Katalog

ON CUMHURtYFT 22 MAYIS 19S0 MİLTON OBETE 27 MAYIS GUNU 9 YILLIK SURGUN SONA ERIYOR Obote, Uganda'da 9 yıl önce Idi Amin'e kaptırdığı koltuğuna yeniden mi kavuşuyor? I UGANDA'DA DARBEDEN BU YANA MEYDANA GELEN HER GELÎŞME, GELECEK HAFTA ÜLKESİNE DÖNECEK OLAN MİLTON OBOTE'NIN IKTIDARA BÎR ADIM DAHA YAKLASTIĞINI GÖS TERİYOR. 24 KÎŞÎLÎK YENt HÜKÜMETE OBOTE' NİN PARTİSÎNDEN 14 BAKAN ALINIRKEN, SAYILARI 6'DAN 16'YA ÇIKARILAN ASKERÎ KOMISYON UYELÎKLERINE DE ORDUDAKI OBOTE TARAFTARLARI GETIRILDI. ANKARA... ANKA... 1919 Çizgisinin Neresindeyiz? Müşerref HEKİMOĞLU ara^oga uçak gemısınde ŞafaJt maııev.aU'ını ızlıyorduk gorduklerımız yaşadıklir rrı'z bu gemının bır us rutelıgınde kullamıd'? >u kanıthyor Mehmet Alı Kışlalı komutana d Boyle bır olanagınız var da neden ue us ıstıyorsunuz7 Amıral Sanderson askerce yamtladi: Gerru çok pahalı 19 Mayıs şenjıklennl Izlerken bu sözler çınlad kulagımda, Samsun dan Ankara >a yollanan bır avu; topragın tanhsel anlamını duşundum O bır avuç toprak ıçın dokulen kanı verılen savaşı .. Sonra aa 1919 lardan 1980 lere uzanan çızgıyı .. 1919 larda Mustafa Kemal Samsun a ayajç bastıgı zaman Dagımsızlık savaşımızın oncusuydu degü nn 7 Emperyalıst guçlere karşı dırenmenm en guzel örnegıni verdık ınsanlık tanhme Ama 1980 lere geldıgımız zaman göruntumuz haylı degışık Işte ABD uslen ışte Ege'de venlen ödünler, ışte IMF'de goruşmeler... Ataturk'un cumhunyeü yaşatmak gorevını verdığl gençler kıyasıya savaşıyor bırbınyle TRT haberlennde ölüm ve yaralama olaylan buyük yer tutuyor her gun. Bu tablo karşısında 19 Mayıs'ta duzenlenen şen lıkler. törenler, geçıtler bıraz yapay kalıyor dogrusu. Sıyasal sözculenn sovlevlen de oyle Dmlerken şaşınyor ınsan, o parlak sozlerın otesınde bır şey arıyor, ıçtenlıkten yoksun çogu sozculer. Okuyarak konuşuyorlar. çogu kez de yanlış okuyorlar Bır düşuncede bır ınançta butunleşerek konuştuklarını hıssetmek çok guç 19 Mayıslann ya da ötekı ulusal bayramlann özünu yıtırmış yoz olaylara takümış gıdıyoruz. Şenlıklere katılan genç kızlarla ugraşıyoruz, protokalundakl yanlışlıklarla ugraşıyoruz Ama en kotusu o ulusal bayramlann ozune ıçengme bagh kışılerle ugraşıyoruz Ornegın dış polıtıkada vabancılarla yapılan goruşmelerde odun vermeye yanaşmayanları, polıtıkacıysa hırçınhkla suçluyoruz, teknısyense gorevden uzaklaştırmak vollarıru anyoruz. Uzun suredır bu" soylentı var başkentımizde, yabancı dostlanmız yuksek duzeyde kııru görevhlenn degışmesını ıstıyor dıye O yuksek duzeyde görevh bır müsteşar olabillr, bır genel sekreter olabılır bır sıyasal danışman olabılır bır genel mudur olabılır Bır konuda uzmanlıgı vardır dosyayı bılır nerde başladıgını nerde bıtebılecegını bıbr gerektığı yerde dırenmesını bılır Boyle bır uzmanın. bır teknısyenın o gorevden uzaklaşmasında çızgıyı değıştırmek dosyayı kapamak ısteyenlenn çıkarlan tartışılamaz. Gorevden uzaklaştırılanlara da ancak onur venr bu ters eylemler' Boyle olaylar yaşanırken, kaç yıl önce bir yaz Orende tanıdıgım Huseyın amcayı ammsanm ben Hüseyın amca, Yunan Işgalinde