlerinın aksıne, sağcıdan aydın olamayacağmı savunarak, «aydının sağcısı olmaz. Sağcının da aydını olmaz» dedı Aydm meselesını «muza» çevırmeyelım, dıyen Küçuk, konuşmasını şöy le sUrdıirdü «Aydın, akljyl» mucadele eden bır msandır. Aydın, inadı olan bir insandır. Aydın, kaç yıllık lnada sahlp olmasıyla olçulmelidir. Aydın, insanın gelişmlş bir türüdur. Aydın, biraz daha Kelişir, solcu olur. Solculuk. aTdının en Heri aşamasıdır. Aydın, dünyayı geliştirmek Ister. Bunun için de solcu oltnası gerekir.» Yalçın Kfiçuk'un bu konuda(Arkası 9. Sayfada) ROGERS: "BREJNEVİN ÖNERİSİ, BATl'YI BÖLAAEyE YÖNELİK BİR KOAAPLO,, Dış Haberler Servisi Sovyetler Bırlığı Devlet Başkanı Leonld Brejnev'ın Avrupa'da nukleer lüzelenn sayısını tek yanlı olarak durdurduklarma Uişkuı açıklaması, Batı Avrupa başkentlerınde temkınlı bıçımde karşılamrken, Reagan yonetımı olumsuz tepkı gostererek oneriyı «tumüyle propogandaya yonelık» bır gırışım olarak tüteledı Başkan Reagan, önceki gece yaptığı açıklamada Brejnev'ın karanm Moskova'yı nukleer yığınağuu arttırmada serbest bırakacak bır propaganda gıri şımı olarak nitelerken, NATO' nun Avrupa müttefık kuvvetlerl komutanı General Bernard Rogers, Brejnev'm onerısını batı tttıfakını «bolmeye yonelik bır komplo» olarak nıteledı Federal Alman ışadamlarının duzenledıgı bir toplantıda konuşan General Rogers, Sovyetler Bırlığının SS20 £uzelerıni yerleştırme ışlemmi aşağı yukarı tamamladığmı soyledı ABD, Süahlann Kontrolu Komisyonu Mudurü Eugene Vc Bostow ıse, Brejnev'tn onerısıni «tumuyle propaganda amaunı taşıvan ve ABD ıle muttefıklerının arasını açmaya yonelik» bır girışım olarak nıteledı ABD'li yetkılılere gore, yalnuca Ural dağlarının batısıru kapsaması nedenıyle Sovyet lü zelermın verleştırılmesını don durma karan anlamı taşımıyor Yetkılıler, Ural dağlarının doğusunda bulunan 4800 km Hienzıllı SS20 tüzelerının, halen Batı Avrupa'yı hedef aldığını daha uzağa yerleştmlmış olanlarm ıse vuruş mesafesıms kolaylıkla taşınabıleceğını soy ledıler BATI AVRUPA AP ajansına gore Batı Avru palı jetkılıler ıse Brejnev'ın onensını tfmkınlı bıçnnde kar şılftdı'aı \nrak Insıltere Baş bakanı Bavan Margaret Thate her ın Breınev ın dnerısını ne men reddettığı dıkkatı çektl. Kim, o Kimdirr Berlinguer: "...Izm'ler lıoşumuza gitmez,, ttalyan Komünist Partisi liderine göre Sovyetler'de «toplumun üzerine çıkan, onunla çelişki halinde bulunan bir devlet partisi oluşmuş» durumda. reketinin flofina cıkan somut sorurüan çözmek olduğunu vurgulam&k lstedi. Sosyalist toplum ve bürokrasi SORU: Polonya konusun daki açıklamamzda Sovyetler Birllğl'nde Marksist oğretinin doçmatinn ve burokratizm yuzunden karşıtına dönuştüğunu iddia ettiniz. Sosyalizmin karşıtı bır tür feodal toplumdur. Sovyetler Bırliği bugun teodal mıdır? BERLtNGUER: Hayır bu denemez, boyle bır ıddıa aşı n olur Sovyetler Birlığı kapıtalızmın tasfıye edıldığı, ama feodalızmm dogmadıgı bır toplum Manc'm oğretısı nın tersyuz edıldigını soyledığımızde bu tespıt, Mark sist doktrınm ıkı temel yanı 1Dış Haberler Servısı