Katalog

31 EKÎM 1981 u partisi 61« Ekim pazar gecesl saat 20.30 da Başbakan Rallis, yenildlğın ^ıldır*'âk ıçm Büyük Britanya Otelı'ndekı basın merkezı ne ç .dı undreas Papandreu ise. saat 22'de gazetecılere haber gonderdı Onları, kazandığını acıklamak Için 22 30 da Kastrı'dekı evine cağırdı Kastri, şehirden 25 kılometre ötede. Üstelık seçım gecesı, saat 22'den itıbaren sokaklarda arabalarin dolaşma9i yasak.. Gerçl bu yasağ: PASOK'çular fıılen ortadan kaldırmaya başlıyor lar ama, herkes de yasaları göz göre göre cığnemeye mecbur değı' ki. Sonra, bu da olmasa ncsıl araba bulunup nasıl yetışı lecek Yetişild; diyelim.. Top'cntının haberını gazeteye vermek Icin yeniden Basın Merkezi'ndekı telekslere donmek gerekır O do büyük vaklt kaybı venı iktidarın organızatörleri arasında, eski iktldarın cok dikkot ettiğı böyle ayrıntıları daha umursayan yok.. Nitekım gozetecilerln dörtte ücü Buyuk Britanya Orelı'nde çareslz kalıp. basın toplantısının televizyondan nakledılışım beklemeye razı oldular. Benım, daha önce anlattığım «televlzyon yıldızlığı» avantajımla şansım yaver gitti Bır araba bulup, Yunanca bıien bır gazeteci arkadaşla saat tam 22.30 da, Kastrı'dekı evın bahçesı etrafında, «PASOK» diye tempo tutan kalabalığı yarmaya basiadık. • Cumhuriyet 7 Altan OYMEN «DİSİPLÎNLİ» BİR PARTİ Bahce kapısındakl kontrolü de aştıktan sonra, bizı arka bar ceye sevkettller.. Orada bir teras var.. Gene blr partılı kalabalık tarafından omuz omuza doldurulmuş. Gelebilen gazetecıler. te levızyoncular da, sarı kartlarını sallayıp ön sıralara geçmeye cabalıyorlar.. Papandreu daho gelmemiş.. Ama geleceği yer belli. Evin terasa acılan arka kapısından cıkıp, orada ayakto konuşacok.. Arkadaş: Tabll dedi.. 10 bucuk dediler ama, şimdiye kadar zamanında geldlğîni gören yok.. En az yarım saat geclklr.. Papandreu'yu bu gecikme alışkanlığını değıştırmesi icın ikaz etmeye, etrafındakl kımsenln cesareti yokmuş,. Partl dışarıya karşı demokraslci ama, lclndekl parti disip tan cok cıddi bır yuzle, gecenın galıbı gorundu Ustünde yeş.le çalan blr elblse ve kahverengımsı bır kravat var. Müthlş blr alkış. Arkadan bastıran PASOK'çular, gazetecilerl ittı. Biz de gerıye doğru dayanıyoruz.. Yoksa, once birbırimizln üstune, sonra da hep bırlıkte Papandreu'nun ustüne yıkılacağız.. Cok ayıp olacak.. Ve sonra sorular sorular Daha cok Yunanlı gazetecıierin İC polltlka sorulan.. Ekonomık durum. Enfiasyon Para değerl.. Dış politlkadan da Amerıka ve NATO ılışkııerı. Ortak Pazar. Papandreu. bu konularda, secim kampanvasmın başındayken «NATO'dan cıkarız». «Üslerj kapcıtırız». «Ortak Pazarı da bırakırız» dıye yüksek perdeden başlayıp kampanya ılerledıkçs yumuşattığı antl Amerikan ve anti Avrupa formülleri daha da yumuşatıp anlaşılmaz hale getırdi Ama bir Yunanlı gazetecının önceden talim edıp ezberlemış gıbı okuduğu Kıbrısla IIglll sorusu gelince hemen somutlaştı: Seclm kampanyasında pek cok ekonomlk reformlardan bahsettınız.. Bunlardan