Katalog

Cumhuriyet 10 16 OCAK 1982 2Çin'l tanımak İçin gezdlğımiz kent vs kasabaların sokoklannı dolaşıp, nalburiys dukkonlanndan. olışverış etmeyi, el KOI yardımıyla anlaşmayı, gördüğümüz ilginç olayları okuduk larımızla bırleştirıp bu satır lara aktarmayı kendimize ^ol sectiğimizi bir öncekı vozırr.ızda be'ırtmıştik. Ancak Cm'e nosıl gidilir? Bir kentten ötekıne nasıl uiaşılır? Nereierde kaiınır? Bu konulcrda kısa. pratik bi:giler vererek ; şe başiamak herhaide dcha gecerli oîacak. C,ın, üç dört yıldır kapılannı turizme acmış bir ülke. Geziler, ya belirli bir kuruluşun cağrılısı olorak, yo da turlario ayarlonıyor. Bir de Cin'de yaşayan görevli yabancıların konuğu olobiliyorsunuz. Konuğu olacağınız kişi size çağrı mektubu yolluyor ve bulunduğunuz yerdeki Cin Büyukelcilıği'ne başvurup. süresi belirli geziniz icin vize olıyorsunuz. CİN İCİNDE NASIL SEYAHAT EDİLEBİLİR? Ev sohibınizin bulunduğu kente uloştıktan sonra Cın Içinde başka yerleri de gez meK istiyorsanız, Iç pasaportcı benzer bir belge edınmek zorundasınız. Haritayı önünüze cekip. gönlunüzün dılediğince bir lîste yapamıyorsunuz. Turizme açık yerler belirli ve seçiminiz' ono göre yopmak zorundasınız. Zaman zaman bu yerler bile. hiçbir neden gostermeksızin, bır süre içın kapatılabiliyor. Belgeye, gitmenize izm verilen yerierin adları yazı lıyor. Başvuruda. ozellikle dikkatli oimak gerekiyor. Bir kentten ötekine hava yolunu secmiş oiabilirsiniz. Haftanın her günü uçak ol mayabilir ve her uçakta yer bulamayobilirsiniz O za man trenle g tmeyi deneye bilirsiniz, oma trenin aktar ma yapocağt kentler icin de özel izln almanız gerekiyor. Bu noktanın uzerinde ozellikle duruyoruz, cünkü Pekin'de oturup tüm gezinlzi kapsayacak uçak, tren ve otel rezervasyonlarım yaptırma olasılığınız yok. Rezervasyonlar bır kente gittikten sonra ötekl kent İçin yapılıyor ve yalnızca Çin Seyahat aracılığıyla. RaStgele bir kişi, rastgele bir kentte, rastgele bir otele flidip. «Bir oda istiyorum» diyemiyor. Yine rastgele bir kişi, rastgele bir sokakta, rastgele bir taksiyi durdurup icine atlayamıyor. Kısocası pek rastgelecilik olamıyor bu ülkede. Colışan Cinli nasıl bir üniteye bağlı ve onun kontrolü altındaysa. sürekli slyasal eğitimi bu ünitece saglanıyorsa. gezinen turistin ünitesi de Cin Seyohat ve hareketleri onun kontrolü altında. Kastomonu'nun kücük bir köyünden kalp romatizması teşhısi ile istanbul'a getirilen v 8 doho sonro yatırıidığı hastanelerde dok torlar tarafından ccık kalp omeiiyatı olmazsa uzun süre yaşayomaz denilen 11 yoşmdoki Hüseyin Ortakçı yardımseverierın ve üstün gayret gösteren doktorun katkısı ile sağlığına ka vuştu. Hüseyn'in yoğun bakıma almarak ilacla tedavlslnin yapıldığ.mı Ifade eden Doc. Dr. Nil Arısoy, şu cn lcin açık kalp ameliyat.no gerek görülmediğini söyledl. 