Katalog

COIITUIÎIYET 2 ŞUEAT Seçme Sınavma Hazırlık Programı GENEL YEİ"EİİEİC $9 IX CÜMLE ŞÎFRELEMS : Bu soru tiplerinde cümleyi oluşturan süzcüklerin herbiri içın bir sernbol verüerek şifrelemeye gidilir. Bu semboller her sozcük için değişik olabileceği gibi ortak ozellikteki sözcükleri kapsayacak bir yapıda da kullanılabiliıler Örnek: 1 Okullar yaun açılmış olacak Yarın yeni bir gün olacak Okullar bir gün tatil olacak Ab Se Ti Re Se Ba Bi Tu Re 9 ÖĞUZTÜRK funç TQMEN şekilAynı şekilD D FİÜK ( M O D E R İ M / K L A S İ K ) 34 örnek 2 : 200 metre yüksekten yatayla 30° lik açı yapacak şekilde 30 m/sn lik hızla aşağı doğru atılan cisim atüdığı noktadan ne kadar uzağa düşer? (g = 10 m/sn 2 ) B) 75 (E) Hiçbiri. dir. V3 60 =5 t Başar AKYÜREK 10 • V > • t, = 3 sn. > IV Mendilini yikamayı unutma + ? Yukandaki ilk üç cümlenin sözcükleri lerle gosterilirken bir kurala uyulmuştur. kurala göre son cümledeki sözcükler hangi lerle gosterilmelidir? A) D D O B ) D D O C ) D t* t 12 = 0 '*. t. = + 4 sn. Yanıt: (D). örnek 4 : Yatayîa a açısı yapacak şekilde eğik. olarak atılan cisim 8 saniyede yere düş* tüğüne göre cismin çıkabileceği max. yükseklils ne kadardır? (g = 9,8 m/sn : ) A) 78,4 m. D) 62,2 m. B) 72,2 m. E) 58,4 m. C) 68,4 m. D) O D D E) D O • Yukandakilerden ilk iki cümlenin şifrelenişine göre üçüncünün şifresi seçeneklerden hangis : oiacaktır? A) Ab Bi Tu Se Rr C) Ab Bi Tu Le Re E) TuBiSeLeRe B) Ab Ti Tu Ce Re D) Ba Bi Tu Le Se Çözümleme: Cümlelerin herbirindeki sözcükler birer sembol ile gösterilerek şifrelenmişlerdir. Bu şifreleme ilkesinden yararlanarak, şifresi verllmeyen cümlenin cözümüne gidilmelidir. Seçenekler gözden geçirildiğinde (C) aışındakiler •lenerek doğru .yarut buiunmuş olur. örnek : 2. I Hayat bir nehir gibi akar = > Mine ixet niven naven habır IT Bu nehirde bir akar don = > Sane nivener naven mine nod. III Sabah kalkınca hayat bir hoş = > Habay nime ixet naven sah IV Hoştur her sabah uyumak = > Habay ren sahhr tate. «Hayat» sözcüğü aşağıdakilerden hangisidir? A) ixet D) Mine B) niven E) Hiçbiri C) naven Çözümleme : Verilen cümlelerdeki sözcükler iki ayn şekil ile şifrelenmişlerdir. Bu şifreleme sozcüklerin yapısıyla ilişkin bir ayınmdan kaynaklanmaktadır. Görüldüğü gibi nesnel olan şeyleri dile getiren sözcükler kare ile gösterilmiştir. Fiiller ise yuvarlak ile sembolize edilmLştir. Bu ilkeyi şifresini aradığımuz cümle üzerinde de uygularsak doğıu yanıtı veren şekillerin (A) seçeneğinde bulunduğunu saptarız. örnek : 4. I Kemal tavuğu yemedl n Ahmet ile Kemal geldl III Ayşegül kırmızj g'ül aldı V3 sin 30 = cos 30 2 V, = Vo • cos a V, = 30 • cos 30 V, = 30 • Vy = sin a = 15 \/3 m/sn. Vy = 30 • sin 30 • Vy = 30 7c = 15 m/sn. Cisim düşey yolu (200 metreyi) yukardan aşağı doğru V. hızıyla atılmış gibi t süresinde alır. Bu süreyi