Katalog

23 KASIM 1981 •*** Cumhuriyet Toplu is sözlesmesi yasa tasarısı (Baştarafı 1. Sayfada) lmzalanmasından sonra uzatılamaz. Faaiiyetlen bir yıldan az siiren işlerde uysulanmak üzere yapılacak toplu iş sözleşme'ıerinin yürürlük stiresi bir yıldan az olabilir. Şu kadar ki, bu sözleşmeler işin sonuna kadar uygulanır. Toplu iş sözleşmesi belirsiz bir süre için yapümış ise, taratlardan her biri sözleşmenin yürürlufe girmesinden başlayarak, bir yılın geçmesinden sonra hüküm ifade etmek üzere 90 gün önce bildirmek şartıyla sözlesmeyi feshedebilir. Belirli süreli toplu iş sözlesmesinde siuvr.in trtrrıesin den önceki 90 arür. önresinden itibaren, belirsiz sieli topîu iş sözleşmelerinde feshin ihbar edilmesicden sonra veni sözleşme :qin yetki işlemlerine başlanabilir. TARAFTARIN DURUMTTNDA DEĞİŞİKLİK Madde 5 Toolu iş sBzîeşmesine taraf olan sendik^rrn feshi veya infisahı yahut faaliyetten men edilmiş olması veyahut yetkiyi kaybetmiş olması, ya da toplu iş sozleşmesinin uygulandıSı işyerlerinde işvere. nin değismesi toolu i$ sözleşmeşini sona erdirmez. Taraf sendikanın feshi ve infisahı yahut faaliyetten men edilmesi dolayısıvle belirsiz süreli toplu iş sözleşmesinin feshlnl bildirmek imkânsızlaşırsa, fesih veya infisah yahut faaliyetten men edilme tarihinden başlavarak birinci yılm sormnda toplu iş sözlesmesi sona erer. Faalivetten men edilmiş sendika bu süre içerisinde faaliyete eecerse, bu fıkra nükmü uysrulanmaz. Taraf sendikanın vetkiyl kaybetmesi halinde yetkili olduSuu tevsik eden başka bir senika, belirsiz süreli toplu is »özleşmesini 4. maddenin 3. fık rasındaki esaslar uyarınca fesh edebilir. Madde 6 A1 Toplu tş sftzlesmesinin imzası sırasında taraf işçı sendjkasma üye bulunmayanlar ile sonradan isverine girip üye olmavanlann oplu iş sözleşrresmden yararanabümeleri toclu iş sözleşnesinin taraîı olan ser.dikasıa dayanışma aidatı ödemeîene baâlıdır. Bu hususta isci aşeîtkültinün muvafakatı aranffiaz. Dayanışma aidatı miktan. üyeUk aidatınm 2/3'üdür. Teşmil haünde ödenecek davanısna aidatı ise Uyelik aidatınm /3"Udür. B) Toplu iş sözleşmesine taf olan işcl veya işveren sen:asının sözleşmenin lmzalansı sırastnda Uyesi bulunan veya işverenln o sendikad Uyeîiğinin sona ermesi ha de dahi. sözkonusu isçi veya •eren, sözleşmenin deŞistirilesi suretiyle getirilen hüktimîT dışında, o sftzlesme ile bagIı kalır. Belirsiz süreli toplu '5 sözleşmelerinde sendika «ve îi sona eren isveren, 90 gün ıce ihbarda bulunmak şar•la baglı bulundugu toplu iş îleşmesini fesh edebilir. An: fesih icin o toplu iş söz"nesinin en az bir yıl vüriirR Valmış olması gerekir. ETKİ adde 7 A) Kunılu buiugu is kolunda calışan isrin (tanm işkolu hariç) en %Wmm temsil eden tsçi dikası toplu is sözleşmesin kapsarmna girecek işyeri /eya Işyerlertnin her birinde çalışan isçilerin vandan fazlasının kendi üvesi bulunması halinde bu isyeri veya işyerleri lçin toplu is sözleşmesi yapmaya yetkilidir. tsletme sözleşmeleri için işyeTİeri bir bütün olarak nazara almır. Ve vandan fazla çoftunluk buna göre hesaplanır. B) Kurulu bulundugu iş kolunda calısan işcilerin en az '/»10'unu çalıstıran işverenleri temsil eden işveren senditası, Uyeleri işverenler adma toplu is söz'eşmesi yapmaya yetkilidir. tşci sendikasının isveren sendikasını toplu RÖrüşmeye çagırması halinde işveren sendikasının o iş kolunda çalışan isçilerin en az %10'unu temsil etmesi şartı aranmaz. Sendika Üyesi olmayan bir sveren kendi işyeTİeri lçin top u iş sözlesmesi vapmaya ye1> ilidir. 3 Bir lşkolunda çalısan Mlerin VolO'unun tesbitinde 'ışma BakanlıSınca tıer \nl »ruacak istatistikler esas a8. madde uyannca göndenlen bildiriyi alan işçi veya işveren sendıkaları ve işveren, btldırıde belirtilen sözlesmeyi yapacak taraîlard&n bırının veya tıer ikisinin gereken yetkiye satıip olmadığı yolunda nertürlü itirazı, toplu iş sözleşmeslnin kapsamına girecek işyerinin bağiı buiur.duğu Eölge Çalışnıa MüdurlUğüne, bilüirinin noter tarafından tebliğinden ıti baren 6 ış günü içinde yapmag zorundadırlar. Toplu iş sözleşmesi, biraen fazla Bölge Çalışma Müdürlüğünün yetki alanına giren işyer leruıı kapsayacaksa itiraz Çalışma Bakanügıoa yapıür. Bölge Çalışma Müüürlüğü ve ya Bakaniığı, itiraz hakJanüa ıtırazuı yapıicugı tarinten ııiuaren t iş güaü içinde karar ve> nr. tigı.uer, Böîge Çalışma. idüdüııu..anün kararma Karji müdürlügün bulunduğu yerdekı Iş ıv^anüemesine, Çalışma Bakanlıgının kararına karşı An kara'daiii İş Maiıkemesme kaidim leoiıgmaen ıtibareo 6 ış gur.u ıçınde başvurabılirler. Bu başvuru Bölge Çalışma MüGuııagürıe veya Çau$roa Bakan lıgına dilekçe kaydettirilerek yapılır. YetkUi rnankema bu fcanunda ongörülen sure, usul ve ço gunlui konulannda yapılan ıurazlar hakkında 6 iş gunu ıçinde kesın karar