hangılerinin onceliği olacak? Herş«yd«n önc« tam bir ener|l programı hazırlayarak gelişmeye yönelik bir ener|i politikası saptayacağız.. İkİncl olarak, ilgill işletmeleri sosyalize etmek suretiyle ülkenin madenlerlnl kontrol altına alacağız.. Sosyalize etmekten ne anlıyorsunuz? Bizim sosyallzasyon progromımız. altyopı alanlarındfl v« diğer anah'ar sektörlerde toplumsal kontrolün temlnat altına alınmasmı amaçlar.. Tekellers ve bağımlılığa karşıdır... Pekl sosyalize ettiğinlz işletmelere tazminat ödeyecek misıniz? Anayasamızm 17'nci maddesl, devletleştlrecek yerler İçln blr mahkeme karorı alınmasını geroktirir.. Ve bunun tazmlnatının da bir bucuk yılda ödenmeslnl şart koşar. Devlet hazinesi de blraz boş görünüyor... Biz önce bunun blr bllançosunu ctkartıp Yunan halkına sunacağız.. Tabil bu, bizim ekonomlk prOflramımizm gerçekleşmesıni bıroz gucleştırecek ama, iyımseriz Yapacağız. e^ecepiz İyımseriz de.. Bu konularda fazla somutlGşmak, hesap kıtap acsından kolay değil.. Zaten seçim ler öncesınde Papandreu'nun vaatlerinln para olarak değerinl saptamışlar. Yuncnistan'ın dört yıllık bütce gellrlen başka hıcbır işe tek kuruş harcamaksızın sadece bu vaatlere ayrilsa gene de yetmezmiş. Bu bakımdan böyle konularda konuşmak güç.. YAKLAŞÎM DEĞtŞÎKLÎĞt Dış poütıka alanının bazı bölümlerlnde de konuşmak, artıR eskisı kador kolav değih Programınız yabancı sermayeyi ürkütmez mi?. Hayır, yabancılar blzlm programımızı lyl Incelerler ve ne yapttğımızı görürlerse bu konuda gerileme olmaz.. Reformlarınız icin paraya ihtiyac var.. Ve Yunanlstan dış yardıma muhtac. Dış yardımlar acısından olumlu cevaplar aldınız mı? Fransa'nın, Almanya'nın ve öteki ülkelerln blze yardım etrnelerini bekliyoruz.. Almanya'dan da yardım bekllyorsunuz ama, onlar İçln blr zaman «Amerlka'lıların Avrupa'dakl bekçîleri» falan demlş* tinlz?.. Yunanistan'daki yeni Sosyallst Partlsl olarak kendl klmllğîmizi bulmak gibi blr mesele vardı. Zomanla görüş açıları ve yaklasımlar düzeltlliyor tabii.. Alman Sosyal Demokratları İcin de öyle... Andreas Papandreu icın artık ic ekonomik polltikada seclm öncesi sözlerinl yuvarlaklaştırmak, dış ekonomik polltikada «göruş oçısı ve yaklaşımı düzeltmek» zamanıdır. PASOK kurulduğundan beri hiç kongre yapmamış. Kongre başkan tarafından çağrıhyor ama başkan böyle bir şeye şimdiye kadar gerek gÖrmemiş. Seçim kampanyasmdaki iç politika vaadlerini ger çekleştirmek için fon kuruîsa, buna Yunanistan'm 4 yılbk bütçesi yetmez. Bu bakımdan Basbakanm halka stmaçag] bir konu gerekli, O da şimdilik Kıbrıs. Papandreıı Kıbrıs'ı ve belki Esre'yi de Amerika'ya ve NATO'ya karşı politikanın pazarlık kozu haline getirmeye çalışıyor. Bunlar da, Yeni Demokrasicilerin seçimden önce hazırlayıp dağıttıkları broşürlerden karikatürier.. Rallis'in kazanacağını gösteren karikatürler doğru çıkmadı ama, yukarıdakiler içln şimdiden aynı şey söylenemez. «0A», Yunanca «cak», «cek» eki.. «Yapılacak.. edilecek» ya da , «Yapacağız.. edeceğiz» derken bu kellme kuılanılıyor. Yeni Demokrasiciler diyorlar ki: Andreas o kadar ÇOK «Yapacağız edeceğiz» dlye konuştu ki, sonradan bunların altuıda boğulacak. SERTLİK NOKTASÎ ÎSE Ama Işte o blr nokta, Kıbrıs noktası var kl, Papandreu orada «yaklaşım düzeltmek» yerine «yaklaşım sertloştlrme»yi hesabına daha uygun buluyor: İki acıdan: 1 Daha önce de belirtmeye calıştık: Pek cok aîanda politika değişikliği yapılırken, kamuoyuna da blrlncl plâna cıkarılacak bir konu vermek gerekir.. ki ötekıler fazla göze carpmasm Bu konu Kıbrıs: dolayısıyla «Doğu'dak! düşmon» Türkiye'dir 2 «Türkiye'nin düşmanlığı» adı altındaki Türkiye düşman lığı, Amerıko'ya ve NATO'ya karsı şimdiye kadarki politlkalarda kullonılabilecek ve sonucta belkl fayda da getlrebllecek en iyi araçtır Ya da Amerıka ve NATO'ya karşı şimdiye kadar kl politikanın amccı. zaten böyle bir fayda sağlamaktır. Papandreu baş'angıcta: NATO'dan çıkacağım.. demiştL Bunu sonradcn: NATO bizim cıkorlarımızı korumuyorkl.. Türklye'nlnkfni koruyor.. hahne getirdi.. Yani: NATO'nun askeri kanadından ckma niyetı beslemezdim, eğer NATO Türkıye'den cok, benim cıkarımı korusaydı.. Bu şlmdi yavaş yavaş: NATO'nun askeri kanadından cıkmayabilirlm, eğer.. Şekline aönüşüyor. Yanı Kıbrıs, bu arada belki Ege'yle ilgill Iddlalar, Andreas'ın Amerika'yla oturmak istediği gorüşme masasmın başlıca pazarlık konusu haline gelmış bulunuyor. Zaten Yunan Başbakanının Kıbrıs konusunda sesıni yükseltirken, Amerika'yla ilişkileri üzerınde son bırkac gün lcinde söyledikleri de ılgınç. örneğin Alman Dergisi «Spiegel»e söyledikleri: Biz küçük bir ülke olarak Amerfka Birleşik Devletlerl gibl süper bir devletle bir cepheleşme aramıyoruz. Ve Yunan halkını maceraya sürüklemek istemiyoruz. Bütün konularda miızakerelere başlayacağız. Ve akılcı olacağız. Ancak ülkemizln ulusal çıkarlarını savunacağız.. «Uiusal çıkar» da artık belli... linınln katılığıyla meşhur.. Ne yapılacak. ne söylenecek bütün yetkiler başkanda.. Ve onun dedığine uymayanlar, kendilerıni en kısa yoldan kapı dışında buluyorlar Üstelik başkanın bır başka yetkisi daha var: Partlnın Kongresi ancak o isterse toplanabiliyor. \/e kurulduğu 1974 yılındanberı, yanl yedi yıldır Baş kanın böyle bir Isteği olmamış Kongre toplanmamış.. Bunu partl icinden sorup kurcalayabilmek de kımsenin haddi değıl. Yunanlstan'da partilerl bellrll zamanlarda kongre yapmaya zorlayan, partl lcl illşkıleri kurallara bağlayan bir yasa da olmadığı icin, kurcalamanın da zaten faydası yok. Bu demir dlsipllnln havası, gazetecilere de sinmiş.. Bizım arkadaşın yavaş sesle söylediklerinın dışında gecikmeden dolayı sızlanan oimadı. Kalabalıgın lcinde bekliyoruz. Bahce, ağaclıklı, genlş bir bahçe.. Çlmlerln arasında mantar biçiminde yer lambaları var.. Renklerl PASOK yeşili.. Ev Iki katlı.. Teraslı.. Üst katı balkonlu.. Eski görünüşlü, ama büyük.. Büenlerden bir gazeteci: 10 odalıdır.. dedi. Baba Papandreu kendisi yaptırdı.. Sonra da Andreas'ın çocuklarına vasiyet etmiş.. 