bulalım. h = V y t + | g t » > 200 = 1 5 t + 4 ~ 10 t 2 • p> trt = B sn. '> t, = + 5 sn. sürenin () olmasının fizik manası olmadığından cisim 5 saniyede yere düşer. Yatay olarak aldığı yolu ayni sürede V, hızıyla alacağmdan x = AB = V, t > x = 15 • \/3~Yanıt: (A) örnek 3 : 60 metre yüksekten yatayla 30° H X açı yapacak şekilde 10 m/sn lik hızla yukan doğru atılan cisim kaç saniye sonra yere düşer? (g ~ 10 m/sn J alınacaktır.) A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 Çözüm : V e =l0my \ \ \ ı ı \ Çözüm : Cisim O noktasından yatayla a açisı yapacak şekilde Vo hızı ile atılmıştır. Yere düşene kadar geçen süre 8 saniye verümiştir. ( Uçuş sü^ resi). Cisim en üst noktaya çıkana kadar geçen r? süre ile bu noktadan yere düş.üs. süresi birbirine eşit olacağmdan cisim 4 x \ saniyede yükselmiş 4 saniyede aşağı düşmüştüri A noktasında hızın dü§ey bileşenl " , = o olacağından h™, = s g t ' > h m a , = J 9,8 (4)» • ^imu = 78,4 metre. Yanıt: (A). > D A 0 >D®D0 + G | Z ı 0 IV Ayşen san elbisesini çıkardı • Yukandaki ilk üç cümlenin sözcükleri şekillerle gosterilirken bir kurala uyulmuştur. Aynı kurala göre son cümledeki sözcükler hangi şekillerle gosterilmelidir? A)|DA0 B) D B 0 A C) Ü İ İ 0 D)DA|O E O BA • ) Çözümleme : Verilen cümlelere baktığımızda Isimlerin > D, renk sıfatlannın » (g, cins isimlerin * A füllerin ise * 0 ile gösterilmiş olduğunu bulabiliriz. Şifresi istenen cümlede bu uygulama yerine getirildiğinde (C) seçeneğinin doğru yanıt olduğunu buluruz. 5 = 75 \ / T örnek 5 : Yatayla a açısı yapacak şekilde 30 m/sn. lik hızla atılan cisim 45 metre uzağa düşüyor ise atış açısı aşağıdakilerden hangisi olabilir? (g = 10 m/sn') A) 15° D) 45° B) 22,5» E) 6 0 ° ' C) 30*J Çözüjmleme: «Hayat» sözcüğünün hangl cümlelerde kullanıldığına bakalım. I. ve III. cümleme kullanilmıştır. Fakat bu iki cümlede «Hayat» sözcüğünün yanısıra «Bir» sözcüğü de ortak olatak kullanılmıştır. «Bir» sözcüğünü aynı zamanda II. cümlede de kullanılmış olmasından bulabi; liriz. Bü sözcük «naven» dir. <Hayat« sözcüeünün yerine ise «ixet» kullanılmıştır. Ornek : 3. ) I Lavaboda elinî yıkad) n Bardakla su içti III Eve saklanarak eirdi» Çözüm : Cisim 45 metre uzaklığa düşüyor. Bu atış uzaklığı yani Menzüdir. Menzil bağıntısını U = M =: • 45 = (30) 5 0 10 bulmuştuk. Buradan. 450 = 900 sin 2 a • Cismin atıldığı O noktası orjin kabul edilirse OA=h nin işareti () olur. X TABLO'NUN ŞİFRESİNÎ BULMAK : Bu bölümde şekillerle verilen matrisin harflendirildiği veya sayılandınldığında hangi seçeneğin doğru olacağı sorulur. Her şekil bir harf veya sayı ile belirlenmiştir, aynı olan şekil aynı harf veya sayı ile Sin 2 a =£V, V, Vo • sin a 10 sin 30 *2 a =30° • a = 15* I Yanıt: (A). + • D O »• D O O * D O O t////"/<• V, = 5 m/sn. Seçenekler arasmda 15° olmaya bilir ldl. Bu durumda seçenekler