Katalog

DÖRT 23 AGUSTOS 1980 POLİJİKA VE ÖTESİ Sarı MEHMED KEMAL r Çizmeli EKONOMİ/TİCARET Cumhurlyet EKONOMİ SERVİSİ Aranje diyorlarda, aranie müziıc... Bea anlaınjyordum. Anlamadığım içln de sevmiyordum. Oturdugum bu kıyı kahvesinde durup dinlenmeksizin hep onu çahyorlardı. Biri bitıp, öteki başlıyordu. Sadece benim oturduğum kahveds değil, yarundaki kahvelerden de aynı sesler geliyordu. «Şimdi bana kaybolan yıllamnı verseler..» Bir kadın sesi degişmez bir londa, tekduzeyi söyleyıp duruyordu. Öylesme kulagımı dolduruyordu ki, artık ben de nerdeyse ezberlemişum. Simdi bana...» •Evet.» •Kaybolan.» •Evet.» «Yıllanrtu...» «Evet» •Verseler.» Hiç yitip giden yO.lan geri verlrier mi? Onlar b'.r kez y:tip gıtmişür, bir daha geri donmez. Ama bu kadın bıkmadan yiten yıliannı geri isüyordu. S&si o kadar yaşlı da degildi. Yitip giden yıllarmı verseler ne olacaktı? Çok degildi ki bu yıllar. Hani aklı başına geldikten sonraki yılları sayacak olsak, beş on yıl ederdi. Bir elin parmaklan kadar. Bızim oyle mi? Bizira yıllar, çeyrek yüzyıllarla sayıhrdı. Biz bıle, kaybolan yıllanmızı geri istemiyorduk. Hem istesek ne olacaktı? Vermezierdi ki! Verseler, gene kahır. mihnet, çile, acı. baskı, zulüm değil miydi? Genç kız, durmadan yiten yallannı isteyip duruyordu. Ardmdan başka bir ses: •Ta*ıd)nı hammal gibi...» deyip duruyordu. Bir aşk şarkısı îdi. Sevgilisinin aşkmı hammal gibi taşıdığını anlatmak istiyordu. BerJm bildigim ask hammal gibi taşmmazdı. Aşkm soylu, erişilmez, tatlı bir yanı vardı. Kişinin içini gıdıklardı. Oysa kınk bir plak çalarcasma • . •Tasıdım hammal gibi...» diyordu Deniz. manzara, karşıdaki çamlar, şimdl yeni yetme zenginlerin eline düşmüş yalılar, vapurlar. şilepler gözlerimin önunden siUndi. Kafam sese takıldı: •Tasıdım hammal gibi...» Bir arabaiı vapur gecti. Bogaz'm bu yakasinda arabalı vapurlar işlemezdi. Arabaiı vapur, ötekilerin arasmda yabansı bir hayvana benziyordu. •Buralara hiç yakışmıyor» diye . eçirdim içımden. «Hıç yakışmıyor • tki çay içmiştım. Hararetimi kesmedi. Bir gazoz istedım. Otirdiği boyalı bir suydu. Çar naçar içecektim. Daha onümde dikelır dikelmez garson, kapa£rıru açmıştı. Bardaga boşalttun. bir yudum aldım, eh ne olsa soğuktu. Vakit ikindiye geliyordu. Daha içkl saati değlldi. önümdeki kagıda Wr şeyler karalatnak istedim, bir çey gelmiyordu. Ilham denilen şeye inanmam. Yazılanmı evde. makinenin başına gecer, hangi saatte. hangi vakitte olıırsa olsun yazar.m. Kırda, bayırda, kahvede bu işi pek beceremem. Böyle yerlerde yalnjzsam daha çok düşünürum. Ne düşünürum. neyi düşunürüm, onu ben de bilmem, işte düşünürum. 