Katalog

> 16 OCAK 1982 c ı / n NOMİ Cumhurıyet 5 EKDNOMİDE GÜNÛN ÂYNASI ABD'ye borç ertelemesi dı ve Resml Gazete'de yayın Landı 30 eylül 1981 tarihln de, Ankara'da imzalanan borç erte'eme anlaşmasıyla Türkıye, konsolıde borçlann odenmenuş bolumlen üzerın den yılhk yuzde 3 oranında ve uygulamaya gore OECD kredı anlaşması veya uygu lama anlasmasında ongdru ien vade tarihlennden son rakı ilk gunden başlayarak hesaplanacak faız; bdemek !e vükümlü kılındı ABD 2 ödemeler dengesi açık verecek, Mebanm seminerinde Dolar yeniden iki Mark'a eşitlenecek Ekoaomi Servisl Büvume hızı ve ıstıhdam açısından peK de parlak bır 1982 geçırmejeceklerı anlaşılan Japonya dı şındakı başlıca kapıtalıst Ulkeienn ödemeler dengesi a çıklarım, duraklayan petrol fıyatlannın da yardımıyla, ly82' de bır mıktar kapatabıleceklen tahnun edılıyor. Grup olarak OECD ulkelennın ödemeler dengesi açıgının 1981'de 37 mılyar dolardan 1982'de 24 mılyara ınmesı beklenırken o demeler dengesi 1981'de (azia veren ABD'nın 1982'de 4 mıl yar doiann üstünde bır açık verecefı sanılıyor Ingıltere' nın petrolun de etkısıyle kaba ran ödemeler denifesı fazlası nm 1982'de onemlı olçude azalacagı da vapılan 'ahmınler arasmda Ödemeler dengesınde olum tu gelışme Raydedecek ulkeler arasında ıse ^demeIer denge sı fazlasını 63 mılvar do'ardan 14,7 mılvar dolara çıkartması Oeklenen Japonya gelıvor F Aimanya ve îtalja'nm da odemeler dengesi açıklannı 10R2 \Tlmda onemlı olçudf caklan tahmln edillyor. Pran sa'nın Ise. ödemeler dengesi açığında sınırlı bır azalma ola bılecegı sanılıyor. Başlıca kapitallst ekonomllerın dUşük büvüme hızlanyla duzelmeye yüz tutan odemeler 1982 yılı boyıınca da süreceğ ve «merbeîden planlı ekonomı ler» dıye anılan sosvalıst eko nomıler dışında kalan ülkele nn ortalama sünlUk petrol «a lebının 47,7 mıiyon vanlde k3 lacaSı buna karsîlık or?!am. Dış ucaret ve odemeler dengesıyle bırlıkte laiz ve enflas>on oranlan oa son yüların bslırgın hastalığı hahne gelen Kur dalgalanmalarında kuşku suz onemlı rol o>nu>or. Bu tun bu etkemen hesaba katan ekonomık tahmıncüer îngütere dışındakı başlıca kapıtalıst u. ke paralarının Amenkan dolarına karşı değer kazanacagı nı ılerı suruyorlar. Çeşıüı tah mıncılenn yaptıklan tanmmle nn ortalaması alındıgında 1981 sonunda 220 Japon >enı satın aiabılen bır ABD aolarının 1982 sonunda ancak, 195 yen alabı leceğı ortaya çıkıyor Japon yenının yanısıra Alman markı ve Isvıçre frangımn da 1982 sonuna kadar dolar karşısmda dejer kazatıması beklenıyor Pahmıncıler 1 dolar esıttır l nurk denklemuıın 1982 yılmd& yeniden kumlacağını. F Al manya nın duzeıen odemeler dengesmın ve ABD nm al yınoa Kalan enflas\on oranı Tn bu geh^mede etken olaca gını belırtnorlar Gene tahmıncılere gore Itaı yan lıretının de dolar karşı sında bır mıktar deger kazana raıi yıl sonunaa 117ü lıretm bır dolar alabıloceğı, Pransız frangının bıle 1981 ae geçırdıgı onemlı sarsınulardan sonra 1932 de 1 colar = 5,50 frank du zejınde kalaoılecegı belırtıayor Ancaü, FTansa'nın ABD'nın hayh üstur.de gercekleşmesı beklenen enflasyon oranının ve sosyahst hukumetln bazı uyg'J Lamaiann^n frangın degerı konusunda tahmm yapmayı gtfçleştırdığı ae vurgulam>or Ingılız sterlınınm ıse 1982 yılında dolar karşısındakı değerıni koruyacagı ve belkı sınırlı deg;er kajioKnna uğravaoağı tah mın edılıyor Ne var kı bürün bu tiihmıner A P D eKonomısınde gıae