Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet 6 EKONOMİ 31 EKİM 1982 tigimiz dönüşumü gerçekleştirmesi beklenemezdi ya da bu pohtıkalarla çok yavaş gerçekleşebilirdt bu donüşüm, Oysa gerck Japonya ve Almanya'nın gorekse yeni sanayileşen bazı ulkelerın rekabeti yüzunden Amerikan ve İngiliz sarayileri çok hızlı bır tahribata, hızlı bir yıkıma uğrayabihrdı. Bu tahnbat ıhtımah ortada dururken Thatcher ve Reagan'ca benimsenen politikalann tek yanlt olarak kâr hadlerini yukseltmevi amaçlaması bence krizin bu politikac !i"a geçi'jtırılemeyeregını gosteriyordu. SORU Bu pohhkaHrla amaçlanan sonuçlara varmak neden mumkun değu'? KEYDER 19. yuzyıl liberalizminın guncel görüntüsü olarak ortaya çıkan bu politikalar giderek artan bir işsizlik yarattı ve amaçlanan kısa dönemii sonuçlann bır kısmı eldo edıldı. Reel ucretler duştu ve ozellıkle İngiltere'de devlet harcamalan önemll ölçüde azaldı. Ancak bir yandan da rekabet gucü olmayan sektörlerln korunmaması halinde bunlardaki çoküşun rekabet gucü olan sektorlerdeki yeniden temellenmeden çok daha hızlı olacağı ve işsizliRin çığ gıbi artacagı görüldu. Yeniliberalizmin yaklaşımıyla yeniden yapılanma sürecinin 2030 yıl sürebileceği düşünüldugunde politik olarak buna dayanmanın mümkün olmadığı ortava çıkıvor. SORU Uç gün sonra yapıîacak Kongre seçimlerinde Baskan Reagan bu politikalann ilk faturasını ödeyecek palıba XE\ DER ABD'de Reagan'ın ekonomi politıkasına karşı hızla buyuven bir muhalefet var şu anda. Üç gun sonra yapılardk seçımlerde de Demokrat Parti'nin Reagan'a kar?ı bir zafer kazanması bekleniyor. Demokrat Parti 1984'deki başkanlık seçimlerine, belki de Roosevelt zamanından beri en doktriner diyebilcceğimiz bir ekonomi politikalan demstiyle hazırlanıyor. Bu politikalar devletin, sanayiin yeni bir yapıya kavuşturulmasmda aktif bir rol oynamasını öngorüyor. Bu aktif rol, libera! yaklaşımın tersine, polıtiiiayla ekonominin tamamen içiçe olmasmı gerektiriyor. ABD'de önümuzdeki salı günü yapıîacak etan Kongre seçimlennde Başhan Reagan'm en fazla ekonomi poliiikası nedeniyle zorlanması bekleniyor. Kongre seçimleri oncesmde ABD ve dunya ekonomisındeki bunalımm nitelığini ve bunalımı aşmak için getirilen farkh önerıleri, bu konulan yakmdan ızleyen ODTÜ oğretım gorevlısi Dr. Çağlar Keyder ıle konuştuk. SORU Sayırı Keyder; sıze ilk olarak halen dünyada yasanmakta olan ekonomik bunalımm nıtelıçi konusunda bır soru sormak istıyarum. Bu krizirt, kapitalıst sıstemm daha önce yaşamış olduğu buyuh knzlerle benzerhk ve a\ruıkları neler? EKONOMİDE Keyder kimdir? 1947de doğdu. Amerika'da Yale ve Kerkelev Üniversıtelerinde oğrenım gördü. ODTÜ'de tıyesı olan Keyder'in pkonomt tarihi. dünya ve Türkiye Pkonomısi tberme Türkce ve însilizoe olarak yayınlanmış iloşer Idtabı VP cok sayıda bılimsel maKalesI var. Ekonomi Servisi Şefimiz Ulagay, Çağlar Keyder'le (sağda) göruşürken.. Dünyada bugün yaşanan bunalım kapitalıst sistemin uzun süreli, döngüsei krizlerinden biri. Bu tür krizler yapısal yeniden düzenlemelerin zorunlu hale geldiği noktaîarda ortaya çıktıkları için küçük politika değisiklikleriyle aşılmalan olanaksız oluyor. KEYDER