3'mdi de öyle yapıyordum. Ama bu ses, bu durmadan çalar» plak her düşunceyi alıp gidiyordu, •Şimdl bana kaybolan yılîanmı verseler.» Şimdi makineîer çok gelişti, çok Inceldi. Sesi 67le alıyorlar, öyle sunuyorlar kî, hiç sesi olmayanlan bile birer şarkıcı yapıyorlar. Bunun da hilesini buldular. Televizyona bazı kadınlan çıkanyorlar. Bana göre ses hak geüre. Ama o alet yok mu. o alet sesi varmışçasına bize her şeyi yutturuyor. Bir de playback dedncleri bir oyun var. Onu da yenı ögrendim. Arkadan plak çahyormuş. önde bizim karşımıza dikilen dudaklarını oynatıyormuş. Bunu öğrendim. beni de bir merak aldı. Şimdi elevizyonda şarkı soyleyenlenn hep dudaklarına bakıyorum. Bakalım ardındv. calan plakîa. dudaJclar arasmda bır uyum var mı diye... Bazen uyumsu^uklan yakaltyorum O zaman çocuk gibi sevinmeye başlıyoram. •Bak. tutturamadı!. • Bu işe tam ahsmamıs olanlar şarkıya başlayacaklan an kafalannı periye çevirip, sese dudaklannı uydurduklarında one dönüyorîar. Bu numarayı da yutmuyorum artik. Acaba bu şarkıcı da televizyonda soyluyor mu' •Şimdi bann kaybolan yıllanmı verseler » Kimbilir, belki de söylüyordur. Belki de çok unlu bındır. Bunlann zengı.n birer alafortanfonisi olurmuş. Belki bunun da vartiır Alafortanfonisi ne kadar zengindir? Halk: kazıklayarak kazandıklannı getınp bu kızla yıyordur. Kız güzelliği. sarkısı. ünü iîe öğıjnuyordur. zengin de harcadıgı parayla... Bunlardan ünlu birkaçının alafortanfonilerinl bana anlatmışlardı. •Vay anasına», demlştim. «Herifçioglu, paraya pula. mala mulke, bunca sen.et« doymamış bir de kadm istıyor.» İster, n;ye istemesinl Solculuk edecek ol=am. kapitalist ülkeîerde böyle olur dıyeceğim an'.a. kimbilir belki sosyahst ülkelerde da böyledır. Bu güzellerin partinin üst duzeyınde gorev aimış birer alafortanfomleri vardır. Onun içm sosyalızmi de. kapitalizmi de bu işe kanştırmayalım. Dehkanlıhk çağlanmızda çok zengin bir arkadaş;mız boyle bir şarkıcıya kapılmıçtı Her akşam sazda, önde masası vardı Bizleri de aJır. saza gider yosmayı dinlerdik. Dinleme degil, arkadaşa eşlik erme Arkadaş da başını eüennin arasına alır. hayran hayran yosmasını süzerdj Sonunda yosmajn tavladı. Daha dogrusu tavîamadı, alafortanfonisiıun elinden a'dı, kendi alafortanfon: oidu. Çok sürmedi. elde avuçta ne varsa yedi bitırdı. Paralar suyunu çekince de yosma bir daha yuzüne bakmadL Boşuna dememışler: «Dat Kurusu ile yar sevilmez..» diye... Bizım arkadaşm ehnde kala kala dut kurusu kalmıştı, yosma kacmtş dut kurusu ile var sevilrneyeceğini kamüamıstı Daldırmıştım. Sesie yeniden kendime geidjm. •Taşıdım hammaj gibi...» O bitti ardından • «Şimdi bana kaybolan yıUannn verseler.» Şimdi başkasuu çalıyorlardı, bunu kadın değil erkek söylüyordu. Biraj halk turkülerim andrnyordu. San Çizmeli Mehmet Aga bir gün görür hesabt..» diyordu. Bemm de bildigim bir San Çizmeli Mehmet Ağa vardı ama. yıllar geçiyor bir turlü gelip hesabı görmüyordu. San Çizmeli ortaya çıksa da hesab1. bir auise kimse böyle har vurup harman savurmaya ye'tenemezdı. Hesap görülmedigi, hesapların altına bir toplam çizgisi çekilmedigi