Katalog

15 KASIM 1982 *•*• Cumhuriyet 11 Bütçe ile, aralarında Talât Paşa, Zı/a Gökalp'in vsrislerinin bulunduğu 188 kişiye aylık veriliyor ANKARA (THA) Danışma Meclisl genel kurulunda görüşülmekte olan 1983 MaU Yılı Bütçe Tasansı ile, aralarında Sadrazam Talat Paşa ve Zlya Gökalp'ın vanslerinin de bulunduğu 188 Kişiye vatani hızroet tertibinden aylık veriliyor. Mareşal Fevzi Çakmak, Fethl Okyar, Kâzım Özalp, Fahret tin Altay, Yusuf Kemal Tengirşenk, Tevfik Rüştü Aras, gıbi TBMM birinci dönem milletvekillerinden 147 kışinin varlsleri de bu aylıklardan yararlanıyor. Aynca, aralannda Sadrazam Talat Paşa, düşünür Ziya Gökalp, Kuvayı Milllye Komutanı Yahya Kaptan, 27 mayıstan önce çıkan olaylarda şehit olan Tuıan Emeksiz, ayzu olay lar sırasında yaralanan Hüseyin Onur'un da bulunduğu 28 kişi veya varlsleri, çeşitli olay lar sırasında şehit olan 4 emniyet görevlisi, Ermenl tedhış örgütlermce şehit edilen, Parıs Büyülcelçısi Ismaıl Erez, Vlyana Büyükelçısi HUseyin Danlş Tunalıgıl, Beyrut Başkâtibi Oktay Cirit, Los Angeles Baş Konsolosluğu görevlilen Kemal Bahadır Demir ve Mehmet Samlı Baydar'ın varisleri ile Sivas Kongresine katılan üç üyenln varisleri de vatani hizmet tertibinden aylık alacaklar. Referandumun (Baştarsfı h layfada) Tuksek Seçim Kurulu Baş kanı Orhan Aydın, sonucu gelmeyen tek köyün Hakkari II Merkezl'ne bağlı Çanaklı köyu olduğu, bu köyden de 1983 nisan ayına kadar 5 ay içlnde sonuç almanın mümkün olmadığını söyledi. Aydın, yoğun kar yağışı nedeniyle Çanaklı köyünün çevreyle Ilişklslnin kesilmiş olduğunu, bu nedenle bu köy dışında halkoyIaması sonucunun yuzde 01.36 kabul, yuzde 8.64 red olarak. Resmi Gazete'nin yarınkl sayısında yayınlanacagını açıkladı. SANDIK KURULU BAŞKAN VE ÜYELERl NE OLACAK? Hiç bir yerde fletişijn kurma olanağı bulunmayan ve nisan 1983'e kadar bu durumun sureceği bellrlenen Hak kari'nin Çanaklı köyunde, oylama nedeniyle görevlendi rilmiş Sandık Kurulu üyeleri ile Sandık Kurulu Başkamnın da mahsur kaldığı öğrenildi. Edinilen bilgiye göre. söz konusu köyün telefon ve yolunun olmadığı gibi, gerek iklim gerekse doğa koşullan nedeniyle buraya helikopter inmesinin de olanaksız oldugu belirlenirken, 1983 nisan ayının ortalarına kadar Çanaklı köyünde yaşamak zorunda kalacak Sandık Kurulu Başkan ve üyelerlnin durumlan da Yüksek Seçim Kurulu'nda tartışıldı. Yüksek Seçim Kurulu'nun, S ay boyunca, görevli olarak gittikleri köyde mahsur kalacak Sandık Kurulu Başkan ve üyelerinin yevmiyelerinin bu süre içinde işleyip Işlemeyeceğlni kararlaştırması da gerekiyor. Konunun bu yanmın ancak sözkonusu Sandık Kurulu Başkan ve üyelerinin 5 ay sonra Hakkari'ye Sîeri dönmesi sonucunda çözümleneceği be lirtildi. Bu konuda da Yüksek Seçim Kurulu'nun Sandık Kurulu görevlilerinin mağduriyetinin giderilmesi için Hakkari'ye gerekli talimatı göndereceği ifade edildi. Sandık Kurulu Başkamnm ssıl meslesinin fiğrretmen oldugu da belirtiliyor. SON OLARAK 1977 SEÇIMLEMNE KATILMÎŞLARDI Oylama sonucu alınamayan Hakkari'nln Çanaklı kö yü seçmenlerinin son olarak 5 haziran 1977 yılında vapılan milletvekili seçimlerine katıldıgı beiirlendl Edinilen bilgiye göre Çanakh köyünde 1977 seçimlerinde 130 seç menden 125'i katılmis oylama dökümü sonucunda, oylardan 109'u AP'ye, 7'si CHP'ye. 8') MSP'ye, l'i ise DPye çıkmıştı. (Baştarafı 1. sayfada) gili uygulamaya sokulamayacağını düşündü. Böylece arkadas larından ikinci farkı ortaya çıktı: Ben SBF'ye çok kısa bir süre önce giren bir arastırma çörevlisiyim. Bu göreve. 