Katalog

8 ŞUBAT 1982 Cumhuriyet 9 Ânoyosa konusunda yapılan uluslararası (Baştarafı I. savfada) değiştirilmelc istenen 1961 Anayasası üzerine şöyle konuştu, «1961 Anayasası esas itibsriyle, sadece ilgili kurulların düşüncelerinden çıkmış bir Anayasa değildir. Birikmiş olan ihtiyaçların bu kurullara yansıyarak Anayasa'da yer almasıdır.» masından ve bunun sonucu olarak önceki iktidarların programım tümüyle reddetmesinden kaynaklandığını söyledi. Prof. Talas konuşmasını şöyle sürdürdü: Yeni bir Anayasa hazırlanmasmcla fözönünde bulundurtUması çereken nokta şudur: Bütün mesrle; büyük kitlelerin insanca ysşaması istenmeîtte midir, yoksa istenmemekte mıdir.» İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Pakültesi oğretim üyele nnden Prof. Aydın Aybay, mülkiyetin Anayasa garantısi altına alınamayacağmı savundu. Sosyal bir devletin, ekonomık ve sosyal hakları korumada özel mülkıyete getireceği zorunlu sınırlamalar ile, mülkiyet ve mıras hakkımn Anayasa'da garantı altına almmasının çelişeceğini ifade eden Prof. Aydın Aybay, eğer sosyal devlet aıılayışına uygun olarak gemş kıtleler yaranna özel mülkiyete bazı sınırlamalar getırmek du rumunda ısek, zaten «özel mülklyel lehine tercih yapmış» A nayasalarda, bir de mülfcıyetın garanti altına almmasının yanUş olacagını belırttı «1961 Anayasası'nda sendikalaştna hakkı yeraldığı halde, işçller sendikalara rağmen mllAnayasa'da yeraldığı halde II gelirden yeterince pav ala«sosyal devlet» ilkesînın pek ış mamışlardır. Anayasa'nın önleyemediğini öne süren Prof. gördüjcü sosyal haklar bütün Cahit Talas, sosyal devlet ilkekesimlere, örneğin tarım kesisinin işleyememesinin nedenimlne ulaşamamıştır. 1961 Anin; Anayasa'nın 53. maddesi nayasası'yla tnemurlara verilen olan «Devlet bu bölümde belirkısıtlı örçütienme lıakkı 1971'tilen amaçlara ulaşma ödevlerifle bütünüyle geri aluımıştır. ni, ancak iktisadi gelişme ile Böylece, meraur kesimi, işvemall kaynaklarımn yeterüliği ren durumundakt devlet İle ölçiisünde yerine getirlr» hük karşı karşıya gelerek sorunlanmü ile iktidara gelen her par nı konuşabllme imkânından tinin programlannın farklı ol yoksun bırakılmıştır. Suriye (Baştaratı l. «ayfadal Suudi Arabistan'a giden ABD Savunma Bakanı Caspar Weinberger, gazetecilere yaphğı açık '.amada bölgedeki Arap ülkeleri ile «Savunma önlemleri» konu sunda temaslar yapacağmı söyledi. Weınbera;er ayrıca ABD ile Suudi Arabıstan'ın Amerıkan silahlarını ortak üretmeleri konusunda da görüşmelerde bulunacağmı kaydetti (Haştarafı 1. saytada) resml öğretim kurumlannda olan ÖRretim elemanlarıyla, ayliğı karşılığı okutmakla yükünı lü olduğu ders saatlerine lıa lel Kelmemek ve resmi öğretim kurumlarında okuttukları ders saatlerinin yarısını geçmemek üzere, yetkill merciJe rin izni ile o özel okullarda ücrctle ders verebilirler. Öteki devlet nıemurları öğretmenlik vapma niteliğinl taçısalar da. özel öğretim kurumlarında