Katalog

26 KASIM 1982 KÜLTÜRYAŞAM Cumhuriyet 5 Eskinin tekram "Gülsüm Ana,, • YÖNETMEN. MEMDUH ÜN / SENARYOı TANJU GÜR sı ve bunun sınıfsal ayrımSU, SAFA ÖNAL / GOBUNTÜı ÇETİN TUNCA / MU lan gitgide keskinleştirmesi ZİK: CAHİT BERKAY / OYUNCULAR. FATMA GIRİK. gerçeğinin hâlâ ve tüm boOZLEM ONURSAL, ALEV SAYIN, GUNAY GIRK, HA yutlanyla var olmasının da YATI HAMZAOGLU, REHA YURDAKUL, BULENT BIL etkisi var. GİÇ, KADİR SAVUN, TANJU GURSU, ASUMAN ARSAN, HUSEYÎN KUTMAN / KUZEY FÎLM YAPIM1 (LA«Gülsüm Ana», tümüyle LE. YUMURCAK, VS..) klişelere, kalıplara dayalı bir film, açık bir melodram.. ülsüm Ana, kocası ni vurmayı tasarlamaktadır, Ele aldığı toplumsal çelişkinın toprak sorunu Gülsüm Ana», görüldü ler ve gerçekler bugün için yüzünden gözlerı ğü gibi Halit Refiğ'm tam de geçerii olsa bile, bunlanin önunde vurulma on yıl önce yaptığı «Fatma ra yeni ve değişik bir gözsından sonra 3 çocuğunu a Baci» filminin nerdeyse le bakmak yönünde en külıp Istanbul'a gelir. bir kapı 'sahne be sahne' kopyası... çük bir çaba bile içermiyor. cUık bulup çalışmaya başlar. Buna, kibarca «remake ye Geriye Memduh Ün'ün sine Aradan 15 yıl geçmiş, Gül niden çevirim» diyorlar. A masıyla Fatma Girik'ln oyusüm Kadının saçları ağar ma 'remakelerde konunun nu kahyor. Ün'ün usta bir mış, ama çocuklarmı büyüt güncelleştirilmesine çaba gös anlatıcı olduğuna kuşku yok. meyi de başarmıştır. No var terilir. «Gülsüm Ana»da Hele Gülsüm Ana'nın Zeliki büyük kentte onlan çe böyle bir çaba yok. Bir ai ha'yi, Levent sokaklarmda şitli tuzaklar beklemektedir. lenin toplumsal değerlerin sürükîeyerek kliniğe götürBüyök kızı, zengin ve evli yozlaştığı çelişkili bir or mesi sahnesi. kuşkusuz sîbir adamın metresi olur ve tamda parçalanmasma, Re nemada melodram edebiyatı ondan gebe kalır... Küçüğü. şat Nuri'den ve onun sine îçinde antoîojilere geçecek. «Güzel Sanatlar Akademisi'n mada da pek ilgl görmüş gerçekten etkili bir sahne.. de okuyup heykeltraş olaca «Yaprak Dökümü» yapıtın Artik çok az fllm çeviren ğım derken,» kendini «seks dan beri aynı gözlüklerle Fatma Gfrik'in ise, «întlkam partilerunde buluverir. En bakıhyor. Bunda, kuşkusuz. Meleği»nin dışmda her filküçük oğlan ise kan dava toplumumuzda ekonomik min ve ber rolün altından sı diye tutturmuş, hapisten farkhlıklann kolay dolduru kalkmış usta ve büyük bir çıktığı gün babasınm katili lamaz ueurumlar olusturma oyuncu olduğuna kuşku yok. Ama Girik'in sinemaya bu pek nadir. dolayısıyla özlenen ve beklenen dönüşlerinln daha yenî, özgün konular içinde olması gerekmez mi? Özenle, emekle çekilmiş bir film olan «Gülsütn Ana»nın öz olarak eskimişliği, £ Demy'nin yeni müzikali Jacques Demy, yeniden müzikale döndti. «Şerborg Şemsiyeleri» bunca çabayı sanınm kolay Mn, «Lola»nın «Tatlı Günler»in unutulmaz yönetmenl, «Şehirde kolay doğrulamıyor... Bir Oda» adlı veni filmlnde, 1930ların Nantes kentinde geçen bir asjfc serüvenini, tıpkı «Şerburg Şemsiyeleri»nde olduğu gibi tümüyle şarkıh bir filmde anUıtıyor. Filmde Dominiquıe Sanda, Richard Berry, Miehel Piccoli ve Danielle DarrieiK oynuyorlar. sinema G atilla dorsay GÜLDÜRÜ HASRETt Korka filmlerinin perdeleri kapladığı staemanm güldürüyü