Katalog

30 ARALIK 1982 Cumhuriyet 11 Sinema Ulkemizde ve dünyada sinema Atilla DORSAY ÎR yıl daha geçıp gilU dunyamızdan... Daha doğrusu dünyamız zaman denen engln sonsuzun içinde bir yü daha dönüp durdu. Her şeyde oldugu gibl sinemada da olaylar bırbinnl izledl. Sinema dünyasında bir yıla, Ulkemizde ve dışarda olmak üzere topluca göz atahm, bajlıca olaylan anımsayıp gellşjneleri özetliyelim... B ^ Tiyatro hlrll Çiçeb», «Newyork Newyork», «Eve Döniiş», «Valantlııo», «Geiibolu», «Rocky» «Hair», «Yükseklik Korkusu», «Te«s», «Şehir Kovboyu», «tlk Kan», «Banker», vs. de bulunan önemlı fılmler seyircı karşısına çıkmıştır . Ölüm, iMuazzez Arçajr, Ziya Keskiner ve Yıldırım Önal'ı aramızdan almıştır. A Dışta tam bir «yaprak dökümü» Ya dışarda? Dışarda 1982'nin en onemlı olayını, ben, olümler olarak goruyorum. Tam bir yaprak dokumu oldu bu yıl, sinemanm en buyuklerı, tanınmışları, sevılenlerı aramızdan gıttı. 1981 sonlarında Abrl Gance, VVilliam Holden, •Ican Kustachp, Natalîe Wood, I,ntte Lcııva. Allan Dwan'ın olumlerıyle başlıyan kasırga, 1982'de ba?lıca şu isımlerie s.uıdu Oyuncıılardan Estella Blain (Turkıye'ye gelmış. Oenıir Karahan'la evlenmıştı), Greçoirp Aslaıı. Victor Buono, Kleanor Ponell, Warren Oates, 'Actor's Studio'nun kurucusu \e kuramcısı Lee Strasberg, Stanlev Holloway, Romy Schneider, Curd Jurgens. Kenneth More. Henry Fonda. Incrid Bergmaıı, Grace Kelly, vıne Turk'ye'ye gelmiş ve A tpar' H la evlenıp fılm çevirmış olan Mrfinia Bruce, Alan Badel, Helmut Dantine, Hueh Marlo•ne. Patrick Dewaere, tsa Miranda, Vic Morow, Patrick Mapce, 1,'lla Jacobison. Ilarold Sakata. Fernando I.amas, Sarah Churchill. Vivien MercIiant, John Beushi. Rsymond Bussicrcs, Celia Johnson... Ybnetmenlerden ise, «Siyab Orte» nin yaratıcısı Marcel Caınus, Teinosuke Kinugasa. Stephan Bosustow, Konrad Wolf. Peter Weiss, R.W. Fassbinder. Alhprto Cavalcanti, «Jandarma» dızısımn vönetmeni Jean Giraıılt. Charles Walters, HentT King, canlı • resim ustası A!exander Alexcieff. John Brahm, Valerlo Zıırlini. Elio Petrt. Klnıt Vldor, Jacqnes Tati, «O Cangaciero»nun yönetmeni Victor Lima Barretto, vs. Görüldüğü eibi inanılmaa bir yaprak dökümü... Kısır bir yıl yaşadık Dikmet GürUn UÇARER icelik açısından özel tiyatrolarda uzun bir suskunluk döneminden sonra blraz da devlet yardımmın etktslyle bir takım kıpırtıların başladığı yıl olarak be lirlenebilir 1982. Gülriz SururlEngin Cezzar, Altan Er bulak Erol Günaydm, Nisa SerezliTolga Aşkmer topJuluklarının tiyatroya donüş yaptığı bu dönerade ga ?ino ve TV reklamlanna gll venerek perde açanlar da var. Yeditepe Oyunculan, Nokta Virgül Tıyatrosu, Enls Fosforoğlu Tıyatrosu gt bl... Bir yanda kapalı glşe oynanan Emel Sayın'lı Neş'ei Muhabbet öte yanda Taner Şener'll Itrî ekip lerl de 1932'nin gazinomüzikal sürprizleri. Dılenirse bu müzikal karmaşasının a rasına Devekuşu Kabare Ti yatrosuAjda Pekkan prodüksiyonu showlu tiyatro ya da tiyatrolushow'u da katabiliriz.. Ve. eskiler. Evet, oidukça hareketlî bir görünümü var geride bırak tıgımız yılın. Bu niceltksel canlılık 1983'e de sarkacak kuşkusuz ama niteliksel açıdan bakınca ufukta gorülen ise tiyatro enfiasyonıı. 