K" revlendirilemezler. flesmi öğretim kurumJarında (iğretinı elemanı iken, yetkili mercilerin izni İle özel okullar da yöneticilerle görevlendirilen lcrin kendi kvırumlan ile illşkileri kesilir. Bıınlar özel okullarda çalıştıklan sürece aylıksız izinli sayılırlar. Bir öğretim elemanı bu şekilde 3 yıldan fazia iztnll sayilamaz.» Özel Özel sektör devlet eliyle finanse (Baştarafı 1. Sayfada) kaynaklanmaktadır. lı yasanın yürüriükten kaldırı! SORU Yeni tasarı İle ınasını öngoren yeni yasa tadevletleştlrmeden tam anlasarısı, Danışma Meclisi'nde mıyla geri dönülmesi söz ko ozel bir kcmisyonda görüşulnusu değll ama? meye başlanacak. 1978 yılinYANIT Evet, zamanla dev da çıkarılan yasanın sakınca ietleştirmenin yararları da go larını mı gideriyor yeni tasarüldüğü icin. bazı madenlerin n? devletce Işletilmesino devam edllmesl veya bunlarla iIgiIi YANIT Gecen yıl 2172 devralma işlemlerinin tamamsayılı yasada değışıklık yapılması amacıyla Enerıı ve Ta lanması, hatta bazı yeni maden turlerinin devletçe işletıbii Kaynaklar Bakanlığınca ha lecek madenler arasına alınzırlanan ilk tasarı gıbi bu tasarı rnasını yeni tasarı ılke ola/ak da, temelde 1978 sonlarında benimsiyor. madencılık alanında gırişılen geniş çaplı devletleştlrmG haSORU Bu yaklaşımla yereketinden geri dönülmesl yo ni tasarıyı tanımlayacak olurlunda sürdürülen çabalardan sanız ne derdinlz? YANIT Böyleca yeni tasarı, şimdl artık yürüriükten kaldırılması öngörülen 2172 sa yılı yasa ile geçen yi| hazırlanan ilk tasarının bazı hükümlerinl bir araya toplayan ve bunlara bazı yeni hükümler ekleyen bir düzenleme durumuna gelmiştır, diyebilirim. SORU Yeni tasarının sakıncaları var mı? YANIT Var, başlıcalarını şoyle sıralayabllirim: Bir kera tasarı yasalaşacak olursa, 2172 sayılı yasayla birlikte, bu yasanın Bakanlar Kuruluna ta nıdığı madenlerin devletçe işletılmesine karar verme yetklsi de kaldırılmış olacaktır. SORU özel sektörce \pletilen bir madenln, devleto» Işletllmeelna g«r»k duyulursa no olacak? YANIT Sorun bu Işta. bundan böyle özel teçebbüs* çe işletllen madenlerin devletce Işletilmeslne gerek duyula cak her durumda yenl blr yasa çıkarmak zorunlu olacakı tıf. Taearının gerekcesinda bu 8lstem değlşlkllğl. Bakanlar Kurulu yetkislnin (özel sektör Ozerindekl baskısmın kaldırıl ması) düşüncesl İle açıklanmakta. Hatta enerjl ve sanayl hammaddelerl üretlmlndekl bazı düşmeler, bu yetkJnln varlığına bağlanmaktadır. Oysa 2172 sayılı yasanın yürüH lükte bulunduğu son üç yılı aşkın dönemln !lk yılı dışında, bu yetklnln kullanılması söz konusu olmamıştır. Tam tersine 14 eklm 1979 seclmlerinl Izleyen Iktidar değlşikliğlndert bu yana, sürekll blr blçlmde madenlerin yeniden özel sektöre verlleceğl havası canlı tutulmuştur. SORU Tasarıda devlet ku ruluşlarının Işletme zorunluğunu kaldıran blr madde de yer alıyor? YANIT Evet, bu zorunluluk kaldırılmakta, bunların (Bakanlar Kurulu kararı İle an laşma suretlyle özel sektörle ortaklaşa) Işletilmesl veya '?