Katalog

JO AGUS'.OS lüSl EKONOMJK YASAM Cumhunyet 5 SORU Profesor Streeten; biraz önce sunduğunuz bildirin: başınüa da belırttıgımz gsbi, ıthal ıkamesıne agırlık tcren d. J çok lçe donuk bır sanayueşme pobtıkası ızleyen «gelısme yo undakı» ülkelerin son yıllarda karşılaştıkları sornnlar «dışa a ima» ve ohracata yonelme»nin kımi çevrelerce adets Jir kur tuiuş reçetesi gibı tenıtuınasına \e sa\unulmasına jol ıçtı. Bu arsda Guney Kore \e TajAan gibi ulkelerin ekonoınık ılandaki bsşanlan da «ctışa aç ':» modeli benımsemış olmalarıyia açıklan dı ve Turkrve çıbı pek çok ulkeve ornek şosterıldl. Smdi ben Uk olarak şunu sornıak sstıvorum sız3 Guney Kore ie Tayvan gıbı ulkelenn ekon mıît alandakı «başan hıkajelen» vJnızca ihractta onem venrnş olmalan \e dısa açık bir kalkınm. stratejlsı izlemış olmatanvla açıklanabilir mi? STREETEN Bemm goruşıune gore sozunu ettığtmz «başan h!kâyelen> nı salt ıhracata \enlen onemle ya da daha geniş enlamda dışa açılmayla açıklama.c clanaksızdır Tıbu burada «ekononıik başarı»yı nasıl tanıınladıg'mz da onemlidr, ama ekonomık başarıyı duzelen bır gelır dsğılımı ve ıstıhdan artışıyla elele yuruyen bır hızlı buyume tsrıposu olaras tanınlarsak, bunu sağlamak ıçın ıhracatı artınnarun ya da dışa açlmanın bte6İnd3 cek çok şeye gere< vardır SORU Örneğın nelere* STREETEN Isterseruz çok sbzü edilen Gun» Kore ömeğını ele alaiım Bır kere Guney Kore ae bugunkü başannın teme ırı oluştnran 196071 donemnde yogun bıçımdı ıthal ıkamesı p^htıkası uygulandı ve bu deUetm va'ın denetırunde, geregınde ıthalat sınırıamalarma ve koruma orJemlerıne de başvurularak, ços etkın bıçımde yapıldı. îkmcısı, ıçe donlk bır yapıdan dısa donuk yaprja geçış surecmde Guney Kore'ye jok büyük mlktarda dış yardını ve dış kaynak sağlandı Uçuncu,ü, savaştan hernen sonra genış kapsamlı bır toprak reformu gerçeKleştınldı Dorduncusu, «ınsan scrraa>esı»ne buyuk jatınrr yapıldı, eğltım ve sağıik hızmetlerı hızla artırılaraK ka.kınmadâu basannın en bnemli unsuru olan ınsan unsurunun geııstırUmeme büyük önem venldı. Daha pek çok başka etmenı sayabılırız. SORU Yanl Guney Kore orneğmde «Qaşaı»mıı tek nmm dışa açıima olarak gçrmek galıba doğru değıl STREETEN Ben daha da ilen gıderek, ıcaba bu yufcarda ssydığun etmenler olmasaydı Guney Kore dışaaçılmada ve genel olarak ekonomık performansta bu başarıyı gdtereblllr mlvdl dlye duşunuyorum Yanı «başan» ıle «dışa açıhıa» arasınua karşılıklı bır ılışkl var ve bu nedenle de «başannıı tek sartı dışa açılma» dıyebılmek herhalde olanaksız Ayrıca şaıu da belırteyim ki Guney Kore ekonomısinın bugun erışmış ılduju nolttada bıle Laracata yoııelık sektorier toplam ıstmdamu ancak yüzde 5'ını, yalnız ımalat sanayıınl alırsak da yıazde 19'ınu sağîıyor, dışa donük kesımın ıstıhdamdakı ağırl^ı bu kadaı Dışa açıima tek çözüm değil yuk bır rakam çıkıyor Bu, soz konusa ulkelerin toplam ıhracatınm tam askız kat artması anlamına gehyor kı, sanayııeşmlş ulkeleıuı bu derüı buyuk. oır ıhracat p&tianaşıru ka.oui euneısrı, «Beusmelrte olan»lara bu olanagı tanımaları herta^cte olanaks^ SORU Yanı «geLşme >olundakı» ya da «geLşmeLte oian» ulkeler grubu bir buton olarak ıhracata daha buyuk onem verse, dışa ajıık stratgjUere yöncise sanayüeşınış ul^eienn bu olaya tepkılerı ue artar dıyorssınuz? SlKi.ta"E.N