rek artacak durgunlugun ABD taız oranlarmı enmde sonun aa asagıva aogru çekeeegı var sa\ mına davanıyor. ABD yo netımırın tum polıtık baskıla ra karşm sılcı para vüksek fa 7 pol.tıkasmda dırenmesı ve ou*oe açık'arını o'aean sayma «ı halmde ıse yuksek ABD fa ız oranlannm bu tahmınlerı alt ust edebılecpgı kaydedıiı vor İARIN KREDİ PİYAS*LARI • • ğ sorunları tartısıldı PROF. DR. DEMIR DEMIRGİL: «19K 1985 ARASINOA TA^ SARRUF MEVDUATI TOPLAM 3,8 TRILYON LİRA ARTACAK » PROF DR CUMHUR FERMAN: «19B2, SERMAYE PIYASASININ YAKIN VE UZAK GELECEĞİ IÇIN COK ONEMLI BIR YIL OLACAK.ı MEBAN GENEL MUDURU MEHMET GUN CALIKA «SERMAYE PIYASASI YASASINA, UZUN VADEDE GEREKLI HIZMETl VERE8ILMESI IÇIN BELİRLI BİR ESNEKLIK KAZANDIRILMALI.» ANKARA (ANKA) Ttir iye'nın, 1 temmuz 1980 ıle 0 hazlran 1981 tarıhleri a asında Bırleşık Amenka'ya demesi gereken ana para e taızlerden oluşan toplam 2,4 milyon dolarlık borç er îlendı, ikı Ulke arasında eşjtlı tanhlerde tmzalanan rJaşmalardan doğan ve va esı geldıgı halde odenme en borçlann ertelenmesını ngdren anlaşma, Bakanlaı Curulu tarafından onavlan Kapitalist ekonomilerde dış ödemeler dengesi tahmini (Dolar olarak) OECD ülkelerl 37 36 AET ülkelerl 4.3 AED 113 F Almanys 65 Japonya Fransa 68 Ingıltere 11.5 Italva 10 4 KAYNAK Rnanclal Times. 1981 niilyar mılyar "iılvar •nıljar Tnıljar Tuj\ar •nılvar mılyar 4 Ocak 1982 24 20 38 22 14 7 52 26 56 mu; aı mılvar mılyar müyar mılyar m 'viT mılyar m lyar • TÖBANK sermayesini 1981de 10 kaf arftırdı Ekonomı Servlsl 24 kuruiuş yılıno gıren TÖBANK ır 981 /ılında sermayesını 10 kot arttırdığı acıklandı 8u yıi ;ınde de yenı bır sermoye arttırırm ongoruluyor TÖBANK n bu yıl blr yondan yePi şube er açara< faalıyetlerını yun opına daha da yaymak dıger /andon da mevcut şubele ınde ış hacmını arttırıcı ve yogunlastırıcı onlemler almak uretıyıe ışlem cırosunu yuzde 100 ^uksettmeyı planlaöıgı etkılılerce belırtılıyor Ote /andun TÖBANK mevcut yatınm oalıyetlerıne ek oiorck sıgortacıiık /ağ sanoyı ve demır elık sonayı ı!e dovız tasarruflonno /ardımcı olmak amao le turızme onemlı yotırım sermoyeiert tahsıs etl Aynı şe ılde banka Batı bonkacılığınco uygulanmoKta olon sıs emlerı de vpn b r 'eorgonızaçvonlo sunmovı ongoruvor dengesı durumları arasında kuç kusuz vakın bır IIIŞKI var Bu yume hızları duşuk kaldıkça petrnl taiebı v > eenel olaraK < ıthalat talebı de duşuvor ve dunva petrol talebı arzın al tında ıîa!ı\or Bu durumun petrol arzının eunde 48^ mı von \ a n l olaragı varsayılıyor Bu denge ıçırae petrol fıvat i ı n ' n 19S2 de sapıtalıst eko •^t Ti'lenn od°meler denge^'nı bır tırmanış goster beklenmıjor. Ürdün Türkiye'den karnıbahar ve lahana ithalini yasakSadı MERSIN (ANKA» Mer In thracatç! B'rlıkİPn Ge e) Sekreterl'gi Ürdün'ün flrkive'den vapmak'a oldu u karnıbahar ve lahana 1t alarını vasakladıgını bıldır di thraeetçı birUkleri tara fıırtan knnttvla 'lçılı olsrak vavr^anan sırkıiiprrip kar ııbahar ve lahananın 81 19K2 ııe 31 1 1 W tarıhlen a < 2 rasmda Üriun'e Rirmeslnır vasak oldup^ı b'Mırıldi Anoııim şirketlerin kara istirakli tahvil ihrac kosulları Irelirlendi ANKARA. ( o a ) Anonım şırketlere faızsız olarak kredı verenler ıcın ıhrac olunacoK «kâr ortaklığı bolgelerlnın» du zenlenmesı esaslcrı venıden belırlendı Merkez Bankası nın Resmı Gozete nın dunku sayısında vayınlanan Turk Parosı Kıvme tını Korurıa hakkında 22 soyı lı