Katalog

22 ARALIK 1982 KÜLTÜR Y A Ş A M Cumhuriyet 5 Kültür Servisi Her yıl Kanada'nın Montreal kentin de düzenlenen Uluslararası Karikatür Şenligi, yaşayan ANKARA (Cumhuriyet Büro çizerlerden birini bu alan•u) Folklor Araştırmaları da yılın adamı seçer. Bu kiKurumu, «Türk Folkloruna Hiz şi hem Şenlik Seçiciler Kumet Ödülleri»ni kazananlar bel rulunun başkanlığını yapar, U oldu. hem de kendisine aynlan Folklor Araştırmalan Kuru bir bölümde yapıtlanndan mu Genel Başkanı İrfan Ün bazılaruıı sergiler. ver Nasrettinoğlu'nun yaptığı 1982 yilında bu onura Araçıklamaya gdre, bu yılkı ödül lenn TRT Genel Müdürlüğu, Jantinli Joaquin Salvador La Ord. Prof. Dr. A.Süheyl Unver, vado ya da kısaca Quino laOrhan Şaik Göktay, Etem Ru yık görüldü. Çizgi romanun ai Üngör ve Kutlu Ozen'e verü önemli bir sanat dalı hame&i kararlaştırudı. line geldiği yüzyılımızda, üzun yülar Tıirk tolkloruna Quino grafik sanatlara bir hizmet ettıkten sonra 4 yıl ön aydınra daha beşikten edince ölen Ihsan Hmçer adına ko. dıği büyük yetenegi katıyor. nan ödüUer lle ılgıü olarak, kurum başkanının yaptığı açık Elli yıl önce Arjantin'de do ğan Quino, daha üç yaşınlanıa şöyle: «Folklor, btttün kültürün te dayken sanata gönül verraelidir. Geçmişi bümeden, geç di. Reklam desinatörü olan mişten hiz alnıadaıı mlllı kül amca8i onu eğlendirmek için türün olu.ştımılması müınkün insan ve hayvan resimleri tleğildir. Biz, kurum olarak, çizerdi. Çok etkilenen çocuk çeşitli folklor çalışmalarau resim yapmaktan başka şey sürdürürken, Türk tolkloruna düşunmez oldu. Bir takım onemli lıizmetleri bulunan nesneleri ve üısanları kâğıkisi ve kuruluşlan da ödüUen da geçirmek onda tutkuya dirmenin yararlı olacağını dü&ündük ve geçen yıl ilk kez, dönuştu. öyle ki, daha orta Türk folkloruaa bj'zmet ödülü öğrenimini tamamlamadan, verdik. Bu yılın ödüllerini, son on beş yaşındayken doğdu fki yıldır, önceki yıllara oran ğu kent Mendoza'nın Güzel la folklor konusunda son dere Sanatlar Akademisi'ne yazılce yararlı yayınlar yapmakta dı. Onaltı yaşında kendini oldugunu gördüğümüz TRT'ye, bulduguna inanarak, ulkesibocalann hocası Ord. Prof. ni fethetmek niyetiyle başOr. A.Süheyl Unver'e, halk e kent Buenos Aires'e gitti. debiyatımızuı büyük insanı Or han Şaik Gökyay'a, çeyrek yfiz Oysa kimsenin ona aldırdı yıü asan bir süredir yayımla ğı yoktu. Kısa sürede paradığı Türk Mıısikisi' dergisiyle sı tükenen genç dahi adayı, Türk Halk Müziğinin gelişme süklüm püklüm baba evine sine değerli katkılarda bulu dönmek zorunda kaldı tlk nan Etem Ruhl TJngör'e ve işi askerliğini yapmak olSivas Bölgesi'nde yaptığı çok du. 1653 yilında da, bu kez değerli folklor araştırmalarıy biraz daha yaşlı ve kararlı la, örnek çalışmalar yapmakta olarak başkente ayak basolan edebiyat öğretmeni Kutlu ü. Ozen'e vereceğiz.» ödüller ile ılgıll gerekçeli ka rarm kamuoyuna açıklanacağı nı bellıten Nasrettinoğlu, ödül törenlnin 25 aralık 1982 cumartesl günü saat 11.00'de Türkîş salonunda yapılacağmı