Katalog

9 KASIM 1982 Cumhuriyet Caüşanlar... Soruîan..Sarunîarî.. * Y(^r«aŞSRftL ÜCRET BORDROSU VE ÖNKOŞUL: «(...) Davacının, davalıya ait fınn işyerinde hamurkâr yardımcısı olarak çahşmakta iken işine son verildiği anlaşılmaktadıı. Taraflar arasındaki uyuşmazlık davacının fazla çalışması olup olmadıfcı, fazla çalışması varsa bunun para•al karşılığmı isteyebilip isteyemiyeceği noktasında toplanmaktadır. Mahkeme ücret bordrolarının ön kosulsuz (Ihtirazi kayıtsız) ımzalanmış olması nedeniyle artık davacının fazla çalışma ücreti lsteyemeyeceği gerekçesiyle bu yöndeki îsteğin reddine karar vermiştlr. Ilke olarak işçl fazla çalışma yaptığını tanıkla Isbat edebilir. Tanık sözlerlnln değerlendirilmesi açısmdan gorektiginde fazla çalışıldığı iddia olu nan işin niteliği Itibariyle fazla çalışmaya elverişli bulunup bulunmadıiı hakkında biltrkişi incelemesi yaptırümalıdır. öte yandan, bordrolarda fazla çahşmaya llişkin sütun bulunup da bu sütunun boş bırakılmış olması, işçmin fazla çalışma yapmadığının kanıtı olarak kabul edilemez ve böyle bir bordronun işçi tarafından ön koşulsuz (ihtirazl kayıtsız) imzalanmış bulunması da bu baktan feragat edildigi anlamında yonımlanamaz. Çünkü, bilindiği gibi önkoşul (ibtirazl kayıt), belli haklan kullanmak konusunda serbestislni muhafaza etmek isteyen tarafın bu konuda vaki beyanıdır. O halde bu tanımdan da anlaşılacağı gfbl, işçi tarafından imzalanan belgede ayrı bir süıun bulunmasına rağmen hiç bir işçiyo fazla saat ücreti tahakkuk ettiriLmemiş ise. bu takdlrde bordroyu ımzalayan işçilerin ayrıca ön koşul ileri sürmesi gerekmez. Buna karşılık aynı bordroda fazla çalışma olmadığı açıkça yazılı olan ya da bir kısım işçilerin fazla çalışma ucretine hak kazandıklan yazılı bulunan durumlarda, fazla çalışma yapuğı halde kendisi için bir tahakkuk yapılmadıbordroyu imzalarken bu yönae bir ön ğmı ya da eksik yapıldığını gören işçi koşul ileri sürmek zorundadm aksi halde ön koşulsuz bordroyu imzalaması bu haktan feragat anlamına gelir. (...) YARGITAY HUKUK GENEL KURULU (1979/9175 Esas, 1981/607 Karar. 18.9.1981 Tarih) DAA'de imar affının görüsülmesi surüyor Kaçak yapı sahipleri bir ay içinde basvuruda bulunacak ANKARA, (Cumhuriyet Bttrosu) Damşma Mec lisi Genel Kulunda İmar Affı Yasa Tasansının görüşülmesine dün de devam edildi. Tasannm «tespit ve değerlendirme» başhkh 4 üncü maddesi değiştirilerek kabul edildi. Maddeye gö re belediye ve mücavir alan smulan içinde ve dışında bulunan imar mev Okay (Bastarafı 1. sayfada) açılırken, «Maksatlı, asılsız haber yayınlamak» savıyla haklannda açılmış bir soruşturmada da «kovuşturmaya yer ohnadıgı» kararı verildi. Istanbul Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Savcılığı'nca. (1) Numaralı Askeri Mahkeme'de açılan davanuı iddianamesinde, 6 ekim 1932 günlü gazetedeki Oktay Akbal ımzalı ve «Yurttaş Ola rak Görevinıiz» başlıkü yazıda MGK'nın 70 sayılı karannın 1/3. maddesine aykın hareket edildiği ileri sürülüyor. îddianamede Ak bal'ın yazısında Anayasa için halk oylamasmda, balkın vereceği reyin nasıJ olması gerekeceği hususunda etki yapacak nitellkte telkinde bulundugu». Okay Gönensln'in de bu nitelikteki bir yazıyı gazetede yaymladığı belirtiliyor. Gönensin ve Akbal için 5630 sayılı basin yasasının 2231 sayılı yasayla degişik 16. maddesi delaletiyle 1402 sayıh Sıkıyönetim