Katalog

15 EKİM 1981 Cumhuriyet 9 tina nm Ege de 12 millik karasuyu iddiası kabul edilemez Avrupa Parlamentosu'nun Yunanistan' gözeten kararı, BM Deniz Hukuku Konferansı'nda tanımlanan "takımada devleti,, kavramına ters düşüyor 9 9 1 Tü &\ • 1 hava karsı Doç. Dr. Tuncer GÜVENÇ (Ege Üniversitesi Denlz Bilimleri ve Teknoloji Enstitüsü) Avrupa parlamentosunun eylül ayında Fourcadg raporunu eaa8 alarak kabul ettiği karar tasarısı Ege denizini bir Yunan gölü haltne getlrebilecek icerik taşımaktadır.. Türkiye'nin hic blr bioimde kabul etmeyeceği, Yunanistan'ın karasularını 12 mile çıkarma cabası, Ege denizlnde Türkiye'nln geclş hakkı, kı ta sahanlığı hava sahası glbl pek çok sorunu dq birlikto IçermektediBu karar Türkiye açısından gecerll olmayacaktır ancak Yunanistan'ın ege denizindeki ikill sorunları uluslararası platformlara çekme politlkasının sonucu konuyu önümüzdeki günlerde adalet dlvanı veya hakem mahkemesine götürmeal beklen melldir. Yunanistan karasularını 12 mlle çıkarırsa Ege denizin dakl Yunan suları yüzde 63 oranında artarak 60 bln kilometre kareden 110 bin kilometrekareye cıkacaktır.. Ege denizinde tarafların görüşleri ve gelişmeler şöyle özetlenebllir: < • Yunanistan adalarında kıta sahanlığı vardır dlyerek Ege Kıta Sahanlığının tümüne sahip olmak Istemekte, karasularını 12 mil'e çıkartma tehditlnl sürekll ayakta tutarak Kıta Sahanlığı sorununu da bu şekilde cözümlemek Için uğraşmaktadır.. Eğer Yunan savları gerçekleşirse 12 millik karasuları kıta sahanlığı eorununu Kıta Sahanlığı anlaşmasından cok daha iyl blr şeki'de cözümleyecektir. (Kıta Sahanlığı haklorı deniz dlbi ve dip altını llgllendlrmekle karasularında Ise tam egemenllk hakları bulunmaktadır..) Ayrıca adaların kıta sahanlığına sahlp olması Ise 12 mil dışında kalan bölgeleri de Yungnistan'ın kıta sahanlığı yapacaktır., AFT'nin uyguladığı 50 millik bahkcı'ık bölgesi de uygulanır «a Eae gercekten blr Yunan gölu olacaktır.. Bövlece Ege deniz dibl, dip altı, su sütunu, su QstQ ve hava sahası lle Yunan kontrolü ve Egemenliğl altına girecektir. Buna karşı Türklye'nln Istekleri Ege'nin ortak blr denlz olduğu, her iki ülkenın de ortak yararlanması gerektiği, ilkesfne dayanır Ortak denlzde ortak cıkarların' her Ikl ülke'nin, bölge ve dünya barışına hizmet edecek şekilde ikill görüşmelerle bağ daştırılması gerekmektedir. Türkiye çok zorunlu olmadan (12 yıl sessiz kaldıktan sonra Candarlı arama vapıyor) tek taraflı girişimlerde bulunmamıştır Sorunların cözümü icin yaptığı her jest blr ödün olarak kabul edilmese de iyl niyete dayanmıştır.. Adalet divanındakı başarısı bile basit bir haber gibi karşılanmıştır.. Karsılıksız kalan 714 sayılı notamın kaldınlması. Yuna nistanın NATO'ya girişinin veto edilmemesi ve 1923 Lozan v« 1946 Paris anlaşmalarına göre Yunan egemenlik haklarının kı sıtlandığı silahsızlandırılmış Ege adalannın silahlandmtmasım sorun vapmama gibi iestler Yunanhlarca daima ftdün olarak kabul edilmiştır. Karasulannın bugünkü genişllfll olan 6 mil TÜrklye'nin ka 2 Birle^mlş MlHetler Denlz Hukuku Konferansında Adalar arasında yapılan ayrıma aykırı bir karar almış ve ayrıca. 