karara ıhşkın teblıgı uyann ca, anonım şırketier (menkui kıymet alım satımı ıle ışttgal eden A Ş harıc) vurt ıcınde ve dışında gercek ve tuze! kı şıiere satılmak amacıyla ıh rac edecsklerı kâr ve zararo ortak «kâr ortaklığı belgeleri» ıcın onceden Turkıye Cumhu rı>etı Merkez Bankası ndan yo îil' ızır, alacaklar Bu belqelenn vurt dışına sa • TEBLIĞ UYARINCA, ANO NlM ŞIRKET SON BILAN C'JS'JNDA BELIRTILEN O DtNMlŞ SERMAYE VE IH TIYATLARl TOPLAMININ YEDI KATI KADAR KÂR ORTAKLIĞ! BELGESI IH RAC EDEBILECEK uzerın uzere, altı ay ve katlorı ola rak belırlenebılecek Tebhg uyamca anonım ^ır Ket son bılonçosunda belırtılen odenmış sermay e ve ıhtıy'atio'i toplamının yeaı katı Kadar kâ r ortoklığı belgesı h r aç edebnecek Bu mıktor gereklı goruiur se Mer^ez Bankası'ndan uın almak kaydıyla, sermaye ve ıhtıyotlar toplamının 10 katı no kador yukseltılebılecek Kâ r ortaklığı belgeleri, Turk Tıcaret Konunu nun kıymetlı avrak ve anonım şırketier hu Kuku ve şırket ona sozleşme 5i hukumlerıne gore ıhrac ejlebılecek kâr payı odemele rı ve zarar paylarının mahsubu senet vodelerl sonunda vo oılacak mŞirketlerclen Haberferm • fOFAŞ ın URETIM PROGRAMI fofoş Tuık Otomobil Fabrlkası nda 1982 yılı ıçınde 16 bın 500 adet otomobil uretHmesı progromlondı Tofos oto Tiobıl fabrıkası yetklliierı 1982 vıiı ıcınde Dogon Sohin va Stotıon Karta uretımının tolebc gore ayiık programlar halınde surduruîecegmı yıllık olorok Oogan Şnhın ve Kartal u'etım mıklorlarının belır <enmedıgmı soyledıler • MKE İKI TEblSlNI SAIIYOR Ku,o ılceoındekı MKE Kurumjnca 1977 yılında yapnr.ına bcşıo nan oncak Oaha sonra yotırım propromından c k a r lon 1 5 m l/ar ıircfık ıkı /anm <alrnış tesıs sctışc cıkarılaı YeiKilıier ner ıkı tesısın de ozeı seKtore pazarni< /oiu ne sa'ışmm /apılocağını so/ledıler • OESA, İAHVIL SATIYOR Kısa adı DESA olon Demır Kazan ve Mokıno Scnayıı A Ş yuzde 45 faizll 50 mıiyon lırolık tahvıl satışo Sunacak OESA dan verilen bılgıye gore tumu hamılıne yazıiı olan tahvıHerın 500 adedı 10 bın 600 odedı 25 bın 30C odedı de 100 bın lıralık kupurlerınden oluşuvor ECZACIBAŞI • KOC IŞBIRLIGI EPAS Eczo ciDası Petroı Arama ve Işietme Sonayı ve Tıcaret AŞ ıle Koc kuruıuşianndon PETRORAMA Petrol Aramo ve Sanoyı A S petrol arona calısmatarındo ışbır! qı vuDccok Buno, £eeks TurKev Ltd şırket de ortok edılıyor tıfc.aı serbest dovız oen yapı.acak Kâ r ortaklığı belgesı şırke tın ışietme sermayesı ıhtıyo cmı karşıiamak orrvacıylo Çı korııabıleceğı gıbı. şırketın kâr amacıno yonelık taalıyet lerınden sadece bırının veyo b rkacmın fınansmanına yone lık olarak do cıkanlabılecek Kâr ortaklığı belgelerınde vade en çok uc avlık bır satış suresının bıtımınden başlamak Sheil ve Mobil bile yeriisini kullanırken Petrol Ofisi akaryakıt tabancası ithali icin 4 0 milyonluk ihale actı Selim YALÇLNER Hetroi Ofısı Genel Muduriu gü, ı urkıye de uretılen ve Sheil Mobıl g bı yabancı dogıtım fırmaiarının bıle yerlısmı kul.an dıkiarı akaryakıt tabancası alı mında ulKede ımaı edılenın 5 kat panaiısı yurt dışındo yapııan «otomotık* turu sectı ve actıgı ıhaleye dış ulke fırma larmı davet ettı Petroı Otısı Genel Mudurlugu, kuruluş bayılerınde kullamimakta a c n vâ «lans» aenıien akaryakıt tabancalannın «otomatik» türunden 2 bın adedınl muhammen bedelı 40 mıiyon lırodan satın almak uzere ıhala actı. Turkıye'da otomotık akaryakıt tabancası üretılmemesı, aygıtın