unutmuş görOnaagn şu gOnleıde, basoyunculan Mel Brooks ve Madeleine Kabn'ı gördü ğünüz «Yükseklik Korkusu» kaçuılmaması gereken bir filnuj Deli dolu bir kara komedi amera, köşkün İçin de yemek yiyenlere doğru yaklaşıyor 'dışardan... Yaklaşıyor, yaklaşıyor, karolu büyük camın bir karosuna doğru iyice sokuluyor. Hemen Antonioni'nin «Yolcu» sundakl ünlü final sekansını ve ordaki ünlü 7 dakika süren ve bu 7 daklka sinemadan kısa kısa K Yükseklik Korkusu (ffigh Anxiety) / YÖnetmen: Mel Brooks / Oyuncular: Mel Brooki», Madeleine Kahn, Cloris Leachman, Harvey Korman, Ron Carey, Howard Morris / FOX filmi (Kent, Sinepop, vs.) boyunca bir pencerenln demir parmaklıklarmdan kaiap geçen kamera hareketini anımsıyorsunuz. Mel Brooks'un kamerası karonun çerçevesinden sıgıp içeri geçecek mi, derken... cam şangır şungur kınlıyor ve sofradakiler irkilip pencereye dönüyorlar!.. Bu sahne, tipik bir Mel Brooks sahnesidir (buna 'gag' da diyebilirslniz) ve yönetmenin genelde her îilmde, özelde ise «Yükseklik Korkusu»ndaki tavrını özetler. Bu tavır, ünlü bazı filmlerin ünlü sahnelerini alıp çılgm ve durdurak bilmez bir yeni serüvenin içine •adapte etmektir'. Bu uyarlama işinde Mel Brooks, hedef olarak, filmin başında yapıtını adadığını bellrttiği Alfred Hltcbcock'u almıştır. Ama bu arada sanırun ki Antonioni'nin hakkı yen miş oluyor. Çünkü gerek sözünü ettlğlm sahne, gerek £ Mitterrand'ın yeğeni beğenildi Pransa Cumhurbaşkanı Francois Mıtterrand'ın yegenl Frederic Mitterrand, Pransız TV'sinde bîr'program vaptı. oSomali'den Aşk Mektuplan» adlı iik filmivie ödül ve alkıs toplavan genç sanatçının sinema ve eun cel olaylar çerçevesinde dönen ^ırogramı çok beğenildi. % Nantes'da Türk filmi yok Fransa"nın Nantes kentlnde $U günlerde «3 Kıta Festivali» ya pılıvor. Geçer vıllarda Türk si •oemasma büjük ilei gösteren ve «BereketH Topraklar Üzerinde»ve 8dül veren senlik bu yıl <?5k istemesine karşm bir Türk filmi bulamadı. iürden "İKıral'm yeni filmi «Hakkâri'de •bir MMsim»i Berlin senliöine ',saklanıasj üzerine Nantes, bu yıl Türk filmi izleyemiyeeek. KİMKİME DUMDUMA Neden by kadar yatnızsın? BehiçAK N'apim beni kimse aratnıuor, ÇÂ<\*# se «bir fotoğrah büyülterek gerçek katili bulmak» motifinin açıkça «Cinayeti Gördüm Blowüp»dan esinlenmiş olması, Brooks'un Antonioni'ye de şapka çıkar dığını yeterince gösteriyor.. Ama filmin gerçek esin kay nagı, kuşkusuz Hitchcock' tur... Bir akıl hastalıkları kliniğini («Çok, çok sinirli kişiler için» bir hastanedir bu) yönetmek îçîn yeni atanan başhekimln, burada do nen oyunları ortaya çıkarması biçiminde özetlenebilecek olan filmde, gerçekten de Hitchcock filmlerinden esinlenen sahneler belirgindir: «Sapık Pyscho» nun Janet Leigh'in duşta öldürülmesi bölümü. «Kuşlar»daki saldm, «GMi Teşkilat North by Northwest»de Birleşmiş Milletler binasındaki cînayet, geçenîerde TV'de izlediğimiz «Clnayet Var»daki telefonun başmda adam öldürme (veya 'ava gidenin avlanması') sahnesi. «röldüren Hatıralar Spellbound» dakl psikoterapi sahnesi. v.s. Bu sahnelerden Özellikle «Sapık»m duşta öldürülme sahnesine Brooks'un egilmesi ilginçtir. Hitchcock bir konuşmasmda. «45 saniyelik bu böliim için 