• lettlrilmesl olanağı getirilmektedir. Böylece hukuki gecerlitl ği tartışma konusu olan rodovans sözleşmeleri de kamu kesimi açısından yasalloştınlmaktadır. Bu durumda, bu tasarı İle özel sektöre madenlerin artık blr daha Bakanlar Kurulu kararı ile devletleştirilmeyeceğl güvencesl verilirken, devletleş tiıilen madenlerin Bakanlar Ku rulu kararıyla yarı veya t a m özelleştirilmesi yoüan sürekII olarak açık bırakılmaktadır, SORU Bu tasarı yasaîaştığı zaman üretim düşmesi söz konusu oîacak mı? YANIT Tasarı 2172 sayılı yasa uyarınca, devletleştirilen linyıt kömürü alanlarının blr bölümü ile demir alanlarının coğunu özel sektöre geri verilmesini öngörmektedir. Devletleştırmenin ilk zamanlarında karşılaşılan güc lüklerin büyük ölçüde aşıldığı, örneğin linyit kömürü üretiminde artış sağlandığı bir sırada geri verme işlemleri ye nl sorunların ortaya çıkmasına, bu orada üretimin düşrr>9 sine yol acacaktır Nitekim ta sarı da özel sektöre geri verilecek maden alanlarında eski hak salıipleri yeniden işletıtıe faaliyetlerine başlayıncaya değin, üretimin iki ay kadar durabileceği daha başlan gıcta göze alınmış bulunmaktadır. SORU Devlet kuruluşlcrı ile özel sektör madencilerinin çıkarlarında bir clenklik sağlanmış mıdır? YANIT Cıkarlar eşıt ölcüde korunmuş değildir. Örr.e ğin tasarıda devletieştirüecek maden alanlan için tokdır edllecek tazmınatların ilçjılı dev let kuruluşlarınca peşın ödeme ilkesi sürdürülürken, özel sektöre qeri veri!ec°k mnden alanlarında bu kuruluslarca ya pılmış harcama!arın. faizsiz ve blr yıl ödemesiz. toolam üç yıl içinde eşıt toksitler'e ödcn mesi öngörüîmüçtür B'i 07»! kişilerin dovlet eîıyle finanse cdümesi demektır. doku^üzdol<sarıüç milyon Dolar döviz: Yapı Kıedi'den! 1 milyar Dolar'a yakın bu döviz, 1981 yılmda, Yapı Kredi veznelerinden geçerek devletimizin hazinesine geldi. Yapı Kredi güvencesiyle. Türkiye için. YAPI KREDİ 1981 DÖVÎZ TABLOSU Gırış Kaynaklan: Ihracat çelirlerinden Işçi dövizlerinden Dı§er işlemlerden Milyon Dolar 634.6 176.7 181.7 Perînçek'in açtığı davada Hergün Gazetesî Yazı İşfet'î 14 ay o!du ANKARA, (Cumhuriyet) Kapatılan Hergun Ga^eiesı Yazı Işleri Mudürü Veyıs Sozuer, Doğu Pennçek'e yayın yoluyla hakaret ettıyı savıyıa 14 ay hapıs, 23.300 lıra para oezasına çarptırıldı. Feshedilon TİKP Genel Başkanı Doğu Pennçek'e yayın yoluyla hakaret ettıği scvıyla Ankara Toplu Basın Aslıye Ce za Mahkernesinde yargılanan sanıklardan Hergün Gazetesi sahibi Ali Sahir Naric'in beraatine karar verüdı. Yazı Işlerl Müdürü Sozüer, hakkında kl mahkumiyet kararının erta lenmesıne, «Gocmişteki hâü ve aylâki tecımü'üne nanaran suç işlemayecsğirte kanaat jetlrilemediğır.cien» gerek görülmedi. Gelen Dovızin Kullanım Alanlan: Petrol aiımına Kabul kredilerine Diğer alanlara Merkez Bankası'na devir Milyon Dolar 464.8 88.7 203.4 23a 1 YAPI ve KRED BANKASI v 993 993 hizmette sınır yoktur'