Yasası'nın 16/1 maddesi uyannca 3 ay tle 1 yıl arasında hapis cezası isteniyor. Oktay Akbal imzasıyla 16 kasım 1981 tarihinde ya zıian bir yazıyla ilgili olarak Gönensin ve Akbal hak kında îstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Savcılığı nca açılmış bulunan başka bir soruşturmada ise kovuşturmava yer olmadığı kararı verildi. Akbal tarafından Evet Hayır köşesinde «ölü mfl Denir Onlara? başlıkh yazıda Canip Öztürk adlı kişinın Erzurum Aşkale yolunda trafik kazasmda ölmesine karşın. bu kışinin kasten öldürüldüğünün belirtıldiği ve böylece maksat lı, asılsız haber yayınlandıgı savıyla soruşturma açılmıştı. Askeri savcılığm, kovuşturmaya yer olmadığı kararında şöyle denildi: «5880 sayılı basm yasasının 35. maddesinde günlük mevkuteler hakkında 3 ay içinde açılmayan davalann dinlenmeyeceği hüküm altı na alınmış olması; suçun 16.11.1981 tarihinde işlenmiş bulunması ve Erzurum 9. Kolordu ve Sıkıyönetim Komutanlığı'nın 2 eylül 1982 tarih ve Adli Müşavirliğln 1982/2389 sayılı yazılan ile 1. Ordu ve Îstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı'na suç duyurusunda bulunulması ve bunun üzerine savcılıgımıza soruşturma açtırılmış olması karşısında, sanıklar hakkında müsnet suçtan dolayı kamu davası ikame edilemeyeceğinden, 353 sayılı yasunın 105. mad desi gereğince kovuşturmaya yeı olmadığı kararı verilmiştir.» (Başıaratı ı. sayfada) ö^etmeninögrrcncinin M Sorulan... soa.~J~ * Muammer ıruan TUNCER SAYIN AOALET BAKANININ OKUMASI DİLEĞİYLE mmmmmmmm SORÜ 13 Eylül'den önce Tozgat'ta ilköğretim müfettişi İken, geçerll sağlık raporlanmı saymayan yetkililer yUzünden ınüstafl dnruma düşürüldüm. Yasal siire sonunda yeniden göreve dönme istegiın, 5. derece kadro bulunmadığı gerekçesiyle geri çevrildi. Adalet Bakanlığının öğretmen aradığma ilişkin duyurusn Uzerine, başvurdum. Beş ay siiren gü venlik soruşturması olunılu sonuçlandıktan sonra, MHH Eğitim Bakanlığından sicilim istendi. O da olumlo. Böylece, Burhaniye Cezaevine atan mam yetkililerce önerildi. Ne var ki, Ceza ve Tevkif Evlerl Genel Müdürlügüne vekalet eden klşl, son sicll rapornmdakf «tarafsız değildlr» yazısı nedeniyle atanmamı engelledl. Raponuna bu notu koyan Milli Eğitlm Mü dttrünün, 12 Eylül'den sonra üç ay hapis yattığını ve görevden alındığını anlattım, ama bir sonuç alatnadım. Neden diğer yıllardakl siclllerlm gözönttne alınmadı? 1980 yılında görev almıs yonetidlerln görttşleri özel bir önem mi tasıyor? Konuyu dllekçe ile üst mabatnlara götürmekle sonuç alabilecegimi sanmıyorum. Biliyorum ki, dilekçe dönttp dolasıp yine aynı kişlnln eline gelecek. Sonacu da o saptayacak. Gazetenlz aracılığıyla durnmu Sayın Bakana duyurursanız bukuk devletinin gereglnln yapılacafcını nmuyor, geçlm sıkıntısi Içlnde bekliyorum. Bilal NARTOK ÇOROTI YASTT Yüksek yargıçlıktan gelen Adalet Bakanı Sayın Cevdet Men teş'in konuyu tnceleylp haksızlığı gldermesinl dileyelim. Bu nedenle sorununuzu duyurmak için mektubunuzu yayınlıyoruz. (Bastarafı 1. sayfada) Ue ilgili çeşitU sorulan da yanıtlayacak. Strasbourg'da bugun yapılacak göruşmelerde referandumu Ankara'da izleyen Assamblenin Hukuk Işleri Komisyonu Başkanı Ingiliz Muhafazakâr Milletvekili Percy Grieve ile raportör Fe deral Alman Sosyal Demokrat Hans Bardens de hazır bulunacaklar ve «olumlu ol duğunu» Cumhuriyet'e açüdadıklan izlenimlerini