Katalog

Cumhuriyet 14 1 ŞUBAT İ9f*2 'ALÎ SIRMEN 30 ocak Hitler m ıktıdara geUsmın 49 yıidönümu ıdı Dıger sorulara geçmeden once, sız o günlen hatırhyor musunuz? ECKART PLİNKE Evet Atmosferi tumüyle haürlıyorum ve hatta somut bazı ayrmtılan büe. O zaman 9 yaşında ıdım. Bü yükannemle aynı evde oturuyorduk Büyükannemın radyosu var dl. O gün yenl başbakan bu açıklama japacağı ıçm okuldaıı erken bırakılmıştık. Daha bu ilk fırsatta, ılerıde her zaman ya pacağı glbi başbakan radyoyu blr propaganda aracı olaıak goıt ustaca kullandı SIRMEN Nerede oturuyordunuz"? PLÎNKE Hannover yakınında Seelze adlı bır sanayı koyunde oturuyorduk Babam kımya mühendısıydı ve bır kımya fabrıka sında çalışıyordu Burada şunu eklemehyım, ben Almanlarm deytmiyle ulusal duşüncelerı guçlu, tutucu bır aıleden gehyoıum Ailem ıçın 1. Dünja Savaşının sonu, yapılan barış anlaşmasının çeklıyle, çok acı bır deney olmuştu Bu yuzden, buyudugum çev rede VVeimar Cumhurıyetımn ıstıkrarsızhk ve hozursuzluklarm dan sonra Hitler ve Habsburg cephesı temsılcıleri tarıfından kurulan yenı hukümetm başta umutla karşı'anışımn neaenı açık tır. Ama bıa bugun o tarihi çok. başka değerlendırıyoruz O gd nün belkl de Alman tarıhının en kara gunu olduğunu bılıyoruz öte yandan Alman halkının ıkı dunya savaşı arasındakı ekono mik ve politık knzlerden sarsılmış buyuk bır kesımmın bu ta rihı başta farklı değerlendırdığını ve bu nedenle Hıtleıın ıktı dan alışma belirli bır umut bağlamış olduğunu bılıyoruz Benim anılarım böyle, herşeyden once açık bır coşkunun anıları. Insanlar umuttan mutlu ıdı Onlara hukumetin başındakı adam, genıs halk kıtlelerine çok guzel bır şekılde seslenmesım bılen ve daha ilk konuşmasında Alman halkınm bır haksızliK olarak gttrdüğü Versay Anlaşmasmı ve şartlanm değıştireceğıni, Al manyaya dünyadakı gerçek yenni, 1 Dünya Savaşı öncesıni yar Hitler nazızm ve Al man halk Eckart Plinke kimdir? 2923 de Hannover'de dou du Savaştan sonra Ro man Dıllen okudu Kısa sure ogretmenlık yaptı 1956 da yurt dışında ça lışmava başladı Once Mılano da Almanca, Latınce, Fransızca ogretmenlıgı yaptı Sonra Mı lano Alman Kutuphanesını kurdu 1959 da Bruksel e gıttı, orada da Alman KutupİMnesım kurdu Bruksel ve Madrıd de Goethe Enstıtusu Mudurlugu yaptı 1977 den ben Istanbul Turk Alman Kultur Ens Utusu yonetıcısı olarak Istanbul da oturuyor. Arkadaşımız All Slrmen Eckart Plinke 1le w Cumhuriyel SORDUI ECKART PLINKE YANITLA& J cağma, onun dığer insanlardan daha değerll, daha yetej ekli oV duğuna inandım Irkçüığm bu ılk aşamasına tamamen \enHc düştüm Gençlık yıllanm böyle 17 yaşmda savaşa gittim o ssaman zaten bambaşka bir mekanızma çalışmaya başlıyor başka bir psikolojik mekanızma Savaş zamanı kollektıv biluıcm bir kutuplaşması ve farklan dennlemesıne saptamadan duıyanın dost düşman, iyl kötü dıye bolürunesl yaşamjor Kışınin kendlni bu genel bilınç daraltılmasmdan (kısırlaştırümpbindan) koruyabılmesı çok zor ve çok guçlü bır en'ellektuel bağımsızlık gerektmyor Onlarla bağlı olduğum süre hıssetmedıgım endokıınasybnun zincırlen ancak savaştan sonra çozuldu SIRMkN Savaş sona ermeden once genç bır Alman olarak Bay Plinke, sız bu hırsız polıs oyununda surehh olarak Yahudılenn hırsız, tyı Almanlarm polıs olmasinı nasıl liarşıhyordunuz^ PLİNKE