2547 ısayılı yüksek öğretim yasası uyarıuca, haziran ayında atanmış lıtn. 6 kasım lebligatında ise yarduncı doçentiiğe yükseltilmediğim gerekçesiyle görevime son verildiğl bildiriliyordu. Araştırma gcrevlısi Padıl Kocagöz'e işten atıldığına ilişkin ikinci mektup bir gün sonra, bu kez doğru adrese geldi Ustü ne üstlük göbek adı da eklenmiştt zarfın üstüne. Ahmet Fa clil Kocagöz diye. îki günde de olan «Fadü»a oldu. Soyadı Kocagöz de olsa Karagöz de olsa, araştırma görevlisi «Fadıl» anlaşılmaz bir biçimde SBF'den atıldı. YÖK Başkanı Doğramacı'yı tanıyanlar bilirdi. Isteğini her zaman istediği biçimde düşünmeye ve uygulamaya alışmış bır kafa yapısına sahipti: Bu gürültüde, bu mantıkla yardımcı doçentiiğe de atanabilirdinız demek? Mümkündü. Teztmi tamam layıp, doktor olmadan yardım cı doçentiiğe atanmadın diye beni işten atan maniık, doktor olmasuıa gerek yok, doçent olsun da diyebilirdl. Ağanm eli tutuhnaz diye bir söz vardır hani, tam bu anlayışın adamı Boğramacı. Çetin bir sınavla SBP Anayasa bilim dalı araştırma göre vine girebilen Padıl Kocagöz bu iş içın ciddi emek harcayan genç bir bilim adamıydı. 2475 sayıh yasanm hatta 1982 Anayasası'nın güvencesi altında adım adım bilmin derinlik lerine gidecekti: tşten atılacağım hlç akll ma gelmiyordu. SBF'ye 3 ^ ay önce girmlştim çünkü. Atılacağım aklıma gelmiyordu ama, atılacak arkadaşlarınun sızısı içitne çoktan düşmfiştü. Birtakım insanların üniverslte kapı lan önüne bırakılacağını her> kes gibi bende biliyordum. Ha luk atılırsa, ŞUkrü atılırsa diye düşünürken zarfttan ben de çıktım hem de iki kez. SBF'de Fadıl Kocagöz durumur.da olan iki araştırma görevlisi daha var: Mehmet Fatih Coşar ve Erol Hutlu. Onlar da «bir yıl içinde yarduncı Doçent liğe yükseltilmeyen doktoralı araştırma görevlisi» kabul edi»mişlerdi. Asıl nedenin ne olabilece ği konusunda hiç düşündünüz mü? Asıl nedeni düşünseniz de bulamazsınız arzcak tcmel neden üzerinde söylenecek blrkar sözüm var. Sosyal bilim lerdeki insanların devletten pa ra alarak araştırma yapmala rı çağımızın çok yeni bir olgtı su. Aslında, devlet için korku tucu bir olay. Sosyal bilimler dc araştırma yaptırmak veya graştırma sonuçlarmı özgilrcc söylemek, yaymlamak. Bu yaklaşuTila düşünüldüğünde, araştır macının, bilim adamının ekmek parasım kesmek, onları ünlver siteden atmak önemli bir silah oluyor. Çünkü sosyal alan da bilim üreten fnsanlann tek uy^ulama alanı ünivcrsiteler. ÖNEMLÎ OLAN BENÎM DÜŞUNMEM DEĞİL öteki arkadaşlarınızdan da ha çok düşünme olanağınız ol du, iki tebligat birden aldınız. Herbıri üzerinde de ayrı ayrı düşünmüş olmalısınız? önemli olan benim dfişfin mem değil. Ben nasıl olsa dü şiinüp üretebiliyorum. Önemli olan onlann düşünmeye gerek bile duymamaları ama yine dc bizim durumumuza neden ola rak şunlar söylenebllir. Ankara Üniversitesi eski yönetimlnin yaptığı tüm işlemleri gayri meş ru sayıyorlar denilebllir. Çiin kü beni öneren SBF'nin Dekanı Prof. Cevat Geray'dı. Benim işe alınmamı onaylayaıı Ankara Ü niversitesinin Rektörü Prof. Türkan Akyol'du. Bir de şu var, Anayasa bilim dalı Iriirsü sündeki bocalarunız Türkiye'nin cn seçkin bilim adamlann dandırlar. Prof. Münıtaz Soysal, Prof. Bahrl Savcı gibi. Bize belki onlann adamı gözüyle