1982'deki bu doâurganhk " 0 1 yılları anımsatıyor kl7*1 şiye. N Ö?e1 tiyatroların bir kaCi dışında rastgele kuruian, belli btr düşünce yapısma. , belli bir sanat disiplinlne >r sahip njrrı^yan topluluklar kısa btr süre sonra can çekismeye başlavacaktır kuskusuz Daha önce de görfll dii&u gibi öz ve bicimde \z levtrlnin gerisinde kaian bir tiyatro. sahneseylrci di yalektişindeki dinamizml yok pıiprpk içlevselliSln yitl rerpktir ÖripnpkM Tiyatrolara eeHnfo 10^8'dp Haldun Taıjer Şehir Tiyatrosu ttstüne sunları diyorrtu «Npden DarfUbpdavı bir vakHler yurdıır en itiharlı ve başa rıtı tlyatrosu idi <ÎP onnn dp vamı olan bueünkfl Şebir Tivatrosu en ... sudan repertuvarh ... btr teşekkiil durumuna düştü.. Evet, yine Taner'in de&indigi eibt, eerek beledivedpn aldı6ı vardım. eerpkse sahlp ol dufu saloniar açısından pa rasal kavgular içinde salonsu7İukla savaşarak yaşam u&raşı veren ö/el toplulnkiardan cok daha avan taih dtırumdadır Şehir Tiyatrosu. Ama vine de modası geçmlş bir kuruluştur. Sanırım bunun nedenlertni önrellkle 32 yıl önce Şe hlr Tlyatrosunun görevl «tl yatroda inkılftp yapmak. yenilik göstermek. dtlnva ölçüsflnde sanat yarışına kalkışmak değildir». diyen görüşün bugün de bu kuruluşun yönptlmlnden so rumlu olmasında aramak gerek 1982 yılında da 1950' dekl düşünre cizglsine oranla bir aşama olmadi&i öncellkle repertuara alman eserlerden anlaşılmaktadır Hic Wr özelüei olmavan gfll dürüler, kendl Ulkelerindp Wle hasbelkader oynanarak rafa kaldırılan yazarlar. blrikisi dışında belli bir . dözeyl tutturamamış yerll yapıtlar 20. yuryılın şu son çevreeinde. 1982*de, tstanbul seyircislnin karşısma çıkanlmaktadır. Şehlr Tiyatrosu neden blr Brecht oynamaz, neden bir Weiss. bir Plscator. bir Büchner. bir Fo oynamaz? Bırakalım bunları, neden bir Eurlpides, bir Arlstophanes, bir Çekov. bir Shaw İ7leneme7 bu tlyatronun sahnelerinde? Ve neden sanki pek kolaymış g1bl sık sık sahneye konan Mollere' !n yanlış yorumlarla «uyu çıfcartılır. o Mollere kl btr caSa imzasmı atmakla kalmamış dönya klaslkleri ara^'ia kansmıştır... Her repertuarın eiestirile blleoe&i ve de bir tiyatro re pprttıannın o tivatronun " zenein dagarrıŞında ufak blr damla oldugu Devlet Tiyatrosu Gpnpl Ranat Yö netmeni tarafınrtan açıklandıktan sonra sanırım * bu tlyatronun eser seclm! üstüne söz etmek yerstz, Zirâ kibarca ortaya kon da bir değıl de her yıl bir muştur kl kim ne derse de İbsen, bir Strindberg, blr sin Devlet Tiyatrosu yine Hauptmann ya da bir Shabildlğinl okuyacaktır. Ay kespeare oynasa yine de rıca. bu kurulusun yıllardır blr yerlere varamıyacağmı lzlediğl çarpık sanat politi kanıtlayan bir örnek. Her kasıyla ilgili bir takım ne türlü olanaklara sahip Dev denlere niçinlere yönelmek let Tiyatrosu bunca yıldır sızin sadece ve sadece 1982 bir oyunun blçimsel kurgu yılına bakılacak olursa Sha su ve özünde yüzeyde kakespeare, Ibsen, Strlnd lan mizansen çalışmalan berg, Goldonl, Frlsch, Ha yapmaktan öteye geçen yo uptman, Taner, Asena, Of rumcular yetlştirmemîştir. lazoğlu, Cumalı gibl yazar özdemir Nutku'nun bunlann yer aldıgı blr oyun dan 26 yıl önce söyledlkleri düzenl içln pek fazla bir bugün de aynen geçerlidir. ••Devlet T4yatrosu belki kuv şey de soylenemez. 