Katalog

ONİKİ CUMHURtYET 9 ŞUBAT 1980 ŞIMDI ECEVIT BAŞBAKAN OLSAYDI 8HLKİ YINE BÖYLE BIR DEVALUASYON YAPACAKTI ŞIMDI ALKIŞ TUTANLAR. DEMIREL'LE BIRLİKTE «YAKTIN ULKEYI» D1YE K I YIRTACAKTI' M. EŞREF Ciddiyet Ciddiyet'e zam geldi, «gayriciddiyet» oldu Komik haberler diğer sayfalarda. Biz ciddiyetimizi korumaya çalışıyoruz... Güney Amerika Modeli mi? Osman ULAGAY llı'de yasal Başkan Allende'yl devıren cuntanın lıderlerı ülkenın ekonomlk geleceğıne yon vermek uzere hazırlanmış bır raporu hazır buldular. Raporu «Chıcago delıkanlıları» dıye anılan bır Iktısatcılar grubu hazırlamıştı Bu grubun fahrı lıderı ve akıl hocasırvın Yahudı kökenlı ünlu ıktısatcı Mılton Frıedman olduğu ıse fıerkesce bılınıyordu Nıtekım cok gecmeden Frıedman, gene «Chıcago Okulusndon meslekdaşı Harbınger ıle bırlıkte Pmochet cuntasının ekonomık danışmanlığı gorevını üstlendı IMF'nm klâsık «acı Mâc» recetelennl de önemlı ölcüde etkıledığı anlaşılan Fr.edman'ın Şılı ekonomıslnı «kurtarmak» ıcın onerdığı «Şıkago recetesunde Demırel hukumetının «ekonom'k tedbırler paketu ıle ılgmc cağrışımlar yapan ana ılkeler şunlardı Almonya yardım hemde dirseğine^ elini uzatıyor( kadar Federal Almanya Başbakanı Helmut Şımıt : «Das ıst ayn gezelşaft algemayne unmöghhe klayne NAH» dedi. I Şımıt'in para vereceğini zanneden Turgut Özal da sevınçle «YAH.. YAH..» dedı. FederaJ Almanya Malıye Bakanı Hans Matofer ıse zor durumda olan Turklere bır yardım fonu oluşturulması ıçın hemen bırkaç gun ıçinde ön görüşmelerm başlayıo bpc!amaması hakkında düşunmeye baslanaca^ını soyledı. Haberı ışte boyle Ş de porlak olmadı GSMH 1974'de % 12. 1975 de % 11 gerılerken btınalım ve fakırleşmeden nasıbını almayan yok gıbıydi. Allende nın son gunlerınde % 600 o kodar yukseldığı ılerı surulen enflâsyon, «sıkı paraı polıtıkalorına karşın 1974 de % 347'ye kadar genledıkten sonra 1975 de yenıden % 375 e tırmandı Kredı'erın daraldığı bır ortamda dışo acılmaya ve serbest rekabet koşullarıno ayak uyduramayan bın lerce kucukorta olceklı fırmo batarken, uluslarcası pıvasalarda rekabet gucu olan büyuk fırmaların ve ozellıkle cokuluslu tekellerın ulke ekonomısındeki payiarının buyuk olcude arttığı goruldu Para kredı hocmındekı daralmayo koşut olarak komu harcamalarının da % 25 oranında budanmasıyla ışsızlık oranı % 20 ye kadar yukseldı Bu arada buyuk umutıar bağlanan yabancı sermayenın de beklenen olculerde Şılı'ye akmadığı ve bır bekieme donemıne gırdığı gozlenıyordu. Şikago reçetesi 9 Azgm enflâsyon, parakredi hacml ve kamu harcamalarında büyuk kısıntılara gıdılerek dızgınlenecektl # Ozel sektorun gırışım özgürlüğünu sınıriayan her turlü ençel bu kesıme soğlanan subvansıyonlarla bırlıkte kaldırılacak, ssrbest rekabet koşullarında yaşayabılen fırmalara yenı ufuklar acılırken rekabet edemeyenlerın batmasına goz yumulacaktı. # Allende dönemmde kamulaştırılan fırmaıar yerlı ve yabancı eskı sahıplerıne gerl verılecektl. # Yabancı sermayeyi yeni yatırımlara ozendırmek lcm yenl kolaylıklar sağlanacak guvenceler verılecektl. Sınırlı