1974'den sonra Cuma günü Klprıyanu geliyor. Bu konuyu hemen konusacağız. Ben de Kıbrıs'ı ziyaret edoceğim.. Zaten Kıbrıslılar bizim «emrı vakl»!erl kabul etmediğimlzl bilirler.. PEKİ NASIL, HANGİ PARAYLA? Işte bu somutlâşma o geceden berı devam edıyor. Papandreu, hangi televızyona, gazeteciye demec verse bir yolunu bulup Kıbrıs konusunu bırincı plâna cıkarıyor. Kendisine sorulan başka bazı soruiar da var ama, onları cevaplamayı fczla zevkli bulmadığı belli: İşte bazı örnekler: Devraldığınız butce açığı büyuk. Arka arkaya üc yıldır enflasyon oranı, yüzde 25 civarında. Bunu nasıl halledeceksiniz? Koordine edllmiş eylemlerle.. Bir cok cepheslyle blrden ele alacağız.. allece gelip buraya yerleştller.. Semt de sakin bir sayfiye yerL Yalrtız şehre gidlp gelmek meseledir.. ZOR SORÜLAR KOLAY SORU ...Ve nıhayet saat 11'i bıraz geçerken. evin teras kapısı açıldı. Televizyon projektörleri oraya döndu. Ve sevinçll olmak Sedat ERGİN ANKARA Yunanlstan'ın Sosyallst Başbakanı Andreas Papandreu iktıdara gelişlnin haftasmda verdığı «Yunanlstan Türkiye'nin tehdidl altındadır» yolundaki demeci ile Turkiye'ye karşı sertlik politikasını resmen başlattı. Daha önceki konuşmalarına bakıldığında şaşırtıcı gelmeyeh bu cızgı, Türk Yunan ilişkilerınde «yenl sıkıntılara gebe» bir dönemı acmış bulunuyor Papandreu'nun sertlik polltikası önıimüzdekı günlerde yalniz.cc Türk Yunan ilişkılerlni etkilemekle kalmayacak NATO ıcınde de blr dlzl tartışmaya yol acacağı aniaşılan bu politika, Washıngton Ankara Atına ücgenindeki dengeyı sarsacağa benzıyor Bu dengelerdekl oynamaların Turkiye'ye dönük yansımaları da Türk dış politikasını bir hayli uğraştıracak Yunanıstan'dakl yenı hükümetm Türklye'ye karşı tutumu ve bunun Türk dıpiomosisine etkileri şu başlıklarda özetlenebılir: 1 Papandreu bu sözleriyle acık bir şantaj polıtikasına başvüruyor Yunan Başbakanı, ülkesin>n Turkıye'nın tehdidi altında bulunduğu ıddıasını canlı tutarak bunu Batı ıle yapacağı pazarlıkta bır koz olarak kullanmak istıyor Amac, yaratılan hayalı bır tehdıt de Ege'dekj Yunan pozısvonunun meşrulaştırılması ve ABD güvencesı altına alınması 2 Yunan Başbakanı'nın sözlerinae dıkkat ceken bır nokta, tehdıdın kendisine Sovyetier Blrliğı'nden değıl, Türkıye'den goidığın, one surmesi Bu NATO ıttıfakının ana felsefesi ile de belli bır celıski oluşturuyor. Papandreu bu sozlen ile Sovyetier Bırliği'ne kar$ı do «clcek atma» polıtikasına gırıyor. Boylelikle konu büyutülerek Yunanistan NATO ıcınde ön plana getırılmek ıstenıyor. 