Ozelii^ıe kısa vadeds kesınlıkje boyle olur Ancak u^un \adcae Eonajue^rrLş ulKEı^r u.iü b j olçacp ui» nuacat taou ıjerdiıenna gore ıthalat artışını masseoeceıi auruma ge saurler SORU Bunun dışmda djinya koşullan SIKrETE"* Tannun eacbılaguruz kadarıyla 19S0'lı jılların dorya kOjiıIıarı aa yek parlai gozaıimajor. baıidjıtşımş uiBır semıner nedenıyle ksıercıe geel olaıak gerueyen ba/ume hızıarı, «gelı^tackte oian» uiseıeım mcltanna karşı txepte auçiş ve çogu K°z gwlı jcnteınMkemızae bulunan Proî lerıe tar«e aışı engeUemeler, sauVtU^jyo.iiar, ıtha.aı lenynauaPaul Streeten ıQ17 ae rı gıb. üorumacılıgın tırmanması olası gorucuyor a i kojulıar/Uustıırvada doğdu Inda «b3Ş3rıu ıhrccatçı» sa>?lan uiseierua bı.e 198O'lı >ul<ıraa. baza gütere mn onae geıen l guç u . cr e kars.iasrraları uekldnyourivveıStielennae kal*ttnSORL Guney Kore \e Tayvan gjbi nlkelerin utıım yapügı ına sorunkmyta ligılı 1860'lann \e 1970'ierın koştdlan farkiı mıydı? çausmalarıyla un yaptı SrRgiiTEN 19601a]ruı ve kjsçıen aa 197O'.erın "arüan ıkl S ıssex JJp.ıversaesı Kal açıdan farklrydı Bırmc'sı ba yıUaraa sancjıleşnuş u^j.cısroe UÜkıima Et :dlen Lrstıîu jui.ıe nız an \e ta^ep artışı çoi yuLssktı lkncısı LJU.L£> liore ve r su nü kuran P of Stree idjian g:bı u'kslerın başarısı g e r ç ^ e ÜLi^ıstan, Psliistan, Z.nconezya gibı uıkelerın aynı başaııyı gösterememış ounalıınndan ten nals ı ABD de Bos kaynaklancü Bu uLcelerm hep bırlıkte ajTu oaşarıyı gOiterraeıen ton Unıversıtesı'nde og r üıanaKsızdı. etım Uj esı SORU Ojsa ozellıkle son yıllarda IMF ve Dunya Banlosı gıbı kuruluşlar çogu (igeijşıaeite olan» ulkeıere «CUŞJ agık» straProf. Streeten, (sağda) Ekonoml Servisl Şefımiz Osman Ulagay Ile. tejı; s jonelmelerım onenjor hatta bunu yardım s&giaınanuı kı>şuıu nalıne gctırıjurlar. Bu olayı nasıl aç^dıjorsur.u2î STREETEN «Dışa donuk» stratejıyı berumseınei bır ülkemn, bır ekonomının uluslararası sıstemle buturueşnar^ı ananuua gehyor ln bu amaç her ıkı kuruluşun da za'en kurulaş felseîe^âinde var. Bu felsefeye gore ujuslararası sıstemle buomeşen tıer ejcpnomı bunoan yararlar saglar, uluslaıarası ışbaıiinıaı^ien yararlanır Eence bu fclsefe, her ıkısı de ideoloj^k nırehk taşıyan ıkı sonuca vardırılıyor Derajor kı uluslararası ışboianıunaen yararîîinabılmek ıçm ıhracaftnızı \e ıthalatınızı, yanı tıcaretınızı artırm ve dışa donuk bır yapıja geçerken bunu pıjasa guçierıce dayanarak yacın Belli docemlerde, bellı kalkLîma a^gr.:^arıpı STREETEN DUnya kqşullan geneunde elvensh olsa bıle SORU Buraya kadar vermiş olduğunuz yanıtlarla kısmen çok farkiı K0vullar altında gerçekieştırmış UAke.er clcugu anırncevaplannuş olda, ama ben şu soruyu gene de sonnak istıyotum. tanımca Guney Kore ve Tayvan gıbı omeklerı genelleştımnek ola naksız Şoyle basit bır hesapla tum «srelışmekte olan» ulielerm sandıgında bu oner.lerın ıdeoıOjik nıîe'ığı daha açıkça gonilu>^r. «Dışa doruk» stratejıvi uygulayan Gflney Kore \e Tayvan gibi ulmıin hasılalannm Güney Kore ve Tayvan olçuşunde bır bolamumı Örneçm, ozellıkie bujukçe ulkeler aras^ıda, uluslar^'.aöi sışLemkelerin «başarısısnı 19801i yılunn dunya koşullannda başka «geıhraç etmelen halınde ne olacağını hesaplasamz ortaya çok bü le batunlpşıpeden, etkın devlet mudaha esı altında oaşdrılı kallişme