Katalog

CUMHURÎYET 28 EYLÜL 1980 T arffisaf sîreoîa suno döçjinen son yczcmzöa {') Sutun ft3k! uysartrklardo kodınm, ur«tld oîoro* •rrveğinden yararlonıldığı halde, aşağılandığını ve bunun da dinset kural ve geteneıklerte pert cınlendlğlnl özetlemlş, öana sonra da eskl kttap dinierinin bu konuda getirdiğt kısıtiamalordon kısaca söz ederek isiâmiyet'in kodor genel bir görünümü sergiiemöve ıriîStık. islömlyet'ten sonraki sureçte, Bott toplunv. tonndakl geiişrrieyl boşka blr yaz.ya bırokarak. bugün 140C'üncü yı!ı kutianan Islâmiyetlr» kodın konusurtöakl düzentemesine değtnmefc ı»> tıyoruz. r olayiar ve görüşler Meric KARACAOVAL1 1400. YILINDA KADIN Tvct bıraVın (y'ne favda vermezse) dövum. &akara suresind* eKadınlcr s zln (evlat yetiştlren) tarlanızdır. Tarlanıza dilediğiniz gtbt sahip olun ve geleceğiniz lcin hazırîıklı olun>, yirte avnı surenin 282'inci oyetlnde d«: tErkoklerden iki tonık yapın. Iki erkek oîmazsa, bfıi unuttuğu vokit, öbürünun hatırlatması için, ikl kcdınla bir erKek tcnık oısu:!» deniimektedir. Böyiece İslâm kadmı heme'n hemen «Musiüman erkeğm yonsı kadar» haklara satiip olma durumuna aetirllmiştir. istâm kadınından bek!en«n v» tstenenîer orvrıca «Hadiss'erio de peklştırilmlstir. Ömeğln: «Eğer bfrlnin bırine secde etmeslni emredid oisayaım, elbeîîe kacınlcrm Kocaiarına sscd« etmeîerinı emrederdim» (Binbir Hodis 668) (2). Blr başka hcdiste de: «Kadıntn tumii avrettır. Muhakkak fcaoın evden cıkmca $eytan onu gdîetır. Kodının Allah'a en vakın olduğu vakit, e/inlrt d«rinliğlne gömüldüğü vokittir» donilmektedir. Bütun bu kuratlar giderek IslĞm erkeâl to* rofırtdcn kesınlıkle tkadın üzerinde egemen oima» bicıminde yorumlandığından, Islâmiyetin doğuşurtdcn daha yuzyıl geçmeden kadın tüm toplumsct yaşamdan çekiüp evine kapatılmıstır. Daha sonroki surecte, Osmanlı İmparatortiiğunda da aynı kısıtlafnatarm devam ©ttlritdiginl görüyoruz. 16 ve 17'lncl yuzyıllardokl fferman»tarda kodının giysilerinln bicim v* reoklerırtcten, sokağa cıkma günlerine kodar varan sırtırtama ve düzenlemeier yer almıştır. (3) II. S«lim dönemlne alt blr fermanda da: cistanbul'do camaşırci kodınlaro dukkan tutturulmo' masıno dair, Eyüp Sultan'da kadınların kaymakçı dukkanionno girmerrtetertne doir. 6*no kadınların peremelere (blr çeşit sandal) erkekterle beraber blnm&melerine dalr» emırler yozılıdır (4). Bu tür duzenleme ve ktsıtlatnaiar genellikte kentll kadmı ilgilendirmektedir. Kırsal kesim kadmı çoğunlukla bunlardan habersiz. bütün gucüyle gündöz tarloda, akşam ev işlednde çalışmakta, kafasında hiçbir yargılama yapmaksızın her buyruğa boyun eğmekte ve toplumun gerisine itılmış olarak yaşamını sürdürmekteölr. Erkeğiyle blrlıkte üretid olarak emeğini ortaya koyan bu k&slmde sınıfsal sömürünün dışında çoğu dinsel gelen^k v© göreneklerlri er« keğe sağladığt ayrıcalıklana do kadının sömü' rükdüğü apaoıktır.. Kadın erkek eşltllğınin smıfsol farKian açan bir olgu olduğunu ve islami inançların, gelenek ve göreneklerin toplumda geçerlılığinl koruduğu sürece, Kadınlorın dunjmunu değiştlrmek için yopılacak