3 Dünya'da henüz cözümlenmemiş IsvecSSCB, (Gotland), NorvecSSCB (Svalband). FransaKanada (St Pierre Et Mıguelon) gıbı çöiümlenmekte olan bir cok sorunları baltalayı cı bir karar alarak hukuk yapmak durumuna düşmüştür.. Yunanistan'ın Ege'de adaların karasularını 6 mllden 12 mlle çıkartmaya hakkı olduğunu belırtmesi ile TürkYunan sarunlarını cıkmaza sokma cabası Içine girmiştir.. önoe Yunanistan TörkYunan sorunlarını hicbir zaman İkill ve anlaml görüşmelerle cözümlemek istememiştlr. Dalma üçüncü güclere uygun gördüğü zamanlarda sorunları havale etmeyi gelenek haline getirmlştir AET'dekl davranışının arka sından s»orunu Adalet Dlvanına veya hakem mahkemesine gö türme cabalarının gelmesl beklenebiltr Yunanistan bir eecim öncesi dönemdedir Ve Karamanlls Iktidarınm aecimlerl kaybet mesl veya secimlerden cok zayıf blr şekilds cıkması olaaıdır. Halbukl Karcmanlls AET'ye sağcı Llberal blr Iktldar ve demok rasiyl korumak İcin girmiştir. Arnavutluk, Yugoslavya ve Bulgaristan'la cevrlli olmonın ve Fransa ile sıkı Iş birllğlnln ye tersizllğini anlcyarak Halg planına göre NATO'ya girmiştir. Bu durumunda Karamanlis secim öncesi dıştg bir başarı kazan mak ve AET'nin Yunanlstan'a yardımını kamtlamak gereksln meslnl duyarak mllletveklllerlnl harekete gecirmiştir. Arna bu neden sadece zamanlama lle llgilldlr. ikincl ve belki de en önemli neden Libva ABD nnlosmazlıflı dır.. Libya ABD anlaşmazlığında klmin haklı kimln haksız oldu ğu tartışmasıno glrmeden Ege konusuna etkislnl görmek gere kir.. Llbya Körfezlnde Llbya'nın egemenlik sahası lclne aldığı bölgede ABD deniz kuvvetlerl manevra yapmıştır ve Ikl ülke kuvvetlerl nrasında bir havta carpışması olmuştur ABD karasulannın 3 mllden fazla olmoBim kabul etmeyeceğinl de söyle miştir.. Bilindlğ. gibl ABD Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Kon feransmın hazırladığı sözleşme metninl yeniden görüşme ko nusu yapacağını 1981 de bMdirmiştlr.. Türkiye Fge'de karasularının genişletilmesinl hicbir şekilde kabul etmeyeceğini acıkca bildlrmış ve bunun bir catışma nedenl olacağını dosta düşmana duyurmuştur, Avrıca Yunanistan'ın 10 millik hava öahası savını Türkiye' kabul etmemekte ve 6 mil dışındo uluslorara6i havo sahası iş leml uygulamaktadır.. Şimdi bu durumda gortk 6 mil dışmdakl hava sahasında, gerek karasuları genişletildiği anda ö mil dısında ortaya cıkabl lecek durumda Yunonistan tek başma kalacaktır ABD'nin bu konudikl tutumu acıktır NATO'nun tutumu ise esasta farklı ol ma olanafiına sahip değildir. Yunanistan'ın dayanablleceöi tek organ AET olarak görülmektedir., Böyle blr durumda Yunanis tan ne SSCB'yl ve ne de İsrail'i ve hatta Libya'yı yanında bulabilir. AE T Ise ancak parlamento kararı şeklinde dolaylı yoldan