Katalog

15 EYLÜL 1981 EKONDMİK YASAM Cumhuriyet 5 GÜNÜN AYNASI Ekonomik dar bogazlar ANKARA, (THA) MİUi Güvenük Konseyi bünyesinde kurulu ve ekonomi ile ilgili komisyonlarca, MGK'ya sunulmak tizere hazırlanan raporda, «Bugün vanlan noktada ülkemiz ve ulusumuz yaranna ekonomide sürekli bir gelişme ve iyileştirmenin idamesi için, mevcut kaynaklann rasyonel planiı kullanımı ile ulusal kalkınmayı hedef alan Atatürkçü karma ekonomi modelini öngören bir ekonomik politikanın alınan tedbirlerle bUtünleştirilmesi ihtiyacı vardır» denildi. 12 Eylul'den bu yana ekonomik ve mali konulardaki gelişmelfnn inoelenerek değerlendlrildiği raporda, «Bazı sektörlerde üretimin azalması ve son aylarda durgunluk lçinde enflasyotıist eğiiimin artması, (iyat h»reketleri artışında üeretlilerin büyiik bölümiiniin temel ihtiy'çlarını karşılamada uğradıklan müşküller ekononüyi canlandınp genlşletecek nlteliktekl endfistriyel yatınmların gerçekleşmesindeki zorluklar ve istihdarn sorununun bugtin ve yakın geleceğln darboğazlarını oluşturduğu» belirtlldi. EKONOMIDE Hatipoğlu: Süt taban fiyatlan bir an önce artırılmalıdır Banş KUDAR İZMİR Sut uretımını ve hayvancılığı ozendirmek içın sut taban fıyatlarının saptanması beklenıyor. Bu arada Tavas'da bir basırt toplantısı duzenleyen Veteriner Hekimler Derneği Başkanı Doç. Dr. Tahir Hatipoğlu «Süt taban fiyatlan bir an önce ortırılmalıdır» dedl. Son süt taban fiyatı 24 lira olarak saptanmıştı. Sut üreticilerl, süt girdilerinln yıl içlnds büyük artış gösterdiğlni ve SEK alım fiyatlan nın yetersiz kaldığına Işaret ettiler. Ege Bölgaslnin ceşitll süt satış birimlerinde yopılan saptama, mayıs ayında 11 IIradan sotılmokta olan küspe fiyatlan 13.50 liraya yükselirken, ocak ayında 8 liraya değin düşmüş olan kapcık fiyatlan 12.50 liraya yükseldl. Ocak 1901 yılında 20 lira olan mısır fiyatlan Ise 31 lira oldu. Üreticiler bunun sonucu ola rak bir cok bölgede süt danası kesimi başladığını ve süt taban flyattnın ilân edilmesınin zorunlu olduğunu bildirdiler. Tıcaret Borsasının ağustos so nunda et konusunda hazırlanan bir raporunda «Süt hayvanlarmın e!den cıkarılmasının süt fiyatlarının düşük tutul masından ilerl geldiği öğrenümiştir» denildi. Bu nedenle yet kıli cevreler süt ve canlı hayvan taban fiyatlarının birlikte e l e alınmosı gerektiğlnl bildırdiler. Bu gelişmeler ışığı altmda Tavas'da bir basın toplantısı düzenleyen Veteriner Hekimler Derneğl Başkanı Doç. Dr. Tahır Hatipoğlu hayvancılığın ge nlememesl lcln Ivedl önlemler alınmasını öneren, «Süt taban fiyatlan geclkmeden artırılmalıdır» dedi. Ege Bölgesinde son yıllarda inekçilik ve besiciliğin büyük gelişme gösterdiğinl, ancak fiyatların sorunlar yarartığını ifade eden Hatipoğlu yurttaşların süt lome alışkanlığı edinmedlğlne de de ğinerek «Bu rtedenle süt üreticllerl dar boğaz İle karşı kar şıyadır» şeklınde konuştu. Hatipoğlu basın toplantısında son gelişmeler