Işte garıp olan bu bunu kendıme sadece 9 .20 ya| arasında etkısınde kalınan enaoktnnasyonun yarattıgı değerler sıstemı ıle açıklıyabıhyorum Burada bır ana kavram üzerınde daha aurmak ısterım, bız ınsanhğı (humanıte) kuçumsemek uzere egıtıldık, hem de resmı olarak, yanı yol kenannda kurek sallıyan, Dogu cephesınde sıper kazan Yahuculere acıma duygusu, daha bız bu problemle \uzyuze gelmeden sokulup a'ılmıştı Buna ayrıca eleştırı kavramırın aşırı şek Ide 01 ımsuz değerlendirılmesını de eklemek gerekir SIRMEN Sız bu gençlıgmız sırasmda ya da aılenız Yahuduer ıçm yapılan konsantrasyon kamplanndan bahsedıldıgını duydunuz mW> PLİNRE Konsantrasyon kamplan duyuldu Yahudılenn ort». dan kayboldugu komunistlerın oıtadan kayoolduğu t,ouldu. Ama bu jok olmalarm arkası araştınlmadı, soıulmadı Işte benım Almanyadakı burjuvayı ve kuçukbuıjuvayı kmamamm nedeni bu ınsanların ortadan kaybolmaları olgusuyla ve bır takım konsantrasyon kamplannm varlığına daır belırsız bılgılerle yetınmeleri ve soru sormayı ilerı goturmemelerı Polonya ve Çekoslovakya'dakı ımha kamplanna daır bılgıler çok ufak bir çevrede ve oyle smırlı ıdı kı, bu haberın savaş sıkıntısmın altında ezılen milyonlan kapsayan halka ulaşması beklenemezdı Ben kendımin nazıler zamanında hangı kamplardan haberım olduğunu ve ne zaman haberım olduğunu soyleyebılırım Otuzlu yıllann ortalarından ben Hıldesheım jakınında politık bıı jenıden eğitme kampı olduğunu bihyordum Savaşm son gunlerınde geri çekıhrken Dachau bolgesme geldık \e ılk kez Dachau kampınıa varlığım orada oğrendım Daha once Luneburger Heıde de Bergen eğıtim sahasında 3 hafta kalmıştım, fakat bırkaç kılometr» otede kotu şohretli Bergen Eelsen toplama kampımn varlığına daır en ufak bır ıze rastlamamıştım Bu şartlardakı kendı bilgisızhğunı anlayabılıyorum Çunku, herhalde sız de bılırsınias, msan askerken butun haber kaynakları elınden alınıyor Benım anlayamadığım, nazılerın nasıl olup da, etraflarında bu ışler yapılırken genış haİK kıtlelermden bunlan gızleyebıldıklerıdır. çıkarüp yenne başka bir $ey bulup hoysak, acaba böyl* bır konuşma dunyanın başka bir toplumundahi samıs olan burjuvanın halâ bayal ettigi yenni, geri vereceğını ınsanlara da cazıp gelmez miydı? vadediyordu. PLİNKE Bu çok radıkal bir soru Bütün bunlann yaln» Al SIRMEN Peki bır şey soracağım, bu arada. man ulusu içln geçerli olduğunu ve dığer bütün uluslann bun Sız çok ufaktımz. Çevrenızde hıç •Kavgam*ı dan korunmuş olduğunu soyleyemem Sadece Alman ulusunun kuı okuyan olmuş muydu? türel geçmışi nedemyle buna daha yatkın olduğunu sandığımı PLİNKE Buna hemen tam bır keslnlıkle hayır diyebilirim Kl soyleyebüırim. Kanımca bu, Almanlann realite ıle olan bozul tabı klmse okumamıştı Ve kotü olan taraf da bu. Daha sonra muş ılışkısınden gelıyor. Bruksel'de tanıdığım ve dost olduğum Vıyanalı yahudı bu ha SIRMEN O zaman şunu soralım Gerçekle olan nım, msanlar «Kavgam»ı okumuş olsalardı, Hitler iktıdara ge bozulmuş ılışkısı Alman toplumunun nereden gelıyort lemezdı, derdi her zaman Bu haıum Hıtler'm ideolojık babası Herhalde, Hıtlercı olmadıgımıza gore, sırf Weınınger'ı de şahsen tanımış bır ınsandL Alman olmalarından gelmıyordur SIRMEN Acaba dogru soylemış mı bu kadın? Acaba PLINKE Bu konuda sadece kıştsel bir sav