Katalog

BLUE; AKFîL Bir Yıl Daha llnlzde tuttuğunuz bu gozete, bugun 56 yaşını tomomlıyor. Ashnda bu sure daha gerilere doğru uzatılabilır. Mutareke yıllonnın «Yenl Gun»u şimdiki tCumhuriyet»in oncusu sayıldığına gore gazetenız artık aJtmışını da çoktan arkada bırakmış demektir. Yeni Gun olsun, Cumhuriyet olsun, bunca yıl ülke cıkarları uğruna savaşım veren Iki kardeş gazete arasında ortak nokta şudur: İklsl de zor gunlerin savaşımcılon olmuşlardır. işgal ordulannın çizmelerl altında guzel İstanbul inım inim Inlerken; Yenl Gun, emperyalistlere ve onlara boyun eğen Babı Âli'nin tesllmlyetci işbirlikçilerine karşı vargucuyle «Hayır!» diye bağırmaktan gerl kalmamrştır. Sık sık kapatılmok, ikide bır basımevinde aramalar yapılmak, yozor'arı, yoneticileri, hatta dızicilerı karakollarda sorguya çekılmek, onu yolundan a'ıkoymaya yetmemistır. Bu yontemlerle ozgurlukçu basını yıidıramayoccklannı anlayan ışgal gucleri, yurlsever aydınları Malta'ya surmeye karar vermisler ve hemen hepsıni toplayıp yaka paca bir gemiye doldurmuslar, yola çıkarmışlardır. Buniarın arasırsda yalnız Yeni Gun'un sahibı ve basyazarıdır ki oyuna gelmeyerek Ankara'ya, Mustofa Kemal'in yanına kacmayı başarmış, kacmakla da kalmamış, bin bır guçluğu yene yene, bir bolumunu de olsa, basımevıni Turkıye Buyuk Millet Meclisi'nin toplandığı kente, yenl devlet merkezimize ulaştırmış tır HALA UCUZ umhurıyet 57. Yıl; Sayı: 20037 Kurucusu : Yunus NADÎ 10 TL. 7 Mayıs 1980 Çarşamba GAZETENİZ CUMHURIYET BUGUN 56'NCI YAYIN YILINI DOLDURARAK 57'NCI YILINA GIRMEK TEDIR. CUMHURİYET VE ATA TURK İLKELERINI SAVUN MAK. HALKIN YAN1NDA OLMAK AMACIYLE KURULAN GAZETENİZ YAYIN YAŞAMI ICINDE AMAC LARINDAN ODUN VERME(Arkası Sa. 9, Su. 3 de) Mndprn Fgitim Fen ?özlü egitim* ?l ii Be$ikaş,kanbul 612777611507 E CUMHURİYET 57 YAŞINDA ı 150 yıllık okurumuz Bahri Gülay, "Bu gazete bir meşaledir,, diyor Kenan MORTAN İZMİR tDeğıl sutın almak, Cumhuriyet'e paho bıçecek bedbaht var mı?» dıyor, 27 yıl, 9 ay ve 16 gun oğretmenlık yapon Kızılcullu Köy Enstıtusu mezunu Bahri Gulay... Aydın'da Kurtuluş Savaşım sımgeleyen meydanı geçıyor ve bir yurttaşa Koprulu mahallesını soruyoruz «Pek bılemeyeceğım » dıyor. Sonra, araya aroya Koprulü mahallesını ve daha sonra Çankaya sokağını buluyoruz Sokağı ararken. sokoğı bılmeyen bır yurttaş, Borm Hoca deyınce hemencecık evınj gostenyor. Evınde bulamıyoruz kendısını Gar kahvesınde yerım gosterıyorlar. Kenöımızı tanıtıp goruşmeye başlodığımızı soyleyınce şaşırıyor. 1930 yılından bu yana Cumhuriyet okuru olan Bahri Hoca, gazetenın, talındı satıldı» soylert(Arkası Sa. 9, Sü. 4 de) Süahlı soygunlar düzenleyen çetenin bir üyesi, Üstündağ, Mataracı ve Mumcu'yıı öldürme hazırlığı yaptıklarını itiraf etti. İzmit Cezaevinden kaçan bir sağ eylemci çatışma sonucu yakalandı Cumhuriyet Haber Merkezi Denız Gezmış, Huseyın Inan ve Yusuf Aslan'ın ıdam edılışlerının 8. yıldonümu nedenıyle yurdun ceşıtlı yerlerınde dun boykot, pankart asma gıbı eylemler yapılrrıştır İSTANBUL Gezmış, Aslan ve Inan'ın olüm yıldonümu nedenıyle bazı okullarda boykot yapılmok istenmış, Kuştepe Llsesınde boykota gıden bıldirl bulunması üzerine 2 sınıftan 60 