Katalog

1 EKİM 1982 KÜLTÜRYAŞAM Cumhuriyet 5 I 40 'Vllllk '^Ycinİ Milli Eğitim Bakanlığı nın Sözlük ve Yazım Kılavuzu hazırlatma kararına tepkiier olurmu «Kâni?,, "Bakanlık, güneşi yeniden mi bulacak?,, Eşref ÜREN eden ressam Osman Hamdi Üniversitesi değil de Mimar Slnan Ünlversltesi? îsim değiştlnne hastalığına bilmem gerek var mıydı? Bu lsim değiştir me furyasında ressam Osman Hamdi adı daha yakısık alır, uygun düşerdi kanımca. Böylece Osman Hamdi adı da tâbiler arasına sokulmamış olurdu! Arab'm «Külliyesl», Osmanlınm uydurma «Darulfünun»u «Üniversite» olurken Avrupa'dan bir Prof. Malsche getirtilmişti. Bu ad değiştokuşunda da bir yabancı uzman getirilmeliydi. O zamanki gibi yanlışlar as gariye indirilmiş olurdu! Ashnda isim değiştirme ile öze varmak kâbil olsaydı: Sorbonne, Cambridge, Oxford adlarını alır, onlann seviyesine ulaşırdık! Bu na sıl imkânsız birşey ise onun gibi, Akademinin bu lsmt de bana kırk yıllık «yanl> olur mu «kâni» deyimini hatırlatıyor. Sanat eğitimi veren kurumlarda son yıllarda kullanılan, asistanhk, doçentlik, profesörlük, doktorluk payeleri güzel sanatlara ve bize, sorarım size, ne kazan dırdı? Kuru bir ünvan İçin, hep sinden daha önemli olan ressamlığı küçük düşürmekten başka! Cânım güzel sanatlar yuvası Nasrettın Hocanm kuşuna döndü rüldü: Sanatımsı ilim kokteylin den var git bardak bardak ic, kanamıyorsan; damacana ile de lıkır lıkır lç!.. Besim öğreten müesseseler, niteliklerini yitirdiler. sınırları dışına çıktılar. Asistan. doçent. prof. avcılarından açıîan ressamlık N m a k a m l a n n a açıkgözler ku rulup oturdular, özdeki gerekli dersleri görmeden öğrenmeden! Konservatuarımıa böyle bir çellşkiye. tuhaflığa, alim ve fazıllığa heves etme di, müzisyenliğl ile övündü. Prof. Dr. ressamlara, r e simle yetinmeyenlere gülü nür... îşin künhüne vakıf olmadan yaptıklarımız zahiri olur, batınî olmaz. K a nımızda yanılırsak seviniriz. Ama görünen köy kılavuz istemez diye boşuna dememişler! ANKAItA, (Cumhuriyet Bflrosu) MiUl Kğitttn Bakanlığı bünyesülde oluşrurulan «Türk Dlli Yüksefc Danışma Knrulu»'na bağll olarak çahşacak bir araştırma yankurulunun kurulması ve bu ku. nilun, «Türkçe Sözlük»le «Yazım Kılavuzu»nu yeniden hazırlayacagının açıklanması üzerine, dilciler görüşlerini açıkladılar. Görüşlerine başvurduğumua dilcilerin yaptıkları açıklamalar ve bu konuya yaklaşımları şöyle: Emin Özdemiı ALİ PUSKULLUOGLU. «Tiirk düi, tarih boyunca ulaştığı en yetkin, en görkemli çağmda.» «Milll Eğitün Bakanlığı'ıun yeni bir Türkçe sözlük ve yazım kılavuzu hazırlamaya yönelik gırişiminin gerçek bir gereksinimden kaynaklandığı söylenemez. Böyle bir girişim öteden beri Türk Dıl Kurumu'na ve onun etldnliklerine karşı çıkan ktmi çevrelenn, Bakanlığı etki alanı içine almalan, yanlış yönlendırmeleriyie acıklanabilir ancak. Şöyle ki, eğıtiınin her aşamasında T D K SÖZlüklerinden yararlanümaktadır. Bakanlığın ıstemi ve salık verrnesiyle gerçekleşmiştir bu. Öyleyse bugiin bunlan yok sayıp yeKemal Demiray ni bir Sozlük ve Yazım Kılavuzu hazırlatma gereksinimi nereden