verir. Bunların dışındaki lürazlar ıçm duruşma yapılır. Bu halde yet la işlemieri durdurulabilır. Bu karar Bölge Çalışma Müdürlüğüne veya Çalışina Eakanlıgına re'sen büdiıilir. Duıuşma sonucu venlecek karar temyiz edilebilır. Yetkısıne kanunda Ongörülen süreler ıçerisınde itiıaz edilmeyen veya yapılan itirazları reddedüen ışçı vey» işveren sendikasına veya işverene, yet kinırı bu şekılde behrlendiği tarihten itibaren 6 iş günü içinde başvurdugu takdirae Böl ge Çalışma Müdürlügü veya Çalışma Bakanlığınca bir yetr ki beigesi verilir. Bu süre içın de başvurulmaması haimde ya pılan ışlemler geçersiz sayıhı. B) Yetki tesbiti hükumlerine uvuimaclan yapılan bir toplu iş sözleşmesinde laraflardan birinın veya her İkisinin yetkili oimadığı ve bu sebeple sözleşmenin hükümsüzlüğü, ilgililerce uygulama tariiıinden itibaren 30 gün içinde ciava yoluyla ileri sürülebüir. Hükümsüzlük konusundakl dava, işyerinin baglı oldugu Bölge Çalışma Mudürlügunun bulunduğu mahaldeki İş Mahkemesmde açılır. Toplu ış sozleşmesı birden fazla Bölge Çalışma Mudürlügunun yetki aia nına giren işyerleriai Itapsıyor ise davanın Ankara İş Maiıkemesmde açılması gerekır. İşletme sözleşmelerinde tüzel kı şinin merkezinin bağlı oldugu Eclge Çalışma Müdürlüğü esas alınarak jeüoiı mabkeme tayın edilir. Bu aavaüa rıakım, talep üzerme gerekli görürse toplu ca elleri ve kollan ile canü bir konuşmacı haline dönuştüğU ve büyük ıkna gücü oldugu anlatüır. İkJ erkek çocuk, üç taz babasıdır. ış sözieşmesınin uygulanması nı dava sonuna kadar durdura Dilir. XDPLU GÖRÜŞMEYE ÇAGRI Madde lü Yetki belgesı alan işçı veya işveren sendikası veya işveren bildiride be lirttiği tarafı yetkj beigesi tarüıinden itibaren 30 gün için de toplu görüşmeye çagırabilir. Çagn tarihi dernal yetki işlemlerini yürüten Bölge Ça lışma Müdürlüğüne veya Ça lışma Bakanlığına bildirilir. Bu süre içinde çagn yapılmazsa, yetki belgesinin hükmü kalmaz. Toplu görüsme çağırısına, tekliîlerin bütününü eklemek gerekir. TOPLÜ GORtŞME Madde 11 A) Çagrı üzerine taraflar, toplu görüşmerun yer, gün ve saatini aralannda anlaşarak tesbit ederler ve bu nu yetki işlemlerini yürüten Bölge Çalışma Müdürlügü veya Çalışma Bakaniığına yazı ıle bildirirler. Tesbit edilecek toplantı tarihi, çagrı tarıhinden itibaren 30 günü geçemez. Toplantı yer, gün ve saatı bakımından taraflar arasvnda bir anlaşmaya varılmazsa, en geç 1. fıkradaki sürenın geçmesinden itibaren 6 iş günü ıçinde taraflardan bırinin başvurması Uzerine yetki işlemlerini yürüten Bölge Çalışma Müdürlüğü veya Çalışma Eakanlığmca toplantı yeri, günü ve saati başvurma tarihinden başlıyarak 6 iş günü içinde tes pit edilip taraflara bildirilir. B) Topiu görüşmenin başladıgı tarihten itibaren 30 gun içinde anlaşma sağlanamamışsa taraflardan bıri görüşmelere bir arabulucunun katılmasım isteyebilir. Toplu görüşmenin öaşladığı tarihten itibaren 60 gün geçmesine ragmen anlaşma sağlan mamış ve by dönemde görüşmelere arabulucu katılmamışsa, yetki işlemlerini yürüren Bülge Çalışma Müdürlüğü veys Çalışma Bakaniığı bir tarafın talebl uzerine veya re'sen 15. madde uyarınca arabuluculuk yapılmasını sağlar. TOPLU İŞ SOZLEŞMSSİNİN YAPILMASI Madde 12 Toplu görüşmenin sonunda bir anlaşmaya vanlırsa, beş nüsha olarak düzenlenecek olan toplu iş sözleşmesinden birer nUshayı taraflar alırlar. Üç nüsha da, top lu görüşme için çağırıyı yaprruş olan tarafça yetki işlemlerini yürüten Bölge Çalışma MU dürlügü'ne veya Çalışma Bakanlığı'na imza gününden başlayarak 6 iş günü içinde tevdı edilir. Bölge Çalışma Müdürlükleri kendilerine tevdi edilen toplu iş sözleşmesinin iki nüshasını Çalışma Bakanlığı'na gon derirler. Çalışma Bakaniığı da toplu iş sözleşmesinin bir nüshasını Devlet îstatistik Enstitüsü'ne gönderir. Toplu iş sözleşmelerinin degiştirilmesi, feshinin ihban hal lerinde de yukandaki hükme uyulmak gerekir. TEŞMİL Madde 13 Bir işkolunda en çok işçiyi kapsayan bir toplu iş sözleşmesi, üyelerinin sa(Baştoratı 1. Sayfada) yısı bağh oldugu işkolunda ça/ 1980 yazınöa silahlı bir sal lışan isçilerin en az °o 25'ini teskil eden bir işçi sendikası dırı sonunda öldürülen CHP Nevşehır II BaşKanı Zeki Te ile üyeleri taraiından o işkolunda en çok işçi çalıştırılan kinerjn cenazesınin koldırılma işveren sendikası arasında yası sırasında oiaylar cıkmış, pılmışsa, Bakanlar Kurulu re' CHP Geneı Başkanı Bülent E sen veya taraflardan birinin tacevıfle Genel Sekreter Musta lebi üzerine, Yüksek Hakem 1o Ustündağ. vıiayete gelerek, Kurulu'nun istişari mütalaasını aldıktan sonra, bu toplu iş Valı ve Emniyet Müdürü ile konuşmalar yapmışlardı. Bura sözleşmesinı tamamen işkolunda yapılan konuşmalarda go daki tiim işyerlerine aynen verevli memurun küçük duşurül ya gerekli degişiklüderi yaparak o işkolunda toplu iş sozleşrceduğü savıyla, Ecevıt ve Üstün si bulunmayan diğer işyerlerine dağ hoKiannda tutanak tutul veya bir kısmına teşmil edebimuş ve dokunulmazlıkkırının lir. Teşmil kararnamesinde kakaidırılması icin Bakanlığa ve rarın gerekçesi de açıklarur. Yüksek Hakem Kurulv ıştio zamanki Meclise gönderilmiştı. 