yolundakı» ulkelerin tekrarlaması mumkun mu*» kınma donemlejı yaşamış olanlar hıç de az degıl. Ulagay sordu, Prof. Streeten yanıtladı: Güvenli yüksekgdir Güney Kore ve Tayvan gibi ulkelerin «başarısı»nda dışa açümanın yanısıra çeşitli etUenler rol oynadı. Başka ulkelerin 1980lerin koşullannda bu örneklerı tekrc. nası zor. SORU Sız bıldınnude «dışa donufa, stratejiye geçitf paketmin devaluasyon, ıhracatın uzendmlmesı, ithalât' suurUmşdannın kaidırılması \e anti enila.svonıst bniemler gibı bazı tıpık « laçıar» ıçerdıg.ni so\ledinız ^undı sozu edilen gtç'.ş surcciuın başarısı i(in bu onlemler \eterli mi sızcç? l'oksa bu sureçte b a a başka sorunlarla karşılaşılması olası mı? STREETEN Bjrada ozellıkle ıkı ana sorunla karşıjaşılması olası gurunuyor. Bırıncısı devaluasjon &onucunua ıthal mallann fıjatlarınaa meydana gelen artışlar enflasyonla jnucadeleda amaca erışmeyı guçleştırıjor ve aevaluasyonun djş pıyasalarda rekabet gucunu artırıcı etkısını süebılıyor Aynca bı>, çoğu ulkeleıde sosyal ve poutık huzursuzluklara neden olaoıl.yor. Ikıncisı. sozunu etüğumz geç^s donemınde hatın sajılır mıktarda aış kaynaga gereksınme duyacak olan Uikenm bunu saglaınada guçlukıerle karşılaşması olasıhgı \ar Serbestlesen ıtnalatm hızla arttıgı \e ıhracattakı artışın buna a>ak uyduramaiıgı k^a vadede el\erışh koşuUarla gereklı chş fınansman saglanamazsa geçış suîecjım başarısı tehlıkeye duşuyor ve cıddı sonınlarıa karşuaşılıyor Bır ae tabu şu var Dışa açılmanın ıçeruesı bır genışıemeyie, buyumeyle bırlıkte gerçekleşmesı çok daha koiay. Bunun tersıru duşunmek, yanı ıçerde daralan bır ekonomının dı»a açılmayı başarmasını duşunmek ıse bır hayh zor SORU Pekiyi, Turkiye gibi hatm savüı bir ithal Ikamesl denejıminden geçınış, ıç pazan buyukçe b»r ulke ıçm jalnızca «dıja açılma»}i hedef alan bır model sızce geçerli olabiHr mK? STItEETLN Bu gene «dışa açılmasdan neyı aulaaığınıza bağlı Eğer bu deyunle batun agırlığın ıhracata, ıhracatın artınlmasına venlmesını kastedıyorsanız, cevabun taou ki hayır. Ancak dışa acılma derımıyle, yabancı sermajeje yenı olaaaklar tanuna, ıç pazarları dış rekabete açaıufc yerh fırmaların daha verjnü çalısrnasıru sağlama ve bunun gibi daha genış fcjpsamlı önlemlen auşunüyorsamz bunun yaran tartışılabılır Borada ıç pazannızı ne olçude dış rekabete açacağınız tabü kı hallanızın tukeumını ne olçude ve hangı yonde artınnasını ıstedığın^ze bağlı. Bu tercıhe gore daha açık daha serbest ya da dana salektıf olabılırsınız. Ben kışısel olarak iç pazan kayıtsız şartsız d^ş rekabete açmamn yarardan çok zarar getırecegıne ınınıjorunj. IJj.şa açmrkeT yalrazca genel alan ve sektorler itıbarîyle değıl aynı zamanda tek tek mal bazında ve ülkeye kabul edüec«'s yabancı fırma bazında da selektJE olmanın jararlı oacagını duşunuyanım. Her ulkenın kendıne en uygun olanı bellrlemesıru ve uygulamasını onenyorum. I Yapı Kredi den „**•" / EVIF ve Dünya Bankası'nın kuruluş felsefeleri ve ideolojileri bu kuruluşlann hemen her ülkeye «dışa açılma»yı önermelerine yol açıyor. Ben bunun doğruluğuna inanmıyorum. SORU Son olarak «djsa açüma» sorunujla karşı karşna bulunan ulkeler için başka onerüerinlz vır mı? Bunu sorabilir mıjım? STREETEN Bir kere ille de «içe donuk» ya da «dışa donuk» stratejı'erden bırmı eksıksız uygulama, ya