Katalog

Cumhuriyet 6 18 ElfLÜL 1981 Topkapı'da, Istanbuldan öte bir dünya var Otogardan her 2 dakikada l 1 otobüs kalkıyor Deniz SOM Topkapı'da Istanbul'dan öte başka bir dünya var, Trakya ve Anadolu Otogarı'ndaki bu dünya öylesine celişkilerle dck» ki, şaşrnamak mümkün değil. Sabah 6'dan geceyarısına dek her iki dakikada 1 otobüsün hareket ettiğj otogara günde 20 bin kişi gelip gidiyor. 60 yazıhaneye bağlı 100'den fazla otobüs şirketl yurdun hemen her yerine sefer yapıyor, Yoğun b i r trafiğe sahip otogarın ilk göze çarpcn niteliği cevresindeki dükkanlarla birlikte bir kasaba görünümü vermesi. Alışveriş yaponlar, bağıranlar, çayhanede oturup etrafı seyreden insanlar. Ve insanlar; şalvdrlı, kara carşaflı, kasketli, çarıklı, tahta bavullu, cuvallı, yelekli, takım elbiseli, tesbihü, cocuklu, basma entarili, fularlı, eşarplı, kravatlı, frapan giyimli... Otogar kuralına göre. her yazıhanede 2 «Teşrifatçı» olması gerekirken, yazıhaneler en az 5 «çığırtkan»la çalışıyorlar. Gülmece öykülerine konu olan bu calışma «sistemi» sonucu sessiz, sakin bir vatandaş evinden ekmek almaya cıkmışken kendisini bir anda Diyarbakır otobüsünde bulabiliyor. Çığırtkanlar 600 700 IIra yövmiye ilç (Ayda net 18 21 bin lira) çalışıyorlar. Bazıları Ise yasak olmasına karşı'lık bilet başına 20 50 lira lle «Keklik» getiriyorlar. Çığırtkan lığı yıllardan berl yapanlar ol duğu gibi, 3 5 gün alışıp gl denler de var. Ancak yüzde 85'inln hic bir sosyal güvenliğl yok. YHK EKİ toplu sözlesmesinin yüzde 60'ını degistirdi Turhan SALMAN ANKARA Yüksek Hakem Kurulu Ereğli Kömür İşletmelerinde çalışan yaklaşık 50 bin işçi adına yeni dönem toplu iş sözleşmesini yürürlüğe jcoyarken eski sözleşmenin 54 madde sini değiştirdi, 5'i geçici madde olmak üzere 20 maddeyi de metinden çıkardı. Yeni sözleşme iş kazalarının azaltılması amacıyla işveren tarafından düzerüenmesi zorunlu olan «gelişim kurslan»nın en az süresini 15 günden 3 güne in dirdi. Bu arada hastalık, asker lik ve profesyonel sendikacılıktan yeniden işe dönüşlerde işe alınma zorunluluğu kaldırıldı, ücretli ve ücretsiz izinlere de kısıtlanıa getirildi. Otogar satıcıları, «Fabrikamn reklamı icin» sattıkları malları değişik bir yöntemle p'azarlıyorlar. Örneğin, 5 çeşit tarak, fabrikasının hediyesi kalemle birlikte 100 lira. Satıcı otobüse giriyor, malını tanıtmak İcin konuşmaya başlıyor. Sözünü bitirmeden arkalardan Yüksek Hakem Kurulu eski bir yolcu mal istiyor. Sözünü sözleşmede yer alan taraflartn bitirmediği icin «Bir dakika GÖLCÜK Donanma ve Sı iyi niyetli davranmalarına iliş(Baştarafı 1. Savfada) tine bir dilekçe vererek savunbeyim» diyor satıcı. O sıra kıyönetim Komutanlığı Gölcük kin iki maddenin yamsıra saHALKIN KURTULUŞU ma avukatı Süreyya Uysal'ın ortalardan bir yolcu para uzaAskeri Mahkemesinde, Bursa' kat işçilerin iş akitlerinin feshDAVASI BAŞLADI kendisini yeterince savunmatıp «Versene bir tane» diye nın Kestel ilçesinde s «KAWA» edilemiyeceğine ilişkin hükmü dığını bildirdi. Uysal da, bulafa karışıyor. «Acele etmeyln İSTANBUL Yasadışı <Hal adlı yasa dışı örgüte üye ol de yürürlükten kaldırdı. Ereğ nun üzerine davadan çekildi. beyler» diyor satıcı, «Herkese kın Kurtulşu» adlı örgütün İsli Kömür İşletmeleri sözleşme mak, Türk milletini ve devleti sinde Yüksek Hakem Kurulu Daha sonra sanık avukatları, yetecek mal var, şu gördüğü tanbul Şehreminj üyeleri olni tehdite yönelik eylemlerde tarafından yapılan ilk değişiknüz kalemi hediye olarak be dukları ve silahlı eylemlerde tutukluların tahliyesini istedibulunmak, komünizm propa lik, tarafları belirleyen başlandava...» derken, bu