12 Evlülden sonra. do şari mütalaasını en çok 30 gün kunulmazlıkları kalkmış bulun içinde verir. Teşmil edilen toplu iş sözleş duğundan, bu Işleme konmuş ve Ankara sovcılığı. soruştur mesinın sona ermesiyle teşmil karan da ort&dan. k&lknuş oma acmıştı. 1980 hazironında lur. Nevşehlr'de cıkan olaylarda. Bakanlar Kurulu teşmil ka80'e yakın CHP'II parlamenter rBinsınesinl gerekli gördüğü ler de bulunmuştu. zaman gerekçesini de açıklayarak yürürlükten kaldırabilir. İNFAZ SAVCISI Toplu iş sözleşmesinde yer «HENÜZ GELMEDİı DEDİ alan taraflann hak ve borçlannı düıenleyen hükümler ile Öta yandan, Ankara Sıkıyö özel naketne başvurma hakkm netim Mahkemesi'nce, 52 sayı daki hükümler teşmil edilelı karara aykırı hareket ettiği mez. gerekçesiyle dört ay hapis ceTeşmil yoluyla toplu iş sözzasına carptırılan Bulent Eceleşmesindea yararlanan ve tavit'le ügıli mahkumıyet kararı raf işçi sendikasına üye bunın henüz infaz savcılıfiına git lunmayan işçiler 6. maddenin 1. bendinin son fıkrasında onmediSi öğronildl Infoz savcısı Mehmet Ali Karaatlı, tKarar görülen dayanışma aidaünı ödemek zorundadırlar. henüz bize g«lm«di. Geldiğl, UYUŞMAZUĞIN TESBtTt zaman. ilk işimlz cağrı yazısıMadde 14 A) Toplu görüşnı göndermektlr.t biciminde me için tesbit edilen yer, gün konuştu. ve saatte taraflardan biri toplanüya gelmezse toplanüya gelen taraf durumu yetkili nıakama 6 İş gUnü içinde yazıyla blldlrtr ve bunun tesbitini is(Baştarafı 1. Sayfada) ter. nusu Ise, Viyana'da süren AvB) Toplu görOşmeye başlarupa'dakl asksr soyısının kar dıktan sonra taraflardan biri şılıklı olarak Indlrilmesl göruştoplantıya. devam etmezse diğer meleri. Görüşmeler sırasında taraf âurumu yetkili makama aynca Ortadoğu. Afganistan, 6 ls günü içinde yaaavla bildiKambocya gibl sorunlar da e rir ve bunun tesbitini İster. le alınacak. C) Toolu görtişme süresi için Bonn hukümatl lllçkllerin de de taraflar anlaşamadıklan bir tutanak ile tesbit ederlerse, ça ele alıtıacağı gflröşmelerden önce, SSCB ila tlcarl llişklle gında bulunan taral bu tutarl (Sovyetler'don doflal gaz a nagın bir ntlshasıni tutanak tarihinden itibaren 6 iş günü lımı dahll) siyasi Istikrar sağİçinde yetkili makama tevdi layıcı unsur olarak gördukle eder. rini duyurdu. D) Toplu görUşme süresi so Bu arada Schmldt, Brelnev' nunda anlaşma olmadığı, bir tu in Bonn'a gelmeslrKlen blrkac tanak İle tespit edilmiş olursa, saat önce ABD Başkanı Rea çağında bulunan taraf, süregan'la bir telefon gârüşmesi sinin bitiminden İtibaren 6 iş yaptı. o.a.'nın Bonn kaynaklı günii içinde tutanağı yetkili haborine göre konuşmada özel makama tevdi eder. E) Yukandaki bentlere göre lıkle Başkan Reagan'ın son oyapılacak bildiri ve tevdi işlarak ortaya ottığı Avrupo'da lernleri açısından yetkili makl orta menzllli fuzelerln sayı kam, toplu lş sözleşmesi yetki sını azaltmak önerisi üzerinde işlemlerini yürüten Bölge Çaduruldugu bildlrilryor. hsnu MUdUrlU2Udür.» Evren, Pakîstan gezisine başladı {Baştarafı 1. Sayfada) konuklarımız; Atatiirk için sev Kİ ve saj jı taşıyoruz, Yaşasm Orgsneral Evren.» Kavaalarunın bir başka köşesinde ise bir diğer slogan dikkati çekiyordu. «Pakîstan Türk dostluğu eşsiz ve daimidir.» Devlet Başkanı Orgeneral Ev ren, havaalanına indikten sonra yaptıgı konuşmada, Pakistan Devlet Başkfinı Ziya ÜlH'!k ile yapacağı görüşmeler sırasm da «tluslararası durum ve iki ülkeyi ilgilendiren bölgesel konulzrda fikir alışverlşinde bulu nulacağını» soyledi. Tarih bo>unca Türk • Pakistan iüşkilerinin «belirRin bir önem» taşıdığına işaret eden Devlet Başkanı Evren, ilışkilerde daima «karşılıkh saysı» ilkesinin hakim olduğunu kaydetti. Evren, ziyaretinin iki üiks arasında mevcut olan «davanışma ve isbirliğini» daha da arUracagmı ümid ettigin isöyledi. KORTEJ YOL\ ÇIKIYOR Haylı görkemli asV.erı geçit töreninden sonra Orgeneral Evren, Pakistan kara, hava ve de niz kuvvetleri komutanlarınm ve Pakistan Bakanlar Kurulu üyelerinin ve bü'ün kordiplomatiSm ellerini sıkn. Bir 'iilometreliiv kortej hava alanmdan itibaren Pakistan Devlet Başkaniığı btnasına kadar iki yanını Türk Pakistan bayraklan sailayan ve sürekli «yaşasın» diye temoo tutan Pakistanlılann arasından geçerek yoluna devam etti. Köşe başla rında sürekli Pakistan foiklorıından örnek'.er sunan renkll giysüi topluluklar dikkati çeki yoruu. Başlarında pembe, veşil, beyaz renkte puşular sanlı Pa. kistanlılar, ellerinde TUrk ve Pakistan bayTağı olan otul çocukları ve düzeni sağladıklan dikkati çeken