arasında 15" nin dışında bir yanıt bulamaz mıyız. Aynı soruyu 15° nin dışındaki bir atış acısı için bulmağa çalışalım. MODERN BİYOLOJİ 17 Genotipi Yy olan 2pq sayıda yavru (Y yumurtalarının y spermleri ile veya y yumurtalarmın Y spermleri ile dölenmesi sonucu oluşur) Genotipi yy olan q : sayıda yavru (y yumurtalannın, y spermleri ile döllenmesi sonucu oluşur) Y alellerinin frekansı = p 2 + pq + » » = + pq + q2 2pq Anus ERTÜRK B) Populasyonların yapılarını anlamarruza yardım eder. C) Populasyonların tarihlerifli bilmemke yardım eder. D) Sağlıkla ilgili genlere bir popu.iasyonda nekadar sıklıkla rastlandığıru bilmemize yardım eder. E) Mutasyonlann buîunmasında yararlıdır. Doğru yanıt (E) seçeneğidir. 6. Aşağıdakilerden hangisi populasyonun gen kaynağmdaki genlenn frekansuıı etküeyen faktörlerdendir? A) Modifikasyon B) Adaptasyon C) Translokasyon D) İzolasyon E) Replikasyon KLASİK KÎMYA 32 Cözüm : Kaplanan Cu miktarı; sn A I t 64 • 4.825 TT600 n • 96500 ~ 2•96500 SabriKAYA çözeltilerinden 0,25 mol elektron akımı geçiriliyor Bu kapların katotlannda açığa çıkan Ag, Cu, Fe metalleri sırasıyla kaçar gramdır? (Ag: 108, Cu: 64, Fe: 56) A) 261614 C) 54 32 28 E) 273214 B) 2787 D) 546456 = 11,52 gr. Cu. YANÎTLANAN ÖRNEK SORULAR : 1. B;r genin bir alelinin diğer bir alelle birleşmesi olasılığı aşa^ıdaki seçeneklerden hangisine bağlıdır? A) iki alelin populasyondaki frekansına E) C) Dominant alelin frekansına Resesif alelin frekansuıa Kaplama kalınlığına x denirse, Ağırlık = Hacım.Yoğunluk'tan Çözüm : Tanıma göre 1 mol eîektron akım, 11,52= (16 • 4 • X, 9) 2 • Levhamn 2 yüzeyi de Cu 1 eşdeğer gram madde açığa çıkardığından bu meile kaplandığından iki ile tallerin eşdeğer ağırlıkları bulunarak orantı ku çarpmak gerekir. rulur. Ag 'ün eşdeğer ağırlığı = = 108 gr. Yanıt: (D) seçeneğidir. Örnek: İki ayn kaptaki CaCl, ve A1C13 çözeltileri belirli bir akımla aynı sürede elektroliz ediliyor. Kaplardan birinde 8 gr. Ca toplandığına diğerinde kaç gr. Al toplarur? (Ca: 40, Al: 27) Ü.S.S. 1978 A) 0,4 B) 1,8 C) 2,7 D) 3,6 E) 4,5 Çözüm 1 : FORMÜLLE Aynı sürede ve aynı akımla elektroliz edildiğinden Q, = Q2 'dir. tn, m, JLW ms 2 toplarur. Aı n, n, Aj 3 1 mol elektron 0,25 mol » 108 gr. Ag açığa x çıkar" Doğru yarut (D) seçeneğîdlr. 7. Yapay ve Doğal' seleksıyonun farklannı belirleyen aşağıdaki seçeneklerden hangisidir? A) Her iki seleksiyon însanlann istedikieri formlan yaşamasını garantiler B) Her iki seleksiyon belirli bir çevreye en iyi uyan canlılann genotiplerinin yaşamasını sağlar C) Her iki seleksiyonu mümkün kılan ölümdür. D) Her iki seleksiyon msanlar taraîmdan sağlamr E) Doğal seleksiyon belirli bir çevreye en iyi uyan canlılann genotiplerinin yaşamasını sağlar, yapay seleksiyon ise insanlann istedikieri formlann yaşamasını garantiler. Doğru yamt (E) seçeneğidir. 