kez bir ler. Askeri Savcı da sanıklabulundukları iddiasıyla 4'ü gandası yapmak suçlanndan gıç maddesinde oldu. YHK, tabaşkası satıcının yanına ge hakkmda rın tahliye istemine katıldı. idam cezası isteyargılanan dört sanık çeşitli rafların kimler olduğunu göstelip, «Otobüs kalkacak sen ba nen 9 sanığın yargılanmasına Mahkeme heyeti, salıverme tahapis cezalarına çarptırıldı. ren başlangıç maddesi ile amaç na bir tane ver şundan» diyor. dün İstanbul Sıkıyönetim Ko leplerini oy çokluğu ile reddeMahkeme sanıklardan All Rıza larmı belirleyen birinci maddeVe yolcuların çoğu bu «Sudan mutanlığı 1 Numarolı Askeri derek duruşmayı ileri bir tarisini birleştirerek yeni sözleşGezlci'yi üç yılı ağır toplam 5 menin ilk maddesi biçimine geucuz» malları kapışıyor. Ne Mahkemesinde başlandı. he erteledi. var ki otobüs hareket ettikten yıl, Osman Şahin ve Hüseyin tirdi. Bu arada eski fözleşme 2 SANIK SALIVERİLDİ sonra o aceleci üc kişiyi bir İddianamesini okuyan Aske• 2 Numaralı Askeri Mah Tan'ı birer yıl, Şahin Ginci'yi nin «tarafların amacı» başlığını daha görmüyorlar. Mal almak de 8 ay hapis cezasına mah taşıyan birinci maddesindeki ri Savcı, sanıklardan Sungur kemesinde, «Kurtuluş» adlı ya«İşçilerin sosyal ve kültürel se İcin satıcıyı sıkıştıranlara kı Ulus, Enver Özbeler, Nurettin kum etti. sadışı örgüte üye olmak ve viyelerini geliştirmek, ekonosaca «Erkete» deniyor. Görev Erbek, İsmail Hakkı Kubilay'ın çeşitli eylemlere katılmaktan 1 TERÖRİST ÖLÜ mik güçlerini arttırmak, işçileleri yolculan'mal almaya yönidamını, Mustofa Üstüncan, önceki gün yargılanan 38 saELE GEÇİRİLDİ ri en iyi sağhk ve emniyetü iş, lendirmek... Tekln Demir, Ersan Coşkun, nıktan TCK 1463'e göre cezaişyeri ve çalışma şartlarına kaELAZIĞ Bingöl'ün Karlıvuşturmak» biçimindeki satırYazın toz toprak, kışın ca Daimj Çelik, Kamil Gönültoş' landırılmaları istenen Ruhişen ova ilçesinin kırsal kesimlerin ın ise 515 yıl ağır hapis ce Sayıdan ve Şentürk Kaplan'ın mur içindekl otogarda manevde güvenlik kuvvetleriyle ya lar yeni sözleşmede yer almadı. Yüksek Hakem Kurulu buistedi. ra yapan otobüslere, «Gel, zasına carptırılmasını tahliyelerine karar verildi. Her ^sadışı bölücü örgüte mensup nun yanısıra «Taraflar kendileNurettin Erbek, tam sağ yap gel», «Doğru gel, Sanıklardan iki sanık da 18 yaşından kü teröristler arasında cıkan sirine yüklenen görevlerî en iyi doğru gel, hooop» diyerek yol sucları reddederken, diğer saçük oldukları için haklannda lahlı çatışmada kimliği belirniyet ve en iyi şekilde yaparnıklar duruşmaya getirilmediği gösteren muavinlerin bağrışlaistenen cezanın üçte bir cralenemeyen bir terörist ölü, lar» biçimindeki ikinci maddeiçin sorguları yapılamadı. Durı arasında kimi vatandaşlar nına indirilmesi isteniyor. Mehmet Ekjn adlı terörist ise yi de tümüyle yürürlükten kalruşma, 29 eylüle ertelendi. binecekleri otobüsü ararken, dırdı. Maden Federasyonunun • Bahcelievler katliamı sa yaralı olarak yakalandı. kimileri de yazıhanelerde, ya bu maddenin metinden çıkarıl8. Kolordu Komutanlığınca ANKARA Sıkıyönetim 2 nıklarından İbrahlm Çiftçj ve masma yaptığı itiraz da bir soda otogarın ortasında yığdık Numaralı Askeri Mahkemesinarkadaşlarının duruşmasına 1 yapılan açıklamada, teröristle nuç getirmedi. ları eşyalarının başında harerin üzerinde bir Sten makinalı de yargılanan DEVYOL üyesi Numaralı Sıkıyönetim Mahkeket saatlerini bekliyorlar. Çün 10. maddede yapılan bir detabanca, bir tabanca, bu sisanıkalrdan Kazım Şahin, A * mesi'nde devam edildi. Dünkü ğişiklikle de asfcjrden dönenle kü, Avrupa'ya da seferlerin lahlara ait 2 şarjör ve 38 