3 Papandreu'nun sözîeri temelde Yunan diplomasısinın Türkıye'ye dönük cizgllerinde bır değışıklıği gostermıyor. Yunan tezj aynıdır: Ege'de Yunanistan lehındekı oldu bıttı'lenn korunması... Papandreu, Kıbrıs konusunda Türkiyeyi bunaltmaya çahşırken, toplumlararası görüşmeler de kesildi. Kıbrıs soranunun çözümü de artık eskisinden daha güç. Papandreu, Yunanıstan'ın Ege'de «nazım devlet» olması yolundakı geleneksel tezı sürdurmeye karariı gozukuyor. Tek değişıklık, aynı te2 dıplomasıde ışlenırken daha «nümayişkâr» nuanslcrın belırmesidir Rallis dönemınde Türkiye ile Yunanistan arasında fiözü edılen yumuşama surecı artık sona erdi. Ancak sözü edılen yumuşama sürecınde de Yunan dıplomasısinm özü acısından değışıklık yoktu 4 Nuanslardakl bu değışıklık Dile, ortalığı yeteri ölcüde karıştıracak Cünkü NATO'nun Güneydoğu kanadının güc Sîgorta ernek\'\er'm\n pazartesi ödersecek ANKARA (THA) Sosyal SıgortHiar K.uru:nu'ndan emek 1J, maJul duJ ve yetim aylığı aıarılanrı 4'uncu dnnern üc ay hfcUrının ?amlı olarak pazar tesı ^Jnünden ıtibaren rtdene ce^T hiidjrildi SSK yetkiliierınden edınilen bıl^ılere gore avans üarkîarı, sosyal yarciıın zamlarının tark ları vp asıJ maaşlar avnı çekle Sayın Vasa ge reğmce dul ve vetimlerin tntibak ışlemiennin mayıs ayında tamamlandıftınj oun ların ma yıs I93l'de almış olduklan avanaa mahsrıp edllereh; 1981 a ğustos dönem) aylıklarınm tam olaraK ödendlğini söyledi ler Edınilen bılgıiere göre ma lullük ve yaşlılık aylığı alan sı gortalılarm hazıran aymda baş layan ınübaltlan tamamlandı 2 kasım pazartesi «ününden itı baren Ödenecek üç ayhklar da Öaha önce dafhtılan avanslara mahsup edilecek. Kadırga Endüstrl Mealek Llsesi'n de dün törenle açılan Atatürk Anı tı, tümuyle okul Öğretmenlerinin ve öğrenci lerinin çabalanyla yapıldı. Anıtın projesı Okul Müdürü Selahattin Kamber tarafından yapılırken, gerçekleştirilmesi de okul öğrencilerine duştü. Dısandan hiçbir katkı olmak sızın gerçekleştirilen anıtın 29 ekimdeki açılışma başta EmınÖnü Kaymakamı Güngör Erdoğan olmak üzere, kalab a lık bir konuk topluluğu da katıldı Törende, öğrenciler çe şitli halk oyımlanndan örnekler sunarken Kurtuluş Savaşını simgeleyen bir de oyım gosterdiler öte yandan Tünel'deki Alman Ko leji'nde de Atatürk büstü 29 ekimde yapılan törenle açıldı. İstanbul Bakırköy Ticaretlâ sesi'nde de Atatürk bustü, Atatürk'un kişi liğinin anlatıldığı bir törenle açıldı. Öğrendler gerçeklestirdi lendinlmesl ıle koşut qlden vumuşama oolıtikasında temel sorunların çozümü yönunde hıcbır ıierleme olmasa da taraflar karşılıklı olarak havayı olumsuz yönde etkıleyecek davranışlardan kaçınmaktaydılar. Yenı Yunan hükümetı, bu eğillmde değıldlr. Şımdı Papandreu'nun takmdığı tutum ile NATO'nun Güneydoğu kanadında ıtt'fakın «tesanüdü» sarsıımaktadır. Orneğın Papandreu'nun NATO Başkomutanı General Rogers'in Yunanıstan'ın askerj kanadına donüşünü sağlayan planım kabul etmeyeceğınl soylemesi buna kanıt olarak gösterifebılir. 5 Önumuzdekı günlerde Türk Yunan ılişkilerl acısından Yunanıstan'ın bu tutumunun başarılı olup olmayacağı, ABD ile yapacağı savunma ışbirlığı anlaşmasının ne şekilde bağlanacağı ıle ortaya cıkacak. Yunanistan Başbakanı her ne kadar ABD aleyhınde atıp tutsa da, söz konusu anlaşmayı bazı yeni koşullarla sonuclandıracağını belh ederek VVashıngton ile diyalog kapısını aralamış bulunuyor. Bu müzakerelerde Yunanistan Türkiye Ile S'nırlarının ABD güvencesı altına alınmasını ve Turkiye'ye verilen silah sistemlerınde eşitlık ısteyecek Papandreu'nun ABD'nin Türkiye ve Yunanistan'a yaptığı yardımlarda uyguladığı 10'a 7 oranlamasına da karşı cıktığı ve tam blr eşitlik istediğı haberleri de yaygındır. 