1850'lerde de Gattlle Fran vetll blr kadrodur. Ne var sasında en parlak dönem kl kuvvetli bir TAKIM delerinden birinl yaşayan ğlldlr. Çünkü... Kuvvetli Comedie Française, Raclne" blr takım olabllmesl İçln yö In yapıtlarmı yorumlama netmenlerinin dlnamik, llefea başlamış ve Britannicus, ri görüşlü, cesur olması ge Berenice gibi başarılardan rek.» Bu yıl îstanbul'da sonra Phedre'nin başansız Izlediğimlz oyunlardan han lıgı Comedie'nin en degerli glsi bir çarpıcılık, bir yenl yonetmenlerinden blrinln lik getirmiştir? Bırakalım kuruluştan ayrılarak Lyons' yeniliğl, hangisl Cevdet Kud a gıtmpsine neden olmuş ret'in 1961'de dedtği gibl tu. Bu bir sanat kurulu gerekli Hauptman, İbsen şunıın «artistik» rahatsız ya da Strindberg «havalıgını. daha doğrusu ciddi smı verebilmtştir. Izleyiciyetini beltrlemek için verl nin beğenisinl kazanan len belki aşın ama olumlu Kral Lear başansını öncebir örnek. Sürekli «artis likle ve ne yazık kl lkl yatik» rahatlık lçlnde olan bancıya borcludur, Basil Co bir tlyatronun üç beş yıl leman ve Roger Andrews. m • TUrk sineması için 1982 11fJnç bir yıl oldu. Bir yandan sinemamız, hıç beklenmedık ve kolay erişilemez sanılan bir başan kazandı, «Yol» filml Cannes 1982 şenhğinde büjoık odul aldı. Ne var kı bu büyük başanyı ulusça gerektiğı gibı ıçımıze sindiremedik, fılmın senaryosunu yazan ve fılme son bıçimini veren Yılmaz Guney' ln Turk yasalarıyla ve yonetımiyle çelişen duıumu, bu başarıya gölge düşürdü, giderek başarının ktiçümsenmesine neden oldu. Ancak ve herşeye karşın «Yol»un Cannes birinciliği, sıne mamızın önünde pek çok kupıyı açacak önemli bir başarıydı va 1982'nın sinema cephesıne damgasını vuran bir olay olarak kalacaktı. Bunun yanısıra, sinemamjz dış dünyada ba şarılar eıde etmeyi surdıirdii, «Al» Vaiencia'da 3. lük, «Bir Giinün Hikâyesi» Hyeres'da Halk Jürisi büyük ödülü aldı. Sinemamız bu yıl da birçok şenlikte hazır ve nazırdı: Londra'da «At», Sldlya'da Camarina'da «Bir GfinUn Hikâyesi», Korsika Bastia'da «Yılanı öldür seler» .. Bu özel katılm&lann yamsıra, devlet olarak Kahire fılm şenlifine ve Balkan film şenliğıne katıidık, ancak bu şenlıklere bazı eski ve bnemsız fılmlerle katılmamız (özellıkle bizİTi sayfalarımıza yaxısıdı|ı biçimde) eleştirlldi. Ne olursa olsun 1982 yıh slnemamıem dıçanya açılmasında bir dönürr OLAYI E.T. Yılın noktası oluşturan önemli bir ratığıyla. Spielberg, o koca yıl olarak kalacaktır. «¥unıf way'ın ve bilgln Einstein'ın lle Kenan»ın Faris'ts, «ToUun birçok tilkenln yamsıra Amenka'da, «Umut»un Yunanlstan'da Çetta'ln «Çirldnler de Sever»... ticari gösterima glrmesi de, bu Işte koca bir yılın amlmaya açıhşın blrer göstergesidir. deger sayılı fHmleri.. Bunlara Yılmaz Güney / Şerif Gören'in TUrkiye'de herhalde gösterılmeyecek olan «Yol»ımu ve çeki Ama lşln kendl lçlrrüzdeki mi bitmiş, ancak gösterimi geyüzti, o denli perlak olmaktan lecek yıla kalmış olan bazı savuzaktır. 