mer nayasal düzeni devirmeye yöduruşmada sanıklarm tahliye rin yeniden işe alınmalarındaki yapıldığı bu «uluslorarası» oto mi ele geçirildiği bildirildi. nelik cemiyet üyesi olmak, siistemlen reddedildi. «zorunluluk» kaldırıldı. Eski garda yolcular için bekleme lâh bulundurmaktan toplam 14 sözleşmede kadro durumuna salonu yok... Kadınlar, bebek bakılmaksızın en çok bir ay iyıla, Yalçin Özkaya aynı suç ' lerln altını yazıhane masaları Böylesine gürültülü bir orçinde yeniden işe alma zorunlu tan toplam 6 yıl 5 aya, yasaüzerinde değiştirirken, emzikluğu getirilmişken, sözleşmenin tamda özelllkle yaşlı yolculadışı örgüte silâh temin etmek li anneler bir köşeye saklanayeni biçimine «kadro yoksa ilk rın dlkkatll olması gerekiyor. suçlanndan da Nermin Er 8 arak cocuklarına meme verrrreaçılacak kadroya diğer istekliCünkü, «Amca sen otobüse ya, Bektaş Aslan ise 5 yıl ağır ler tercihan alınır.» hükmü efeye çalışıyorlar. Kışın, yazıhageç otur, ben biletinl alırım» hapse mahkum oldular. Ergln lendi. Yine aynı maddede yer nelerde yer kalmayınca, yâl(Baştarafı 1. Sarfsda) diyen bazı «Yardımsever» klÇebeloğlu ve Veysel Işık adlı alan «askerden dönenler aracuların coğu sığınabilecekleri yatan asalak bir sosyal tabakayı oluşturmuş, «Havaşiler. «çığırtkanlar»a görünmesında eski işinl yapamayacak sanıklar da kanıt yetersizliğinbir saçak altı arıyorlar. dan para kazanma alışkanlığı» yaratmıştır. den çalışıyorlar ve bilet padurumda olanların bir başka den beraat ettiler. Bu gidişin sonu yoktu. Yüksek faizle kredi alan rasını alınca da ortadan kay Anadolu ve Trakya Otobüs işe alınması» yolundaki bağlaışadamlan maı üretip satmazso, yurt dışında dışalım boluyorlar. yıcı hüküm de kadro açılması İşletmeleri Derneğı yetkilisi oTDKP DAVASI alanları yaratmaz, iç piyasada bu durgunluk aşılamazkoşuluna bağlandı. larak Otogar Müdürlüğü yaGürültü kaynaklarından bir • Yasadışı TDKP üyesi 49 sa, bu faiz yarışının yeni ve büyük sorunlar yaratması pan Osman Cakmak, sorunla başkası otogardakl satıcılar. Buna benzer bir yaklaşım sanığın yargılandığı 2 numaKaçfnılmazdı. rının saymakla bitmeyeceğini 100'den fazla gezgin satıcı otoplu iş sözlesmesinin 41 ve 57' ralı Askeri Mahkemeslnde, Ekonomide önlemler, bir «Uzun vadeli» bir de «Kısöylüyor. Dernek olarak yolnci maddelerinde yapılan değitobüslerin Içine girerek, otogar sorgular yapıldı. Haklannda sa vadeli» olmak üzere iki aşamada ele alınır. Faizlerin cu bekleme salonu yapmaya şikliklerde de gözlendi. Uzun ~tla dolaşarak cikletten masa 310 yıl arasında hapis cezasüreli hastalıktan sonra işe dö serbest bırakılması, kısa dönemde, göreceli (nisbi) bir hazır olduklarını, ancak beleörtüsüne, ayrandan derl ceları istenen sanıklar, kendilenenlerin durumunu belirleyen rahatlık yaratır. Üretilen mal yurt içinde ve yurt dışındiyeden izin çıkmadığını, o t o kete, soğuk sudan deftere. erine isnat edilen suçları kabul 41'nci madde ile profesyonel da alıcı bulamazsa, bu rahatlık, çok kısa sürede bugar Müdürlüğünün bile bir ya .sanstan tarağa kadar onlarca etmediler, örgütle hiçbir ilişkisendikacılık yapanlardan görenalıma, kıtlığa, durgunluğa dönüşür. zıhanenln üst katında «hasbelceşit mal satıyor. Otogarda sa ve dönmek isteyenlerin durulerinin bulunmadığını ileri sürkader» oturduğunu anlatıyor «Serbest rekabet duzen!»nin işlemediğinl, işleme' tıcılık yapmak da herkese amunu belirleyen 57'nci maddedüler. Sanıklar, emniyetteki Belediyenin temizlik işçisi yeceğini, şu son tebliğ, bir ölçüde ve belkl de hiç bir cık bir Iş değil. Otobüslere glde işveren için işe almayı zoifadelerini de reddederek, bun