8 bin lira oylıkla yaşam savaşımı veren bır aılenin cocuğu olan Hüseyin tekrar okula gitmenln özlemini duyduğunu belirtiyor. (Fotoğraf: E. KÖSEOĞLU) Mili TLABAR zcrlık sonucu, bır kışıyl karşı.amakla ıkl kışiyı korşılomak orosında rehbere ek yük get rmedığınızı anlatarak 10 yuan yerine, 5 yuan odeyebilıyorsunuz. Şanghay ve Kanton gibi bü yük kentlerde Çın Seyahat yetkılıleri turistlere daha alışık oldukları içın dışedış pazarlık geneliikle sonuc veriyor. Ancak çok sabır işi ve zaman kazanmak istiyorsanız, aklınızo yatmayan bu ücretı ödüyorsunuz. Bir sonraki rezervasyonunuz teıeionıa yapılmışsa 17 yuan, telgrafla yapılmışsa 7 yuan oduyorsunuz. Sözcük sayısı önemli değil. Kendıniz Çin içinde bir dos tunuza telgraf cektiğiniz za mon ücretin 1 yuanın çok oltında olduğunu zaten far kediyorsunuz ve bu konuda pazarlığa kalkışmamayı yeğ Iıyorsunuz. Taksi, rehber üc retleri de Çin Seyahafe ödeniyor. YABANCILAR İCİN YUMUŞAK KOLTUKLAR Yabancılar para bozdururken verilen Çin parosıyla holkın kullandığı para farklı. Değer açısından ikisı de eş, ancak, yabancılara verilen para hem her yer de hem de yaboncıiarın alışverış yaptıkları Yoyi (dost luk) dükkanlarmda geçerli. Bu da arada sırcda güçlük yarotabiliyor. Küçük yerlerde çiftciler yo do serbest pazar satıcılarıylo alışveri$ yaparken size /erilmiş olan parayı tanımcdıkları içın yabancı para sanıp al mak istemiyorlar. Otellerde iki kişilik bir odanın bir geceiık ücreti 20 yuanla 50 yuan arasında değişiyor. Bir yerden bir ye re uçckla ya da trenle gitmek arasında ücret açısından b i r fark yok ve uçak ücretleri uluslararası ücret ler düzeyinde. Trenlerde «yumuşak koltuklar» yabancılar, Çm sınırları dışındo yaşayan Cin asıllılar ve yüksek kadrolu Cınlıler icin ayrılmış. Hclktan insanlorla karşılaşmak olasılığı yok. Çm dışındo yaşıyan Çin asıllıiarın duru mu daha da şaşırtıcı. YüzYM boyunca kimi Amerika'ya kimi Endonezya'ya, kimi Hcng Kong'a verleşmiş. Üikelerine dönüp ailelenni zıyaret etmelerine, beraber iennde elektrikli aletler «e teievizyon getirmelerine izm verıliyor. Yabancılardan daha çok yerlere gırip çıkabi liyorlar. Ama. onlar icin ay rılmış otellerde kalıyorlar, yabancılar gibi Yoyi'lerde alış^eris vapıyorlar, uçak ve tren bekieme salonlarmda yabancılara avrılmış yer lere alınıyorlar, lokantalarda vcboncıların vedikleri kı sımda ytyorlar vs gerçek Çinli sovılmıyorlor. TURİSTİK GEZİ PROGRAMI NEDİR? Cin'de tunstk gezı sabır işi Belli kosuüaro uymoyı önceden kabuüenmek gerek. Günliık progromınızda (Arkası 7. Savfada) Sosyalist, Komünist ittifakı "Mantık evliliğî,, olarak niteleniyor « MALRİCE DLVERGER «LE MOXDE»DAKİ YAZISINDA KOMÜNtST SOSYAIİST İTTİFAKIM lNCELEDt. Dış Haberler Servisi Fransa'da geçen haziran ayından bu günlere degin uzanan Sosyalist Korr.