1982 yine bir zorluklar, lı yaptmlan da ekleyebiliriz: engeller, umursamazlıklar yılı A. Yıtem'ın «Mtte», E. KnrftT olarak geçmiştir. Devletin sineın «Hakfcari.Uie.Bir MevsioıvA. mayla olumtu KîçiTnOe iljlîenöıgentürk'Un «At,, Z. ökten'in mesl olayı gerçekleşmemî?, ha«Faize Hücum», M. Üniin «Kaeırlandıgı söylenen ve basında Cak», Ş. Gören'in «Tomrnk», Ö ban kalemlerce incelenip eleşKavur'un «Gölp, vs. Smeması tirilen blr Sinema Yasası yine Türkiye'deki kadar ihmale uğraflarda unutulmuştur. Belediramış, devletçe bir kenara itılyelerin sinemaya, bilet fiyatlami? bir tilkede bu kadar kaîîrını ve salonlan denetım yoluy leli filmin vapımmı da olumlu la yön vermesl olayı, yine en karşılayanlardansamz, bu göni. olumsı« blçimlyle stlrUp gitmiş şe de saygımız var. tir. Sayısı düşen yerli yapım içinde az sayıda ilginç (ilm çev # fç olaylar: rilebilmiştir... Atıf Yılmaz'ın «Dell Kan», «Dolap Beygiri» Şenlikler, ömer Kavur'un «Kınk Bir A?k ödüller, ölümler Hikâyesi», Feyzi Tuna'nın «Se. nl Kalbime Gcrndiim». Tilrkân tçtekl diğer olaylar arasında, Soray'ın «Yılanı öldürseler», Antalya vs Sinema Yazarlan Serif Gören'in «Alişan», Kar ödüUerl sayılabilir. Bu yılki tal Tibet'in «Davaro». Memduh Antalya şenliginde, ilk 3 dereÜn'Un «Gfilsfim Ana», Halit Rece, «Çirldnler de Sever», «At» tiğtn «O Kadm», Natuk Bayve «Kırık Blr Aşk Hikâyesi» tan'ın «Topragın Teri», Sinan filmleri arasında paylaşılmıştır. Sinemamız için ilginç bir yıl olayı «E.T.»nln yönetmeni Steven Splelberg filmdekl yagözlerl elde etmek için ozan Sandburg'un, yazar Heminggözlerinl kesti ve bebek gözbebeklerlne yapıştırdı. ömer Kavur^ın yönetmen, YaVÜZ Turgul'un senaryo yazan, Cahlt Berkay'ın müzik, Salih Dikişçi'mn görüntü yönetmeni dallarmda «dül aldığı şenlikte Nur Süer v« Genco Erkai en ıyi oyuncular, Güler ökten ve ')rhan Çağman ise en iyi yardımeı oyuncular olarak belirlen raişlerdir. Sinema yazarları ise 1931S3 ^nevSHnl içuı y ^ b k l a n seçlojleEde, , «Ah Gttstel Istanbul»u en iyl film seçmişler, aynl mevsim için «Macarlar» da en iyi yabancı Hlm olarak be. Urlenmiştir. Miijde Ar, tlyas Salman'ın en iyi oyuncu, Nuran Aksoy, Müjdat Gezen'in en ]yi yardımcı oyuncu, Kaya Erere7* m en iyi görüntü yönetmeni «Yılanı ÖIdürselcr»le Zölfü Llvaneli ve «Dell Kan»la Yeni Ti)r kU Topluluğu'nun en iyi film mürtgi bestecisi olarak seçildiklpri bu ödüllerde, yönetmen ve senaryo dallannda ödül verılmemiştir .. îstanbul şenliğınde bu yıl ilk kez sinemaya yer lerflmiş ve gösterilerin büyilJ' ilgi görmesi üzerine sinemanm şenlik kapsamı içinde sürekli ver almacı kararlaştınlmıştır... TV'de Türk sinemasmın en kötü ve Bnemsiz Brneklerinin gös terimi sürmüs, «Preveze Öncesi», «Sultanhisar Destaru» gibl yerll yapunlar, agır eleştirilere uğramıştır. Özellikle büyük kentlerde gitglde ysygınlaşan video olayı ise sinemaya ciddi bir darbe vurma özelliği taşıjan tehlikeli bir gelişim olarak nitpîennti$, ,ancak WJ<1ı6öa da herhMigibir yssal önleın ahnmasıua ..gidilememiştlr. Ba7i sinema yayınlannın yanısıra, Pilm