için, hesabmı bilmeyen vur patlasm, çal oynasın dolarup duruyordu. Bogaz'dan vapurlar. şilepler, tankerler geçiyor, ben San Çizmeli Mehmet Aga'yı bekliyordum. Mehmet Ağa ist, aranjmanın içine girmiş, bir turlü ortahğa çıkamıyordu, Ah. San Çizmeli aht Maliye ve Merkez Bankası Taban fiyatlari bankalar sistemini denetlemiyor özel kesimin istemine göre saptamyor YAPILAN BELİRLEMELERE GÖRE, İNCÎR, ÜZÜM VE PAMUKTA TÎCARET BAKANI TÜCCAKI «TEK MUHATAP> ALDL Banş KUDAR İZMİR, (Cumhurlyet Eg« Bürosu) Dunya pıyosolonnda tekel durumunda bulunduğumuz Vuru Incir taban flyatiannm duşük tutulması ve dışsatmdaki fonunun kaldırılrrası konusunda ozei sektörün AP azınlık hükümetıne boskıda bu lunduğu yolundaki Iddialar gecerliük kozanmava başlamışttr. Tar.ş incir birl'ğınin de avnı doğrultuda raporlor hazırladıği saptanmıstır. Üreticl kesim ma liyetlerln yükseldiğin! belirterek kuru incire 60 lıra t^ban fivat isterlerken, özel sektör vo Taris 40 tira dolayında bir fivatı veterll görmektedlr. izmir Ticaret Borsosı tse reVolten'n 57 bln ton dolayındo gercekleşebileceğini blldirmiştlr. AP azın)ık hökünnetlnm tabcn fiyatlor konusunda öz»l sektorün Istemlerı doğrultusunda ve secım ekonomisine zarar vermeyecek bir vol Iz'edlği gözlenmektedir. Özelliklo Ege bölqesınde vetısen cekirdeksız kuru üzüm. kuaı Incir, pamuk gibi ürunlerde izlensn taban fiyatı politikasının özel sektörle eşgüdum lcinde vurütuldüğü izlenirrini uyandtrmaktadır. Ce*lrdeksiz kuru üzumde rekoltenin yüksek göster'îerek örel sektörün Istemlerl doğrultusunda 80 Hro taban flvatı venldiğinl anımsatan llçlV cevreler şunları blldirmişler' dir «Çekîrdekstz kuru uzOmde 67e' sektör ve öze!lık!e Tariş r«koltevı yuksek göstermiştlr. Ta han f'vat! ilön edllmeden önce Tıcaret Odası Baskanı ve dışsatımcı Hnsan Güven 80 Droîık bır taban fıyotınm gecerll oiacağmı bıldırır acıklamalarda bulunmustur. Bu arada Tarlş T'caret Bakaniığma sunulmok üzere hazırladığı roporundo ma livetlerln yüksek olduğunu belinerev taban fiyatın 103 lira dolavındo olmasmı fstemiştl. Ancak AP azınlik hukömetinın Ö79i sektörden yana izlediği po lit'kasını surdurmüş ve istemlerl olan 80 tirahk taban fiyatı vermiştir. Şirrdl bu durum kuru incirde kendisini gösterecek••r. Bu yold a girişlmler hfzlondın!mıştır.> Egell kuru Incir üreticller! ta ban fiYOt'an konusunda yaotık !arı acıklamada enflasyonla b«ri'kte maliYetlermln de buyuk ö'cüde arttığım belirterek taban fıyatınm 60 lira doloyında IJân edılmesmi istemişlerdir. Üreticiler rekolîen'n IYİ ve kalıte'i gercekleşeceğini bu nedenle tekel durunundo bulunduğumuz dünva pivasalarında istediğımiz fiyotı uyguîaYobıleceöimizi anımsatarak. fEümizdekı ürunu dış pıyasalardo istemlen fıyatia satmak durumunda iken üret'd bır kenara itılmekte özel dıssatrmcılann Istedıkleri fıyat politikosı Izlenmektedir. Üreticinin vanmda bulunTası gereken Tars