Katalog

S E K İ Z CUMHURİYET 27 EYLÜL 1980 UGAYIM1Z yola çLkmaya hazırlanırken bir akşam. Çankaya'ya yemeğe çağnldım Mılh Savunma Bakanı Refık Ince bir kaç bakan bır kaç mılletvekılı Celâl Bayar'ın sofrasmda yer aldık.. Geçmış gun, lyı anımsamıyorum, tatlı tatlı sohbet edihrken söz dondü dolaştı Kore'ye gondenlecek Tugaym kuruluş bıçımıne geldı Kara kuvvetıydı tank bırhgıydı, muhabcıe bolugu>du, hava fılosuydu hepsi hakkmda Savunma Ba^anı Cumhurbaşkanına bılgı verıyordu. Hava gucümüzden söz açıhnca Celâl Bayar •Sabıha Gokçen de pılot olarak savaşlara katılacak» dedi. Sabıha Gokçen') Ataturk devrımlennm parlak bir sımbu vesıleyle bunu dunya kamuoyuna açıko ssı olarak bıhyor ça göstermek ıstıyordu. T Nadir NADİ'nin anıları Bayar'ı son kez I956'da gördüm; kendisini uyarmaya gitmiştim ama... NADİR NADİ, BİR YURT GEZİSİNDE CEL AL BAYAR'IN ÖMER SA8ANCI (SOLDA) İLE BIRLIKTE... OZEL almaz yöntemlerle nefes aldınlmıyordu Hukümet muhaiefetı düşman bellemıştı Meclıstekı ezıcı sayı ustunlugune dajanarak ona soz hakkı tanımıyordu Bu gıdışın sonu nereye varırdı'? Bız bunun ıçın mı kuruldugu şunden ber: Demokrat Partı ye umut baglamış elımızden geldıgmce onu desteklemıştık"? Herşeyı apaçık Bayar a anlatacak Deviet Başkanı sıfaüyle duruma bir an once el kovması gercgını sert bır d'l'e natırlatacaktım Ankara buromuzdakı arkadaşı^r aracıhg' ıle ozel kaleme başvurarak bır hususta «Tiaruzat'ta bulun mak uzere Sayın Başkandan benı kabul etmesını rıca ettım. BAŞBAŞA AYAR başvurumu bekletmedı hemen ertesı gün ıçin benı ogle yemegıne cagırdı Emrettıgı saatte kalktım koşke gıttım Alt kdttakı buyuk yemek salonunda (bır de ust katta vardır) benı avakta karşıladı L^un yemek masasına ıkı kışılık \ c hazıılanmışîı Kendısı bas koşe>e otururken ben de yanındakı ıs^emleye ılıştım Başbaşa vemek yıyecektık Ortada ser\ıs yapan Yugosla\\alı rnu«luman goçmen Ethem elendıden başka kımse yoktu (bır zamanlar babamın vanında çalıştıgı ıçın lanıyordum) O da ta uzakta salonun obur ucunda duru>or servısını \aptıktan sonra sessı?ce vın e oraya çekihyordu A o da nesı"? Bırden nutkum tutuldu Koskoca calonun orta verınde upuzun masanın bır koseMnde bu yalnızlık bu başbaşal k bende anlatılması guç bır tedırgınhge yol açmıştı Bır turlu kendımı toparlayıp konuja gıremıyordum So7e ha\adan sudan Celal Ravar başladı Onunde salata tabışının vanı aira valnız onun ıçın konmuş bır dılım beyaz pevnır duruvordu Bevaz peynır karacı^ere bırebır gehrrrış Proteın zengınlıg rden oturu her yemekte mutlaka beva/ peynır vermış Ozeüıkle alkol kullananlarm bunu ıhmal etmemelerı gerokırmıs (Ovsa bıze yemekte ıçkı venlmedı) Ah Ataturk' bunu bılseydı herhalde genç yasında aramızdan ayrılma/dı Konudan konu>a atlarken Celâl Bayar kımı zaman duraklıyor maruzatımı arz» edecegım anı bekler gorunuyordu Nıhayet