elle calışan turunun üretılmesı nedenıyle de bu ıhaleye yabancı fırmaları davet ettı. FARK YOK Uzmaniar, benzın ıstasyonıannda hortumların ucundo kullcnılan akaryakıt tabancaiarının buyuk çoğunluğunun yerlı olduğunu ve bu aletın yeri s ıle otomat'k olan turü arasm ıiakı farkın. otomatık olanının depo doiduğunda kendılığınden benzın akışım kesmesınden ıDaret oıduğunu belırttıler. Uz monlar, otomatık akaryakıt tabancalarmın ozellıkle otoyoilardakı buyuk benzın ıstasyon larında ve aynı artda 7 8 arac benzın alırken kullanıldığı nı ulkemızde ıse boyle ıstas yonların cok az sa/ıda bulun "luğunu vurgulodılar SHELL VE MOBIL B'LE Yabancı merkezlı Sheil ,/e Mobıl gıbı okaryakıt dağıtım kuruluşlannın bıle monuel el ie calışan akaryakıt tabancaıannı tercıh ettıklerını bıldıren uzmanlar. Petrol Ofısl nın ıste dığı otomatık tabancaların ıs tıhdamı azaltıcı etkı de yapmo dığını, zıra bu tabancaların bo şında mutlako bır gorevli bu lundurulduğunu, ayrıca Turkıye n'n koşullarında ıstıdamı azal tıcı çabalann yararının tartış malı olduğunu ıfade ettıler Petrol Ofısı Genel Mudurluğu'nun Turk Standartları Enstıtusu'ünden kalite belgeli yer lı Petes ve Marmara fırmalannın okaryakıt tabancalarını secrrsyerek yabancı ulkelerde jretılen otomotık ckaryakıt tabancalorını almak ıstemesıy.e, ulkenın lk olarak 40 mılyon lı ra Karsılığı dovız koybına uğrayacogı cyrıca otomatık tabancaların «dıyafram» denılen parcoicının cok kıso surede kul cnılmaz hale geldığı ve Turk'yed^ ureltıimeyen bu por calar ıcın de dovız odemek ge r eMıgı acıklandı 77 aylık dısalım A.NKAK* ı l H \ ) 1981 v.imm A a^w donemınae ge en yılın aynı donemıne gore roolam rnaîa' ıçır.de hammad le ve tuketım dalları ıthalatının pajı genlerken ja'ınm uaddelerı ıthajatjıın payı vukseıdı De\ et IstatısMk Enstı usunun s e ı ı e ı n e goıe oca< KaMm donemı ıubarıyle 1981) ılında yuzde 77.2 olan hdmmande ı'haıa'uun top.arn ıthalat çındekı pajı 1981 \umda >uzde 73 9 Ü ındı 1980 ae*ı vuz le 2 i olan tüketım maddeler. ıtfidlatmın toplam »çındekı »yı ıse yuzae 2'ye genledı Yatırım maadelen ıthaıatınut oplam ıthalat ıçındekı payı ıse 1481 yılıra Dır oncefcı \ıla ;ore yüzde 20 5 ten yuzde 24 l'e yukseldı Ocak Kasım ay arıru kapsajan 11 avlık donemler ıtıbarıyle 1980 ve 1981 ııında ıthalatın mal grupıarına gore dagılımı şoyle IHSHI 1981 değışırn (mıiyon dolar) ımılvnn dolar) (vi'/rie) f a t ı n m malları 1384 0 1917 2 "385 rüketım malları 156 2 1551 0H7 lammadde ve iramalı 3 £li. *> a 876 3 12 5 7 948 6 17.5 roplam Bir hesap uzmanının, bankerler olayına iiişkin görüşleri: stanbul Sheraton un dergisi Ekonornı Servisl Is'an >ul Shera:on Otelı «Istan ıııl Sheraton MagaıJn» ısım 1 blr dergı çıkarmaja baş adı 1 Ocak 1982 tarthınde lk sayısı çıkan derglnln o el müşterilenne Turkıve leld elçılık ve konsolosluk lara, yabancı kuruluşlara, navayollarına Sheraton la ışDirlığı vaomakta olan tum *eyanat acentelertne ve dün vadam Sheraton otel'.erme ucretsız Oıarak daSıtımına öaşlandı Çeşıîlı ılgınç ka rıUİann veraldıgı dergı Ingı hzce ola'ak vavır'arıyor Bankerlerle ilgili son tebliğ, aslında faizleri aşağı çekme operasyonudur,, 2CCMHIRİ1LT Bazı baukjılar, sana>ıcuer ve hatta banterlerın kararları pek oıumlu bulüukıarım IJUJJ orsuııuz, bu nu jorurnJar mısınız? UORiN: Eiendım Du faızıen aşagıya, çeknıe operasjonuaur. Bu ıse ozellıii le sana>ıcı, bankacı ve teielcı ıiğe