ileri sürebülrim Almanların hepsı «Kavgam'i okumuş olsalardı, Çunkü bu çeşıt şeyler bılimsel olarak kesm bır şekılde açıkla Hitler ıktıdara gelemez mıydı? namazlar. Almanya'da bır burjuva devnmının gerçekleştınlemePLİNKE Bu benım yahudı dostumun görüşü Ben burada mesi, Almanların aslında kendi içuıde çok olumlu olan kültürel Brecht'm şüphecılığıne katılıyorum. Şunu demek istiyorum, Hit hızmetlerıne etklslni psıkolojik yaşamlarını ve politık gelışme ler kıtabmdaki tezlerın bırçoğuyla Alman burjuva ve kuçukbur lerınde olumsuz etki yapmıştır, bence Alman romantızmınde ve ıde juvasının çok genış bır kesuniyle uyum içmdeydl. Yakm arka alızmınde kendinl en belırli şekılde gosteren realıteden uzaklıktan daş ve aile çevrerni duşunursem, onlardan hıçbirinin bir topla soz edıyorum Bıze Alman duşunce tarıhının bu doneminden geı ma kampında işkencecı olamıyacağını veja daha sonra yapümış çeğl itme (bastırma) eğılımi kalmıştır. Bu yuzden Alman edebı olan gaddarhkların hıçblnni yapamıyacağını bılıyorum, Fakat yatında ürkek blr realızm vardır, mesela Fontane, çok beğendı gelişmekte olana, politık yenıleşmelere, başka ırklara karşı gos gım ve severek okudugum Fontane Ancak, Fransız, Rus ve în tenlen hoşgorusüzlük geldığım çevrelerde çok yaygındı Nasyo gılia edebıyatlanndaki büyük realıstlerle karşılaştınldığı zaman nal sosyalıst ve dığer tutucu partüenn üniformalan içmde meşa onun da çok kuvvetli realiteyi bastırma eğilimmden kendım lelı yüruyüşleruı yapıldıgı, nutuklann atıldığı, bıldirılerin ya kurtaramadığı görülür Ayrıca bütün bunlara Almanya'nın, îngıl ymlandığı o gunun ve o günlerin ruh halı bu idi Burada sunu tere ve Fransanın aksuıe politik birlığe ve ulusal billnce çok da eklemeliyım, Hitler Alman toplumunun büyuk kesımlnde geç ulaşmasım katmak gerek. Tanhte geç elde etmerüu yaral hem burjuva hem de kuçükburjuva kesimınde olumlu etki 5 a tığı bu kompleks, ortak (kollektif) bılinçte ayrıca blr ğüven ratan bır takım anahtar kelımeleri bol bol kullanıyordu temız sızlik oluşturdu llk, sadakat, kahramanlık, Alman olma, gelenek, dlslplln, sert SİRMEN Burada çok anahronık, çok çthşkıU hatta akıl lik, erkeklik, arkadaşlık gibi almayacak kadar saçma da gorunse, Italyan faşızmi SİRMEN Burada bır saptama yapmah istiyorum. Alman faşizmınden daha az vahşı ıdı dıyebılır mıyif? Bıraz önce hoşgörusuzlükten söz »ttınız. Dediniz M, PLİNKE Evet. Şlmdlden oraya geliyorsak, aeverekl Ban dt Alman toplumunun ıhttyaçlarına oevap vriyordu, Alman yazık kl »rtık yaşemayan wk»d&şun Jean Amery Ua ftym kaaı taphtmunda bu hoşgörüsüzluh var mı? Şimdi d* dayun, nasyonal sosyallzm hiçbir şeyla kıyaslanamıyacak (sul gediyortunuz kı, Alman toplumunun ihtiyaçlarma o«vap nerls) <Ti,«f»r^'* dışı bir seydi. Nasyonal eosyalism tek kelima Ile bambaşka blr şeydlr. Inaanlıgın daneyleıi U« veym bugün* kadar vtren bir konuşma idi Şimdi burada 'Alman olmayı £ £ 30 ocak tarihi, Hitler'in iktidara geldiği gün olarak Alman tarihinin en kara günüydü ama Alman halkının iki dünya savaşı arasındaki ekonomik ve politik knzlerden sarsılmış büyük bir kesiminin bu tarihi başta farklı değerlendirdiğini ve Hitler'e umut bağladığını biliyoruz. J 5 "Insanlık dışı nazizm, hiçbir şeyle kıyaslanamaz yaptıgı deneylerle anlaşılır olan