Önce hemen belirtelim ki bu içinde bıılunduğuğumuz kriz, kapitalıst sistemin uzun donemli krizlerin'ifm. Sistem surekli krizlere giriyor ama bunlardan bazıları kısa donemli, kücük uyuşmazhklardan, sektorel dengesM'klerden doğan krizler. Bazı darboğazlar ortadan kaldınl'nca bu tur krizler de aşılmış oluyor. Fakat arada bir kapitalıst sistem büyıik döngüsel krizlere de giriyor... SORU Bu tur krizlerin başlıca örnekleri.. KEYDER Son 100 yıldan ornek vermek gereklrse 187396 *büyük buhranı»m ve daha yakın tarihte 1930'Iann ünlu krizini gosterebiliriz. Bu krizlerin şu andaki krize ben?eyen yonleri bunlarm yapısal bir takım yeniden düzerılcmelerin zorunlu olduğu noktaîarda ortaya çıkmış olmaioo. Bu tür krizleri küçük politika değisiklikleriyle aşmak mümkün değil. Çok daha'*kökten değişiklikler, kurumsal yeniden yapılanmalar ve teknolojikekonomik işbölümu açtsından farkh duzenlemeler gerekıyor bu büyük krizlerd"i çıkmak için. Şimdi bu bakımdan ve biçimsel olarak içinde bulunduğumuz kriz önceki büyük krizlere benziyor. Fakat içerik açısından, yani kri?i doğuran nedenler vo aşılması için gerekli olan yeniden yapılanmalar, kurumsallaşmalar açısından farkh ozellikler gösteriyor. Ulagay sordu, Keyder yanıtladı: Reagan hn seçim yenilgisi aslında yeni liheralizmin yenilgisi olacah fonlarının dağıtılması ve denetimi konusunda da ABD eskl fonksiyonunu yitirdi. Bu karmaşık bir gelışim sonucunda ortaya çıktı. ABD ekonomisinin biriktirdiği fonîarla desteklenerek ortaya çıkan Avrupa ve Japon sanayileri ve daha sonra farklı bir teknolojik temel uzerinde, duşuk ücretli işgucune dayanarak Guneydoğu Asya ülkelerinde gehşen sanayiler, giderek ABD'nin içpazannda büe Amerikan sermayesınin hakimiyetinı tehdit etmeye başladı. Aynca bu ulkelerde otokton (özerk) bir sermaye birikımi sürecinın başlamış olması da ABD'nin dünyadaki sermayeyi yonlendirme ışlevini sınırladı. SORU Yani sizce bugünkü krizin temel nedeni ve beUrleyici özelliği ABD'nin sistem üzerindeki hegemonyasmı haybetmiş olması mı' KEYDER Bır de şu var tabii. 1930'Iarın krizi. 187396 krizinden ve bugunku krizden farkh olarak bir eksik tuketım kriziydi. Bunu gidermek için uygulanan Koynesci politikalarla gerek ABD'de gerekse Avrupa'da eksık talebın yeniden oluşıurulması için gelirin yeniden dağıtılması amaclandı. Yani sermaye sınıflarından sermaye dışı sınıflari doğru bır gelir trjnsferi gundenıe geldi. Bunun sonucunda bazı ulkelerde sermaye dışı sınıflann güçlenmesi ise özelhkle bazı işkollannda kâr oranlannın duşmesine neden oldu .. KEYDER Evet yüzeydeki bu görüntuye bakılarak ücretlerin ve vergilerin yukselmesi nedeniyle sanayicilerin istedikleri kadar kâr edsmedıkleri ileri sünjldu. Sanayiciler teknolojik donuşumun gerekliliğini gözardı ederek karşılaştıklan problemleri yuzevdeki bu nedenler üzerine yıklılar. Fazla ucret odedikleri ve fazla vergi verdikleri için yenı yatırım yapacak knn s^lavamodıklannı ileri sürduler. I*3te bu yaklaşım tarzı sonunda îngiltpre'de Thatcher ve ABD'de Reagan'ın uygulamaya çalıştıklan politikalan günderae getirdi. ABD'de demokratlann Reapan'a karşı gelistirdikleri secenek, devletin