InciSletrreleri de özel sektör ağ?ry!a konusmokta taban fivatının 40 I:ra dolayında gerçeklesr^esii istemektedır. Taban ffvatmm 60 liradan az olmas» öurumunda Cıretıcller yine güc riuniTta düşeceklerdir» demışlerdır 8ÜYÜK REKOLTE... Öfe yandan izmir Ticaret Borsosı Boskanı Hason Guven b'r ccıklama yaparak Epe bölgesindek! kuru incir rekoltesSnın 57 bin ton doloyında gercekleşmesınin beklendiğinl bilcırmlştlr. Hasan Güven, acıklomasmda özetle söyle demiştın «Ege bölgesl 1980 üretim yıIt kuru incir rekolteslnl tahmln etmek üzere İzmir Ticaret Odosı. izmır Ihrocatcılar birllkleıi ve borsamız tarafından rrüştoreken çorevlendlrfien heyet bu yöndeki calışmalannı tomamla mış ve roporunu vermiştir. Heyeto gene! olarak Ziraat Mühsndislikleri l!e Tariş temsüclleri de katılmıştır. Sunulan raporu söyle özetiem&k mümkundür: «Bölgede kuru Incir r&koltesl n( kallta ve miktar bakımından olumsuz yönde etkileyecek her hangf bir hastattğa rastlanmomıştır. Zararlılarla mucadele •dildiğl ve bu mücadeleden olumlu sonuç clındığı gârülrrüş tür. Hasat dönemincie bova şartlannın l\i gitmesi rıolınde kaiıtenin iyi olacoğı her boy ve kaliteda kuru Incir uretı'eceğı tesbıt edıimıştır. Gecen yıla nazoron kunj incirlerin 10 gün gec idrak edıleceği saptanmıştir. Yukorıda beîırtııen bılgllenn ışığı oltında, bundan sonraki hava şartlannın normal gitmesl halinde bu yılki kuru incir rekoltesinin 57 bın ton olarak gerceklesecegM tahmln edılmiştır.> Cumhuriyet Ekonomı Servisl TurS< Bnnkacıiık Sıstemı'nde longopoı» yapmın egemen oidugu vurguianorak «ozel rrtıilı bankaların buyuk bır bolümü bîlırh kış\ gr^p ve/a holdıngler.n kontroıundadır» de nılmişt:r. Kredı dagılımında ssk torei ve boigeierarası dengesızlığın surduğu aa oelırtılersK, Maiıye Bakanlığı le T C. Merkez Bankası'mn banK.atar urarmde<ı denetım ve *redı yonlendııme yetKiiermı kallanrnaiarı ıstennrştır Dr. Oztın Akguc'un istonbul Sancyı Odası ıc^n hazırladığı «Turkıye'de Bankocılık Ssiemı • Kredı Duzsrii ve Sermayo Pıyascsna llışkın Goruş ve Oner.ler» başlıkh araştırma acıklannrstır. Onunrjzaekı gunlerde İSO Msclısmde görüşülerek yasa taslağına dönuşturufmesı beklenen oraştırmoda özetle şu görüşlera ver verı!mıştır. • Turkıye'de a'ığer finonsal kurumlar gelışmem:s olduğundan, ticaret bankala'i, fmansa! yapının temel'erınt oluşturmaktadır. Ticaret Bankalannm, kav ncıklarn sektör'er ve bö'os'er arasından ciağılmında, gelır DR. Ö2TİN AKGÜC'ÜN İSO İCİN HA2İRLADIĞI ARAŞTIRMADA ÖZEL BANKALARIN, BELİRLİ KİSİ VE GRUPLARIN DENETİMINDE OLDUĞU «OÜGOPOL» YAPI İCİNDE CALIŞTIĞI SEÜRTİtDİ... • YASA TASLAĞINA DÖNÜŞTÜRULMESİ BEKLENEN ARAŞTIRMADA, «BANKA KREDİLERİNİN BELLİ FİRMALARDA YOĞUNLAŞTlĞI VE BANKALARIN İ5TİRAKLERİNDE DONDUGU» VURGULANARAK «RADİKAL DÜZENLEMELERE» GİDİLMESİ SAVUNULDU... bölüşjmu"de, ekonorn'k tst:krar ve kaynakların hareKete aeç rıımesınde cok