ozenmış bankerlerm ışıne gelıyor. SIKI para polıtıkası ve geneiae talebı Jusıcı tedbırleı sanayıcının kretu gereksınımı nı arttırdı Bıkndıgı gıbı de sa navıcı, Kredı laızlerının junset lıgmden epeydır şıkayet edı yor. Tasarruf faız nadlerınırj dusebılecek olmasını alkışlamu ları dogal. Bankalar ıse «çu vence ucareti» üe para pıya saıarındax: Danker rekabetın den kurtuiabüecekiennın umu dund&lar. EksıK rekabet elbe. ıe onlann tek taraftı £aız dek lare eunelenne rniiran nazırla yacak. üğer devlet bundaii sonrakı nşamarin banlULİarııı ortak Itararlar ıle ortak faız nadlen tesbıt etmelerıne manı jiamaz ıse, tek taraılı faız dei larasyonu, tasarrufçu aleyiune .şıeyecek. Bankerlerin bır kıs ;m da bu kararları olumlu kaı îüar gbrünüyor. Bunu deger endorebılnıelc ıçın bankerlık p ajm^ipın kisa bir analimn} yap ınaıc gerek. Borsa Banken Pıyasa Ban « r ı ayırınu temelde çok ya paydır. Asıl ayırım, salt ban ıter grup bagımlı banker ajı runıdır. Menkul değer ve pa ra alım satunını yalnızca bu LŞten para kazanmak ıçın ya pan bankerler salt bankerler dır. Geçmış yıllar bılançolarm da bu bankerlerin karlı olduh ları gomluyor. Yalnızca kend, jrtaklarınm veya ortaklarınır» ortağı oldugu şırketlenn men ıtul degerlerım pazarlıyan ve esas amacı dârdan zıyade grup fınansmanını saglamak a Ian bankerler, grup bagımiı benkerlerdlr ve bunlana aon Uç yıllık bılançoian pek kirlı gorunmuyor. Salt bankerlerın bır bolumü, yenı koşullara kolayca uyum saglıyabıleceklen nı ve teıtelcı gelışmeye uygun ortam bulabüeceKİerını umut edıyor ve kararlan alkışlar gorünuyorlar Grup bagımlı baıı kerler ıse, yukanda acıkladı gım gıbı, £aız hadlerının düşe bılecegı ve kendılenne yenı para akımian sağlanabılecegi umudu ıçmdeler Yoksaj tas&r rufçulara güvence geldı dıye al kış tutmuyorlar Bu bankerlerin, bu duzenlemeler yapılma dan kendı sermajelerını arttır malarına ve hatta sermayeierı ru devlet tanvılıne bağlayaraü bunu tasarrufçuya llan etmele nne manl hlçbir hukuk normj vok. de aylin. ddeme ıvmesı ve rek lâm gıderlen harıç tutulur ıse avlık, vilzde 78'den aşagıya du şemez O halde bankerın bu fınansman ımkânını pıyasa (a ız haddı olan ortalama yuzde 10'dan asagıya olmamak uzere pıyasa banken olarai pıyasaya plase etmesınden başka çaresı var mıdır? Nıtekım bunun ı çındır kı, grup bagımlı banker ler son ana kadar mevduat sertüıkası sauşı yapmamışlar dır. Tahvılde bu konu çok da ha açıktır Tahvılın ozennde vazılı donem sonu odemeli fa ız ıle, bankerın tasarrufçuya aylık ödemelı faız arasında yuz ds 1015'ı bulan bır farklılık vardır. Bu farJüılığı borsa ban kerıyiz dıyenler nasıl kapat maktadır? Taiıvüın nomınai de Bulgaristan dan bugday BANDIRMA (Cumhurıyet) Bondırma lımonıno geıen iışalım moddeıen arosında bugüav urunu de yer almayo )oşladı Gectıg mız gunierde Buıgarıstan dan Banaırmo Inanıno bır şılepıe 2 bın 159 ton dokme Duğda/ geldı 55 nılyon 852 bın lıra karşılıgındo dışalımı gerçekieştırılen îuğdoylar. kamyonıarla cesıtlı sehırlerdekı Toprak Mohsul e'i Ofıslerıne sevkedı'riı 1 DÖVI ZKU Rii! 1 Dovız Aüş >övizln önsi 136 50 ABD Dolan 152 03 Avustralya Dolan 8 47 . Avusturya Şılını 1 Batı Alman Markı 59 30 3 4y 1 Belçıka Frangı 1 Daıumarka Kronu 18.91 23 37 1 Fransız Frangı 54 20 1 Hollanda Flonnı 24.22 1 Isveç Kronu 83 64 1 Isvıçre Frangı 1108 100 ttalyan Lıretı 6103 100 Japon Yenı 114 44 1 Kanada Dolan 43164 1 Kuveyt