7 gün çekim yapıldığım, kameranın 70 deği•şik konumda film çektiğini» belirtmişti. Brooks'un kaç gün çekim yaptığını bil miyoruz, ama sahne, Brooks tarafından plan plan, a cı açı yinelenmiştir.. Ancak bu kez, güldürü çerçevesi iclnde.. Sonunda Janet Leîgh'in banyo deliğine sızan kanını gösteren plan ise, banyoya düşen gazeteden sjzan siyah baskı mürekkebiyle yer değlştirmlştir!.. Şlmdiye dek yazdıklarun dan, «Genç Frankenştayn» m, «DeliDolu»nun yönetmeninln yeni filminin 2 farkh düzeyde geliştl|i anlaşılıyor. Biri, kendi akışı ve kendî mantığı olan, 'deUdolu* bir 'karakomedl'; diğeri ise özellikle sinema merakhsma seslenen ve bel li bir sinema bllglslnl gerek tlren bir 'saygı filmi'. Kuşkusuz her iki halde de filmden zevk ahnabiliyor, ama ima edilen filmleri ve sah nelerl bilmenin yaran ve katkısı büyük. Yine de «Yükseklik Korkusmmun birkaç parlak buluşu ve da yanılmaz 'gag'ımn yanı sıra beklendiği ölçüde zekl ve akıcı bir güldürü olmadığmı, anıaçladığı malzemeden gereğince yararlanmanuş olduğunu eklemeliyim. Brooks İçin büyük bir adım değil bu, gi derek bir fonn düşüklüğü bile sözkonusu denebilir. Yi ne de, perdeleri korku ve dehşet filmlerinin işgal ettlğl ve sinemanm güldürme yi unutur gibi olduğu günü müzde, «Yükseklik Korkusu»nu kaçırmayın derim... "At,, filmi aralık ayında sinemalarda Kültür Scrvlsl Bir süra önce Isnanya'nm Valencia Şenliği ödülünü ve Antalya Film Şenlığmde en lyi erkeE (Genco Erkal) ve en ıyi yardımcı kadıa oyuıcu (Güler Ökten) ödüUerini alan «At» filmi, yakında ülkemiz sinemalarmda da gos terilmeyp başlanacak. «At» aralık ayında îstaribul ve An kara sinemalarmda vizyona gi recek. Lahdar Hamina'nın yeni filmi Emir Ahdülkadir'in yaşam öyküsü Kültür Setvisî Cezayirlt ünlü sinema adamı Lahdar Hamina. bir dev yapırnm hazır h^ı içinde. «Emir» adını taşıyan filmin Konusu, Cezayir'm tılusal kahranıanı Emir Abdülka dir'in yaşamı. Hamina, çevire ceği film ve baş kişisi konu sunda şöyle dîyor: «Amansu; savaşçı, ama aynı zamauda filozof. lirik ozan, usta politika cı AbdülkadİTİ eümden gfl dlgiııce anîatmaya çalısaca ğım. Bu dev yapunı Iki yıl içindf ortaya çıkarabilecestmî samyorumj» ^ Sovyet sinemacısı yeniden gözaltmda oîadar M T b çalı^mıyor... çünfeü bütün aletienm burası ^ '22ÖvoltagÖreayart»...0ysa na Sovyet sinemacısı Sergev E*a radjanov. son filmi «Savat No va.nm Batı'da Eösterime cıktıgı günlerde Sovyetlerde yenıden gözaltma alındı. 1974'den beri çeşitli nedenlerle (bunlarm arasında eski eser tieareti, döviz karaborsası ve escinsellik gibi suçlamalar da buiunuyor) sık ş k tutuklanan ve 5 vıl hapiste kalan Paradianov. Sovyet yönetiminin hoşlanmadığı bir e v i inatçı ve kendine Hzşü bir sanatçı olmayı sürdürüyor. ancak birkaç vıldır film vapamamasma kı.r$m Batı'daki unü gif^ide büvüyor. Kültür Servisi Federico Föl Iini, ilk filmini yöneltikten tam otuz yıl sonra yeni bir çalış maya giriyor. Fellini'nin ya ni filmı «Pupa Yclken» adını taşıjor. Biıinci Dunya Sava şının patlamasmdan üç " gün önce Napoli hmanmdan baş layan bır gemi yolculuğu an latılıyor «Pupa Ye!ken»de. Savasın başlayacağını kestiren ünlü bır medyumun öğüdü üzarlne denize açılmayı yeğ leyen kiçiler var bu gemide. Fellini'nin senaryosunu Tonlno Guerra'yla birlikte hazır ladığı filmin çekimi on dört hsftada tamamlanacak. Ama Unlü yönetmen, bir yandan da, şu sıralar Paris'teki Modern Sanat Müzesinde açılan ve fotoğraflanyla desenlerin den oltışan serginln nasıl kar şılanacağınm merakı içinde. «Pupa Yelken»i çeviriyor Feüini, # PorfekizJapon yapımı nim çalışmayınca €v...