ünist ıttifakınm yeni yıla bünyesındeki çatlaklan, gı> rüş aynüklannı ortaya iyice dökerek girdigi bildiriliyor. Fransız Komünist Partisi, 26 Nisan ve 10 Mayıstaki Başkanlık seçimleri ile 14 Haziran ve 21 Hazirandaki yasarna meclisi seçimlennden tarihinin en büyük yenilgüerinden biriyle ayniTTia«.iTiA karşın, Mitierrand'ın sosyalist hükümetine 4 bakan sokmayı başarmıstı. tsta Fransa'nın yeni sosyalist hükttmetinde bu 4 komünist beianın neden yer aldıgı, sosyaliatierle komünistlerin bundaa çıkarlannın ne olacagı nep tartışıldı durdu bu 7 ay lçlnd*. Tanınmıs siyaset büimcüeriDden Anayesa Profesörü Maurica Duverger de bu ittifaln <ma» tık evliliği» diye niteliyor. Duverger'nin «Le Monde» g*zetesinde bu konuda yazdıgı y» zırun geniş cir özetini okurianmıza sunuyoruz: «Sosyalistlerle komünistleTta Ittifakı" bir aşk evliliği defiL mantık evliliği. Sosyalistler, Ko münist Parti'm'n Sovyetler Birll ği'ne bağlıhğını, dopmatik bir yapıya sahip olduğunu nasıl biliyor idiyseler, Komünist Parti de, Sosyalist Parti'nin, Ml Jçin de bir desteğe duyduğu gereksinimi azaîtmak için elinden geleni yapacağııu biliyordu. Ancak her iki taraf da birleşmele rinin ayrılmalarından daha avantajlt olduğu konusunda aynı düşüncedeydiler, Oysa Komünistlerin Hderl Marchais 197881 arasmdaki d6ııemüe bunun tam tersini aavunmuş .iktidarı sosyalistlerin ele gecirmesine karsı çıkmıstı. Ama bu pöriiş partiyi, 1936'dan beri tatmadığı bir yenil(riye şrö türdü. Zaten 1945"den beri komünistlerce izlenen iki ayn strateji. hep iki ayn sonuç çıkardı. Birlesmeden vana, iktidan paylaşmaktan vana bir strateji izledikleri zaman oy kazandüar. aksini savunduklan zaman da oy yitirdiler. Komünistler, CGT'yi (Genel Çaiışma Konfederasyonu) başkaldırmalara. erevlere iterek sosyalistleri bir de bu yönden sıkıştırabiürlerdi. Ancak böyle bir macera, Parti • Sendika İliş kisini telılikeye de sokabilirdi. l'ransa'nın teknik ve Iriiltürel ilerlemesi Komünist Partisi'ni. Leninist yapıJı hir parti olarak çağın ^erisinde bıraktı. Fransız Komünist Partisi yan pelişmiş bir ülkenin proleteryasımn sesi olabilir ama büyük, sanayileşmiş demokratik bir ülkenin işçilerinin değil. Isçüer için. özjrürlük re çoeulculuk ar tık temel dpğerler ounaya başladı. İşçiler bu değerleri de kur maii istediçi hir toplum modeHne uyması eerekti^ini hisseden bir örgütün yapısında bulamıyorlar. Sehir Hatlarında 108 sefer ve 11 iskele kaldırıldı Istanbal Haber Serrisi D« nircilik B&nfcası Şehlr HaUan Içletmesi"nin 18 Ocak 1982 günü uygulamaya konulacak olan tarifesinde 108 sefer ve 11 iskele kaldırıldı. Adalar'a Kabataş'tan yapüan son Refer kal dınlırken, Yalova seferlerl gün de ikiye lndirildl. Yetkililer, D.B. Şehir Hatlan îşletmesi'• PAZARTESİ LARA YÖRÜRLÜĞE GİRECEK TARİFEDE ADAKABATAŞ'TAN YAPILAN SON SEFER KALDIRILIRKEN. YALOVA SEFER LERİ GÜNDE İKİYE İNDİ nln günlük hasılatının 6,5 milyon lira, günlük harcamalarının Ise 213 milyon lira olduğu nu belirterek