ak taracaklar. Ancak. bugünkü toplantılar daha çok bir bilgi alışve rişi şeklinde geçecek. Türkiye'nin Avrupa Konseyinde guncellik kazanması arahk ayı ile başlayacak tak vünde ortaya çıkacak. Avrupa Konseyi'nin siyasl ve Hukuk İşleri üyelerinden cluşan Turkiye Altkomitesi 3 aralık tarihinde Paris'te toplanacak. Yine Bardens ve Hollandalı Sosyalist Larry Van den Bergh, referandum la ilgili İzlenimlerini bir ra por halinde toplantıya aktaracaklar. Aralık ayına kadar geçe cek süre içinde Avrupa Kon seyl açısmdan önem taşıyan bir başka çalışma da tamamlanmış olacak.. Konseyin görevlendirdiği biri Is panyol. biri Hollandalı ve biri Aünan üç anayasa profesöru oylamada kabul edilen Anayasa üzerinde konsey İçin bir değerlendirme yapacaklar. Bu çahşmanın ana konusu, yent Anayasanın Konsey statusüne uygunlugunu belirlemek olacak. Şimdiden Ankara'ya ulaşan baberler, yenl Anaya sanuı insan haklan açısmdan (ki önemli bir bölü mü Avrupa İnsan Haklan sözleşmesinden alındı) olum lu karşılandıgı yolunda. An cak Konsey, Anayasanın Avrupa Konseyi Statusüne uygunluğunu da görmek is tiyor. Anayasa uzmanlannın degerlendirmesi ve Bardens ile Van Den Bergh'in raporlarmın Paris'te Türkiye Altkomitesinde göruaülmesinden sonra konu ocak ayınm sonunda Avrupa Konseyi Assamblesinde yeniden ele alınacak. Assamble toplantısma bu ön çalışmala rm ısıl^nda haznlanacak ye ni bb1 rapor esas alınacak. Assemblede Türkiye ile ilgili yenl bir karann alınması bekleniyor, Avrupa Konseyl'ndeki takvim bu şekilde seyreder ken, Avrupa parlamentosu'n da da her an Türkiye ile 11 gili ani bir karann alınmaa şaoırtıa olmamalı. TÜRKMEN AVRUPA Avrupa Parlamentosu'nun tutumu AET ile ilişkiler açısmdan etkili olabiIecek. Topluluk ile Türkiye dördüncü mali protokoldeki kredilerin kullanımı ile ilgili görüşmelerin şimdiden başlatılması konusun da görüş birliği oluşmuş du rumda Bu konudaki müza kereler önümüzdeki günler de başlayacak. Referandum'un gerçekleşmesinin Avrupa ile ilişki lerdeki tıkanıkhklann aşıl ması yönünde rahatlatıcı bir etkide bulunacagı kuşkusuz. Ancak çeşitii yetkllilerin sözlerinden çıkardığımız anlam, referanduma karşılık Avrupa'dan gelen eleştirilerin azalmakla birlikte süreceği yolunda ni tekim hafta sonu Ankara' da bulunan Avrupa Konsa yi üyelerinin bir hükümet üyesl ile yaptıklan özel gö rüşmede de farklı egilimler daha referandum sonuçlanmadan ortaya çıktı. Avrupa ile ilişkilerin önümüzdeki aylara dönük görünümu şimdilik böyie gözüküyor. Sorunlar azalmakla birlikte sürecek. ABD ile ilişkilere gelince. yine referandumun kongre ve yönetim üzerinde olumlu et kileri olacağı ve TürkABD ilişkilerindeki temponun sü receği söylenebilir. Not edeceğimiz tek unsur, Türkmen'in bir ara sözü edilen (Bastarafı 1. sayfada) zey Afrika tilkeleriyle temaf?larmı sürdüreceği öğreniidl. önümüzdeki günlerde yo ğun bir çalışma ortamına girmesi gereken Ekonomik Kurul'un gündemindekl en önemli paket vergl yasasında degişiklikleri lcerlyor. Buna göre yeniden değerleme ve Vergi üsul Yasasındaki değişiklik önerüerlnin bu hafta içinde Ekonomik Kurula getirilmesi bekleniyor. Peşin vergi ve servet affı, Ekonomik Kurulda da ha önce görüşülerek Maliyenin sunduğu biçimde kabul edilmlşti, ayrıca kasım ayımn 15'inden sonra Bankalar Yasasmm tümden de ğiştirllmesl için hazırlanmakta olan yasa tekllfi de