bildırdi. Once küçük ama saygın bir gazetede is buldu. tki ya kasını bir araya getirme ça balannı sürdürürken de. borç harç bir karikatür albümü yayımladı kendi hesabına. «Mundo QuinoQuino'nun Dünyası» adlı bu albüm genç sanatcının yazısız karikatürlerini bir araya getiriyordu ve Quino'nun dikkati çekmesini sağladı. Aynı zamanda sevgiüsi kim ya doktoru güze! Alicia Co lomba'dan da evlenme teklifine bir «evet» karşılıgı almasma yolaçtı. Otuz yaşın daydı ve ülkesinîn sanat çev relerinde artık saygıvla ani lan bir adı vardı. Ara sıra işbirliRi vaptıgı bir reklam firması, çamaşır makineleri reklamında kullanmak üzere ondan bir tip varatmasını istedi Ve bu istekten. kü çük kız Mafalda doğdu. Reklam firması Mafalda'yı çok hafif. «seçkin» olmaktan uzak, fazla popüler. cid diyetten uzak siyasal yönden kavgı verici. karikatüre fazla yakm sevimsiz, doIayısıvla da parlak bir ge lecekten voksun buldu. Ama 1964 vılında önemli bir haftalıV "ergi Mafalda'yı de Türk Folkloru'na Hizmet Ödülleri'ni kazananlar belli oldu Arjantinli Quino9 yılın en cok sözü edilen cizeri ' Dallas,, dizisi Alman meclisinde tartısıldı Cihat Ozegemen, 15. kisisel sergisini actı "Müziği hozan arabesk akımı resmi de yozlastırıyor^ Kültür Servisi Nişantaşı Galeri Lebriz'de kisisel resim sergisi açan Cihat Ozegemen «Resimde gerçeküstücülüğü ül kemizde ilk ben kullandım» diyor. Güzel Sanatlar Akademısi Mimarlık bolumU mezunu olan Ozegemen, yirmi yıldan beri resim yapıyor ve yaklaşık 15 kışisel sergi açtığını soylüyor. Resun anlayısı ve sergılediği yapıtlar üzerine konuşmak için Karaköy'dekı atolyesınde ziyaret ettiğımız Cihat Ozegemen'in konusuyla iİRili olarak soyledıği ilk soz, «Resim bir açıdır. önemli olan bu açıyı yakalamaktır. Açıyı bulabilmenin yolu da bakmasını ve görıneslni bilmefcten eecer» oidu. Ozegemen kendi resim anlayışını şöyle açıklıvor: «Türkiye'de resim alanında gerçeküstücülüğü ilk ben kullandım. Çünkü benim vapım değişik. Yeni yöntemierle, veni çizgilerle, dış dünyadakileri iç dün yamla bir bağ kurarak anla> tıyorum. öncelikle neye nasıl bakacağımı ve iç dünyamı iyi biliyorum. Yöntemim ic dünyamı iyi tanıyıp, dıs dünyayla bağ kurabilmek ve bunlan yan sıtmak. Herkesin giirdüğü şeyierin resmini yapmak kolaydır. önemli olan o RÖrünen 'şey'e yorum katabilmek örneğin: Bir mezarlıkta prttrılüeiim kanncalar bende mezarlık postacılan İ7İemini uyaııdırmıştı. Onlann resmini yaparken hem toprak aitmda bir ölü, hem dışarda yaşayan bir canlının ruh hall icindevdlm. Kısaca benim vaptı&ım doğasal \e toplumsal olavların birpyde, bireyin iç dünyasmda yarattıgı bunalımlar. onları kamçılayan seyleri resimlemek.» Kendi resim anlavışını böyle anlatan ressam Cihat özege men, günümüz resmuıde tıpkı müzikte olduâu gibi «arabesk» anlayışmm hükıim sürdügünu öne sürüyor. «Müzikteki arabesk nasıl onu yozlaştınyorsa. resimde de yozlaştıncı eserler verlliyor. H.Tlkın da büyük bir hiilümüniin sevdiği. alıo eviniıı duvarıns astığı resimler bnnlar. Göl kenarian. orman re Kültür Servisi îtederal Almanya'da, «Dallas» dizisinin mutlu yuvaları yıkabıleceğı konusunda patlak veren tartışmalar üzerine, Federal AJmanya hukümetı basına bir açıklama yaparak, Amerikan TV dizisi «Dallas»ın Alman ailesi ıçin önemli bir tehlike oluş turmadığını belirtti. Ülkemizde de gösterilmiş ve yeniden gösterilmesi tartışma konusu olan «Dallassin, özellikle de fılmin başkışılerınden JJl.'