Katalog

Cumhuriyet 2 ygar oimayan insanlar, uygar oianların ayakları altında kalmaya mahkumdur» Bu dogru sozü 192S yılında söylemış Atatürk Gerçekten uygar oimayan uluslor, hıç bır çağda ve hıç br yerae ınsan gıbı yaşamamışlar, uygar uljsların ayakları altında ezılmışlerdır Bazı yerlerde gerçek anlamıyla, bazı yerlerde de tınsâl, ıçsel b cımds ezılmışlerdır Duşün alanmda, sıyasal, sosyal ve ekonomık alanda gerılerde kaldıkları, ılerı gıdemedıklen ıcın ezılmışlerdır. Gerıde. kalmak, ezılmek demektır cunku OL^VLAR ve GÖRGSLER 12 Temmuz 1981 U Uygar Olmay anlar... ATATURK BIR DÜNYA GÖRÜŞÜ GETİRE ADAMDIR. BU DÜN YA GÖRUŞUNUN TEMELINDE LALKLLK VE ÇAĞDAŞ BILİMSELUK VARDIR. İNSANLIK, UYGARLIK VE ILERICİLIK VARDIR. rls'te toplanan XX. Genel Konferansında alınan Atatürkle ilgıll karar uzerınde durmakla yetıneceğız. Bu kararda Türkıye Cumhunyetı'nln kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün doğumunun yüzuncu yıldonürrıunün 1931 yılında anılacagı belırtıldıkten sonra ozellıkle şu hu suslar saptanmıştır «1 Ataturk, UNESCO'nun üzermde calıştığı tum alanlarda olağanustu bir devrımcidlr 2 Sömurgecılık ve emperyalızme karşı açılan savoşların ilk lidendır. 3 Dünya ulusları arasında karşılıklı anlayışın, surekll barışın önculuğunu yapmış, tum yaşamı boyunca Insanlar arasında hıç bir renk, dın, ırk ayrımı gozetmeyen bır uyum ve Işbiriiğı cağının doğacağına ınanmıştır. 5 Eylemini, her zaman barıs, uluslarorosı anlayış ve insan hcklarına saygı yonunde gerçekleştırmek lstemiştir.» Birkaç Çizgiyle... azıran ayının 15'mden temmuzun 10 una değm yazı yazmadım Insan yazma} ınca gazetelen ge lışıguzel okuyor bazı g^nler haberıere gozucu . la bakıp geçıjor Ne var kı bu dagım^hk ıçmae (hıçbır yont^me baglanmadan) baz:ı ekonomik ha berlen kırmızı kalemle ışaretlemışım Dedım kı Şu haberlen başlık, ya da ozet olarak altaı ta dızeyım, beUu bır toplu anlarn çıkar H ••• Hıç kuşkusuz Ataturkçu düşunce, öncalık'e ulusal bır duşuncedır. Ama aynı zcmatv da evrenseldır. Ataturkçu duşunce yapısında ulusallıkla evrensellık ıçıçedır, yanyanadır. Yalnız Türk ulusunu değıl, tum Insanlığı kapsa/an bır duşünce sıstemı, bır dunyo gorüşudur Ataturkçülük. Yalnız kendı ulusunun mutluluğunu değıl, bütün dünya ulusıannın mutlutuğunu amaçlayan bır kışıdır Ataturk. Bu konuda cok açık ve çok seçık konuşmaktadır «Bır gun gelecek emperyalizm yeryüzunden silinecek, onun yerlne hiç bir renk, dın ve ırk ayrımı tanımayan uluslararası bir uyum ve işbırliği gelecektir.» Bu nedenledır kl guneşın doğduğunu nasıl görüyorsa, «Ezılmış uiusların uyanışını» da onun gıbı görmektedır Bunun ıcındır ki her türlü somürunün, emperyalızmın ve kapıtalızmın karşısına çıkmıştır flnsanhğın tümunu bir vucut, her ulusu onun btr organıı olarok belırlemıştır «Bağlı olduğu ulusun vorlığını, mutluluğunu düşunduğü kadar, ötekl dünya uluslarının da varlığını ve mutluluğunu düşünmektedır YURTTA BARIŞ, DÜNYADA BARIŞ ozdey şınl Inanç, özlem ve lçtenlıkle ılk kez ortaya atan bır onderdır. Yaşamının son yıllarında, eğer süreklı barış isteniyorsa demlştir, «Insan lopluluklarının durumlanm iyileştirecek