Yunanistan'ın yanında olabilir, r * / Ege Denizinîn bugünkü durumu Türk karasulan, Türkiye'nln kıyılannda ince noktalar içinde kalan bölgeler Yunan karasulan, Yunanistan'ın ve Ege Denizindeki Yunan adalannın etrafmdaki ince cizgili alanlann içinde kalan bölgeler. Bu bolgelerin dışında kalan alan ise uluslararası sulardır. Uluslararası suların ortasından gecen kesikli hat iki ulke arasındaki kıta, sahanlıgını belirlemektedir. Türkiye ile Yunanistan arasında bölüştürulecek bu kıta sahanlığı bölgelerinde 1 numarah kesim Trakya, 2 numaralı'kesim Anadolu, 3 numarah kesim Yunanistan ve 3 A işaretli kesim Yunanistan'm Girit adasının kıta sahanlığını belirlemektedir. 12 mile göre «Yunan Gölü» Yunanistajn'm karaaıılannı 12 mile çıkarma ran almssı halinde yani Avrupa Parlamentosunvın eylül aymda aldı£ı kararda yer alan Yunan görüşune ve savına gore, Ege Denizinde haritada göni» len gri tramh bölgenin tamamı Yunan karasulan ve Yunan takımada suları içine girecek. Türk karasulan Türkiye'nin kıyılannda ince noktalarî* gösterilen bölgede kalacak ve Çanakkale Boğazının altında kalan yatay cizgili bölge ile Saroz Körfezimn ağzındaki yatay cizgili küçük bölge de Yunar nistan ile Türkiye arasında böluşülecek kıta sahanlığı bölgeleri olmakta. Ayrıca AET parlamentosunun kararı ABD'nin denlz hukuku konferansında (1981) ve Akdeniz'deki tutumuno karşı bir tutum olarak da yorumlanabılir Bu karaı Birleşmiş Milletler Denlz Hukuku Konferansının en son scfhqsmrla so/ics.ne rrıetnı hazırlanmışken ABD tarafın tartışmasının sllahlı tartışmaya dönüştüğü bir dönemde alınmışm.ştır. Akdenlz'de deniz böîoeıerl uzerlnde hakların gecerlılıği tarttsmasının sılahiı tcrt şncwa dönuştuğü bir dönmde alınmıştır. Avnca alman kaıarla»' Türkiye'nin yaşamsal sorunlarına dar be Indireo n'vilkte olup Türkiye'nin tam üye olmak istediğl bir topluluğıin parlarnortosunca alınmıştır.. Böyle bir kararın blzl bağlamayacağı doğru olabilir, ama bizi etkllemeyeceâlni söyle yebilecek bir kjmse var mıdır?... Bizi bağlamayacak onemslz bir kcrar i&e clınrnosının önlenmesi icin neden binsi bakanlık yopmış iki buyükelci gorevlenciirilmıştır?... Ege Denizinde karasuları 6 mil olduğuna gore Ege'nin y'üzölcümJnıın daö'iımı Türk kara8uları yüzde 8,3 veya 15210 Km2, Yunan karasuları yüzde 35 veya 60,244 Km2 Uluslarorası sular yüzde 56,2 veya 95.586 Km2 Egede karasuları 12 mil olduğunda Ege'nin yüzölcümünun Olasılıklı Turk karasuları (yuzde 10 artış 2032 Km2) toplam 17.240 Km2 Olasılıklı Yunan karaauları (yüzde 63,9 artıs 49783 Km2). toplpm 110.030 Km2 Olasılıklı Uluslararası sular (yüzde 26 azalma 50&15 Km2) top lam 44.500 Km2 Egede Yunan adaları takımada olarak kabul eçjüdlğlnde Türk karasuları 6 mile göre 15210 Km2. veya yüzde 8,8 12 mile göre 15864 Km2 veya yüzde 9,2 Yunan karasuları. ve Takımada sulan 6 mile gore yuzde 78 veya 134 400 Km2. 