Ekonomtk Kurul'a sunulacak. Bu arada aynca Bakanlar Kurulu'na bankerler ile İlgili kanun gücünde kararname çıkarma yetkisi veren yasal dtizenleme 14 ocakta sona ereceğinden, Ekonomik Kurul bu tarihe kadar bankerzedeler ile son düzenlemeleri de yapmak; zorunda bulunuyor. ABD ziyaretinden vazgeçil miş olması. Türkmen Was hington'a gitmeyecek ve son anda bir değişiklik olma?sa kasım aymın sonun da Kremlm'de Sovyet yöne ticüeri ile TürkSovyet ilişkilerini görüşecek. Moskova ziyaretinin ertesinde ise Türkmen Brük sel'deki NATO toplantısına katılacak. Bu toplantıda Türk dış politikası açısmdan öncelik Avrupa'dan Tür kiye'nin komşu bulunduğu bir başka bölgeye, körfeze kayacak. Referandum sonrasında Türk dış politikasındaki gelişmeler özetle böyle.. Halit Narin: Işverenler dembkrasi için milletle eiele çalışacak ANKARA, (ajı.) Damşma Meclisi Anayasa Komisyonu Başkanı Prof. Orhan Aldıkaçtı, «Anayasa'ya karsı çıkanlar, bu sonuç karştsıuda iktidar güçleri hakkında artık uzun uzun düşünıneiidir^ dedi. Aldıkaçtı, «MİUİ irade açıklanmıştır. Vatana miUete hayırlı olsun,» dlye konuştu. NARtN TUrkiye îşveren Sendikalan Kontederasyonu Başkanı Halît Narin, «Beklenen netlce nülletço aünmıştır.» dedi ve işverenlerin milletle demokrasi için elele çalışacağını ileri sürdü. Haht Narin «Batı'yı örnek alarak değtl. Batı'ya örnek olacak bir demokrasi anlayışı için» ça lışılması gerektiğinl söyıedl. «milietçc küskünlüğti ortadan kaldıracak bir barış ortanu kuruiması için» çaba harcanması gerpktffini belirtti. TUrı?Iş Genel Başkan: Şevhet Vılmaz, 7 Kasım 1982 reterandumunun «Türkiye siyasi tarlhlnde önemli bir dönemeç> ol. dugunu söyledi. Yılmaz sfiyle konuştu: «Ortaya çıfcan oylaruı bu derece yüksek otması. milletlminn bu Anayasa Ue genel hatlan çizlien çoğulcu, httr, parlaraenter rejlme olan genel terclhinln aöstergesldlrj» BODUR Istanbul Sansyi Odası Başka nı İbrahim Bodur yaptığı açıklamada «milletimizin ittifaka varan bir ekseriyetlc yenl Anayasasını tasvip etoıis olmacı seTİndtricidlr» dedi. DENKTAS KTFD Başkanı Ranf Denktaş halk oylamasından ülkeyi yık mak isteyenl9re yeniden fırsat vormeyecek bir sonuç alındığı nı söyl?di, Denktaş dün verdiği clemeçte sonucjn ancak düşman lan Uzebileceğini belirtti ve Ev ren'e bir kutlama mesajı gönderdi, KTFD Meclis Başkanı Nejat Konok da Evren'e gön derdiği kutlama mesajında başanlar diledi. Orilemler (Bastarafı 1. Sayfada) leniyor. Bu yasaların arasında, ilk sıralarda, Deviet Güvenlik Mahkemeleri o!a ğanüstü hal, çalışma yaşarnı ve basınla ilgili yasaların bulunduğu tahmin edilıyor. Anayasa'mn geçici 13. maddesi uyarınca Hakimler ve Savcilar Yüksek Kurulu'na Yargıtay'dan seçilmesî gereken bir asil ve bir yedek üyenin soçimîerl Anayaea'nın yürürlüğe girdigi tarihi izleyen 20 gün içinde yapılacak. Anayasa Mahkemesi asil ve yedek üyesi olanlaım ABD Dışişleri Bakanlığı: kadrolarıyla görevleri devam edecek. Anayasa Mah Anayasanın kemesi asil üye sayısı ll'e Türkiye'de ininceye dek boşalan üye kadrosuna, asil ve yedek üye güçlü kurumlar sayısı toplamı 15'e ininceye dek de boşalan yedek üye oiuşturacağına kadrosuna seçim yapılmaînanıyoruz yacak. WASHİNGTON (a.a.) ABD Anayasa uyannca Hakim ler ve Savcilar Yüksek Ku Dışişleri Bakanlığı dün yarulu üyeliklerine, Cumhu yurüadıgı bir büdiride, Türkıriyet Başsavcılığı ve vekü ye'deki askeri