onurlu savaşlar vermış dırenmış bır kışı Edremıt'te görevll Yunan birlıgının komutanı Mavro Mavrıdıs Atına'ya rapor yazmış Huseyın amca ıçın. «Bu adamın surülmesı gerekır direnışte rol oynuyor, bıze zararh» derruş raporunda Huseyln amca rapora aldırmıyor. kelle koltukta dırenış cephesını genışletmek ıçln vargucuyle savaşıyor Sonra Kurtuluş Savaşının zafen kutlanıyor körfezde O zafere katkısı olan kışılere de madalya venlıyor Oren dekı soyleşınuzde boş bulundum sordum Huseyın amcaya. Sızın de madalyanız var mı 9 Bana madalya gerekmez dedı öfkevle Mavro Mavndıs m raporu madalyalardan daıia önemll benım ıçın Edremıt'dekı gavur subayının ıstemedıgı adamım ben. Bu onur yeteri Huseyın amca ıkı yıl önce öldü ama ölümsüz bır anısı var korfezde Azız Nesın ıle körfez köylerını dolaşarak savaş anılannı dırüemıştık o yaz. Onlan yeniden yazmak ıstenm Ege de ödün vermekten çekmmeyenler de belleklennı tazeler belkL 1919'larda başlayan savaşın özu var o öykülerde. Karaagaç köyunde ya da Taylıelı nde Zeytınlı'de bır kahvede yaşlı bır korfezlı bır savaşın özünü, bır ulusun bağımsızlık ozlemını bır kaç sözcukle özetleyıvenr Anılan arasında durur bırden. gözlen bulanır. hoşlanmadığı bır şey anlat.ma.nin yakan^ıyla. «O gavurcuydu» der Kım bılır onlar da gavurculugu ülkenln yaranna sanıyorlardı belkı de Kurtuluş Savaşının bilıncıne yeten kadar varamadıklan ıçın öyle davranıyorlardı. tnsanlann vatan sevgısınden kuşkulanmaga hakkımız yok Ama bu sevgıyı gerçek dogrultusunda bılınçlendınneyenlen suçlamak hakkımız da, görevimız de... Geçen gun Hacettepe Unıversitesınde duzenlenen bır semmerde konuşmacılardan biri «blhnç» sözünü şöyle anlattı Blhnç demek, bır şey bilmek, sonra blllnea çey karşısmdakı yennl bulmak ve korumaktır. Ulusal bayramlarda konuşan kiml siyasal klçllere de sormak gerekıyor galıba: 1919'lann, 1920'lenn bıhncınde mlsinlz? dly«Atatürk karşısında yennız nerde dıye. Samsun'dan Izmır'e uzanan Kurtuluş Savaşı doğrultusunda neredesınız dıye . Ataturk ün yurtta barış dünyada banş sözlen karşısında neredesınız dıye 1961 Anayasasının karşısında nerdesınız dıye 19 Mayıs şenlıklenne katılan Anayasa Mahkemesı üyelenne protokolda yer verılmedığınde yakınıyorlar Protokol bır yana, Anayasanın yaşamımızda yerl var mı bugün? Anayasayı genye götürmek çabalan yoğunlaşıyor gıderek Camıde Ataturk'ü yuhalıyanlardan «tertıptır» dıye sözedıyor başbakanımız Bu olayı boyle geçıştırmek kolay mı? Koşullandırılmış kuşaklar yetışmesıne göz yumulursa böyle olaylardan kaçınılamaz Mıllı Eğıtım B»kanlığının yayınladıgı kıtaplara bır göz atalım, 1 Atatürk'e karşı neler yazüıyor ... Ataturk layıklik ilkesini yaygınlaştırmağa savaşırdı. sonrakıler ezanı Arapça okutmakla övünduler'. 