bakıp bu değerlendirmeyl yaptılar. Efendisine kızıp uşağıru dövmek gibi birşey? Evet. Bizi atmak İçin hareket ettikleri iki karineden biri bu. Bunlarm hocaları kötü kendileri de kötüdür. Bu hocalanıı aldıklan da köliidür diye bir akıl yürütme beklenebilir. YÖK Başkanı Prof. İhsan Doğramacı'nın yapüanlann hiç mi hiç farkında olmadığı, araştırma görevlisi Fadıl Kocagöz'ün isten atılmasıyla bir kez daha ortaya çıktı SBF araştırma görevlisi Fadıl Kocagöz*ün eline, «işten atıldınız» zarfı tutuşturjldugunda kürsü nün ünlü hocalarından biri so luğu Doğramacı'nın yanında al dı. Önce «Bütün bu Islerln sorumlusu sizsinlz?» dedi. Ooğramaoı pek aldırmadı. «Yeni bir sistem kımıyoruz bir süre son ra oturacak» dedi. Dogramacı" nin YÖK Yasası konusundaki bilgisizliği «madem bu kadar yetenekll birisinlz, yeniden sınav açıp alabllirsiniz» deyince ortaya çıktı. YÖK Yasasma göre, bundan böyle bu tür hıçbir sınav hiç bir zaman yapılmayacaktı. YÖK Yasasının 32. maddesi böyle di yordu. Ama üniversiteleri te» mızlemekle görevli Prof. Doğramacı bunu nereden bilsindi, bunca iş arasmda. Prof. Doğramacı ile SBF'nin ünlü Anayasa hocası arasında daha sonra şu konusma geçti: Babası nedeniyle mi atıldı yoksa? Babasmı tanımam, kimdir? Ünlü bir yazardır? Nasıl yazar? İyi yazar, güzel vazar. SBF Anayasa Kürsüsü Araştırma görevlilerinden Fadıı Ko. cagöz, romancı Sanıim Kocagöz'ün oğluydu. Fadıl Kocagöz'ün çok genç yaşına karşjn önemi yad3inamayacak bir yorumu ile bitti söyleşi: 1960 yılına kadar üniversitelerimizde otoriter blr rejim hüküm sürüyordu. Şimdl totaüter bir uygulama var. Bu fark çok önemliydi. Mevsim dolayısıyla uzun süre gflneşi görertıeyeceğini düşiînen pek çok aile, çoluk çocuk gfineşten yararlanmanm yollannı aradı. Havalann soğnmasıyla unuttnaya başladığımız pek çok görüntü de dün yeniden yaşantü. Parklarda, çocuk bahçelerinde koşuşan, oynayan çocuklar... Elele gezen, ağaçlara isimlerinl kazıyan sevgilller... Sağlıklı yaşam için koşan genç, ihtiyarlar... n arklarda gezen aileler... Gfindüz 15 dereceye kadar yükselen sıcaklık ve parlak güneş Istanbullulara aydınhk bir gün yasattı. (Fotoğraf: Erdoğan KÖSEOGLU) İSTANBUL GÜNEŞLİ BİR GÜN YAŞADI Danışma Meclisi Bütçe Tasarısını bugün görüşmeye devam edecek *•* ANKARA (ANKA) Danışma Meclisi Genel Kurulu bugün saat 10'da toplanarak 1983 MaU Yılı Bütçe Yasa Tasarısını görüşmeye devam edecek. Geçtiğimiz cuma günü gorüşülmesıne başlanan Bütçe Tasarısının tümü Uzerindeki görüşraeler ilk gün tamamlanmış, cumartesi günü de Millı Güvenlık Konseyi, Damşma Meclisi Divan Başkanlıgı ve Sayıştay butçelen gorüşülerek kabul edılmışti. BugünkU müzakereler sırasında Başbakanlığa bağlı kurum ve kuruluşlann butçelen üzermde görüşmeler sürecek. Bütçe Tasansı uzerindeki gö rüşmeler 27 kasım günü tamamlanacak. Andropov ne değişme casına Michel Tatu imzasıyla (Baştarafı 1. sayfada) rilemeyecek yenı bır dodem, yıne aynı konuda iki uzun in celeme yazısı çıktı. Hatta daha Andropov dönenu başlıyor, tkı süper devletm herhangi bırın temmuz 1982'de tanınmış Ame rikan dergisi «The Chrlstian deki Uderlik değisımi tüm Sclence Monitor», «Niçin Madünya politikasını etkıleyecek sonuçlar yarattığmdan. Sovyet carlar Andropov'un Brejnevln yerini alacağını düsüııüyorlar» ler'de yeni oluşacak iktidar başlıklı bir yazı yavınladı. da doğal olarak dünyaıun Bu nedenle, Andropov'un tüm