konusunda şun ları soyledı: «Bölgede edindiğlmlz bilgilere göre son aStı ay Içinde inek kesimi gecen yıllara oranla üc kat artmıştır. Vatandaş borcunu ödemek için toprak yerine evdeki Ineği satma yı tercih etmektedir. Oysa bu Inekçlliğl köstekleyici bir girişimdir. Bunun süt üretimine de menfl etklsl olaeağı tablldlr. Bu sorun İçin Ivedl önlemlar alınmalı, süt taban fiyatlan arttırılmalıdır. Canlı hayvan fiyatlan da öncekl yıllarda olduğu gibi açıklanmalıdır.» Süt Endüstrısı Kurumu (SEK) halen Ankara ve istanbul bölgesinde 26 liradan, izmir bölgesinde Ise 24 liradan sut almaktadır. Ayrıca İzmır SEK'ln üretiml ozendirmek İçin faizsiz kredi uygulamasım sür dürdüğü öğrenildi. YORUM 4 'Büyükler yer değiştiriyor,, Bugünkü döviz DAVizin Cinsl 1 ABD dolan 1 Avustralya dolan 1 Avusturya şilini 1 Batı Alman markı 1 Belçika frangı 1 Danimarka kronu 1 Fransız frangı 1 Hollanda florinl 1 İsveç kronu 1 tsviçre frangı 100 îtalyan lireti 100 Japon yeni 1 Kanada dolan 1 Kuveyt dlnan 1 Norveç kronu 1 Sterlîn 1 Suudi A. riya'i DSvta AIış 119.8» 137.11 7.9 50.45 3.08 16.10 21.04 45.66 21.03 59.09 10.02 51.95 99.96 421.83 19.89 213.27 35.05 BövİK Satış 122.20 139.85 7.33 51.46 3.14 16.42 21.46 46.57 21.45 60.27 10.22 52.99 101.96 430.27 20.29 217.54 35.75 kurlan Efektif Alış 119.80 130.25 7.19 50.45 2.93 16.10 21.04 45.66 21.03 59.09 9.52 49.35 94.96 400.74 18.90 , 213.27 33.30 Efektif Kocatopçu: Dünya'da hakca bir ekonomik düzen icin çaiışnrcalıyız Ekonomi Servisi Sanayi ve Teknoloji Bakanı Şahap Kocatopçu, AsyaAfrika Hukuk Da rnşma Komitesi Sınal tşbirliği Sanayi Bakanlan Toplantısı'nm açılışında yaptığı konuştnada Gelişme •yolundaki Ulkelerin fa kirlikten kurtulmak ve daha hızlı gelişebilmek için kendi aralanndaki işbirliğini geliştir melerinin zorunlu olduğunu söyledi. Çoğu Asya ve Afrika'da bulunan Gelişme Yolundaki ulkelerin petrol fiyatmdaki artışlardan ve ticaret hadlerinin bozulmasmdan ötürü ekonomilerinde kısıtlayıcı önlemler almak, gelişme programlarmı kısmak, ekonomilerinde >apısal değişiklikler yapmak ve altematif ener;i kaynaklan bul mak zorunda kaldıklarını belir ten Kocatopçu, gelişmiş ülkelerce gelişme yolundaki ülkele re sağlanan desteğin de umulan düzeyde olmadığmı kaydetti ve şunlan söyledi: «Gelişme v'mdakl ülkeler 11e sanayileşn.ş ülkeler arasında hakça bir yeni ekonomik düzen kurulmadıjh takdirde bu^flnldi tutııcu ekonomik sistemln her Iki tilke zruhu lçin de olumsuz etkileri olacaktır. Sanayici ülkeierle Gelişme Yolundaki ülkeler arasındaki • SANAYİ VE TEKNOLOJİ BA KANI, GELİŞME YOLUNDA Kİ ULKELERİN FAKİRLİKTEN KURTULMAK VE DAHA HIZLI GELİŞEBİLMEK İÇİN ARALARIMDAKİ İŞBİRLİĞİNİ GELİŞTİRMELERİNİN ZORUNLU OLDUĞUNU SÖYLEDİ. fkonomik dengesizliğin azaltılnıası için yapıcı ve etkin bir işbirli^inin ve dünyada eşit ve adil bir ekonomik düzenin loırulması için elimizden geleni yapmalıyız. Ashnda yeni bir ekonomik düzen