fcunıluşun yılda 5,5 milyon lira zarar ettigini açıkladüar. YENt TARtFE Denizcilik Bankası Şehlr Hat lan îşletmesi'nin tasamıf ftma cına yönel'k yeni tarifesi 18 O cak 1982 Pazartesi şrünü uyşrularr.aya konuluyor. Yeni tarife Kadıköy Haydarpaşa Kadıköy, Karaköy Haydarpaşa Kadıköy, Bostancı Adalar Yalova Sir/.eci, Kadıköy • Eminönil. Kartal Ya'.ova ^ Ya lo\a Kartal. Danca Yalova ve Yalova. • Danca, Harem Sirkpci. tVüdnr Kabataş. Boğaz Hattı. Hayrettin KvTÇuncuk • Çenş;elköy Beylerbeyi, Sarıyer Rume'ikavağı Anado î\ıkava*ı, Pa^?.bahçe B«ykoz Yeniktiy. Bebek Anadoluhisa n Kanlıca. ÜsW.dar • Eminönü. Emmönü • Üsküdar ve tzmit hattmda önemîi kısıtlamalar getiriyor. 108 tPTAL Edinüen bilşrlye pöre, D.B. Şehir Hatlan t<:etmesi yakıt için günde R müvon lirahk har cama yapıyor. Personel re bakunonanm gider'.eriyle blrlik te kumluşun toplam gideri 21,5 milyon liraya ulaşırken, (rilnlük hasılat 6,5 müyon lira dola yında. BM'lellkie Sehir H r f a n tş!et.me5İ"nin günlük 15 milyon lirayı bıılan zaran. yıllık 5.5 milyarhk bir zarann meydana ge'mesine yol açıyor. Yen! tarife ile vnrttaslann gidiş geIfşlerinde beHrli bir 87P.!manm da meydana eelebileoeŞnl tah min ettf.derinl anlatan yo*kililer, bu durumun günlük ha«;'.latm dilsmesine sebet> o'.acağr nı s?ndıklanru belirtiyorlar. ZAMLAR D.B. Şehir Hatlan tşletmesi ücretlerine yapılması düşünülen ve yüzde 100 dolayında bulunan zammın da TJlaştırma Bakanlıgı ve Başbakanh'iî tara fmdan yüksek görüldüŞit ve da ha uyıımlu bir zam oranı tesbit edilmesinin istendigi öğrenildi. Edinilen bügiye göre 20 O«Lk 1982 tarihinde Ankara'da ü glll Icuruluşlar temsücilerinin katılımıyla yapılacak toplantıda zam konusu karara baglana cak. D.B. Şehir Hatlan İşlet> mesi vapurlann uğradığı 11 iş keleran kaldınlmasıyla seferlerde 108 eksilmenin geîçekleştirilmesinin kuruluşım mali du rumunda bir oranda rahatlama sağlayacağı, ancak zarann giderümesine yol açmayacagı be lirtilerek, «açığın kapatılması İçin başkaca herhangi bir yol •bulunması diımm^jnda işletme nin rantabl hale gelebileceğbı vjrgulandı. Tahta Çanak Yapan Cocuk... ocukluğumda mezarlıfın önünden geoe geçerken korkardım. Bagıra bağıra türkü söyler, korkumu yenmeye çalışırdım. Bu kez, sesimin yankısı ürpertir, dudakiarım kururdu. Sesim çıkmaz olunca konuşmaya başlar, içimden dualar mınidanırdıın. Daha büyüyünce, orada yatanlarm korkulacak künseler olmadığını düşünmüş olmaüyım, korkumu yendim. Gece geçmiyomm ya, geçsem bile türkü çagjrmam artık.. Dolmuşa bindun, Çankaya'da ineceğim, soföre; Dolmuş durağında ineyim, kardeslm! dedim. Şoför durdu. Ama inecegim durak o değilmis. Hay allah.!. Affedersiniz, dedim, bu durakta de£U binu Uerideld durakta ineceğim!. Şoför parladı: Oldu mu ya kardeşlm, yokus çıkıyoru». Sen meoeksin diye ben yolcu da almadım. Kusura bakma, burada da dolmuş duragı oldufunn