ülkeierini yakmdan ilgıBrejnev'in yerini alması Konu lendırıyoı. nun uzmanlarınca beklenen Üstelik, bugüne dek Sovye^ olasılıklardan bırıydi ve dolaler'de ne zaman iktidar değıgıkliğı olmuşsa (Lenin'den Sta yısıyla Andropov'un kimliği ve lin'e Stalın'den Kruşçev'e, nasıl bir politika vönelimınde Kruşçev'den Brejnev'e) Sov olduğu da aylardır incelenmiş ti ve bihniyordu. yet politıkası önemli farklar or KATI MI?... taya koymuş ve tüm uluslarara Andropov, son günlerde hak sı sıyaseti etküemıştir. Bu geo kında Türk basınmda çıkanlamiş geleneğe ve örneklere ba rın tam tersine niteliklere sa karak Andropov'un ismıyle simgelenecek yeni dönemin de hip. 15 yıl süreyle KGB Başkanhğı yapmış olması ve 1956 Brejnev donemınden farkiı un surlar getireceği söylenebilır. Macaristan olayları sırasında Budapeşte Büyülrelçilifti göre Bu bağlamda, «Sovyet politikabulunması hakkrnda sında değişiklik beklenmiyor» vinde cinsinden klasik ve kliseleşmış onun «katı» çizgide oldugu vo lunda yanlış yorumlara kay resmi açıklamaların fazla an nak oluyor. Oysa, yeni Sovyet iamı olmasa gerekır. lideri dış politikada hararetü Elbette ki, koca bir devletin bir detant yanlısı Olarak kapulitikası kısa süreler içinde bul ediliyor. Sovyet liderlerl çok çarpıcı değişikükler gösnin birçoğunun ABDSovyet termez ama bir stiper devletin yakınJBşmasına ve yumuşaması politikasındaki' ince ayrmtılana karşı soğuk bir tutum tarın ortaya koyacağı farklüıklar kındıkları 1970'lerin ikinci yabile dünya boyutunda yeni sonuçlar doğuracak güçte o rısmda, hatta Afganistan müdahalesinden sonra bile ABD lur. ile yakınlaşmayı ve yumuşaBrejnev'den boşalan Komü mayı onun kadar nararetle sa nist Partisi Genel Sekreterliği vunan bir başka Sovyet lideri koltuğuna Yuri Andropov'un yoktu. seçilmesi Sovyetler'de belırli EKONOMtDE bir politika değışıkliği olacağı Andropov'un bîr özelliği de run habercısidir. Çünkü, 1982 Sovyet blokundaki Ulkelerin yılınm başmdan beri SovyetSovyet ekonomik modelinden ler Birliği üst yönetımınde aynlan ve Sovyet lîderlerinde meydana gelen gelismeler Brej tedirginlik yaratan uvgulamala nev'den boşalacak yer için bir rını desteklemesi, bu anlayıs mucadelenın filızlendi&ım ya la pazar ekonomisinin birçok da en halıi deyüniyle bir takım kuralını en cüretli bicimde işhazırlıklar içine gırıidiğıni bel leten Macaristan deneyiminl h etmişti. sempatiyle karşılıyor. SovyetBu konuda İlk belirtüer oler'in Macar uygulamasma ses cak ayında Partı'nın ıdeoıogu çıkarmamasınm ardında And Susiov'un oluaiuyle kendını gos ropov'un bu konuda koyduğu terdı. Susiov'un önemı Brejağırlıgın yattığt sövlenivor. Ya nev'in yerinı alacak kişıyı sap nl, Andropov, Batı ile vumuşa tayacak guçte olmasında idı. ma politikasmın vanısıra Sov Suslov sahneden çekilince yetler'in müttefiklerine karçı muhtemelhaleüni saptamait daha anlayışlı ve esr.ek bir po bizzat Brejnev'e kaldı ve liHtika izlenmesl gere&inin de derın en yakını, olarak bilisavunuculuğunv yapıvor. nen Konstaotin Çernenku, Sov Sovyet iç politikasında ise yet hıyerarşısının «ikinci adaekonomik reformlardan, Partimı» olarak aaılmaya başlannin ekonomi Uzerindeki bürok dı. Brejnev'ın ozel selaetarratik denetiminin gevsetilmesin yasının başında buiunan Çernenko olaganüitü yetkilerı de den, uzmanlara, teknokratlara ve menecerlere daha fazla iniselinde toplamıştı. vatif verilmesinden vana. Mart