Katalog

15 OCAK 1982 EKONOMİ Cumhuriyst 5 GÜNÜN AYNASI Dıs borç ödemeleri ANKARA, (ANKA) Bu yı! yopılocok dış borc otiomeierinln 2,11 mılvor doiaro ulaşocağr, buno korşılık 2,37 milyor dolariık d'9 kre dl küllanımına gidüecegi bii dlrüdı Dış borc ödemeleri, Ihracot ve «görünmeyen ka l*ml«r» gelirlerinden oluşan toD'am 9.5 mılvor dolarlık 1982 vıiı oellr beklev>S>nin vüzde 22.2'sinı oluşturuyor Dı$ borc ödemelerlnln bu oranmır 1985 yıltna kadar yüzde 26'vo cıkacaği hesap lanryor. 1982 yıh lcm öngö rülen 2,11 milyar dolarlık dıs borc ödemesinln 96C müyon doları falz ödemeierinden 950 rrıilvon doları ise ono Dara ödemelerinden olusuvor. EKONOMİDE TürkIran sauayi protokolü imzalandı Sınırlı büyüme ışsizliği öniemeye yetmeyecek • TÜRKIYE'NIN IRAN'DAN HAM PETROL VE FUEL • OİL, İRAN'IN İSE TÜRKİYE' EkoDemi SerrM DEN ET, GiDA MADDELERİ, TRAKTÖR VE ÇEŞİTLİ mlk görtergeler komısuad» tah ELEKTRİKÜ GEREÇLER min yapan M?i ve iuruluşlar açtsmdan son yıîlar çofc tallhsiz ALMASI ÖNGÖRÜLÜYOR. ANKARA, (Cumhurıyet Burosu) Türk ve iran Sanayi Ba kanları'nm başkanüğmda sür(jürülen gorüşmeier tamcmlandı v e TurK İron sonayı protokolü ımzalondı. Dışişieri Bakanlığı'ndo ımzalanan protokolu Türkiye adına Sonayi ve Teknoloji Bokanı Mehmet Turgut, İran adına ise İran Sa nayı Bakom Mustofa Haşimi imzaîadılor. Protokolle Türkiye'nın Iron'o yapacoğı ıhracata konu olan kalemlerin ceşıtierı gentşletıldi. Hazırlanon lıstede oğırtıgı buğday, cavdar, et ve Sida ürünlerı, ile kereste avıco takstıl ürünleri ve elektrikll aletler gıbı sanayı malı oluşturutuyor. Protokolde. tarım ve madencilik olanlarında yapılacak lşb;r!iğının temel ılkeleri de belırlenıyor. ProtoKol İran'ın Türklye'ye ham petroi v« fuel oll satmosını da öngörüyor. Ancak petrolOn m'ktan önumu^iekl aylarda İran'a gıdecek bir Turk uımonlaı he etınm «opacGğı ternoslar sonunda belırlenecek. Türkiye 1981'ln l!k 11 ayında Iran'dan toplom 450 milyon dolarlık petrol ıthal etti. Buna karşılık Türkıye'nin İran'a ihracatı ıse 190 milyon dolor düze%'inde kaldı. Imzolanan pro toko'i» bu açığın kapatılma«ıno çalışılacak. Konuk Bokan bugün Türkıye den ayrıîacak. 1982 yılı da Batı ekonomileri için parlak bir yıl olmayacak gelen dlğer kuruluşl&nn tahmin lerinta ortalamasını alarak geliştlrdilSi tahminlere dayanarak kapitalat dünya ekonomlsıntn 1982'de gösterecegi gellşmeler konusımda btr fiklr vermeye Kasım ayı işçi dövizi girisi, beklenenin altmda . ANKAKA (ANKA) 1931 yıimın tayını ayında. yurt uışıo «taîci işçüerce gönderilecek döviaierin beklenenm altmda kaldı6ı bildirildl. Merkez Bankası ve özel bankaiarca. şimdiye kadar bıldiriien dövızierin topiamının 175 nıüyort dolar dolnymda gerçeKleştigı belirtüdi. Afustos aymda 1981 yılının en yük •ek aylık rakamına ulaşan ışçi dövın gyişieri, eylül ayında yüade 29.5'lik bır düşüşle 266,4 rnilyon dolar, eklra ayında da •yiüle göre yüzde 20,51ıfc bir düşüşle 211,3 mılyon dolara ge rilemişti. Bu düşü£ kasım ayında da devam ettı ve geçıci veri'ere göre, dövia