onemlı etkı 'er vardır Dun/anın her ü1kesmde, Dankacılık s'stemi. ekonomık ışievıerının onemı neaemy'e Kornu otonîelerının denetım v9 gozetımı altındadır. . # Türk Bankacı'ık Sısteml her yönuvle dışa kapalıdır Ozel mıllı bankaların büyük bır bölümü balırlj kısı. ^rup veya v ioldırıc!ie''m kontrolü oltmdodır. Bsnkacılık Sisteml, az sayıda bankanın kred1 pıyasasına egemen oiduğu tipık bır ollıgopoi pıyasası gorunümündedır. Sıstem yasal olarak Malıye Bakanlığı ve T.C. Merkez BanVası'nm gözetim ve denetmi altında olmasma karşın. uvguiaTtada bu yetkı(er etkin biciTid's kullanılmamaktadır. • Turk BankacOık Sistemi'nde rekabet sozkonusu değ'ldır. Kredler dengesız dağılmıs ve belli flrmalar üzerind© topianrnıştır. Banko kavnakla nnın önemll bölümü, kredl v* sermaye yatırımı olorak, banka Iştıraklerıne tahsıs edılmm ve donmuştur. Mevduat faızıen ile kredi malıyetlerı arosmdakı marı gıderek yukselmıştır. Bankalar ma:ıyet duşurücu onlemisrs gereken onemi vermsmektedır. BankacıliK Sistemı, para poıuıkasının, etkıll bır aracı olma ışlevmı yennft getirememektedır. RADİKAL DUZENLEMELER BanKacılık Sıstenm'nın sorunlarının çözümu 'çm, yasal duzenlemelere gıdılmesı gerek tıği savunutan araştırmada, «bunun yanı sıra, mah ve para otontelerır.e tanınan genış yet kılenn etkın bır şekılde kullanılması gereklı goruimektedır» denılmıştr Araştırmanın bır bö lümünda ds şu görüşler savunulmuştur. Deterjan fiyatlari her yerde değişik ı [ ı ı ! Arap Sabunu Sabun tozu Toz deterjan Krem detenan Vim (bir kut;u> MİGROS Ctoptan s.ervis) 35.50 128 128 2115 S 163 180 46 Beledi» Tanzinı 33 350 145 2015 2V7 114.2 185 7 50 Ankira Pazan 110 2015 237 171.1 S2 5 Bakkal 83.3 5^7 2 201 5 ?"? 153.3 238 8 60 « 1979 ağustosundo yurOrlüğe gıren yosa gucündekı kararname ile bankalar yasasında değışıklık yapılmasına karştn, Bankacılık Sıstemı'nde roaıkal duzenlemeler gerçekleştınlememtştır. Bankalar Yasası'nda yapılacak değışıklıkle. bankaların, bslrli grup ve holdmgierın kontrolunden kurtarıl nıası ve mulk.yetlermin yaygmlaştırılması sağlanmaiıdır. Ban ka kredılerınden cok daha fozla fırma yarariandırılmalıdtr. Bankalar, ıştıraklerini veya beürlı fırma'arı fınanse eden özel finansman kuruluşlan olmaktart çıkanimaiidır. Banka fon'orınm öncel k'ı sektörler ve Çîrica yörelere akması sağ lanmalıdır. Mevduat sahıpterının haklan daha lyl btr şekılde korunarak, Bankalann molı bjnyelen guçiendınlmelıd.r» BANKA ACMA YASAĞl Banka açılması yasağmın surduğj d9 bslırtılen oraştırmada şo/ie devam edılmıştır: «Bankccnık sektorune gınşteM fnlı tahd t kaldırılarak gereklı koşuliarı yerıne getirebilecek kuruluşlara oankacılık faaıiyetınde bulunma ıznı v»nimesıdir. Te.