kadar kışı gozaltına alınmıştır. Fenerbahce Lısesı'nde ıkı grup arasında taşlı sopalı kavga çıkmış, olaya guvenlık kuvvetleri mudahale etmıştır Guvenlık kuvvetlerınm mudahalesı sırasında Bülent Sayın adlı Hay darpaşa Meslek Lısesi oğrencısi elınden tabanca kurşunu ile yaralanmıştır. • THKPC örgütüne mensup Halkın Devrimci Öncülerl adlı yasa dfşı bır orgutun 46 milıtanının guvenlık kuvvetlerınce yakalandığı bıldırılmıştır Bır yetkıh, «Örgütun adam kaçırma bombalama ve bazı üniu kışılerı oldurme gıbı planları olduğunu oğrendık» demıştır Ote yandan orgutun lıderının Hılal Orkunoğlu odlı bır kadın olduğu ons surulmektedır Kımya mu(Arkası Sa. 9, Sü 1 de) Biri MHP'li 7 kişilik örgüt e/e geçirildi ANKARA (Cumhuriyet Burosu) Araiarında MHP Yuksek Dısıplın Kurulu yedek uyesı Abdurrahman Oncel'ın de bulunduğu yedı kışılık bır orgut, İstanbul ve Ankara'da sılohlı gasp, soygun duzenlemek suc larından oturu, Ankara Sıkıyonetım Komutanlığı Askerı Mah kemesınce tutuklanmıştır. Sanıklardan Mustafa Kayıcıoğlu, Emnıyette verdıği ıfadede, Metın Gegın adındokı ışadamının kendısıne, CHP Genel Sekreteri Mustafa Üstündağ, Gümruk ve Tekel eski Bakanı Tunca v Mataracı ve gazetemız yazarı Uğur Mumcu'nun oldürülmelerı ıçın teklıfte buluriduğunu söylerrıştır. Kayıcıoğlu. tGegin'ln Ostündağ. Matoracı ve Mumcu'nun oldurulmesı içın. sılah ve para vereceğınl soyledığını» bıldırmıştır Bıldırıldığıne gore, MHP Yük sek Dısıplın Kurulu yedek üyesl Abdurrahman Öncel Mercedes marka ozel arabası ile yanında Mustafa Kayıcıoğlu. Mustafa Dülger. Osmon Akkaya ne beraber, Ankara'dan İstanbul'a gıderek. Etıler'de Kâmıl Uğurlu adındakı bır mımarın evıne sılahlı baskın duzenleyıp, evde bulunan zıynet eşyasını almışlar ve evden ayrılırken de ev sahıbının dokuz yaşındakı çocuğu Kutay Uğurlu'yu fıdye ıstemek amacıyla kaçırmışlardır Daha sonra, Almanya'nın Frankfurt kentıne gıderek, Uğurlu'nun bır mılyon Alman Markı fıdye vermesınl beklemışlerdır. Soruşturmanın bu aşarrosında Istenen fıdyenın verılıp verılmedığı açıklığa kavuşmamıştır Ancak, fıdyecıler. Uğurlu'nun oğlunu serbest bırakmışlardır Yapılan soruşturma sonunda, MHP Yuksek Dısıplın Kurulu yedek üyesı Abdurrahman Oncel ve arkadaşlarının soygundon önce Hılton Otelınde kaldıkları, baskın ve soygundan sonra da fıdye ıstemek amacıyla kacırılan cocuğu Nurdoğon Kalkavon adındaki bir Işadnmmın evınde sakladıkları saptanmıştır. Derınleştırılen soruşturma sı rasında. evıne baskın düzenlenerek çocuğu kacırılan Kâmıl Uğurlu'nun. Metin Gegin adındakı bır ışadamının evınde kıracı olarak oturdugu Me tın Gegın'ın de baskın ve soy gunu duzenleyenlerden Abdur(Arkası Sa. 9 Sü 1 de) j I Bazı bankalar yeni transfer yöntemi geliştirdi Maliye Bakanlığı, ye ni düzenlemeler getirirken, özel bankalar, döviz transfer lerini % 2030 fazlasıyla yapıyorlar. Cumhuriyet Ekonomi Senrisi Dışalımlar konusunda ye nı bır dovız bunolımına gırılmesınden ve gerek Merkez Ban kası'nın gerek ellerınde dovız pozısyorru bulunduran ozel ban kalorın transfer gereksınlmı lcındekı sanayıcı ve Işadamlarının ıstemlerını süreklı geri ce vırmeye başlamalarından sonra ilgınç gelışmeler ortaya çık maktadır. Bir yandon