ekonominin yeniden yapılanmasmda cok önemli bir rol oynamasını ve devletle büyük sermayedarların birlikte santayacağı bir dönüsüm stratejisinin uygulanmasını öngorüyor. ı Bugünkü krizin temel nedenleri, ABD'nin dünya ekonomisi üzerindeki hegemonyasmm zavıflaması, Japonya, Almanya ve bazt sanayileşmekte olan ülkelerin rekfibetinin ABD'yi sarsması, ve sermayenin kârlıhk oranının azalmasıdır. SORU Peki bugünkü krizin onu tanımlamamaza yardımcı alacak ayırdedici özelıheri neler'' Ya da sistemin hugünkü tıhanma noktaları hangileri? KEYDER İkinci Dünya Savaşı'ndan bugünkü krizin başlangıç noktası sayabilece&imiz 1970'lrre kadar geçen doııemde ABD'nin kendi iktisadi gucünu adeta bir hegpmonya kurarcasma diğer ulke ekonomilerine kabul ettirmesi oiayını görüyoruz. Savaştan çok güçlü çıkan ABD, iktisadi gücünü politik güce de dönuştürerek, hem doları dünya parası olarak kabul ettirmeyi hem de dünyadaki yatınm fonlanm merkezi bir şekilde dağıtarak denetleme fonksıyonunu yerine getirebîliyordu. ABD, gerpk Marshall Plânı ile gerekse AID, Dünya Bankası ve IMF gibi resmi kurumlar aracıhğıyla bir takım ülkelere bir takım fonları kullanma şansını veriyordu. Aynca uluslararasılaşmış özel c ermayemn bulunduftu yer de ABD idi ve birikmiş özel sermayenin nerelerde vatırılacağını, dünyadaki işbolumünun nasıl olaçağım ABD kökenli çokuluslu şirketler be'!ri;vordu.. KEYDER Bu olgu 1980'lardan sonra hızlanarak değismeye başladı Önce doların dunya para sistemindeki konumunu yitirdışi göruldü. ABD'nin dünyadaki rolünü surdurebilmesi için gerekli olan dolar harcampları. enflâsyona ve doların değer yitirmesıne neden oldu. İkincisi yatınm SORU Bu olgu sonra deği$ti mi"> Keynesciliğin sermaye dışı sımflara ve devlete gelir aktararak kârlıh°ı düsürdüğünü Jleri süren sermaye smıfları, ücretleri ve verçileri düşürmeyi amaçlayan yeniliberal politikalara sarıldılar. SORU Galiba kâr oranlarındaki bu gerıleme sermaye kesımmce bunalımm başlıca nedeni olarak göruldü ve onun için de Keynesçihğe alternatif olabilecek poliiikalar giderek moda halıne gelmeye başladı.. Yani eskiden plânlama diye adlandırılan olayın Japonya*dskî turune benzer bır uygulama amaçlanıvor. SORU Bu Japonya örneğini kısaca ozetler misıniz.. KEYDER Japonya'da Sanayi Bakanhğı ve büyük yatınm bankası. aşağı yukan ekonom.de birıkimin nerede yapılacağmı, teknoloıinin hangi alanlarda gelişeceğini. sanayiin ilerleme doÇrultusunu sanavicilerle birlikte saptıyor, Burada politıkayı çizen ve uygulayan kademelerle Başkan Reagan, bazı sektörlerde çöküşü hız guçlü sermayedarlann içiçe geçtiği bir karar alma mekavar Korporatist landırfin ve işsizliçi çığ gibi artıran yenilibe rii7ması ABD'de Bp«?fln'a diypbilpceğimiz bu yeni politika önensi muhalif bazı Cumhuriyetçiler taral poliükaların ilk faturasını üç gün sonra rafmdan da benimsenıyor... SORU Demokrat Parti'nin bu politika önensi işsizlik ki seçimlerde ödeyebilir. sorunvna farkh hır vaklaşım qeiir\vor mu° KEYDFR Şımdı bu korporatist çozüme pot>ü!ist bir boytıt jrptırmck ıstevpnler olduçu gibl bunu çok dahatutucu ve SORU Ssmdi bu politikalara çeşitli adlar verildi, mone baskıcı bır