göndermediğinC otogarı kenyorumu gerektirmeyecek biçimde ortaya koymuş bulunrunlu kılan hükümler kaldırıla rip cıkmak icin muavinlerin. ları zor altında verdiklerini di olanakları lle temizlemeye maktadn. rak, diğer istekliler arasmdan otogarda dolaşmak lcln de söylediler. öncelikle alınmaları hükmü geçalıştıklarını, ancak çevredeBanker faizlerinin sınırlandırılması, bankerler açızabıtanın «Onayı» gerekiyor. tirildi. kl Işyerlerinin de cöplerini sından «Serbest rekabetl» önlüyor. «Faizden para kaMAMAK FİRARI DAVASI otogara attıklarını belirtiyor. zanmak için ödunç para verme Işleriyle uğraşanların Sözleşmenin 14'ncü maddesin • Olkücü İsa Armağan ve Yer darlığı nedeniyle otobüsbankalara verilmiş görevleri» yapmaktan yasaklanmade yapılan değişiklik ise «EğiMustafa Pehlivanoğlu'nun Malerin hareket saatlnden yarım time tabi tutulan işçilere bu eları, adlarına «Piyasa bankerleri» dediğimiz para alışEMINE DURMAZ mak Ceza ve Tutukevi'nden ka ğitimleri süresince baremlerde saat önce otogara alınmasına verişi ile uğraşan kişi ve kuruluşları, «Serbest rekabet» (TEZEL) çırılmasjyla ilgili davaya 1 nugösterilen günlükleri ödenir» karşılık, taksilerln otogar sayarışından alıkoyuyor. Hanl nerede şimdl «Serbest remaralı Askeri Mahkemede debiçimindeki maddeye «sanat ve ile ! hasını otopark haline getirdik kabet?» vam edildi. Sanık Yüzbaşı Haağırlık zamları hariç» sözcüklelerinl ve zabıtanın da buna Tebliğ, tasarruf sahibl yurttaşı korumaktadır; anCANER DURMAZ rinin eklenmesi oldu. Aynı sözsan Mescioğlu, mahkeme heye göz yumduğunu söylüyor. Be cak birbucuk yıldır uygulanan «İstikrar tedbirlerl»nin cükler mazeret izni yapan işçilediye İşletmeler Müdürlüğümantığına açıkça ters duşmektedir. lere ödenecek ücretleri belirlenün otogardan cıkan her otoyen 54'ncü maddeye de eklenBu tebliğ, «Serbest piyasa ekonomisinin» gereği büsten 50, her taksiden 20 lidi. gibl işlemediğinin ilk «resmi» kabulüdür. ra ücret alarak günde 100 bin (Baştarafı 1. Bakın bundan sonra ne olacak? EĞİTİMİN SÜRESİ lira gelir sağladığını, ancak ler yemin edecekler. Yemin tö «Piyasa bankerleri» bu tebliğden sonra büyük bubelediyenin otogarda bir civi reninden sonra iKincl toplantı nalımlara girecekler. Tasarruf sahibl parasını geri isİşvrenin fazla kaza olan dalbile cakmadığını bildlriyor. araya cumartesi ve pazar gülarda çalışan işçilere 15 iş güteyince, bu para verilemeyecek; tasarruf, bankerlerden nünden az olmamak üzere gelinü girmesi nedeniyle 26 ekim büyük bankalara kayacak, «Borsa bankerleri», banker şim kursu açmasını hükme günü yapılacak 26 ekim gün olmaktan vazgecip, banka kurmaya çalışacaklar, «Piya, bağlayan 16'ncı madde de ilgi çe DENEYIMLI kü kurulda Danışma Meclisi sa bankerleri», bu tebliğden sonra, tefecillği yasa dışı kici bir biçimde değiştirildi. yoliarla yapacaklar, böylece «İllegal bankerler» çıkaBaşkamnın seçimi de yapılaYeni sözleşmede «en az 15 işgü cak, bunlar, yeni yeni sorunlar yaratacak... cak. ANKA muhabirinin. öğnü» sınırı «en az 3 en çok 15 rendiğine göre Milli Güvenllk Ceza Yasasında «Bir sosyal sınıfın ötekl sosyal sıgün» biçiminde değiştirildi. Konseyi Genel Sekreterliği, Böylece iş kazalarım azaltmak nıfiar üzerine tahakkümü» diye başlayan maddeler varARANIYOR amacıyla yapılması planlanan bu konuda bir program hazırdır. Bunlar cağrışım yaptı; «Bankalar, bankerler üzeriYayınevifnlzin hızlı ve tiüz temposuna uyabilecek, gelişim kurslarınm süreleri kıladı. Program uyarınca, 26 erfne tahakküm» kurarlarsa, soralım: «Nerede kalır sermatbaa ve baskı teknikleri konulannda deneyimli saltılmış oldu. best rekabet?» kim tarihinde Başkanla birlikolan grafiker aranıyor. Yüksek Hakem Kurulu, 16. te Başkanlık Divanının oluşBu soruyu, basındaki «Llberalin liberall» arkadaşmaddede işveren tarafından aÇağdaş Yayıncılık ve Basın Sanayi A.