moüvasyonlann niç biri nasyomu sosyalızmde yoktur. SIRMEN Peki. sız 0 yaşında iken Hitler iktidara geldi. Sonra aradan yıllar geçtı Aüenızın tepkısında bır degışıkhk oldu mu? PLİNKE Evet Aılem zaten hiçbir zaman Hitler'in peşinden yurümedı Kısa sürede de ondan manen çok uzaklaştı Dığer jandan, yine sözünü ettığim reallteden uzaklığın ve dünjayı ıdeai ve insana yaraşmıyan bayağı dıye ikıye bölmelerının netıcesı, bız çocuklan da kırlı politık gerçekten korumak ve kavgaya gırmemızi engellemek istediler SIRMEN Herr Plinke, Hitler ıktıdara geldığı zaman 9 yaşında ıdınız. demek kı 9 ıle 19 20 yaş arasında Hitler gençhgı olarak yaşadmız Sız bunu nasıl hıssettmız? Sıze ne verdı bu? Yanı Hitler ıktıdara geldığı zaman duydugunuz duygu ıle sonuna kadarkı qelışme nasu oldu? PLİNKE Bütün ertelemelertme rağmen, o konuda kanun çıktıstan sonra ben de «Hitler Gençliğı» orgütüne girdım Burada Nazılerın büyük blr ustalığmdan soz etmek istiyorum burjuvazıyi etklledıkleri kahramanlık, erkeklik, temızlik, gemeınşchafstgcıst, şeref, dısiplıtı, ayduı olmanın, bütün duygusallıklaıın ve ınsancıllığın hor görülmesı, Alman olma, ulusal onur glbi k&vramları gençliğuı usuna kurnazlıkla yerleştirdiler Gençliğın manipule ve endoknne edılmesinl mükemmel çeküde yurüttü ıer Nazılerin örgut ideolojisırü hiçbir raman paylaşmadım. Ea bamın da yardunıyla, asker olduktan sonra otomatıkman gerçek leştinlen parüje kaydedılmekten de kurtulmasmı becerdim. Hit> Ier Gençhğindekl yaşamı oyla tek düze düşünmemek gerekir Genellikle çok neseli idı Biz, küçük erkek çocuklar olarak or manlarda avare avare dolaşırdık Hırsızpolıs oynardık ve 15 16 yaşındakl gençlerin hakkı olan herşeyı kesınllMe yaptık. Ama şunu da söylemellyim, Ideolojl benl gene de 2 noktayla etkiledl blnncısi, erkeklik, kahramanlık, sertlık, dlstplin, dayanıkühk açunndan tutkuları bastırma, erkekliğın bir prensibi olarak ölü mU kUçumseme, glbi kavramlarla, ulusal bir duygu ile, şöyle kl, 1. DUnya Savaşında uttcemln «uçsuzlugtına, bu «avas sonunda Ül keme hak&ızlık eâUdlgüıa, Alman insanının küçürasendlğtne, oy sa onun yeteneklerinin lenginUgl nedeniyle seckln lfler yupa Ç £ Konsantrasyon kamplan duyuldu. Yahudilerin ortadan kayboldugu, konıünistlerin ortadan kayboldugu görüldü. Ama bu yok ohnalann arkası araştırılmadı, sorulmadı. Işte benim Almanya'daki burjuvayı ve küçük burjuvayı kınamamın nedeni bu J J SIRMEN Acaba soru sorma yeteneğmi ortadan kaldırarak mı başardılar? PLİNKn Bunu nazıler ortadan kaldırmadı Açıklamaya çall»t*ğım gibi, kokleri romantızra ve idealızmde olan realiteden uzaklık ve bır devnmle sarsıhııamış olan idare edenlere boyun eğme ahşkanlığı kamuojTindan soru ve protestolarm gelmesina fırsat vermedı SIRMEN Peki kendınız ya da aıleniz savaştan onc» Hitler m çılgınhk yaptıgını ya da Almanya'yı felaketa surukledıgını hıç duşundunuz mu? PLINKE Ben daha çok gençtım Annem babam ve akrabeiarım savaşı tam bır çılgınhk olarak yargüadılar. Onlann savas hazırlıklannı ne derece fark ettıklerinl bilemiyorum Onlar bu konudan hiçbir zaman söz etmedıler SİRMEN Hangı cephe.de bulundunuz? PLİNKE İki defa Busya'da ve savaşın sonunda Pransa'da v« Güney Almanya'da, bir sure de jaralandıktan sonra Norveçte. SİRMEN Hitler m ve nasyonel sosyahzmin n« olduğunu