düzeltirrlerm (reformların), sınıfsal bir devrim yapmış olan Sovyetler Bırliği'nde bi!e tam boşarılı olmadığını 31 Mart 1980 gün ve 14 sayılı Almanca «Der Spiegel» dergıslrtd&ki, «Sovyet Asya'sı: Güvençelı Smıflar Peşinde» baslıkh röporta|da görüyoruz: t8 Mart 1927'de Uluslararcsı Kadmlar GCınu'nde sodece özbekistan'da yüz b!n kadın peçelerini attı. Boğnaz müsluman erkeklerl ci'gma döndüler. Peçe'erinl atan kcıdınlardan rastiadıklarını dövdüler, zorkı kirlettiler. öldürdüler. Sonrakl yılın 8 martında kadınlar yenlden gösterl yaptılar. Müslüman kadınların özgurluğü yerleşlnceye kodar bu «kâflr dişi köpeklenden kendl bobaları. kocalan ve erkek kardeşlerince öldü îsfârrrtyftt öncesl tCchnryy»» donem! toptu* ff>unoa en degersiz bir unsur gözüyie bckılan kadına, «ifYsam gtbi soyıtaa durumunım «islâmıyet» 1 e sağlandığı bıiinmektedır. 1 islâmiyet Arap Yorımodası'nda do£du§u ve Hz. Muhanv ır.et da yaşamı boyunca buradan ayrıimadığı iç.n, durumlarına düzeltim (reform) fletiriimek iı'.öfien, dogol olarak ve öncelıkle Arap dünyo* 6! kadmtâır. Bedevi Arap kcdınının o günkü dayantlmaz yaşam koşuliarından kaynaktonan 4ccrdın!a iigili islâm kurallan, dano sonrokl sureçte de, islâmiyeti kobui eden ve çok değh jik yaşamlan, gelenekleri, göreneklerf olan ulusîorın kodınlorına da oynen uygulanmtştır. Örneğin, Gökturk'ler ve Uygur'larcîa: «Kadın au» Içinc'e eşit hakiora sartrpti. Kadm gtyiml itibo rry!« kcpalı değildl. Hok va sorumluklar slyasartın en üst kodemesıne dek deKjüsa de, buyük cooto payiaşılmıştı. (1). Demek ki Arap olmıyan utu8ların kadınlan İslâmiyeti kabut ettikten sonra bu dinln kodınlar için buyurduğu kuralSora uymak zorundo bırckılmışîardır. Daha sonra da bu kurallara gönuldsn dohosı fanatlK b r ssküae bağlı Müslüman kodın tlpl ortaya cmmış ve 1400 yıl boyunoa değişmeden Günü1 müze kador gelmlştir. islâmıyetin getirdig'l yosalarJo, lcinde doflduğu duzeni değiştirirken. erkeklere buyük oyrıcalıklcr sağlcdığı gerceği Kuron'da cpaçtk beı t invstir Oneğln. «Mırasctlar erVek ve xız kardesierse, erke$e kodına göre îki hisse verl!T> (Nisa Suresi, oy« 11). Ylne aynı sur©nın D4'üncü oyetlnde; lErkekler kadmlardan ustürvtijr. Cürtku Altoh ontorı bircok şeylerle kodırv tordan östurt etmiştlr. Serkeşliğinden ytîdığınız ööüt verrn, sonra yatoklarında yal Benzer baânoz cevrelar.n henÖl 'idha TÎİTktye'ds de kökü kurutulmadığı lcln. tAtcturk DevrimUnin bölünmez bir parçası olan, kadının ozgurlük ve eşitlık duzeltimlerl (reformları). bütun İslam üikeleri için gerçek blr örnek olması gerekirken. ülkenrizde bile özellHO» 1950'den sonrc pek çok soldırıya ve yasal clmsyan kısıtlamalara uğramıştır. tslamıyet'te bir reform sayılabilecek olan eTOrk Yurttaşlor Yasası» ise, yine avnı bağnaz islam çevreterınin ıçlerıne sindiremedikleri büyük bir olgudur. • Bugün ilerıcl oidukiarmı g5stermek isteyen bozt İslom ulKeierinin seçilmış kadınları, çoğunlukla gelişmiş ülkelerln patronaiında düzenlenen tDunya Kadınlar Kongreleriınde boy gösterip, kadın sorunlarınt tartışmaktadırlar. örneğin, Mısır Deviet Başkanı