Katalog

Cumhuriyet 2 yılının tarım alanında blr altın y l olduğu, Türkiyenin komşularını da besleyecek duruma geldiği haberleri, geride bıraktığımız günlerln gazete haberleri arasındadır. Bilim ve teknok>]lnin bu sonucu hazırladığı kuşkusuzdur. Kallteli tohum, sulama, daha fazla gübre, tartm savaş ilacı. bol ürün elde etmede en Önemll etkenler olmaktadır. Bilindiği gibi tarım sava? Haçlarının bazılarının ülkemizde üretflmeslne karşın, hammadde ve dış ahmlara yılda yaklaşık 6090 milyon dolar döviz ödendiğl yazılmıştır. Öte yandan yapılan araştırmalar Ise ne denll lyi koşulda uygulanırsa uygulansın bu llacların yüzde 5070'inin savurganca kullanıldığını (israf edildiğini) göstermektedir. OL£YLAR ve GÛRÜŞLER .organofosfatlar II. Dünya Savaşında slnlr gazı olarak kullanıldığı anımsadığında, uçak\a yapılan geniş alan llaçlamaları değişik bir görünüm almaktadır. Bu ilaçlamalar sırasmda sık görülen ucak kazaları ve pilot ölümlerinde acaba zehirlenme faktörü ele alınıp değerlendirilmekte midir, ne gibi önlemler alınmaktadır? Bu satırların yazılmasının blr nedenl, 15 eylül 1981 tarihli Cumhuriyet Gazetesinin 9. sayfasındaki bir kısa haberdir, Bu haberde DENETİM; HEM DOĞADAKİ CANLI VARLIĞININ, HEM DE ItBazı Türk İhracatcılarının Federal Almanya'ya gönderdikleri peynirlerin Alman gümrükleLAÇLAMADA ÇALIŞANLARIN (VE YAK1NLARININ) DENETİrinde (Ziraî ilac kalıntıları bulunması) nedeMİ BİÇİMİNDE OLMALIDIR. niyle geri çevrildiği> belirtilmekteydi. Yalnızca bu örnek bile ülkemiz Insanının bilmediği nice tehlikelerle karşı karşıya buProf. Dr. Gürayten ÖZYURT lunduğunu göstermeğe yetmez mi? Kanımıza göre en kısa zamanda ve kesin (Bursa Üniversitesi Tıp Pakültesi öğretlm Üyesl) olarak önlem alınması zorunlu hale gelmiştir. İnsanımızın bu denli bilgisiz ve bilincsiz olmaleme yoluna gltmlşler ya da gltmektedlrler. ca Antalya llinde 784 tarım ilacı ll«» zeMrfensı. eğitim eksikliğinden kaynaklanmaktadır. örnek olarak. İskandinav ülkelerinde rüzgârme olayı görülmüş, 18'i ölümle sonuclanmışKöy okulları ders programiarına eklenecek tala dağılan ilaçlarla bulaşmış otları yiyen ortır. Bütün bu sayısal veriler; tarım işçllerimiz rımsal ilaçlarla zehirlenme, halkımızın bilincman hayvanlarından (örneğin Ren Geyiğinin) ve ailelerinin, sonu ölüme dek uzanan, tehlllenmesine yarayacaktır. Konu, Sağlık Liselerı etlerl ile bu ilaçların dolaylı olarak alınabilekeler içinde olduğunu göstermektedir. İle Tıp Fakültelerinde eie alındığında, sağlık ceği saptanmış ve ilaçların kontrollu uyguGözlemlerimiz çiftci ve tarım işçllerinln personelinin bilgi sahibi olmaları sağlanabilir. lanması için önlem alınmıştır. korunmasız çalıştıkları yönündedir. Kişiler. baş, Eğitimin yanısıra, ilaclamanın denetim altında Tarım llaclarının anne sütunden bebeklere yüz, göğüs ve kolları açık halde eldiven giyyapılma8i için yasalar ve y,asal araştırma kugeçip tehlike yaratması nedeniyle Isveç'te meden çalışmaktadırlar, rüzgânn yönüne ve rumları oluşturulması ve işiemesl gerekmekte19671977 yıllarını