doğmaktadır?. Araştırma yapı'.mış mıdır bu konuda? Ha«Milll Eğitim Bakanhğı'nm bir yazım kılavuzu hazırlama gl^ zırlatılacak kılavuz ve sözlük amaç, kapsanı, nitelık yönünden risimi, amacına göre olumlu ya da olumsuz lcarşılanabilir. Bu Türk Dil Kurumu'nunkinden ayn mı olacaktır? Yalın bir tammla, sözlük bir dilm çevrimindeki sözcüklerin kılavuz çeşitlî eğitim kademelerindcki ve çeşitli yörelerdeki öğrencilerin ortak yanlışlarını, bilimsel yöntemlerle a r a ^ r ı p nedenlerini saptadıktan sonra onlaro, yazımda ışık tutabıiecek kolaylıklan gösterme amacını güdacekse yararlı olabilir. Çalışmabu doğnıltuda olmayıp da kişisel görüşlere göre kimi sözcük^ lerin yazımırja yeni bioimler verip, öfrenc'lerm bunlan benimsemelerı istenecekse, yarar yerlne zarar ortaya çıkar. Bugüne de. ğin, Türkçede yazımın kurallan büyük ölçüde benimsenmiş duj rumdadır. Okullanmız için sözlük hazırlanmasının gerekli olup olmadı* ğına gelince, bu da Yazım Kılavuzu gibi amacına göre değerîendirilebilir. Hazırlanacak sözlük derinliğine, genişliğine göra çocuklar arasında yapılacak araştırmalardan sonra ana okullan, temel eğitim okullan vs orta öğrettrrı kunımlan öğrenciîeri^ nin bilmeleri gereken ortalama kavramlan karşılayan sözcüklerj den oluşursa, eibette çeşitli asamalardaki eğitimimizin daha saglıklı yönlenöirilmesine yararlı olabilir. Yalnız burada önemü iki noktayı da* gözden uzak tutmamak gerekir. Bunlardan birincisi, böyle sözlükler ortalama bir düzeyi gösterir. Bugün çeşitli yayıa organlarının etkisiyle böyle bir sözlüğün sınırlanm aşan çocuklara, gençlere özellıkle büyük kentlerde rastlanabilir. Göz önünde bulundurulacak ikinci nokta da şudur. Bilimîn, teknolojinin hızla geliştıği ve her yıl yeni yeni kavramların ortaya cıktığı çağımızcia belirttiğrmiz nitelikteki sözlüğün de sık sık ele alınması, îşlenmesi ve basımı gerekir.» «aptanıp, değişik açılardan adlandınlmasıdır. Yazım da sözlüğü olusturan sözcüklerin doğru olarak yazıya geçirümesinl sağlayan yazış biçimidir. Türk Dil Kurumu, kurulduğu günden bu yana Türkoemn sözlüğünü oluşturma, yazım ilkelerini saptama ve gelişUrme yclunda etkinliklerini sürdürmektedir. Denebilir ki, TDK çalıçmalsrrna yaslanılmadan, TUrkçenin sözlük ve yazım sorunlan üstüne yeni bir şey söylenemez. öğretim amacıyla, eğıtimin değişik aşamalan için sözlükler hazırlatılabüir. Buna kimsenin bîr diyeceği olmaz. Ancak yeni bîr »özlük ve yazım kılavuzu hazırlatma düşüncesi doğrultusımda B&îıanlığı yönlendirmeye çalışan tutucu çevrelerin beklentisi bıj değildir. Öğretım amacıyla hazırlatüacak bu sözlüklerde dilin çevrimi dışuıa düşmüs, yaşarlıh»mı yitirmiş sözcüklerin dlrüecegini umuyorlar. Kuskusua anadili ırmağını tersme akıtmak olaraksızdır. Olsa. olsa bu gibi ölçülü girişimlerle kıyısından kösesiı.den bir süre bulandırılmış olacaktır.» Ömer Asım Aksoy «Sanıyorum M bu haber. Milli Eğitim Bakanlığı'nın mayıs ayı sonlarında. topladogı «Tiirk DUi Yüksek Danışma Kurulu»'nca alınen bir karann uygulanmasıyla ilgilidır. Bilindiği gibi o toplantıda şu temel ilkeler kabuî edilmiştı«1 Atatfirk'ün koyduğa ilkeler doğrultusunda, Türkçede 50 jıl icfnde genellikle çok büyük ve olumln bir gelişme olmuştur. 