Ş. turulacak olan Başkanvekill larımıza sormak Isterdik... çılması zorunlu kurslarm süreTürhocağı Cad. 3941 / Cağaloğlu ve Divan kotiplerlnin seçimlesini kısaltırken, 32'nci maddeTEL.: 27 25 90 rl de yapılocak. de işçi sağlığı ve iş güvenliği EROİN SANIKLARI Haklannda eroin bulundurmak, satmak ve içmek<J«ı ır\ f\n , araiannda Türkiye sinema eski güTen dav^ açllariı zellerindçn Meleh Ayberk'in de bulunduğu sanıklarm duruşmasına dün tstanbul 1. Ağır Ceza Mahkemesınde devam edildi. Tutuklu sanıklar Melek Ayberk, Serap Sevim Ozdemir, Hülya Güneş ve İdris Cin'in hazır bulundukları duruş.rıada, savunma avukatlannın tahliye istemı mahkeme heyetince kabul edilmedi. Bakırköy Ruh ve Sinir Haslalıhları Hastanesi Baştabip Yardımcısı tarafından hazırlanan ve Serap Sevim Özdemir'in eroinman olduğunu bildiren rapor ise Sağhk Kurulu raooru olmadığı gerekçesi ile gerı çevrildi. Mahkeme heyeti sanık Ozdemir'in durumu hakkmda Sağlık Kurulu raporu hazırlanmasına karar verdı. Fotoğrafta Ayberk (hazaklı) ve diğer sanıklar... yönünden işçilere düşen ödevleri daha katı kurallara bağ.ladı. Maddenin eski biçiminde işveren'e düşen görevler sayıldıktan sonra «Keıa işçiler de bu yoldaki usullere ve şartlara uymayı kabul ederler» denil mişti. Maddenin yeni biçiminde bu bölüm şöyle yer aldı: «İşçiler işçi sağlığı ve iş güvenliği bakımından mer'i mevzuat (yürürlükteki yasa ve yönetmelikler) ile bu konuda alınmış ve alınacak yazılı ve söz lü olarak kendilerine duyurulmuş bulunan bütün kararlar, tedbir ve emirlere uymak zorundadırlar.» Sözleşmenin 20'nci maddesin de yapılan değişiklik rle «Böl geden merkeze, merkezden böl geye daimi işyeri değişikliklerinde işçinin rızasının alıııması» koşulu kaldırıldı. 50'noi maddede de disiplin kurullarmda işçi ve işverenin eşit ağırlıkta olmasma ilişkin hüküm işveren lehine değiştirilerek «Oyların eşitliği durumun da işveren tarafından seçilecek olan başkanm oyıınun iki sayi' ması» ilkesi getirildi. Aynı ilke, sözleşmedeki diğer ortak kurul lar için de geçerli kılındı. ÎZİNLER Yüksek Hakem Kurulu eski sözleşmede yer alan beş jnldan az çahşmış olanlar için 18 gün, 5 yıl ile 15 yıl arasında çalışmış olanlar için 25 gün izin hakkını, yeni sözleşmede aynen benimserken, 15 yıldan fazla ça lışmış olanlara verilmekte olan 33 günlük izni 30'a, 18 yaşmdan tşçilere ödenecek sosyal yardmıları belirleyen 76'ncı maddenin bazı fıkralan değiştirilirken bazıları da aynen kaldı. Buna göre günlük 35 lira olan yemek yardımı 65 İiraya, 2500 lira olan evlenme yardımı 5000 İiraya, 1000 lira olan doğum yardımı da 2000 İiraya çıkarıldı. İşçinin eş veya çocuğunun ölümü halinde 2000 TL. olan ölüm yardımı 5000 TL, işçinin kendisinin ölümü halinde varislerine verilen 4 bin liralık ölüm yardımı 10 bin lira, işçinin iş kazası ya da meslek hastalığı sonucu ölmesi halinde verilmekte olan 6 bin lira ölüm yardımı da 20 bin lira oldu. Yüksek Hakem Kurulu ç o cuk, öğretirn ve aile yardımlarını aynı düzeyde bırakırken ay lik 150 lira olan aydınlanma yardımını 250 İiraya çıkardı. Kurul ayda 4 kalıp olan sabun yardımını net 100 TL. yılda bir takım elbiselik kumaş ve 1000 TL dikiş parası biçimindeki gî yim yardımını da fatura karşılığı yılda net 5 bin lira olarak belirledi. Böylece heriki sosyal yardım da reel olarak azalmış oldu. Sendika aidatlannı yasalarla sınırlı kılan yeni toplu iş sözleşmesi, bir aylık zam farklann dan