ılk defa zannedenm savaştan sonra gördünüz? PLİNKE Evet Buhassa da elesürl mekanizması bende t u a uyandıktan sonra Bu bu kere de çalışmaya basladıktan sonra, herşey kendıliğinden çözülüyor SIRMEN Peki, Bay Plinke, savaştan sonra Hitler olayı ıle karşılaştıgmız ve gerçek yüzünu görduğünüz zaman ne hıssettmız? PLINKE Bu çok yavaş seyreden, kesın analızım yapamıyae*gun bır gelışme Ikı yıl Fransız esaretmde kaldım Bulunduğum kampta ılk yıl tam bır açlık çektık, takat ikıncı yıl Fransız mı> hafulardan geleneksel şovalyelık doğrultusunda dostça büyük bır anlajış gorduk Gorevlı subaj, aralarında Patrıce de la Tour du Pm Olıvıer Massnen gıbı bırçok Fransız aydın ve sanatçısımn gozaltında olduğu Goılıtz'deki. unlu orneK KamptT. Alman esaıetmde bulunmuştu Bu Tegmen Jehl kendı deneyımleruıi, gostermehk ve hesaplı guıeryuzluluk gosterılen şartıarda elde etmıstı Bızımle jazın kursları yaptı bır kıtaplık kurdu ormanda gezmtılerımıze katıldı Bergen Belsen kamoı ıle ılgılı dokumanter fılmleıın daha o zaman bunlann gerçek olduguna keı aı de ınanmadıÇı ıçın bıze gosteu mesını en4eılodı Yanı ay "New York Times,,a göre: Jaruzelski, Polonya'da kesin hir denetim sağladı Dış Haberler tservısı Polonya'da 13 aralık günU sıkıvonetım ılan ederek 1981 yılının en buyuk tartışmasma yol açan General VVojcıeh Jaruzelskı, «New York TUnes» gazetesıne gore Ikıncı Dunya faavaşı'ndan beri Doğu Blokunda j;oıulmemış etkmlıkle denetim kurdu. New York Tımes gazetesmın bır hflberyorumunda General Jaruzelskı nın Polonya'da halen tum yetklleri ellnda bulunduran «Ulusal SeUmet için Askeri Konsey» içmde tarnşılmaz olçude guçlu bır duruma sahıp olduğu belirtuiyor. Gazete General Jaruzelskı nm yonetım tarzmın tam diktatorluge varmamakla bırlıkte, 58 yaşındakı generalin yine de Polonya da Ikıncı Dunva Savaşından bu jana benzeri görulmemış bır otorıteye sahıp olduğu kanısuıda Gazeteye gore Jaruzelskı'nın Ikıncı Dünya Savaşı sonrası Polonyalı yonetıcıler arasında az çok kıyaslanabüecegi t^k kışı Wladıslaw Gomulka Gomulka 195ö'da reformlar yapmak uzeıe ıktıdaıa gelmış ve 1970 yüında da işçi olayları sonucu fazla muhafazakar hale geldıği için gorevden ahnmıştı Gomulka da, ıktıdarı donemmde büyük otorite kurmuştu Jdiuzelskı halen Başoakan, Komünıst Partl BuTncl Sekleteıı \e Ulusal Sslamet Askeri Konseyı'mn Başkanı. Aynı zamanda Savunma Bakanlığını da yurutüyor. Stann'den bu jana Doğu Avrupada bu kadar çok görevl bir arada yuruten başka bır kışı çıkmadı Gözlemcılere gore Jaruzelski bihnçli olarak halk karşısina ve TV ye fazla çıknııyor Halka alçak gönüllü, gösterışten hoşlanmayan ama guçlü lıder izlemminl vermeye çahşıyor Dıger bır deyışle «Hevesslz Sezar» görüntüsüne bürunmeyı amaçlıyor Jaruzelskı nm gerçek gücünü gosteren en önemli olgu ıse, 21 kışılık Askeri Konseyın yapı&ı Askeri Konsey Uyelerı 56 ıle b yaşları arasında, Jaruzelski gibi, Sovyet kurO mav okullarmda eğıtim gormüşLer, Polonya ordusuna tkincı Dunya feavaşı sırasmda katılmışlar ve 1946 1948 yıllaıında antı komünıst partızanlara karşı yürütülen kampenyada yer almışlar ve hepsı de Jaruzelskl'nin dostlan. Konsey uyelerinm dığer önemli bir yanı da çogunun ordu ıçınde sıyasi gorevler yurütmüs olması. Çoğu kurmay eğıtim okullarmda sıyasi eğitim başkanlığı görevini