gırişı 1981 ekunine göre yıu.de 17 doiayında d«ha az oldu. Kasım ayı girişteriyle, 1981 yılımn ilk 11 aylık döneminde Türlriye'ye gör.dertlen dovizlerin toplamı 2 milyar 39fi müyon dolsra ulaştı. Bu rafcam, 1930'tn eş donemindeKi 1.88 müyar uolarlık isçi dövizlerinden yüzde 22 dolayınaa daha fazla. geçti. En ünlü tahmlncüer, dlta vanın en gellşml? bllglsay&r slstemlerini kullanarak «ekonomi fslcılıfcı» yapan taıruluşlar bile tahmlnlerir.de büytft yanılgılara ugradılar. Ö7ellikle önde gelen kapltalist ekonomllerin. uygııladıkjan takı para ve muhafaspkâr raaliye r>O!İUfcalanvla enflasvonsuz bflvtlme yohma girecekleri yolundakl tehminler jterçeklesmedi ve «p«riak e*Iepek»tn sürekli ertplenmesi gerekti. Buna ksrsm ekonomlk tahminler gene de vamltyor v« kullamlıvor. Hüfcttmetierln ya f»a lirmalarm karar alma noktasmda bulunan Ws«er gelece»p vönp'.ik DÎanlaruıı vatw»rken ivl v« da k»m hu '•ahmftıierp bakmak epreStni duvıiTorlar vatınm, tiretim ve paaTİarna nropramlpnm santarken dflnva pkonomisinln eelpre«ne tlişkln fahmînleri (t»rardı edemlyor lar. K3onaH«* dünva »konomi*!nln fKlec^Sl komısıınd» tahmii var>an lcnıltıslar arnsırda OF ton. "hiHos and T)rew ve Her H ü'kelerln ekorom'V tahînlr VP arnstırma Injnıltı^larmm tah r< a»ir1ık tsşıvor. Bi? f» FII«IIHİ*J TTroes Raretestoin OECD ve MTT tle îînrf» Ekonomik büyüme 1982 yüında OECD Ulfcelennin ortalama olarak yüzde 2"ye Ide beklenen TBTR? gellşme suurlıyor. ABD ekonomtsinin yüın ikinci yansında gösterecegi gelişmeyle yıl sonunda ancak jüx de 0.5'lli bir büvüme huana •rişebileceğl hesaplanıyor. Buna karşıhk 1981 yılmda GrSYH'sı küçülen P. Almanya. ttAlya ve înRÜtere'nin 1982 de yüzde 1 dolaymda bir gerçek büyüme nen canltnmanın d* Japonya va belkl Pransa dtsmda tatmlrıkâr bujilme hızîan «aglamf.ya v«ör.eyeceğl görillüyor. Dünya Bankası Saskanı: Zenginlerden para alıp yoksuüara dagıtan bir örgüt degiliz TOKTO, ( t x ) Düny» Bankaaı Ba«îkar!j Tom Clau sen DUnya Baakası'nın vea jrin ülkelarden para alıp la kir ülkelere dağıtan tur lcu ruius oln^adığmı söyledı. «Orgut bir Rohln Hood de|üdlr» dedi. Clausen, Düaya Penkasının., borç alan ve veren Ullcelere y&rdım edsn. böylece kar^mmakta olan ülkeierin ekonomilerine kfttto sajlayaa bir örgut olduğunu beiirtti. «K*lknnn»kta olan filkdere kredl. ancak, sennaye U»WÇ ^dea tilks hükümetterinin desteH sa*lanırsa verilebüir, sksl halde boTÇ Tenrfmlı mümkün olaıtuı» dedi. tşsizlik Ekonomik büyümede beöenen (ç*ilîtne stnırîı telırken rekor düzeylere tırtnannuş bulunsn işsiziigtn 1982 de daha d& vahiDi boyutîar kazanması kaçırtılmaz £örünUyor. OSCD >re AET'de ortalaına işsizlik oranUnnın yüzde 8T aşacsğı, işsialik oramnın îtalya re ABD'de ortalama yüzde 9'a. însfltere'd? de yüıde 13'e yaklaşacagı tshmtn edil'.vor. Bu »rada F. Almanya'da" lşsrtzlifln bu OUce id.i rekor !>ayılabilecek ol?m yüzde 6.8 düzevtae r2k5elır<esi beklentyor. î^sislik oranırı rrmîr.