şvk edılen sektörlere verüen kred'lerm mallyettert düş'drulmelıdsr. Banka kredılennın belırlı firmalarda vo^un'.asmasını onleyecek kont rol sağianrralıciır. Maliye Bokanlığı. banka kredılerm'n kullanılmalarının yönlendinlmes'nde daha etkin tedb'rler almalıdır, Merkez Bankası banka kreri,!9nnın yonıendirtlmesi Vonusundaki yetkıierınt daha faz lo ku!;anmalıdır.» Arcştırmada, bankalann ka mu tasarrulları lie caiışması oc'sındon, banka kredıler'.ne sosyal bır karakter vereceK olan, kamu denetımınl sağlayıcı IOĞÜ rlerın olınması gerekt.gine değın'.rrt'stır. Turkı/3'ae sermaye pıyasüsının yetermce galışmemış oımasının bır sermave yasasının cıkmayışsna bağlanamayacağı bslırtılen araştırmada, yaşanan hızıi entıas/on ile ekonom'k ve polıtık istmrar sızlığm, tasarruf yeters^zlığının sermavş pıyasasınm gelışmesmı engeüedığı vurguianmıştır. Sermave pıyasasını düzenleyscek olan yasanın tek başına cıkmcmosı gerektığı benrtılerek, menku! kıymstler borsası, vergı yasalan gıbı tamamlayıcı ! yaso ana beraber o'uş'urulmosı gerekt'ğı savunuian, bu duzenlemeler'n yapılmaması halınde hedefienen sonuçlara vamarna/acağı vurgulanan araştır mada, banKacılık sektöründe te melden bır yapı değışıklığinın sağlanması gereğıne ışaret ed'lmıştır. Yapf değişiküğı sağlanmadan sermaye pıycsosı oluştu rulmasının ekonomidekı fon akı şınm tümü/le belırlı grup veya holdmglerın kontrolüne gecmesı sonucunun doğacağı araştırmada belirtiimiştır. Cumhuriyet Ekonomi Servisl Deterjan. sabuntozu, arap sabunu ve mekanik temizleme tozlarınm fiyatlannın her yerde değişik oldugu gözlenmektedir. Halkın önemli tüketim malzemelerinden olan krem detenanm kilosu 114 ile 240 lira arasında değışmekte. «Tek» adlı 430 gramlık krem deterjan Ankara Pazarlan'nda 77 Iiradan. bakkallarda ise 80 liradan sattlmaktadır. Çiti ise bakkallarda 107.5. Moderao ve Bacım 100 lıraya. Oti ise 69 liraya satılmaktadır. İstanbul Beledıyesi Tanzım Satış Mudürlüğü'nce üretilen ve Arca. Dev. Mınpak adlsınyla piyasaya sürulen deterianlann da kilosu 114 185 lira arasmda degişmektedır. Çabuk yıpranabılecok çamaşırlar içm önerilen Hacı Şakır sabun tozu; bakkallarda 227 liradan satılmaktadır. Arap sabunu ise. diger temizleme malzemelerine göre, değişik bir biçimde. bakkallarda 83 lıra iken, toptan satış yerlennde 35 lıraya kadar düşmüştür. Mekanık temuleme tozlanndan Vım de. normal fiyatı olan 52 5 liradan değil. 60 lıradtm satılmaktadır. Tüm temizleme metalanna yakında geleceği bıldinlen zammm bazı çevrelerde stok isteğini yenıdpn ortaya çıkardıgı belirtılmekte ve ev kadınlannın da gelecek zar" npdeniyle her 7amankinden daha cok mal almalanmn fıyat artıslarını kamçıladığı ilen sürulmekıed.r. ANKARA 1980 yılınm llk yarısı sonuncia cari Işlemler dengesl açıgımn 900 milyon dotor dolayına vukse!dıqı bellrienmıştir. Car( lşlemler derıges! acığı ile dıs borç ana para odetnetennın birlıkte değerlendirllmesi suretty'e ızlenen ekonomının toplam dış kaynak gsreksınımi ise 1.1 mılyar dolara ulaşmıştır. 