12 mıle göre yüzde 83 veya 143.000 Km2. böluşülecek kıto sahanlıâı artığı yüzde 8,8 veya 15 210 Km2 Bunun tamamı Türklye'ye düşse yine Yunanistan Ege'yl tam bir Yunan gölü haline getirecektir... AVRUPA PARLAMENTOSUNUN KARARI, BİRLEŞMİŞ MİLLETLER DENİZ , HUKUKU KOMFERANSINDA TANIMLANAN TAKIMADA DEVLETİ KAVRAMİNA TERS DÜŞMEKTEDİR. bul edebllecegı en fa^la genişliktlr. Yunan karasularının arttırıl ması Törkıye'yı boğazlayan bir glrlşım olacaktır kl, bunu hio bir şşkılda kobul etmeyeceğıni süreklı olarak bildlrmiştîr v' TOrkıye Kıta Sahanlığı konusunda ıse Ege'de doğal uzan tı esaaına dayanan bir çızgı uzerınde ikih görüşmelerle eşıt ve ortak faydalanmayı ıstemektedir Doğal uzantı cizglsi üzerınde tortısmü elbetteki olacaktır. Ama Ege özel bir yarı kapa lı denizdir ve hic bir denızde bu derece ozel koşullar bulun» . mamaktadır Hicbir kural (karasuları. Kıta Sahanlığı Ekonomik bölge > Bu rienızde tam olorak uygulanamoyacağı icin buradaki cözumier 'ie özel koşullara uyan ozel cözümler olacaktır.. Hava sahası ve hava kondarlonnın FIR hattının yeniden düzenienmesı Türkiye'nin savunmasının stratejik gereğidir. Ege'de ucus kontrolunun ortak olması zorunlu bulunmaktadır.. AET NE İ3TJY0R?.. Ege 'i^enrdek! Yunan savları hakkında AET'nin görüşü ne dir? .. TürkYunan gorüşmşlerl hakkında resmı bilgller AET'ye Yu nanıstan tarafmdan varılmış ve 1978 tarıhli blr AET raporu ge nellıkle b>. bllçıiere dayanılarak hazırlanmıstır.. Kıta Sahcır.lığı konıiRunda Birleşmiş Milletler Denl? Hukuku Konferansmdc ve Adalet Dîvanmda Kıto Sahaniığmın pgylaşılmasının obıektU olarak deniz dibı yapısma dayandığı kabul edılmektedır Kıto Sahanlığımn ülkenın doğal uzantısı olduğuna göre sınırlandırmanın ık' ülke qrasında vanlan bir anlasmaya gö re yapılacağ devletler hukukunda bir Adanın Kıta Sahanlığını sımrlanriıracok hicbir bilgi ve belırtının (ın di cation) bulunmadığmı bu rapordi AET kabul etmektedır Eqp K'to Sahanıığınm da ayrmtılı ıncelendıği bu raporda Trakya smınnaa nerır ağzmın şeklım eşit uzakl'k ılkesının uy gulanna?"ia engel olduğunu ortak cı?gmın her iki kıta sahan lığının sının ile catışmadığı belırtılmekteriir Aynca Yunan Vanmadası ıle Adaların aynı temel üzerind© olduğunu fddK eden Yunanıstan'tn Takım Ado kavramı lle Ege daniz'nın Kıtc Sahanlıklannm tamammı ıstediklerini de belirt mekte ve bunu Yuncmıston'ın bir hukuk sorunu olarak gördüğunü Türkıye'yı Arialet Dıvanma gıtmeye razı etmek icin ortak bir basvunıvu ım7a ettırmeve cai'ştığını bellrtmektedir.. l u rnpordo AF1 Kıto Sahanlıömın ne olduğu, Adaların kı ta sahanhğ ve Yuran savlarının derecesıni acıkça belirtmek tedır Avrupa parlamentosunun eyiüi 1981 de aldığı korardq, 1 yuranıstan'ın bir Takım Ado Alkesi olduğunu, 2 Bııt'irı Fue'de Adoiannm Kıta Sahanlıkları olduğunu, 3 Yunanıstar'm Ege kara sularını 12 mlle çıkartma hakkı oldufiunn Foıjfcade'ın raporu üzenne kabul etmıştır Şimdi bu karar AET Rakanla1 Kuruluna sunulacaktır.. Gercekten ocak 1978'de AET'nin görüşleri blllndlğlne göre Yunanistan