ü düzeyde tutabileoek olan fek Ulfee s»ne Japony». Kapitalist Dünyada Büyüme Hızı, Işsizlik ve Enflasyon GSYH Büyüme hsizlik Hızı ı Oraru (%) 1981 1082 1.9 2.0 0.5 1.3 4.5 2.» 0.9 2.1 1081 1082 Enflatyon Oranı (%) 1981 1982 10.1 11.6 10.4 59 51 13.4 12.0 19.5 8.6 10.8 8.1 48 3.7 13.9 11.0 16.1 OECD ortalamas! 1.2 0.8 AET 1.9 ABD 1.0 F. Almanya 3.9 Japonya 0.4 Frans* < 2.6 tngilter» 0.5 İtalya KAYNAK Finend»! Times v»klaî«n bir Gavri Safi Yuruçı Hasıl» artışı saeiayabilecekien amuluyor. 1981'de topiarn GSYH'sl gerileme Kösteren AET •Jlkelerinln de 1982 de ortalama olarak yüzde 21:k b!r gerçek btlyüme hınna eriçebüeceklon tahmln eoJliyor. OECD orta'.amMinın daha yUksek olmasıru toTJlam lçlnde ook büytflc ağır 4 Ocak 7.3 80 7.8 8.5 7.5 8.7 5.1 8.8 2.2 2.3 7.7 85 10.6 12 8 8.2 8.9 19%. Enflasyon Kkcnomik dıu^urüuk v» içsizjğin baaîvra jrerekçesi olsrak (j?ster!!en enflssTO^ıı Snleme polltikalannın ise 1982 yılında stmrh da olsa etkisini gf><termeye «Jeram edeceSl ve Fran?a dı^tndaîrt ba.^hca kapitalist enfîasyon oranjnın hmin ed!"iyor. Bn arada OECD ortalamasmın ve ABD enflasyon oranınm birkac yıldan berl ilk kez yüzde ÎO'nım eltınöa gerçekleçmes! belclcniyor. TARIN: ÖDEME Ç VE DöVtZ KCKLARI Seminer Sergi ) Jtonferans. ransl • MEBAN'IN KONPEHANHt Meoan üerma y# Piyoson Aroştırma Merkezi (SPAM)nce düzenlenen «1982 Yılında Sermaye Piyasannın Yasal Düzeni ve Sonınlan Konferan«•. bugün saat 6.30'da İstanbul Sheraton Oteii'nde bcşlıyor. tki gun türecek konteransa, bilim adamlannın yanı nra T.C. Merkez Banfeas» Bankacıhk Genel Mudurluğü Sermaye Piyasan Müdürü Dr. Kemal Sağlam. Maliye Bakanlığı GeKrler Genel Müdür Ya' dımcısı Sedat Ötkanh ve Maliye Bakanlığı Hazine Genel Md. ve MİİT Genel Sekreter Yardımcısı Osman Tunaboylu da katılacak • ENERJt TA5ARRUFU PANEÜ 1117 ocak tarihleri arasında Jojtlanmakta olan «En«rii Haftasr nedenivle İstanbul Ticaret Odası (tTO» tarafmdan düamlenen «Eneril Taaarru fu Paneîi». buırün saat 9.30'da ÎTO Merlls Salonunda yapılacalc ÎTO Yöneüm Rurulu Başkanı Nuh Ku3cu!unun açış konusmasıyla baçlavacak paneîe Enerii ve Tabii KaynaJtlar Bakanlığı Enerji Dairesi ve Bagba. kanlık Enerii Tasamıfu Koordînasyon Kurulu Başkanı AU GaJip Mutdn^an. Istanbul Vall Yardımast VQ tstanbul Enerii Tasarruf Konrttesi Başkanı Saim Cotur. Türkiye Elektrik Kurumu Arastırma Dairesi Başkanı Orhan Zeki Demıray. Devlet P\anl»ına Teşkilaündan Erdal Kabatepe. Sanayi ve Teknoloii Bakanlıeı Sanayi Gene) Müduru Erkal Sahtiyancı. Enerü ve Tabii Kaynaklar Bakanlıfeı Eneni Kaynaklan Etüd Proie Dairest Başkanı Yüce! Yurtsever ve Istanbtı! 5«ır.av1 OJası'ndan Ali Coşkun ka tıhyor . , • ISTANBVL UCUZ GIYtM PUAR1 litanbul Halka Açık Ucuz Gtyim Fnan, bugün Vatan Caddesindekı Lunavark tesislerinde oçı tıyor Fuar. 15 fubat tarihine değin I ay 3çık halacak. • ÎOPHAK • SU İŞ'LN GENEL KURULU rürkiye Toprak Su İgçileri Sendikası (Toprak • Su İşHn 4üncü Olagan Genel Kurul toplanrısı bu^un yapıhyor. Ankara'dakl rürkiye Odalar Birüği Toplantı Salonunda vapılacak toplantı iki ?un sürecek • İ'TİA'NIN 99. KURULUŞ Y1LDONUMÜ h tanbul thtisadi Ticari İlimler Akademisi (UTlA)nın 99'uncu kunıluş yıidönumü yann törenlerle kutlanacak. Saat Hfda »ayoı dunifu ve îstihlul Vfarşı'ylo başlayacak tö•enin açış konu$rnasmı, Akademi Başkanı Prof Dr Orhan Oğuz yapacatt m SERMAYE PİYASASINTN DURUMU KO.NFERANSI İktisat Fakültesi Mezunîan Cemiyeü'nin Taksim'dek! Genel Merkezinde Banker Kastelli Genel Koordinatorü Yıtaaz KaraKoyunlu yann saat 15.0O'de •Turkiye'de Sermaye Piyasasının Durumu» konulu bir konferans verecek. Almanyanın Ortadogu'ya dıssatırm yüzde 50 arttı HA.HBURG, (ANRA • DPA) Pederal Ataanya'nan Ortadogu ülkelerıne dışsatımı 1981 yılında öncekl yıla Röre yüzde 48 oranmda bir artış ue 073 milyar marfca yükseldl. Peöeral Aünanya1nın 1380 yılında bu ülJtelere 18^ roüyar marklık ürtln »attı^ bUdlrüöi. pederal Almanya Ue Orta dogu ulkeleri arasında y*püan ucaretın, 1980 yıtoda Pederal Almanya'nın «leyhinde 2 ^ milyar marldîJı brr açık verdigi, 1B81 yxlında ise 3 miiyar markJık lazia iie kapatıldıâ» bellrtıidi. 1381 yıunda Pederal Almauva'âsc 6.4 milyar marlc hk ürün itlıal eden Irak, Ortadoğu ulkeleri arasuıda Federal Alrnanya'mn en büyuk müşterısı «ünvanı»nı taşıyor. Irak'tan sonra sıresıyla Suudı Arabistan, lran f Mısır ve TUrkiye'nin ük sıralarda yer aldıklan kaydedjldı. saftlayabılecakleri, Pran»a'run yüzde 2.6. Japonva'nın ise yüıde 4.4lük büyüme hızlanna enşebileceklen tahmin edilı vor. Sonuç olarat büyüme Yun açısjndan 19^2'".^ ba^ta ABD olmak (teere önde gelen kapıtaUst ekoromiler İçin pariak bir yıl olmayacagı, yılm Bönci vansmda (rerçekleşmesi bekie ITO'nun 100. yıl töreninde konuşan Ticaret Bakanı Cantürk: İlkin: Dünya dışsatımında payımız azahyor ANKARA (Cumhuriyet Buro»u) Turkıye'mn dışsotım poiıtıkasınt eieştıren Prof. Dr. Akın İlkin, dış tıcoret aciğının Qecmış yıllcra oranlo rekor duzeye cıktıöını belırterek, dışsatım polıtikasımn yeniden QÖZden gecırılmesini istedı. İlkin aylık Ekonomi Dergıal «ParaKr«di»de yer alan yazı»ındo. dış30tımımızın toplom dünyo dışsatımt icindeki payının 1976'da yuzde 0.22 olmasına karşın 1981'de azolarak yüzde 0.16'ya duştügünu belirttl, dışsotımımızın kışl basına Yunanistan, ispanya ve Yugoslavya'dan 5 kat daho du şük düzeyde olduğunu iddia etti. Dışsotım konusunda başarı•ızlığımızın cok yöniü ve yapısal olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Akın İlkin özetle şu görüşlere yer verdi: tDışsatımımız ton 10 yılda değer olarak artıç gösterdl. Ancak son yıltordakl artış flyot artıslanndon kaynaklanmıştır. Dljfer yönden dıssatımın ulusal gellr İcindeki pcyı aynı kalmış, dünya dışsatımı oranı tta düşmustür. Bugün dıt •atımın dışolımı karşıloma ora nı tehllke Işoretl veren duzey» Inmlçtir.» ' Krediler az diye şikayet yerine, kredi en iyi şekilde kullanılmah,, Meclis Salonu'nda düzenlenen toplantıda konuşan Iicaret Bakanı Kemal Cantürk. i$ mdamlanndan <?üven ortamı içinde ekonomiyi iyiye götürmek için geçen yüki gayretlerini »rtıraİSTA.VBUL, < » A . ) îttan bul Ticaret Odası'nın 100. kurulas yıldöntlmU cedemyle Oda rak «ürdürmelerinl tetedl. 