ayında Brejnev'in ağır hasta olmasıyla Partı'nin £ııli kontrolü Çernenko taralından üsUenılmiştı. Ne var ki, mayıs ayında Merkez Komıtesı Sekretaryası'na Suslov'dan bo şalan yer ıçin KGB Başkanlı gından ayrılması panasına Yu rı Andronov'un seçümesi Sov yetler Bırliğı Komünist Partı si içinde Çernenko'nun Lıdeı . lığıne, hatta Brejnev'in tercuı lenne karşı çıkan güçlü bır akı mın varlığının kanıtı olarak görülebüir. Sovyet partisinın tarihlndt güvenlik örgütünun başından doğrudan doğruya Partı yönt tıcılığint atlandığına rastları mamıştır. Parti'nın bdyle biı gelenegı yoktur Partl Gene Sekreteri otaıaij ıçın Parıi'niı en üst orgaru olan Poütburo ' nun ve ülke yonetımınln ej. üst Kademesı olan Merkez Ko mıtesı Sekretaryası'nın Uyes» olmak gerekiyor. Böylece, Aıu ropov, mayıs 1982'de Brejnev ın halefi olarak hazırlanmı ya da belkı de Brejnev'e saris, tnücadelenm başını cekmıştu BATI'MN BEKLENTİSİ Zaıen cüş basında aylardı Sovyetler Bırlığı'nde Brejne sonrasının lıderlik mücadele& . konusunda bkuerce satıruk b< • ber ve tahmin yayınlandı. Sovyetler Birlığı konusund. '; etraflı tahlillerı ile tanınan vt ' büyük bu olasıhkla CIA taru ' fından kontrol edilen «Prob lems of ComraunismKomUni . min Sorunlan» adlı derginı, ] EylülEkim sayısında «Sovlc SuccesslonSovyetler'de Hale fiyet» baslıjı altında lki cok uzun haberyorum vayınlandı 910 kasım tarlhli «Le Monde» eazetesinde sanki Bretnev . in ölecegi tahmin ediliyormuş. Alchkaçtı: Siyasi Partiler Yasası'nda Anayasa dışı kısıtlama getirilmeyecek ANKARA (THAi Danışma MecLsi Anayasa Komisyonu Başkanı Prof Orlıan Aldikaçtı, Isveç televızyonuna referan dum sonucunu değerlendırirken Türkıye'nın demokrasiye geçme yolunda tıızla ılerledığıni belırterek, «Türkiye demokrasiye geçecek ve bizcle de, bs zı kısıtlamalaruı kalkabUeceğl a.ı geiecek» dedı Anayasalann toplumların lhtiyaçlarma göre değışebıleceğıni hatırlatan Aldikaçtı fcültürel ve toplumsaı gelışmeye pa raleı olarak anayasanın değışebileceğını belırtti. Anayasa Komısyonu Başkanı Aldikaçtı, komısyonun sıyası partiler yasasının tıazırlama çalışmalarına başladığını ıfade ederek. slyası partiler yasasuıda, anayasada getırılen kısıtlamalar dışında sınırlamaya gidılmeyeceğmı söyledi. Irak İmar ve îskîn Bakanhğı heyeti yann astanbul'da ISTANBUL <a.a.) Türkiye tnşaat Muteahhitlerı Bırüğ"nın davetlısı olarak fürkıye' de bulunan Irak Imar v e Iskan BakanJığı neyeti yann lstanbul'a geıecektır. ürta Dogu Tıcaret ve thracat Merkezı (ÜTÎM)'l «ıyare* edecek olan heyete TUrkiye'de Uretılen inşaat malzemelen ve roaKineleri tanıtnacaktır. Yurt dışında müteahhıtllk tuzmetleri veren kuruluşlar da OTIM'de yaptıkiarı inşaatlan yansıtan bir sergı açacaklar (Baştarafı 1. sayfada) duran ve bir banka aracılıgıyla 2500 Itra gönderen herkes «lıayal prensi ve pren sesini» bulabilecek. Yine de. iigi yok denilecek kadar az. Bunun da nedeni Ahmet Çavuşoglu'na göre «gö niillti çöpçatanların», yani genç kız ve erkekieri evlendirmek içîn ugraşan mahal le komşuları ve akraba hanımlarınm fazlahgı. Bir de Insanlarımızm çekingenliğı. Ahrnet Çavuşoğlu şöyle diyor: «însanlarımız çok çekingen. Adreslerine üzprinde «gönül maklnesi» yazılı bir mektup gelmesinden bile korkuyorlar. tstiyorlar ki klmse bu yolla kendlsine bir eş aradığını bilmesln.» Ahmet Çavuşoğlu'na gelen başvurulardan ne gibi sonuçlar çıktıgmı soruyorum