uluslararası onlemler alınmalıdır. insanlığın tumünün gönençlığl, aclık ve baskının yerlne gecmelidır Dünya vatandaşları kıskanclık, acgozluluk ve düşmonlıktan uzaklaşacak blcimde eğltılmelldir.» Bu sozler, uluslararosında olduğu kadar, M. tskender ÖZTURANU Insanlar arasında do aşılmaz kalın duvarlann ortadan ka'kmasını ısteyen bır lıderın sozlerıdır Bu ozlem, eşıtlıkle özgürluk arasında bır denge kurulmasını ısteyen büyük bır devlet adamının ozlemıdır. dığında, Atatürkçülüğün «Ulusal bir rönesans» olduğunu soyleyenler yerden goge kadar haklıdırlar. Gercekten de bır ronesanstır Atatürkculük Insanın Insana korşı duşman gıbı davrandığı bır çağda insanlıktan söz etmıştır Ataturk Akıl ve bılım yolunu onermıştır tum dünyaya. Bılımın aracılığıyle külture ulaşmak istemış, uygarlıkla kulturun ozdeş olduğunu kanıtlamıştır. Ataturkçu düşünce sısteml ulusal olduğu kadar evrensei bır duşunce sıstemıdır Akla dayanan, blıme dayanan bır Ideoloııdır. Katı kurallordan uzaktır Cağdaş uygarlığa değer verdıği ıcın çoğulcu demokrasmin yanında ysr alır Hoşgörulu bır devlet yonetımınl amaçlar. Insan sevgislne. ınsanlık sevgısıne önem venr tAkıl yolu mantık yolu ve dlnamızm yoludur Bu yolda insanlık, bağımsızlık ozgürlük, eşıtlık, cağdaşlık ve aydınlık vardır» Bu düşüncelerl ve davranışlanyla Ataturk, yalnız Türk ulusunun simgesl değll bütün insanlığın, bütün uygar dünyanın slmgesi haIme gelmıştır Gerek yaşarken, gerek ölümünden sonra, gerekse bugun, dunyanın sayılı llderlerl, yazarları ve düşünurleri Atatürk'ün bu evrensel yanını ceşıtll yazılannda, derneçlerlnde belirtmlşlerdır Bu söz demeç ve yazılar cıltler dolusu kitaplara sığmaz Bız yalnız Bırleşmlş Mılletler'e bağlı bir eğıtim, bllım ve kültur kuruluşu olan UNESCO'nun Pa ••• Bılındığı gıbl bütCın baskıcı reıimler. or<aya kollektıf bır bütun çıkarmışlardır Bunlardan bazısı bu kollektıf butune tlrk> demıştır Bazıları da bunun adını «Toplum» olarak nıtelemışlerdır Ne var kl bu reıımlerin tümu, ınsanı yalnız bır arac olarak ele almışlardır Onun başlı başına bır varlık, başlı başına bır amaç olduğunu unutmuşlardır. Insan dedığımız o yüce varlığı, ırkcılığın ve toplumculuğun potasında erıtmişlerdır. Ataturk ıse her şeyden once ınsana eğılmış. «Once ınsan, sonra ır.san» düşüncesme ustunluk tanımıştır Insana saygı, Inscna sevgı yolundan topluma, Insanlığa ve uygarlığa yönelmıştır 1931 yılında şunlan söylemektedır «Insanlan mutlu edeceğlm dlye onları bırbirine boğazlatmak, insanlıktan uzak ve son derece uzülunecek bir sistemdlr > Duşüncelerınden ötüru insanların birbırınl boğazladıklannı görerek söylemiştlr bu sözu Ataturk «Insanın toplum lcln değil, toplumun lnsan Icın varolduğuı Inancındadır «Dunyanın Insandan başka bır anlamı olmodığı» kanısındadır Bu nedenle «Insantık Idealinln aşık v« murntaz siması» sayılmıştır Bu açıdan bakıl ••• Bütun bu gerçekler karş.sında rahatça şu sonuca varabılırız Ataturk bır dunya goruşü getıren adamdır Bu dunya goruşunun temelınde layıklık ve cağdaş bılımsellık vardır. özgürluk ve eşıtlık vardır Barış ve doygunluk vordır Insanlık, uygarlık ve ılerıcılık vardır Bu