katılr'ıkfan sonra neden böyle bir raporu porlamen todan qec:rmek ıstemıştir AET ülkeleri ve AET Birleşmiş Milletler Den>z Hukuku Konferansını ızlemektedirler Ve burada ge lişen Deniz Hukukunu en az her ülke kariar bümektedirler.. Ay rıca Ing Itere Fransa arasındaki Fransa Kıta Sahanlığı üzerinde ve İngıitere'nın egemenlıqı altmda bulunan adaların (AngloNor mand adaları1 üzerınde f^ronsa'nın sqvlannı ve hakem mahke mesinln korarianm hem Bn Fourcade ve ekibi hem de bu parlo mento üyelep iy bılmektedirler Kısaca Avrupo parlamentosunca kabul edllen Fourcade raporunda (Devletier Hukukunda olmayan ve Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Konferansı sözleşme metnınde yer alan) Takım Ado Devletı kavramına tamamen ters düşen bir Yunan savı kabul erMmışt'r Rapor, bütun Eqe adalarının kıta sahanlıöı vardır demekle1 Ingiltere Franso arasındaki hakem mahkemesinin ko larlarına Avustralyo Yeni Gine Papua arasındaki antaşmala ra v© hatta Karayip denizindeki anlaşmalara aykın,' Bazı isyerlerinde toplu sözleşme uygulaması eiestirilere neden oluyor ŞOFÖRLER DEBTLi Bazı yoleuların bılgısizliğı ve ihmalk^rlı ğı jUzünden Belediye otoblısu şoförlermın çoğunun sinırleri »ürekli gerçin oluyor. Hattâ içlerindf tedavi olanl&r da var. Yolcuların otobüse bmıp, inerken ya da yolculuk sırasında kurallara uymamalan, şoförlerin haklı yakinmaların» nedw Oluyor. (Fotoğr»f: Ender ERKEK) tstanbul H»ber ServİsJ Ç«şitli işynrlerinde, toplu sözleşmelerin uygulanışına llişkin sorunlar yoğunluk kazandı. Hoover fabnkasında, bir yıjlık uygulamadan sonra, sozleşme niteliğinde olmadığı garekçesi ıle protokolün uygulanmBsından vazgeçüince işçıler sözleşmesiz kaldı. îstanbul Belediyesi ÎETT bünyesıne alman çevre belediyelerden gelen işçilere na kandı sözleşmeleri, n« de İETT söz. leşmesı tam olarak uygulanıyor. Habaş ve Santa Farma firmalanna ait 5 ilaç fabrikasınd», avans farkları borç kabul edilerek geri alınmayn başlandı.. Hoover fabrikagmd», bir yıl uygulandıktan sonra, protokol niteliğinde olduğu gerekçesi ile sözleşmenirj uygulanmasmdan vazgeçildi. îşletme adı GUlok Elektrik San. olan işyerinde, tarafların iradesi ile eski söaleşmenln bitim tarihin den önce imzalanan bir protokolle, yeni toplu sözleşmenin yürürlük tarihi üç ay öncesine almmıştı. tşveren taraf sendikamn Caaliyetinin askıya almmasmdan sonra, yaptığı yazılı açıklamada, daha önce imzalanan protokolün, toplu sözleşme niteliğinde olduğunu kabul etmiş ve uygulamayı sürdüreceklerini açıklamıştı. Ancak ıkı yıilık bir toplu sözleşme rtıteliğindekı protokolün bir yıllık uypulanmasından sonra, ışveren aldığı yeni bir kararla, protokolü tek taraflı olarak uygulamaktan vaz geçtiğini bildirdi. 