bilmiyOTdum!. Bilmiyorsan, «münasip bir yerde lneylm» dersinl AHah Allah... Ağzım kurudu. Yanıt versem ml, Tennesem ml? Yammda oturan: Şoför bey, münasip bir yerde İneyim... dedi. îndl. Benim durak ondan sonra... inerken: Kusura bakmayın, orada bir durak oldufcunu bllmiyordum, sizi iizdüm! dedim, karşüık vermedi. İndim. Bir daha dolmuşa binmemek için kendi kendime söz verdim» Otobüsle.de de ayra sorun var. «Yürüyelim beyler» azannı işitmemek içın, en arkaya yürümeye çabalıyonım. Kapıya değin gidiyorum. Bu kez, yolculardan biri sert sert konuşuyor. Inmiyeceksenu kapının önünden çetdlln!. Otobüste birbırlenne dargın gibi duruyor yoloular, ayakta. Erkekler, bır güzel bayan gelirse yer veriyorlar. ögrencilerın başında süslü bayanlar ayakta duruyor. Öğrencüerden bıri, sınıfta konuyu gündeme getirdl. Bayan öğretmene şöyle dedi: Hocam, okula gelirken otobüste başımızda yaşlı, kokular sürünmüs hanırclar duruyor. kalkıp yer vermemizi bekliyorlar. îşleri güçleri yok. Belki de <Gün»e gidiyorlar!. Yer vermezsek söyleniyorlar. Ne yapalım, yer verelim mi. vermeyelim mi? Öfretmen: Otunın, kalkmayın! dedi. Ozellikle kıx ögrencilerln ayakta yolculuk etmelerinin daha da sorun yaratabileceğinl düşündü.... Milli Egitim Bakanhğı, okullara sevgi dersl koymalı. Insanlan sevmeyi, düirü sevmeji öğretirdi öğretmenler bu derste. Kızerkek arkadaşlığım örneğin, bu da lster açıklayalım, ister gizleyelim toplumun sorunlan Içinde degil mı? Istar.bul'da Hukuk Fakültesi'nde bir profesor, dil t&rtışması sırasmda, «Kör inançlar» anlamına gelen «hurafat» sözcüğüyle, «harf»in çoğulu olan «hurufaU'ı kanştırmış, «Atatürk lıurafelere karşıydu gibi bir cümleyi, «Atatürk yeni harflere karşıydı» biçiminde yorumlayarak, devrımlere veryansın etraiş! Eski harfleri iyi bümese bile kişi, tümcenin gelîşlnden anlamı çıkarabilmeU, gözcüklerin bizim amacımıza hızmet etmediğini bilmeli. Bir arkadaşım, geçen giuı şöyle dedi: Meraurlara verilen van ödemeler, emeklUerden kaçınlmış bir paradır!Şimdl hemen herkes, bir yan ödeme anyor. Çeşitll basın danışmanlıklan da, bazı gazeteciler için bir «yan ftdeme» gibidır. Emekliler ne yapsm, onlar da üç aylıklannı kırdınp banl&ere yatırarak «yan ödeme» almak istediler, işte olmadı. özel girişimcüer, üst derecedeki ya da yetkill genç memurlara, dolaylı ya da doğrudan «çengel» atarlar: Emekll olduğunuz zaman, başka yere şıtmeyin, bizde yeriniz hazır! derler. Böylece, emeklili&ine belki beşon yıl olan bir memur o özel girişimciye o günden kapüanmış olur... Devlet, memuruna kıt kanaat değll, insanca, onurluca yaşama koşullan hazırladığı zaman daha güçlü olur. Devlet gücüne hiçbir şey ortak edilemez. Bir arkadaşun «tahta çanak» fıkrasını anımsattı, şöyle: Büyükbaba evde, sofrada yemek yerken elleri titrer, y«nekl"erl sofraya dökermiş. Önu, sofradan kaldırıp bir b»şka masaya