yonetimin barış liğine, Danıştay Başkanh ve isükrarı getirme ve belırğı'na, Başsavcılığı'na, Baş lenen takvim çerçevesınde demokratik hükümet kurma çakanvekillikleri'ne ve Daire balannı, Amerlkan hükumeti Başkanlıklanna Deviet Baş nin memnunlukla karşüadıgını kanı'nca seçilmiş bulunan biidirdi. lar seçildikleri dönem için ABD Dışişleri Bakanlığı sözbu görevlerine devam ede cüsü, Türkiye'de halkoyuna cekler. sunulan yeni Anayasa ile ilgili Sendikalar iki yıl içinde olarak şu açıklamayı yaptı. «ABD hükümeti, Türkiye'de gelirlerini deviet bankalabarış rında muhafaza edecekler. askerl yonetimin, ülkevebelirle ve istikrar getirme ve Anayasa'da kişi özgürlüğu nen takvim içinde demokratik ve güvenliği. basm ve ya Anayasal hükümeti knrma çayımla ügüi hükumler, top balannı memnunlukJa karşılantı hak ve özgürlükleri lamaktadır. Biz bu Anayasaile çalışmayia ilgili hükum nın, demokratik sistemlerıleki ler, toplu is sözleşmesi, grev temell esas aldıfeına inanıyohakkı ve lokavt ile ilgili hü ruz. Bu Anayasanın ülkede de kumler yeni yasaları çıkanl mokrasiyl yeniden kurma yanıntla. aynca KÜçlfl ve müstadığında, mevcut yasalarında değişiklik yapıldığmda ve kar siyasal kurumlar oluştura ya en geç TBMM göreve cağına Inamyoruz.» başladığında yürürlüğe gire cek. Siyasi faaliyette bulun ma haklanyla siyasi partiierle ilgili hükumler yeni(Baştararı Vi. Sayfada) den hazırlanacak sivasi par mü öğrencisi Bülent Sen tiler yasasınm, seçme ve se dar Yazıcı'ya İTU ödOİU çilme hakkı ise seçim yasaverildi. sının yayımlanmasıyla yüAçıhş töreni ÎTÜ tnşarürlüğe konulacak. Yasama at fakültesi dğretim üyelerinden Prof. Kazım Ceile ilgili hükumler tlk millet cen'in verdiği geleneksel vekili genel seçimi sonucuilk ders ile sona erdi. nun ilanıyla birlikte yürürYıldız Üniversitesi Reklüğe girecek. sandıktaii . J OM WÜ U d^n. tn/, bu sandıklarüa 18 mıı.von Sl'i bın I'M geçerli oy sayıimıştı. Bu oylann 16 milyon 763 Din 272'si t>evaz, 1 milyon tiO9 Din 452'sı mavıydi Sözkunusu rakamlar, Anayasa'nın halkoylamasında yuzde 91.5'lult bir oranla Kabul Rördligünü Köstenvordu. AVD1N: SAGL1KL1 BtR OYLAIHA Yü seK Seçim Kurulu Başkanı Orhan Aydın, «Sağîıklı bir oylamı yapüdı» dedi ..üşullan nedeniyle ba7.1 sandık kuruiu üyuıeiaıj »a sin sonuçları iletmelerinde aicsaitlıklar olduğunu söyleyen Aj'd^ıı «Bu du rumda olan ille.atlım. Sonuçlar ellerlne ulaşmış, ancak daha bize iletmsuUer. En geç sonuçlarıa yann (bugun) tümünU bekli* yoruz» diye konuştu. Anayasanın yürürlüğe gırrcıesine ilişkin 117. maddeye göre, referandum sonucu bugun alımrsa kesın sonuçlar Kesmi Ga zete'de yayınlanacak. Böylece, 1982 Anayasası yürürlüğe girecek. zuatma aykın yapı ve te sislerin sahipleri yasanın ya yımı tarihinden itibaren bir ay içinde ilgili maka ma baş vuracaklar. Sahip ler Yapı ve Tesisin en son fizikl durumunu gösterir fotoğraflan dilekçelerine ek leyecekler. Genel Kurulda kabul a dilen bir önergeyle de fo toğraflann noter onaylı olması kararlaştınldı. Pos tayla yapılacak başvuru nun iadeli taahütlü olması ve basvuruda postaya verildiği tarihin esas alın ması hükmü benimsendL Tasanya göre bir ayhk süre içinde ilgili makama yapılmayan başvurular dik kate ahnmayacak. Akif Er ginay'm başvuru süresinin iki aya çıkanlmasını öngören önergesi kaçak inşaatların sürenin uzaması ha linde artacağı gerekçesiyle