kapsayan 10 yıllık süreçte sise aldırmamaktadırlar. Uyuyan bebesinl llaçdlr. Yurdun belirli tarım alanları ve tanmsal denetim ve araştırmalar yapılmış, 1977'de zaladığt ağacın altında unutup, zehirlendlğinde ürün endüstrisinin kurulduğu bölgelere dağılararsız düzeye düşürülebildiği bildirilmiştir. Bu farkına varan aileler vardır. Askerden dönen cak bu kurumların birbirleri ile ilişkili ve işbirçalışmalar sırasmda sütünde yüksek oranda kocasının elbisesini tarım ilacı İle yıkayıp giyliğl İçinde çalışmaları sağlanmalıdır. llaç saptanan iki anneden birinin Kuzey Afrldi r en kadınlarımız vardır. ka, bir başkasının Güney Amerika'dan yeni ••• Denetim, hem doğadaki canlı varlığmın dönmüş Isveçliler olduğu görülmüştür. AraşYanlış uygulamaların can kaybına neden hem de bu işte calışan ve yakınlarının sağlıktırmaya göçmen anneler alınmamıştır (3). olması yanında bir başka gercek» doğa denlarının denetimi biçiminde olmalıdır. İlaclama işinde çalışanların korunması gesinln altüst olmasıdır. İlaclama şirketleriÜzücü bir başka yön; bir grup tarım llaç, amacıyla komşu ülke Bulgaristan, özel maske ne abone olan çiftçilerin, zararlı olsun olma antidotunun ülkemizde yapılmaması ve hatta ve giysi kullanmayı zorunlu tutmaktadır. Ayrısın, tarlalarını sık sık llaçlatmaları sonucu; satılmamasıdır. < ca bu işte çalışanların ifadesine göre; bazı tarım alanlarında yaşayan yılan, tarla faresi, Kalkınmış bir Türkiye umudunun, hayvanİlaçların kullanımları sırasmda kendilerine şeav hayvanlan ve bazı kanatlıların önemll deresız, insanları sakat ve hastalıklı sessiz bir ülkerli yiyecekler dağıtılıp yedirilmektedir. cede azaldığı Çukurova da calışan Veteriner keye dönüşmemesi icin fazla gec kaimadan ••• hekimlerce belirtilmektedir. (4). konuya eğilmek zamanıdır. İlerl ülkelerde çalışmalar ve önlemler alı19791981 yıllarını kapsayan blr araştırma nırken ülkemizde durum hiç de iç açıcı değilsırasında Bursa'nın Mudanya Zeytlnbağı llçe(1) Reed, L G.: Ambio, 5: 202, 1976. dir. sl halkı ile yaptığımtz görüşmelerde, köylüler (2) Helle, E., Olson, M., Jensen, S.: Ambio, 1967 yılında Kızılcahamam'da 65 çocuk, dağlarda avlayacak tavşan bulamadıklarını bll5:261263, 1976. Elbistan'da 27 çocuk yıkanmamış ilaclı meydirmişlerdir. Yine bu araştırma İle 10 yılı aş(3) VVestöö, G., Noren, K.: Ambio, 7: 6264, veieri yedikten sonra ölmüşlerdir. 1972 yılında kın süre ilaclama işinde calışan tarım Işçile1978. bltle mücadele amacı ile başa, cilde, elbiselerinde bazı nörolojik bozuklukların ortaya cıktıre sürerek, odalara püskürtülerek kullanılan (4) Sırmalı, Ş.: Klşisel Konuşma ği gösterilmiştir (5). tarım ilacı 73 kişinin zehirlenmesine, 7 çocuğun Yurdumuzda tarımsal llac olarak kullanı (5) Özyurt, G., et al.: Tübitak TAG431 Proölmesine neden olmuştur. 