Enver Sedot'ın eşl Cihan Sedat, Kopenhag'doki son konferonsta Şeksplr (Shakespeare)in «Kral Lear» odlı yapıtırdan dızeler okuyarak surdürdüğü tartışrnasından sonra, Kongrenin önerdlği «Eşitlik, Kalkınma ve Barış İçin Eylem» programını da kabul etrriştir. Açaba, nası) uygulayacak bu «Eşitlik» ilkesini, giderek koyu bir şenat düzenine giren ülkesi Mısır'da? lslam kodınlannın, foaşta din kurallormdan geien esitsizlıkleri görüşüp tartışablleceklerl bir tislom Kadınlar Konferansı» düzenlenmesine Cihan Sedat öncülük edebillr mi dlye düşünüyorum. Cünku gozetelerde okuduğumuzo gore, Dcm'marko Konferansında ev sahibl ülkenin Dışiş'erl BaVanı, kadınların havayollorında pilotluğa kabul edilmemelerinden üzüntu duyduğunu söylerken. kimi İslam Ülkeleri'nde kadının yarı beline kadar toprağa gömülüp taşianarak öldırülme cezasına carptınlması, iki dünya arasındakl göruş ve a$ama farkını COk beürgln blçimde ortoya koyuyor. M (1) (2) (3) (4) Tarih Sıiresince Ezllen Kodın, Cumhuriyet 11 ağustos 193a A. Altındol. Türkiye'de Kadın, Havass Yorınlan, 1980. Binbir Hodis, Mehmet Artf, Istonbul KJtobevl, 1959. Türfc ToplutnutKja Kodın, Turk Sosycl BK Dmlerl Der. Yay., sh. 385. A. Altındol, Türkiye'de Kadın, Havoss Yay. 198a n'erfn «ÎY«! h!n«rf 8«C Terör Sorununun Çözümlenmesi... u. celeyin 0ç ev ötedek, komçuya yorenl.ğe g günu oilecek gezlntiye c.kmak. akşam vaktı ırahalMi kahvesmde dostiorlo tavia oynomak, saban ctobüs duragınaa korkusuz taşıt beklemek oianaksızlaşmıştı. Blr kentten ötekıne otobüsie gıtmek icın ozel pasaport gerekl'yal Bazı kasotoa ve semtierden con korKusuyla goc başlomıştı. Ana babc^ar okuia gönderdtkleri cocuklarını «Akşama donecek mi?» diye kaygıyia beküyonardı. Ulk»nın dejerü sonatcılan, yazaTİorı. biüm adamîan. nekîmlert oydıntarı. eovcılan, birer blrer pusuva duşurulup öidurüîuyordu. Poüsin ve oskerın ö'dürülmest ner«deyse doğallaşmıştı. Bövle bır ortamda teröre «dur» dıyecek Dir et*.tn gucu beKier dutuma getırılrrıştl toplum... Şimdı teröre «dur» diyecek blr guc. ö!ken»n vosomında etkin duruma gTmiştir. 12 eyluiden bu yana ilk sonuCiar aa goruimüştur. Ne var ki yeni hükümetin hedef olarok saptodıği ftero' ooaklarmı kurutmak» için bir süre gereklidtr. Bu zarr.anı yeni yönetıme tonımak ve sabıriı olmak gerekır. Türkiye, terör ve anarsinin üstesınden gelmeiı; hem dö teror sorunu bır daha riortlamıyacok bic'frıde cözürrlenmelidır. Ancok kökîu bır çözömîe vurttasm yasoma haVkı çüven altına alınabiür. Ülkeyi terör ve anarşi belasından kurtarmok lcln uygtılanacok önlemlerın ne olduğunu henüz bllmiyoruz. Ancak bıidlğimiz bczı $evl«r vardır Sözgelimi şiddet eyiemleri nedenıyle cezaevierinde yoranicnn vüzde 70*1nin cocuk denecek yosta genc'er oldugu yetk'lilerce sJp'.onmıs ve ac'klonmıştır. Cocuk yasta bınlerce gencl bu eylemtere katankir ocaba kimlerdir? Terör •ylem'eti örgötsel btr nttel* tosıHor. ButOn dönyada terörün örgütsel suc olduğu btl'nmektedlr. Bunun icindir kl tek tek eyleTcllerm peş;nden kosmak v» cino/etleri önlemeye calışmakla birlikte. güvenlrk gücleri, örgütlerin yapısınr