1979 yılının eş dönemınde ise, cari işlemler dengesl acıâı 115 milyon dolar, ekonominın toplam dış kaynak gerekslnımi ise 345 milyon dolardı. Bu yıl corl tşlemler dengesl oçığının geçen yı'a göre 3 kat kadar artması, işçı dövizl gırşlerindeki azalmadan kaynaklcnmıştır. Bu yıl, yılın llk yansı sonunda uloSilan 900 müyon dolarlık dış kaynok ger&ksınimi, 1979'un bütunünde ortaya cıkon 24 müyar dolariık acıöa oldukca yakın buîunmsKtadır. 100 rrilyon dolarlık cari lşlemler dengssi ocığı vo 1,1 milyar dolarlık dış kavnak gereksiniminln f'nonsmanında. OECD ülkelermın ve sağladıkiarı program kredıler' yoğun bir bicimde kullamîTiiîtır. Ancak, progrom kredüennin kullanımında, yl'n ılk üc avlık döneminde I9795da gerileyen dünya şeker üretimi 1980'de artacak «• UZMANLAR TÜRKIYE'NIN DE BU YIL ŞEKER !Ç!N 100 M'LYON DOLARLIK HARCAMA YAPTIGINI BELİRTTILER VE PANCAR ÜRETIMINI AKTIRACAK ONLEMLER ALINMASINI İSTEDİLER.. (Cumhuriyet Ekonomi Servisl) 1979 yıhnda dünya şeker uret mınae buyuk düşüşler olmuş, ABD ve Sovyetler Birlıği bu clanda da ık, önemli uret.cı du rumuna gelmışlerdır. Gecen yıl Turkıye'de de duşen şeker üre tıml, Brezilya ve Küba'ao ise şıddetiı yağışlar nedemyie azal mıştır. Dünya şeKer üretırrv, Duyük üretıci n'telığ ndekı Kuba ve Brezjlya g:bı ülkelerde hava koşuüarı nedenr/ie azai:nca. ABD ve Sovyet'er Bırliği bu aıonaa da rekabeî eden ikı uıke na'ına geimışlerdır Cm'ın pıyasaya olıcı olarak gırmesi rckabetı ş,d detlendırmıştır. Öte yandan yıllardan berı ilk kez bu yıl Türkiye şeker dışalımı yapman durumundo kalrriış ve yaklasık olarak 100 milyon dolarlık bır harcamada bulunmustur. Uzmanicr Türk.ye'de şeker üretıminin düşüşunü yanlış politıka uygulomasına bağlamışiar ve şeker üretımı orttıncı önlemierin ivedi olaraK alınmasını istemışlerdir. Uzman ior düşuk uretımin fabrıka eKsıküğinden değil, seker panccrı üretıcısımn yetermce aesteklenmemesinden ileri geldığlni bildırmişlerüır. Pancar olım fiyatlannın ürun tarlaya verilmeden önce saptanmo'sı halinde üretımın artabileceğı belirtil mıştir. 1980 yılına ilişkin «dünya şeker günlüğü»nde yapılan tahmın ise, bu yıl şeker üretimının ortacağı ama tüketımmin düşe ceğ( yolundadır.. Dünya şeker üretıminin 3,5 milyon metrık ton artarak 88.1 milyon tona ulaşması beklenmektedır. Tüke timin ise 2 milyon ton gerıleyerek 89.11 tona ineceği beiirtilmıştir. 198081 döneminde beklenen bu artısı uzmanlar şeker kamışı ve şeker pancarı işleyen fab rikaların sayısının artmasına bağlamaktadırlar. Tüketim düşüşü İse şeker Ithal eden ülkelerin şeker ithalıne bağladıkian dövizl azaltmak amacı ile 0retlmlerinl artıncı tedbirlerin so nucu olarak belırlenmlştlr. PİRİNÇ ÜRETİMİ YÜZDE 50 DÜŞTÜ ANKARA Bu yıl pırlnç uretlm'ni ıc tuketımı karşılomakta yetersız kaiacağı ve pırıncın ki'o fıyatının 100 lırayı aşacağı bıldırılmektedır. 