soze agaz eyledım Ama tasarladıklanmın varısını bıle açıga dokemedım. Gıdışatımız hakkındakı eleştırılerımı dıle getırırken Celâl Bayar ı soyutluyor. olan bıtenlerde sankı onun hıç kusuru yokmuş gıbı konuşuyordum Anayasa gereg) yan tutmaması gereken Cumhurbaşkanının ehnde DP markah bastonla yurt ıçı gezılere çıkmasının dogru olmadiKinı sovleyecektım. söyleyemedım Daha kotüsu bu gıdışe «dur^ denılmesı ıçın yardımını rıca ederKen «Allah sızı başımızdan eksık etmesın» dıyerek ıçımden hıç geçırmedıgım dalkavukça bir dıleğe bıle başvurdum Befık Ince dobra dobra konuşan bır adamdı Bakalım, edehm dıyerek Bayar'ı oyalayacak yerde kestırıp attu Olamaz efendım! Neden olamaz? Çunkü Amenkan mevzuatına göre muhariD smıflarda kadınlara gorev verılmıyor' Bu konuda bızım mevzuatımız nasıldı bdmıyorum ama Turk kadınına en genıs özgurlüklerı kazandıran Ataturk yurt savunması uğruna gerekırse Turk kadınının her gorevı başarabılecegmı duşunmuş bu düşunceye Turk kdmuoyunu alıştırmak ıçın de Sabıha Gokçen ı ve onun gıb] bir kaç kızımızı dahn havacı olarak yetıştırmeye ozen gobtermıştı O sıralarda kadm hakları sonradan tanık oldugumuz biçımde henuz yozlastınlmış değıldı Kara çarşaflar sıkma başlar boylesıne çogalmamış, genç kızlanmızı layık egıtımın dışına ıten yasalar yürurluğe konmamıştı. B GARİP BİR ÖFKE MA işte gerçek ortadaydı Kore bırhğımiz bir Amerikan generalının komutasında savaşacaktı ve Amenkan yasalan kadınlann ılerı hatlarda görev almalarına olanak tanımıyordu Sabıha Gokçen gıbüen Kore ye ancak hemşırehk, hasta bakıcıhk ya da lojıstık hızmetlerınde gorev yapmak üzere gidebılırdı. Bayar'ı hıçbır zaman o akşamkı kadar öfkeli görmedım. Refık Incenın. bıraz da patavatsızca verdığı yanıta muthjş sınırlenmıştı Boğuk sesle «Ne demek efendım ınkıLap. Ataturk. Turk kadını gıbı sozcüklen bırbırıne kanştırarak bır şeyler mırıldandı ve sustu Ne yazık kı susuş o susuş oldu O günden bugune Ataturkçu Bayar'ın ağzından devrım ılkelennı savunan bır soz cuk duydunuz mu? TRENıNDE HACI A BİR UYARI ZİYARETİ ELAL Bayar'ı son kez 1956 yılında gördüm DP ıktidarımn sertlığı durmadan artıyor. hükümet! e muhalefetın arası onarılmaz bıçımde açıhyordu. Bu koşullar aitında demokratık parlamenter sıstemı yurdumuzda nasıl yurutebılecektık1? Cumhunyet'tekı yazılanmla lîgıhlerı elımden geldığınce uyarmaya çahşıyor. bır sonuç alınabıleceğme değgın en ufak bır belırti sezemedığım ıçın de yurekten uzüluyordum Cumhurbaşkanım görmeye karar verdım. Ona gıdecek, devletımızm en yüksek katında gorev sürduren uzun deney C | BAŞBAŞA YEDİĞİMİZ YEMEK SIRASINDA BAYAR'A YAN TUTMAMASI GEREKTIĞINİ SOYLİYECEKTIM, SOYLEYEMEDÎM. DAHA KÖTÛ SÜ BU GIDIŞE «DUR» DENILMESIIÇIN YARDIMINI RICA EDERKEN, «ALLAH SİZİ BAŞIMIZDAN EKSIK ETMESIN» DIYEREK IÇİMDEN HIÇ GECİRMEDÎĞIM DALKAVUKÇÂ BİR DİLEĞE BILE