öste$ uapafufB sosyul iuşk\lerimi Tdbiı eiektridi ıio'dan 220'ye yut Mom tetsotas», yalnızhğım, bır irans. iormatörCımön o\mamastndan kaynaklarnyon memfcin bir tfonsformat&rgerekîj/or Cok ^degişik bir ortak vapımın 'ürünü oian bir film, Avrupa'da ılRivle karsılandı. Paul Rocha isimli bir Portekiz \'*>netmeni. 10 vıldır süren bir ha zırlıjfrn sonucu olarak çerçeklesttrdigi «Aşk Adası» filmiyie, Uzak Dogu'da vasamıs ve f)l mtis oUtn Portekiz vazarı WencPslau de Moraes'in bir vanıtım'ortak vatsım olarak ÇPKmev» hosarmı<i ve'Asaatlık dev • bir film haline uetırmıs. Kültür Servisi «Andrct Rnublev» ve «Solarle» film lerinin yönetmeni, ünlü Eus sinemacı Andrei Tarkovski artık Batı'da çalışıyor. Kan sını Sovyeüer Birliği'nde bı rakaraK Batı'ya geçen Tar kovski'nın yeni fümi «Nostal ghia» adım taşıyor ve îtalya' da çevrilıyor. Filmin kahrama nı , Batı'da bir inceleme gezi süıe çıkan bir Italyan kadını na aşık olan bir Sovyet sanafc tarihçisi. Yani yönetmenle bü yük benzerliklerı bulunan bir kişi. Filmin baş rollerinde Oleg Jankouskij, ilk fılmınde oynayan Doraiziana Giordano ve İKveçli aktör Erland Joseph. soh. Roublev»in yaratıcısı Tarkovski artık Batı'da çalışıyor «Andrei Kitap...vavın... Kitap...vayın... Kitap...vavın... Kitqp...Viayın... Kitap...Yayın... Kitap...Ydyın... KrtapYayın... MUKASEBE ve VERGİ DERGİSİ Yasa değişiklikleri en seniş şekilde sistömse! olarak dergimtzde izlenebıür o Sistemsel üstünlüğü ülkemizde ve diınyada kanıtlanmış 12 yıldır yayınlaııan tek dergi o BİLGİ PK. 64 U L U S A N K A R A TEL: 24 28 4 0 2 4 39 49 ANKARA Ansiklopedik 'nın bir dev eseri daha cem yayınevi ATİLLA ÖZKIRIMLI MİMARUK SÖZLÜĞÜ Doğcm Hasol 560 sayfa, 400 resim, 600 llra. ödemeli isteme: yapıendüstri merkezi Harbiyelstanbul ^ •* OSMANLI MIMARLİĞINDA BATILIL.AŞMA DöNEMi ve dağıtım: GeDa VEMTGÜHTOL daldandala BALYAN AİLESİ Bu değeril eserde* Batılılaşmaya yönelen.Osmanlı mlmarlık sanatına damgaaım vuran, Imparatorluk başkentl olan Istanbul ve çevreslnl güzel ve gflrkemll yapılarla süsleyen 9 klşlllk bir Ermeni mimar allesinln yaşam OykOlerlnl, kişilıklerinı, eserlerini ve sosyal ve sanat tarlhlmizdekl yerlerini ayrıntılı ve belgesel olarak bulacaksınız. • 352 bOyOkboy sayfa İçinde 615 renklive 374 slyahbeyaz resim, gravür, mlnyatur, plan, desen, kroki ve arşlv belgesl. • Blyografiler • Eserler, yapı ozelllkter! ve tarlhçelerl, • 115 gr. kuşekâğıt.ofset baskı, neflscllt veşömii 0 Fiyati: 15.000.TL. A Perakende satış yeri: InkılâpveAkaKllabMlart Ankara Cad. Cağaloğlultlanbul TBI.222851 f TÜRK EDEBİYATI ANSİKLOPEDİSİ 4 cilt başlangıçtan günümüze Din Bilîm ve Insan Yazan: HALİL ASLANGÜL KİTAPÇILARDA lsteme Adresi: Yenimahalle Kaynak Sokak Na 43 ANKARA Telefonı 15 54 50 IX 10 07 yazariaryapıtlarterimlerkavramlar degeriı kitaptaî ^Y"^