reddedildi» Maddeye göre Belediye ve mücavir alan içindeki imar mevzuatma aykın Ya pı ve Tesislerin tespitinde ilgiü belediyelerin Fen ve imar Işleriyle görevli Da iresi. belediye suurlan dı şmdakilerin tespitinde ise va lilikler yetkiU olacak. Tes pitler yasanın yayunmdan itibaren bir yıl içinde yapılacak. Tespit edilen imar mevzuatma aykın yapı ve tesislerin değerlendirilmesi ile ilgili işlemler ise iki yılda sonuçlandınlacak. tmar affmdan yararlanamıyacak bölgeleri belir leyen 5 inci madde üzerinde 16 değişiklik önergesi veril di. Yapılan tartışmalar so nunda madde Komisyona iade edildi. Yeni Dönem. (Bastarafı 1. Sayfada) bugünkü yeni döneme adımını atnuştır. Atatürk' On önderliğlndekl o görkemli Ulusal Kurtuluş Savaşından sonra başlaülan devrim süreci, Türk toplumunu çağdaş demokratik uluslar düzeyine ulagtırma amacını taşımaktaydı. Yakm tarihirmzin bu en köklü devrim süreci, Atatürkfln ölümO İle noktalandıktan sonra onikl yıl sürecek olan «Milli Şef Döneml» başladı. Atatürk'ün en yakın silah ve düşün arkadaşı Ismet înönü'nün önderliğlndeki tek parti yönetlmi, 1946 seçimlerinde büyük sarsmtı geçirdikten sonra, 1950 yılınm 14 mayıs günü yurttaş oyu ile devrilmiş oldu. «Milli Şef Dönemi»nin. demokrasi açısmdan önemi, tek parti yönetiminden çok parti yönetimine geçişin kansız ve sarsmtısız sağlanmış olmasıdır. Bu yumuşak inişin gerçekleşmesinde, Inönti* nün savaş alanlannda ve banş masalarında oluşan kişillğinin ve olgunluğunun büyük payı vardır. Yine bu dönemde, bütün ülkeleri ve uluslan sarsan Ikinci Dünya Savaşının dışında kalmış olmamız, demokrasiye geçişimizi kolaylaştıran bir önemli etkendi. Atatürk'ün sağlığmda çeşitii girişimlere karşın gerçeklesme olanağı bulunmayan «çok partill hayat», «Atatürk'ün en yakın silah ve düşün arkadaşının büyük katkısıyla 1950'de gerçekleşmls ve halk, kendi oyuyla Demokrat Parti'yi iktıdara getlraiştir. Türk balktnın çok partili hayat özleminin 1950'lerde hiçbir iç engel ile karşılaşmadan gerçeklesme olanağına kavuşmuş olması, aemokratik geleneklerimiz açısmdan övgü ile anıiması gereken bir tavırdır. Türk halkınm Batı türü demokrasiye olan özleml ve tutkusu ile başlatılan «Demokratik Parti dönem)» ne acı ve yazıktır ki, dış politikada, «tesllmiyetçllik», iç politikada ise, «Meclis grubu diktatoryasına» dayalı, «çoğunluk istibdadı» biçiminde sürdürülmüş; Atatürk devrim ve ilkeleri, bu dönemde, onanlması güç yaralar almışur. «DP bastonlu Cumhurbaşkanı» simgesi ile uzun süre belleklerden slllnmeyen Bayar Menderes yonetimi, «Vatan Cepheleri» ve parti emrindeki aevlet radyosu ile tam bL partizan yönetlme dönüşmüştü. «Demokratik Parti dönemi», 27 Mayıs 1960 Ihtilâli ile sona erdirildi. îhtilalden sonra, deviet ve hükümet kadrosu ile DP Meclis Grubu toptan yargılandı. Yargıîamalar sonunda, bir Başbakan, iki Bakan ipe çekildi. DP mılletvekillerl ve Bakanlar, bapis cezalarma çarptırıldılar. «27 Mayts dönemi», ihtllâl yönetimince toplanan Kurucu Meclis eliyle hazırlanan 1961 Anayasasının halkoyuna sunulması ile kapanmış oldu. 27 Mayıs Ihtilâlinden slvil yönetime geçlllrken de türlü sıkıntılar yaşandı. 