da bırırden kurtuıup oboruı^e sunlma kompleksmden kurtuhnalan, her ıkisoni n^sıl en ı>ı bıçjnde bagdaştırabı'eceMennı, her ÜUSJH bı.den en ıyı nasıl yapacaklanm duşunmelerı lazım. Ikıncısı, gehşmişsanayııesmiî. ulkelerin pazarlanna ginneyı tek arnac olnu.ktan çıkartıp hızla buyuyen yenı pazarlan aramalan, bulmaıan, ğejştırmelerı lâzım Bu baglam ıçırıde «gelışmekte olan> ulkelerin kendı aralanndakı tıcareü gehştırme olanaklan buyuktur Bugun bır Guney Kore, bır Brezilya pazan gelısnjıs ulke pazarlarından dalıa hıziı bwumektedır Aynca Ortadogu'da Türkaye ıçjı çlabılecefı gıbı ekonomı dışı elkenler, kuıturel sosval faktorler de «gelişmekte olan» ulkelenn kendı aralanndakl (acaretı, yanı «guney • guney» tıcaretını pelıştırmelennı tolaylaştırablhr Bunlann d'şmda t'caret anla.smalan yaoarak orneğm Dogu Avrupa ülkelenyle Uçaretı gelışbrmek olarak1 an da vardır «Dısa açıi,ma»yi amaçlayan ul'teler tüm bu pazar olanaklannı değerlendı'rmeîi, umutlarını yalnızca sanayıleşmış ulkeıenn pazarlanna bağlamaktan kurtulmalıdırlar İSTÂNBUL ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜGÜNDEN 1981 Um\ersıtelerarası seçme ve yerleştırme sına'vma gırm.ş olan oğrencı adaylannın, gırmeye hak kazanojk ları, unıversıtemız fakulte \e yuksek okullarına kesjı kayıt yaptırmalan ıçın, 15 eylul 10 ekım 1931 tanhlen, 9 00 12 00 ve 13.30 16 00 saatlerı arasında, aşagıda yazılı evrakla ılgıli fakulte \eya y\ıksek okulun oğrencı burosuna bızzat başvurmalan dUiTirulur 1 Lıse dlploması (Dıploma duzenlenmemış ise, fotoğraf ve ımza uzerı resmi onaylı mezunıyet belgesi) 2 1981 tJYS Sınav sonuç belgesi 3 1981 ÜSYS kımlık kartı 4 1 5 adet fotoğraf (Fotoğraflar bırbııırun aynı, cepheden ve yenı çekılmış, ersek oğrencı adaylarmda sakal ve bıyıksız, kolayca tamnmayı sağlayacak, net ve kalıtell olmalı; numaralı bıle olsa, renklı gozlukle çekılmış olmarnalıdır öğrencl adayınm kullandıgı gozluk camı renklı ise, fotoğraf gozluksüz cekılmlş olmakdır ) 5 Ögrencı adajının bulasıcı veya etrafı ıçın tehlıkelı bır hastahgı olmadığını gosteren ve rontgen muavenesıne dayanan, resmı hastane veya hukümet tabıphklerırden alınacak rapor 6 Nufus hüviyet cUzdanııun noterden onayh su reti. 7 Mahalle muhtarından onaylı ikâmetgâh senedı 8 Askerlık çağjndakı erkek öğrencı adaylanndan askerlık durum belgesi (Sılah altma almmamıs öğrenci adaylanndan, askerlıkle Uışıgi olmadıgına dain sılah altında bulunanlardan ve askerlik gorevinl yapmış olanlardan, bu durumjannı bellrten bejge) 9 Ders ^e sağlık harçlan ıçm, üniveraıtemiz fakul'e ve yüksek okullarından ahnacak posta çekleri ıle, a) Ders harcınm, lstanbul Ünlversıtesi Saymanlık Müdürluâunüa 20080500 sayıU hesabma, b) Sağlık harcının, lstanbul Üniversitesı Medıko Sf>"3yal Merkezi Mudürlüğünnün 20081108 savılı hesabına vatınldığına aaır herhangı bir PTT mer kezuıdpn havale almdısı (125 TL) NOT: YukBrıdakı evr^km orneğı veya fotokopısı kabul edılmeyecek ve eksık evrakla kayıi yapılrAayacaktır. Yapı Kredi'de vadeli hesaplar çok kazanırdı... şmdi, daha da çok kazanıyor! Vadeler kısaldı. Üç ay ve altı ay vadeli tggrrnflar. Yapı Kredi'den 1 '.jiivgnİLVükşek gelir" alıyor, Siz de gelin Yapı Kredi'ye... Tasarruflarmız hak ettiği givenli yüksek geliri alsın. Kısa sürede. YAPI ve KREDi BANKASI 'hizmette sınır