nedenle Ataturkçu dunya goruşünü ulusca benimsememız gereklıdır, vazgechmezdır Turkıye'de tüm sıyasal partıler nasıl layık ve cumhuriyetci olmak zorundaysalar, aynı zamanda da Ataturkçu olmak zorundadıriar. Laylk ve cumhuriyetci olmaları yasal bır zorunluluk, Ataturkçu olmaları ıse torel bır zorunluluktur Ulkemızde nasıl cumhurıyetçılıği yadsıyan bır partı duşünülemezse, Ataturkculüğü yadsıyan bır portl de duşünülemez. düşunülmemelıdır Türkıye llerl gıtmek zorundadır Ataturk ne sağda, ne solda. ne de ortadadsr llerıdedır Atatürkçüler ıçın gerıde sağcılık ve geride solculuk soz konusu olamaz Tüm ıleri düşüncelere açık olmak cağdaş bılıme onem vermek, partıler yelpazesını benımsemek demektlr Bu yelpazeyı tanımak, düşunce özgürlüğünü tanımaktır Boylesıne bır tutum uvgarlığa aykırı olduğu kadar. Atatürkçüluğe de aykırıdır SUi! MİVIR OKTAY AKBAL dBiliırıDilnyası Sait Faik'in Bir Yazısı EKNOLOJİK ve toplumsal gelışmeler Amerlkan filmcılığıni yenl bır yaşam savaşımma itmlştlr. Bu gellşmeler sonucu seyircl sayısı czalmaya baslamış, fılm üretlml hemen yarıya Inmlştlr. Hemen butun ülkelerda slnema seyırcısmın büyuk coğunluğunu 1230 yaş arasındakıler oluşturur Bu kümedekl azalmalar fılm sanayıınl derhal etkıler. Nıtekım, Amerıka'da, bu yaş bölümündek! seylrcilerın sayısı 1976'da 974 mılyon ıken 1980'de sekız mllyonluk bır azalma H 966 mılyona düşe muştür BELGL. hemen glnlmektedır Bır dehşet fılmında bır canavar mı var^ Fılmın ılk bir ikı dakikasında o canavar seyiroının karşısına çıkmaktadır Eski fılmlerde fılmın yansından fazlası hep lafla ve orneğın canavar sahnesındekl olaylara hazırlamakla geçer, son kısımda canavar ortaya çıkardı. Gençlerin böyle bır şeye tahammullerl yok Jules Verne fılmlerl bu konuda ornek diye gösterılebılır. «Aya Gezlı de, fılmın buyuk kısmı lafla geoer Sona doğru ay yolculuğu başlar Yukarda sözunü ettığımız bisiklet yarışçtsı çocuk fllmlnde ve Indıanalı çocuk fılmmde baş rollerda büyük başan gostermış olan 26 yaşındakı oyuncu Dennıs Chrıstopher şoyle demektedır «Bız fılm ve televızyon ile büyüduk. Bu yüzden de yazılı sözden çok göruntuye önem verıyoruz ilk gençlik ve delıkanlılık çağlarımıza rast layan 60'lı ve 70'li yıllarda gazete, dergi ve kıtaplarda okudukiarımızın yansından çoğunu sonradan anladık Bu da bızı sözden tıksındıren bır etken oldu » T Holywood'da Gelismeler se» fılmi Içln şunlan söylemıştir: «Başka studyoların yöneticllerı bu filmimızın senarycsunu «kaba» bulmuş'ardı. Yapıt beni etkıledı Derhal satın alıp çevırdık 3 mılyon dolara çıkor dığımız fılm 90 mılyon hasılot yaptı # Genç oyuncu ve yönetmenler Amerıkan fılmlerın.n yıllarca dünya beyaz p9rclelenne egemen olmuş Onu erın gençler tutmamaktadır Bu yüzden bunlann yerlnl Chrlstopher Reeve, Brooke Shıeli"' Jodıe Foster, Treat VVıllıams Joseph Bottoms ve Krısty Mc Nıchol. . gıbi gençler almıstır Tabıl yenı fılmler yeni yonetmenlerın ortaya cıkmasına ola nak vermıştır • Dar konulardan genış fılmler Eskl fıimlerın konj yoğunluğu altında seyirciyi ezmesıne karşılık yenı fılmler sade ve basıt konuları derınlemesıne ışleme yolu ile daha cok başan