1980 yılı pırınc rekoltesmın 100 bın ton dolayında gercekleşmesı beklenmektedır. Normal yıllarda ise Turkive'de rekolte 200 b,n ton oimaktadır. Pınnc üretıminin öncekı vıllara gore, yon yarıva azalmasının, kıtlık koşulları yaratocağı pıyasa yetkilılerince mutlak görülmektedır. Ankaro muhaD'rının edındığı bılgıye gore. yent rekoitenm düşuklüğü karşısında, margann ve şekerden sonra pıDncde de 150 b*n ton dolaymda bır itha'at yopması gerekmektedır. Ancak dö vız sıkıntısı nedenıvle ithalatta guçlukr lerle ka şılaşılabileceği ve fiyatto ıoptancı pıyasasında 100 lirayı oşabıleceg1 beiırtılmektedır. (ANKA) Dış kaynak gereksinimi I milyar doları aştı ki süratll akış, nlsan hazlran dönominöe vovaştamış va geçen yıik! düzeYine duşmuştur. Progrom Vredilerlndek! düşu$ uzertne, mayıs oyında başlayaray yeniden kısa süreH borclanma yoluna gidi'miş ve yalnfzca mayıs ayı lcinde 140,4 milyon dolarlık kısa suret! ticorl kredi olanağı sağlanmıştır. Kıso surell borciantrolar, Ithaiotta söz konusu olon satıcı kredileri üe Merkez Bonkası'nın yararlandığı banker kolaylıklanndan oluşmoktadır. Tasfiyesl sorun halıne gelen ve tGarantisiz ticari borclar» olarok blliren satıcı kredilerinin bu yıl işlemediöins dikkat ceken gözlemciier. kısa sureıı borçlanmalarda Merkez Bankası'nın yararlanablteceğl banker kolaylıklarıno ağırlık verüdığine dikkat çekmektedirler. Hemen tasfiyesi zorunlu o'an bU kç>lcylıklor. bHindiğl glbı temmuz ayı sonunda 433 milyon doiorlık rekor bir yük sekllğe ulaştınldıktan sonra, yabancı muhabır bankaların baskılonylo korşıiaçılmış ve son haftada yararlanılan banVer kolaYİtklormın 209 milyon dolara kadar Indirilmes! zorundo kolınmıştır. Grevi bahane ederek Paşabahçe'nin ürünlerinı fahiş fi/atla satanlar türedi (Cumhurlyet Ekonomi Servisit Pu' şabahçe grevini bahane ederek tabrıkanın urunlerini farıış fıyatla satanlanr» türedıği saptanmıştır. Pıyasa gözlemierıne gore, ekonom;k sıkıntılardan pay çıkarma gudüsu İİ6 hareket eden bazı kışıler, Paşabahce'nin ürünlerinı bazı değışikliklerle ve Vüksek fiyatlarla satmaktadırlar. Fabnkanın ürettiğı bıra bardaklarını keserek yaptıkları su bardokları üzerine bol desen işleyen pıvasadaki bazı kışıler. bu yolla Paşabahçe satış mağazaiarında çok daha kalıtelisı 170 lıra olan su bardaklarım 375 lıradan pazarlamaktadırlar. SANAYP ' ODALARl İLE SANAYİ AĞIRLIKU TİCARET ODALARININ TOPLANTISI ANKARA'DA YAPILACAK ANKARA, Turkiye'de sarwy'nın ve ticareîın bugun icmde bulunduğu ekonoTiik koşul İarı değerlendırmek ve sorunlarını belirleyerek, bu sorunlara en ivedı b:r şekilde cozüm getırmek amacıyla Turkiye Odalar Birüği tarafından ard arda toplantılar duzenlenece^tir. ilki 27 ağustos tarıhnde, Odaiar Birlıği salonlarında yapılacak olan «sanayiin güncel so runlarıı konulu toplantıya, sa ncjyi oğıriıklı odalann temsilcl leri, Sanayj Odalannın yönetım kurulu başkanlan i!e oda meclisi başkanlan ve üyelerl katıtacakt>r. (ANKA)