yürütmuş kışıler Bır Batılı gozlemci şoyle dıyor «Konsey Syeleıinin Ueserlendirılmelerlnde en önemli kıstas, slyssal açıdan guvenılır olmalarıdır. Eğer siyasal açıdan güvenilir olmas&Urdı bir hiç olurlardı.» Jaruzelskl'nin Konseydekl adamlanndan en önemllsl General Flonan Siwıcki 56 yaşmdakl Savunma Bakam Yardımcısı orduya 17 yaşında katıldı, îktncl Dünya Savaşı sonrası antı komünıst direnişin bastırümasmda yer aldı, Sovyet Genelkurmay Akademisi'ne gitti ve lkl yıl Çln'de askeri ataşelık yaptı Siwlcki aynca 1968 yılmda Varşova Paktı kuvvetlerinın Çekoslovakya'yı lsgall sırasmda da onemlı gorevler aldı Bu arada Jaruzelski'nin Askeri Konseylnde ea «ÜEUI 4 • kışi arasmdan üçünün Edyrard Olerek dönemlnde 1870 > \ilmda Sılezya'da görevli olduklanna dlkkat çekülyor Bunlar General Siwıckı, General Molczyk ve Henryk Ba oaoswıcz. Bır gozlemci şöyle diyor «Bn generaUerln çogn Glerekın donemınde yukseldüer. Gierek Jarnzelskt'yl, JarnzelsU de bunları atadı. Hemen hepsi mevkllerlnl JaratelskTye borçlu a Gdansk ta Lenın lersanesınaa siKiyoneınnın NK yunıoınnjoıı u r yuıuıuu OIMYUMOIUMIM Han ouaı ertesı gunu 14 AraSK ta Lenin tersaneslnda sıkıyonetlmın ılk gunlerınden b r gorüntü Sıkıyönetımın nun edılışlnln • lıkta yapılan gösterlde blrlken kalabolık dovrılerok ateşe venlen polıs otosunun yanışını seyredıyor. ? Polonya'lı işçi, Gdansk'ı anlatıyor Dış Haberler Servisl «New York Tlmes» gazeteslnln Varşova muhablrl Jonn Darntbon sıkıyoneUmln Uk gıınlertnde Gdansk kentlnde bulunan 20 yaşındakl bir Po lonyalı İşçi ile gızlice üç saat suren blr gorüşme yaptı. Anunsanacağı gibl, bir Baltık Uman kentl olan Gdansk' ta sıktyönetime karsı en sert dlrenme gösterilmisti. Varşova httkumetl, Gdansk'takl çatısmalarda 300 kişlnın yaralandığını, bir kişinin de fildttgumı bUdlrmişU. Gene işçi, John Darnton's Bkıyönetimln Uk frünlerindeki olaylan tarih sırast ile ydyle anlatıyor: Pazar • 13 Aratak Lenin tersanesine gittim. Kapının önünde çiçekler, Waleaa'tun ve Papa'nın resimlerl vardı. Megafonla fabrikalara ve öğrencllere anons yapüarak, tersaneye heyetler göndenneleri istendl grev ve dlrenme başhyordu. Dışanda 2 bin lüsl vardı. Tersanenin önün de de alta tankla, lkl polia aracı bulunuyordu. Yakmlardakl bir köyden, tersanedekl lsctler ioin küçük bir kamyonetin Igiode 200 ekmek ve konaerv* et geldi. Halk laçUere ylyeoek getlrlyordu. Lenin tertaneslnm kapısıoa gelen blr grup asker, grev d isçilere çay ve kahve verdl. Bu, çok gttael blr davramstı. İşçller yemeklerinl aaker lerle paylastüar. Pazartesl, 14 Arabk Lenin tersaneslnln önünde mu azz»m bir kalabalık Tardı Içerldekl grevd isçiler demir parmaklıklann ardına yığümıştı Dışarıda İ4M, onlan görmeye gelen eşleri, çocuklan ya da kardeşleri var dı Bazı çocuklar babalarını görünce ağladılar. SaU, 15 Aralık 1970'tekl çatısmalarda ölen isçiler Içm dıkılen anıta doğru yürü düm Havada blr garıpnk vardı. Birden g&zlerimdea yaşlar boşandı Polıs kalabalığı dagıtmak ıçın gbz yaşar tıcı bomba atnuştı önüme altı polıs çıktı Başlarında çelik miğfer, yüzlerinde mas ke vardı Coplan, kırli ve eğilmış durumdaydı. Halkı dövdüklen bellı oluyordu Bana hemen oradan uzaklaş mamı, yoksa hesabımı KÖreceklerini söylediler. Lenin tersanesinde İsçiler kapüann genslne 40 tonluk