1967 yılında yalnız|esl. lan üc tür kimyasal maddeden bir grubunun 6 EKİM 1981 Tanmsal İlaclama ve Ilgînç Olaylar Sakatlar Yılı!.. u yıl «Sakatlar Yılı...» Ne demek sakat? Çoğumuz «sakaU dıeyinoe sağır, kör, topal, çolak birisini anımsanz. Oysa sakat kavramı daha geniştir. Bedensel açıdan tamam görünen bir insan da sakat olabilir. Kişinin bozukluğu ilk bakışta saptanamaz, s&katlığı daha derinde olabilir. Geıi zekalı bir çocuk, dolaşun bozukluguyla yetersizleşmiş bir büyük, ya da süreikli bdr hastalığın pençesinde yeteneklerini yeterince kullanamıyan kimse de sakattır. Acaba Turkiye'de bu İnsanlar için ne yapılıyor? Şimdi iyi biliyorum ki bu satırlan ofcuyaaı Mşi, kıskıs gülüyor ve diyor ki için için: İlahi İlhan Selçuk, güldürme beni... Sağlamlar için bile ne yapıyoruz toplumda? Sıra sakatlara mı geldi? Bizde sakat dediğin adam yazgmyla başbaşa bırakıhr. Hem sağlam dediğimiz kişilerin çoğu kafadan sakat olduğuna göre bir ayırım yapmaya hakkımız yofe. Bazan bir kör, bir topal, bir kolsuz insan bedensel eksikliği olmayandan daha aağhklıdır. Böyle bir yanıtm doğru yanlan olabilir. Saikatlığın nerede başlayıp sağlamhğın nerede bittiglnl saptamak çok zordur. Ama ben bir başka noiktaya değinmek istiyorum. B ••• Acaba aşırı llaçlama sırasmda kullanılan bu ilaçlar ne olmaktadır? Atmosfer ya da başka bir doğa olayı ile taşınması sözkonusu olabilir mi? Bu soruya llginç örnekler verlleblllr. 1901 yılında Büyük Sahra'nın kum ve tozlarına İngiltere ve Avrupa'nın bir bölgesinde rastlanması dikkatleri çekmlştlr. Daha sonra Kanada'nın Alberta bölgesinde 1950 yılında çikan orman yangmının dumanlarının 9 gün sonra 8.000 km. uzaklıktaki Orta Avrupa'daki bazı yerleşme bölgelerinde görülme6l, atmosferln cok uzaklara taşıma gücunü kanıtlamıştır (1). Troplkal ve subtropikal ülkelerde kullanılan DDT'ye Guney Kutbundaki penguenlerde yüksek oranda rastlanması, komşu endüstri Olkelerînden hava İle taşınan asiditenin Kuzey Isvec'teki balıklarla ormanlara zarar vermesi yaşadığımız yılların önemü olaylarındandır. Bu olaylar, atmosferin rüzgâr ve yağmurla taşınmada etken olduğunu ortaya koymuştuf. . GOnflmOzde tarım llaclarının dölOt (fetus) üzerlne zararlı etkileri İle ilgill araştırmalar Amerika'da deney hayvanlarında, Macaristan ve Romanya'da kromozom üzerinde sürdürülmektedir. Finlandiya'da tarım llaclarının yoğun olduğu saptanmış körfez sularında yaşayan ayı balıklarında üremenin durduğu saptanmıştır. Yapılan otopsiler, bu hayvanların yumurtalık kanallarının tıkandığını, rahlmlerinin öo değişikliğe uğradığını göstermiştlr (2). ileri ülkeler, denetim altında ilaclama yaptırarak hem savurganlığın önlenmesl hem de çeşitli yollarla canlıların. zarar görmesıni ön a/ma Burhan E ARPAD "Yıldız'dan Çamlıca'ya STANBUL denizl yokedilmiş blr kıyı şehridlr. Istanbul, ağaçları ve yeşil örtülerl yokedilmiş bir betonlar yığını şehlrdir. Günümüz İstanbul'unun beledlye sınıriarı yüzölcumü yaklaşık üçyüz miiyon metrekaredlr. Yaşayan insan sayısı dört milyondur. Üstuste bir sıkışıklıkta bunalmış bu insanların azıak hava alabileceğl parkların yüzölcumü kiml korulan da eklersek, yarım milyon metrekareye zor iılaşır. Kişi başına blr metreciık yeşil örtü. Türkiye Turing kurumunun Istanbul belediye başkanlığıyla vardığ\ yazılı anlaşmalar sonucu halka açtığı Yıldız Parki, . Malta ve Cadır Köşkleriyle Emirgân Korusu Köşklerine, son olarak da Çamlıca Tepesi'ne halkın yığın yığın koşma8i, İstanbui'da yaşayan insanların ne denli bunalmış olduğunu gösterlr. Eylül sonunda halka açılan Çamlıca Tepesl ve tesisleri dolayısıyla calışmaların ayrıntılarını acıklayan kurum genel müdürü sayın Gülersoy. Oamlıca yöresinde kimi kamulaştırmaların cok yararlı olacağını söylüyor. Yerden göğe haklı. Şunu da ekliyor: tÇünkl, tepedeki yapı ve bahce Ihtiyaca yetmeyecektir.» Ne var kl, Istanbul'un ve özellikle Boğazicl'nln doğa ve kültür mirası açısından büsbütün yokedilmemesi icin bilinçli bir savaş veren Celik Gülersoy, sadece çıkar cevrelerince değil, kiml uzman kişiler, ya da burokratlarca da yokuşa sürülmektedir. Bu arada kurum üzerine klmi teknlfc bllgl vermekte yarar vardır. Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu, 1923 yılında Atatürk'ün isteği ve koruyuculuğuyla. Batı ülkeleri benzer kuruluşlarına uygun olarak çalışmalarına başlamıştır. Milletlerarası işbirliği alanında karayolu turizmi icin vazgecilmez «triptik» belgesi vermek başlıca yasal görevlerindendir. Triptik, yabancı plakalı bir araç bir başka ülkeye girdiğinde, ora kurumunun hazineye karşı para sorumluluğunu yüklenerek verilen giriş ve cıkış belgesidir. O araç ülkeden cıkmazsa Turing kurumu devreye girerek gerekli ödemeyl kendi kasasından yapar. 1971 yılına kadar Türkiye'ye gelen yabancı araçlar ttrlptik» belgelerinl kendi ülkelerinden almakta ve parayı da o ülkeye vermekteydi. 1971'de Gümrük ve Maliye bakanlıklarıyla imzalanan bir protokole dayanarak Türkiye Turing Kurumu Türkiye sınır kapılarında tTriptik» belgesi vererek hazineye karşı paraca sorumluluğu yüklendı. O tarihte Federal Almanya'da Triptik belgesi icin 110 mark ödeniyordu. Bir çeşit damping yapılarak Türkiye bunu 50 marka indirdi. Şimdilerde 60 mark alınıvor. Sonuc cok verimli oldu. 1971'de Turkiye'de sadece 20 bin araç için Triptik belgesi alınmıştı. Son yılda bu sayı 150 bin araca yükseldi. Zira Turing Kurumunun sınır kapılarında 24 saat açık olan büroları büyük bir kolaylık sağlamıştı. 150 bin arac sayısmı 60 markla çarptığımızda Türkiye otomobil kurumunun hazineye sağladığı yıllık dövizin dokuz milyon marka yükseldiği görülür. Kurum bu paraları her akşam bankaya teslim ederek Türk parasına çevirmektedir. Sıfırdan başlayarak 9 milyon marka, yanl 450 milyon Türk lirasına yükselen gelir, büyük bir planlama tltizliğiyle ülke yararına kullanılmaktadır. Kapıkule Gümrük tesisleri için şimdıye kadar 500 milyon lira gider ödenmiştir. Belediye'nin park, koru ve kimi eski yapılan için ödenilen paralar yüz milyonu aşmıştır. Bu arada yıllardır yüzüstü bırakılmış Şlşli'de Atatürk müzeev işlne katkılarda bulunarak çok az bir giderle bitirilmesini sağlamıştır. Ne var kl, bütün bu olumlu sonuçlar ve başarılı çalışmalar, Kurum ve yöneticileri icin bir bakıma ol«msuz avranışlara, yol actı. Bir yılda dokuz milyon Mark gelirin yanıltıcı