BAŞVURDUM. SABİHA GO'CENİ SAVAŞ PILOTU OLARAK KORE VE GONDERMEYE KALKIŞMıSLARDI lerden geçmlş «büyuğumüz» olarak duruma «müdahale» etmesını ısteyecektım Kereye gıdıyorduk? Devnmler kırpıla kırpıla kuşa dönduruluyordu Demokratık düzen hıçbır uygar ülkede benzenne rastlanmadık bıçımde rayından çıkanlmış. «ısmı var cısmı yok» bır kıhga sokulmuştu Basın >asadışı lollarla baskı altına ahnmıştı Ho5a gıtmeven gazetPİer, ckı! Muhalefete uygulanan baskılann kaldınlması ıçın ağırlıgını koymasını nca ettıgım zaman vanıtı şu oldu Onlar adam gıbı muhalefet yapsınlar ben de agırlıgımı koyayım1 Anlaşılan özgurluk kahramanı Celal Bayar'ın ozledıgi muhalefet tıpkı bır zamanlar Ibmet Peşa nın A!ı Rana Tarhana Mustakıl Grup» adıyle kurdurdugu u\du muhalefetten farksızdı Celâl Bayar'ın yanından bozuk bır moralle ayrıldım Kendımden utamyordum O gunden sonra onu bır dahq hıç gormedım Yassıada yargılamalannda da hıç bulunmadım Bır zamanlar yazılanmla uyarmaga çalıştıeım DP kadrosunun karşısım geçıp ne yapacaktım'? Oh olsun dercesıne orada boy gostermeyı kendıme yakıştıramıdım YARIN: DENIZBANK OLAYI ABDMe her 100 kişiden 52si kendini korumak için sılah taşıyor • SOYGUN, SİLAHLI SALDIRI VE CINAYET OLAYLARINDAKI HIZLI ARTIŞ, AMERIKA'LILARIN YAŞAM BIÇIM1Nl DEĞIŞTIRIYOR. (Dış Haberler Servlsl) Am&r ko da /apıian bır komuoyu araştırması. soygun, cınayet ve sılahlı saldırı olaylarındakı hızlı tırmcnışın Amenkan holkının yaşom bıcımını değıştırdığını ortaya çıkartmıştır. Araştırmaya gore bugun Amerika'da her 100 kışıden 52'si kendını korumak ıçın yasal ya da yasadışı yollardan bır s.lah edınmektedır Yıne araştırmaya gore buyuk kentlerde yaşayan Amerıkalılar saldırıya uğromak korkusuyla gecelsrı sokağa cıkmaktan kaçınmaktadırlar Araştırma sonucuna göre Amerıka da her uç sanıyeae b r maddı hasaro yolacan bır suç işlenmekte hef 30 sanıyede bır ıse sılahlı saldırı olayına ta nık olunmaKtadır Internatıonal Herald Trıbune gazetesıncek, habere gore her 10 Amerıkalıdan 4'ü. bır cınayet. tecavuz, soygun ya da sllahlı saıdırı olayına hedef olacağı korkusu ıcınde yaşamaktadır Buyuk kentlerde kadınlar vs S'yanlar bır saldırıya hedef olma korkusunu beyaz erkeklerden daha fazla yaşamaktadır.ar Kırsal alanlora gıdıldık ce Amerıkalılann ycşantılarmı daha guvenlı bır bıçımde surOurdukleri ve bir saldırı korkusu >çınde yaşamadıkları s°rülmektedır Yapıian bır dığer kamuoyu araştırması Amenkan halkının buyük bolumunün kendı korunmalarında pohse buyuk guven duyduklannı ortaya cıxartmıştır Amerıkalılann % 84'ü, pohsln kendılennı koruduğundon emın gorünurken. % 63'u suçluları soruşturması ıçın pohse daha fazla yetkı verılmesın den yana olduklarını soylemışlerdır Yıne aynı araştırmaya gore Amenka'lılann % 5VI. da ha iyl korunmalorı karşılığında daha yuksek vergı ödemeye hazır olduklarını