600 civannda işçinin çahştığı fabrikada, sözleşme uygulamasından vaz geçilmesı ıle magdur durumda kalan lşçiler YHK'na ve mahkemeye başvurdular Protokolün yeni toplu iş sözleşmesınin baslangıç tarihmi üç ay önceye alma dışında, tümü ile normal eir toplu aöiBİeşme olduğunu ve sözleşme niteliğmdeki bu protokolün tek taraflı feshedilemiyeceğini öne $üren işçiler, söBİeçmede ver alan tkinci yıl famlarının ve sosyal haklarının ödenmesini ıstiyor lar. tşveren ise protokolün sSzltflime niteligini taşımadığını, bir yıl süre ile kendi iradeleri ile uygulandıftım, şimdi ıse bu protokolün fesh edilmıs olduğunu $avunuyor. Do^an sözleşme boşluğuna karşılık, YHK'nun yenileyeceğı iÖJileşmenin geçerlj olacağmı belir tiyor. İstanbul Belediyesi IBTT bünyesine alman cevre belediyelerden gelen işçüer. top> lu sozleşmelerinden doğan hak larının uygulanmamasından yakınıyorlar Kendi isyerlerinde dahjı ön» ce bağıtlanmış söz.leşmelerın pek çok hükmünün uygulanmadığmı, ÎETT sözleşmesinin ise lehte hükümlerinm değil, sadece disipline yönelik ve aleyhte hükümlerinin uygulandığını öne süren işçiler, bugüne kadar yaptıkları başvuru ve şıkâyetlerden bir sonuç alamadıklannı belirtivorlar Çevre beledıyeler ışçileri uygulanmıyan haklarınî öjsetle şöyla açıklıyorlar: «Yemek bedelj (bazı belediyeler alıyor), fazja çajışma ücreti, vakarak bedeli, bayramparası, 1 maas ıkramıve (bazı belediyeler aldı), iş riskı zammı kontenianda olmadıkları gerekçesi ile yıllık izin çocuk eğitım bedeli.» Habaş ve Santa Parma firmalanna ait 5 ilaç fabrikasmda çalısan işçiler, YHK'nun bağıtladığı sözjeşme hükümle rine aykırı uygulama gerekçesi ıle Böiçe Çalısma Müdür lüğüne başvurdular Beş ilaç fabrikasınd» VHK' nun bağıtlad'âı sözleşme ile 1. yıl için öng(ir»ılen üoret artışlan, Konaev kararı ile ödenen avans tutannm altmda kalıyor. îşverpn bu farkı ışçiyt borclandırarak gen elıyor Sözleşme ile saSlanan haklar, daha ftnce firienen nvRnslarm altında kalaa dahl, far, km borclandınlarak ışçiden ererl alınmasınm YHK'nun ilke kararına aykırı olduğunu belirten işçiler, avrıea sözlesmede de buna olanak tanıyan bir hüküm bulunmadığını belirtiyorlar. • Çapa Tıp Fakultası sınıf kartımı kaybettım. Gecerslzdır. Belediye otobüsü soförleri zamansızlıktan tuvalete bile gidemediklerinden yakınıyor "Yokular anlayıs istanbul Haber Servisl Cok guc ekonomik ve sosyal koşullar altmda calıştıklarını soyleyen İstanbul Belediyesı'n deki bir grup otobüs şoforü, belediye otobüslerlne binme, inme ve araclar içindeki davranışları hakkında halktan ba* zı dileklerde bulundu ve vatandaşın belediye şoföröne yardımcı olmasını istedi Her gün bınlerce yolcuyu taşıyan, aynı zamanda bilet kontrölünü yapan. durakta blrıken vatandaşları otobüse ca buk bınmeleri ve ilerlemelerl icin uyaran, bir cok yolounun sorularım cevaplamak zorunda kalan, kımı zaman ceşitli 8öv. gülere uğrayan belediye şoförlerl, bu konulardakı dertlerı ve dileklerinl şöyle dile getirdiler: «Bel«dlye otobüslerinds biletcilerln kaldırılarak yerln» bl let kutulannın konmasmdan buyana sorumluluklarımı* coğaldı. Bir yandan İstanbul'un troflğinde 200 • 300 volcunun sorumluluğunu yüklenerek f o förlük