ın yaşama bıçıminm Alman yaşam tarzını etkileyeceğı konusunda Alman parlamentosunda cıddı tartışma1ar çıktı. Sosyal Demokrat milletvekılı Hans Wallow, Gençlık, Aıle ve Saglık Ba kanlıgı'nın, bencillıgı ve dü zenbazhğı bir erdem gibi sunan 92 haitaiık «Dallas» dizısıyle Almdn ailesme sevgı, güven, hoşgörü, anlayış, özveri ve sorumluluk gibi erdemlori aşılamaya yonelik kendi polıtikasıyla nasıl bağdaştırdığı nı sormuştu. Hükümetm bu soruya verdiğı yazılı yanıtta ıse şöyle denıliyor: «Hükümetüniz, insan birlikteliğinin en sağlam biçimi ve toplumumuzun ve devletimizin temell olarak ailenin önemlne Ulşkin siyasalarını ye niden açıkhğa kavuşturacaktır. Ancak, hükümetimiz, önemli sayıda Alman ailesinin DaUas adlı TV dizisini kendi aile yaşamlarııı da örnek aldığıtıa inanmamaktadır.» AJmanya'dakı «üallas» tartışmaları bütün canlılığıyla süruyor. Sosyal Demokratlar konunun üstüne gıtmekten caymıyorlar. Hukumetm olaym fazla önemli olmadıgı yolundaki açıklamalarına karşm, milyonlarca Alman 1981 hazira nından ben her sah akşamı ekramn karşısında koltuklarına gömülüp J.R.'m marifetlerini ssyretmeye devam ediyor. KARİKATÜR USTASI Qnino, yazısız karikatür ustası ve küçük kız Mafalda tipinin yaratıcısı olarak dUnyanm en ünlü adlarından. Yukarıda onun en sevilen yapıtlanndan birini görüyorsunuz. nemeye niyetlendi. Bu ilk deneme altı ayda fiyasko ver di. Ancak Quino'nun yazısız karikatürleri büyük ilgi gö rüyor, ünu yayıldıkça yayıhyordu. Bu kez Arjantin' in en büyük gunlük gazete lerinden «El Mundo» haftada altı gun Mafalda'yı yayımlamayı kabul etti. Ve Mafalda tipi, kısa sürede yediden vet mişe kadar her çocuğun sev gilisi oldu. Ardmdan küçük bir vayınevi Mafalda albüm leri basmak istedi. Ve on tki yılda beş rnilyon Mafalda albüm ü satıldı. Bu buyuk ilgi Avrupahlann da dikkatini çekmekte gecikmedi. önce Roma'nm büyük gazetesi «Corriere del la Sera», ardmdan «Paese Se ra» küçük kızın serüvenlerini yayımlamaya koyuldu. Ardmdan Mafalda der gilere atladı. Derken sıra İtalyanca albümlere geldı. Mafalda îtalya'nm da en popüler tiplerinden bin olmuştu. ttalya'yı tspanya va Portekiz'in ünlü yaymevleri izledi. Sonra sıra Breziiya'ya geldi. tsrailliler Mafalda'yı tbraniceye çevirirken, Almanlar. Danimarka lılar, tsveçliler, Norveçliler ve Finliler de kervana katıldılar. Artık Mafalda oek çok dili birden konuşuyordu. Fransızlarm ünlü gunlük gazetesi FranceSoir'dan son ra sıra tngilizlere geldi. Ve Mafalda artık her gün yuz milyonu aşkm insan tarafm dan okunur oldu. Şimdi îtal yan ve Japon televizyonları