blldırmışlerdır. Amerlkan ceza yasalarmın da suclular oleyhıne değıştinlmesını savunan Amerıka'lılar. çeşıtll suçlar icm tutukluluk süresinın uzatılmasını ve Idam cemsının kullonım alanının yoygınlaştırılmasını ıstemektedfrier ABD, Ortadoğu'dan niçin vazgeçemiyor? Dış Hoberler Servisl Iron Ile Irak arasında sürmekte olan tsıçok sovaş» Ortadoğu'da yenı bır tehlıke odağının oluşmasına yol acarken, Basra Korfezl bölgesının durumu, Washıngton, Batı Avrupa başkentleri vs Tokyo'dokı tum politıkacıların, dıp'omoUorın, askerl yetkılılerln ve ekonoml uz manlarının korkulu duşü durumuna geldl. Strateıık onemının yanısıra, Sosyalıst blok dışında kalan ülkelerın petrol tuketımlerlnın yuzde 40'ım ve yalnızca ABD'nın tum dışalımlarımn yuzde 30'unu karşılayan bu bolgenın durumu ve gelecegı end şeyle izlenıyor Tüm dünyo petrol rezervlerınin yuzde 50'slnl saklayan bu bo,ge, neresınden ba'<ılırso ba kılsın, karma^ık ve dengesız Î3 r gorünurr ıcınde Kuzey kesımlerde Irak'la gırıs'ığı savaş bır yana l^an, devrımınden bu vcna durulaTiayan colkantılar ıcınde, Batıda Israıl'ın sa'dır<jan ve uzlcşmaz tutumu yüzun den Arap ulke'erl ofkeden tedlr qınl,ğe karbr yayılon huzursuz luklar ıcınde, güneyde geçt.ğımız yıl bağnaz ayrılıkcı grupların Suudı Arabıstan'da hem de kutsal Mekke'de çırıştıklerl sal dırının etk'sl ya'mzca bu ülkede değıl. onu cevre'eyen kucuk Emırlıklerde de suregelmekte; vs doğuda Sovyetter Bır'ığı'nın Afgamstan'dakı varlığı kcyJar, doğrudan doğruya Basra Korfezl doloylar' ve H nt Okyanusu'ndakı gelı$meler de gorünumün karmosık ve decgesız lığınm kanıtlan Bctı, bır yandan bölgedeki Batı kocsıtı İslaml mılıtarızmın, bır yandan da Suudı Arobıstan. L'mman, B'rlesık Arap Errırlıklerl. Bahreyn, Kotnr ve Irak'takı yönetımlerın denges'zlığının tedırgınlığı altındayken; Arap Israıl onlasmazhâı ve Sovyetler Bırlığı'nın vorlıâınm da güvenlıâıpl tehdıt etnğı gorüşunde ABD'mn eski Dışışlerl Bakanı Hsnry Kıssınger'ın yakın bır gecmıste dılg getırdı qı gıbı tGeleceğımız (ABD'nın) dunyanın bu en dengesız, en bunahmlı ve en krıtık bölgesınde süregelen guvensız statükonun merhametıne bcğlıdır » Bölgedeki Sovyet varlığı kadar, tüm dışalımırun yüzde 30'unu oluşturaıı petrolün de tehlikeye düşmesi, Washington'un Basra Körfezi ve Hınt Okyanusunda sürekh üs aramasma yolaçıyor. 3 Bölge ülkelerivse, ABUye, üsleri petrol alanlarınm denetımi için kullanabileceği kuşkusuyla ve Israil'e uyguladığı politikayı elestirerek üs vermeye yanaşmıyorlar. gösterdığı ssrt tepkıye karst eleştırıler getıren A'ne'ikan yet k.lılerı, Caıer'ın soz ve çıkış larının gerceğı tcm anlamıyla yansıtmcdığını ve bolgedek guçlennın Sovyetler'ın gırıseceklerı herhangı bır askerı atılıma karsı ko/acak guçte ol madığını savunu/orlardı. Aradan geçen sure ıcındeyS9 VVashıngton'un bölgedeki as ken guc dengesını venıden sağ layabılmek ıç,n çeşıtlı gırışımlere basvurdugu goruldü; Somali, Kenya ve Umman gıbı ülkelere venı bır vaklaşımla yakınlaşmoya çal.