Maliye Bakanlığı ozel bankaların yapabıleceklen dovız odemelerıne ılışkın esasları belırlerken; dığer tarafton da ozel bankaların «yeni yontemler» gelıştırdıklerı gozlenmektedır «YENİ YONTEMLER» Otağan transferlertn tıkonmasından sonra, dovız pozısyonu tutma yetkısıhdekı bazı ozel bankalar, kendılenne başvuran sanayıci ve ışadamlarına, «dovız transferlerınızı yüzde 20 ya da 30 fazkasıyla yaparım. Ancak dövızınızı kendınız bulun» yanıtını vermektedırler. Bu durumda da sanaylcl ve Işadamları «serbest pıyasaya» yonelmekte ve 100 bln dolarlık tronsfer Içın 120 130 bın dolorlık döviz satın alarak bu nu bankaya yatırmaktadır Ban kalarsa. bunun 100 bın dolarlık bölumunu muşterısi adına alacaklı ülkeye transfer ederken, 2030 bın dolarlık bolümunu de «mevduat olarak» ka bul etmektedır. Bunun sonucunda da yapılan ıthalat, ışadamlarıyla sanayıcılere yuzde 4050 dolaylarında pahalıya malolmoktadır. MAÜYENIN DUZENLEMELERİ Ote yandan. Maliye Bakanlığı, ozel bankalarca yapılabllecek dovlz odemelerine ılışkın esasları yenıden belırlemış tır. Yeni duzenlemeye gore, dovız pozısyonu tutma yetkısıne sahıp ozel bankalar, oncelıkle ıhracatçılar ile yan sanayıcıterının ıthal ıhtıyaclorı ıcın kullanımlarına bırokılan dovız ödemelerını yapabıleceklerdır. Bankalar ayrıca, vadelerınde ödenmek üzere kabul kredısıyle yapılan Ithalatla ılgılı poltçe odemelerı ile petrol ve petrol (Arkası Sa. 9, Sü. 2 de) Artık Kurtuluş Savaşı boyunca Yeni Gun, Ataturk'un ycnında ve hizmetinde emperyalıst guçlere, o guçlerin buyrugundaki işbiritkçılere karşı <tam bağımsızlık» ilkesıni buyuk zafere değln sovunmaktan yorulmayan bır bayrak olarak yurt toprakları üstunde dalgalanacaktır. Sakarya, Dumlupınar. duşmanın Anavatan topraklarındon kovulması... Scltanatın yıkılması, Lausonne barış andlaşması, Hilafetln kaldırılması, Cumhuriyet'ın llânı... Yenl rejımın yururluge glrmesinden altı ay sonra Kurtujuş Savaşı gazisi Yeni Gun İstanbul'a donuyor, bu kez «Cumhuriyet» olarak bir başka savoşın, re|imi koruma, guçlendirme, Ataturk devrımlerıni savunma savaşının bay rağını yukleniyor. * 7 mayıs 1924'den başlayarak uzun yıllar, Serbest Fırka'nın kendi kendını dagıttığı 1930'lara kadar «Cumhuriyel» İstanbul'da bu savaşın herrien de tek başına yurutucusu olmuştur, Ousununuz kl o zamanlar Cumhuriyet'le gâvurluğu layiklikle dinsizliği eşanlamlı imısler gıbı tanımlamcya çalısan sinsi bir propaganda halk arasında yurutulmek istenıyordu Ataturk'un onderlığinde bu propaganda sındirildi, sesi kısıldı O olduğu zaman arkasında «Ulkesi ve mılleti ile bolunmez» her turlu ileri akımlara acık, duşunce ozgurluğune yatkın bir toplum bıraktı sanıyorduk Belki de ger cekten oyle idi Ne var kl O'nun doneminde pusuya yatmış. sinmiş olan gerici güçler, cıkarcı polıtikacılar. bir yandan palazlanmaya başlayon kimı sermaye cevreleri fırsat kolluyorlardı 1950'lerde bu fırsatı yakaladılar ve vakıt geCirmeksızin saldırıya gectiler Eşit koşullar altında Batı ile işbirlıği yapmak parolası one surulerek tam bağımsızlık ilkesi gittikçe zedelendl Oışa bağımlı ekonomi politikası ulkemizde tuketimi pompalayan bir montaj endustrisıne yol açtı Hızla artan nufusumuza