1960 yılmda Celâl Bayar ıle Paklstan'a gltml». tik. Eyüp Han temel eğıtımın Kur'an ıle başladıgım anlattı bıze, Kur'anın ordu dıhne çevırisını gösterdi. Bayar da Türk gazetecılenne döndü Bızdeki yobazlara bunu anlatamıyoruz, dedL Ben de düşündüm, Karaçı'de Lahor'da bu tur konuşan Cumhurbaşkanı, Ankara'da yobazlara karşı ağırlıgmı yeteri kadar koyabılmış mıydı' Koyamamış ise görevınin bıhncınde olduğu söylenebillr mı? Demokrat Parti yönetımi izledığı eğltım politikasıyla övunebıhr mı? Koy Enstıtülennın bacasını tıkayan onlar değıl m i ' Bugün geldıgımız ortam, çağdaş bir eğıtım uygulamamanm urünu değll mi? Ucuz pohtikanın faturası yuksek oluyor toplumumuza. Ama ucuz polıtıkayla uğraşanlar toplumsal değil, kışısel çıkarlanyla ılgilenıyorlar 1919'lardan bugüne uzanan çızgının gerçeğı bu Samsun'dan başlayan savaş bır ulusun bağımsızlık özlemıyle dev boyutlara yöneldı Bugün kışıler de kuruluşlar da boyut yitiriyor durmadan. 1919'lann bılincınl sürdürmek içın bu cüceler karşısında da yenmizl bulmak gerekıyor herşeyden önce. Ulusal blr özlemi cuceler değıl, aydın, bılınçli bır savaş dindlrebılir ancak... S ganda'da Devlet Başkanı Godfred Bınaısa nın devrılmesıyle sonuclonan darbeden bu yana meyda no gelen her gelışme, Tanzan ya da 9 yıldır surgunde yaşayan eskı Ugonda Devlet Başka nı Mılton Obote nın ıktıdara bır adım daha yaklaştığını göste U riyor. Idl Amln'ln devılldığl 1979 nısanından bu yana 10 bın Tanzanya askerının Uganda da bulunduguna dıkkatı ceken sıyasal gozlemcıler, Tanzanya nın desteklemedığl bır ıktıdar degışıklıgının Uganda'da bugun ıcm gercekleşmesının olanaksız olduğu gorusunu savunuvorlar Mılton Obote nın gelecek hafta 9 yıllık surgunden sonra Uganda'ya doneceğının acıklanması, darbenın ardından ku rulan 24 kışılık yenı hukumette Obote nın partısınden 14 kışıye bakan olarak gorev verılmesı ve ulke yonetımırde soz sahıbı olan 6 kışılık asken komıs yonun 16 kışıye cıkarılarak ye nı uyelerın de ordu ıcındekı Obote taraftarlarından secılme sı Tanzanya Devlet Başkanı Nyerere'nın yakın dostu olan Mılton Obote'nın 9 yıl önce Idı Amin e kaptırdığı ıktıdar koltuğuna yakında yeniden kavuşacağının belırtıleri olarak vorumlamvor 5 ehlneler sorununun cözümünü lyıce karmaşık ve zor bır duruma sokan, sorunun Iran ABD ılışkılerının cercevesını aşıp Iran ın lc polıtıka sorunu halıne gsır^esıdır Bu sorun, Iran'da. gızlıacık, çeşıtlı bıçırrler altında surm&kte olan ıktıdar mucadelesınde ceşıtlı kışılerın ve guclerın etkılennı arttırabılmek amacıyla sıyasal hasımlarına karşı kullanabılecekleri bır koz nıtelığıni kazanmıştır Sıyası hasımlannı rehıneler sorununun cözumünde eyumuşak» ve ABD ye karşı tuzlaşmacı» olarak suclamayı duşunenler Iran halkmın ABD'ye karşı duydugu derın hınç ve ofkeden yararlanabilecekler nı hesaplamaktadırlar Devrım atmosferının yaşandığı bır ulkede duşmana karşı tyumuşoklık» ve tuzlaşmacılık» affedılmez. R Yakın arkadaşlan Devrık Devlet Başkanı Bınaısa'nın gorevlerınden uzaklaştırılması uzerıne darbeyı gercekleştıren Genelkurmay Başkanı General Oıok ve lcışleri Bakanı Paulo Muvvanga da Mılton Obote nın yakın arkadaşları olarak tanımvorlar Nıtekım darbenın hemen ardından General Oıok ve Muvvanga tarafından yapılan ortak acıklamada devnk Başkan Blnaısa nın sıyasal partılerın faalıyetlerını yasaklayan korarının ıptal edıldıgı ve yakında yapılacak secımlere tüm