1? adunlannın hükümetin «n btlyük Tardımcsı olduftunu aöyleyen Kemal Cantürk. sözlerinı şövle surdürdü: «Kredi aıhçi vp faîı yüksekli & konusuntta kötümser oln.v vınrz. iRUnne balbıde olmanın bir ksynak sınırlılı^ı vardır. KredJ aa div» «Ucayet yerine kredilerln en iyi şekilde kuUnnrru yoiun» efdfmeUdlr. KtedJ darhiının nrdfni ver|rt toplftmada Ura başanys olaşıla maousıctır. Bu konuyu fn 1yi şekfldc çörîlralersck krctli darhjrını Bnipıiz. Yapılan vasal dii zenlnnelerle dah» yfikgck verkredflerde de bir rahaUanj» o> lacaktır. ts sdanvlarındaıı tal» bim. sapianan güvEn ortamı 1çinde ekonomiyi iyjye çötürmek içtn geçen ytlW (rayretlerinJrl artmrrak sfirtlfirtneııizdir.» Törend» konuvm tTO Maolls Baskanı Refik Sımol ıse, «kurulu^mdan ba v»na tTO, Tfirki.'re'df üür te^chbü^ dln» mizmbıe dsystıraanm en Isab^tII ya! aldufuou 9avniunu«hm dedi. Suaol, devietlerin dışa beğiKhlıtDnn, ekonomüerinin »agiamUgı ölçüsünde azalacagını kaydettl. Türkiye Oaa'.ar BlrliS Başkanı MehiKet Yasar da törende yaptıfı konuşmada ÎTO"nun kuruluşu ile Türk hür te?ebbüsünün de kurulduğunu mrgulayarak «Mr ioplumda bötiio bar riyetler rnevcutken 1$ tutma bürriyetl yoksa, hürriveteo bab sedjlemeı. Bnırün serçek hürriretlertn başlantrıc dedı. Yazar, hür teşebbUs savjnuimasmda, anlatılmasında ve ticaret sektörünün gorun lannın devlet yöneticilerine an t dtoeyine uia«a«afB, Kastelli: Tefecilere göre, her hafta öli ; ya da kacıyorıım tSTANBL'U (»>.) Kastelli Yönetiın Kuruln Başkanı Cevher Özden. s^lnd» bir buçuk milyar lira para top!a dıklannı açıkladı. Cevher öıden, bu durumu çekerneyen plyasa barikerteri bulundugunu bildlrirken, bu Jturulu$lan *trfeci» olarak nlteledi ve »öylp konu$tu: «Ben aztx haikunıza herçiin (psranızı tefedye kaptırmaytn I diye Kaleodlkçe onlar dell olıı yorlsr re rlvayetle betıl en çofe haftada bir ya Oldürfiyorlsr, ya d» ynrt dı^ına kaçınrorlar. Mr sels Ankara'daki tefecller brnim ocbrş fiin önce Alanvada trafik kazasıada öldütümü uydurdular. Dön de yrni bİT yaIso kıvtnp benim Amer1k»'ya knçbğunı, f^imln de Alman Konsoloslnfuns sı^mdıjhnı ady lediler. Allahs çok »fiküı. 51 medlm de kaçmad)m da. Oliıp ölmemeye Mrçey dlyemem ama. kaçmayac»fım da. Neden kaçayım Id. yu ands TGrMye'nln en bfiyfik bankerlik fcmru luşu biriz. Halktan rfiude bir boçnk mlirar Ura para toplu yornz. Amacnnız sadece halkı nuza hizmet etmektir. Yaşadı tım mâddetçe de bâtfin gflrömle mlllettmp hizmet verm* Halk arasında «Banker Ka» telH» olarak tanın&n Cevheı özden, bir soru Uzerine. lflas eden ya ds kaçan b&nkerlerdeId taaarruflann kendi kurulu?lanna yöneldiginin büinemeyecefini soyledi. KaatelU, «iflas eden ve kaçan bankerler önöndeU aiacakhUr »rasmda «trnsar «tolastırdıfımı iddlaai v»r» yolundaki soruya, «Ne ben, n« de flrmam bu kadar kfiçuk l$lerlf ugra?acak dunnnda de|1II». Zsten buna ne Ihtiyacnnu, ne de samanımn var» yanıtını verdi. Fransa'da 1981 yılı enflasyon oranı yüzde 14 PARtS, (ASKA) Frars