cözmeve ca'ısırlar. örgüt yapısını cözmek ne demektir? Her örgüt; lideri, karar organları, hiyerarşîk düzeni ve görevll üyeteriyle bir bütün olusturur. KCJÇ yıldan bert Işlenen siyasal cinayetlerde ortava c^an, yokalanan, yargıfanan. cezalandırı'an eylemcılerın hep cocuk yasto kişiler olduğu izlennmştir. üderter Kimdir? Başkaniar kimlerdir? Örgutün karar orçanlonnda kımler vardır? Pahalı silahları cocuk yaşta genclere kimler hangl porayla sağlamaktadır? Planlı tsrör eylem'erinin tetihbaratı hangi ellerle yapılmcktodır? Giz'i terör örgütîerınln oçık calışan bazı yasal örgütlerle lliskilerl nelerdir? işte bu sorulara verilecek yanıtlarta örgütün ycpı«ı ortaya cıkanlır. Bu yapı kamuoyunun gözlen önüne a p o çrk serildiğlnde, halkm terör ve anorşl konusunda b>ünclenmesl ve devlete yardımct olrrası kokıvtasır. • Yenl yönetlm bu gSrevm usteslnden geldığl zomort beklenen htzmeli yopmış olacaktır. OKTAY AKBAL cGeceyl görebüniek (çin tıyonık kalmak gereklr.» Fransız ozam Rene Char'ın bir dizesi bu. Uyanık kalmak... Geceyl de, doğocak gıinu de görmek uyonık kaımaYa bağlı. Ne demek «uyanık kalmak?» Uykusuzluk hostalığmo yakalanmış gunlerce hattaloroo uyku nedlr bilmeven fctşı midir uyanık olan? Bir süre önce TV ekranlarmda bövle birinl tanıtmıştı bıze Uğur Dündar. H'ç uyumamak, va da hep uyumak, ikisi de aynı kapıya cıkar. Yaşcmamak, gerçekigrl görmemek, kendini duvmamaktır bu. N'obel ödülunu aîması beklenen buyuk blr ozandır Rene Char. Bir kao yıl önce dostjm Lutfi özkök'ün Re« ne Char'm gundelik yaşammı yonsıtan kısa metraj!i blr filminl sevretmıştim Stokholm'da... Nedense fc6yle fiimier. îıem de Türk sonatçılorın cevtrti;k en filmıer gst'rilmivor ulkemlze. Sirtemaîe* bıle HçiienfTiiyor. Oysa özkök'un «Rene Char» fılrnl önemi! bir vopıttı. Bir sanatcınm evrertine nasıl glrCır. gündeük yasarnının icmde bir ozan r.osıı sergiienir. şlırlerinln tadı. anlcmı f<im göruntüierıyle nasıl gösterllir, duyurulur. tRene Char» fllml burun başarıiı blr örne^iydi. isvec Sınerna Enstltusü öc»rnıs *0m masrafları. özkök de çitm's cok sevdi§i bu ©zomn evınds bır kaç gün yoşom;ş, onunio ıiglli bu kısa filml yopmıs... Kimi zaman bir dize. blr c0m!e atır kislyl cnılara sö* rükter. Bsnde blr ptcçjı var Char'ır.. doho doğrusu ünlü aktör Laurent Terzieff'in okuduğu si'rlerın yer ald;ğı blr uzunçalar... Bokın bövle plaklar da yoDiînvyor bizde. Ünlü sanaîçılor tarafındsn okunmu$ şiirtsr. celmiş gecr"iş ün'u Türk ozanlannın şitrtsrf... Nlve yocvıimaz, nr/s böyle sevler duşünülmez, en basta da Küitür Bakan'ığı yeîki'Herinin aklına böyie şeyîer ge'mez... Pîağı koyium p;kaba dinledim urun unm. tete sllr naeıl okunur, bunu bılen bir aktöri Nedense bizim sanatcıtarırnız şiir okumastnı beceremezler. Şiirie yakından itçlll olanlan, şiir sevs^erl dışmda ert ünlü ovuncuiarım:z, kodm ya da erkek, sür nasıl okunur biimezler. Ya gereginden cok bağırır caöınrlor, va da gario sesier cıkarıriar. Ovso şiir okumok sahnede a/namoktan cok forklıdır. Sorun şiir sevmek, yasamında şilre yer vermek, çilrden ontaTiak... Rene Chor dıvor kf: «SllrJn orta yerinde blr dedlğl obOrünu tutmaz biri vardır seni bekleyen. Işte o senin efendind'r. Onunia durüstce sovaş» Bcşta bir yerds de çıirinin ana kaynağını şu söılerle belirlıyor: «Hlç bir şey voşam kador saplantı c'muyor bona.» Ozan büyük kenttar'n dısiPda yaşıyor, b»r köyde. Doğtj l!s bcşftaşa geçen bu yoşcTiın tzien görulür dızeierinde... cMeyva kördür. Gören ağaçtırî derken; tTohumu olon toprok huzurludur. Herseyi göze Gtan tohumsa mutlu.» derken do^aylo başbaşa ycşamcsırıı, kenttenn gürültusünüen uzakta yazmaeını, yaratmasını seven sanatcmın bu vonı beürleniyor. Gncs'erı gerçeküstücü aKîmmın blr ozantYdı Char, Savaş sırasında yurtsever oîarak Nazl'lerle çarpişmaiaro katıldı. Siirinin canlılığı gerçekle gerçeküstünün blr doğa odar^mdaki oel'şküenni yansıtır. ÖnüTiüzdeki yıllarda Nobe! Yozm ödö'Önün Ret>4 Char'ırı kazand'ğını dır/irsak hic şaşmayclım. Char bugün dünyamızın en büyük ozanlanndan biridlr. cSözcukterı, boş yere harcamayacak kadar çok sevıyorum» d)ven ozandon dilimize oek oz 3lir çevrflmiştir. Böyleozcnbrı dilirrizcie yaşatmak için ozan otmak gerekir. BMdiöim kadanyta bugüne dek hiç bir ozanımız bu Fransız ozanmı cevirmeye yanaşmadı. Sllr oevtrisi b!r seruvendir. büdigini? g;bi aniamın dısmda, ustünde bir «sey» vardır Piirde, cnu boska b!r dilde venr.ek ancak o oranda usta bir Oîanın 'Sidir. r Sîî ler 5k'j"iak. ozaniorm «vrenine girmek; şlirter kartar kdıo!. etkilevıc' romapfar, öykü'erin içinde, ortasmdo vaşamak kısıvı TUJÎ'U kıion Wr evtemdir. Evet, o<umok da b!' e^'emd'r ne scndınrz! Okuyarek (Mur, geüşlr hersey, toolum da, insan da... Sür okumaksa, hele büyüK ş'Merinl tcdtnt cikorarak, aniamım Ivicö duyaa, k'şfyi gercek blr «insan» kılar. Geceyl, gündüzu, tum gercekleri görmekte blze güc vetir. EVET HAYIR Bir Ozan: Rene CHAR BİÜM DÜNYASI Yakm Geleceğin Buluşları T eVno'o|! dunyosındo yerrt «öuluş patlarr.aları»no doğ ru hızla yol alınmaktadır. önumüzdekl S • 10 yıl lclnde, piyasaya, 100 mllyar dolarlı* toptom değerde yenl ürünler Cikanlacak, bunlar blr yandon ya$amı kolayloştırırken bir yart dan da yenl 1 olanlan açacak $ tır. İlk ando hedef «cep telefonuB. «cep televizyonu» «ev btlgisoyariorı», «vazar televızyonlcr» ve «belleKli ev eşyası» çjibl sevlerdir Bunlann dtşıoda dahrj pek cok yenl oraç\ar üzerinde calışılmoktadır. Bu koiudo o kador okto flelmedık seyler yapılmaktadır kl en iyımser tahmlnler bile olocaklon ram veremerrsKte, 59 ride kolmaktcflır. Vehb! BELGİL temte donotıtmı» 2.000 evlik blr verde, öncelerl sık sık hırsızlık olurken son 10 yıl Içirtde tek bir hırsızlık olmuştur. • Yine telli teiovizyonla, meteorolo|i tdoresinden, uc renkll hava Istotistikleri istenebilmek te, bir iki sanlye ıçınd9 bunlar televlzyon aynasınöa görünmek tedlr. Ş'mdı üzerinde caiışılon blr bask! cracı. bir düğmeye bosılır basıtmaz, te'.evizyonckjkl bu göruntüvu, matbaa makinesl gibl kâğıda Işleyebilecek• Btzde şirrdlMk söz konusu olmayacak baska blr yöntem de, yine telli teievlzyonlo çek yazılıp banKadakı hesaba kaydettirilmesi, bankadaki hescp hü!a3csmın önmda