çekiciliğine kapılmış kimf Turizm otori•teleri. Türkiye Turing ve Otomobil Kurumunun milletlerarası kuruluşlarla işbirliği yaparak gercekleştirdiği Triptik görevini üstlenmek için yasa tasarıları önermektedirler. Kızılay, Turizm Bankası, ya da sigorta şirketlerl gibi kurumların bu görevi verebilmek Istemiyle. Bunu başardıklarında Türkiye Turing Kurumunun kısa sürede gercekleştirdiği yararlı işler durmakla kalmayacak, başlıbaşına bir meslek uzmanlığı gerektlren tTrlptik» düzenlemesl aksayacak, döviz geliri duşecek ve ihracat trafiği felce uğrayacaktır. Kurumun birer pırlanta gibi yeniden bulup ortaya cıkardığı Belediye koru, tepe ve tesisleri eskl bakımsızlığına düşecektir. Cubuklu Salt Hallm Paşa korusu ve köşkü. Gülhane Parkı ve Sarayburnu uzantısının örneklerl böyle kötümser düşündürüyor. Turizm Bankası'nın Kilyos tesisleri ve yörenin yürekler acısı durumu da ortada. . . İ I in dokuzyüz altmışlardan pekâlâ olasıdır. bu yana, radyoaktif kılıHalen, tüm dünya ülkelerinnan izotopların tıp dalınde uygulanan doğum kontolu • da kullanılması, özellikle ürenüfus planlaması yöntemleri, me endokrinolojisinde (formon yetersizllği yanmda sakıncalalar bilimi) büyük gelişraelere rı da bulunan metodlardır. Ziyol açmıştır. ra, çeşitli yöntemlerin, üstünÇoğu zaman, gerek hastalan lükleri yanında, zararları da mız ve gerekse meslektaşlarımevcuttur. Ancak ne var ki, mızın çeşitli sorulan ya ceşimdllik, vüzmilyonlarca insan, vapsız kalmakta ya da yanıtla türlü nedenlerle, bugünkü yönrımız tatmin edici olmamakta temleri benimsemek ve bunlaridi. la yetinmek zorundadırlar. Hatömeğin: tâ tıp otoriteleri, çok yakm 1. Yumurtalıklarda, yüzlerce bir gelecekte, bugün uygulanyumurtacık olgunlaşma süremakta olan yöntemlerde büyük cine girdlği halde neden bun• HALEN DtİNYADA UYGULANAN değişiklikler olacağı kamsında lardan sadece blr tanesi istisdeğillerdir. DOĞUM KONTROLUNÜFUS PLANnalar kaideyi teyit ettiğine göİnsanlarda, üreme faahyetiv re olgunlaşır ve döllenmeye ha LAMASI YÖNTEMLERÎ YETERSÎZ le ilgili, üzerinde çalışılmakta zır hale gelir de diğerleri köolan konuları şöyle özetlemeVE SAKINCALIDIR relir?... Ve bu yumurtacık, nimiz mümkündür: çin herhangi bir günde, bu be «Çinlilerin, ziyaretçi hapı «nilirlenmlş olgunluk düzeyine uteliğinde ve cinsel ilişki sonralaşamaz da belli bir günde bu Dr. Günhan YAYLA sı kullanılan maddeler, yumurtsevöreye erişir?,.. lam«'sonrası • ifthhabilen îîaÇlar, Bir tek yumurtacık, en ilerl kl mekanlzmalan, bilinçli ya sel» nitelikte idl. Zira başanya san cismi eriterek döllenmlş düzeyde, olgunlaşma sürecine da bilincsiz, haberleşmenin ulaşıhncaya kadar en az 80 yumurtlama zamanmın saptageçerken, başlangıçta, bizzat devamlüığım kanıtlamaktadır.. vak'ada, sonuç olumsuz idi. lanmasım engelleyecek maddekendi ünit'inln oluşturduğu mad Ve insanlarda, üreme fizyolo Bunun nedeni ise, o tarihte, ler, Gonadokrinin türünde bazı de (sibernln) onun olgunlaşmasını önler ve kendi geliştikçe de jisindeki «sibernetik düzen», go henüz siberninlerin