sa'cia «yatlann aralık ayın da bincle 6 oranında arttıJı bildiriliyor. Buna torşın Fransa'd» 1981 yılı ıçm enflasyon oranmın yüzde 14 clarak tahmin edildıği, bu oranın ıse ITıi yılmdan beri kavdedilen en yüksek oran oidugu belirtiliyor. Fmnsa'da lifHü jilında ennasyon oranmın ise yüade 13.6 oldugu beltrtlliyor. Frar.sa'da ıktıdarda üu lunan SosjaHst Parti 1982 yılında enüasyon oraram yüzde 10'a uıtürtneyi planlıyor. latılmasmda tTO'nun yertaın büyük oidugunu sovledl. Bir hesap uzmanının, bankerler olayına iliskin görüsleri: İraria ilk kez peynîr satîık İ2MİR. (o.o.) Iran'o N k koz bu yıi bevaz pevnsr ihracatı gerceklsatlrlldiâi bıldır.ltl.. Borso yetkılilerınden 'T bıigıye gore. beyo2 »hrocalı ıcın ircn po znrınm kuüanılmosı konusunda vapılan calışmalor basat vio sonuclondı vg bu ülkeye ı'k kez beyaz peynır satıldı. Yetkilüer. tran'ın peyaz peyn.r ihtlyacını dcho öncelerl Hollando'dan kar^ılodtömı belirttiler. Ihra cotın istanbul limonından vopıtdığtnı da rîade ^ « ^ vetkill çevreler, dış satışlonn artmosıvla lc pıyosada peynir fiyatlorının yükseldığml söyledüer. Memurlann harcırahlan belirlendi ANKARA, (THA) 196J Mk> 11 yılında devlet mem'artanm verilecek gündelikler belirlendi. Bu arada MGK üyelerine 1450 lira günlüJt harcama verilmesi de kabıü edildı. K&bul edilen yasaya göre, 1982 yıiında devlet memıulanna venleoeîc günlük Uarcırah müctarlan, görev ve ücret olarak şöyle: Gündelik Ünvan rniktan (TL) MGK üyeierl 1.450 Yasaraa Organı Başkanı 1.453 Başbakan 1450 Anayasa Mahkemesi Bşk. 1.300 Genelkıırmay Başkanı 1.300 Bakatılar 1300 Yasama Organı 1.300 Kuv\eî Komutonlan 1.300 Kuvvet Komutanlan 1.300 Orgeneral ve Oramiraller 1.300 Yargıtay. D?.mştay, Uyuşmaılık Mahkemesi. Sayış tay ve Dıyanet İşleri TAZMİNATLAR ö t » yandan, arasd tizertnde ça lışaa devlet mera\marma aynca verilecpk gorev tazmlnat rp.iktarlaxı da şöyle belirlendi fîünîük tazminat miktan Kadro Dcrecesi (TL) 1 ve 2. derecier 350 T, ve 4. <ierece!er 300 5 ve 6. derecler 2P0 7 ve 15. derece'.er 23P Bu arnrfa, Tapu Kadastro G° rr' M'îdüTİHgü oer^or.eli ile f3D;'3îTi3 hakıiî'lpriiîe rerilerek jzöre" taztsinctioT! 1S0 lira jie 3.î0 Ura arnsiTifia değı^en ''Tasarrufcunun saskmlık ve kararsızlığı sürüyor» 1Maltv* Bakanlığı EsM Hesap Uzmanlanndan ve bir bankeriık kuruluşuiî'on esM Koordinatörü. Mall Dezıışcıan ve Yatınm Danışmsnı ömer G#ren ile bankerierle ilgili Maliye Bafcanlıgı'nın sen tebligl ve karartru görüştük. Gaıetemizin Gören'e y ö n e ^ t'?i sorular ve yanıtiar aynen çöyle: SORO 23.12.1981 tarlhli Resmi Gazete'de yavınlanan 2520 sayıJı rasava ili?khı >Ialiye Bakanlıâı tçbüçi, para piyasasma ne ribi vrni dözenlenıeler cetlrivor? YAXIT 2520 sajüı yasa ile ödünç para alıp verme isi Maliye Bakanlıfî'ndan nıhsat aima koşuluna bağlanmış, fakat bunun sçenel ve özel esasları belirlenmeraişti. Tebliğ, genelde şu esaslan getiriyor: Bu esaslar, kuruluş şeklinin Anonım Şirket s^klinde olması, bu şirketin ödenmis sernıave ve ihtv yatları rıplamının en az 