Buıan 23 27 1 Norveç Kronu 254 98 1 Sterun 1 Suudı Arabıstan Rıyalı 39 94 Oovız Satış 139.23 155 07 864 KIT'lerin bu yıl 130 mılyar Kar etmesi planlanıyor A.NKAKA (A.NKA) Kısaco KIT olarak lanımlanan Kamu Iküsadı Teşebbuslerinın çalış malannda «kârlılık» tlkesı <k>mu vararı» ükesının önüne geçtı. Malıye BaKanJıgı Hazıne Ge nel Mudürlügü yetfcjılerinn> verditt bılgıye gore, KlTleı enson olarak 1978 yılında 6,4 müyar lıra 2axar ettıkten son ra, 1979 yılında kâre geçtileı ve kârUlık durumlan sonrakı jıllarda da sürdü KİT'lenn kâr ve zararları nın toplamının sonuçlannı yaı sıtan «konsolide bessptar» 1979 yılının 3 mılyar lıralık ke nnın îysu yılında 62 mıiyar u raya çıktığıru ortaya koyuyor 1981 yılı ıçm 96 mılyar lıralık kâr beklenırken, 1982 yılındn da 130 mılyar liralık kâr duzp Vi hedeflenıyor. KIT'lerin karhlık nesaplama larında salt kamu yararına ça lısan KİT'lerın zararları duşul duğlınde ıse 1979 1<)82 yılları tçın sırasnla 20,6 mılyar lıra 67,4 mılyar lıra 115,2 mılyaı Ura ve 144,8 mllyar liralık kâı tutarlan ortay» çıkıyor. ÎSTANBUL, (a.a.) MEBAN Sermaye Pıyasası Araşürm» Merkezı taraiınoan duzenlenen «1982 Yüında Sermaje Piya»mnm Yasal Duıeni \e Sorunlan» konuiu konferans dün Istanoul Sheraton Otelınde başladı. Otunımda konuşan Proî Dr Cunv hu' Ferman, 1982 vüının sermaye pıyasasının yakın ve uzals gelereğ: ıç.n «Ç«lv önemli bir nl» olacagıra sovledı MEBAN Genel Müduru Calıka ıse sermaye pıyasası yasasınm uzun vadede °ereklı hızmetı verebilmesı ıçin belırh bır esneklık kazandırılması gerektıgnm bıldırdı. Prof Dr Demır Demırgıl de «eml» yon artışının jtude r.üe tutulmMi bas»ndır» dedı Konîeransın oturam başka'nlıgını yapan Istanbul Uruversıtesı Iktısat Fakultesı ogretım uyelermden Prof. Dr Cumhur Feıman, sermaya Vt yasasınm Turk ekonomısı ıçındeki önemıne degınerek, 1983 yılınm Türk sermaye piyasasmın yakın ve uzak gelecegi ıçın çok onemli bır vıl olacagını kaydederek. sermaye pıyasası ıle ılgılı sorunların bıllmsel esaslar dahılınde ela alınarak onlemlerın gerçekçi bıçımde saptanması durumunda. bu pıyasada gelecekte daha büyUk sorunlann ortaya çıkmasınm onlenrnış olacağını »oyledl Konferansa daha eonra, «Sermaye Plyasası Kamu Ili». küeri ve 1982 Yüı HMirlıkla. rı» konuiu bır bildın sunan MEBAN Ger<1 Mudurtı Mehmet Gün Ça. a , sennave piANKARA (4NKA) îtyasasınaaiJ n gelışmelcra halattan doğan kur farklal bll£~n nnın odenmesı ıçın Bakan lar Kurulu'nca yenı kolaynasıl ıstısmar edıldıglnl v» lıklar saglandı bundan tasarruf sahıpkrının Bakanlar Kurulu"nun nasıl zarara uğradıgmı anlatResmı Gaze'e'de yayınlatı. nan Türk Parası Kıymetl Buna karşm sermaye pıy* nı Koruma hakkında 25 sa sasmuı gerçek ve ciddı müesyılı kararda yaptıgı degıseselerının ıse çok onemlı htametler verdığım kavdpden faşiiihk uvarınca, «Tesvik bel !:ka, son gehşmelertn, sergesine davalı yatırım promaye pıyasasının guçlu kurujelerınin tcşvik tedblrierüı lusfarı ile bankalann lehme den \ ararlanan vatınm mal bır sonuç verdıglnı bıldirdı. Un Ithalatınds dovız satı? l'ASAYA ESNEKLIK tarihi ile fllli ithal urlhi KAZANDIR1LMALI arasında mevdana gelen Serraaje pıjasasının içıne kur rsrkları ilk Uksldi rüduştüğu durum nedeni ıle, II ithal tarihinden bir yıl hukümetın yennde bır g'.nsonra baslamak üzere tiş.mle ficil ve kısa vadeli bır çer aylıK donemler itibasermaye piyasası yasası oluşriylr 12 cşit taksittf