pobtı'r spçenekle bağdestırmak ısteyenler de tarizm,' dend'. «Fnedmancıiıfe» dendi. Sizce Thatcher ve var Populısl bovut getirmek ısteyenler, sanpyide devlet guReagan'ın sarıldıgı bu pohtıkaların temel nitelliği ve özel dumunde gerçekleslırüecek bır yeniden yapılanmanın malıyetı pavlaîilırkcTi kitlelerin c!e gözetılmesini savunuyorlıkleri neler'' lar Baskıcı seçpnet'i savunanlar ise sadece sanayideki yeKEYDER Bence bu politikalann 07ü yeniden pişırilmiş nıdpn yapılanmanm etkinliği üzerinde duruvorlar Dogabır 19. yu?yı! lıberehzmi niteliği taşıma^in. Devletin eko bilecek sosyal tepkilere karşı da baskı yontemini öneriyornomi içindeki rolunü vadsımaya çalışan bir felsefe ve özel !,ır hkle işguru piyasasmda ücretlerin çeşitli mudahalelerden arındır Imıs olarak, arz ve talebe goro beürlenmesini ön SORU Peki muhalefetln veniliberalizme v kpmltiine goren bır yaklaşım Bu politikalann temel niteliği bımların karsı gelistirdiği bu secpnekler karşısmda Reagan'ın bunkısa donpmde hem ııcretleri düşürmeyi ve sermayenin dev rtnn scnraki tavn ne olabılir? lete verdiğı, devletın de kısmen sermaye dışı sımflara har KEYDER Reagan uç gun sonra ağır bir seçim yenilgicadıgı vergılen azaltmayı amaçlamalan. Bunlar yapılınca siyle kar5tîa$ıtfc'a eKonomi 'p'olitıkasında yeni değişiklıklere kâr hadleri yeniden yukselecek ve sermaye sınıfının soru' zoıianabihr. Ancak, bu değışıkliklerin, dfvletın sanayiın yeniden yapılanmasındaki rolü açısından bir yenilik petinu çozumlenocekti. receğini sanmıyorum Kanımca Reagan eski tür Iiberali7SORU Peki bu politikalann örneğin ABD ve İngiltere' min ustune daha tavizci bir talep yaratma polıtikasını vade ortaya çıkan ve yaoısal dönüşüm gerehtiren sorunu mayacak ve onümuzdeki iki yıl belki biraz daha popıüist çozmesı mumkun muvdu0 bır çizgi izleyecek. Ama krizin gerçek nedenlerinin üzeriKEYDER Bence bu politikalann daha önce sozünü et > Vefat ve Teşekkür Ömrumuzun van Mevsim başlarken ihracatçılar birbirini yemeye başlatlı GENCO HALİL GÜZEL'İ 23 101982 guııu kaybettık. Tedavısi için emeği geçen HaceHepe Çocuk Hastanesı Onkolon Bolümu ıle 22 ve 34 No 'lu servıslerin tum personelıne; hastalıgında ve olumunde bızi yalnız bırakmayan Ergani, Ankara. Soke'dekı, diğer akraba ve dostlanmıza sonsuz mınnet ve şukranlarımızı sunarız. SUNA ve ALÎ GÜZEL Meyvesebze dışsatımında merkezi pazarlama eksikliğini çekiyoruz Satsuma kesiminin ve yaş meyvc, sebze dı^ sonra da 300 dolara değın satımının baslamasıyla birlikte, önceki yıllar duştüğu bıldırıldı. Ulkemı/ın satbiıma ıle ılda olduğu gibi dışsatımcılar amansız bir rc gıh en buyuk uretıcı kooperatıfı olan Gumosko'nun Yö kabete girişti. Celal BAŞLANGIÇ İZMIR Başbaknn Bulend Ulusu, geçtığımız ay Ege Bolgesı Sanayi Odası nda yaptıgı konuşmada şunlan soyiuyordu «Ihracatçılarımız mallarını satabilmek için dış ulkelerde birbirleriyle aşırı derecede rekabet etmpkte, neticede fiyatlar düşmektp. bundan kendileri kadar mem leket ekonomisi de zarar görmektedlr.» Özellıkle. yakında başlayacak olan vas meyve ve scbıe di5!