calışma alanları acamaz olduk Borclandık borçlandıkça batağa gomulduk Her yıl yuksek oğrenim gormek isteyen gençlerden yuzbinlercesıni elimizle sokaklara dökuyoruz. Bu ne demektir biliyor muyuz? Bilmeyecek ne var? İşte anarşi, işte soygun. tşte kardes kavgası. Zor gunlerin gazetesı olan Cumhuriyet, tıpkı Mutoreke yıllarındcki oncusü Yeni Gun gibi bugun ulkemızde tek başına kalmıs gibıdir O zomontn Işgalcileri Yeni Gun'u okutmak istemezler Ankara'da basılanı İstanbul'a sokmazlardı, Ne yazık ki bugun kendl lcimizden vetişme sağlı sollu yobazlor aynı yönteml Cumhuriyet'e karşı uygutamckta, bir yandan Cumhurl yet okuriarını baskı altına almaya calışırken, ote yandan . (Arkası Sa. 9 Sü. 6 da) BAŞKANLIK SEÇİMİNDEN BU HAFTA DA BİR SONUÇ ALINMASI BEKLENMİYOR ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Cumhurbaşkanı secımınde, CHP'lı Baturun oyunda yenıden yukselme görulurken, bu haftakı turlardan da bır sonuç alınamayacağı belırtılmıştır. Demırel, AP'lı parlamenterlenn 12 mayıs pazartesı gunu TBMM toplantısına katılmalarını ısterken, Ecevıt, «AP yonetımının sorumsuzca tutumu lle demokratık parlamenter yaşama buyuk darbe ındırılıyor» demıştır TBMM'de dün 61. tur oylamaya 460 üye katılmış, Batur 281 Bılgıc 115 oy almış, 45 oy boş çıkmış, 9 oy gecersız sayılmış, 10 oy da ceşıtlı uyelere dağılmıştır. Dun yapılan 62. tur oylamada ıse coğunluk sağlonamamış tır. Oylamaya 261 uy* katıldığı Içın bırleşım bugüne ertelenmıştır. DEMİREL'İN MEKTUBU Başbakan Demırel, AP'II par lomenteriere 12 mayıs pazarte sl gunu TBMM'de çalışmalara katılmaiarım isteyen bır mektup gondererek Ankara'da bulunmalarını ıstemıştır AP Başkanlık Dıvanının dunku toplan tısmda, Cumhurbaşkanı seçıml nın hafta ıçınde sakın bır şekılde ızlenmesı konusunda gorüş bırlığı belırmıştır. AP çevrelerınden edınılen bılgılerde, AP nın TBMM bırleşık toplanısına gırmemesı, Bılgıc'e adaylıktan cekılmesı konusunda bır uyan nıtelığı taşımaktadır ECEVİT, AP'Yİ ELEŞTİRDİ CHP Genel Başkanı Ecevıt, partısının ortak grubunda yap(Arkası Sa. 9, Su. 3 de) "Citroen,, Türkiye'de askeri amaçlı araç üretmek istiyor ANKARA, (ANKA) Fransa" nın unlu oto uretıcısı tPegoetCıtroen» gurubu. Türkiye'de bır uretım tesısı kurrrak içın Baş bakanlık Yabancı Sermaye ve Teşvık Uygulama Daırelerıne resmen basvurmuştur.. Ilgılı dai reler Citroen ın teklıfıni ıncelemektedır Cıtroen'ın resmi teklıfı bınek otomobıller ve askerı arac olmak üzere yılda 100 bın araç uretımını öngormektedır.. Citroen, bınek otomobıl üretımıne ızın verılmemesı halınde uretım hattının tumünde askeri arroclı araclar üretebıleceğını bıl dırmeKte ayrıca ureteceğı aracların en az yüzde 60'ını ıhrac etme garantısı vermektedır. SABANCI'YLA ORTAK Cıtroen'ın kuracağı tesısleri ışletmek omacryla kurulacok yabancı sermayelı fırmamn yer lı ortakları arasında Sabancı Holdıng ılk sırada yer almakta dır.. Tasarıya gore, kurulocak anonım şırketın sermayesının yuzde 36'sı Cıtroen'ın, yuzde 26'sı Sabancı Holdıng'ın olocak, geri kalan yuzde 38'lık pay ise halka açılacaktır.. Tito'nun cenaze törenine Brejnev de katılıyor • BAŞBAKAN DEMİREL VE DIŞIŞLERI BAKANI HAYRET TIN ERKMEN BU AKŞAM, CHP LİDERI ECEVIT