Şunları söylüyor: «Gördügüm kadanyla gençler trözlerini çok yukarılara diklyorlar. Kendi halinde bir genç kız aklına ne Bellrse hepsinin olmasını Istlyor tnüstakbel kocasında. Genç olsun, yakışıklı olsun, zengln olsun, tahsilli olsun, iyi bir işi, lyl bir istlUbali olsun v.s. Oysa yaş lılar daha gerçekçi. Ne ara maları srprektiginl daha iyl biliyorlar.» Peki Gönül Makines) birbirine uygun tipleri nasıl saptayacak? Ahmet Çavuşoğlu «makine» lafından pek hoşlanmıyor. «Makine lafı bu işe çok uygunsuz» diyor. «(îerçi hizinı işe de ajanstabi arkadaşlar 'gönül maklnesi' adını koydular ama gerçek şu: Elekt ronik beyin aslında dttnyanın en aptal şeyl. Mühim o!an program. Biz prograrn larımızda özellikle önce fizik özeMikler konusundaki bpklentllerin birbirinl tutmasını istlyoruz. Bnndan sonra karakter uyıışrnasına bakıtıyor. Üçiincü olarak üa zevkler arasındaki uyuşma geliyor.» (Bastarafı 1. sayfada) dönemin eşiğinde geçmiş acılarımızı unutmadan, fakat artık mecbur kalmadıkca o acı günlerin sözünü et. meyerek, milli birlik ve beraberliğimizle Türkiye'mizin geleceğine bakalım.» Cumhurbaşkam'nın konuş ması Saym Evren'in Devlet Başkanı olarah referandum öncesinda düzenlenen gezide yaptığı konuşmalann sert çizgilerini taşımıyor. Halk oylamasmın % 90'ı aşan oranla Anayasa'yı onaylaması kuşkusuz yönetimde rahatlık ve kendine güven duyguları yaratmıştır. Bunun yamsıra bir üU henin ve toplumun surekli gerilim içinde yaşaması olanaksızdır. Ülke yaşamının uzlaşma ve diyalogla normaüeşttrümesi haçınılmazdır. Bu evrensel kuralın sağ duyusu ile ilh konuşmasını yapan Cumhurbaşkam'nın geçmişi hapatıp geleceğe yö nelmek için eski acıları unutrnak önerisi yerindedir Bu öneri ancak, sağlıklı bir adaletin toplum yaşamında gerçekleşmesiyle yürürlüğe girebilir. Saym Evren'in 1983 ekim ayında genel seçimlerin yapılmasını öngören yaklaşımı da akılcı bir politikanın vurgulanmasıdır. Türkiye'nin normal rejime dönüşümü için yapılan bu çağrıları herkesin paylaşması, değerlendirmesi doğaldır, İç savaşa doğru tırmanan terör ve anarşiyi durdurmah için ihtidara bü tünüyle el koyan Silahlı Kuvvetler'in «asli görevine dönmesi» kolay değildir. 12 Eylül harekâtını yapanların devlet yaşamında ve siyasal iktidar yapısında güvencelerini arayıp bulmalarını doğal saymak gerekir. Ancak, bu mantik içinde Türkiye'nin yeniden açık rejime dönebilmesi için temel toplumsal uzlaşmalart sağlamak zorunluğu vardır. Şimdiye değin ortaya çıkan yasalara ve kararlara baküdığında kimi sorulann yamtlarının boşlukta haldığı görülmektedir. Yönetimin 1990'a uzanan bir siyasal programı ayrıntılan ile saptadığt anlaşılıyor. Ne var ki, bu programın ekonomik temeli sağlam görülmüyor. Anayasa'nın kabulü bir büyük aşama sayılsa bile önümüzde çetin ve uzun bir yol vardır. Saym Cumhurbaşhanı'nın olumlu konuşması hu yolda bir kilometre taşı sayılabilir. Ne var ki. bilim ve fikir yaşamı ile terör ve anarşi eylemlerini birbirinden ayıracak aydınlığın yukarıdan aşağıya doğru yönetimin her kesimine yansıması toplumsal uzlaşmayı sağlayacah ve geleceğe bakış açısını gerçek yörüngesme oturtacaktır. Önümüzdehl günlerde hazırlanacak yasaların bu konulara tjıfe serpeceği kanısındayız ••• Âlkol, ağız kanserine (Baştarafı 1. Sayfada) lar, beslenme sorunu üzerine çalışıyorlar. YANIT Kanserin Uerlemesinı bızlandıran maddeler, bir kere pişirilen tüm gıcîalarda