2 Bu gelişır.enin aynı ilkeler doğrultusunda sürdürülıncsl ve dilimizin zenstinleştirllmesi gereklidir. 3 Milli Eğitim Bakanlığı'nın Atatürk dönemindeld bilinç \e coşknyla, örgün vc yavgm eğitim ve öğretimin her kadenıesindp birlik ve sürekliliği saıilamalc üzerc, okul öncesinde, yüksek eçitim ve öğretim kurumlanna kadar yapılan programlarla, okutnlan, kullanılan kelimeleri ve terimleri içine alan bir sözlük haıırlatı]malıdır^> Demek ki bu sözlük hazırlanırken, Atatürk dönemindeld bU Jinç ve coşku kaybedilmeyecek ve son 50 yıl içinde meydana gef ler. büyük gelişme göz öminde bulundurulacakbr. Böyle bîr yönt<>m ve anlsyışla hazırlanacak sözlük için başanlar dilemekten başka ne söylenebilir?» KİMKİME Çocuklarl Bitöiğinte gibl BehicAK HAYAT ÇOOK ZOOR. . Tabii elden, çook gençsiniz... Efc den... dahq Herşeyi kolay zannedârsiniz... gol. Ama, hele bîr hoyata atılın. YAZKO Edebiyat "Romanda tıp,, sorusturması bas'atıyor • AIi PüsküMoğlu «Türk dili, bana göre, tarih boyunca ulaştığı en yetkin, en görkemli çağmda, Dilimiz bugün, güzel ve varsıl. Çağdaş bilim, çağdaş düşünce, çağdaş olan her şey, günümüz Türkçesinde yerini bulmuştu.r. Çağdaş Türkeenin sözlüklert de yapılmıştır. Türk Dil Kurumu, çağdaş Türkçenin sözlüklerini ortaya koymuştur. Türk Dil Kıırumu, geçmişteki Türkçenin, Anadolu halk ağızlannın sözlüklenni de ortaya koymuştur. Peki, Milli Eğitim Bakanlığı güneşi yeniden mi bulacaktır? Kimi dönemlerde, sözlükler, yazım kılavuzu hazırlama hevesine kapılan bakanlıklar olmuştur. Bildiğim kadanyla, ömeğin Kültür Bakanlığı, bu işler îçin kimi kişılere bncelikler bile veri miştir. Ama ortaya bir yapıt konulamamıştır. Milli Eğitim Bakanlığı da «heves eder» buna. Doğrusu ya, d»* ha, ders kitaplannı bile doğrudürüst yoluna koyamayan bir Bakanlığın, TUrkçe sözlükler oluşturması pek de kolay olmayacaktır. Bakanlık sözlükler hazırlayacaksa, doğnı olan nedir? Türk Dil Kurumu'na yardımcı olmak, onunla işbirliği yapmaktır. Atattirkçülük de bunu ister. Dilimizin yetkin bir sözlüğünü ortaya koyj mak, bilgl ile tekniğin işbirliğini, onun yam sıra da güçlü bir sözlükcü takımım gerektirir. Türk Dil Kurumu'nun olanaklanna devletin katkısıyla bu büyük iş başanlır. Bundan da kültürümüz, ulusumuz kazançlı çıkar.» Kttltur Servlsl Yasarlar Kooperatifi'nln edebiyat dergisl «Yazko Edebiyat», Ekim 1982 sayısından başlayarak bir soruşturmaya yer verecek. Soruşturmada «romanda tip olgusu ve tlpin işlevi» ele almıyor. îlk bölümü Ekim 1982 sa yısında yayımlanacak olan soruşturmayı Zeynep Kara bey düzenliyor ve konu eleş tirmenlerîn görüşleri çerçe vesinde işleniyor. Bu sayıda konuyla ilgili olarak Ber na Moran, Adnan Benk, Hllmi Yavuz ve Murat Belge'yle yapılan söyleşilere yer veriliyor. Daha sonrakl sayılarda yazar ve şairlerle sürdürüle cek soruşturmada, romanda tip olgusunun öneml, ro man tlplerinln romanm gelişiml içindeki işlevlerl ve günümüzde romanm tlpe nasıl bir yer vermesl gerek tiğl