başarılar ıkago delıkanlılarnnın umdukları sonuclann bır bolumunu sağlamalan ıcın bıle 1977'ye dek beklemelerı gerekt' 1977'den başlayarak rekabet koşu'larına kendınl uydurobılen fırmaların üretımlennı artırdıkla rı, GSMH'nın % 78 arttığı enflâsyonun önce % 60'laro daha sonra (geçen yıl) % 30 lara indınlebıld ğı gozıendı «Karo para» pıyasası gıderek yasallaşırken yatırımların arttığı yabancı sermaye gınşlerı nln de hıziandığı görüldü 400 kadar kamu ıktısadı teşebbüsünun özel kesıme satışından 800 mılyon dolar sağlanırken gerl kalanların zararları yılda Fotogrofta Indırimll satışlordan aldığı poltoyla «Hemen farkedilenı bır vatandaş goruluyor. "İndirimîi,, giyindim... Yolçın PEKŞEN « NDİRİMLİ soiışîar hızır gıbı ImdodıTIO yetıştı Cunkü aldığım maoş a gıyebıldığım şey'er gırdıgım toplantılarda herkesın şaşkın şaşkın usturre başıma bakmasınc yol acıyor ben de yolda gelırken bır trafık kazasına uğradığnm söyleyerek durumu ıdare edıyordum Allahtan Istanbu! do hemen hemen hergun bır trafık kazasına uğramak fazla yodırganacak bır olay değıldi de k mse bu sozienmi yadırgamıyordu Buyuk mağazanın kapısmdan gırer glrmez bır tezgah'ar yonaştı yanıma Lafı fazla uzatmadan «gıyecek bırşeyler almak istıyorum» dedım Aslında bunu soylememe bıle gerek yoktu Yarı çıp'ak holım hıç bır kuşku bırakmıyordu cunku önce s ze b r palto verelım. dedı satıcı ve raflardan bınnden kocaman bır paket ındırdı Paltonun ıc ne gırınce satıcı fle blrbırımızı kaybettık Bır duvorın arkasından konuşur gıbı anlaşmaya çalışıyoruz Sıze cok yakıştı Ne yazık kl icınden Kafanızı çıkanp aynaya bakamıyorsunuz Fakat ınanın muthış actı sızı Boğuk bır sesle ıçerden bağırıyOrun Bıraz büyük değıl mi? Evet bıraz buyuktu Fakat bunun zarorı olmayacağını soyluyordu Hatta yararı bıle vardı Istersem aynı kumaştan kucuk oğiuma da bır palto cıkarabılır kalan kumaşı battanıye veyo yer halısı o'arak kjllanabılırdım Parayı vereceğım ya ınce eleyıp sık dokuyorum Sağlam mı acaba? Bundan hıc kuşkunuz olmasın. Neden? Sağlam olmaso 1920 yılından berı dayanır mfi Daha etıketl bıle eskı Turkce Inanmazsanız ıçınden çıktıktan sonro bakarsınız Soglamlığına yeterll bır kanıttı bu. Paltoyu almaya karar verdım Ve satıcının yardımı ıle ıcınden cıkabıldım Satıcı ıle yenıden karşı karşıya geldığımızde bu paltoya tıygun blr de takım elbıse almak ıstadlğımi ackladım Sevınc ıcnde başka blr rafa koşarak bır paketı ındırmeye koyuldu Palto beı renklıydı Getırdığı takım elbıse ıse yemyeşı'dı Renklertn bırbırıne uygun (Arkası 11. sayfada) Savurganlığa paydos!.. Okunmus üfienmiş 25 Ciddiyet'e 5 0 hra veriyoruz NASIL ALACAKSINIZ? Örnegın Taksım de oturuyorsunuz 25 Cıddıyetı bır >ple bağlayarak taksıye atlayın Buraya gelınce şofore 250 lıra odeyın Merak etmeyın bunun 50 lırasını heman bızden alacaksınız Veya dolmuşa bının Ciddiyet e kadar en fazla 50 lıra doimuş parası odersınız Bız de sıze 50 I ra verınce hıcbır zararınız kalmaz Pekı donuş parası r r ı 9 Onu da b z mı duşuneceğız"? Daha once aklın nerdeydı savurgan'' Okullara