yapıyoruı, diğer vondan yolcu fazlalığının, bilaisizliğln Vs ihmalkârlığın yarattığı «orunlör ila u^rcisıyoruz. &\ı b« ledive şoförlerinln «!nlr|«rl 9ü* rekll qerqlndir Hatto ioimizd» sinir tedavisi pörenlerimiz dahl var. Üıülerck söylüyorur, bazı yoteular otobüse blnerken, inerken veya yolculuk sırasında kurallara uymuyor, Böyle vatandaşlarımızın eğitilmesini istiyoruz.» Otobüse biletslz bınen bazı kişilerin, şoförün uyarısına roğmen dlğer yolculardan ısrarla bilet satın almaya calış tiğını, kimi yolcuların ıse bilet ya da pasosunu otobüse bın^ örnek olarak ele alındığında, sozkonusu otobüslerde 35 oturarak, 70 ayakta olmak uzere en fazla 105 yolcu taşınabıliyor. Elde daha az kapasıtelı otobüsler de bulunuyor Her otobüsun ortalama 100 volcu taşıyacağını varsayarak, 954 otobus günde 95 b.n 400 yolcu taşımaktodır. Yoğunluğun eşit dağılmadığını da aözönün şim, arkada otobüs mü kalmadı» şeklinde konuşmaya başla dıklarım soyleyen beledıve Ş° forlerı, «Hergün sıkışık ve ayakta işlerlne gidip gelmek zo runda knlan vatandaşların sinirlenmelerlne hok vermemek mümkün değil, ancak herkesln aynı otobüsler! kullanmak zorunda olduğunu unutmamalıyız ve bfndiğimız otobüste ar kadan gelenlere yer acabllmek İcin mümkün olduğu kadar ilerlemeyi prensip edlnm«llyiz» diyorlar. Otobü6e binemeyen veya otobüse bindığınde güc şartlar da yolculuk.^opmak zorunda kalan vatbndaşların, kendıleri ne zorluk çıkarmamasını Isteyen İstanbul Belediyesi otobüs soförleri, kendi çalışma koşullan hakkında da sunları söylediler: «Günde 7.S saat calısıyoruz. Yemek tatllimiz yok Zaten öğlen tatüj verilse de brüt 65 IIranm netıyl«$ nerede nasıl karın doyurulabilinir Sabah 5 dokika geciken bir şoföre o gün fş verltmez. Üstelik ceza olarak 2 yövmiyesi kesillr. özür dileyerek bellrtellm ki. mcrkazi duraklarda dahl belediye şoförüne tuvalet vapılmamıstır Şoför. bu ihtivacını ya umuml tuvalatlarde, vo da kahvelerin tuvaletlerlnde glderir.» Yolcuların, «Hadi şoför bey geç kalıyonız. daha nereye yolcu alacaksın kardcşim, ar9 kada otobüs mü kalmadı » şeklindeki yakınmalarına şoförler §u yanıtı veriyor: «Herkesin aynı otobüsü kullantnak zorunda olduğunu unutmamalıyız. İçerdeki bir yolcunun bir adım ileri atmasıyla 20 kişi daha otobüse binebilir.» de bulundurduğumuzda, özelliKİe ış saatlerınde İstanbul'do kımı otobüslerdeki volcu soyısı 300'ü buluyor. Otobüse bınınceye kadar ıcerıde yer olduğunu, yolcuların blr adım atması halinde daha 20 klşınin binebileceğım soyleyen bircok vatandaşın otobÜ9e biner bınmez. «Had» şoför bey geç kalıyoruz, daha nereye yoleu alacaksın karde dikten sonra cıkarmaya kalktığinı Soyleyen belediye şoförleri, «Her Ikl yanlış hareket de diğer yoleularının otobüs kapısında uıun süre beklemesina ve otobüsün duraklarda ge rektiğinden fazla oyalanmasıno yolacıyor» dedl. 4,5 mılyon nüfusa sahlp İstanbul Belediyesl'nln elmdş 954 faal aracın bulunduğu bıldlrlldl. Maear tlpl otobüsler Avni KASA