programlarında Mafalda'ya yer veriyorlar. Birleşik Ame rika. Çin, Sovyetler Birliği dışında belli başlı bütün ülkeler Mafalda'nın serüvenlerini adım adım izliyorlar. Yılın altı ayı Milano'da, altı ayı da Buenos Aires'de yaşayan Quino. Mafalda tipinin kendisine sağladığı buyuk unden tedirgin. Pek çok kişi gibi o da, asıl yazısız karikatürleriyle gelecek kuşaklara mal olacağı inancın da. Zaten bu yönuyle 1979 yilında Bordighera'da Altın Palmiye ödülunü aldı, Fran sızlar tarafmdan her yıl verilen Kara Mizali odülune la yık gorüldü. SENARYO GİBÎ ozegemen, resun yaparken senaryo gibi kuıv dusanu, küçük kağıtlar üzerinde küçük parçalar haline getirip sonra tuvale döktüğünü heUrtiyor. simleri, çiçek resimleri gibi... Bu resimlerin hlçbirinde ressamın yorumu yok, insan yok. Çünkü insan girlnce bir devinim gerekiyor. Böyle bir zorlamajı göze alamayan bimi ressam lar çok satacağuıi da düi>üncrck bu tür resiınler yapıyorlar. Ben bunlara, «Sanat Hastürbasyon»ıı. bu tür resim yapan ressamlara da «Mastürübatör» diyorum. Naif resıne karşı değilim, ama bu yapılanlar naif resimler de deçîl. Çün kü manzarayı, görüneni aynen tuvaie aktarıyorlar. Ovsa çerçek bir ressam ne tür resim vaparsa yapsm. Itendinden birşeyler katmalıdır» eörünuşü savunuvor özesemenYağhboya ve pastel çalışan sanatçı resimlerinin ıçerde alıcı bulamadığını ve büyük tepkilerle karşüandıeını da be lirtiyor. Cihat ozegemen bir resml nasıl yaptığını da söyle anlatıyor: «Resim yaparken senaryo yazar gibi kuruyor, küçük kâğıtlar üzerinde küçük parçalar lıalîue getiriyor. sonra bir anda tuvale döküyorum. Orne ğin, bin çiçekii bir koltuk örtüsünde diğer bakanlardan çok daha farklı şeyler görüyorum. Bu bazan bir arslan başı, bazan bir insan vüzü olabiliyor. Sonra da bunlan anîattığını aşamalardan geçirip resimliyorum. Benden sonra oraya bakanlar da benim gördüklerimi görebiliyor.. 10 ocağa kadar Galeri l,ebriz'de sergisi surecek oîan sanatçı, önümüzdeki günlerde yapılacak olan Çagdaş Türk Resimleri sergisine de ıki tablosuyla katılacak. Ayla Âlgan Paris'te "Öiü Canlar,,da oynayacak PARİS, (THA Sanat Servisi) Tiyatro ve ses sanatçısı Ayla Algan, Fransa'da Mehmet Ulusoy'un yönettiği «Özgürlük Tiyatrosu»nda, Gogol'un «ÖIü Canlar» adlı romanınin sahne uyarlamasında başrollerden birini Fransızca oynayacak. Paris'te ödenekli tiyatro olarak çahşmalarını sürdüren «özgürlük Tiyatrosu», Mehmet Ulusoy'un yönettiği oyunlarla büyük ilgi görüyor. Bir süre önce Paris'e giden Ayla Algan. «Ölü Can lar» adlı oyunun provalarına katılıyor. İNSAM POSTASI Ml NE O V.NE CUMHUE.VtT B.R MAYIR Iş Bankası Seramik Ödülü H. Çolakoğlu'na verildi Kflltür Servisi Turklye îş Bankası'nın 1982 Eleştiri Deneme Büyük Ödülu'nün «Paf ile PuN adh yapıtıyla Saiah Birsel'e verilmesinden sonra, Seramik Büyük ödü lü de «Evrende Barış» adlı seramik tablosuyla Hamiye Çolakoğlu'na verildi. Vecdi Aksoy, Prof. Dr. Adnan Çoker, Prof. Sadi Di ren, Güngör Güner, Melike Kurtiç. Prof Dr. Gönül