oturtmuşlar. Yaşlının sorunlan daha dfl artmiî. Bu kez, tabaklan da düşürüp kınyormuş. Kan koca ne yapsınlar? Ona bir tahta çanak bulup, yemeğini onun lçtnde vermeye başlamışlar. Bu böyle sürüp gitnıla... Anababa bir gün küçük çocuklannın elinde keserle Wr ağacı yontmaya çalıştıgmı görmüsler. Çok heyecanUnmışlar. Aman! demişler, ne gÜ2el! Çocuk, keserle agaç arasmdaki ilşildyl kurmuş bir şeyler yapacak. tleride çok •eJd blr adam olacak bu çocuk! dive düşiinmüşler. Heyacanla çocuga sormuşlar Keserle agacı yonhıp ne yapacaksuı? Çocuk karaıhk vermiş: Bu ağacı yontup çanak yapacağım. Siı «nekli oVdağmııu zaman, bununla »tee yemek verecefcta!.. Cin'de seyahat icin iç pasaporta benzer C belge gerek KÜCUK COCUKLARIN PANTOLONLARININ GERİSİ CIPLAK. «ÜŞÜMUYOR MU?» DİYE SORDUĞUNUZDA ÇİNÜ ANNH SASKIMLiKLA SİZE SORUYOR: «SİZİN SURATINIZ Ü$ÜYOR MU Kİ ONUN KICI ÜŞÜSÜN?» BİNBİR TAPINAĞIN BULUNDUĞU CİN'DE TEK GERÇEK İBADETE SİAN CAMİİNDE NAMAZ KILAN CİNLİ MÜSLÜMANLARDA RASTLAMYOR. Neyse, polemiğı bır yano bırak:p konumuza dönelim. Trenle ya da uçakla bir kente ulaş;r ulaşmaz rerıbe rinız sızi hemen buluyor, taksiye yerleştirip otelinıze götürüyor Dana odanızo çıkmadan llk ış bir sonra gideceğiniz yen. hangi uçak ya da trenle gezinızl sürdüreceâinizl, hangi otelde kaç gece kalocağmızı rehberınize bildiriyorsunuz. Bu hizmetlerın beiirli ücret leri \/cr. Rehber, karşıladığı kafa başına 5 yuan alıyor. (1 Amerıkar doiorı 1 7 yuan. BeİTtmekte yarar var^ Cin'de enf;asyon yok ve 30 yıl dır para değerı değişmemiş.) Sabnnız ve zananınız vorsa ve oteldeki Cin Seyahat yetkilileri yeterince dil biliyorlarsa büyük bir pa 2Sosyalist üretim llişkilerlne sahıp bir sistemde de kışısel ve bıreysel katılımın uygulanabıleceğı savını ortaya koyan iktisatçı Prof. Libermanın modeli şu anda Çin Halk Cumhuriyetı'nde uygulanan ekonomik mo delin özünü oluşturmaktadır. Prof. Liberman'a göre, sosyalist ekonomi, planı an cak çok genel bir yönlendiricl olarak aimalı ve uygulamada genış bir esneklikle kendisınden beklenenl yine kendisi belirlemelidir. Amaçlara erişmek İçin de, bu yöntemle yarotılan ıEk artık değer», ya da «Kâr»ın, onu üreten Işci veya yöneticiler arasında bir ölcüde bölüşulmesine dayanan eko nomik görüşlerl Cin Halk Cumhuriyeti'nde uygulanmaktadır. Sosyalist blr ulke olan Cin Halk Cumhuriyeti'ndekl bütün atılımlar, halkın artan maddl ve kültürel Ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olarak planlanmaktadır. Ekonomik yasaların özellik le «Değer yasasıının bilinçII bir uygulaması ile tarım sal uretim artışlarının gerçekleştirilmesl ve bu uygulamaiarın pazara yöneük ar zı artırıcı biçimdeki sonuçlarının, arz talebin denge ye getiriigesinde önemli etkisi olmuştur. Halkın yoşam standartlarını yükseltmek İçin üretlmln artırılması. bunun için de ulusal gelirden daha büyük blr tasarruf fonunun ay nlması gereğl, ulusal gellrln bölüşümü İle blrlikte gündeme gelince, tasarruf ve tüketim fonu arasında belirli çelişkiler yaratmıştır. Bu fonun 1960 . 