sendika adına yapılmakta olan kesintileri de kaldırdı. Bu kesinti miktarı bir önceki sözleşmede 500 TL. olarak gösteril mişti. İşçilerin istekleri dışında per sonel yasası ve bununla ilgili yasa hükmündeki kararnameler kapsarmna alınamıyacağına ilişkin 93'nci maddeye «yasal hükümler sakh kalmak kaydıy la» sözcüğü eklendi. METİNDEN ÇIKARILANLAR Yüksek Hakem Kurulu ayrıca eski toplu sözleşmede yer «• lan bazı maddeleri tümüyle ma tinden çıkarırken, bazı maddeleri de eksik olarak yeni sözleşmeye aldı. Örneğin işverens işçiler için «dinlenme kampları ve lokaller» Kurma görevini yükleyen 115'nci maddede yalnız «lokal kurma» biçiminde düzenlendi. Yürürlüğe konulan yeni metin, eski sözleşmede yer alan, işçilerden sendika adına yapıla cak kesintilere ilişkin 85 ve 86" ncı maddeyi, işyeri temsilcileri nin başka yere nakledilemiyeceklerine ilişkin 91'nci maddeyi, 24 Temmuz'un çalışanlar bayramı olduğuna ilişkin 106 ncı maddeyi yasalarda yapılacak değişikliklerden işçi lehine olanların uygulanacağına ilişkin olan UO'ncu maddeyi ve iş çilerin herhangi bir nedenle üa delerinin almması sırasında yanlarında bir sendika temsilci sinin bulunmasına ilişkin 112' nci maddeyi tümüyle yürürlükten kaldırdı. Bu arada tarafların karşüıklı iyi niyet içinde olmalarını düzenleyen bir madde de Yüksek Hakem Kurulu tarafından sözleşmenin yeniden yürürlüğe konuluşu sırasında dikkate alınmadı. Eski sözleşmede yer almasına karşm yeni sözlesmeye dahü edilmeyen 104'ncü madde aynen şöyleydi: «İşin yüriitüinıfinden ve iş otorîtesinin sağlanmasmdan Atü TÜ (kişilik, Idncillk, siyasi görüş ve düşünceler ve iyi niyet kaidelerlne aykırı tutum ve dav ramşlar hariç) nezaretçi ve bu na benzer ilk kademe amlrlerini, işin yürötümü gereginden doğacak hususlardan ötttrtt kınamamayı. haklannda hiçbir kovuşturmaya baçv ve cezalandınnanuyı lççi dikası, Yukarıda anılan ilk kademe amirlerine, normal olarak işin yürütümüne aykın düşecek emirler vermemeyi, bu ilk kademe amirlerine çakşma haystı anında ve görev başında, çalıştırmakla yükümlü bulundnğu astları yanında veya üstleri hu zurunda, şeref ve onurlannı kı racak harekette bulnnmaınajn EKİ kabul ederler. İşveren veküleri ve iş amirleri, personel yönettminde beçe r] ilişkiler esaslanna uyarlar.» SAKAT tŞÇİLER ' Ereğli Kömür îşletmelerinde yeniden yürürlüğe konulan sözleşmenin, eskisiyle karşılaştırıl ması sırasında en fazla dikka ti çeken yötiü sakatlann iş akitlerinin feshedilemeyeceği ne ilîşkin hükmün kaldırılması ,ı)du. İzmir'de 7 sağcı ESKt SÖZLEŞMEDE YER ALAN SAKAT İŞÇİLERİN İŞ AKİTLERİNİN FESHE DtLEMEYECEĞİNE İLİŞKİN HÜKÜM KALDIRIL nı. ASKERDEN DÖNENLERIN YENİDEN İŞE ALINMALARI DA ARTIK «ZORUNLU» OLMAYACAK. | YENt SÖZLEŞMEDE İZİNLER AZALTILDI. YOLLUKLAR DA DÜŞÜRÜLDÜ. BUNA KARŞILIK YEMEK YARDIMI, EVLENME. DOfiUM VE Ö Ü V YARDIML TI LARI ARTTIRILDI. GÖZLEM küçük olanlar için en az 25 gün olan izni de 24 güne düşüı dü. » Sözleşmenin 56'ncı maddesinde yapılan değişiklik sendikal izin verilmesine yeni, bir biçim getirirken, 58 ve 59'ncu madde lerde yapılan değişiklikler de ücretsiz izin verilmesine kısıtla ma getirdi. Tutuklanan ya da gözaltına alman işçilerin yeniden eski işlerine dönme koşuüarım belirleyen 60'ncı madde de bütünüyle değiştirildi. Eskj sözleşmede tutuklanan işçilerin hizmet akitlerinin bir yıla kadar askıda kalacağı hükmü yer almışken yeni sözleşmede «işçi herhangi bir suçla tutuklandığı ve tutukluluğu 30 günü aştığı takdirde hizmet akti münfesih sa yılır» hükmü getirildi. Ereğli Kömür îşletmeleri söz leşmesinin 72'nci maddesinde yapılan değişiklik ile de bir başka yere görevle gidecek