şıldı Amac, bu Lılkelerın kı/ılarında ya da ıc topraklarında usler sagla/c b Imektı Yanısıra, ABD nın A< aenız ve Pasıfık'tekı donanma iarından «oaunç» alınan savcş gemılerı de hınt Okyanusu ndakı fılonun guçiendırılmesınde kullanılmaya başlandı. VVashıngton un bu gırışımlerl temel olarak üçu Afganıstan olayından kaynaklanmak Koşuluyla dört ana temele, ya da sava dayandırılmaktaydı. Bunlann ılk ık'Si Iran'ın Azerbe/can ya da Belucıs'an bolgesındekı «a^rı IKCI guçlerın» Moskova ya «çagrıda bulunmaları olasılığı, uçuncusu Iran'dakı yonetımın sol eğılımlı bır dığen tarafından devrı'mes'ydı Dorduncu savaş, Sovyetler B rlıgı nın Pakıstan a gırmesı olasılığından kaynaklandınldı Haigı varsa/ım gerçekleşırse gerçekleşsın, ABD'nın cyaşam sal çıkarları bulunan, ancak kendısınden 7 b n mıl uzaklıktakı bu bolgeye ıvedılıkle mü daha aktıf bır askerl eğılım ıçıne gırmesıne yol açaı» goruşunu dıle getırmekten gerı kuıinucııot. ABD ya karşı en Ouyuk «konukseverlığı» gosteren Umman bıle kısıtlayıcı «kayıtıar» koydu. Amerıkalılar, tesıslerımızden yararlanabılırler. Ancak, «evet» ya da «hayır» demek bızım elımızde olmalıdır» aed'ier ve us lerın «asla komşuıarına ya da doat ülkelere karşı kulıanılmayacagı» guvencesını tstedıler. ABu yetkuılerıyse bır cok kereler yaptıkıarı açıkıamalar da «Kesıniıkle bolge ulkelerının ıç ışlerıne, ya da aralarındakı anıaşmazlıMaro tarat ol mak nıyetnı taşımadıkıarmı. nele patrol boıgeierını denetle meyı düşunmeaiKierını» yıneiemeıerıne karşın, bu ıs'eksızlık vö guvensızlıgı gıderemedıler. ABD'nin, NATO kuvvetlerine güveni giderek artıyor Norvec ten Turkıye'ye kadar NATO kuvvetlerının eylu l y ı nın ılk yarısında yaptıklaı ma nevralardan sonra ABD nın NA TO kuvvetleıımn tSavaşo hazır»lık durumuna guvenını artırdıgı belırtılmektedır Bu ayın ıkıncı yarısında «Autumn Forge» adı a'tında sürdurulecek mane^ralann da bu guvenı destekleyıcı nıtelıkte olacagı eklenmektedır ABD nın guven artışmın nedenı son uç yıldır ozellıkle hava kuvvetierının harekatc hazır duruma gecıştekı cevıklığın artmasıdır Son olarak yapılan manevralar da lyıye dogru gıden çevıklık grafığının yukseldığını ortaya kovmuştur Kara kuvvetlerine bır savaş durumunda destek olacak hava kuvvetlerının harekâta hazır duruma gecıştekı çevık olması Varşova Paktı hava kuvvetlerının sayısai ustunluğu nedenıyle onem kazanmaktadır Var şova Paktı ulkelerının hava kuvvetlen 2'ye karsı 3 oranında olduğundan NATO hava kuvvetlermın harekâta hazır du ruma gecmesındekı surat sayısal farkı kapatabılecektır 400 BOŞLUK Son NATO manevralarında ve daha oncekı gunluk manevra cagrılarına hava kuvvet lerı uslerınden «Hazır ol» duruTiuna