DE BU SABAH BELGRAD'A GIDIYOR. Haberi 3. Sayfada Bakanlar Kurulu USAŞ grevini erteledi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) USAŞ'dakı grev kararı ve Işverenın ılan ettığı lokavt 30 gun sureyle ertelenmıştır. Kısa adı L'SAŞ olan Uçak Servısı Anonım Şırketı'ndekl • grev ve lokavtın 30 gün sureyle ertelenmesıyle ılgıli Bakanlar Kurulu kararı dun Başbakan Suleyman Demırel'm koruma polıslerı tarafından parlamentoyo getırılmış ve Currhurbaşkanlrğı seçımı nedenıyle parlamentoda bulunan Bokanlara ımzalatılmıştır. BATI KULUBU MUŞTERELEJtl Tekstil İşverenleri Sendikasından ayrılan bir işyeri, Tekstil Sendikasıyia sözleşme yaptı istanbul Haber Servisl Tekstil İşverenler Sendikasından ayrılan Jakarteks ışvereni ile DISK'e bağlı Tekstil sendikası arasında 400 ışcıyi kopsı yan toplu ış sözleşmesl bağıtlanmıştır.. İmzalanari sözleşme lle 1. yıl 8100, 2 yıl 8700 lıra aylık ücret artışı sağlanmış, 4 ma aş ıkramıye. yılda 3 ton odun bedelı, 10 bın lıro ızın harçlığı gıbl ceşıtll sosyal haklar sağ lanrrıştır.. Grup sözleşmesl dışında ka lan 50. ışçının calıştığı Asma Sentetık ışyennde ıse 1. yıl 275, 2. yıl 300 lira ücret ortışı sağlanmış, 4 maoş ikramıye, 10 bin lıra Izın harçlığı gıbi ceşıtli sosyol haklar olınmıştır GÖZLEM UÛUR MUMCU Uyanık Bekçilik... Bir bardak çayın fiyatı 7,5 liraya çıktı İstanbul Haber Servisl Cay fıyatlarınm yuzde 67 ile yuzde 300 oranmda yükseltılmesınden sonra kahvecıler de zam ıstemınde bulunmuşlar. ücuncu sınıf kahvelerde bır bardak çayın 7,5 lıradan satılması gerektığıni savunmuşlardır Kahvecıler Derneği yetkililerınden alınan bılgıye gore kah vecı esnafı cay zammından once yeni bır tarıfe hazırlanması ıcın Beledıyeye başvuruda bulunmuştur Uçüncü sınıf kahvehcıneler için 5, ıkıncl sınıf • Içın 6. bırınci sınıf içın de 7 liralık cay fiyatı isteyen es(Arkası Sa. 9, Sü. 5 de) DISK yonetıcileri, mahkemede sorgularmı beklerken. DİSK yöneticileri mahkemeye çıkarıldı (İstanbul Haber Servlsi) Bakırkoy 4 Aslıye Ceza Mahkemesı 30 nısan eylemıne ıhşkın olarak tutuklanmaları istenen DISK Yürutme Kurulu üye lerinln serbest bırakılmalarına karar vermıştır Ancak DİSK yu rütme kurulu uyeleri, sıkıyonetım savcılığınca da haklarındo gozaltına alınma kararı olduğu lcin serbest bırakılmamışlar ve Harbıye'ye sevKedıimışlerdır. DİSK Genel Başkanı Abdullah Başturk, Genel Sekreter (Arkası Sa. 9. Sü. 6 da) Anayasa Mahkemesi ve Danıştay'ın Anayasa'dan kaynaklanan yetkılerı, oteden berı bır takım cevreleri tedırgın etmektedır Ömeğın, Anayasa Mahkemesının 1974 yılında, Parlamento'da kullanılması gereken taf yetkısını» kullandığı, Danıştay'ın DISK'ın 1 mayıs mıtıngı nedenıyle «ıdare yerıne karar verdıği» soylenır ve bu ıkı yüce mahkemeye uluorta saldırılarda bulunulur. Şu orneklerı bır bır ele alalım Acaba Anayaso Mahkemesi. 1974 yılında çıkarılan af yasosını ıptaı ederken. parlamentonun kullanacağı bır yetkıyı kullanmış, bu yuzden hukuk dılındekı tanımla, tfonksıyon gasbı» mı yapmıştır? Hayır. Anayasa Mahkemesi. vetkılerınl Anayasa'dan alır. Yüce mahkeme. «kanunların ve TBMM ıctüzüklerının Anayasaya, Anayasa değışıklımennın de Anayasada (Arkası Sa. 9, Sü. 7 de) Nadir NADİ