olanlara ödenecek olan yolluklar azaltıldı. Maddenin eski biçiminde «EKİ tarafından vazife ile geyahate gönderilecek işçila re, harcirah yasası gereğince ödenecek seyahat yevmiyesi ka dar ayrıca prim ödenir» hükmü yer alıyordu. Yeni madde «EKİ tarafından vazife ile seyahate gönderilecek işçilere bütçe ve harcirah kanunu hükümlerine göre işlem yapılır» şeklinde düzenlendi. «Primler ve muhtelif ücretler» başüğmı taşıyan 73'ncü maddede yapılan değişiklik ile «tahlisiyecilik» dalında çalışanlara günlük ücretlerine ek olarak ödenmekte olan 10 TL. 17. 50 TL'ye, gece çalışanlara ödenen saat başına bir liralık gece primi de 2 İiraya çıkarıldı. Buna karşılık aynı madde içinde yer alan ve yangın, göçük, su baskını, grizu patlaması gibi olağanüstü hallerde çalışanlara günde 500 TL. ödenmesine ilişkin hüküm aynen kaldı. Danısma GRAFİKER Tezgahların ardında silahlar duruyor... 1. Sayfad») sık başlarında üniformalı askerlerJn bulunduğu barikatlar var. FKÖ sorumlusu olmasa arabamızda, bu engelleri aşıp otele varmak pek kolay olmayacak. Eeaurivage, (Güzel sahil) oteli, Beyrut turizminin güzel gün lerinden kalma, hemen her ülke için birinci sınıf olarak kabul eailebilecek temiz, yüzme havuzlu bir otel. Ama, uzun süredir, gezgincilerin uğramaz olduğu Beyrut'un öbür otelleri gibi gerıellikle boş kalmış olmalı ki, zamanla kendi düzeyine uygun bir tıakımdan yoksun kalmış, zamansız ve hızlı bir yaşlanmaya âoğru sürüklenmekte. Sabah odanm içine dolan Akdeniz güneşiyle uyandjğımda, dışarı batanca ilk gözüme çarpan, karşıdaki lüks binanın tepesindeki gecekondu oiuyor. Evet 11 katlı lüks bir binanın tepesınde bizim bildiğimiz türden, duyarı üstü sıvanmamış briketlerden oluşan, bir gecekondu oturuyor. Bu yapının blzimıtilerden tek ayrılığı damınm sazlardan yapılmış olması. Binaya daha dikkatlice bakıyorum, her balkonda aklın alamayacağı kadar çok çamaşır asılı. Bizi gezdiren Filistinli arkadaşımız Ebu Cafer'e (bazı nedenler dolayısıyla, gerçek adını vermeyecegim ve onu hep bundan böyle Ebu Cafer diye anacağız) soruyorum. Ha orası mı? diyor, güneyden göçenlerin yerlestijti bir blnadif. Savaş bir çok kişinin göçmesine yol açmış. Bunlann bir kısmı yıkılmış binaları onarıp, içine yerleşmişler. Bir bölümü de, kaçanlarm ya da yurt dışında bulunanlann, hatta Beyrut'un dağlanndaki yazlıklarında oturanlann, evlerinl apartman dalrelerini işgal edivermişler. Böylelikle daha önce üç dört kişilik ailelerin oturduğu yere, 3510 kişUik bir kaç all» girivemüf, k»r»ı«nd>ki binanın tepesine oturtulan gecekondu da işbillr bir göçmen ailesinin konutu. Gruptaki gazeteci arkadaşlardan biri, konferans başlamadan önce, bir teyp almak istediğirıi, elindeki aygıtın bozulduğunu söylüyor. TUm konferans sırasmca, yanımızdan ayrılmayan rehberimız otel sorumlusuna başvuruyor. (Tüm konferans suresince, deıegelerin hepsi çok sıkı bir güvenlik kontrolü altınaa tutuldular. FKÖ sorumluları son derece kibar bir şekilde bu davranışlarının güvenliğimiz açısından gerekli olduğunu söylediıer. İlk önceleri ou durumu yadırgayanlarımız, zamanla ülkenin içinde bulunduğu durumu görünce güvenlik 'önlemlerinin ne denll zorunlu olduğunu anladılar). Biraz sonra Ebu Cafer, arabanın hazır olduğunu Rauche'ya gidebileceğimizl söylüyor. Dört gazeteci birden, arabaya biniyor, Ebu Cafer ile birlikte üç barikatı aşarak, kordon boyune iniyoruz. Biraz ilerledikten sonra, deniz tarafındaki kaldırım üzerinde gecekondulardan oluşan, birbuçuk iki kilometre uzunluğunda bir pazarla karşılaşıyoruz. Şimdiye dek, gezip gördüğüm yerler içinde, belki Etyopya dışında, hiç böylesine saıaş bir