verılen olumlu yanıtla rın oranında yuzde 80 den yuz de 95 e kadar bır artış saptan mıştır Bu ıHazır ol» çağrısına olumlu yanıt verebılmesınds yıllardır suren yedek parça darlığının gıderılmesı 'Ol oynadıgı gıbı eskıyen uçaklann yerıne venılerımn konuiması da etkılı olmuştur Ayrıoa yabanct radarlan bozucu uçak fılolannın guc'endırılmesı ve ucak sıgınakla'inın sayısının artınlması da bu alandakı onemli gelısmeterdır NATO komutanlcn son üç yıl dır beiırtılen eksiKlık'er nedenıvle 400 bolgede boşluklarla karşılaşmaktaydılar Uçaklann yaşlanması yedek parçasızlık ve otekı nedenlerden oturü elde edılen gelışmeler bu boslukları buvuk caota azaltmıştır F15LER we F16'LAR NATO nun Avrupa muttefıkler> tarafından kullanılmava başlayan F15'lerle ık' yıla kadaı ABD Holianda, Danımarka Belçıka ve Norvec Hava Kuvveuerı taratmdan nuılanılacak olan F16 1ar geldiğınde Varşova Poktı nın 2 ye Karşı 3 oranındakı ustunluğün «ars anab'iecegı ıfade edılmek tedır Karşı taraf'n radarlarını susturmayo ^arayan F4G ucaklarının sayısı da artınlmıştır Kuşkucu iilkeler Başta Kuveyl. Katar ve Bırieşık Arap Emırlıklerı olmak uzera, bolge ulkelerının coğu VVashıngton dan yapı an «gu van ver.cı» açıkıamalar karşı sında da kuşkularından kurtuia mıyorlar va bır bunalım anında, kendı topraklanndakı uslerın ABD tarafından petroı bol gelerının ele geçırılmesı ya da üenetımı ıcın kullunııacagı kanısını taşıyorlar Ote yandan, ozeiıkie Kuveyt yetkılılerı. «Kımı kıme karşı koruyacaklar? Onlaraan bızı korumalarını mı ıstedık' Ya gun gelır de ABD ve Sovyetler 'bu petrol alanı senın, bu da benm' dıye anlaşıriarsa ne 9 olacaktır » sozlerıyle kayg'larıPI dıle getır yorlar Bu arada, iraK lıderı Saddam Huseyın'ın bolgede kımsenın, h'ç bır yabancı gucun korumacılığına gereksınırpı olmadığı ve DU korumacılıgı gere^tıgın de Irak m ustlenecegı yolunda kı cçıklamaıarı onceıerı ABD tarafından Bagdat yonetımının Şahlık Iran ından boşalan ıandarmalıgı ustıenecegı şeklınde dsğerlendırıldıyse de, çok geç meaen l'ak'ın bu ,şı kendı başına gerçekleştırmeyı planladıgı ve bu amaçia Moskova'yla arasına bır uzaklık koymayı du şunse bıle, Washıngton'o yaK laşmayacağı da aniaşıldt. A P P USLEBI S.SCB USLEBI PETROL ÜRETÎMJ ( İ O O O VABfL/GÜN) PETRR ( AtfLYOM dahale edebılmesmn sağtanması gerek şarttı Ne var kı ABD yonetıcılerının yaptıklorı olçumlere karşılık. bolge ulkelerının VVashıngton'un us ısteklerıne karşı be lırgın bır ısteksızlık ıçınde olauklarının anlasılmosı da geCikTiedı Hatta, ABD'nın bölgedeki en yakın dostu olarak kabul ed.len Mısır lıderı Enver Sedat bıle buna karsı cıkarken, Suudı Arabıstan yetkılılerı: fTaratlardan b rıne us scg lamck, yalnızca dığer tarafın Irak'ın tutumu «80'lerin odağı» Soruno Batı ülkelerınln genel yaklaşımı bır yana. ABD Ic n durum cok daha değısık. Carter