çerçevesinde alınması öncörülcn ön lemler uzun vadede sanayicl ulkelerin de menfatine hizmet edecektir..» Kocatopçu, sanayt alanında ynpılacak lşbirliğinde uyuhna fım önerdiğl kriter ve öncelik leri şöyle sıraladı: «(1) Gıda maddeleri fflreHminin arthnlmasına, dövlz tasarrufu sağlanmasına ve lstihdam yaratılmasına katkıda bu hınacak şekilde mevcut kaynak ve maddeleri işleyecek jtrojelere öncelik verilmelldir, (2) AsyaAfrlka ülkeleri ö7Pllikle kendllerinin ve bölgelerinin thtİTacı olan mallan üretmek içln buyiik üretim ka pasiteli sanayi fabrikalan kur mak amacıyla Işblrliffl yapmalıdırlar, (2) Bu işbirligi çer çevesinde vapılacak yatırım nıalları ve hizmet dışı ahml»rı ekonomlk olarak üretfldikle ri nlsbette üye ülkeler arasınrta vönlendirilmelldir, (4) Özel sektör AsvaAfrika ülkelerinde daha fazla yatırım yap tnava tcşv)k edümelidlr..» Satış 123.39 141.22 7.41 51.96 3.17 16.58 21.67 47.03 21.66 60.86 10.32 53.51 102.96 434.48 20.49 219.67 36.10 Altm Gümüs fiyatlan * Cumhuriyot Reşat Kulp8uz 24 Ayar Standart 22 Ayar Bılezlk Gümuş 14 eylül 1981 11.550 11.650 12.000 12.500 1.7601770 1.590 1.700 42 44 11 eylülle fark 50 lira arttı Fark yoK 10 lıra orttı 510 lira arttı 2 lira arttı °Noter huzurunda çekilen kura ile provizyonsuz A f ? <1 Hri GENEL İSTEK ÜZERİNE YALNIZ BİR HAFTA IÇİN Beyoğlu EMEK Sinemast'nda KARACAN YAYINLARI İSMİ YARISMAMIZ SONUCLANDI I.Ü. İŞLETME FAKÜLTESİ MUHASEBE ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜNDEN «İŞLETME VERGİCİLİOİ VE UYGULAMÂLI VERGİ MUHASEBES! KURSU» (14 EKİM13 KASIM 1981) erkesln kafasmda bir cBüyüklük» kavramı var. Her kavram gibl, cBüyüklük» de görece. Kimine göre, dünya küçük. Kimine göre, bir hücre blle büyük. Kimine göre, altmışındakl adam ıDaha küçük», kimine göre, otuzundaki Insan ıKoskoca adam*. Herkesln «Büyüklük» kavramı kendi çapı ve dünyasıyla sınırlı. Ekonomldekl tBüyüklükı de, böyleslne görece. Bu kavramın ölcülerl, konu ekonomi olduğundan, biraz daha somut, blraz daha elle tutulur türden. Üstellk ylne ekonomidekl «büyüklükler» blrden cok. Üretlmde büyüklük mü, dış ticarette büyüklük mü, mevduatta büyüklük mü?... Hangi8i?... Bir de, «Şlrketlerde büyüklük» var. Hangl şlrket, hanglsinden daha büyük?... Cevlrdlği İş hacmi, çalıştırdığı personel, gerçekleştirdiğl yatırımlar, sahip olduğu yan kuruluşlar ve benzeri... tBüyüklüğün» ölçüsü bunların topuyla birlikte ele olınıp ölçülebllir. Bunlardan hanglsl, blrisi ölçü olarak değerlendirilip bir sonuca varılablllr. «Şlrket büyüklüğü» denildi ml, bugün çağımızda iş hacmi ve sahip olduğu sermaye ön planda tutuluyor. «Büyüklük» değerlendirilmesl de, buna göre genlşletlllyor. Bir şirketin seklz Işcisi vardır, ama 8ermayeslyle piyasanın önemli köşebaşlarmı tutmuştur. ötekinin binsekiz işçisl vardır. sadece çalıştığı atelyenln sahipliğlni yürütür. Şimdi hangisi «Büyük?...» İşte, sermaye miktarı ve sermayenin denetlediğl alanlar, köşebaşları, sahlp olunan bankalar, fabrikalar dlkkate alındığında, son yıllarda Türklye'de çarpıcı bir değlşim izleniyor: «Sermaye el değiştiriyor.» Dolayısıyla da, «Büyükler» yer değiştiriyor. Bilinen eskl «Büyükler» ön sıralardaki yerlerinl <Para piyasasının» unlülerine bırakıyorlar. Sanaylcller sıralamada gerilere doğru kayarken, adı hemen son bir ikl yıl içlnde «Popüler» olmuş bankerler ön sıralara tırmanmaya başiıyorlar. İzlenen falz politikası, sermaye blrlklmlnin el değiştirmeslne yol açıyor. Klml bankerler de, falz yoluyla sağladıkları «Paralanla blrlkmlş servetlere el atıyorlar. Bir buçuk yıla yakın bir süredir İzlenen serbest falz politikasında faizlerin yüksek oluşu. üretimin maliyetinl arttırdı. Dolayısıyla, yıllardır alışılmış kâr oranlarını düşürdü. Sanayiciler lcln serbest falz politikası böyle gellşti. Ama, öte yandan kücük tasarruf sahiplerinin küçiık gellrlerinde de, ufak ortışlar gözlendi. Toplumdakî sosyal rahatsızlıklar, ucretlerin frenlenmeel ufak tasarrufların sağladığı ufak gelırlerle dengelenmeye calışıldı. Kücük tasarruf sahlplerl açısından herhangl bir «yarif», gözlemcl olmanın ötesinde, zaten söz konusu değil. Ancak, sanayicilerin faiz yoluyla düşen kâr oranlarının etkisi «büyüklük sıraiamasında» etklll olmaya başladı. Bu «yarış» İçln oslında yeni koşulaoak «plstler» bulmak zorunlu hale geldi. Dışsatım denildi örneğin. Kâr oranlarını düşük bulanlar, bu kez dışsatım yoluyla yltirdıkleri sıralamalara kavuşmanın özlemine glrdller. «Pnm alıpsatmak» dışsatımm çok ötesinde cok «cazlp» olduğu İçln, bankerlik ve bankacılık alanlarında kendilerine yer edlnmeye oalıştılar. Ama, o alanlan «parsellenmlş» buldular. O alanlarda sanayicilerin deyimiyle artık «yeni türediler» at koşturuyordu. Şu ya da bu kültüre dayanmoyan, görgüsü ve bilgisiyle alay edilen, sadece «paranın» sağladığı önceliklerden yararlanan «y«ıl türedller», işte köfcteşmiş hatta belll bir kültür bile yaratmışsanayicilere kafa tutuyorlar, onlara kök söktürüyorlardı. Serbest falz politikası «büyükierln yer değiştirmeslne» yol açıyordu..... Sonaylcinin yerlni önce «büyüklük» sıralamasında, sonra da toplumda sanayicilerin «küçük» gördüğö, ancak glderek «muhtaç» olduğu plyasa banker lerl alıyordu.. H 1 AJhsan MancarJTavas «FDenizli İşte, tam bu sırada serbest faiz politlkasını denetlemek amacıyla yeni kurallar getlrlldl Faizlerin bundan sonra böylesine bir «anarşl» içlne düşerek, Istenllen oranların uygulanması artık ook güç. Çünkü, faiz oranlan denetlenecek. Dolayısıyla, sanayicller yakındıkları mallyet yüksekllklerlnden önümüzdeki dönemde bir ölçüde de olsa, kurtulmuş olacaklar. Ekonomide bundan böyle buyüm» beklemek daha gerçekçi olacak. Ancak, ulusal gelirde beklenen büyüme yatırımların hızlanmasından dolayı olmayacak. Malıyetler düşecek. İşçi ücretlerindekl smırlama da eklendiğinde, yeni yatırımlar değil, eksik kapasiteler doldurulmaya