Market isimll bir mesleki derşinin yaymlanması, bu konudaki büytuc boşluğu doldurması yönünden büyük ilgiyle karşılanmış, ancak son biriki sayısında derginin Yeşilçam'm belli bir kesimini karşıya alan (jerici bir tavra girmesi, bu gın^ime bağlanan umutları da boşa çıkaracak gibi olmustur.. Gdrdügümüz yabancı filmlerde ise belli bir kalite yükselmesi oJmuş, bir yıl boyunca, aralannda «Fil Adam», «Yolcu», «Lili Mariecn», «Mado», «Macarlar», «ölümü Beklerken», «Bir Vıldız Doguyor», «Süperman 2» «Patlarsam Yanarsm», «Newyork'tan Kaçıs», «Onun Çocuğn», «Julla», «Kan Davası», «Ze # En olumlu çabalar O Dış dünyada olaylar, ödüller Dı$ sinemada ödüller, yine önemli ölçüde ilgivl tizerlerine çeken ve sinema sanat'mn canlılığını kanıtlayan birer olav bıçiminde geli^ti. 1982 Osraüarı, Katharine Hepbıırn (4. kez) ve Henry Fonda'ya (ilk kez) früldü. Hasta olan Ponda'nm ödülü yatagında kın Jane Fonda'dan alması, olava patetık bir bovut eklendi. (Fonda. ödülden birkaç ay sonra da öldü). En ivi filmi olarak «Ates Arabalan» seçildi, «Mefisto» en ivi yabancı film, Warren Beattr en ivi vönetmen oldular.. Berlin şen HŞlnde Passbinder'in «Veronl» ka Voss'un Arayışı» birinci oldu. Cannes'de Altm Palmlve'yi «Yol» ve Costa • Gavrai'm «Kayıp»ı paylaştüar. Tavianl kardeşlerin «San Lorenzo Gecesi, lüri özel ödülünü aldı. Werner Hereoıt ise en iyl vönetmen seçildi.. Venedik'te Alman Wim VVenders'in «Otayların GidJşî» filmi birinci oldu, jüri özel ödülü, Polonyalı Zanussl'nin «tmperatiNine ve rildi.. Fransız'lann Cösar ödü1U, Jean • Jacques Annaud'nun «Ateç Savaşı»nı en ivi Pransıa filmi, David Lynch'in «Fil Adam»ım en iyi yabancı film seçerken, Mlchel Serranlt ve Isabelle Adjani'yi ödüllendirdi. tngiliz Sinema Akademisi ise, geleneksel ödüllerinde «Ateş Arabaları»m, Meryl Streep ve Burt Lancaster'i onurlandır dı. Inglllz «Sight and Sound» dergisinln 10 vılda blr yaptıgı «Sinema Tarihinln En İyl 10 Filmi. soruştunnasmda, en yenisi 1963 tarihlnl tasıyan şu filmler sıralandı: «Yurttas Kane», «Oyunun Kuralı». «7 Samuray», «Yağmur Altmda», «Se Jdz Buçuk». «Potemkin», *\v. ventura», «Muhteşem Ambersonlar», «Vertieo», «General», «Çöl Aslanı».. IJsteve bir müzikalin (Yagmur Altınds). bir westem'in (Pord'un «Çöl Aslanı»), ve bir Hitchcock gerilim kurdelasınuı (Vertifo) ille kez dahil olması, bu seçimin baslıca özelliglydi. RomanOykü Atilla ÖZKIRIMLI Ö ykü açısından zengın, roman açısından kısır bir yıldı 1982. Yaşar Kemal' in Del Duca Gabrıel Gar cıa Marauez'ın Nobel ödullerı de olmasa roman deni len bir türun varlığı unuıu lacaktı nerdeyse Rıfat IIgaz'ın Yıldız Karayel'ı Ma daralı ve Orhan Kemal odül lerini alırken 8l'den 82'ye sarkıyon bırıncilik ve ıkinciliğe deger roman bulama yan Mehmet Ali Yalçın Ro man ödülü seçici kurulunun uçünculüğu paylaştırdığı (1981) Burhan Günel (Acınm Askerleri) ile Hidayet Karakuş'un (Yafemurlar Ne reye Yagrar) yapıtları ve övgüye değer bulunan Ke mal Ateş (Toprak Kovgunla rı) ile Turgut Erim'in (Girişim) romanlan 82'de pek yankı uvandırmıyordu. Yılın kitabı ise 8l'in son aylarında yayımlanan Fethi Naci'nin «Tiirktye'de Roman ve Toplumsal Değişme» adlı yapıtıydı. Kısırlığı vur gularcasına... Yalnız kötü oldu. Şunun için: Fethl Naci'nin kitabı çıktı, tartışma bitti. 