bulunma tip «sibernin»ler, sürekli olarak giderek öbür yumıırtacıklan kö nad, yâni tohum hücresi oluş mış, yumurtacık olgunlaşması hormon salgılayan, hazne veya relür. Aksi halde dÜ25ensiz ve turan bezler düzeyinde, bunla ile ilgili deneylerin tamamlan rahim içine yerleştirilen ki bu sonuncu piyasaya çıkmıştır zamansız, herhangi bir günde nn içinde oluşan «SİBERNİN» mamış olması idi. oluşabilecek olgunlaşmalarla ler aracılığı ile gerçekleşmekTüp bebek konusunda değin araçlar, ttaslangıç halinde bir hem anarşik bir durum ortaya tedir. dikte, Aldous Huxley'i anımsa gebelik olsa bile özel etkileriyle ayhk kanamayı başlatan madçıkabilir, hem yüzlerce yumurta Sibemin'ler bir doku tarafın mamak elde değil. Sanırım, bu cık döllenme yeteneğine sahip dan meydana getirilen hormon konuda, kurgu bilim yönünden deler... olabilir ya da, olgunlaşmadan tabiatında maddelerdir. Fren öncülüğü Hıudey yapnuştır. YüAynca, geriye dönüşü olan ve körelmeden döllenen yumur leyici etkileriyle, kendisini oluş lar önce yazmış olduğu «Yeni cerrahl kısırlastırma teknikletacıklar dejenere olabilirdi.. turan dokunun faaliyetini kon Dünya» Vomanı ile kadınlara rl, erkek tohum hücrelerinin çocuk doğurtmuyor ve bebek faaliyetini önleyerek kontrol al2. Gebeliğin hemen başlangı trol ederler. ler, rahim içi yaşamlarının ta tında tutan kimyasal yöntemler, cında, henüz adet zamanı daDemek kl, siberninler aracılı mamuu «kavanozlarda» geçiri yumurtlama zamamnı saptahi gelmemiş bir kadında, sarı cisim (yumurtacığın olgunlaşıp ğı ile gerçekleşen sibernetik yorlar idl. yan metodlar, gebeliğin engelatılmasmdan sonra o yerde olu düzen, en üst düzeyde, en doğBugün, gerek «in vitro» (kül lenmesiyle ilgili bağışıklık yönşan gudde) yaşammı sürdürme ru ve en yararlı şekilde organ tür ortammda) yapılan deney temleri... düşünülen ve başlan ye devam eder de, gebe kalnıa lan ve üreme faaliyetini kon ler; gerekse «in vivo» (canlıda) gıç halindeki araştırmalan oluş yan kadında, neden zamanında trol altında tutmaktadır. araştırmalar, üreme sorununda turmaktadır. Ama öyle görünüeriyerek dejenere olur?... 1978 yıhnda, ilk «tüp bebek» hayli ilerlemenin gerçekleşme yor ki, pelecekte, gerek üreme, Böyle olmasaydı, san cisim, gözlerini dünyaya açtığı zaman, sini sağlamıştır. Yumurtalık gerekse üremenin kontrolu, her hormon salgılamaya devam e bu olay hayli sansasyon yarat içinde, yeterli olgunluğa ulaşan halde, sibernetiğe dayanan sidecek ve^hörmonal düzen bo mıştı. Yöntem, «tam ve bilinçli» yumurtacıklann, insan vücudu berninler eracılığı ile düzenlezulacaktı.* Rahim içine gebelik bir bilimsellikten çok, «deney dısında döllenme ve gelişmeleri necektir. yerleşince, buradan, san cisim yaşammı sürdürme işaretini alır. Deneysel olarak, rahim içine bir boncuk yerleştirildikte, san cisim, kısa bir süre için ÇAĞDAŞ YAYINLARI «kandınlabilmiştir..» Ne var kl sonra yine dejenere olmuş ve adet gerçekleşmiştir.. 