ödeneturmasını «benimsediklerlni» bilecek.» anlatan Çalıka, şuruan soyEskı uygulamada, İlk takledı sit odemesının fuli ithal ta«Ancak. sermaye piyasası va nhınden sonra 5'ınci asası, orta ve ırzun vadeli %cyın sonunda baslaması gelişmeler çozönüne auıı<1ığında rekıvordu Bovlece. kur ^ettrll blr durumda deSüdir. farkı odemelen ıçın 7 aylık Hatta belli blr süre geçtikten bır erteleme olanagı sağlan sonra söz konusu vasa (eneel mıs bulunuyor lcylci), nltelik kazanacaktır. Bakanlar Kurulu kur Sermaye pivasası »asa«ina öfarklarını tahsıl eden yetnOmüzdeki (tünlerde genklt kılı bankalann bunları Mer detisikliUer Retiritmell ve bekez Bankası'na devretmelırli bir esneklik kazandırıllen ıçln tanınan 5 ış giJimalıdır.» lük sureyl de 10 ış gününe TAAHHVT VE GARANTt çıkartmış bulunuv'or BELGESt GEREKSİNİMt Bakanlar Kurulu'nun yap Turk sermaye pıyasasının tıgı bır başka degısıklikle ıçınde bulunduğu durum ROIde, ıthalatı yapılmıs mallaonune aîınarak hareket edılnn dovız satışının yapılmesı gerekTiğını kavdeden Camasına ihskın, «Hak D3ıika, taahhut ve garantı belîesıun ıstısmara vo'.açtıgını, şurücu* altı aylık sürenın ama jatınm sahıbmın ıhtıyaç hesaplanmasında. eskıden duydugunda elındekı menkul Turk Lırası karsılıklannın değen nomınal degeıi üzerm«yptkill bankslara» yatırılden UkıcLte e^ememesı np(?°ması esas alınırken Turk nıvle bu tur belselere gereksiLırası kar^ılıklanr.ın, «Mer nım olduğunu soy.edı. ÇaliKa, kez Bankası>na vatınlmahısse senedı pıyasasna da can sı ilkesıne yer venldl. lılık Retınlmesı gerektıgını one sürdu. Şubat ajnndan ıtıbaren işlerlık kazan2cak olan Istanbul Menkul Kıvmeier ve Kambıvo Br^sası ıle ılgılı ? o ruşlerır.de de Çalıka, borsarun ıçınde bulundrğu koşııüar nedenıyle Türkıye'nın ıhtıvacına cevap veremeyecefıni vurguladı Konferansın sabah oturumunda son olarak soz nlan Boğaz^çı Ünıversıtesı B?ktor tlr. Hele, mevduat sertıfıkası Yardımcısı Prof D' Demır uygulaması da yakın bır geleDemirgıl, «19821985 dimeminde ce^te kaldınlır ıse, çok sınırlı sermavp piyBsasmm ekonomiolan tahvıl pazan da anlamını deki rolü» konuiu bir bıldırl kaybedecegmden meydan ban sundu kalora kalacaktır Bankalann Demırgıl. 1981'de *mısvon ar aylık mevduat gıbi kısa vadeli tısının yuzde 27 ooranında tumevduat ünkanı yaratmalan tulmasını «başan» oiarak n> bu amaçlannın en cıddl belır t^lendırdı \e 193219.J5 vılları tısidır. Kısa vadeli nsklerın arasında sermaye p'jasasında ıcaldınlmasından sonra faız i~eklenen gc!"!nıelen şovle ozet hadlerı duşurulecektır Tabu led: vOnumuzc'ekı 4 vıl sıradır kı, artık Devlet, bankalarm sıyîa 570 700 1000. 1400 mılyar kartelvan sozleşmeler ıle or liralık tasarruf mevduatı artı tak faız haddı tesoıt etmelerı »ı beklemvor GSMH ortalama r1 manı olur ise gerçek faız ^•uzde 30, net olarak yuzde 5 savaşı bu defa bankalar ara ar*acak Fıya'ların yuzde 25 sında başlayacaknr Esasen, artacağı varsayıhvor Vades'z duzenlemeler ın amacı faızı du mevduatta da nlda ortalama şurmek degıl de, tasarrufçu vuzde 20 artış olacak Vadeli nun güvencesını saglamak ıse mevduatın artış hızı gıderek bu bankalar arası ortak ta\ı duşecek » ra Izın venlmemek gerekecec Ithalattan doğan kur farkları için ödeme kolaylıkları getîrildi 60 49 3 5b 19 2y 23 84 55 28 24 7U 75.11 1130 62 25 116 73 49127 23 74 26C08 40^4 Efektıf Alıs 136 50 144 43 8 47 59 30 3.32 18 91 23 37 54 20 24 22 73 64 10 33 57 98 