kazanmaktadır. «Breaking Away» adlı fllm, bısiklet yanş şampıyonu olmayı aklına koymuş bir çocuğun öykusüdür «The ütte Foxes» filmı Indlana'da buyüyen bır çocuğun oykusudür Sade anlatışlı basıt bır oykü Bu ikl fılm de büyük iş yapmıştır Oysa eieştırmenler bu İkl tılmln konularını çok dar bulmuşlar beğenmemlşlerdı • Yenl fılmlerde, konularda da değışıklikler olmuştur Bıllmkurgu fılmlerl, dehşet fılmlerl, komedıler daha çok ılgı toplamaktadır, Örneğın, bu konuda VVılhıte şoyle demektedır tVValt Disney fılmlerı geleneksel olarak «Fantezı> «kaçış» ve «lyımserlık» fılmlerl idi Bu gün bu turlere bağlılığımız sürmekle blrlikte ağırlığı bılım kurgu, dehşet ve komedı fılmlerıne verm&kteyiz Fılmlerımızde goruntü ve ses efekflerıne, yani hılelere de önem vermekteyız» • Yenl fllmlerde konulara ocak 1947 . Otuz dört yü önce TTedigün dergısının bır sayısı 'Genç Edebıyatçılar" başlıklı bır yazı "Yazan, Saıt Faık Şoyle baslamış «Asmalımescıt, Pans'ın sanat muiııtı olan Montparnasse mı olacak dersınız. Beyoğlu'nun gurultülü pastahanelennde ıkı şair bırbınne şur okusa yanlaruakı masalardan o şaırlere hayretle baiarlar. Bıraz gürültülü konuşulsa pastahane sahıbıyle beraber boyalı bır dılbere göalerını dıkıruş bey sımrlenır Kara borsadan, odun, komurden, ıpek çoraptan, gıdolecek sınemadan, bır davadan, bu munasebelle b u avukattan, hastalık dolayısıyle meşhur bir doktor isırunden, pavyondan ve bır sarkıcı bayandajı soz açılan bu yerlercle hele Içcir çekırdeğl doldurmakla bır bızada olan şıır, nesır, Msâye roman Gıde, Malraıut, Herman Hesse, Sartre, EsastentıaUsme lâiardıları arüamayanlan Madaguscar yerll llsaru ışıtmış gıbı şaşırtır.» îşte bız de o 1974lerin genç edfibıyatçüan olarafc bu tur kahvehane ya da pastabaneleTden kaçnnş, Asmalımescıt'tekı ufacık Elıt icahvesıne sıgınmıştılc. Gerçekte Saıt Faık'ten oğTenmıştık burasuu, caru sıkılınca gelıp oykü yazdığı, bır kaç hancıye etneklısıyle bezlk oynadığı bır yerdı. Bızler gelıp gıdjnce busbutün reriklendi, fcısa zamanda bir 'edebıyat çevTesı' oluştu. Hemen her gun oraya koşardık, Fahir Ctoger, Selâh Btrsel, Behçet Necatıgü, Naun Tıalı, vb. Salah Bırsel'm 'Aiı Beyoğlu Vah Beyoğlu'surm okursanız slz de bızım o günlerimızde yaşarsınız. Tırmınci Asır* adlı bır gazete çıkarmals Saranndaydık. tskenuer Pıtret lıntıyazı almışü. Bır kadro oluşturacaktık. Yazın evrenine yepyeni bir ses, bır ha\a getırecektık Saıt Faüs bır gun Elıt'e ama bu kez roportaj yazan olarak • geldi Bır de lotoğTafçı vardı ianında, tşte, onumde duran bu eskı, soluk 'Yedıgım' dergısının saylalarındakı resunler, o gunun anısı Bır masa başında, kımırnız oturmuş tatap kanştınyor, kınümız ayakta duşlere dalmış Saıtie Fahlr masadakı kitaplara bakıjorlar 1946 yılırun 31 aralık salı gunuymüş. Yenı j ü gelmış dayanıruş Orhan Velı, Cahıt Srtkı, Dranas, Sabahattın Alı kırklara basmak uzere . Saıt Faık ıse, şoyle yazıyor. «Halbukı bu roasa başındalaleıin en buyugu bu akşam ymru sekızini bıtınp yırmı uokuzuna gırıyor » 1946 sonunda yırmı yırmı beş yaşlann ıçınde bır yazın kuşağı: Bırsel, Ctoger, Necatıgıl, K. Harun, lıraü, Aibal v b . Otuz dört