gibi sorunlar lşlenecek. , ÇOOK ZOO« s / Neler dfeündüm Amo hepsi biranı olarak kaldı.Biz"n de g e ç g ben neleeer..Sonra baktım k i , HAYAT ÇOOK ZOOR OM tuhaf bir sekilde rahallatıyor. de sizin gibı aö&ünme Ne feitaplar, dj$mizU kitoplar devircfifl) Cahit Külebi İkinci sınıf bir sair: Marcel Proust Kiiltür Servisi Fransa nın ünlü yaymevlerinden Gallimard'ın yayımladığı «Marcel Proust Defterleri»nln ikincisinde, büyük yazarın çoğu gün yüzüne çık mamış şiirleri yer alıyor. Ama bu şiirlerin yazara bir şey kattığı söylenemez. İlk gençliğinde çağının moda şairlerinin etkisinde kalan Proust, bu nedenle beceriksiz dizeleriyle hayranlarını güldürüyor: Dizleriniz bana rahat bir döşek olsun Bakışlannızla giyinik. gece ısınacağım. Bn itiraftan sonra, yazarm sık sık nezle olmasına şaşmamak gerek... Gençlik şlirlerlnin ardından olgunluk dizeleri geliyor. Bunlar da daha bir canh, daha ya ratıcı, ama düzey ylne düşük. Kadın şair Anna de Noallles için yazdığı şu dört lük de bunun kanıtı! Bilge gönlüm, uzak dur terebantln kokusundan tşte sabah bir fıskiye gibi tltreşiyor. Üzerine kanatlar resmedilmiş bir perdedir hava; Niçln gidesiniz Nice'e ya da Yeddo'ya? Bütün bu dlzeler Proust tutkunları İçin ilginç. Ama Marcel Proust'un asıl şairliğl. dev yapıtı «Yitik Zaman Peşinde» de ortaya çx kıyor. baska yerde değll. GfSert sanat/eddt^at ABONELERİNE Hür Yayın'ın seçkîn kitaplarını %40 indirimle veriyor ekün sayısı çıktı SÜMERBANK YARIMCA SERAMİK SANAYİI MÜESSESESİNDEN 18.000 ADET VKS35 İZOLATÖRÜ CİVATA TAKIMI ALINACAKTIR X Müessesemiz Elektroporselen uniteainln ihtlyacı 15.000 adet VKS35 izolatöru civata takımı kapalı zarf usulü teklif alınmak suretiyle 8.10.1982 günu saat 15.00'de ihale edilerek satın alınacaktır. 2 Bu işe ait muvakkat temlnat 250.000. TL. olup ihale saatinden önce müessesemiz veznesine nakten veya banka teminat mektubu olarak yatınlacaktır. 3 Geniş bilgi ve bu işe ait şartname Müessesemiz Ticaret Müdürlüğü'nden temin edilebilir. 4 Müessesemiz 2490 sayılı kanuna tâbi değildir. [(Basın: 21593) Kuamız nın bir yaşma bastığını tünı dost ve akrabalarma mfljdelerl*. Saadet Mnstafa Topraiı ADİ TASFİYE VE İFLASIN AÇîLMASl î LA N I BURSA 4. İFLAS MEMUBLUĞUNDAN 982/3292 Müflisin Adı Soyadı ve Ikametgâhi: Mesut Özaltm Tekma Teknik Malzeme ve Makina Sanayii ve Tlcareti Ankara Yalova Yolu Bağlantısı Özaltın İşhanı Bursa. Iflasm açüdığı tarih: 17.8.1982 sah grünu saat 14.00. Bursa Asliye 4. Ticaret Mahkemesi'nce iflasına karar verilmış olan yukanda adı ve adresi yazıh muflis hakkında tasfiyenin şimdilik adi tasfiye şek linde yapıbnası tensip kılmmış olduğundan: 1 Alacakhlann ve istihkak iddiası sahiplerlnin alacak ve istihkaklarını ve bunlarm dayanağı olan belgeleri veya örneklerini bu ilan tarihinden itibaren bir ay içinde memurluğumuza kaydettirmeleri veya tevdi eylemeleri, 2 Muflise borçlu olanlarm aynı süre içinde kendilerini ve borçlannı bildirmeleri, aksl halin (itK. 336. maddest uyannca) cezayi sorumluluğu ge rektireceği, 3 Müflisin maUannı her ne suretle olursa olsun ellerinde bulunduranlar