200 milyon TL sı olması. yüzde 51 hissenin nama yazılı olnaasj ve senetlerin nakit karşılıgı çıkanimış olmasıdır. Bütün bu ko sullann yertr.e gftirütniş obnası, otomatik o'arak ruhsaf verüece^i onlamna dft geliyor. bu konuda Malive Bakanl^ı' nın de^erier.dirme hakkı sak!' tutulmus bulunuvor. Teblıft. teminat bakımındar r!a bu sirketierrn rtdenınis ser mave!erinin w 'hfrvat aiîçelerinin yüzde 50'si tutarında na İsveç, yoksul ülkelere 1,1 müyar dolarSık yardım planlıyor SrOCKHOLM, (ANKA • DPA) tsveçın, kalkıam a i t » oları ülkelere 1,1 mü yar dolar!* yardun yapmayı plaıuadıgı bUairildi. İsveç hUküraeünin parl» memoya sundugu dış yardım tasarısmda gele«îk temmuz ayınâa başlıyacsk olan yeni mali yıl ıcin önerâiğı toplam 1,1 ııülyaT dolarlık yardımın üçte binrun uluslararası prograna lara ayrıid;ğı, «en kalan bö'.ümür.ün ise. ikili yardua programlannda kuüanılacagı belirtüdi. Is\eç yardırruncan yararlanacak Ulkeier srasında Tanzanya, Vıetnam ve Hın dıstan ilk sıralarda yer auyoriar. ktt, temlnat mektubu, esham tahvilat gibi degarlerln Merkez Bankan'na yatınlması esasını DÖVİZ KÜBLARI DÖTİrin CSıud 1 AE0 Dolan 1 AvustraJya Dolan 1 Avusturya ŞiliTU l B&U Alman hlarkj 1 Belçıka Prengı l OBjıimarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Holacaa Florini Dfiviz AUŞ iaö.55 152.18 8.47 59.30 3.49 18.15 23^5 54.18 24^6 73^6 1108 80.66 114^3 481.48 2325 254.05 39.94 Dövlı SATIŞ 133.28 155.22 8.64 60.49 336 23.82 55.26 24.İ3 74.73 11.30 61.87 116.63 491.11 23.72 25<».13 40.74 Efektif ALIŞ 138^5 144.57 8.47 59 30 3.32 18.15 23.35 54.18 24J6 73İ26 57.63 105.61 457.41 22.09 254.03 3754 Efekttf SATIŞ 140.65 156.75 8.72 61.06 339 18.69 24.05 55.81 24.99 75.46 11.41 62.48 117.76 49552 23.95 261.67 41.14 getiıiyor. Yaai başlangıç ols rak en az 200 milyon TL.'iık bir nakdi srüc Eerekıvor. SORt Genelde bu dözenle mcleri nagsl Tnnıtıluyorsunıız'.' YANIT Rfendira, teb'ı« çok açık de£ıl acels ha7!rlandı^ı izlenimini venyor. örr.egın teminat keyfıyeti açık degü Bankerin vatırdıgı bu teramat Merkeı Benkası'nca nasıl kullarilacafc? Bir baçka anlanmla horhangi bir sonın dofd.uSunda tasarruîçuya karşı Merkez Bankssı mı mvhatao oiacak? pek vrfsulama sahası bulanuvaeafı ğibi. plvaaanın eerçeklerine d« tera «ibi geliyor. SORU Geni? anlamiTİa para pivasasunn baçünlrn r<iröniima nasıl? YANIT Gözlenebılen filll olgu, tasarroîçunun şaşkınlık, eüvensMik. ve kararsızlık içincie olmas!, para talebinin ise. tn'jhtellî sektörler açısmdan artarak devam ediyor olm&sıdır. Basit antotımla piyasanm hem arz ve nem de talen vöntl tam bir ararşi ve kaos tclndcdir. Son bır yıirtır. öncelikie bankalarm sorurasuzca or*ak toolantılar vaoarak kapalı kaoı'.ar ar 1 J»ve« Kronu l tıvlçra Frangı 100 ttalyan Liretı 100 Japraı Yenı 1 Kauada Dolan 1 Kuveyt Diaan 1 Norveç Kronu 1 Stertin 1 S. Arabıstan R:yali Maliye Bakanlığı eski hesap uaananianndan ve bir bankerlik kunıluşunun eski koordinatörii Ömer Gören: «Piyasanm hem arz. hem de talep yönü tam bir anarşi ve kaos içinde.» Böyle ise bunım prensipleri nedir? Tebligin 8. maddesl, bankerlerin tahvil veya mevduat sertıîıkasına D8*lı oifrak syliK ödetne tarzıyîa grelir sağiama ımkânını tekrr.k bak'.mdan ortpdan kaldırmEiktadır. Buna nerien gerek d'iyuldufu anlaşılamamıştjr ve kammca tasarrufçu lehine bır tutum değildır. Ama gpnplde ö«llikle. suç i<;iemiş oîanlann bu işle ugra>«rr.