22 Şubat ve 21 Mayıs gibi bilinen ya da kamuoyuna yansıtılmayan bazı darbe girişimlerine ve gruplaşmalara tanık olundu. Bu sarsıntıları Silahla Kuvvetlerin demokrasiye bağlılığı ve tsmet Paşa gibi, gerek Sllahlı Kuvvetler, gerekse kamuoyunun önünde saygınlığa sahlp bir liderin güven verici tutumu ile toplumda büyiik yaralar açmadan kapatıldı. Ve «yumuşak lniş» başarı ile sonuçlanmış oldu. Yine îsmet Paşa'nın tarihsel nitelikteki ağırlığı ile «kuyndan adam çıkarma» adı verilen «af süreci» başlatıldı. 27 Mayıs Jhtilâlinin hükümetler üzerindeki siyasal ağırlığı, aşağı yukarı, 1965 seçimlerlne kadar sürdü. 65 seçimlerinden sonra büyük bir çoğunlukla iktidara gelen AP, «DP'nin devamı olduğunu» açıkça ilan etmekten çekinmedi. Yine bu dönemde, 61 Anayasası'nnı tanıdığı geniş özgürlük ortammda, siyasal partiler, sendikalar ve dernekler, kendllerlne yeni biçlm ve özler verdiler. Geleneksel CHP, «ortanın solu» admı verdiği yeni bir polltika ile siyasal yelpazedeki yerini behrlerken, «DP'nin devamı olduğunu» ileri süren AP de deviet katmda iyice yerleşmeye başladı. «AP dönemi» siyasal kargaşaların ve gençlik eylemlerinin tırmandırıldığı 1971 yılının ilk aylarında son buldu. 1971 Mart ayınm 12'sinde Sllahlı Kuvvetlerin «müdabalesi» ile başlayan «12 Mart dönemi» 1973 seçimlerl ile son buldu. 1973 seçlmlerinde, «ortanm solu» adı verilen yeni politika İle CHP, Bülent Ecevit'ln liderliğlnde, 12 Mart döneminde kapatılan Milll Nizam Partisi yerine kurulan MSP ile birlikte İktidara geldl Bu tarihten sonra yine yeni bir dönem başladı. Bu döneml, Milll Güvenlik Konseyi kararlan gereğince, tartışamıyoruz. Bu dönemle ilgili tartışmaları, yasakların kalkacagı günlerde yapma umudunu taşıyoruz. Nedenlerinl şimdilik tartışamayacağımız bu dönemln belli sonuçlarını hep birlikte acıyla yaşadık. Dört yılda yurda sokulan sekizyüz bini aşkın silah ve beş milyon merml ile planlanan İç Savaş, 12 Eylül 1980 Harekâtı ile önlendi. 12 Eylül 1980 Harekâtı ile 7 Kasım 1982 günü arasmda yeralan dönem, Anayasanın halkoyunca büyük bir çoğunlukla onaylanması ile sonuçlanmış oldu. Bugün artık, yeni blr döneme, yenl bir Anayasaya ve yeni bir deviet ve siyasal düzen anlayışına doğru ulusça adım atmış bulunuyoruz. Yaşadığımız bunca deney, içinde yaşayacağımız günleri de içine alacak olan geçlş dönemınln, kişiler, kurumlar ve kuruluşlar arasındaki tüskünlükleri, olabildiği ölçüde gidermesi, kişiler. kurumlar ve kuruluşlar arasında karşılıklı ve uygarca diyaloglan geliştirmesl ve bir «barış dönemiane yolaçması hepimizin ortak dileğidir. Mevlâna'nın dediğl gibi, «dUnle beraber gittl cancağazım, ne kadar söz varsa düne ait. Şimdi yeni şeyler söylemek lâzun..» Bu «yeni şeyler» geleceğin barış dönemini kurmaya yönelmelidir. Demokrasi, uğruna yılların adanacağı güç bir zanaattır. Sabır ister, hoşgörü ister, olguniuk Ister. Demokrasi duyarlı bir dengeye dayanır. Sınıflar arasında uzlaşma, kişiler ve kurumlar arası. barışçı dlyaloglar İster. Bunca deney ve bunca acılardan sonra, hele gu geçls döneminde yapay gerginlikler yerine. yapıcı ve kaücı barışçı duyguları egemen kılmak, heplmlzln evet, hepimizin ortak görevi olmaiıdır. GES1ÇEK Yıİdız Cumhurbaşkanı'nın görev ve yetkileriyle Deviet Denelleme Kurulu. Bakanlar Kurulu'nun çıkaracağı tüzükler. Milli Savunma, olağanüstü yönetim usullerl, mahalli idareler ile Atatürk Kültür. Dil ve Tarih Yüksek Kurumu dışındaki diğer hü kümler ile Deviet Güvenlik Mahkemeleri hariç yargıya ilişkin tüm hükumler Anayasa'nm kabulünün Resmi Gazete'de ilanıyla birlikte yürürlüğe girecek. Cumhur