8l'de yılı doldurabilecek roma'nlar yayımlanmasa da roman Ü7erinde tartışılmıştı hiç değilse. romana ilişkin sorusturmalar dü zenlenmişti. 82'de «söz gümüşse siikut altındır» atasö7iine uyuldu. Bakalım yılın veriminpHüyüicteki Nar Ağacı (Yaşar Kpmal), Bay Lear (Oktav Rifat), Vatan Dedüer (Talip Apaydtn). Trenier Yi ne Gidıvor (Muzaffer HacıhasanoMu). Düş Erıml (Çetin A. Ö7kırîml. Kiracı (Sul hi Dölek), Cevdet Bey ve Oğullan (Orhan Pamuk), Dört Mevsim Sonbahar (Ah met Altan). Sevgi Tuzak mı? (Celal Özcan).. Görmedigim birkaç ad daha eklenebilır bu listeye. Ama ni celik değil, nitelik önemli, Turkiye'de romanın. 1982' de gelinen gelişim çizgisine bir şey ekleyebıldığini söyleyemıvorsanız (diyelim yıl içinde yüz roman yayımlan mış) niceiik önemli mi? He le yukarda sayılanlardan bi rinin, yazarının soylediğince yıtirilip bulunmuş bir ilk urun oldugunu (HüyüktekJ Nar Agacı), ikincisinin yine yazarınca çalakalem yazıldı ğının açıklandığını (Bay Lear), ötekinın yıllarca önce Cumhuriyet'te tefrika edii diğini (Vatan Dediler). beri kinin 1979'da ödül kazanıp 1982'de ancak yayımlanabıl dıgini bilivorsanız.. Ne kalıyor geriye?.. Zengin anılarla yazarlık ustalığının bileşimi Düş Erimi. yaşanmışın içtenlikle dile getırildlğl ilk ürün Dört Mevsim Sonbahar. yazarlannm bi'inen çizgilerinin sürdürülduğü Ki racı 11e Trenier Nereve Gi diyor... Kanımca. ne vayın koşul larının ağırlıgı, ne de yaşa nan geçis döneminin yayın ortamını etkileyen sınırlamalan gerekçe sayılabilir bu duruma Doğrudur, yayınevlerl daha az yerli ya pıt bastılar 1982'de.. Doğrudur, yaşam koşullan kitabm lüks bir nesne sayılma sına vol açtı Doğrudur. kitaplarla ilgili soruşturmalar ve yargıbmalar aklanmav la sonuçlansp da bir ürkün tü yarattı yazarlarda da vaymcılarda da Ama şunlar da dogru: îkinci, üçüncu baskısı yapılan romanla zenginliği de sergiliyor. îşte yılın oyku kitaplan: Car donlar (Cihat Burak), Yaz Düşleri / Düş Kışları (Tomris Uyar), Hadi Gidelim (Adalet Agaoğlu), Kısmet Büfesi (Bilge Karasul, Gece Vardıyası (Fakir Baykurt), Banş Çoreği (F. Baykurt), Mahşerin Insanları (Bekir Yıldız), Kente îndi îdris (Ta lip Apaydın), Şarkılar Seni Söyler (Muzaffer Buyrukçu) tmbatla Dol Kalbim (Tarık Dursun), Çığlık (Ferit Edgü), Yoksullar Geliyor (Orhan Duru), Kız Öpme Kuyruğu (Nazh Eray). Gecenin Öteki Yuzü (Füruzanl.ÇiçekliDaf Sokağı (Zeyyat Selimoğlu), Kanal Boyu (Aysel Özakın), Kapatma (Mehmet Seyda), Geçeneğin Karanlığmda (Yu suf Ziya Bahadmlı). Geyıkler Annem ve Almanya (Nursel Duruel), Hanife Nineden öyküler (Nadir Gezer). Sabah Yolcuları (Feyza Hepçilinglrler..) özetle, 1982'de Turkiye'de roman birkaç ad çevresinde tıkanmıştır. Romanda ge rek çağdaş. gerekse klasik yapıtlann çevirisine yöne linmesı, biraz da bu tıkan manın sonucudur. Küçükburjuva eleştirisi, insani gerçekliğin kavranması adına cinselliğin pornografık sayılabilecek bir duzeyde sergilenmesl, kadınorkek ilişkisinln sözde feminist sloganlarla sunulması. toplumu kurtarmaya alışmı? romanunızm kendisinl kur tarmasuıa yetmemiştlr^ Bol öykülü romansız yıl rın sayısı yenl yayımlanan lardan çok Kitap geçmlşte olduğunrian daha az sa tılmıyor. En onemlisı şiirde öyküde benzeri bir tıkanma gorülmüyor. 