6 ~ Söz konusu anlaşmayı Rallİ8 hükümetl seclmler yaklaştığı bir sırada yarıda kesmışti. Türkiye ile ABD arasındakl savunma Işbirlığı anlaşması Yunanistan ile ılgill herhangi bir hüküm ıcermıyor. ABD, Yunanistan ıle yapacağı anlaşmada Atına'nın Türkiye ile olan sınırlannın korunması yolunda güvence verılmesıne ilişkin ıstemıni kabul edecek m ı ' Bu halde Ege'deki Türk Yunan sorunlarında ABD doğrudan taraf bir ülke durumuna girecek Türk tezi Ege'deki sorunlann ıkilı müzakereler yoluyla cozumlenmesıni öngörüyor Guvencenm verılmes' halinde ABD de bu müzakere sürecine dahil olacak Bu nitelıkteki blr guvencenin 12 Ada'nın Yunanistan tarafından anlaşma lora aykırı olarak silahlandırılması olgusuna karşm verilmesı Ankara acısından düsündürücü blr gelişme olarak ortaya cıko caktır 7 Papandreu'nun iktıdara gelişı, yalnızca Türk Yunan ilişkılerlni etkilemekle kalmıyor. Kıbrıs Rum yönetımı lıderi Spı ros Kıprıyanu'nun Atına'ya vcptığı zıyaretten sonra PASOK hü kumetinin Kıbrıs sorununda daha aktif Dir politika izleyeceği de resmen acıklandı Yunan hükümeti Turkiye'ye karşı saldırıyo gececek, bırcok ulkenın merkezinde diplomatık girışimlerde bu lunarak Türkiye'yi suçlayacak 8 Papandreu bu polıtıkası ile Kıbrıs konusunda Türkı ye'yı bunaltmaya calışırken, sorunun coztîmüne dönük olarak gırılen ve yazın ortalarından berı devarff eden sürec de toplum lararası görüşmelerin kesılmesi ıle son buldu Batılıların do destekledığl bu sürecte Waldheım'ın getırdığ önerılerle cözü me vakm bir noktaya gelınırken herşey durdu KTFD Baskan. Rauf Denktaş, Papandreu'nun iktıdara gelışınden duyduğu ra hatsızlığı gızlemıyor Özetle Kıbrıs sorununun cözümü eskisin den rlaha aüc bjr doneme gırmiş bulunuvor 9 Papandreu yalnızca Türk Yunan ilişkılerl ve Kıbrıe sorununda değıl Ortadoğu'da da Türkiye'vı yalıtma siyaseti izllyor Bunun ılk gostergesı FKÖ lideri Yaser Arafnt'ın Atına'yo davet edilmesi ve buradaki FKÖ burosuna Ankara'daki büroya kıyasla daha 'yüksek bir temsıl statüsünün, büyükelci'ık statü Sünün verilmesi. Bu politikanın Ortadoğu'da Türkiye'nin önüne gecmeyi amaçlayacak başka adımlarla sürdürülmesi tahmin edi lebilir. 10 îste bütün bu gelişmeler Türk dış politikasını ciddi bn bıcimde etkıleyecek Bu gelışmelerin ışığında aralık ayında yapı lacak NATO Bakanlar Konseyı'nin de bır hayli hareketh gecme 8ı bekleniyor. Bu toplantıda Dışişleri Bakanı İlter Türkmen ıle Yunanıstan'ın yeni Dışişleri Bakanı Haralambopulos'un göruşüp görüşmeyecekleri bıle henüz belli değıl, YARIN: BUNDAN SONRASl... <a^ ö<e OvJ roa9 Oe rt\^ CİZGILİ YAYINLAF! Turkocgı Cad 3941 Caesloğ'dSi PK. 246 İstanbul Telf 2ü 97 03'29