108 72 457 S6 22 11 254 93 37 54 Efekttf satış 140 60 156 59 872 61 08 3 59 19.48 24 07 55 83 24 95 75 85 114ı 62 86 117 87 496 09 23 97 262 63 41 14 Maliye Bakanlığı eski hesap uzmanlarvndan ve bir bankerllk kuruluşunun eski koordinatörii Omer Gören: «Piyasa bankerlerini saf dışı bırakmayı amaçlayan yeni uygulama, rekabet işlevini ortadan kaldıracak.» SORU: Borsa Banken Pi vasa Bankerl ayırınu neden ya paydır? YAMT: Bugunku pıyasada idı ne olursa olsun, bır ban Kerlık kuruluşunun pıyasa fai2 nadlenyle para satrnaması ha lınde ayakta durabılmesı mum •cun degıl. Ayakta durabüıyoı ıse, ya zarar edıyor ve zaran •1 grup desteğıyle 1 karşılıyoı veya kendısı zarar, grubu or culu şekılde kâr edlyordur. Bı nem tahvılde ve hem de mev 1aat sertıfıkasmda boyledır Bankerın mevduat sertıfıkd 5i satışmda bir kân yoktuı valnızca bankanın donem so nunda sertıf'ka sahıbme odejt cegı faızı muşterısınden peşır tahsıl etmek sureüyle yarafı gı bır fınansman Imkanı »o? konusudur v« bunun malıyetı ğert ile banker tarafından sa tın alma bedell arasındak fark, bır fınansman ımkânı o larak serbest pıyasaya carı fa ız haddıyle plase edılmedıkçe bu farkın karşılanabılmes mumkun değıldır Bunun ıçın lır kı, Borsa E«nken • Piyasd Banken ayırunı tamamen "a oaydır SORU: Son ayfulamalan faız hadlerınl aşafıys çekmtıperasyonu olarak değerlendır liniz, bunu blraz dshs açaı nısınız? YANIT: Pıyasa bankerlerın ievre dışı bırakmayı amaçiı van yenı uygulama, rekabet ış levinı ortadan kaldıracaktır Bu, bankalar ıle ayakta kalabı [ecek sayılı bankerlık sirkef, nın diledıklerî gibi par» telep egrlsl varatabilmelerl demek tir. Aksı halde, tasarruiun değerleneceğı başka alan kalma vacagından, baıutaların tek ta raflı tesbıtlerı faızı belırleye cektır. Bunun da, geçmış yıl larda oldugu gıbı, yeterli bır rakam olmıyacagım sanmakta SORlJ. Enflasyon oranı yuz de 35'lere düfitürü ıçin, bn kadar yuksek faisler de anüunsız kalmıstır, dolayısıyla raızlerio nasıl yonunluyorsunuz?. YANIT: Serbest pıyasa sıste ml ıçınde bu görüs yanlıştır, ve hıçbır bılımsel tarafı yok tur Genel enflasyon eğnsı ken dı ıçmde bır sorundur Para nın fıyatı olan faız haddı ıse arz talep egnsınde kesışme noktasında üremektedır Pard az, talep çok oldukça bu yuk selme devam edecektır Sıkı para ve vergj pohtıkası uygu lamasında bu sonuç tabudır Kanımca, tasarrufçu aleyhıne zorlama tedbırler ıle faız had dını duşuımeje çalışmak yen ~ıe çok yuksek olan, vergı yuk lennı azaltmak daha doğru o lacaktır. AET'nin şimdi de zeytinyağında 9eiieyiCI Lararlar O f l G SUrUİCİU .. .. .. ı ı •• e n düsmesi olafandır gorusünu ALT Cumhurıyet Reşat Kulpsuz 22 Ayar BılezıK Gumuç 1S FIYATLARI 15 Ocak 1982 11 500 11 550 r 8OO12ooc 1 570 1 67P 40 50 41 00 14 Ocokla fark 100 50 ııra arttı 200 500 lıro azaldı 20 lıro arttı Fark yok (aa) T>jrk Ihın lennın ıhraca*mı, Yunamstan lehıne, engellevıcı gınşımlerde balunan Ortakpazar'ın, son ola tak da zeytımagında ulkemızı oalta'avıcı bu karar aldıgı ılerı suruldu Izmır Tıcare* Bor«ası ye^kIlıle^nden alınan bıl?ıve gore, Ortakpazar, Italya'iın teKlıf ve Yunanıs*an'ın da desteğı ıle zevtın çekırdeğın1en elde edılen ve prma vaSi denen vagı. avnen zeytmyagı gıbı uzerınde zeytındaıi bulunan ambaıajlarda satıimasını kabul e'*ı YetkıMer malıystı dusuk oldugu ıçm, bu va<tn daha ucuza satıldıgmı ve tükettci acısından terc'h edildıjhnl de bellrttl.