sıyasal partılerın katılacağı acıklanmış bulunuyor Bu karar. Obote nın surgunde bulunduğu Tanzanya'da yıllardır savundu âu bir goruştu. Slyasal gözlemciler genel secımlerın yapılması hallnde Obote nın partısının secımlerı kazanacağına kesın gozuyle bakıyorlar Bu arada, yolsuzluk ve kabılelerarası catışmaları koruklemekle suclanan devrık Devlet Başkanı Bınaısa' nın da selefı Yusuf Lule gıbl surgune gonderıleceğı sanılıyor 1979 nısanında devrılen ve Suudi Arabıstan'da yaşadığı ancak Ikı hafta önce saptanan Idı Amın İse şu günlerde karıları ve 19 cocuğuyla bırlıkte Arap ülkelerıni dolaşıyor. BEHEŞTİ'NİN OYUNU rneğın, ABD büyükelcılığinin Işgoll vs dıplomatların rehın alınması olayı ile dogrudan bır ılışkılerl olmamasıno rağmen, A^etullah Beheştı ve cevresl. Ikttdar mücadelelerınde karşılannda en buyuk enge( olarak dıkılen Cumhurbaşkanı Benı Sadr'ı yıprotmak ıcm rehıneler sorununun sürmesınden yararlanmışlardır Yıpratma cabalan, zaman zaman, koloy okta gelrreyecek bıcımlere bürünmektedir Rehınelerin oğrencılerın elınden alınarak Devrım Konseyı'ne dev redılmesı yolunda alınan karar ıle, bu kararın Imam Humeynı tarafından ıptal edılmesının perde arkası, Beni Sadr ı yıpratma cabalarının burünebllecefli bıcımler konusunda yeterlı bır ıpucu verecektır. Ismının açıklanmasını ıstemeyen bır yetkiltnln blze yaptığı açıklomaya gore, rehınelerin oğrencllerdan alınıp Devrım Konseyine devredilmesi önerısı Devr m Konseyı toplantısında bizzat AyetulkJh Beheştı tarafından >ODilmış ve Konsey'dekl yarv daşları tarafından desteklenrrıştlr Önerl, oteden berı rehınelerin ogrencılerin elmde kalmasına. hükumetı zoafo ugrattıgı savıylo karşı cıkan Cumhurbaşkanı Benı Sadr ıle Devrım Konseyl lclnde yer alan Bazargan ve arkadaşları, bu arada Dışışlerı Bakanı Gotbzade gıbl uyelerın de desteğlni elde etmıştır Devrım Konseyl uzun süredir sercekleştlremediğı oybırlığıylfi karar almayı bu kez başarmıştır. Rehınelerin Devrım Konseyı'ne devrl onerısl Konsey den oybırlıgıyle cıkmıştır Korarın alınmasından tam bır gün sonra, Iron Islâm Cumhurıyetı'nın blrlncl yıldonumü kutlanacak ve Currhurbaşkanı Abulhasan Benl Sadr blr konuşma yapacaktı Benı Sadr, konuşrrası sırasın da rehınelerin Devrım Konseyı tarafından devralınacağını ılân ettı Benı Sadr ın bu oçıklaması uzerirra Beheştînln lıderı olduğu Islâm Cumhurıyet Partısı'nın yayın organı Cumhurı Islâml gazetesı. Beni Sadr'ın sözlerıne karşı yoğun bır kampanya başlottı Rehinelerın devrı konusunda ancak, Imam Humeynî'nln karar verebıleceğıni bıldırdı Kamuoyu bulandırılmış rehıneler sorununun toplu cozumü bır yana, rehınelerin devrı konusu bıle Iran'da büyük calkontılara yol acabılen bır olay halıne sokulmuştu. Sonuçta, Irram Humeynî, rehınolerın oğrencılerio ellnde kalmasında bır sakınco olmadığını belirterek son sözü soyledi Boylece, kamuoyu önünde, hlç değılse görünürde Beni Sadr bır sözü ertesi gun Imam Humeynî torofındon gerl cevrılen, imam ile aynı tutumu benımsemeyen bır Cumhurbaşkanı durunruna düşürülmüş, gücü konusunda gerek ıcte, gerekse dışta ^«terınce kuşku uyanması sağlanmıştı Ayetullah Beheştî'nin önerisınln zarranlaması, rehınelerin Devrım Konseyı'ne devri tartışmasının Izledığı seyır ve sonuçlanış bıcımi gözönunde t u tulduğunda, anlam taşıyor Nıteklm, olayın, perde arkasını bılen tüm yetkılıler, söz konusu önennın bizzat Beheşti'den ve tam Benl Sadr'ın konuşmasından bır gun önce gelmesını tustaca bır sıyaset oyunu» olarak nitelıyorlar. Ö Tohron'dakl ABD buyuketalllölnln ftnunde gösteri >opan kadınlor. Retılneler sorununu blr lc poiıtlka kozu olarak kullanonlar iran haikının ABD'ye duyduğu derın hınçtan yararlanıyorlar Ancak, bu duşün gercekleşebılmesl, Iddıanın Iddla olmaktan cıkıp eyleme geçınlebılmesı ıcm, rehıneler sorunundan Iran'ın yakasını sıyırmayı, âdeta, bır on koşul olarak gorüyorlar Sorunun cozümünü tılımlı» ya da cBatı eğılımlı» oldukları ıcm değıl, radıkoJ polıtıkalarını u\gulayabılmek, ABD'ye korşı yurütrreyı plânladıkları mücadelelerınde manevra alanlarını genışletmek ıcm ıstıyorlar Beni Sadr ve arkadaşlannın gozunde rehınetor sorunu, Iran'ın ayaklarına dolanmış bır zıncır Sorunun cözümü Carter'den cok onları sevindirecek. Iran'ın Blrieşml? Mılletler'dekl baştemsilcısi Prof. Mansur Ferheng, öylesme şıkayetcl kl. fABD'de zoten cılız olan Iran yanlısı gücler, bu sorun yuzünden iyloe pıstı Ustelık, Blrleşmlş Mılletler'deW dost ulkelerın dıplomatlarıyla bıle ılışkılerımız bu yüzden püruzlu» dıyor Bu sorun cozuldukten sonra, Iran'ın uluslararaM gorunumunde ve olanaklarında büyuk değışıklıkler olabıleceğıne inanıyor musunuz dıye soruyoruz. cHıc kuşku \ok Hem de derhal degışecek. Bunu Bırleşmış Mılletler'dekl kışısel deneyım sayeslnde acıkca soyleyebılırım» karşılığını verıyor. DÜNDEN YARINA IRAN Cengiz ÇANDAR r . J NASIL ÇÖZÜLEBİLİR? ranABD lllşkilerını aşıp iran'dokl lc polıtika cekışmelerlnde de kullanılabılen bir rralzeme hallne donüştukten sonra iyıce karmaşıklaşan rehıneler sorunu nasif cözulebılecek' Sald Sencabi, fBu blzim kadar ABD'ye bağlı. ABD. mılyarlarca dolarlık para ve mal varlığımıza el koydu. Ulkemıze tecavüz ettı. Tutumlarında hlçbır değışıklık olmadan, hıcbir Iranlı lıder rehıneleri serbest bırakmayı göze alamaz. Cünku bunu yopan, kım olursa olsun, bır gün bıle ayakta kalamaz» bıcimınde konuşuyor. Kendısme, «bır varsayım olarok düşunelım, eğer Carter, yarın kalkıp Benl Sadr'ın istedıği bıcırrde ABD'nın Iran'ın gecmışınde oynadığı rolden otürü özür dıler ve gelecekte de ıcışlerıne bır daha karışmayacağına tum dün\« önunde söz verırse» dıye soruyoruz. «Artık cok gec» dıye yanıtlıyor, tBunu cok önceden yapmalıydı Bunu yapmadığı gıbi bir de müdahaleye kalkıştı Imam Humeynî, rehıneler hakkında kararı parlamentonun vereceğını soyledıkten sonra yapılabılecek bır şey yok Kararı parlamentodan başka kımse alamaz». I Rehineler sorununun • • • • • • çozumu Carter'den çok Beni Sadr'ı sevindirecek Ile ters noktalara sürükleylcl bır özellıfc toşırrosına rağmen, ABD'lı dıplomatların rehın olınmasına karşı cıkmaktan gerı durmamıştır. Beni Sadr'ın bu tutumu turlü yanılgılara kaynaklık