ellerinde urun so palı polisler, atlı polisler ve as kerler çok şık biçimde yolun iki kenarına dizilmişlerdir. Ycl boyunca yine sık sık «Y*şasm Orçeneral Kenan Evren» ve «Atatürk için sevtl ve saygı besllyorur» yazılı pankartlar dik kati çekiyordu. Bu arada, uzun kortejın ıkı yanmda motosiklet ve bisikletlere binmiş Pakistan lılar, korteje eşlik ediyordu. Bazı yerlerde İskocların gaydalarına benziyen a'.etîeri çalan bandolar da görülüyordu. Bazı yerlerde de köylüier, beyaz uzun entarileriyle meraklı bakış larla korteji izliyorlardı. Burada dikkati çeken kalabalıklan sadece erkeklerin oluşturduğu idi. UÇAĞIN ROTASI Dün sabah Ankara'dan 7,5'da kalkan Boeing 727 uçagı iiginç bir rota izledi. Normal olarak Ankara'dan kalkan uçağın Irak. İran, Afganistan üzerinden direkt olarak Pakistan'm laaşken ti İslamabat'a gitmesi haluıde, yolculuk sadece 3,54 saat kadar sürecekti. Ancak, Irak İran savaşı nedeniyîe bu güzergâhın tercih edilmediği, dışişleri çevrelerinde ifade edildi. Oysa, Irak ve İran semalr.nnin sivil uçuşlara açı* oldufrı bHiniyordu. Bununla birlikte yine de değişik güzerpâhın güvenlik se rekçesiyle tercih edildiği belirtildi. Ankara'dan kalkan Boeing 727 uçagı şu rotayı ızledi: Suriye, Ürdün, Suudi Arabistan, Küveyt, Bahreyn, Birleşik Arap EnıİTlikleri. Ve daha sonra da Pakistan semalarına gırildi. Bu ülke semalarından geçerken, Devlet Başkam Orgeneral Kenan Evren, bu ülkelerüı Devlet Başkanlarına biıer ıyi niyet mesajı gönderdi. Ve Devlet Başkanı Orgeneral Kenan Evren'i taşıyan uçağm rotası, sembolik de olsa dış dün yaya bir siyasi mesaj içeriyor gibiydi. DAHRAN'DA YAKIT tKMALİ İiginç bir nokta da Devlet Baskanıru taşıyan uçagın Basra Körfezi kıyısındaki Suudi Arabistan toprakları üzerinde Dah ran havaalanına inerek yakıt ikmali yapmasıydı. Ancak bu arada Orgeneıal Evren, Suudi Arabistan topraklarına da ayak basarak, Dogu eyaleti emirı Prens Abdül Muiısin Bin Cellavi tarafından karşılandı. Prens'e Türkiye'nüı Suudi Arabistan Büyükelçisi Hüseyin Çelem de eçlik ediyordu. Org« neral Evren Doğu eyaleti emiri ile birlikte, gerçekten görkemli, dev kristal avizelerin aydmlattı ğı ipek halılarla kaph şeref sa lonuna alındılar. Kulpsuz fincanlarda Arap kahvesi mirra'lar yuduralamrken Orgeneral Evren ve Preı^s Abdül Muâsin Bin Celavı tercümanlar aracılığıyla yarım saat basbasa RÖrüştüler. Evren'in tercümanlığını kendi özel kalem müdürü Üstün Dinçmen yapıyordu. Yakıt ikmalinin tamamlanmasmdan sonra yolculuğun 3,5 saatlik ikinci bölümü İslamabat'a doğru başladı. İlgililer, Suudi Arabistan'ın Dahran Havaalanı'nda yakıt ikrcaünin yapüma sı gerektiğini, çünkü Boeing 727'lerin orta menzilli uçakJar olduklarıru ve 7 saatlik bir yolculugu hiç yakıt almadan tamamlayamayacağmı belirtiyorlardı. EVREN GAZETECtLERLE TANIŞTI Yolculuk dün sabah 7,5'da havaalınmdan basladıktan yarım saat sonra Devlet Başkanı Evren, ceketini çıkarıruş halde uçagın arka tarafına gelerek basın mensuplarıyla tanıştı, kendileriyle bir süre ayak ta sohbet etti. Gazeteciler bu arada sayın Devlet Baskanmın YOK Yasası ile ilgili görüşlerini dinleme lırsatını buldular. Evren'den sonra Deniz Kuvvetleri Komutaru MGK üyesi Nejat Tümer ds gazetecüerin janına geldi. Gazetecüer, Oramiral Tümer'in Almanya gezisi izlenimlerini duymak fırsatım elde ettiler. 7 saatlik yolculukta kahvaltı ve öğle yemeği de uçakta yendi. Menü herkes için aynıydı. Öğle yemeğinde mantar soslu fırın tavuk, tereyağlı pirinç pilavı, zeytinyağh enginar, meyve ve tatlıdan sonra Türk kahvesi içildi ve cukulata yenildi. Arkasından da Kıng Edward marka bırer puro ikram edildi. DEV SALON Pakistan Devlet Başkanı Ziya Ül Hak, Orgeneral Evren'e Devlet Başkanlıgı Sarayı'nda akşam yemeği verdi. İçiçe uev salonlardan oluşan ve tavanlarından ışü ışıl kristal avizelerin sarkuğı salonlarda 500 e yakıa davetlı bir araya geldi. Davetliler arasında Pakistan başkentinde bulunan yabancı misyon şefieri de bulunuyordu. Bunlar arasında, tanıdık bir sima da dikkatimizi çekti. Bu, ABD'nin yeni İslâmabad Büyükelçisi Spiers'di. Spiers, yeni görevine atanalı daha d'irt hafta olmustu. Bir yıl kadar önce Ankara'da Büyükeiç.