öney ve Sezer Tansuğ'dan oluşan Seramik Büyük ödülü Seçici Kurulu. bu yıl ödülün Hamiye Çolakoğlu'na verilmesini kararlaştırdı. îstanbul Devlet Tiyatrosundan 3 oyun Salahaddin KÜÇÜK JL STANBUL Devlet Tivatrosu'nun bu kış dönemtade sergij ^ ledığı üyunlardan üçünü izledık. Ibsen'in «Rosmersholm», • Turaıı Oflazoğlu'nun «Kosem Sultan», Goldoni'nin «tki A Efendlnin Uşağı» adlı oyunlan bunlar. Genel bir eleştınlennı yapmaktan çok sergüeme biçimlerinden söz etmek istıyoruz. Özellikle «Rosmersholm» ve «Kösem Sultan»ın yöneticisı Kemal Bekir'in bu iki oyundaki yorumu Üzerinde durmak gerekiyor. Bılindıği gıbi günümUz tiyatrosunda yönetici, oyun yazan kadar önemli bir kişı. Tiyatronun kaynağında önceleri rahipler, daha sonra da şairler yöneticiydiler. İkinci bir kafa gerekmiyordu gösterılerınde. Ne var ki seyirlik yapıtlar zamanla güçlerin; yıtınneyo başlayınca «rejisör» derulen yönetici ikinci bir yaratıcı gıbı ortaya çıktı, Alman yöneticilerden Max Reinhardt «Shakespeare'in ya da Molire'ln yöneticiye gereksinmeleri yoktu. Oyuniar bir yazın yapıtı olmaya, seyirlik niteliklerini yitinneye şlavnica ikinci bir kafaya, bir yorumcııya, yöneticiye bas vurulmııştur,» der. Gerçekten günümüzde gerek klasiklerin gerekse yeni yazarlann yapıtları değişik yöneticilerin ayn ayn yorumlanyla görünüm ve an'.grn değişikliği gösterebiliyorlar. Bugiin becerisiz bir yönetici çok değerli sayabileceğımiz seyırlik yapıtı değersiz izlenıimez bir bıçime sokabiliyor. Oyuncular için de sanat güçlerım gösterebilmelerinds yönetici önemli bir etken. Oyuncu çoğu kez kendt başma kalmca sahnede şaşkınlık gösterebüir, karşiMndakinin nasıl davranacağını bilmeyebilir. Oysa yönetici bu sakıncaları önler ovuna şaşmaz bir düzen anlayış getirir. Kîmi tutucu yöneticiler kalıplaşmış estetlk anlayışlann anırları içınde kalmayı yeglerîer. Kimileri de yeni yorumlar arar Rus rejisörü Meyerhold yenilikten yanadır. «Yönetici oyunun anlannnı izleyiciye en iyi ve RÜzel bir biçimde anlatabilmek tçin yazarın ardı ardma dizdiğl sahneleri alt üst edebUir. Çünkü bir seyirlik yapıtı en iyi anlayan Hşi odtır. Belkl yazanndan da 5te. Yönetici oyunn yazarı gibi yalnız düşlemez. somutlaşttnr, gözleriyle de görür,» diyor. İhsen'in «Rosmersholm» oyununda biçbir olay yok. Geçııüş gitmiş bir olay üzerine kuruludur tüm oyun. Klşiler yalmzca konuşurlar, yani bir olay yaratamazlar. 3 T var M bu konuşmaSe larda ruhsal fırtınalar estirilmektedir. Yönetici Kemal Bekir, bu ruhsal fırtm&lann sahneden izleyicilere ulaşabilmesini sağlayacak ovıın diizenini ve biçimini bulmus basanyla ve ustahkla uygulamış, İbsen'in oynanması bir yana, izlcnmesi bile bunca güç olan oyıınu bıkmadan, bir solukta dinlenir niteliğe kavuşturmak her yöneticinin harcı olmasa gerek. Turan Oflazoçlu'nun «Kösem Sultan» oyununu da Kemal Bekir vtfnetmis. Konusunu tarihten alan ovunlardaM KÜçlüğü çok iyi dpgerlendirmiş. Oyıuıun Atatürk Kültür Merkezi'nin büyük sahnesindeki teknik olanaklardan yararlanarak