kamyonları dayamışlardı Çarşamba, 16 Aralık Ben bu günü, isçilere karşı «6ç alma günü» olarak kabul edlyorum Trenle gelırken, ük kez Jaruzelski aleyhinde slogan atıldıgına tanık oldum Istasyona geldiğımizde gözlerime inanamadım. Orada toplanmıs belkl 20 bin kısl vardı. Oysa hükümet toplantüarı yasaklamıştı. Herkes, işçi amtana doğru yürüyordu Bu arada ZOMO (özel gü venllk bırlikleri) geldi. Zırh lı arabalardan v»*Hfft dağıl malan için anons yapıyor lardı. Halk ulusal Mars sOy lerken, Uk ateş açüdı. ZOMO otomatik tüfeklerle ateş edi yordu. Ama, kurşunlar boş tu. Halk korkuya kapıldı, an cak, dağılmadı. Bunun Uze rine ZOMO, göz yasartıcı bombalar atmaya başladı Heplmia ZOMO'ya saldırdık ZOMO geri çekilmeye başla dı Halk eline ne geçerse, ZOMOya atıyordu. Güç durumda kalan ZOMO ha\aya kırmızı roket atarak, yardım istedl. Kanıyonlarla takvlye birlıklerl geldi Kamyonlann önüne çıkarak yollannı kestik Bır asker çıktı ve kamyonlarda yalnızca askerlerın bulunduğunu söyledı Halk bunun üzerme arabalara yol verdi. Ama, bazı kamyonlarm içm de ZOMO üniforması giy miş kişüer gördük Onbeş dakıka sonra dört kamyonun daha geldlğini gör dük Bu kez yolun kenarında mevzılenerek benzın bombalannı ve taşlan ha zırladık Saldınya geçtık. Bır asker arabanın camlannı kıran bir taşla yaralandı Sedye ile taşırlarken, «Benim suçum yok. Emlr aldım» diye bağırıyordu Ortalik iyioe karışmıştı. Bu sırada uçaklarm geldlğini gördüm. Bi ze göz yasartıcı bomba attılar. Ama, rüzgâr sert olduğundan gaz dağıldı ve etkili olmadı Akşam 18'« dogru Ur gurup, Okoewa Caddesfndeki poUs karakoluna saldırdı. Camlar taşlarla kırüdı. Daha sonra pohs arabalannOan benzln boşaltılarak, buntar süt şlşelerine kondu ve bom ba hallne getirildl. Bu sırada su hortumlu zırhlı arabalar geldi olay yerine* Halkm Uzerine su sıktılar. Isı, eksi 6 derece idl. Biz ise, bazı arabalara benzin bombalan attık Çatışma, gece yansma kadar sürdü. Perşembe, 17 Aralık Tren lstasyonu ZOMO tar»Iından kuşatılmıştı ZOMO' nun askeri ünüorma grydigi nl duydum Boylece halkm tepkisını çekmeden, olay yerıne gelebıleceklerdı Tam madığun bırısı, ZOMO tara fmdan açılan ateş sonucu bacagmdan yaralandı. Blr gün bnceki çatısmalarda 6 yaşındakl bir çocuğun basın dan yaralandığını öğrendik Çocuk daha sonra hastanede öldü ZOMO'nun saldırüarı sertleşıyordu ZOMO, onlara a t tağımız kaldırım taşlarmı toplayarak, dükk&nlarm vıtrinlerine atıyordu. Boylece, dükkan sahıplerınl bızım aleyhımızde kışkırtmak Istl yorlardı ZOMO unılorması gıynuş Ikı kişıyl yakaladık. 100 kışi kadar vardık Ünıtormaları nı ve çelik migferlerını çik&r tarak soyduk ve ddvduk, sonra da buzlar içindekı Metlowra nehrine attık. Bu sırada, cırhlı arabalar geldiğinden kaçıstık. Adamlara ne olduğunu bilmiyorum. Daha sonra tanklar geldi ve blr tür mermi atmaya başladılar. MUtais blr gürül tU yapıyorlardı. Çok kork tuk ama, dırenmeye karar verdlk. Tanklara benzin bom balan attık, bir iki tanesinln motoru ates aldı.. Bunun Uzerine geri oekildUer. Bu gerçek bir savaşü. Biz gerçi genciz Ame,, Po lonya'da gerçeklerl lyl bill yoruE. Yani, uzun besin kuyrukları, açlık, dayanış ma ile yapılan anlaşmalann çiğnenmesi TV'nm söyledik leri, saçma şeylerdlr Ülke mizın bu duruma düşmesm den çok üzgünüm. £ £ Nasyonal