pazar yeriyle karşılaşmadım. Grubumuzdan teyp almak isteyen arkadaş biraz irkiliyor: Buradan mı alacağız teybi, burada öyle şeyler satarlar mı? Pekl para nerede nozduracağız? diye şaşkmlığım dile getiriyor. Ebu Cafer gülüyor Siı bafanayın gftrünüşune, burada ne ararsanız vardır, diyor. Ve birbirine dayanarak zor ayakta duran, yapışık düzen gecetcondulardan birinde, döviz bozdurduktan sonra barakalann içina dalıyoruz. Bir metre genişliğindeki yolun iki tarafına sıralannuf dUkk«nIur «ruındao g»fi«relt, bu şarip kapalıçarşmın içinde ilerledlkçe, hele hele Türkiye'den gelen blr kişinin küçük dilini yutacağı bir görüntüyle karşılaşıyoruz. Pazar gerçekte, ülkemizdeki bir «Amerikan pazarcuıın» düşUnde bile göremeyeceği bir bol luk içinde. Yok yok ve herşey artık hemen hemen her ülkede unutulmuş bir ucuzlukla satılmakta. Pariömler, makyaj malzemeieri, giyım eşyalan, tabak çanak, çay takımları kristallef, Avrupa malı çamaşırlar, hertürlü elektronik aygıt, mutfak eşyası ve bizim portakal, karpuz sergilerinde görülür cinsten her tarafta üst üste Konmuş Amerikan, İngiliz, Fransız sigaraları Malborolar, Kentler, Dunhiller, siyah tütünden yapılmış Gitanelar, viskiler, konyaklar, cinler... Orada burada Avrupa mah çamaşırlar, çaylar Nestcafeler, saymakla bitmez binbir türlü şey. Bir karton Dunhill sigarasının 375 TL. bir şişe îskoç viskisinin aş yine aynı fiyat olduğunu söyleyelün, ucuzluk hakkında yeterince fikir edinmek ola'sı. Dönüşte, Ankara havaalanmdaki Duty Pree Shop, (vergisiz satış dükkanlarmda) bile bu maııarın daha pahalıya satıldıklarını gördüm. Mal zenginliği ve ucuzlugu açısından dünyada bir eşine daha rastlanması olanaksız bu pazann dapdaracık sokakları alabildiğine kalabalık, iğne atsanız yere düşmüyor. Üstelik yalnız erKeklerden oluşmuyor bu kalabalık. Hemen hemen erkek kadar Kadın da var. Hiç biri de çarşafh ya da poçeli olmayan kadınlar bunlar. Kasetçi dükKânlarınm sonuna kadar aeılmış teypleri kalabalığı daha da çoğaltıjormuş ızlenimi uyandıran bir gürültü saçıyor çevreye. • Ebu Cafer açıklıyon Bunlann hepsinin Beynıt'un merkerinde dükkanlan v»rdı, Oralar bombalânutca, buraya geldiler. Esklden burau, sahil boyunca uzanan çok genlş bir kaldınmdı, dükkanlannı bnraya kurdular. Şlmdi yine ticaretlerini sürdüriiyorlar. Daha sonra, Beyrut'ta yaşayan bir Türk, Lübnan'lımn ticarettekl ustalığını vurgulayan bir olay anlattı: : Bir kısım Lübnan'hlar, savaşta sıfıra indiler hit blr şeyleri kalmadı. Ama zamanla, dış ülkelere gittiler şimdl hepsi yeniden milyoner oldular. Evet Lübnanlı tüccar, ticaretteki başarısını yüzyıllardır sürdürmüş. Şimdi iç savaşın biraz gevşediği, bir ateş kes dönemine girdiği, ama tümüyle ortadan kalkmadığı, îsrail'in sürekll hava ve deniz saldırılarını sürdürdüğü Lübnan'ın göbeğinde, dükkanlan bombalananlar işlerini yürütüyorlar. Ama t>u ticaretin pek oiağan koşullarda yürümediğini bir dükkanda rastlantıyla, tezganın ardma geçince anlıyorsunuz. Kaset ve makyaj malzemesi satan bir dükkanda, kasanın altında koca bir otomatik silah duruyot. Yanımdaki yabancı gazeteciye dönüyor ve takılıyorum: Samn fazia pazarlık edip de, satıcıyı lazdırmaya kaUana, kasanın ardındaki silah, pazarlıkta ileri giden müşteriler için oisa gerek. Gazeteci arkadaş, otomatik silahı görünce, şaşırıyor ve birden unuttuğu savaşı hatırlıyor olmalı. Gerçekten Beyrut, öylesine celişkilerle dolu ki, oıaylan bilseniz bîle, şaşırmaktan kendinizi alamıyorsunuz. ZaWn bir Lübnan ve hele hele bir Beyrut yok, yan yana yaşayan zaman zaman iç içegirmişbir çok Beyruk olduğunu kıss sürede sörüveriyorsunuz. YARIN: İki Lübnan