yü sonra bakıyorum resımlere Saıt Paık, Necatıgıl, Onger artık aramızda değıl. Gen kalanlar da dağürruşlar oraja buraya. En sık gordutcum bır Salah Bırsel Yazlan ören'e gıttıkçe, ya da ANKA toplantılannda Naım'ı bıle gormem zor Kenan Harun ıse, şııraen yıllaruır koptu gıttı, kenduu verdl gazetecılığe, ozanlık gunlerıni anımsar mı, bılmem. «Kendımızı hıç bır gurüuk sıjası ıdeolojeye kapürmadan yalnız ınsan ve toplulük meselelermı ük once yurt çerçe\.esmde gormeye, bır sıstem dahılınde neşterlemeje çalı^acagız» Bır arkadaşımız boyle çarmş yeni dergınm yuruyecegı yolu Saıt Faık daha sonra Fahır Onger ıe Konuşuyor. «Ustat dıyorum, eskı şaırlerinuzı pak tıırpaıamasan eskıden kastım şu daha geçen sene bır ık. krapları çin.anlar» Fahır Onger ıse, şoyle dıyor. «Yos artık oruar fazla ılerı gıttıler Bız rakı şısesmde baluc ıstemıjoruz. Balık ıçınde rakı lsüyoruz.» baıt Faıkm bJ yazısı ılgınç bır roportaj omeğıcur. Nedem ae sonuştuğu kışüerın sozlerıru de kenda uydurması Ben de Tıralı de Onger ue hıç oyle şeyler soylemedj%, ama Saıt kendısı o>le konuşturmuş bızl . Örneğın bana sormuş "Halıde Edıp'ı nasıl bulursun' diye, ben de TCerıme Nadır'den lyıdır" deırusım' Naıra Tıralı'ye de Refık Halıt ın son romamnı beğenıp beğenmedığını sormuş, şu yanıtı alnuş, "Begendım, ama kıtabı okuonayanlan' » Sonra şaıriere şur ofeutturmuş Bırsel, Necatıgıl, K Harun «Senın adın Kıtapük isım değıl sevgüim Vuregıme bıçakla kazıdım onu • Kımbüır Hangi sakln, nangı kuvtu lımanda Dıle gelır Bu kara sevdarun sonu» En sonunda da şoyle yazmıs Saıt Faık: «Gençlik guzei çağ Hepsı umutla dolu. Aynı şeyleri her nesol yaptı Mecmualar çıktı, okunmadı. Çıkmasıyle çıkmaması arasında fark kalmadı Şu yapıldı bu edüdı. Ama edebîyat yıne yüzmek, fufbol oynamak, smeraaya gıtmek gıbi telakkı edildı Yani bır iş telâkkl edilmedı. Putbolun sınemarun ra|betını de kazanmadı Genç yazıcı sen ne er neler goreceksın, seneler geçecek, hiç bir kıtapçı dudaguun senı çağırdığıta lşitmeyecekslri» Otuz beş yıl oncelerl.. Yas yirml sulan Sonra bugunun gerçeklen, acüan, varsa sevınçlen .. Geçnuşın unutulmaz anılan programlara katılma olanağı vermektedlr. Bu da gençleri çeken bir etken olmaktodır. • Elektromk araçlı oyun yerlerl de genclerı çekmektedır • Sınema ucretlerınin 56 dolar arasında olması (600 1620 yaş arasındakl seylr 700 lıra) gençleri slnemadan cilerın sayısı da, aynı dönem doğutmakta büyük rol oynadö, 395 mılyondan 335 mllyona mıştır • Bunun yanında, bır çok inmış, yani 60 milyonluk bır duşuş göstermiştlr Azalmo sınema salonunun pis kokulu surmektedır Bu durum 17 590 olması, salon zemlnlerinın gadolayındakı smema salonları zoz şişeleri, fındık fıstık kabuk nın çoğunu kapanma tehlıkesı larıyla dolu olması, sınemacıların müşterilere kotü muameSle yüz yuze getırmiştlr leleri .. gençleri slnemalardan Seyırcl sayısındakı bu azolsoğutmuştur Gençlerin sınemaya koşut olarak fılm uretımadan uzaklaşmalarınin nemi de 197Vde 513 iken 1980'de denlerl hakkında bu hükme 326 ya gerılemıştlr varan şırketler onları yenıden sınemalara çekmek ıcln şu ön Azalış nedenleri lemlere baş