^K görevinde bulunmuş olan Spiers, daha sonra Washington'a dönmüş ve Amerikan Dışişleri Bakanhğı'nda Siyasi İstihbarat ve Araştırma Dairesinin başına getirilmişti. İşte ayrıı Spiers, üçdört hafta önce Pakistan'a geldiğini bize söyledi. Bu arada yine dikJcatimizl çekti; Spiers, mavl zemin uzerine beyaz NATO amblemini taşıyan bir kravat taknuştı. Akşam yemeğınin verildigi Devlet Başkanlığı Sarayı'nın hemen yanıbaşında bir büyük üısaat dikkatimizi çekti. Sorduk, aldığımız cevap, burası Pakistan'm yeni parlamento bi nasıdır oldu. Henüz inşaat devam ediyordu. Giriş salonunun önunde Ziya Ül Hak ve Evren yer aldıklarında önce Türk ve Pakistan milli marşları çalındı. Ev sahipleri ve konuklar şöyle sıralanmışlardı: Ziya Ül Hak'm gelini Saciye İcar, Ziya Ül Hak, Kenan Evren, Kerün Ağa Han ve Miray Evren. Kerim Ağa Han ,bilindiği gibi nüfuzlu İsmailiye mezhebinin bugünkü lideri. Bir zaman lar kendini altınla tarttıran Ağa Han'ln da oğlu. Bir v'akıf Irurmak için Batı Avrupa'dan Pakistan'a gelmiş ve bu vesileyle kendisi de bu akşam yemefine onur konuğu olarak dahil edilmişti. Ziyafet salonunda ortada bir büyülc masa ve onun çevresinde de 26 ayn masa vardı. Aşağl yukarı 500'e yakm davetli hep birlikte yemek yediler. DEMOKRAStYE DÖNtŞ Salonun bahçeye açılan kapı larından hafif bir esinti vardı. Aynı zamanda bahçenin iki ay n köşesinde iki ayrı askeri bando marşlar çalıyordu. Bu arada îzmir marşı da çalmdı. Yemeğin ortasmda Pakisum Devlet Başkanı Ziya ÜlKak ko nuştu. Konuşmasmda dikkati çeken noktalardan biri de ülke sindeki demokrasiye geçiş çabalanndan söz etmesiydi. Son yirmi yılda Pakistan Ordusu nun iki kez müdaiıale etmek zorunda kaldıgıru belirten Ge neral Ziya ÜlHak, bu arada Türkiye ve Pakistan'da silah lı kuvvetlerin «Demokrasiye önderllk» etmelerinden de söz etti. Pakistan'm resmi Urdu dilinde yaptığı konuşmasını Ziya ÜlHak, TUrkçe olarak ta mamladı ve aynen şöyle dedi: «Yaşasın Türkiye • Pakistan, kard eşlik» Ziya ÜlHak'ın konuşmasını bitirmesinden hemen sonra İs tiklal Marşımız çalındı ve şe refe kadehler kaldınldı. Ancak bir islam devleti olan Pakistan da alkoUÜ Içki yasak oldugun dan herlıes kadehlerlndeki su ya da cocacola'yı içti Daha sonra yoniden yemeğe geçildi ve kıs3 sürs scnra veri len bir aradan bu kez Evren konuştu. Evren de konuşması nı Türkçe yaptı ve Urdu dilin de şöyle tamamladı: «Zindabat Pakistan» (Türkçe si: Yaşasın Palustandı). Evren'in yemek masasında görcîüğürr.üz kor.usmasmm İn'â lizce metninde İsrail'in Ortado ğu'daki politikalarınaı «Takbih» edildiiîi yer alıyordu. Evren ise TijTkçe konuşmss'.r.da bunun İsrail'in Ortadoğu'daki politika lanrıın «Onaylanamaz» oldugu ru belirtti. EVRENİN KONCŞMASI Orgeneral Evren, or.uruııa verilen yemekte yapugı konuşma da ürtadcğu'da kaiıcı bir barıs sağlanması için Filistin haüumn yasal hakjarımn tarun ması ve israil'in Kudüs dahil bütün işgal ettiği Arap toprak larından çekümesi gerek.tığini vurguladı ve, «Bu durum İsrail'in uzlaşmaz ve tahrik edici tutumuyla daha vahimieşrnektedir. Bizim bu polltikaları tas vip etmemiz mumkün değildir. 'fürkiye, PaKistan gibl Kilistln haikuun yasal haklarını kuvvetle desıcklemektedir» dedi. lA'ren'in yemekte yaptığı konuşma şöyle: «Sayın Başkan Ziya, Bay Başkan, naıik ve anlamlı sözlerinizden çok mütehassıs oldum, size ve Pakistan hükünıetine, baoa, kızıma ve heyetimiz üyeleriııe gösterilen alicenap misaiirperıeriikten dolayı samimi şükranlarımı sunmak isterim. Devlet Başkanı olarak bu benim ilk yurt dışı resmi ziyaretim. Buna Pakistan ile başlamam en uyçun olanıydı. IDkemizi birleştiren baglar gerçckten emsalsizdir. Bu bağlar sadece görüş ve çıkarlarımızın uyumunu aksettirmeylp, uluslarımız srasındaki köklü sevgiye, müşterek küHürel ve manevi mirasa ve sarsıjmaz bir tesanüde istinat etmektedir. Ülkemize geçen ocak ayında yaptığınız zi yaret, ilişkilerimiıin Reiişmeslne hizraet eti. İadei ziyaretimin de aynı şekllde işblrliğimizin kurvetlendirilmesine katkıda bu lnnacağını ümit etmekteyim. Son görüşmemizden bu yana uıuslararası jelişmeler ivinıserlik telklıı edecek bir nitelik te olmadı. Tehlikeli itüafların çöıümlenmesinde, gcrginlik kay naklanmn giderilmesinde ve dünya sorunlarının ele alınmasında önemli bir llerleme kaydedilmedl. Nükleer savaş kâbu su, polltik kazançlar elde etmek üzere askeri güçlerln takviyfsl İle daha da korkunç bir hale gelmiştir. Biz, herşeye rağ men nükleer güçler arasında stratejlk silahlarm sınırlandırıl ması ve Avrupa'da jrfiven arttı rıcı tedbirlerin gellştirilmesi konulannda sonnca varmanm mumkün olacağuıı ümlt ediyornz. Tabiatıyla nzun dönemde sadece silahlann kontrolü ve sımrlandınlması önlemlerl ile defil, geniş kaynaklan silah üretiminden barışçı amaçlara yöneltec«k gerçek ve kapsamh blr sllahsızlannıaya ihtiyaç duyuldugunun tamamiyle farkındayız. Pek lyi bilmekteyiz ki, eğer hallhazır askeri harcamalann bir bölümü dahi kalkınmaya tahsls edilmiş olsa, dünya açlık. hastalık ve fakirli| i n üstesinden gelebilir. Diğer taraftan endüstrUeşrniş ve kalkınmakta olan ülkeler arasında ki uçurum kapanmadıkça kalıcı bir banş olamayacaktır. Daha adll ve bakça uluslararası bir ekonomik düzen için çalışmak bütün ülkelerin çıkarlannadıv. Dünya artan bir şekllde birbirlne bağunlı olmaktadır. Refah bazı ülkelerin ayrıcahğı ve fakirlik diğerlerlnin kaderi olamaz. laşmal ve tahrik eUlci tutumu ve politikası ile daha vahiınlcş