sosyahzm, mıllı mıidsınuzın bir parçası. Almanya'nın dunya kültur mirasına kuçumsenmcyecek katkıları olduğunu biliyorum. Fakat nasıl Bach, Beethoven ve Kant Alman tarihine aitseîer, Hitler \e Eichmann gibi isimleri de kabullenmeliyiz. ™J dnuanmamız şok şeklınde değıl, ıtmalı bır şekılcıe oldu b&aretimızın sonuna dogru hala bıyolojızmı savunan bu aıkaddşımuı ızole bıle ettık Iyı bır arkadaş, ıjı kaıakterlı bır msdn olma suıa rağmen Ama ben a&ıl bır başka gozlemımı çok daha şupnelı buıuyorum Yuksek taiısılım sırasmda bızım ku^agm gozledıgım politık ılgısızlıgını kastedıyoruna 1947 19o3 yılları didsmda SIRMEN Acaba politık çekımseıhk Bergson un hafızanın seçıcılıgı teorısınden mı gehyoı ? PLINKt. Euııu bu yonde analu eüıieuım Duşunmeaen ce\aplıyamam Bence bu kayıtsızlığın neüenlerınden buı vatandaş ola râk gecıkme ıle kurdugumuz jaşamımızı suıduımeje gosterılen ihtımamdı Bundan başka yakın ge<,mışm poı tık pıob.°mlerını daha ıçımıze suıdırememıştık Korunma ıçguausuyıe tutucu ıaık Mesela Brechte karşı çekımserden daha ote bır tutumdaydık Ehmızde olanları koruma«v ütıyor, düıa lazla >ıkru»7iak ıçın panık derecesmde bır korku duyuyorduk Berım poıuık bılın cim ancak 1956 da yurtdışuıda çalışnuja ua'jjamamid u>andı 9 yıl gorev yaptıgım Bruksel de multecılerle kaış.1 aş.ınak benı çok derınden etkılıyen ve mutlak yaşamrmn bandıu sonratıi Içın de etkısını surdurecek olan bır aene.idı Masjonal sosyalıst lenn eşı bulunmaz korkunç suçlaıı orada tam anıamıjıd ıç me lsledı. Ve aydın kışıde uyanık olan vt>a olnıası geıeken eleşurı, daha once de sozunu etmıştık, gerçeK anlamda oıada başıadı, Franko îspanyasma geldıgımde olgunlaşmışa ve aaımadan su rüyordu SİRMEN Peki bu bır yuk sırtmiida Ve sızın ıkı kışıhgınız var, bır Almamınız ve Plinke sınız Bu bırbınnm ıçınde ve dihmda ıfeı şey Bu yuızu nasıl taşıyor ve ne hıssedıyorsunuz? PLİNKE Bunu tek kelıme ıle cevaplıydmam t e n bır Alma rum, fakat kendımde, Alman olan benı ve ulkemı eleştunıe hakkını buluyorum Gustav Heınemann Federal Almanya nm tarı binde göru;.üme gore çok gereklı bır duzeltme yap 1 Haleflerınden bıri Theodor Heuss, nasyonal sosjal zm goıuntusune kar şı kollektit utançtan soz etmıştı Heınemann ıse çok açık bır sekilde Işlenmış olan suçları, maksatlı bılmemeyı ve bııgı edın memeyi ortaya doktü ve bır yuk olarak kendısının ve başında bulundugu halkm hajatma kattı 1 SİRMEN Halkm tepkısı ne oldu ' PLİNKE Heınemann pek populer değıldı Çunku bıraz kuru blr kişılıgl vardı, çekıciliğı yoktu Ulkemıu politık bılıncı olan klştleri ıçln, zannedıyorum, gene de Fedeıal Almanyanın en onem li başkanıdır Ama benım bu yuku nasıl taşıdıgım soı usuna gelellm: Hiç bir gun geçmıyor kı, herhangı bıı şekılde bu soru nu, yani Alman olmak, duşunmeyeyım ÇoV ıyı bılıyorum kı, nasyonal sosyallzm mılll mırasımızın bır parçası Almanyanuı dünya kültür mirasına kuçumsenmejecek katkılan olduğunu biliyorum Fakat nasıl Bach, Beethoven, Duıer ve Kant Alman tarihine aıtseler, Hitler ve Eichmann gıbı ısımleıı ae kabullen meliyiz. Federal Almanya bugun Almanyaaa bugune kadar geçerli olmuş en ıyı anayasaja sahıp Kendı açımdan dışarda ya şayan bırının açısmdan, bu anayasanın gunluk uygul ımada bağrından çıktığı demokrası ruhuyla daha çok butunıeşmesını dı lerdlm. J