ıvacsklanna iliskin kosul verır.i bulmustur. Amr\. sermayenın baiflanması va ödünç oara VTmerıin. mpnkui de^er aracv Iıgı yapllnıadan yasaklanması. dınöa aldiğı kararlar ve sık «ık oyna'.'an faiz i?.dleri ile baçlayan istikrarsız piyasa, cok kısa zamanlarda ve tartîsrnalara açılrradan hanrlanan eks:k vs yetersiz yasalar ve tebliğler ile tam bir kaosa sokulmuş bulunuyor. SORU Yeni yasa ve düıenletneler bakunınrian hanti sonınîan Rdrayorsuduz? YANIT Bir kere, yasalarvn cıkarıîması bakımındBn zaman faktörü hiç dikkate almrr.amıç. niç bir tartısmaya acılmatuştır. Ekon<">mik olavi^ra ve hele pkoromir.in t«mf>! t.'.sı Darava ilişkin düzenlemeleıin akşam l OUMÜŞ FİYATLIRI fark 100 • 75 lıro azold 250 lıro or'tı 2 5 •;20 lira azaldı Faık yok 13 <Ocakla dan mbaha. vUrtirlüg* kornnsm, çok hassa» olan bu piyaasda <9ot» tesirler \apar. Bunu çok İV3 değerlendirmek gerekir. Kp.najıca bu degerlendirme çok eksik yapıldı. önce Sermaye Piyasası Kanunu (SPK> çîkarıidı ve yünlrlük içtn altı aylık Dir süre kontiu. Bu süre ocak sonunda bltiyor. Sorunlann SPK ile dtiıelecegl sanılirken. bu defa Odünç Para Verme Ijlerf Kan'.ınu'nda degiş:klik vapılarak. pi^asa geîilirni artınldı, verilen beyanstlar ile bu gerilim doruk noktastra geldikten sonrs da en son değisiklik ve düzeriteırîeîer yapıldı. SPK'mm vtirürlüğe girmesine 1 ay kaîa bu kadar hızlı yeni dağiçiknklere niçtn lhtiyao duvulduğu anlaijılarrıadi. Konuya ilişkin bîr temel yasa yapılmısken ve bunun yürürlügüne çok kısa bir zaman kalrmşken y«Düan dibenlemeler, pivnsa içln ve özellikle tasarrufçu i«^n şans sızhk oldu. Çünkü, 1 ay sonra Sermaye Pirasası Denetleme Komisytjnn'nun har.^i ö'cüler ve esa«;i?.n gptirrce'*'. b^'irti rierL Hattâ hukuk tekriÇi bakımından şu anda hanc* vasamn öncelikle uvgulanac3fı bile rahatlıkla tartısma eötürür. Açık çası, beklenen ve özîenen istikr?r yerins ciddi bır istlkrarsi2İîk piyasavı sarmış, bundan da en cok tasarrufçu zcrar görmüştür. NOT: Görllşme son banker kararnam?sı vavtn ianmadan bnce yapıîöı VAR1N: FAtZI.KRt A CEKME O P E R A S Y O M J Mt? ABD'nin ithal ettigi her 5 otomobüden 4'ü Japonya'dan DCTROtT. (ANKA) Japon şırketlerirün AB0'rjr. otomob.: ithalatındaki psymın. lSftl yıtooa önceki yıîa göre binde 4 oranmda bır geüsroe göste.rerek y*izde 795'a \iikseiÜnlü «»ard's Auto Motive Report»ui"i son vavmın <3a yer aian bır araştınuaya gdre, 1931 yılmda A3Dde saııîan otomobıl!c*rin vi.izde 21 'i'npvrt ithnj mali olduğ ı belirlendi. 14 Ocok 1982 Curnhurlv et Reşat Kı:ıip?Ll2 22 Ayar Bılezık Gümuş 1 1 . 4 0 0 1 1 5 0 0 12.00012,500 1 5 5 0 1.650 4 0 . 5 0 41.00 miktarlaıda belirlendi.