1962 yıllan arasındo vuzde 40'a vükselmesl halkın yaşarn duzeyini ters yönde etkiienrştir. 1979 yılmdan itibaren bu fonun yüzde 25 düzeylne Indirilmssinin yanısı ÇİN ekonomisi Bülent TAMLA Mentes: Cezalarla ilgili son tasarı Agca ile ilgili değil ANKARA (A.NKA) Adalet Bakanı Cevdet Menteş, haklsrında idam karan olup da yurt dışma kaçnuş olan sanıklann yurda dönmeleri halind« cezalann müebbed hapse çevrilme ai hükmünü getiren ve Danıjma Meclisi Anayasa Komisyo'nunda önceki gün kabul edilen tasarımn Mehmet Ali Ağca il« bir ilgisi bulunmadıgıru söyledl. Cevdet Menteş ANKA muhablrinin sorusunu yanıtlarken tasannın belli blr kişi için ortaya konulmadıgını bu konuda kl bütün sanıklan ilgilendiren genel bir içeriğe sahip olduğunu söyledi. öta yandan, Papa'yı öldürmeye teşebbüs suçundan müeb bed hapis cezasına çarptırılan Mehmet Aii Ağca'nın TUrkiye' ye iadesi konusundaki girişimlerin îtalyan makamlannca sonuçsuz bırakıldığı ifade edildi. Bu konuda bilgi veren Adalet Bakanı Cevdet Menteş. Ağca'nın iadesi konusunda gerek11 girişimlerin, yazışmalarm yapıldı^ını ancak iadenin gerçekleşmesi konusunda aorluk larm bulundutunu da kayd#ttt. Köylülere özel ve kücük arazilerde tarım yapma hakkı verildi m deıennın yanısıro, gunıuk yaşam ıcmde de gözle 50ruiebıımektedır. Yerel otonteiere ve kuru luşicro dafia cok bağimsız lık tanınırken, üretim ve to lep arasında denge sağlanabilmesi icin ulusun mall ve maddı kaynakları bır pian içinde pıyasa mekanız masma bırakılmaktadır. Ge nel dengeiemenın en önemlı amacı. ulusal kaikınma ile halkın yaşam düzeyi arasındaki ilişkıleri doğru kurarak, tasarruf ve tüketimi, tanmı, hatif ve ağır sanayi arasında dengeyi seçebılmektir. Bugün Cin'de öncelikler, 1978 öncesi politikacılarının tersine olarak tarım ve hafif endustri alanlarına kaydırılmıştır. Aynca ekonomik modele üretıml teşvik etmek ve dış t^coretı ortırabilmek icin iki yeni ana faktör eklenmıştır. İlk olarak çeşitli şekillerde oluşabilen bir serbest gi rişim faktörü ortaya çıkmış tır Büyuk blr mal grubu, devlet tarafından olanlanan pazar ekonomisi kural larına bırakılmıştır. Her ekonomik ünite de kâr ve za rarlanndan doğrudan sorumludurlar. işçilerin de ça lıştıklan fabrikalora ortak olmalanno rzin verllmlştlr. ikincl olarak ekonomik ka rar aimanın yaygınlaştınlmasına gecilmiştir. Ekonomik blrimlere veya eyaletlere keyfi mal kotaları tahsis edilmesl yerine, genel hedefler doğrultusunda üretim miktar ve şek llnln bu blrlmler tarafından kararlaçtırılması yolu benlmsenmiştir. Bu prensipler sonucunda Fu|ian ve Kanton eyaletlerl özel statüler kazanmış durumdadırlar. Cin'de üreticl guçler, özel llkle tanmda yovos gelişmektedir. Nüfusun vüzde 8O'l