mektedir. Blzlm bu politlkala rı tasvip etmemiz mumkün de ğjldir. Türkiye Pakistan gibi, Hlistin halkının yasal hakları nı kuvvetle desteklemekte ve kutsal Kudüs de dahil olmak üzere l&li'ü'den sonra işgal edil miş, bütün Arap topraklarmdan İsrail'in çeldlmesine daya nan kapsamlı bîr çözüm yan lısı bulunnıaktadır. Arap ülkelerinln adil bir barışı arama ya hazır olduklarına eminiz. Ve bu anlayış ile Suudi Ara bistan hükümetinin kısa süre önce ortaya koydufu hakkani yetli planı memmıniyetle karşj lıyoıuz. Bazı isiııni mko'°vi:r i anlaşnıazlıldarla bölUnmüş ol mair.rmı görr.eT: aiiîpnür üzellikle İran ve Irak arasın tlaki siklılı çatışmadan endişe duyuyoruz. Bu savaşın sona er liirümesi gayrctlerine siziııle bir likte katıldik bu çabalara de vama hazınz. Türkive, İran ve Ir::k arasındaki dostluk ve kar deydh ba^iarınuı barışçı bir çö zuıiio varacak lıutün yollan araştırmaınızı gerekli kıldığı ka nı&ındavız. AFGANİSTAN SORC'NU İki miiyondan fazla mültecinin ülkenizde mclce ara mış o!ınasından dolayı Afganistan'daki trajik durum. Pakistan'ı doğ rudan etkilemektedir. Taşıdığınız yükün ağırlığını takdir ediyor ve bütün dünyamn iıletiigi niz insani politlkay» hayranlık duydueunıı biliyoruz. Blı Türk lerin de Afgan halkı Ue geleneksel dostluk bağlarımıı mevcuttur ve acılarından dolayı üzüntü duyuyoruz. Afganiztan'tla dış askeri müdahale Ue yaratılan durumu Birleşmiş Milletler yasasınm büyük bir ihlali olarak görmekteyiz. Bu bölgesel ve evrensel barış ve istikrar için clddl bir tehdit oluş turmaktadır. Siyasi bir çöıüme ulaşüması yolunda sarf edl len çayretleri ve Pakistan'm bu alar.daki önemli rolünü takdirle karşılıyoruz. Afgan halkını kendini yönetme hakkını yeniden tanıyacak, ülkeden bütün dış müdahaleleri durduracak bir çözümü ar*u ediyorut. TÜRK PAKİSTAN DOSTLLĞU Sayın Başkan, Çatışma ve ferginlikleTİe d o lu bir bölgede Türkiye ve Pakistan'a önemli görevler düsmektedir. Bu hayati derecede stratejik bölgenin güvenUği için iki ülkenin süçlü ve istlkrarlı olnıaları vazgeçibnez unsurlardır. Banşa ve uluslararası işbirliğine bağlılıkları dünya ve bölge problemlerine dengeli ve yapıcı yaklaşımları değerli temel unsurlanbr. Savm Başkan, Jyl ve kötü günlerde dayanışma halinde ol duk ve buna devam edecetiıaize de eminim. Büyük önderlniz Muhammed Ali annah"ı öıel olarak saygı ile anmak isterim. Ziya ÜlHak Üstündağ Beğenilmeyen •îTKt 1'ESBİTİNUE UJL ıdde 8 A) Bir toplu iş îşmesi vapmalt isteyen işçi likası: I Çalışma Bakanüğına basararak sözleşmenin kapsamıla girecek iş yerlerinde çalışan üyelerinin sayısının belgelenmesını ve o ış kolunda kurulu işçi sendîkalannın adreslerini ister. b) Öye tesbiti ve adreslerin alınmasmdan itibaren en geç 6 tş ?ünü ıçinde vetki istedigini öelirlemek üzere belgesini notere tevdi etmek zorundadır. c) Noter. «a» îıkrasında öiv îörüîen belsenin tasdikli birer örnefi^ni ve vetKive ilişkin talebi işyertrün baSh oldugu işkolunda turulu diSer ışci »endifealanna ve toplu sfizleşmeye taraf olaoak işveren sendikasına veva işvereoe tevcli tarihinden ;tih)aren B İş günü içinde göndermekie nikümlüdür. B) Bir toplu ış snzlesmesi vapmak isteven işveren sendikası veya işveren: a) îşkolunda fturulu işçi sen dıkalannırı adresinı Çalıstna Eakanlıgına vapüacak yazılı müracaatla ögrenir. b) tşvernin ba2'ı oldugu işkolu da Kunılu işci sendikalarır.a. nansi senciikavla toplu İş vanmaiç tsredismi ^ren.impst tarihinden ıtiharen o is e*in11 icinde Noter vasıfasıvla hildirir. n C) tsleîme srtrieşmeleri lc'vetki tesbitinde tilzel kislnin merkez? esas ahnarak bu maddc<leki usule uyulur. Madde 9 A) Kendilerine Brejnev'in (Baştarafı 1 Saytada) gecikme iie yapabilmekte. Niye böyle oldu iındık? Bu soruya kımse doyurucu bir ya nıt verernıyor. Kimi üış piyasalarda Amerikan bademnın rekabetıne bağiıyor bu bunalımı. Kimı fZamanındo gerekli önlemler alınmadı, o vuzden bu duruma gelindi» diyor. Dış pıyasalara Amerikan bademinin bu yıl fındıktan daha düşük bir fiyatla sunulduğu bir gercek. Fındığın kullanıldığı ana sanayi olon cukulata ve şekerleme sanayiinde badem, rahatlıkla tutuyor fındığın yerini. Bu yıl fındık rekoltesi tohmininin pek gercekci oimaması gecen yıldan kalan stoktarla mevsime girilmesı de av" bir etken hic kuşkusuz. Eldekl Stokla bu yılm üretimi yanyana konulduğundo dünya fındtk talebinin ustünde bir rakam ortaya cıkıyor. Va bunun yanısıra bademin düşük flyatını da göıardı etmemek gerek, Ama, bu olumsuz koşullar sacece 1981'de var olmadı. Çok uzun yıllar Turkiye yeni Cırün mevsi mine bundan daha fazla stoklarla girdi ve o yıllarda da yine badem ve benzeri ürünler fındığın başlıca raklbl idi. Ama. fındık üreticisi bu ölcüde bir bunalım yaşamadı. Bunalımın bir yüzü serbest piyasada fındık fiyatınin 110 II radan başlayıp 2 ay gibi kısa bir sürede hızla 85 liraya düşmesi, diğer yüzü de Fiskobirlik'in aldığı ürünün bedelini ödeyememesi. YARIN : Dışsatımcılanmızın gücsüzlüğü Avrupalı komisyonculann Işine yarıyor ÜLÜSLARARASI TERÖRtZM Son zamanlarda urkütücü boyutlara varan bir evrensel sorun da Uluslatarası terörizmdir. Bütün dünyada terörizm irtsan hayatını yok etmekte, kaos ve istikrarsızlık yaratmakta ve ülkeler arasındakl ilişkUeri ledelemektedir. Türkiye uzun lamandan beri bn belanm etki sinde kalmıştı. 