göz kamaştmra pHıiintüler içine alab)hrmiş ovumı Goldoni'nin «tW Efendlnin Uşatı» yHnelmenlnin yaptığı gibî. Oysa Kemal Bekir akılcı bir dcvranışla bundan knçmayı bilmiş, «Talm Kat»ı, özentisizligi seçmiş, «Kfispm Sultan»ı yeni bir yorum katmadan, aynen ken51 boyurları içınde ve yızarmdan gelen de^er ölçüleriyle başbaşa bırakmsvı yçŞİpnıistir. Kanınıra en iyısint yapmış. Ka yazık ki «îki Efendinin Usagı» yönetmeni için aynı düsitapeleri taşınııvoruz Ybnetmen gösterişli oyuncakiarla oynama yı yeelemiş. Klâsik de£il ama ona benKrnek isteyen bir cevre dü7sni: «rnvTimpdîa Opll'4rte»nin giv'rtlpri dpŞil de grüiiinclestitirilmiş, günümiizctekilers benzey?n giysiler. Gerceğe özenilerek ka. nalda gnndol yürütmeler... Bir de kukla estetiğınde bir oyun biCimi ycglenmlş. Kammca oyunun tümünde yönetim açısından estetik degerler çel'şMsi, lutarsızüğı var. Ama yuıe de «tki Efendinin tTşağı» beğenılerek izleniyor. KİMKİME D U M DUMA bu renklerh însano ver. dîğı huzum bak I K\cmm lar. turuncutar, maviler J>irbirine f Behic AK Ne kadar mtıttuyum bir biben... İçf m «Picasso ve Akdeniz» sergisi Roma'da açıldı tTALYA, (THA Sanat Servisi) «Picasso ve Akdeniz» konulu sergi îtalya'nm başkenti Roma'da acıldı. Picasso'nun 1953'ten bu vana dözenlenen bu en büvük sergisı, ünlü sanatcının her tür çalışmasını vansıtan tab lolarHan olusuvor. Sergide Picasso'nun 190B'da îspanya'da vaptıgı «tki Erkek Kar deş* ve 1972'de tamamlfHıgi «De&irmenierin Göriimülerinin Hareketlerî» gibi 6nemli tabloiarı, avnca gravür. desen. seramik ve vontu çaiışmalanndan örnekler yer ahvor. Sergi. Fransa B09 Zaınanlar ve Dinlence Bakanı Andre Henry tarafmdan açıldı. Fransız bakan. açış. konusmasınrta Fransa'mn Akrteniz kültürflne verrii&i önemi vurerulavarak ttalya'yla eiriçilerek kflltör d» yanısrrmsından söz etti. Antiller'de açılacak Akdentz Kültür Enstitüsü'ne deginerek amaçlannın dünvanın her yerinden srelen insanla nn bu enstitüde kavnasip kültür alışverişînde bulunmaları oldugunu söyledi. Tabîi. butün bu huzuru da^ yabilmemin arkasında,uannkf ey odeı/imi başanyla hazırlaya bilmiş glmam yatıyor.» oe.ben. ev öbevimi L/apnnOfdırr?., Rrnq günesin öatışı t»enirnole 30 cesit reproduksivon TEBRÎK KARTIAEÎI 20 TL YENİ YAYINLAR Ankara cad. GuncerHan 45/11 (Vilayetkarşısı)Caijaloğiuİst. Tel262310 lANINMISRESSAMLARIMIZDAN GALATA SANAT GALERİSİ DOĞANPAkSOY •• ; Resiıtı Sergisi ^ •• : 10 Aralık10 Ocak. Tünel Meydanı TünelPasajı B Blok 9/2 Tel: 493551 [CUMALn SamtGaleriâ İBRAHİM SAFİ resim sergisi 21 ARALIK«OCAK Moda Cad 364 Kactkoy tel 37 İS 31 [CLJMAU; SanâtGakrisi NURİ İYEM resim sergisi 22ARAUK11OCAK TttVİKIVECtD NcOINIJAKTUI ISMNBUl W4rO4) SANMT GALERtSt $ENOLYORQZUJ RESİM SERGİSİ 223Arafck r Camkstan aiöffcsnvaalcrisuL. Resim Sergisi .18 Aralık7 Ocak Pazar hariç hergün açıktır* Tet: 58 87 98 LEVENT Afi$JFWY MEHMETARMCIK RESÎM SERGİSİ 16>30arabk Tâksim Sanat GalerisJ Resim Sergisi 1631 Aralık vâlıkuıuıgı cad.no.45 niş;uıl;ışı Bağdat Cad.No 256