etmekte, kiml cevrelerde «ılımlı», kımi cevrelerde, ise bundan da oteye, «Batı yanlısı» olarak nıtelenmektedır Kendısıyle goruşmemızde, hakkındakı bu nıtelemelerle ılgılı gorüşunu sorduğumuzda, o ana kadar cıddî ve soğuk karakterlı bır insan ızlenırri veren yorgun yüzüne bır gülumseme >ayıldı ve cBunlar Batılıların kendılerınce yaptığı sınıflandınmalar. Rehıneler sorununda takındığım tavrı gozönünde tutarak bana 'ılımlılığı* yakıştırıyorlar. Oysa, ben, tam bağımsızlık konusunda çerek Iran'da olsun, gerekse dunyanın bır başka ülkesınde olsun, bıldığım en uzlaşmaz, ep katı tavırlı kışiyım» bicımınde konuştu Benl Sadr, bu konudakı goruşlerıne ılişkın açıklamasını olanca acıklığıyla, sıyasal hasımlarına koz sağlayabıleceği kaygısı duymadan şoyle surdurdü cABD'li dıplomatları rehıne almakla Iran'ın sıyasal, ekonomlk, kültürel ve akla gelebılecek her alanda bağımlılıktan kurtulduğuna ınanmyorum Rehıneler olayını antıemperyalıst mucadelemızın ayrılmaz bır parçası olarak görmüyorum Aksıne. bu sorun, antiemperyalıst mücadelemıze zarar veren bır ayak bağıdır. Benl Sadr, rehıneler olayına karşı cıkarken, doğacak sorunun Iran'ın elınl kolunu bağlayacağını ve potansiyel muttefıklerıyle ılışkılerınde rahatsızlıklar getıreceğıni düşünmuştü Benı Sadr ve cevresl, iran Devrımı'nın dünyada yeni bır cığır acmasını, emperyalıst ststemi terrellerınden sorsan sonuçlar yaratmasını ve evrensel bır ornek oluşturmasını düşlüyorlardı Bu cevrenın Merl gelen unsurları Ile konuştuğunuz zaman, bu düşün, düşten de öteye ıddıanın terkedılmedığıni saptıyorsunuz. Batı Almanya'da sağ güçler, SDP'ye karşı Strauss'un çevresinde birleşiyor BATI BERLİN (oa.) Federal Almanya'nın aşırı sağcı lıderJ Franz Josep Strauss'un, ekım ayında yapılacak genel se Cirtvlerde tum sağ guclerı Helmut Schmıdt'ın Sosyal Demokrat Partısıne karşı bırleştırmeye calışacağı ve bu amacla calışmalara başladığı bıldırılmıştır. Son yerel secımlerde Sosyal Demokrat Partının sağa karşı buyük bır zafer kazanmasından sonra sağ guclerın gorüşlennde onemlı değışıklıkler olmuş ve Strauss'un cevresınde bırleşme eğılımlen hız kazanmaya başlamıştır. CDU'nun halen devatn eden ulusal konferansında yaprlan goruşmelerde, gecmıştekı gorus farklılıklarının bır yana bırakılması ve Strauss'un cevresınde bırleşılmesi gerektığı görüşü agırlık kazanmıştır. CDU lıderlerınden Kurt Biedenkoff dun yaptığı konusmoda, «Doğru olan Strauss'un cev resınde bırleşmektır» demıştır. Helmut Kohl ise SPD'y, eleştirmış ve bu partı cınde gelışen antıAmerıkanızm'ın aynı zaman da partı ıcınde Moskova Fraksıyonunu da gelıştırdığını ileri sürmüştür. Batı Berlin'de devam eden CDU Konferansında secım prog ramı dun onaylanmıştır Program Başbakan Schmıdt tarafından sürdurulen detant polıtıkasının bır yana bırakılmasını ve gerçekçı bır barış polıtıkası ızlenmesıni onaormektedır. KARAR PARLAMENTONUN ehınelerin yazgısı Imam Humeynî'nln ağzından dokulecek bır cıft soze bağlı değıl Haklarındakı kararı parlamento verecek Cunkü, Irram Hume>nının ağzından dökulen bır cıft soz