3. Ve nihayet bir gebelik oluşmuşken, sonradan ilâve bir gebelik çok nadir görülen haller dışında niçin meydana gel mez?... Zira, mevcut gebelik mahsulü, cıkardığı hormonlarla, başka hormonlann (siberninlerin) çıkışını uyanr ve böylece yeni yumurtacıklan olgunlaşma süreçlerine sokmaz. Bugün, bu sorulann yanıtlan nı verebiliyorsak bunu «SÎBERNETİK» ve geçtiğimiz yıl bulunarak, kısmen kimyasal tanımlamalan yapılabilen «SÎBERNİN» lere borçluyuz. Sibemetik, Grek kökenll, «ge mide dümen tutan, kaptan» anlamma gelen «Kubernetike veya Kybernetes» sözcügünden tü retilmiştir. Kısaca: canlı ya da makinede, haberleşme ve kontrol bilimidir. Evrende, özellikle canlılar arasmda, veya bu canlılann vücutlan içinde «haberleşme» (en formasyon) veya «işaret» (signal) esasına davanmayan bir başlangıçsonuç ilişkisi (processus), yok gibidir. «Haberleşme araçlannm 1lerideki gelişmeleri, insanlarla ma kineler, makinelerle insanlar ve makinelerle makineler arasındaki mesajlann gittikçe artan bir önem kazanmasma yol açacaktır. Tüm bu haberleşme, mesaj ve düzenlemelerden çıkacak veya çıkabilecek sonuçlar belirli kavramlar içinde sınıflandmlabilecek ve uygulama yol 464 sayfa: 250 lira lan bulunabilecektir.. tşte sibernetik ve sibernetiğin amacı budur.» Toplum İçinde haberleşme sorununu çözümlemek için «dil» ve buna ek olarak da «teknik» gereklidir. Dil'i bir anlatım, uISTEME ADRESİ ÇAĞDAŞ YAYINLARI yan, mesaj, gereğinde bir emir, bir hesap verme veya he TÜRKOCAÛI CAO. 39*41 sap sorma gibi kabullenmek mümkündür. CAĞALOÛLU ISTAMBUL însan vücudunda, aşağı etki (dovm regulation) ve başa tep B SibernetikGelecekte Ureme ve Doğum Kontrolu Üç yıl önce ağır bir hastalık geçirrniştim. Sokağa çıktığım ilk günleri anımsıyorum. Bir «Orman kanunu» içinde yaşadığımızı o zaman anladım. Ad gerçek dank etti kafama... Gördüm ki toplum yaşamında kimse kimseye hasta mıdır, sakat mıdır, yaşh mıdır, yetersiz midir diye bakmıyor. İnsanlar birbirlerini çiğneyerek yaşamaya çabalıyorlar. Bilincsiz bir koşuşma, eşine az rastlanır bir kargaşa, alfcta kalanm canı çıksm kuralının acınuasız uygulaması toplumda geçerlidir. Göz göre göre çarpıyor, biri omuz vuruyor. Beriki horozlanıyor, taşıtlara binmek bir soruii, sokakta yürümek bile olanaksız... Her dakika neler olabileceği bilineıcez. Arabalar neredeyse kaldırımlara saldınyorlar, insanlar arasında en küçük bir dayanışma bilinci yok... Sonra iyileştdm, unuttum o günleri... Ama «acaba bu toplumda yaşlı, sakat, hasta, ihtiyar kişilerin nasıl yaşadıklarını düşünüyor muyuz?» sorusu kafamdan çıkmadı. Çünkü kimse «güçlüyüm, gencim, sağlıklıyım» diye ne övünsün, ne de kendine güvensin. Bir dakikada herşey değişiverir. • Hem de nasıl? Ülkemizde bugün 67 milyon sakat bulunduğunu söylüyorlar. Bunlarm kimi doğuştan, kimisi sonradan olmadır. Trafik kazaları ülkemizde bir iç savaş gorünümü yaratmıştır. Karayollanmız mezbaha gibidir. İş kazaJan da cabası... Ama saglamların bile birbirine sevecenlıkle yaklaşamadıkları bir toplumda, sakatlarm durumunu kim düşünecek? Sağ lamlara iş bulunamazken sakat1 an çahşma yaşamına kim katacak? Anadolu'nun bazı yörelerinde (bereket versin) sakatlık doğaldır, esmerlik, sarışmlık, uzunluk, kısalık, şişmanlık, zayıflık gibidir. Okulda, işyerinde, mahallede, yakın arkadaşlıkta biri seslenir: Lan kör... Yada: ^Lan Çolak... Bu seslenişin içinde inanmazsıniz ama bir sevecenlik yatar. Kırsal kesimlerde sakatlık sorunları daha kolay çözümlenir. Ama çarpık kentleşmenin ve bozuk şehirleşmenin kuralları içinde yalnız sakatlar değil, ihtiyarlar ve hastalar bir cehennemi yaşıyorlar. Bu yü dünyada sakatlar yılı...luÜ?.l"»^) \ Peki, biz ne yapıyoruz? Anhyorum maddl olanaklanmız, kıt, ekonomik çöküntü içinden çıkmaya çababyoruz. Peki, moral yönden birşeyler yapılamaz mı? însanhğın sevecenliğuıi ve karşılıklı dayanışma ^elsefesini alabildiğine işlemek olası değil mi? Hayır. Küçük Amerika olmak özlemleri içinde benimsediğimiz felsefe: Her koyun kendi bacağından asılır. Doğrudur. Biz koyun oldukça bizi bacağımızdan asacak kasaplar hiç eksilmez. • 1931 Cumhurıyet 6 EKİM 1931 îstanburun kurtuluş günü Nadir Nadi Atatürk llkeleri Işığında ÜYARICAR çtktı; îstanbul bugün en mefcabul edildikten sonra sut bir gününü yaşıyor. Sultanahmet'te toplanan Esaret ve tahakkümden Darülfünün talebeleri, kıkurtuluş ve hakimiyete ge taat, askeri ve mülki liseçiş gibi muazzam bir haler, diğer mektepler Takdiseye rastlıyan 6 ekimin sim'e doğru yürüyüşe baş büyüklüğünü tstanbul'lulıyacaklardır. lar pek haklı olarak Tam saat onda muhteunutmıyacaklar, onun ha lif mevkilerden atılan toptırasım ilelebet yaşıyacaklarla limandaki bütün gelar ve yaşatacaklardır. miler düdük çalmaya başHarbi umumi mütareke layacaklar, bu sırada hersini müteakip en evvel işkes şehitlerimizin hatıragal edilen ve işgaline en sma hürmeten bir dakika sonra nihayet verilen yer olduğu yerde duracaktır. îstanbul'dur. Biz bugünü Taksim Cumhuriyet abiböyle her ekimin altısında desinin önündeki nutukkutlamakla kalmayacak, lardan sonra abide yanınonun manasmı, istiklalin da hazırlanan tribünün öne demek olduğunu biznünde geçit resmine başden sonrakilere de öğretlanacaktır. meyi vazife bileceğiz. Gece muhtelif semtlerîstanbul'un kurtuluş güde fener alayları ve eğlen nünün dokuzuncu yıldönü celer tertip edilecektir. mü bugün şehrimizde meBelediye bu gece Perapa rasimle kutlanacaktır. Salas'ta ordu şerefine bir at dokuzda Kolordu Kuziyafet verecektir. mandanlığında tebrikler Bir iflâsın kronolojisi : 19501960 Cumhuriyel Sahlbl: Cumhurlyet Matbaacılık ve Gazetecilik T.AŞ. adına NADİR NADİ Genel Yayın Müdürü HASAN CEMAL Müeseese Müdürü EMİNE UŞAKLIGİL Yazı Işlerl Müdürü OKAY GÖNENSİN Basan ve Yayon: Cumhuriyet Matbaacılık ve Gazetecilik T.A.Ş. Cağaloğlu Türkocağı Cad. 3941 Posta Kutusu: 246 İSTANBUL Tel: 20 97 03 BÛROLAR. • ANKARA : Konur Sokok 24/4 YENİŞEHIR Tel: 17 58 25 17 58 66. Idare: 18 33 35 • İZMİR: Holit Zlyo Bulvarı No: 65. Kat: 3. Tel 25 47 09 1312 30 • ADANA: Atatürk Caddesı Türk Hava Kurumu Iş Hanı. Kat 2 NO: 13. Tel 14 550 19 731 İmsak 5.18 Güneş 6.59 6 EKİM 1981 öğle Ikindl 13.02 TAK VİM 16.16 Akşam 18.45 20.15 Tatsı