başlanacok. Beklenen büyüme önce eksik kapositenin gıderilmesiyle gerçekleşecek. «Büyüklük» sıralaması mı?... Yeni boyutlar kazanan bu gösterlyi hep birlikte izleyeceğlz... Vergi yasalarındaki yeni degişiklilcler ışığında işletmelerin vergi ve muhasebe ilişkilerini uygulamalı olarak ele alacak olan uzmanlık kursu toplam 60 saat olup 20 iş gününü kapsamaktadır. Kurs, lşletme vergiciliği ve muhasebesi alanmda çalışmak isteyen, vergi yasalanndaki yeni değişmeler çerçevesinde kendi işletmesiyle ılgili muhasebe işlemlerinl anlamak ve izlemek gereksinimini duyanlara bu konulardaki gerekli bilgıleri sağlamak ve sorunlarını tartışmak amacını gütmektedır. Kurs programında uygulamalı olarak ele alınacak konulardan bazıları; Vergi Muhasebesi; İşletmelerin Kuruluşunda Vergi ve Muhasebe İlişkileri; îktisadi Kıymetlerin Değerlemesi ve Vergi Sorunlan; Amortismanlar ve Karşılıklar; Ücretlerde Vergi Kesintileri; Ge'.ir, Kurumlar Vergıleri ve Muhasebe îlişkileri; Kâr Daâıtınu ve Uygulaması, Vergi Kesintileri; Yedek Akçeler; Gelir ve Kurumlar Vergilerinin Yatınm, Finansman, KSr Dağıtım Kararlannı ve Vergi Matrahın Saptanmasını etkileyen Hükümleri; Yatırım îndirimi, îştirak Kazançları îstisnası, İhracat îstisnası ve Finansman Fonu; Vergi Beyannameleri ve Vergi Bilançosu; Vergi GüvenHk önlemlerine Ilişkin Kurumlar, Vergi Teşvik Tedbirleri ve Muhasebelestırme; Tasfiye, Devir, Birleşme ve Tür Değiştirme; Gelir ve Kurumlar Vergisi Dışmdaki Vergiler, Vergi Cezaları ve Muhasebe Defterlerinin Hukuksal Değeridir. Kurs, Istanbul Ünıversitesı tşletme Fakiiltesi'nde iş günlerinde saat 16.30 19.30 arasında gerçekleştirilecektir. Kursla ilgili her türlü bilgi içın: îstanbul Üniversitesi tşletme Fakültesi Muhasebe Enstitiısü, Üniversite • îstanbul adresine veya 2085 00 telefonundan 52, 71 ve 91'e başvurulabilir. (Basın: 19602) . 7748 Â » BEREKETÇEK AHHaydar Sezer JYeşilköy^^st. SSCB ile yüksek vasıflı çeSik tesisi için anlasma imzalandı İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) Aliağa'da inşa edilmekt« olan yüksek vasıflı çeu'k projesi için Makina Kimya Kurumu ile Sovyet Metal Ezport şirketi arasında İzmir'de bir anlaşma İmzalandı. Anlaşma hükümlerine göre Sovyet şirketi yer etüdlerini yapıp, yapılabilirliJc raporunu hazırlayacak. Şirket, aluıan sonuçlara göre tesisi anahtar tesltm esasıyla yapmaya hazır olduğunu blldirdi. Ancak bu konuda Türklye ile SSCB arasında hükümet düzeyinde bir anlaşma imzalanması gerekiyor. Mali finansman konusunda ise daha sonra yeni görUsraeler yapılacak. Vasıflı çelik fabrikası konusunda imzalanan yeni sözleşme, 1974 yılına dek uzanan bu projenin hızlandınlmasmda önemli bir etken olacağı sanılıyor. 