12 Eyiul'den son ra aldıjnmız tedblrler sayesinde iilkemizde şiddeti ortadan kal9 Bulgaristan Dışişleri Bakaniığı Konsolosluk Işlerl Genel dırmakta başarı kazandık, anMüdürü Büyükelçl Netsov başkanlıfındakl blr Bulear Heyeti, cak halen de diplomatlarımıza dün Anksra'ya geldl. Görüşmelerde iki ülke arasında lmzalansaldın şeklinde ortaya çıkan umış olan vlze moaflyet anlaşmasının uygulanmasma illşMn koluslararası terörizmin hedefi nularda Türk vatandaşlarımn E5 Karayolu'ndan geçişlerinde durumundayız. Bütün ülkelere karşılaştıklan sorunlar ele alınacak. terörlzme karşı etSdli bir şekil # Yurdumuzda bulunan İran Sağlık Bakanı Dr. Hadl Ma de mficadele etmek üzere ikili nafi, dün Erzurum'da Gazi Sağlık Ocağı İle Numune Hastanesi' ve bölgesel isbirliglne çirişme (Baştarafı Sporda) nde incelemelerde bulundu. Konuk bakan, Ttirklye'nln tıastanelerl çagrımnda bulunmaya deMurat Dlzioğlu, Ahmet Dizilerlnde en son teknilüe ameliyat yapıldıgını söyledi. vam ediyoruz. oğlu, Ümit Sina ve Emin Bül# Türk Diş Hekimllği günü İstanbul Ünlversitesl Dlş He ORTA DOGU ANLASMAZLIGI bül'den kurulu epe takımı, RoSayın Başkan, Idmllgi Fakültesinde törenle kutlandı. Fakülte Dekanı Prof. DT. manya ve Bulgaristan'a aynı Bu çalkantılı dünyada, lhti Yümaz Manisalı. egitlmin ideal koşnUar »ltınd» yapılmadıjhnı sonuçla 72 yenildi Yugoslavlaf ve ştddetin en belirfein kay ya ile yaptığı karşılaşma 44 söyledi. • İstanbul Belediyesince dtteenlenen «îstanbul'daJd Atatürk naklan Türkive İle Pakistan a berabere sona erdi. Türk takıAnıt ve Heykelleri Fotograf Sergisi» y»nn Taksim Sanat Galerasındaki bölırede mevcut bu risinde açılıyor. S«rgi, Belediye Başkanı Korgensral Ecmel Ku lunmaktadır. Orta Doğu anlaş mı tuş üstünlüğü ile galip sayıldı. Yunanistan karşısında da tay tarafından açılacak. maılıcı tüm uluslnrarası top • Sağmalcüar Cezaevinin çocuklar kornşunda elektrlk kon lutn için clddl bir endişe kay 54 galip gelen Türk epe takıtafı sonucu yangm çıktı. Yançın, genişlemeden kısa sürede sön nasıdır. dünya barışı için potan mı, Romanya, Bulgaristan ve Yugoslavya'nın ardmdan Baldürüldu. SultanahmettckJ blr Iş haıunda çıkan yangmda ise 2 siyel bir tehdlt olmakta devam kan DOrdUncUsu oldu. milyon llralık maddl hasar meydaaa ld edlyor. Bu durum, İsrail'in uz KISA |f |Q A (Baştarafı 1. Sayfada) siyasal tarih açısından belki bir gariplik yok, bu tür gelişrnelere bir çok Ulkenin tarihin de raslanmıştır ama asıl şaşırtıcı olan Ziya ÜlHak'ın B u t to'nun sag kolu olmasıydı. Pakistan politikasını yakından bilenler, sesiz vs gösterişsia Genelkurmay Başkanı'na Butto'nun çok güvendiğini bilirler. Zlya ÜlHak, Pakistan'm yakın tarihteki hemen tüm yöneticüeri gibi Pencaplı. 1924 yılında Jullundur'da dogdu. Orta halli bir ailenin çocugu olarak dini terbiye içinde büyiidü. Hin distan ve PaMstan'ın bölünmediği yıllarda, bugün Hindistan' m başkenti olan Yeni Delhl'de St. Stephen's Askeri Kolejı'nde eğitim gördü. Okul arkadaşlan onu beş v»kit namaz kılan, oruç tutan, tüm dini vecibeleri yerine getiren, okuldaki müslüman genç leri örgütleyen bir genç subay adayı olarak hatırlıyorlar. Olculunu bitiren süvari subayı, 1947 de Pakistan'm kurulmasıyla so nuçlanacak harekete Hint ordusu içinde katüan müslüman subaylardan biriydi. İkinci Dünya Savaşı yıllannda İngiliz ordusu saflannda Burma'da, Malaya'da ve Cava' da savastı. Ziya ÜlHak kurmaylılc bilgllerini 1963 yüında ABD'nin en üst düzeydeki Harp Akademisi olan US Command and General Staff College adlı okulda geliştirdi. 1965 yılındaki HintPa kistan Savaşı'nda Yarbay rütbesiyle görev yaptı. Ziya ÜlHak bir başka iiginç savaş tecrübesini 1969 • 1971 yılları arasında Ürdün'de yaşadı. Pakistanlı Tuggeneral, bu yıllarda Ürdün ordusunda damşmandı. 