vurmuslar, büyü* Araştırmalar, seyircl sayı ölçüde başarılı da olmuşlardır # Genç şırket yoneticılen sındakl azalışı şu nedenlere «Geno gencı daha lyi anlan bağlamıştır • Televızyon, telll televlz kuralından yola cıkan şirketyon, vıdeo ve konuşmalı tele ler, müesseselennın yönetımlvızyon rekabetl Televizyon, be nı, yaşları en cok 30 olan genc lırlı bır sure ıçınde cok sayıda lere vermışlerdir tVValt Disney programa yer vermek zorunda Froductıons»ın genel müdür olduğundan, seyıroıde, konuya yardımcılığına, daha sakalları hemen gırme alışkonlığı yarat bıle doğru durüst çıkmamış, mıştır Bu hal, sınema tılmle 28 yaşında bır genc olan Thorındekı ağır aksak gıdışle çe mas VVılhıte getırllmlştlr. «Unllışkı yaratmıştır. Bu yuzden versal Pictures»in genel müdür seyırcı fılmden soğumuştur. yardımcısı Sean Danlel (Şon «Tellı televızyonı seyircisinin. okunur), bu görevıne, 26 yaşın daha doğrusu müşterısmın ıs da başlamtştır. . Bunlann oeteğ ne gore her türlü fılml. hat vırttlkleri fılmler gençler üzerın ta açıksaçık sahnelı olanlan de büyük etkl yapmıştır «Walt da gosterebılen bır televızyon Disney Productlons» dan Wıldur Bunlarda seyırcının sece hıte bu konuda şöyle demış«TRON adlı bılımkurgu neklerı daha çoktur Açık fılm t r ler slnemalarda gorülemez Bu fılmlmlz hasılat rekoru kırmışyüzden, gençler, telll televlz tır Oysa bunun senaryosu, doyona daha cok llgı göstermek ha önce, dört şirket tarafından tedır. «Video» seyırclye, Istedı geri çevrllmiştl. Konu benl sar ğl fılmı Istedlği zaman sunma dı Benl saran bır şeyin gencolanağı yaratmıştır Seyircı, leri de sarması doğaldı Bu alıcıverlci bir video lle kendı yuzden senaryoyu satın alarak sı de fılm yapıp eşıne, dostu çevırdık, hasılat rekoru ktrdık na gösterebılmektedır «Konuş«Unıversal Pıctures» ın genç malı televızyon» seyırcıye, evın yonetmenı de, çevırttığı «Natıdeki bır duğmeye basorak onal Lompoon's Animal Hou Arayışlar Bu gun Hollyvvood da, dünya ftlmcılığ' de yeni arayışlar Icın dedır. Bu yalnız tllmde boyl© değıl romanda, şurde. tıyatroda, yontuda, resımde de boyıe Çunkü doğanın buyük kural larından bırı sürekll değışıklıktır Her yeiı buluş, eskılerı, yenı dengeler bulmaya ıtmektedır Değışıklıkiere uyamayan canlı da toplum da, toptumsal muessese de eninde sonunda yok oluyor Oysa ınsanın en buyuk eğılıml bır denge bulup yan gelıp yatmak Doğa buna ızın vermıyor, yan gelıp yatanı hemen defterınden sılıyor Donmak uzere olan ınsan hep «Şurada bıraz kestıreyım, sonra yne gıderız» der Oysa bunu yaptığı anda her şey bıter. Bu yüzden, yanındakıler uyumasını onlemek ıçın kendısınl durmadan tokatlarlar yürutmeye calışırlar Sosyal değışmeler de toplumlar müesseseler ıçın bırer tokattır. Sözlerımızı Nıetzsche'nın şu sozlerıyle bağlayalım «Yasam sjreklı bır savaştır Bu eavaşta Inson silah elde ölür» KJT ürunlenne her ay enflasyon oranında yapüacak Sanayı Bakanı Kocatopçu yuzde 40 oranında enflasyon olan bır ulkede urunlere zam yapmadan kalmanın olanaksızlıgmı belırttı ve • KITlenn ürun fıvatlannın açıklanması artık bır kura baglanmahdır» dedi Yılbaşmdan bu yana para arzı îıvat artış bı zınm onüne geçtı, ve