>atım sezonu için bır uyau nıtelığı taşıyordu bu sozler Ar.rak satsuma ke3inıımn vo yaş meyve ve sebze dı^satımının ba^lama sıyla birlikte oncekı yıllarcia olduğu gıbı. dışsatımcılar vıne amansız bır rekabeto gırerek. dıgoatım fıyatlarını du'şurmeve başladılar Son olarak Mersınlı dış STlımcılarin fob tnnu olnrnk rak 'W0 doUirrlan vaplıkM rı lımon dr.satım ba^lnntı sınrla, rekabet nedenıvlp fı vatlann once J25 dolıra netım Kurukı Baijkanı Nakı Uner, «dış ülkplerde büyük ihracatçılar birbirini yemektedir. Bizde merkezi pa ^arlama sistemi kurulmadıeından yaş meyve ve sebzeden snîilamış olduğumuz dö viz vıllar itibariyle artmış görülmesinp karşın, gerçek)e birime isabpt eden tonai gittikçe yukselnıektedir. Bu r^kabetin tipik sonıuudur.» dudı. Üner, konuyla ilgılı olarak vaptıgı acıklamada »Ikemı/itı y«i meyve ve sebze dışsatımında en onde geien sorunun pazarlama organi7asvnnu oldugunu belirttı ve devlet desteği, naklıyat. kredı sıgorta gıbı sorunların ikıncı dereceden ço zumlenmesı gereken s>oruıılar oldugunu soyledı. Yaş meyve ve seb^e dışs>atımında orgutlenmemış tek Akdenız ulkesi oldugumuzu bplırten Uner, açıklamasını şoyle surdnrdu: «Yaş meyve ve sebzedp ih racat örgütlenmesi yok. Her kes kendl Kaderine terkedilmiş. Bundan üç y»î önce 100 biıinı ihracattan 10 birim döviz safelarkpn son üç yıl içinde 165 birim ihracat yaparak yine 10 dolar kazanıvoruz. Üreticinîn cebine giren para, dev!etp giron döviz azalıyor. Bu bnşı bozuk!uk ve elyordamıyla vapılan ihracat en büyük sorunumuzdur. Bunu düzene sok mak gerekir.» Dunya Bankası'nın da des tekledıgı bır proıe olan Mer kozı Yaş Moyve ve Sebze Pazarlama Sanayi Anonim Ortaklığı'nın bıran önce kurulması gerektiğini savunan Unpr. meşruiyet sınırlan içıne girmek istemeyen dışsatımçılârın bu projeyi baltalafnak istedığini. dürust ve uzun sürede kâr amacına yonelik olan dışsatımcıların ve kooperatiflerın ise. bu projenin gerçekIpşmesini istediğini belirterek şunları söyledi: «Merkezl pazarlama sistemiyle düzenH üretim ve ihracat olanagı doğacak. Üreticilerin emeğl daha iyi dpğerlendirilecek. Dört merkezde Merkezi Pazarlama Sanayü Anonim ortaklıfcı şeklinde kurulacak olan böl Pe şirketleri, merkezi îstanbul'da bulunan Pazarlama ve Ticaret Ananim Ortaklıgı'na bağh olacak. Böylece ihracatta pazara tek fiyatla çıkılacak. Reas;an seçimlerde kötü sonuç ahrsa Liberalizmin üstüne daha tavizci bir talep yaratma politikasım yamayabilir ama bu da ABD ekonomisinin sorunlarmı çözmez ağırlaslmr. TÜRKİYE BİÜMSEL VE TEKNİK ARAŞTIRMA KURUMUNA ELEMAN AÜNACAKTIR TÜBÎTAK Dokümantasyon Merkezi'ne Enformasyon Uzmaıu olarak çalışmak üzere; BİR ENDÜSTRt MÜHENDİSt ahnacaktır. Adayların çok iyi Ingtlizce bilmesl ve erkek adayların asfcerliğinl yapmıg olması gerekmektedir. Ek yabancı dil, lisansüstü dereceler ve iş tecrübest tercih sebebldlr. îlgllenenlerin «Atatürk Bulvarı, 221 Kavaklıdere ANKARA» adrestndeki <TÜBÎTAK Personel Müdürlügü»nden sağlayacaklan formları doldurarak en geç 19 kasım 1982 cuma günü mesai bitimlne kadar müracaatlan gerekmektedlr. Kurumda yapıîacak ön seçlmde uygun görülen adaylar, ayrıca yabancı dll sınavı ve mülâkata çağrılacaktır. ne pidemeyecek Bu durumda işsizlik oranı duşmeyecegı gibi talep yaratma tutkusu da