bulunur. Pişmekten kararmış yani karbonize olmuş etlerin, kansere yol aça.i yüksek dozda kimyasal maddeler taşıdığı bir getçcktir. Çavre koşuUannm roîüne gelirce bu konuda en iyi arastırmalar Lyon'daki bir ekip tarafmdan, Dunya Sağ lık Ûrgütü'nün gözetiminde Uluslararası Kanser Mer Jîezi'nde sürdürülmektedir. SORU Peki sonuçlar nasıl? YANIT Herşeyden önce filkol ve tütünun kansere neden oldukları saptandı. Tutun. ust sındinra yollarında, akciğerde ve sidik torbasmda kanseri teşvık ediyor SORU Niçin sidik torbası? YANIT Çok basit. Çün kü lütündeki katran zerrecikleri, kı bunlar kansere yol açan maddelerdir, idrar da yok olmaktadır. Tutun kullanan birinin idrarını bir fareye şırınga edin. Fare kanserli hale gelecektir. Alkole gelince, alkol, ağız ve gırtlak kanserinin kaynağı. Gırtlak kanseri içkî içenlerde, iı.'meyenlere göre 50 kez daha fazla görülüyor. Biz Seattle'deki Kongre'de ilk kez «ortak bir dil» kuılandığımızı anladık. Anladığımız diğer bir şey de, beraber çalışabileceğımiz yo lundaydı. Bu açıdan 18 ay önce «onkojen»ın keşfedilmesı, kanser tarihinde gerçek bir devrimın başlangıç noktasıdır. Bu keşıf çalışma larınnza katkıda bulunacak tır. SORU «Onkoien» mi? YANIT Sözlük anlamın da «kanser genidir». Onkolenler. DNA diye bilinen dezoksribonükleik asid parçalannın eletnanlarıdır. Bazı koşullarda. onkoıenler norma! hücrelen, kanserli bucre halıne dönüştürebılmektedır Önce DNA'nm parçacıklaıınin normal bır hucre yi nasıı kanserleştirdiği sap tandı Sonra aynı parçacıklara kanserli insan hücrelerindb de rastlandı. Bunlann nerdtn geldikleri araşurıldı. Bunların bir vırüs gibi daha önce de, hücremn bun yeoinde varolduklan belirlendı. Hücrede ne olup bittiğini anlamak için DNA'nm yapısuıın birçok unsurun etkisiyle değişebildiğini bilmek gerekiyor. Bir DNA molekülü, yabancı, örneğin virüS6 ait, bir DNA parçala rını bütünleştirebiliyor. Par çacıklann sırası da değişebi liyor. Her parça ve her gen komşu gen vo parçalarm kontrolü altında çahşıyor. Ba zen harekete geçebiliyor ba zen çalışması engelleniyor. Bazen gen yer değiştıriyor. Bu onkojenlerle oluyor. Eğer sıra bozulmazsa bunlar çevreleniyor ve atak yapamıyorlar. Ama harekete geç tıkleri an ya da bir gen bun lan hareketlsndirirse düzen bozuluyor. O zaman onkojenleı, kontrolsuz olarak ve aşın halde protein üretmeye başlıyorlar. Eğer bu olay hücr6 bölünmesinde meyda na gcliyorsa aşın üretim kontrolsuz bir çoğalmaya yolaçabiliyor. Bir kadar kanserli hale dönüçmüş, hücrelerden sadece biri. tüm engellerı aşıp, birçok ek değişmeden sonra habis hale geliyor. «Yükselme» dedigimiz bu aşameyı henüz yeterince an layarrıiyoruz. Bu «yükselme» insanda 20 yıl surebiliyor. Emın olduğumuz bir şoy var ki: o da bazı kimyasal elemanların bu yükselişi hız landırdıkları. Bazıları da ya vaslayabıliyorlar. Alkol yuk seltıcı özelliğe sahip. Tütün de aynı rolü oynuyor. Yavaşlatıcılar ise, bılindiği ka darıvla 15 tane. îçlerinde en ilginçleri A vıtamini ve türevleri ile bazı C vitamininin türevleri gibi olanlar.tşre burada beslenme soi runuyla karşılaşıyoruz. Yavaş.'ntıcı ve hızlandıncılar ncrmal olarak gıdalarla geçiyor Bu konuda Japonlann çalışması var. Aşın yememeyi ve değişik gıdalarla beslenmeyi önenyorlar. Kan serin sık gorüldüğü tüm toplumlarda, aşırı monoton bir rejim uygulandıgı saptandı A ve C vitamini bakı Kiır.dan zengi n besinler