başkanı ve Bakanlar Kurulu'na ait yürürlüğe girmeyen hükumler TBMM'nin göreve başlamnsıyla, mahal li idareler ile DGM'lere illş kin hükumler ilgili yasala nn yaymlanmasıyla yürürlüğe konulacak.. törü Prof. Suha Toner yeni öğretim yılının başlaması nedeniyle üniversitede düzenlenen törende yaptığı konuşmada Yıldız Üniversitesinin akademi seviyesinden Universite se viyesine yükselmesi nedeni ile öğrenci sayısının yiis de 55'e varan bir artış kaydettiğini bUdirdi. îstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi ile Münih Tıp Fakültesinin ortaklaşa düzenlcdiğl «Tıp Haftosı» dün başladı. Çapa Temel Bilimler Fakültesinde yapılan Tıp Haftasında konuşan İstanbul Üniversitesi Rektör Vekiü Prof. Nurettln Sözen «Kültür absverişl karşılıkb olduğn zaman canlı kalmıs, faydalı ve uzun sfireli olmnştur» dedi. (Bastarafı 1. sayfada) aynrrnn anlamı vurgulanmalıdır. Anayasa oylamasının ve tayısal sonuçlannın analizini yapmak için vakit erkendir ve resmi veriler honüz yayınlanmamıştır. Buna harsm bazı noktalar vurgulanabilir. Oranı düsük de olsa yurttatların bir bölümü 'red* oyu kullanmışlardır. Bu doğal bir davranıştır: Kimi yurttaş yenl Anayasayı beğenmese de başka seçeneh bulunmadığı için «feabuU oyu hullanmışUr; kimî yurttaş herşeye karşm »red» oyunu yeğîemiştir; kimi yurttaş Anayasayı beğenerefe beyaz oyu sandığa atmıştır. Bir başka gözlem de ofeumayazma oranlanmn düşüh olduğu Doğu illerinde hayır oranının yühseh, sanayileşmiş Batı kentlerinde duşüh olmasıdır. Heride kesin veriler sağlandığı zaman bu alanda analizler yapıîabileeektir. Ama gerçeğin özü şudurt Türk halkı anayasal düzene geçiş tsteğini ezici çoğunluğuyla belirtmiştir. Yüz de 60'la vurgulanan bu istek karşısında Anayasanın içeriği üzerindeki tartışmalar peri planda kalmaktadır. Bir yasayı beğenmemeh eleştirmek başka, yasaya saygı duyardk uymak başka şeydir. Yeni Anayasa artıh geçerli temel kanundur. • Halkm 7 kasımdaki tarihsel kararmdan sonra geçiş dönemini aşabilmeh için yönetime daha rahat bir çalışma ortamı da sağlanmış bulunmaktadır. Çünkü önümüzdeki yıl içinde Anayasa'mn öngördüğü siyasal partiler ve seçim yasaları çıkarüacak; siyasal partiler kurulduktan sonra seçim yapılarah Büyöfe Millet Meclisi oluşturulacahtır. Anayasaya yüzde 9O'ı aşan oranla ağırhğını koyan halk istenci (iradesi) bu amaca yöneliktir. Yeni Anayasa oylamasında hayır'lann yuzde 10'u aşamaması düşündürücüdür. Ne var ki hayır oylannın da analizini yaparken özenli davranmah gerekiyor. Demokratik düzenler, çoğunluğun istenci (iradesi) kadar azınlığm güvencesini de sağtayan rejimlerdir. Bu kurâlın unutulması ~^geçmiş deneyimlerde kanıüandığı gibi sahıncalar yaBen Nesime Volkan ratmaktadır. 7yaşıma Toplumlann demokratih bir yaşam biçimlni özümbastım. semeleri; uzun, çilett ve zor aşamalardan geçmelerini 7 Kasım 1982 öngörüyor. Batuun demokrasi tarihçesi tatU amlarla Sevdiklerime duyururum. dolu değildir. Türkiye'nin de Batı'dahi ölçüleriyte demokratih bir reiime ulasabilmesi için önümüzde engellerle dolu uzun bir yol vardır. DÜZELTME Henüz yolun basUmgıcınDttnkü 14. eayfamıala Gazi Mustafa Kemal'in Cumhurbaşda bulunduğumuzu bilereh kanlığına seçildiği TBMM ofcurumunu yöneten Ismet Bey, Îsmet sabırlı olmaiıyız. Inönü olarak gösterildi. Doğrusu, Çorum miUetvekili Îsmet Bey,dir. Düzeltir, özür düeriz. ti&tt 9 Beı