enflasvonu yeniden körükleyeb'lecek Reagan'ın sanayideki donuşumu sağlayacak kararları alamamabi, ışsızlığın artmaii ve feda edümesi gerpken sektorlerin korunma isteklennın yoğunlaşması ABD' nı daha mılitanst bir tutuma da ıtebılir, silah yıgma istegını artırabılır SORU Peki Demokratlann gundeme getırecegı korpoiatıit seçenek ne gıbi sonuçlar doğurabılır"> Bunalıma daha koklü bır çozum gplirır mı'7 KEYDER Demokratlar ıktidara gelip bu korporatist popuhbt politikalar demetını uygulamaya başlarlarsa kanımca bu polıtıkcinın bır sonucu da ABD'nin dunya ekonomisi uzerinde kaybctmeye başladığı duzenleyıcı işlevi venıden kazanması olabılir SORU Sızm yenilıberalızm diye adlandırdığınız politikalar sanıvorum kapıtaüst sıstemm dunya çapındaki ışleyışı ve ı&tıkran açısından da bazı olumsuz sonuçlar doğurdu? nEYDER Thatcher ve Reaçan ın iktısadî lıberalızmi, yan: ,.ıvasaya vu?de yuz. ınançları. dünyada fonların aktarılması açısından d^ı vahım sonuçlara vol açtı Eskiden resmi kinallarla \r ABD denetımınde aktanlan fonlar azalırken, pıyasa kura'lanna gore bankalarca akfarılan fonlar buyuk olçude arttı Boylece 1950 70 doneminde sermaye birıkıiTilerını vp sanayıleşmplennı buyuk çapta resmi fon akım lanna bağlamış olan Turkıye gıbı ulkeler ıçın uluslararası o/el bankalarm rolu onem kazanmaya başladı. Bu ise. İMF' nın giderek o/ei bankaların bankası halıne gelmesıne yol açtı. IMF'nın ye&ıl ışığınm tamamen pıyasa kurallanna uyunı şartına baglanması pek çok ulkenın hem ekonomik hem de sosval ve politik çıkmazlarla karşılaşmalanna ne VEFAT Şirketimizin denetçisi, aile dostumuz, arkadasımız, kardeşimiz AVUKAT ABD ekonomisi için çözümün piyasa güçlerine bırakılamayacağmı ileri süren Demokratlar, dünya ekonomisinin istikrarı için de I1MF'nin salt piyasa kıstaslanna dayalı rolünün değiştirilmesi gerektiğine inanıyorlar. den oldu. Demokratlann iktidara gelmesiyle ABD yeniden uluslararası fonlann aktarılmasında etkin rol oynamaya başlarsa bu durum da değişebilir ve İMF'nin işlevi de yeni boyutlar kazanabılir. Nitekim Reagan'ı eleştiren Demokratlar İMF'nin bugünkü işleyis biçimine de önemli eleştıriler getiriyorlar. Sanayileşme yolundaki ekonomik bunalım ve dengesizliklerin kökeninde ÎMF'nin tutumunun da önemli rol oynadıfım artık onlar da kabul ediyor ve daha ıstikrarlı bir dünya Bistemi için ÎMF'nin farklı bir rol oynaması gerektiğini düşünüyorlar. Ayrıca Dünya Bankası İçin de benzer şeyler düşüneoekleri tahmin edilebllir. Burada onlar için önemli olan ABD'ne kriz öncesi dönemde dünya ekonomisi uzerinde sahip olduğu yonlendirme ve denetleme gücünü yeniden kazandırmak. Bunun yeniliberalîzmle olamayacağı görulüyor ve yeni yollar aranıyor. 'labii bunlan soylerken Amerika'nm kriz öncesi konumunu yeniden kazanabileceğini ben tahmin etmiyorum ama t"elki o yönde bir ilerleme umuluyor ve bu yeni seçenekler ortaya atılıyor. VEFAT Çok sevglll arkadaşım, büyük insan AVUKAT Malkoç u kaybettik. Acımız tarilsizdir. Bütün sevenlerin başı sağolsun. GÜLTEKİN MALKOÇ'u kaybetmenln üzüntüsü içindeylm. Aileslne ve se venlerine başsağlığı dllerim. Etem GÜNEYLt KAYAOGLU BAKIRCILIK SANAYİ veTÎCARET A.Ş.