Polonya da Sıkıyonetım ılanım lunayan ve bu yuz den Sovyetler taraiından • Ameukan emperyalızmınm uşagı» olmahla suçlanan, îtalyan Komünist Partisi Genel Sekreterı Ennco Berlinguer bır sure once Batı Almanya da yayınlanan hattalık *DbR SPtEGEL' dergısıyle yaptıyı goıuşmede «Dogu Avrupa Sosyau^mı» teonusundaln goruşlerını açıkladı îtalyan Komünist Partisi nın Sovyet Komunıst Partisi ile aynlıklarmı sergıleyen bu goruşmenın genış bır ozetını aşagıda sunuyoruz SORU: Sayın Berbnguer, Îtalyan ve Sovyet Komünist Partılerl arasındaki goruş aynlıkian yıllardır var. Anc*k 1981 aralıgmda îtalyan Komünist Partisi Ekıın Uevrimiyie girflen yolun bir sapmaya yolaçtığuıı, Sovyet toplumunun artık bir model olmadığım açıkladı. Mosko\a ise îtalyan KP'sini Amenkan Bmreryalızminın uşagı ilan ettı. ttalyan ve Sovyet komunistlen arasmda hâlâ ortak bir bağ kaldı nu? BERLtNGUER: Yıllardır, Sovyet toplumunun ttalya, ya da Batı Avrırpa ıçın tak lıt edılmeye değer bır mo del olmadığım ısrarla savu nuyoruz Polonya olaylarıyla ılgılı 30 arahk 1981 tarıhlı parti yonetımi kararıyla E kım Devrımıyle seçılen yolun, sosyalızm mücadelesm dekı yenıleyıci ve devnmci gucunu vitırdığmi saptıyonu Ancak yine de Ekim ANKARA, (aa) Danışma Meclısı Genel Kurulu nun dun ku bırleşımınde emeklılık ıs temlerı kurumlcnnca kobul e dılmeyen memurların fıllı emek lılıklerıncfe, ıkramıyelerının yuz de 25 zamlı odenmesınl ongoren kanun teklıfını goruşerek reddettı Mazhar Haznedar, (Ordu) ve arkadaşları tarafmdan hazırla nan kanun teklıfı daha once de butçeplan komısyonu'nda benımsenmeyerek, tumuyle red dedılmıştı Danışma Meclısı Ge ne Kurulu, butçeplan komısyo nu nun teklıfı reddeden raporunu benımsedı Teklıf uzerınde ılk konuşma yı yapan Hakkarı uyesı Evllya Parlak (Hakkarı) erken emekl/ lık kanunu ıle çalışkan memur lann cezalandırıldığını, ışe ya ramayan memurlarında muka fatlandırılmış olduğunu belırte rek teklıfm kabulunu istedı ButcePlan Komisyonu sozcusu Cemıl Çokmakfı da, yapı lan eleştırllen cevaplandırırken, «Komlsyon olarak daha ön ce çıkartılmış olan kanumın ne savunucusu ne d« hatotarı nı duzelten bir komisyon olmadıklarını» soylemlştır Cakmak lı «tekllfln butçeye 74 mllyar llra yuk g«tlreceğinl> bıldlrdl Ancak teklif oylamada reddedll YÜZDE 25 ZAML1 İKRAMİYE TEKLİFİ REDDEDİLDİ Devrımınl yüzyüımızın en buyuk devnmci olayı olarak göruyoruz SORU: Size gore Doğu Avrupa'daki sapma bellrll bir tarıhte ml başiadı? BERLtNGUER: Bir gelişım şematık olarak saptana maz Örneğın «basta herşey dogruydu, sonunda da herşey yanlış» klışesi uygulana maz Sovyet toplumunun ge lışımınde bazı çarpıklıklarm Stalın'ın dıktatorlüfeunun baş lanasmdan 2 yıl sonra or taya çıktığı kesındır Ancak yıne de o sırada herşey yanlış degıldı Stalın donemi ha BERLİNGUER: Smıfla ya da tabakalar hâlâ var; bu sımJt kavramından ne anlacu ğımza bağlı. Kesin olan, toı lumun uzenne çıkan, onunl. çehşki halinde bulunan bı devlet partisinin oluştuğu dur. Polonya: Bir umut SORU: Bir komünist parl neden Sovyet sistemmdek çarpıkhklan fark etmekte v