öğreni'msBi. bonka yetkülsl ile vüz yuze konuşulmasıdır. • Cep televizyon'an Dlycsavc cıkarılmak üzeredır. Bunlcrdokl geüşmeler radyodoki peîişmeler gibi oîmustur. İlk rcdyoiar mosa büyuklüğüncfe şeylerdi Sorra bunlar masa üstü arcıç'arı hnüne getirildMer. Son ra ta$ınır radyoîar, ceo radvoları, hatîa yelek cebi radyolan (d'Pİemede kuücnıimak ic'm) yapıidı. Aynt ae'işmeleri telsvizvonlarda göreceğiz. Te'eviz yonîar taşınır ha)« getirilmıştir. Fakot. cehe sığacak teıevizyon olıcıfarmın yapıiması IC^n göruntünun crcco vandan girmesi ve ovnaiar veya crizrralaria ekrana yansıtılması ae rekmekte Idi. Bugün bu asamaolan cecflmiş. kibrit kutusu kahnlığındo tetevlzyon elde ediimistir. Ancok, \'k orcctann biraz pahalı olacağmı kestlrmek güc değildir. Zamania bun lar ucuzlayacaktır. Avuç içl televızyonu (Palm size televısıon) denen bu araclarla, bir İnsan, belkl otomobilinden. şehirlerarası otobusten. çalıştığı verden, evinde oiup bıîenıerl iz leyebilecektir. Bilgisayarh otomobiller • Oto tabrikalon, olomob*lln eksıklıklsnnı, aksaioıklarını surucüye anında bildirecek bilgısayarlı araçlar yapmaktodırlar. Bunlar, otomobılin her parcasmın nasıl çalışmakta olduğunu/ arabanm hızını ve dckikada kullandığı yakıt miktarını renkti olarak bir aynada gosterecektir. • Kimi oto fabrikaları crabanın gaz ve yağ gereksınmssını, motor ısısını, arabanm ganel bir bakıma gsreksınme çösteröığini totlı blr sesle surücüye söyleyen aracıar yopmışlardır. • Otolard» baska bır venilık de telefonlardır. Böyiece, ojomobil, bir çahşma odası durumuna get'riiebilmaktedır. Bu gün bir çok üikelerde, arcbaior, teisiz araçlarıylo donatıimışiır. Amerika'da Vatondas^ Frokans Bandı (C'tizens bcnd) üzerinden çatışan bu craciarla sürücü yanındaki, önündekı, arkasındaki crabaların sürücu'eriyle konışabilmekte, onlan bir durumdan habsrdar eoebümekteaırlsr. Ancak vatan daş frekanslan evlerdeki te'evızyon ve radyolorm calışmasını bozmaktadır. Buna da yakında care bulunacaMır. • Telefonlu otolar. orneğln Fronsa'da, araba çağırma ışın de kulıonılmoKiadır. Her kentın merkezında bır telefoniu tak sı bürosu bulunmakladır. Surüculer Derneğı'nce masralları karşıianan bu burodan, ihtiyaç sahıplerı taksl ıstemekte. ve memureye adrsslerınl bıldirmektedır. Memure durumu derhal açıkiamakta. verılen adresın yakınından geçen ara bo. aurumu yırte teietonla büroya bıldırmekte ve çağırılan yere gideceğını soylemektedir. Boylece. her mahallede bır te te<on!u taksl merkezınin açılması gıbı çok pahalı olan yön tem Fransa'da uygulonmamaktadır. • Kıml oto yapımcıları, akümulatorio çalışan arabaları, bu yük mıktariarda satışa çıkarmak üzeredirler. Bunlardan biri, Cınko nıkei oxıde»li bir akümülatör yapmıştır. Bunıarm saatte 80 k.lometre hızla olmak uzere, bir dolauruşta 180 kiiom9tre yapabıleceklsrı sanılmaktadır. Elektrıği bol, petroıu az veya yok ülkeler ıcin bunun iyi bır buluş olacağı kuşkusuzdur. • Hem araba fıyaîlarını !ndirmek, hem yakıt sarfiyatını czaltmak amacıyla orobalan hafıfletme yuluna da gıdılmektedır. Bır yapımcı şirkst de hep . plastık bır