1970 ve 1971 yıllan ise Ürdün'de Ürdün ordusu ile Flistinliler arasında yaklaşık 40 bin Filistinlinin ölümüyle ve Filistin gerillalannm Ürdün'ü terketmeleriyle sonuçlanan iç savaşa tanık olunan yıllardı. Ziya ÜlHak'ın Ürdün ordusunda danışmanhgıyla sağladıgı iki ödülü vardır. Konusmayı pek sevmeyen Pakistan Devlet Başkanı yorul mak bilmezcesine çalışmasıyla bilinir. Günde 14 saat çalışır. Çalışma odasını dünya liderlerinin fotoğraflan ve askeri hizmetleri sırasında aldığı ödül ler ve nişanlar süsler. Okumasını çok sever. Resmi biyografilerinde bir «kltap aşığı» olduğu yazıUâır. Sabırlı bir dinleylcidir. Onun bilgi ve dirayeö Pakis» tan'ın kuvvetii, sıhhatli ve dinamik bagımsız bir ülke olmrak tlcğmasını ssğlamıştır. Pakistan'm AtaîÜTk'un doğumunun 100. yıldönümü kutlama türenterine katılmasından son derece duygulanâiKimızı beltt mek isterim. Türkiye Cumlıuriyeü'niu kurucusunun Pakistan'da da yüeeltüdiğini biliyoruz ve ona duyulan saygıyı ara mızdaki kuvvetii bağlardan biri olarak görüyoruz. Sayın Başkan, bu hissiyatla dolu olarak, bardağunı ekselaııs lannın ve mazeretlerinden ÜOlayı kendüerini şu anda araımz da görmek mutluluğtınu duyamadığırmz Begüm Ziya'nın sağlık ve esenliğine kardeş Pakistan halkınıu refah ve kalkınınasına. ve Türkiye ile Pzkistan. drasındaki ebedi dostluğa kaldırıyörum.» Yemegin sünunda bizim bildigimiz kahve fincanlannda yeşü çay ikram edildi. Pakistanlılar yeşil çayı sütsiiz içiyorlar. Bizim biidiğimiz çayı ise İngiliz usulü sütie içrnekteler. Bu da İngiîizlerin Pakistan'da kalan belirtilerinden bir tanesi. Bir diğeri trafik İngilterede solda araba direteiycnları ise s?»da. RESMİ GÖRÜŞMELER BUGVN Bu saban Evren ve Zıya Uı Hak Başkantığındaki iki heyet arasında resmi görüşmeler başlayacak. Heyetlerarssı görüşrnelerda ekonomik konular ağırlıklı yer tutuyor. Türk tarafı Pakistar.a orta kbir traktör projesi sur.a cak. Bu projeye göre Turkiys yedek parça sağlayacak ve Pakistan'da bir traktör fabrikesı kuracak. Türkiye'nin imalattaki payı yüzde 70 Pakistan'ır.ki ise yüzde 30 olarak Sr;örü!üyor. İkinci proje Pakisıan Silahlı Kuvvetlerine 150 adet otobüs satışıyla ilgili . Görüşmelerın gündemlnde ikili iiişki'.er, Ortadoftu. İran * Irak savaşı, Körfez ve Körîezin güvenliği. Afganistan ve Afganistan'daki Sovyet işgali, gibi konularla birlikte bütun uluslararası sorunlar da yer alrr.akta. Bu arada. iiginç bır nokta Deniz Kuvvetleri Kornu tanhğından bir Türk askeri he yetinin bu sabah Karaçi'ye gi derek orada Pakistan Deniz Kuvvetleri yetküileriyle b a a görüşmeler yapacagının öğre nilmesi oldu. Pakistan'm özellikle deniz kuvvetlerini güçlen dirmek için Türkiye'den b a a personel Türkiye'de teknik eğitim görüyor. Devlet Başkanı Orgeneral Evren'in, Pakistan'ı ziyareti sırasmda Türkiye Pakistan adli yardım anlaşması ile kültU! rel değişim prograını anla.şmalan ünzalanacak. İlk anlaşmayı Adalet Bakanı Cevdet Menteş, ikincisini de Büyükelçi Nazmi Akıman imzalayacak. YARIN; MÜLTECİ KAÎVIPINA GİDİLtYOR Devlet Başkanı Orgeneral EV ren'in ilk dış gezisinin ilging duraklanndan birinl yann sabah (salı günü) tslamabat'tan helikopterlerle Afganistan sını rındaki Nasir Bagh mülted kampına yapacağı zlyaret oluş. turuyor. Ziyaret sırasında, Tür kiye'den getlrilen 50 koli halindeki bin adet battaniyenin Afgan mültecüere dağıtılacagı • ögrenildi. Mülteci kampımn zlyaretinden sonra yine aynı gün Afganistania, Pakistan arasındakl tarihi Hayber geçidine gidilecek. Orgeneral Kenan Evren'i Pa Mstan'a getlren uçakta iki de Türk aşçısı bulunmakta. Buradakl Türkiye BUyükelçiliği'nde Ziya Ül Hak omıruna verüecek yemegl yine Türldye'den getirüen malzeme İle bu Türfc aşçılan hazırlayacalclar. (Baştarafı 1. Sayfada) riştikleri mücadele sonucunda kuruldu. 1947 yılında İngiltere Hindistan'dan cekildiğinde Hindistanla birlikte Muhammed Ali Cinnah önderliğinde Pakistan'da doğdu. İngiliz Uluslar Topluluğu'na uye olan Pakistan İslam Cumhuriyetl adını aldı. 1947 yılında Hindistan'ın Müslümanların yoğun oldugu topraklarında kurulan Pokistan Batı ve Doğu Pakistan ola rak iki bölge halinde ortaya çıktı. Ülkenin Batı ve Doğu kesim leri birbirinden yaklaşık 2000 kilometre uzaklıktaydılar ve arada Hindistan bulunmaktaydı. 75 milyon kişinin yaşadığı Doğu Pakistan 1971 yılında ayrıldı ve Hindiston'ın da müdahale ettiği bir ic savaş sonrasında Bangladeş adıyla bağımsız bir devlet olarak kurul du. Pakistan halkmın büyük ç o ğunluğu tanm kesiminde hayatlarını kazananlardan oluşuyor. Yıhk gelirleri yaklaşık 30 bin Türk lirası civannda. Ülkenin imalat sanayiinin önemli bir bölümü, ulaştırma sektörü, bankacılık ve sigortacılık devletleştirilmiş durumda. Pakistan'm boşlıca dış geli rl çevredeki diğer İslam ülkeleriyle yapılan işgucu ihracından sağlanıyor. Pakistanlı işçi ler ülkelerine yılda 2 milyar do lar gönderiyorlar. Ortadoğu'nun petro! zenginl Arap ülkeleri, Pakistan'm sanoyileşme progromına yardım lçin milyonlarca dolar yatırdılar. Bunun dışında ABD ve Cin, Pokistan'a dikkate değer vardım yapan ülkeler. Afganiston'daki Sovyet işga Unden sonra stratejik öneml artan Pakistan, ABD'den altı yıl süreli 3.2 milyar dolarlıkj askeri yardım da sağlodı Başlıca ihraç malları pa: ınuk, pirinç ve tekstil. ithol mal'orı ise hububat, makinalot' Ve hammaddeler.. Pakistan'm Flörede