adlandırmada bu denli güı luk çekıyor? BERLINGUER Çekosl< vakya'da mudahale olunc. bu eylemı sadece kmamadıl aynı zamanda ısrarla buguı ku tavrımıza da yansıyan b. zı ılkelen de savunduk P lonya'da 1980 agustosunda bu yana bır umudun dogd gu unutulmamalı Bunu ş ya da bu derecede lyımse lıkle ızleyebıhrdınız Ancs bu umudun sonunun bu ş kılde gelecegı gerekçesıy bu umut ışıgınm gomulm sını savunan kımseyı hatır mıyorum Polonya dak) h reketm dramatık sonu, bı Doğu Blokundakı dururr daha dermlemesıne düşü meye zorladı Bütun dığ komünist partıler gıbı bızı kı de, Ekim Devrımınden Sovyet orneğının gucündı doğmuş olmaktan etkılet yor Sovyetler Bırlıgı nın l zı faşızm yülarında olduj gıbı en guç zamanlarda sıy sı ve moral olarak destekl mış olması da bır neden 1 •une Sovyetlej Bırlığı'n uzun bır zaman boyun halkların kurtulus savaşla na ve Avrupa'dakı demokı tık antıfaşızmın mucadele ne buyuk etkı yapmış old gu da bır olgu Nıhayet Sc yetler Bırlıgı en buyük s per gücun, ABD'nın sald ganlığına karsı bır karşı d« ge oluşturuyor 59 YAŞINDA 19^^'den ben (ıderlıgını yapttgı ttalyan Komünist Partısı'nin 1 mılyon "00 bın u>esı ve 11 mılyon oyu var... Batı'nın en büyük komünist partisinin aristokrat kökenli lideri: BERLİNGUER munıst Partisi olan îtalyan Komünist Partısı'nin Genel Sekreterhgım 10 yıldır yurutuyor Ispanya nın Katalonya bölgesmden gelme aristokrat bır aılenm çocugu olan Berlınguer'ın babası da Sosyahst Partı den senatoya seçılmıştı Bugun 59 yaşında olan îtalyan Komünist Partisi Genel Sekreterı 1943 yılın da huhuk oğrenımı yaparhen o sırada yasak olan îtalyan Komünist Partısı'ne gırdı «Devlet duzenmı yıkmaya kaJkışmaktan» 4 ay hapıs vattı Dmdar bır hatolıkle evlı olan Berlinguer 1944 vüından bu yana partı aygıtı içınde çalışıyor îtalyan Komünist Partısı'nin efsanevı lıderı Toglıattı'nın de yardımıyla yühseldı 1972 yılında Genel Sekreterlığe seçıldı (Arkası 9 Sayfada) seçımlerde aldığı 11 mılyon E nnco Berlinguer, uyesıyle Batının en buyuk Kooy ve 17 mılyon Batının en büyük Komünbt Partisi'ni Moskova, «Amerikan emperyalizmınin uşağı» olarak suçluyor. Berlinguer: Sovyet toplumunun Italya ya da Batı Avrupa için taklit edilmeye değer bir model olmadığım yıllardır savunuyoruz. taların yanısıra büyuk ılerlemeler de getırdı Sovyetler Bırhğı Alman saldınsına da yanabılecek hale geldı SORU Lenın'in ve Marx'ın vazdıklarına ne olçude bağlısınız? BERLİNGUER ızm'ler hoşumuza gıtmez Marx tek rar tekrar Marksıst olmadı ğını açıklamıştır Bu yolla duşuncelermm doğmalaştml masmı ve şemalaştırılmasmı onlemek istıyordu Gerek Marx, gerek Lemn, böylelıkle felsefesmın ve pratık tavırlannın yalnızca ışçı ha na Uışkmdır tlkı Marx telsefesi eserlennde Hegel son rası ekol ıçerısmde ve ıdeo lojınm kendısme vonelık derınlemesme bır elestırıyle başiadı Ikıncısı Marx, sos valıst toplumu merkezı ve burokratık ogelerı samanla tasfıye edecek bır toplum olarak gordu «Devlet Partisi» SORU: Sovretler Blrliti'nde size gore feodahzm yokss, veni bir sınıfsal toplum mn var? YARIN: Polonya konusunda...