oto yapmış, fakat henuz satışa çiKarmamış tır. ilk otomobıliarın ne kadar oğır olduk'.arı btr düşun.ulsün. Topu topu beş kışıyı taşıyacak bır arabanm tonlar çekmesi aknn alacağı bır şey değıldır. Telefonlu, telsizli, televiryonlu, cakmaklı, kaloriferll (Saidi Nursi'nin mangallı blr otomobıli vardı). radyolu, »erınletmeli, küllüklü, üst ve arka bagailı, karavanU... Otomo biller karşısında insan İlk oto mobill düşünmekten kendini alamıyor. Fransız ve ingillz ulusal otomobil kuluplerınin, oybirliğl İle kabul ettiklerine göre ilk otomobil, Fransız Cugnot (1725 1804) (künyo okunur) tarafındon 1771'de yapılıp kulianıh mıştı. Üc tekerieğt olan bu arabanm iki tekerleğl arkada. bır tekerleği önde idi. ö n tekerleğin de önüne konmuş büyük bir kazan dışardan ısıtılıyordu. Kazanda bıriken buhann yarattığı basmc ön tekerleğl yürütüyordu. Araba saatte 5 kilometre yapabilıyor, yani blr yaya hızı ile gidebiliyordu. Asıl kusuru da ânı kalkışlar, duruş lar yapması idi. Bu yüzden ara ba fazla br Işa yaramadı, mü zeye kaidın!dı. Paris'teki Sanat lar ve Mesiekler Müzssinde (Conservatoire des Arts et Metisrs) bugün dahi aynen muhafaza edilmsktedir bu ilk otomobil. Televizyonda yenilikler • Telll teievizyon fccbfe tetevsion), T6İ3Î7 televızyonoan yakınma'ar sonucu ortaya cıkrmstır. Teievizyon cocuk, genc. orla yaşiı. ycslı ve ıhtiycra; mühendise doktora. profesöre, ışciye, kodına... aynı progrcmla hitao ettiğl icln en iyi programiar blie kimseyl tat! min etm yordu ve etmemekt»dir. Bu yuzden teüi televlzyonlar, müşterilerinın seviyesi v« îevkleri üe uyıırnfu yayınlar yacmava baslamıs ve kısa zarranda vavgmlaşmıstır. Genel teievlzyonda, hoslanmadıöınır kcv havaları, senfoni'er, spor gösteriierl mi veriliyor? Siz telli televizyonunuza sığınabiltvor, santral memuresinden bot ister gibi telll televizyon merkezinden program isteyebiiiyor •unuz. Iste bu tell' tetevlzyonlar. son yıltarda göruntülü telefon fllbl kullanılır ho!e getlrllmiştlr. Televizyon sahibl bunlorlo elektrik. su, havaoozı, otobüs... IdoTeleriyle temasa geçlp para ödeyebilmekte, böyük mağazatara siparlş verebilmekte, olocağı mallarm kendislne gösterilmesini isteyebilmekte; progrom sürerken, gösterllenlerl befienmediğinl, telli televizyon H daresine büdirebilmektedtr. • Bir cok yerlerde, teill teIevi2yonlo. yongın söndürücuIsr ve polis, ânında haberdar edilebilrrektedir. Yangın, «vde ısmın yukseldiğinl anloyan duyarh araclarla, televizyon oracriığt ire, söndürüculere blld!rilmekte. söndürücüler, cok kez, durumdan, ev sahlblnden önce haberdar olmaktodırlar. (Beyazıt yangın kulesl de yart gını, bir cok hallerde, sahibl farkmcb bite değilken görebilmektedlr). Bunun gibi. avde kkmse yokken acık bırakılan yon, hırsızm varlığını k^'ak blldirmektedir. Örneğin. bu »13 ANKARA İKTİSADİ VE TÎCARİ İLİMLER AKADEMİSİ MUHASEBE ENSTİTÜSÜNDEN Ûst d'azeyde muhasebe vırmanı yeUştinae^ «jnacıyia, Ensuituınazün Lisans Cstü Bi'im Uzmanlığı programına 4 yıliık lisans öğrenim kurumlan mezunlaruıdan belirü kontenjana gore Ogrenci Âiınacaktır Muhasebe, Vergi ve İşletmecilik