de ortak ekonomik ünitelere bağlıdır. Bu cerçevede daho önce politik o(Arkcreı 7. Sayfodo) Temsil edemedi Sol, yakın geçmişte, siyasi örgütlcrin stratejisi ve ideolojisi arasında bngünün ücretlilerini temsil edemedi. Sosyalist Parti François Mitterrand'ın sayesinde bunu anladı ve 1971' den beri hızlı bir tırmamş gerçekieştirmeye başladı. Komünist Partisi ise bu gelişmeyi yeterince hesaba katmadı. Sadece 1981 fiyaskosundan önce bu yöne doğru bir kaymaya girmişti. Ama kendine gerekli radikai değişikliğe gitmedi. Bu da sadece yapısından ileri geunedi. Dogmatizm ve partiyi Batı Avrupanın (Portekiz Komünist Partisi dışmda) Moskova'ya en yakın partisi durumuna getiren yöneticilerinin gerçekleri görme meleri de bu de^isikliği engelledi. Bugün Fransız komünistleri iktidarda sosyalistlere destek durumda olmalanndan pek hos lanmırorlar. Ancak bu ittifakı bozdukları takdirde daha da hoşlanmıyacakian bir duruma gelebileceklerdir. Fransız toplumunun evrimi «imdilerde partiyi toplumun küçük bir ke> siınJne baf.li tutmakla suurüvor. L'zlasmadau yana olmaları kendilerine daha yararlı olacaktır. Bunu da ancak eiierindeki bakanlıklan tutarak gerçekleşti re bilirler. Sosyalistlerin durumu Sosyalistlere gelince, kendi açılarından, hem bir aol parti imajını hem de bir hükümet partisi imajını konımak ronınlar. Bu, sağı azınlık durumunda tutabilmeleri icin zonu> lu bir koşuldur. llk imsjı, komünistlcrle bağı sürdürerek ke luyabilirler. Ikinci imaj İse sorumlu bir tutuma baglı. S a | muhalefet İse bu mantık evllliğini anlamıyor. Hükümetteki 4 komöniıt hakana karşın niçln Fransıc bnku meri, Polonya olaylanna en sert tepld gösteren Batı Avrupa hü kümetlerinden biri oldu. Muha lefet bunu görmüyor. Ama bn yurttaşların gözünden kaçmıyor. Bir de şunu eklemek gerekiyor ki, komünistlerin zayıflaması Mitterrand'ın politikasına zararlı olahllir. Zaten m> cün toplumda hatın sayilır bir tabana sahip aşın snlun hevesU lstekler) bu kez Mitterrand'ı rahatsiz etmeye baslar.. Devlet, 1980 yılında tarım ürünlerinin satın alma fiyatlannda yüksek alım politikası izledi. Geçmiş dönemin sıkıntılarmı gidermek için Çinli yöneticilere «dörtlü modernizasyon» uyguluyorlar. Dörtlü modernizasyon, tarım, sanayi ve sa\nınmada «yeniden düzenleme», «tak\aye», «geliştirme» ve «standartların yükseltilmesi» olarak tanımlanıyor. ra, tarım ürünlerine uygulanan fiyat politikası ile ekonominin istediği dinamik verilmiştir. GeçTiiş dönemin ekonomik sıkıntılarmı gidermek. amaçianan uzun vadell hedeflere varabilmek Içın Çinli yöneticiler, «Dörilü modernizasyon» uygulama sına boşlamışlardır. Dörtlü modernizasyon: Ekonomi, ta rım, sanayi ve savunmoda. «Yeniden düzenleme», «Tok vlye», «Geliştirme» ve «Stan dartların yükseltilmesi» olarok tanımlanmaktadır. Bugün Çin ekonomisinln temel bir reform ICınde olduflu Çinli yöneticilerin Ifa