tnlyonu aştı. IsUhdam problemı daha 34 yıl devam edecek DPT yetkıhlennden alınan bılgıye gore Türkıye d° ışsız sayısmin gıderek artmasma ragmen ısühdanı problemının surecegı ve guçluklere gogus germeK gerekecogı an'aş lıvor Ortadoğu nun sılosu halme geldık 1981 bug day reKoltesının jaklaşık 18 mılyon ton dolaylann da ge'çekleşmesı beklemyor 2 5 mılyon ton bu&dav ıhraç edecegız ABD ne göre Türkıye'nın bugday üretımı 14 mılyon ton dolaymda ABD Tanm Bakanlığının ha zırladıgı rapora göre Türkıye'nın bu yıM buğday üretımı 13 8 mılvon tondur Malıye Bakanhgı kamu yatınm projelennın azaltılmasını ıstedı MGK ye sunulan raporda 8029 yatınm proıesının ıç fınansman ıhtıyacı yühk programa gore 3,3 trılyon lıradır Dış fınansman ıhtıyacı ıse toplam 30 mıl>ar dolardır Bu durumda kaynaklar once 2 ya da 3 bın proıeye tahsıs edalmeh Devlet Planlama Teşkılatmca yapılan bır araştırmada ışçüer 1977 yüında ulusal gelırden yaız de 20,8 pay alırlarken bu oran 1980 de yuzde 15 2 duzeyıne ınmıştır 1980 yılının reel ıhracat artışı yüzde 1,2 idı Geçen yü Turkıye nın ıhraç ettıgı mallann fıyat artışı TüPk hrası olarak bır sene ıçınde yüzde 50 oldu Bu yuzde 50'lık artışın yuzde 17,8 ı dunva fıyatlanndakı artıştan kaynaklanırken yüzde 32 sı dolan n lıra karsısındakı yuksehşmden meydana geldı 1980 de enflasyon yuzde 94 7 oranında gerçekleştı Reel (gerçek) ıhracat artışı ıse yuzde 1,2'yı aşamadı 1981 ın ılk üç ayında tüm sanayı dışsatunı 303 mılyon dolan buldu Buna karşın sanayı sektörü ı mılyar 39 mılyon dışalım yapmak zorunda kaldı Boylece sanayıde dış alımsatım açığı yılm İlk üç aymda 731 mılvon dolar oldu. Sanayı Bakanı Kocatopçu «En büyük patla mayı sanayı gerçekleştırdı Neyımız var kı ihraç edelım dıyorduk çok şeyımız olduğu ortaya Çıktı İhracata donuk kalkınma stratejısi üe Istlhdam çö zümlenecek. dedı. Tuıgut Ozal, «Dolann Türk parası karşısın da değer kazanması kaçınıhmaz» dedı, ve devam et ü .Dolara karşı Turk parasında bır değlşlkhk olma ması halınde ıhracatta buyuk düşüş olacaktır Bu durumda Mark'ın da drha aşağı çekılmesı icabeder Yoksa ıhracat ve işçı dö\nzlen düşer • Dolann yübaşına degın 150 hraya ulaşacaçı söylenülert yaypınlaşıyor Dolar 1980 başında 47 h rayken bugun 115 Lıraya ulagü. • Ekonomlden azbuçuk anlayan bir kişi Oç haf ta lvınde yayınlanan şu savruk haberlsrın ne agı anlamı olduğunu''blllr. B J ulkenın parası suretdevalüasyorüa durmadan değennı yıtınrse ve bu suruklenış bır akah polıtıka ya da başan gıbl go« tenlırse, ortada büyuk bır yanügı var demeKfı Turkıye ekonomısı, sağhğa kavuşturulmak ıçin de ğıl. borç para aUbılmel» ıçın yonlöndırüiyor 24 ocak 1980'den bu va^c 1 tnljona vakla^an zam vu küne ve vuzde yüzü çoktan aşan devaluasyona karsın vardığunız nokta neresıdır^ Görevh uzmanlann, bu gıdışm anlanunı, üikenin a£ır sıvasal sonımunu ustlenmış olanlara bütun açüdığıyla anlatmaları ger^kmektedır 1931 Cumhuriyet 12 TEMMUZ 1981 BÜTÇE MECÜSE VERİLDİ ANKARA 11, (Telefonla) Gelır ve gıder butçeleri 186 mılyon lıra olarak tespıt edılmış ve Meclis'e verilmıştır Mıllet Mecîlsı salı gunünden ANKARA 11, (Telefonla) Adlıye Veka etınce