koniilannda efltiın görmuş olanlarla bu &laıüaı\iaki uygulayıcüar tercih edilmeîvtedir. Ön kayıtlar: 1 Ekiaı 23 Ekim 13 CO tarlMert arasmda yapılacaktır. Aynntılı bilgi Enstitü Sekreterliğindea öğreBlîebiîir. Tel: 13 12 22 13 20 55 / 278 275 (Basm: 21488 5457) T. C. DZ. K. K. TAŞK1ZAK TERSANESİ DÖNER SERMAYE GENEL MÜDÜRLÜCÜ HASKÖY İSTANBUL ONAY NO: 149 Taşkızok Tersonesi Dcner Sermoye Genei Mudüriü&Qnce aşağıda cins ve nıiktarı yazılı malzeme, iigili Idari ve Teknik Şartnamesine göre satın aımacaktır MALZEMENİN CİNSİ. MİKTARJ: BAKLAVAU SAÇ LEVHA 18840 Kg (2000x1000x4 mm. ST.37600m2.) 1 Maizemenirt maktu geçtci teminotı 50.0G0. TU Sıdır. 8 Teklifler kJon Şartnamede belirtlldlğl gib! verüecektlr. 3 Satın alınacak (1) kaiem maizenaeye ait İdcrt ve Teknik Şartnameler, Saîınalma Komisyonu Başkanlığı Ofisinden 300. TL'sı Donanma Vakfına yardım makbuzu karşılığmda tamin edılir. A Posta ile şartnome gönderilmez, bu husustakl muracaatîarınız cevaplandırı'maz. 5 Genel Müdürlüğümüz 2490 sayılı kanuna tabi değlldir CMFHYPM 6 Genel Müdürlüğümüzce herhoflgl bir teklifln secilmesl ve üzerinde muameleye geçilmesi, Genel Müdürlük IJe satıcı arasmda bağlantı garantisi yükiemez. 7 ihaleye tstirak etmek İsteyen firmalar gecicı temlnat olarak: Memieke! parası, Devlet İç istıkraz Tahvili veya vadesiz Banka Temlnat Mektubunu, Döner Sermaye Muhasebe veznesine yatırarak atacaklan makburj teklif zarflarmın haricinde koyacakları diger evraklaria birükte avrı bir zcrfın icine koyarak Döner Sermaye Satinalma Ofisîne kar/ıt ettirerek vereceklerdir. 8 Teklıfter en gec 13 ekim 1980 pazartes! gunu saat 14.00'e kadar verilecek, aynı gün saat 14.30'da Satınalma Komisyonu Başkaniığınca açı'acaktır. îsteyenler, O'ntm Atatürk'ü kendi yapıtuıa başvurmalıdır: SÖYLEV 5, BAS! Türkçeleştirip bölümlere ajrıraıs Prol. Hıfzı Veldet VeUdedeoğlu EDERİ: 200 LİRA oOresJ: Türkocağı Cad. 3941 ISTANBUt ANKARA ÜNİVESİTEEI ZtRAAT FAKÜLTESİ DEKANUCINDAN Pakuîtemiz besdn maddeîerl ve hayvan besleme, bitki yetişürme ve ıslahı kursülerinda birer adet doçeaüik kadrcsu a^ık buluamaktadır. İstekîilerin öz geçmlşlerini ve yayın Hstelertnl eküyeceklen bir dilekçe ile ea geç 1 ekim 1980 çarçamba günu çahşma saaü sonuna kadar dekanlsga dujrurulur. : 215S7 5451İ % SabS4 • rrmitmrtjt* UatbsaeüıK re GsastecıUk TA.Ş. «tm» : NAD1E NADİ # Gettei Ysym S. TssUJef! Oktay ICIJRTBÖKK A MOesses» MtMOrO : Eminc 9 B&ssn n ysyan : Cumnuriyç* Uatb&acılıfc TB Gazetecilils TA.$. Cagalo^Su Tdrkoe»»ı CJHI NO.: S941 Posta Ktusu: 346 tSTANBOT, Telef 00 : * 97 0» AHLAK CYMA1I TAAHHÜT EDEB ft BÜEOLAB . .VSKAKA Korur SotaJt M/« YBr.tseülr Tel : H 5815 1 7 » « »8 33 3S 0 tZMtR: Hallt 2Sy» Bnlvan No. 65, K*t: 3 Tel : 25 47 09 13 13 30 # AD.\NA : Atatürk Cad. l ü r k HavaKurama İş Hanı Kat : J No : U Te) r H 550 19 731 CUMHURİYET ABONE ÜCRETLERİ 800 1.800 Turt «J J<00 Yortdı»! «00 1.800 3.600 7 200 Dça» ücretl gnıplanr.» »e aSırhfma gSre ayrıca ufgulamr. Ank»r» Abone v« tlan Tel: 18 a 36 TAKVtM 18 ETLth î« tımak 5.09 tttndJ l«2« G0ne« 8.51 Akmra 18.58 13 05 T>tn 3059