82"nin öykü kı taplaraı sıralamak yeterli bunun için. Önce nıceliksel zenginlığ' sergilemek istıyorum. Gore bıldıklerimi elbette. Üstelils bu nıceliksel zengınlik salı \fazar adları gözönunde tu tulduğunda bıle, niteliksel öyküde durum farklıdır.. Bunun nedenl öykü yazma nm kolayhğı değil, öykü A Sinema nün clddiye alınmasıdır. Ger nereye gidiyor? çekllği kavramada bilinç Bunların dışında dünya siyol göstermektedir, öykü neması, vıdeoya, özel kanallı yazanna, öykü yazan, yal TVIere vs. gelişmelere karşın nız neyi, niçln anlattıgım de sağlığını korudu. Amerikan si ğil, nasıl anlatması gerekti neması, özellikle gecmise döf inl de düşünüyor. Belki nük filmler yaptı, gecmisln tür dergilerde yayımlayabilme lerini ve kahramanlannı basolanağı, denemelere, araştır döndürücü bir teknikle canlanGenel olarak bakıldığındırmayı denedi: «Kayıp Deflyol da. oykü yazarlarımızın bi malara girlşmesine Bir açı ne Avcıları», «Raptime., «Ge» yor. Yeniyl anyor. so orgia», «Conan», «Barbarlar», linen çizgilerinin altına düş runa el çöz mediklerij, k'endileri olabilen mek gibiatmak. o sorunu yok. bu tilr 'gösterişll nostal.fi> fılm bir kaygısı da bir öyküy.ü geliştirdikleri Daha doğrusu, gerçeklik öy leriydl. Steven Spielberg'in üngorülmektedır. Bireysel du kü gerçeğine dönüştürülebi Iü «E.T.» siyse alısılmıs anlam degildl, yarlıklardan küçük mutlu liyor. Romanda ise bunun da bir billm kurgu fantastiuzay yaratıklarına ve luklara, duş ve düş ötesin tersi söz konusu. tnsanın, ğe yaklaşımındaki yumusaklılc den yasanan gerceğe, bire sonraki yıllarda biriki başa ve sevecenlikle, o da bir tür yin vabancılaşmasmdan top rıh ömek dışmda geçerliği nostaljik bakış içeriyordu. Korlumsal olgulara, iç çatışma ni yitirmemis eski blr yar ku, bilim kurgu. fantastilc lardan dış dünyaya. öznel gısını yinelemesi acı, ama sinema yapıtları yine gözdeydi. Fransızlar ise özellikle pr likten nesnelliğe, kısacası 1978'in romanlan için yaz insanı ve hayatı çeşitli. de dığım yazıdan şu cümleleri lislye sinemada yol aldıla ğişik boyutlarıyla kavrama alarak bitirmek zorundayım «Şok», «Silahlar Sectt», «Cr de Torchon». «Korkuno ya yönelik bir öyküler top 82'yî değerlendiren yazımı he • Garde a Vne» gibi lamı söz konusudur. Anla «Sanıyorum Türk romancısı ler büyük ilgi gördü. Hı M ve kurgu olarak, biçim m bir her Ulkede çığ gibi artan SP] dzellikler açısından da çözmek zorunda oldugu Ro ma şenlikleri, sinema ya sorunla karşı karşıya.. bir çeşitlilık göze çarpmak manm yapısı, kurgusu so n, olumlu sonuçlar verc nema / TV isbirlîfci. bu tadır. Sanki öykücülerimız, "nuv bu da. Romancılanmı das ve etkin sanatın g«U bilinen nitelemeyle, endilerinden kurtula konusunda umutlu olmayı nun bin turlu yaz * • buna bağlı..» rektiren yankılar getirdi. ni göstermek ıster