8. Bir populasyon bir dominant genin frekansı 0,61 olarak hesaplanıyor. Bu populasyonda resesif genin frekansı aşağıdakilerden hangisidir? A) 0,75 B) 0,25 C) 0,39 D) 0,50 E) 0,21 Doğru yanıt (C) seçeneğidir. 9. Bir populasyonda bir çekinik genin frekansı 0,39 olarak hesaplanıyor. Bu populasyon dengede ve evlenmeler rastgele ise bir sonraki dölde homozigot çekinik genotipli bireylerin frekansı yaklaşık olarak aşağıdakilerden hangisidir? A) 0,269 B) 0,386 C)0,865 D) 0,315 E) 0,765 Dogru srarut (B) seçene£idir. dığına göre x = 0,25 108 = 27 gr. Ag. Cu 'm eşdeğer ağırbğı = = 32 gr. 1 mol elektron 0,25 » » 32 gr. Cu açığa çıkanrsa, x Dı Klon fert sayısına E) An dol sajisına Doğru yanıt (A) seçeneğidir. 2. Dunyanın ilk atnıosferinde'kl mor ötesl işık ve elektrik enerjisi ilkgenlerin mutasyon oranını pek fazla arttırmıştır. Bu aşağıdaki olaylardan hangisirü hızlandıran faktörlerdendir? A) Bi C) D) E) Fotosentez olaylanru L'.rım olaylanru Üreme olaylarını Fermemasyon olaylarını Aerobık solunum olaylarını X = 32 0,25 = 8 gr. Cu Fe'in eşdeğer ağırlığı = ^= 28 gr. 1 mol elektron 0,25 » o 28 gr. Fe açığa çıkanrsa, x y 8 2 m m 27 ? R t r p A I 27 = * > ~ " 4 Ö T T = 3 6 ST. Al Yanıt: (D) seçeneğidir. = 0,25 • 28 = 7 gr. Fe O halde; Ag» 27 gr, Cu » 8 gr./ Fe •7 olduğundan yanıt (B) seçeneğidir. YANITLANACAK SORULAR 1. Aşağıdaki tepkimelerden hangisi gerçekleş; mez? A) 2KBr + F= > 2KF + Br, B) 2NaI + Cl 3 *'2NaCl + I 2 C) 2LİC1 4I'î*2LiI + CIj D) 2KI + Br, » 2KBr + I 2 \ E) 2NaCl + F : »• 2NaP + Clt A, B, C,D, E metalleriyle aşağıdaki deneyler yapılmıştır. Deney verilerine göre 2, 3,4 ve 5. so» nılan yanıtlayımz. I' A, C, E metalleri asitlerle K2 gazı açığa çıkararak tepkime veriyor. n A metali, E metali çözeltisiyle tepkime vermeyip diğerleriyle veriyor. m B metali, D metali çözeitisiyle tepkime veriyor. gr Doğru yanıt (B) seçeneğidir. 3. Işınımla Mutasyon oramnın fazlalaşacağını kım Drnsophilalarda vaptığı deneylerle kamtlamıştır? A) Grifitt B) Watson C) Danvin D) Müller E) Boysen Jensen Doğru yanıt (D) seçeneğidir. 4 Kahtım ve çe\rrenin birbirlfirini karşılıklı etkimeleri bir bireyin neyini belirler? A) Vücut yapısmı B) Goz yapısmı C) Zekasuıı D) Saç yapısını E) Ten rengini Dcğru yanıt (C) seçeneğidir. 5. Aşağıdakilerden hangisi populasyon genetiğinin önemini belirtmez? A) çeşitli problemlerin çözümune yardım eder. Çözüm 2 : ORANTTYLA Ca* s + 2e *• C a ' tepkimesine göre 2 mol elektron akımı 40 gr. Ca açığa çıkanyor. Verüenle orantı kurulursa, 2 mol elektron 40 gr. Ca açığa çıkanrsa». x » » 8 gr. Ca z= 28 40 0.4 mol elektron Aynı akım, aynı süre diğer kaptan geçîrilirse Aİ+3 + 3e *• Al" 3 mol elektron 27 gr. Al toplarsa, 0,4 » a x 0,4 • 27 = 3,6 gr. Af toplarut. Tanıt: (D) seçeneğidir. , örnek: Seri bağh 3 ayn kapta bulunan Ag+. Cu + + , Fe + *