yonetımının Ulusal Güvenlık Işieri Danışmanı Zbıgniev Brzezmskı'nın deyışıyle: c1945'ten 1955'e kadar en büyük tehlıke Batı Avrupa ve Uzak Doğu'ydu 1955'ten bu yanaysa stratepi' polıtıkamız Sovyetler Bırlığı'nın polıtıkosına pa ralel olarak düzenlpnegeldı Oy le sanıyorum kı 1980 lı yıllardakı en buyuk uğroşımız Basra Körfezı ve yoresınde güven iık, denge ve duzenl sağlamaya yonelecek ve öngorülmeyecek yoğunlukta olacaktır» Aslında, ABD'nın Sovyetier Bırlığı'nın Afganıstan'a yaptığı askerl müdahale karşısındc PAKİSTAN'A NÜKLEER TEKNOLOJİ İHRAÇ EDEN İSVİÇRE'YE KARŞI ABD ÖNLEM ALDI » svıçre'mn Pakıstan'a nükleer bomba yapımında kullanılabılecek teknolojı ve maizerr.a ıhraç etmesı uzerıne, Carter yönetımı, Isvıçre'ye karşı onlemler almıştır. Bu onlemlerden bıri elektnk e nerjısının üçte bırını nükleer san trallerden ureten Isvıçre'mn ABDden uranyum yakıtı ıthal edememesıyle sonuçlanabıleceğı gıbı kulîamlmış uranyumun ışlenmesı olanak ları da durdurulabıhr Şöyîe kı nük ieer santrallerde kullanılan uranyumun oluşturdugu ve yıne ucuz ya^ kıt olarak kullanılabılen plutonyunnıın aynştırılabılmesı için Isvıçre' Karşı tepkileı I mn kullanılmış nükleer yakıtı Fransa'ya göndermesı gerekmektedır Fransa'dakı nükleer ışleme merkezlennde kullanılmış yakıttan ayrıştı nlan p'utonyum tekrar Isvıçre'ye sevkedılmektedır. ABD nın Isvıçre ile tüm nukleeı ışbırhğmı durdurması bu saydıgı mız onlemlerı kapsamaktadır. ATOM BOMBASI Sozünü ettığımız plutonyum, nül< İeer santrallerde elektnk enenısi ya kıtı olarak kullanıldıktan başka atorn sılahı yapımında da gereklı bır mad dedır. ABD bu yakıtın nükleer ku lup uyesı devletler dışma ıhracını ıstemedıkten başka bunun eld e edılmesıne yol açabılecek teknoloıı ve tesıs ıhracını da yasaklamaktadır Isviçre'nın Pakıstan'a ıhraç ettıgı tek nolojmin bu nıtelıkte bır teknolojı transferı olup olmadığı ABD Kon gresı tarafından ıncelenırken ABD ıle Isvıçre arasındaKı ışbırlığı toptan durdurulmuştur. Bıldirildigine göre Carter yönetimi böyle bır önlemı almadan önce onemlı bır Avrupalı dostunu kırmamak için ışı enıne boyuna inceiemıç ve ondan sonra bu karara varmıştır Butun bunıara ek olarak Arap ulkelen. ABD nın Israil'e karşı ızlsdığı politikayı şıddetle kınadıklarından kendılerıne uygulatmaya çalıştığı stratejıyı de benımsemedıler Onlara gore VVashıngton bolge guven lığmı yalnızca Sovyetler'ı n buradan çıkartılmasına bağlıyordu Oysa Bahreyn yetkılılerınm dıle getırd'klerı gıbı «Kudus her zaman ıçın Kcbıl'den daho onemlıdır Israıl'ın saldırgan lığı, Sovyetler'ınkmden daho iyl değıldır Eğsr ABD gerçek ten bu bolgede denge ve gu vence arıyor ve bunun Içın bı zım desteğımızı ıstıyorsa bıl melıdır kı kendısı Israıl'ın 1967 savasında ışgal ettığı Fılıstın topraklannın durumuna karşı cıkmadıkça bızden bunu ıstemeye hakkı olmayacaktır.»