karar yetkısını parlamentoya tanıdı Rehıneler hakkındakı kararı parlamentoya terketmek de, Humeynî'nın büyük sıyasal zekâsına bır kanıt olarak gosterılıyor Zıra, Iranlılara gore, Humeynî, bu tutumu ıle kendısıni uluslararası ve yerel tartışmalara zemın oluşturan bır konudan sıyırmış oluyor Bu bır Ikıncısı «tek adam» yonetımının sakıncalarının farkında bır onder olarak kendısıni nıhai karar mercıî olmaktan cıkarıp parlamentoyu ulkenın sorunlarının sorumluluğunu ustlenmeye ıtıyor Ucuncusu, gerek Benı Sadr olsun, gerek Beheştî ya da bır başkası ulkenın sıyasal >etkılılerını ısırrlerı cevresındekı polemıklerden korumak ıstıyor Rehıneler sorununu, ceşıtlı sıyasal şahsıyetlerın ısmı cevresınde duğumlenen bır sorun olmaktan cıkarıyor Ve dorduncusu ABD baskıları karşısında tavız vermek bır yana, parlamentodan bu konuda bır karar cıkarmanın güclüğunu duşundurterek. ABD'yı tavıze zorlamış oluyor. R HUMEYNİ'NİN İPTAL GEREKÇESİ u perde arkası bitcllert lleten yetkllıye, Humeynî'nın, Beni Sadr'ı guc duruma duşureceğınl bıle bıle, üstelık Currhurbaşkanı'nın rehınelerin Devrım Konseyı'ne devrl konusunda thıçbir gunahı» bulunmadığı halde. neden karan iptal ettığıni sorduğumuzda, fimam, rehınelerle ılgıH herhangı bır konu kendıEtne Intikal ettığı zaman maksımalıst (en yukarı. en aşırı) tutumu almaya mecburdur» karşılığını verdl. Başka bır tutum alamaz. Ustelık almamalıdır da. Carter, İran'a karşı düşmanca harrleleri birbirl ardına tazelerken, tarlhe, Amerıkan hakımıyetıne ve eşıtsızlığe başkaldırmış bır kışi olarak geçecek olan Imam Humeynî, ABD'nın katı tutumu karşısında gerı adım atan, yumuşayan, yelkenlerl suya Indıren bir önder göunümune girmeye razı olamaz Konunun İmam'a ıntikal etmesı halınde nasıl blr tuturr alacağını tahmın edemeyen, bilme>en klmse yoktu. Oyun. iyi tasarlanmıştı. Beni Sadr'ın ıtıbarmın kamuoyu önünde zedelenmesını sağlayacak bicımde İyl hazırlanmıştı» B BENİ SADR NE DİYOR? umhurbaşkanı Benl Sadr, rehineler olayına patlak verdığı ilk günden bu yana karşı olan ve bunu gızlemeyen Iranlı lıder olarak bılınmektedır Benı Sadr, siyat a l hasımlarının elınde kolayca kendısme karşı kullanılabılecek bır sılâh nıtelığıne sahıp olmasına v© hatta zaman zaman kendısıni Imam Humeynî C Bu durumda, bır Iranlı yetkıiının bıze söyledığıne gore, «cozum olanaksız değıl ama gerek parlamento uyelerı arasında ve gerekse buna koşut olarak ABD nezdınde yeroltnda yoğun bır kulıs 1 faalıyetı yurutmek gerekecek ABD nın bloke ettıgı İran paralarını ladesı ve bazı sıyasal guvenceler vermesı kulıs faalıyetının başarı şansını arttıracak » ' Beni Sadr'a karşı olduğu bıldırılen Islâm Cumhurıyet Partısı'nın genel secırrler sonLCunda parlamentoda coğunluğu sağladığı gözonünde tutulursa, parlamentodan rehıneler sorununu cozebılecek bır karar cıkması beklenebılır m ı 9 Bu sorunun \<jnıtının verılebılmesl ıcln İran'a Ilişkın bır başka yaygın yanılgının duzeltllmesı. iran parlamentosunun yap.sının acıklığa kavuştululması gerekmektedır (YARIN İRAN PARLAMENTOSU VE İRANABD ILİŞKİLERİNİN GELECEĞİ)