hazırlanmakta olan fevkalade zamanlara mah sus kanun tasansı ile ıcra ve Iflas, ış matbuat kanunları ve kazanç muamele vergılert tasarıları Gazetemızın teşebbusüyle yapılmakto olan Kubılay abidesı ıçın vatandaşlarımızın göider ıtıbaren her gun toplanarok butçeyı goruşecektır Gelesek pazartesı gunü tatıl karan venlmesı muh temeldır MATBUAT KANUNU BOGAZİÇİ ÜNÎVERSİTESİ TEMEL BİLİMLER FAKÜLTESİ DEKANÜĞINDAN Fakultemaz Bıyolou Bölumüne «Sekreter. alınacaJctır. Isteklılerın en az hse veya dengı okul mezunu olması daktılo ve ivt derecede Ingılızce bılmesı gereklıdır. BaşvTiruların 30 temmuz 1981 akşamına Bıyolojı Bolumüne yapılması rica olumır kadar BAYAN TELEFON MEMURLAR1 AÜNACAKTIR Şehırlerarası Işletme Müdurluğu'nda çalıştınlmak Uzere 30 7 1981 günu saat 14 OO'de yapüacak yazüı sınavla m e m u r (T1I Hız i ile memur (Lısanbillr) elemanlar alınacaktır Svnava gıreceklenn Nutus Cuzdanı (aslO, dıploma veya tahsıl belgesı (AsU ve 1 adet fotoğraf ile bırıkte) eageç 27 7 1981 günü mesai bıtımıne kadar Gayrettepe Yüdoz Posta Caddesı'ndeki Personel Mudürlugu'ne şahsen muracaatlan üan olunur Istanbul TeleJon Başmüdürlüğü ARANHAN Ş4RTLAR: 1 E n az ortaotaıl mezunu olpıak, 2 18 yaşmdan küçuk 30 yaşuıdan büyük olmamak, 3 Memur Lısarib.Ur sınavına gırecekler ıçın îngılızce veya Fransızca lısanlanndan b ı n n ı bılmek. KUBSLAY ABİDESİ Mecl s ın kosım toplartı sına kalacaktır Yonı mat buat kanunu hakkında buraya ge'en Temyız Baş kanlarının da goruşlerl a lınmış ve kanunun bıref suretı ınceienmek üzere veka'etiere verılmıştır mekte oldukları bağısio rın topiamı 2000 lıra 89 kuruş olmuştur Cumhuriyet Sahfbl: Cumhuriyet Matbaacıuk ve Gazetecı'ık TA.Ş adına .... NADIR NADİ Genel Yayın Muduru H\!S^N CEM\L Muessese Mudurü EMINE LSVKLlGtL Yaza Işlen Mudurü . OK\v. GÖNENSÎN Basan ve Ttayan. Cumhur.vet Matbaacılık ve Gazetecıük T.AŞ, Cağaloğlu Turkocağı Cad 39 41. Posta Kutusu 246 tSTANBLL TEL 20ff!03 BUROLAR: • ANKARA: Konur Sokak 24/4 YENİŞEHIR Tel 17 58 25 17 58 66, îdae 18 33 35 • İZMİR Halıt Zıya Buhan î<o 65 Kat 3 Tel 25 47 09 1312 30 • ADANA: Ataturk Caddesi, Turk Hpva Kurumu î ş hanı, Kat 2, No : 13, Tel 14550 19731 TAKVIM 12 TEMMIZ 18X1 Z20 (Basın. 17960) 6328 MENKUL MAL SATIŞ İLANI YENİMAHALLE 2. ÎCRA MEMURLUĞUNDAN • ANKARA X981/906 06 UH 215 plaka sayılı 1980 model Benault tnarka saan renklı vasıta 27 71981 günü saat 1100'de YerumahaUe Adhyesi önunde satüacaktır. Bu gun takdır edılen 950 000 TL muhammen bedehn % 75'ıne talıplı çıkmadıgı takdlırde 2S 7.1981 günü aynı yer ve saatte en çok artarana ınale olunacakUr. Üan olunur. 1.7.1981 MİLLİ EĞİTİM BAKANLlGl'NDAN Tekrüker Okulu Mez.unlarının Meslek Yüksek Okulu Tamamlama smavlannın 6 (Son hak) sınavı 18 temmuz 1981 cumartesı g\tnü Ankara Meslek Yüksek Okulunda yapılacaktır 13 temmuz 1981 tarıhl mesaı bitinune kadar Ankara Meslek Yüksek Okuluna, dilekçe üe baş,vuranlar sınava alınacaktır îlgılılere duyurulur. KADIKOY HASANPAŞA'da TELEPONLÜ VITRİNLERÎ VE RAFLAR1 ÎLE DEVREN KÎRALIK ÖZELLIKLE YEDEK PARÇACIUĞA ÇOK MÜSAİT DUKKÂN TEL: 37 09 47 Göneş 527 Oğie 1319 Itdndl 17.19 Akşam 20 41 Tatsı 22 40