seçiİKielidir. Istanbul Haber Servisi îstanbul Emniyet Müdürlüğü îstihbarat Şube Müdü rü Mete Borbora'nm babası Mazhar Borbora (84) vefat etti. Borbora'nm cenazesl, bu gün Şişli Camiinde kılına cak öğle namazmdan son ra toprağa verllecek. Mete Bozbora'mn babası vefat etti (Baştarafı 1. sayfada) rüşlerine başvurulan serma ye Piyasası Kurulu Başkanı İsmail Türk, kararm kambiyo işlemlerinde serbestleg meye doğru atılmış ileri bir adım olduğunu belirterek şunları söyledi: «Karar altm fiyatlarının da piyasadaki aîımsatım güçlerinin etkisiyle belirlenmesi aınacını taşımaktadır. Türkiye'nin altın rezervleri vardır. Bu rezervlerin de arz ve talebe göre de ğerlenmesi, işlem görmesl gerekmebteydi. Merkez Bnn kasının altın Uzerindeki işlemleri yürütece&i esaslann bundan sonra açıklıga kavuşması gerçekleşecektir.» Grev lanna başlayacak. Çalışma Bakanı Prof. Turhan Esener* in başkanlığında toplanacak olan komisyona hukümetten 5 .ışveren kesimınden 5, işçl kesımınden 5 kişı katılacak. (Baştarafı 1. sayfada) ı du. Yurt dışında yaptıklan ınşa atlan sergileyecek olan müteahhıtlık tırmalan şuniardır: Alarko, Enka, Kutlııtas, Oogu tnşaat, Libaş, lokar, ttntes. Sunffurlar, Aea, Ali Kıza Çarmıkü, tntes, Ail Ustay, Çavuşoğlu Ko7anonğlu, Teta. Mogazin basını ve sanatkliltür v Türkiye'de magazin basınının işlevi, sanat ve kültür konularına yaklaşımı. Sanatçılar magazin basınını nasıl değertendiriyor? 1983 ÖĞRENCİ SEÇME VE YERLEŞTfRME SiMAVINA GİRMEK İSTEYEN ÂDAYLÂRİN DİKKATİNE 1 1983 öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavı iki basamaklı olarak yapılacaktır. Birinci basama.1: sınavı 11 Nisan 1983 tarihinde, İkinci basamak sınavı 27 Haziran 1983 tarihinde uygulanacaktır. 9 Sınavlarla ilgili kurallan ve bilgilerl kapsayan 1983 Kılavuzu ile Başvurma Belgesl yurt içlnde lise ve dengi meslek okulu müdüriüklerinden, Merkezlmizdekl satış bürosundan ve yurtdışında Almanya, Fransa, tsviçre, îngiltere, Avustralya ve Amerika Birleşik Devletlerindeki öğrenci Müfettişliklerinden sağlanablllr. 3 Başvurma Belgeleri 22 Kasım 6 Ara lık 1982 tarihlerl arasmda lise ve dengi okul müdürlüklerlnce kabul edilecektir. Yurt dışında oturmakta olan adayların en geç 17 Aralık 1982 tarlhlne kadar Merkezlmize ulaşan Başvurma Belgeleri lşleme konacaktır. 4 Sınav harçları, kılavuzda bulunan çekler kullanılarak Türkiye tş Bankası veya Yapı ve Kredi Bankası subelerinden biri aracılığı ile göndertlecektir. 0 llglliiere önemle duyurulur. ÖĞRENCİ SEÇME VE YERLEŞTİRME MERKEZİ BAŞKANLIĞI (Basın: 24195 7503) İstanbul Haber Servisi Emeklı Tümgeneral Nihat Arslanttirk îstanbul'da öldü. 1915 yılında Trabzon'da dogan Arslantürk, 1935'de Kara Harp Okulu'ndan, 1956'da Harp Akademisi'nden mezun oldu 1965 yılında Tümgenerallığe yükselen NUıat Arslantürk, 2 Tümen Komutanlıgı. 2. Ordu Kurmay Başkanlığı. Zırhlı men Komutanlığı, Batı Menzil Komutanhğı ve KKK Kurmay Başkanlığı görevlerinde bulunmuştu. 1969 yılında emekliye ayrılan Arslantürk, blr ara îstanbu! Emniyet Müdürlü£ı> d? yapmıştı. Arslantürir vnrıu Ankav d a toprağa enlecek. Emekli Tümgeneral Aslantürk öldü Türk basınında ilk kez: Yol Atilla Dorsay, 1982 Cannes Film Festivali'rtfe Büyük ödülü kazanan •' Yılmaz Güney'in «Yol» lilmini Paris'te izledi ve Sanat Dergisi okurları için yazdı Her türlü daktilo işi yapılır. Mfiracaat: GUlbeyaz Şirin Tel.: 45 79 39 15 Kas.m sayısı çıktı