1974 yılında temeli atılan projede bugüne dek «osyal tesisler dışmda bir yatırım yapılmadı. DPT, temmua ayı içinde yayuıladığı önemli projeler raporuna göre revlze maliyet 14.3 mllyar liraya ulaştı. Bugüne dek yapılan yatırun miktan ise sadece 376 milyon lira oldu. Yılda 200 bin ton 8ivx vasıflı çelilt üretmesi öngörülen teslsin ilk hesaplamalara göre 1980 yılında bitirılmesi gerekirken, sarkan yatınm programı nedeniyle bitij tarihi şimdiden 1984 yılına kaydınldı. 3 . ALTIIMÇEK Necip Ersoy cîzmir mansiyonlar GÜVEIMÇEK Canan Ersöz fUsküdarfîst. EKDNOMİDE :CEK Bedri Ataş gösterilen olağanüstü ilgîye teşekkür ederiz. KAPALI TEKLİF ALMAK SURETİYLE 30 1OH SODYUM BİKROMAT SATIN AÜNACAKTIR 1 Bu Işe alt şartname Müessesemlzden veya Sırkeci'deki 5'nci Vakıf Han altındakı irtlbat Büromuzdan temin edileoektir. 2 Teklifler 21.9.1981 günü saat ig.OO'ya kadar Müessesemizin Beykoz'daki Muhabsrot Şefllğine verilecektir. 3 Teklifler arasında şartnameye ve Ihtiyacımıza en uygun olanlar teroıh edılecektir. 4 Müessesemiz dılediğl miktarda almakta veyo alıp almamakta serbesttır. SÜMERBANK DERİ VE KUNDURA SANAYİİ MÜESSESESİ (Basın: 20786) 7747 ZIRAAT BANKASI Gazete. Meçmua, Dergi, Broşür, Afiş, Tire, Tıramlı, Pozitil Negatif film işleri ile DiaOpak renk ayınmı montaj işleri, her nevi klişe itinalı yapüır. NOT: Cumartesi, pazar dahfl olmak üzere sabah 09'dan 24'e kadar hizmetinizdeylz. TEL.: 20 97 03/33 BATI KLİŞE OFSET REPRODÜKSİYON Kurbon Bayramı dolayısıyla Türklye, Llbya'ya eanlı koyun Ihracına önümüzdeki günlerde Trabzon llmanından başlayaeak. Türkiye bu ihracattan 8 milyon dolar dövlz sağlayacak. Bir Alman flrmasının Türklye'deki kuruluşlarda çeşitli konularda ortak çalışmak istediği öğrenildi. Edınılen biigiye göre, «Erencin Export Import, Scholsa Str. 33 D6305 Gr. Buseck, Tel: 06508/5277» ad, adres ve telefon numaralı firma, şirketleriyle ilişkl lçinde bulunan bir flnansman kuruluşunun, Türkiye'de bankacılık, sanayi ve sigortacılık branşlarında faaliyet gösteren kuruluşlardan yüzde 30'dan aşağı olmamak üzere hisse senedi almak istedığını bildırdi. Istanbul Ticaret Odası (İTO) ve Maçka Endüstrl Meslek t i sesl tarafından ertaklaşa düzenlenen 19. dönem teknik kursları Z eklm günü başlayacok. Sanayinin vasıflı işçl gerekslnlmlnl korşılamak üzere düzenlenen teknik kurslar teknik reslm, torna, elektrik tesisatçılığı ve elektrik kumancfa dallarını Içsrmekte. Transbalkan Denlzyolları Şirketinln 2 Ro/Ro gemisiyle Istanbul, İzmir ve Mersın limanlarından Llbya, Mısır ve Cezayir'e yük taşıması icin sefer hazırlıklarına başladığı öğrenildi. Edinilen bilgn' r ^ore, Adnan Biren ve Transdenız gemileriyle her tip ı *K=vnır rolltralier. forklift terminal traktörü ekipmanlarıyi i nnlacak seferlerln hazırlıklari son aşamaya geldi. Parlt'te BM tarafından riu^enlenen en yoksul ülkelere yordım konferansı sürerken AET ülkelerl, yoksul ülkelare ne ölçüdo yordım •d«bil«eaklerl konusunda uzlaftıfar. Konferonta katılan heyetlerden edlnllen bllglltr* göre, Avrupa Ekonomik Topluluğu üyelerl, yoksul ülkelere gayrlsafl milll hasılalarının binde 151 dolayında yardımda bulunacaklar.