o mallar üzerinde kanu ni hakları saklı olmak şartı ile bunlan aynı süre içinde iflas dairesi emrine tevdi etmeleri. makul özre dayanmaksızın vermezlerse cezai sorumluluğa uğrayacaklan ve rüçhan haklanndan mahnun kala caklan (İİK. 336), 4 8.10.1982 günü saat 16.00'da Bursa Tuzpazan Caddesi Tuzpazan İşhanı Kat l'deki lcra Tetkik Mercii Hakimliği duruşma salonunda ilk alacakhlar toplantısı yapılacağından alacaklılann bu toplantıya gelmeleri veya yetkili bir vekil göndermeleri, müflis ile müşterek borçlu olanlar ve kefillerinin ve borcu tekeffül eden sair kimselerin bu toplantıda hazır bulunmaya hakları •'ftlduğu ilan ve tebliŞ olunur. İİK. 219336. (Basın: 21903) 6423 t LAN KADIKOY, 2. ÎCBA MEMURLUĞUNDAN 981/3018 Bir borçtan dolayı mahcuz 100.000 Ura muhammen kıymetinde 35 17 11 no'lu telefonun intifa hakkı Kadıköy İkinci İcra Dairesi satış mahallinde satılacaktır. l'nci arttırmanın 6.10.1982 gunü saat 11.00 • 11.15 arasında yapılacağı, bugünde talip zuhur etmez veya teklif edilen fiyat muhammen kıymetin % 75*ni bulmazsa 7.10.1982 günü aynı yer ve aynı saatte yapılacak ikinci arttırma ile en cok fiyat verene satılacağı, belediye resimlerinin alıcıya ait olacağı ilân olunur. 22.9.1982. (Basın: 9998) «Mfllî Eğitim Bakanlığı'nda dilimizl geliştîrme ve eğîtim uyj gulamasmda kullamlma yolunda yapılacak girişimleri memnunlukla karşılanz 3 u işler, Bakanlığın asıl görevi içindedir. Kurulan kollarda çalısanlardan bir bölümü de arkadaşlanmızdır. Bu durumda şimdilik kuşkuya düşmeye neden yok. Çalışmalar dil devriminden saparsa o zaman konuşuruz. Sözlük ve Yazım Kılavuzu îçin de yine böyle düşünmekteyim.» f.E.T.T. İŞLETMELERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜNDEN 1147 TON (4.588 ÇEKÎ) KESİLMİŞ KURU MEŞE ÜDUNU SATIN ALINACAKTIR 1 Yukanda cinsi ve miktan yazılı malzeme mek tupla fiyat ve teklif isteme usulüyle ihaleye çıkanlmış olup, teklif mektuplan şartnamede yazılı yasal oranlara göre hesap edilecek geçid güvence ile birlikte 14 ekim 1982 günü saat 15.00'e kadar Metrohan 4.'cü katında bulunan Levazım Müdürlügü Akaryakıt Kısım Şefliğine elden verilecektir. 2 Îşin şartnameleri l.ooo. TL. bedelle Metrohan l.'ci katında bulunan merkez veznesinden satın almabilir. (Basın; 22160) 6425 Cifteler Hcsrası MüdürSüğüVsden (Koşu Tay'ı Satılacaktır) î Kurumumuz yetiştirmesi ve angajmanli koşulara kayıtlı 1980 dogumlu (12) baş Ankan Arap Tay, 11 EKİM 1982 PAZARTESİ günü saat (11.00) 'de ÎSTANBUL HİPODROMUNDA, teker, teker açık arttırma ve pazarhk usulü ile satılacaktır. 2 Satışa iştirak edeceklerin beher tay için teminat olarak (150000.00) (YÜZELLİBÎN) lirayı nakit olarak komisyona yatırmalan şarttır. Banka çeki. banka mektubu ve tahvil kabul edilmiyecektir. 3 Satış şartnamesi ANKARA. İSTANBUL. İZ MİR TO ADANA Hipodrom Müdürlüklerinde ve Ha ramız Merkezl MAHMUDÎYE'de. Tay'ların da 4 EKİM 1982 PAZARTESt gününden itibaren tSTANBUL HÎPODRO3\'IÜ'ndaki Burhan Karamehmet'e ait özel Hara'da görülebileceği ilân olunur. (Basın: 21433) 6434 • Nttfus Cuzdannm kaybetöm. Geçersizdir. Kcmal ÇEltN