ihracat dersleri konmalı B İR adam oğlunu dovmuş Karısıyla boşanmak uzere Sıgara ustune sıgaro yakıyor «Doktor olacağım baba» dıye tutturmuş COCUK Annesı de, «Öğretmen ol evladım» dıyormus «Bızım hanımdakı akla bakın efendım» dıyor adam «Şu bacak kadar cocuğa verdığı aklo bakın Su rundurecek oglanı Yahu ınsan bu zamanda memurıyet mı duşunur? Ihracatcı o'acaksın » Çocuk karşı koydukça tokatı yemış «Baba ben yurt dışına ne satacağım 9 » dedıkce patlatıyormuş babası «Sen adam olmazsın eşek herıf Sat 1 Ne bulursan satacaksın 1 Anne nın terlıklerını Dedenın seccadesını Semaverı Kafanı calıştır Baban g bı memur o ! up elınde bavui merkezden Hakka nye, Erzıncan dan Luleburgaza mı gıdıp, geleceksın"? İhracat çı ol » Evın içınde ne var ne yck toplamış adam Karısı ıle oğlu odanın bırıne sığınmış «Ba bamız çıldırdıs dıye cıkmıyorlar Halıları durmuş perdeleri ındırmış televızyonu bohcalıyordu Benı gorunce «Satıla1 caaaaak » dıye bağırdı «İhracat seferberhgı başladı Damda kı kıremıtımızı bıle satmalıyız efendım Başka turlu odenmez bu borc Oğlumu muteşebbıs yetışt recegım Okullara ihracat derbi konulmalı Çocuklarımız bızım gıbı pısırık olmamah Adanıın 17 yıllık memurıyetl var «Ben enaymın bırıyım efen dım» dıyor Hukumetın aldığı yenı kararlardan sonra sınırle rı lacka olmuş Bır yandan evdekı eşyala>ı toparlıyor, bır yandan da soylenıyor «Oğlumun Yahyo kadar da mı aklı yok"? Babası gıbı Dordro mu ımzalayacak'' Vergı ıcdesı a\acak oglum » UMUR BUGAY DUYURU Arkadaşım Cafer e Ciddiyet' j n aracılığıyla seslenmek ıstıyorum «Cafer1 Durumun kotü 1 Eskıden «Cafer ettı bez getır > derlerdı bız de hemen koşar. getırıraık Sumerbank'ın yüzde yuz zammından sonra kımse sana bez mez getırmez haberın olsun Kıçının caresıne bak Cafer . > VURAL SÖZER Allahın k u l j olacak, ac yatıp ac kaıkacak, başını sokacak bır ev bulamayacak, sıfırın altında uşumeyecek, hastalanırSü ılâc ıstemeyecek, meyvayı duşunde. etı hayalınde gorecek şekere hasret gıdecek ıckı ıçmeyecek sıgara tellendırmeyecek. yenı gıysı hıc Istemeyecek, kıtap ve gazete gormeyecek fedakâr DONSUZLAR aranmaktadır MUZAFFER İZGÜ ARANIYOR ILAN Vf) PRRONI FİYATLAR SERBEST BERAKILDI 9 Başpehlıvan Ispartalı Çoban Sulu en ağır sıklette karşısına cıkacak bır Allah'ın kulunu arıyor Başoltında Turgut Özal bulunuyor • Bu yıl yağlı güroşler yağ yokluğundan kum olarak ya pılacak. 0 Serbest gureslere ışadamlan buyuk ılgı gosterıyor. Bu stılde ketenpereye almak. karakucak dalmak ve kazık atmak serbest olacak • Greko Romende belden asağısı tamamen cıplak kalan holk gureşecek HABERİ MINDERDE Seylr ve Hldrografl Dalresinden DAR GELIRLİ HALKIMIZA Suleymon Demırel ın Başbakanlık tarıhlerı arasında, aşogıdakı noktalann bırleştıgı saha ıcersınde yaşamak, gezmek. yemek. lcmek, düşunmek, sağa sola bakmok. can, mal ve cebınızdekı para emnıyetı bakımından fevkalâde tehlikelıdır KARADENİZ EGE . AKDENIZ ARASI «TÜRKIYE» SAHASI DAR GELİRLİ HALKIMIZA DUYURULUR (KAÇAN KURTULUR...) EKONOMİDEKİ SINIRLI DÜZELME İÇİN ŞİLİ HALKI ÇOK AĞIR BİR BEDEL ÖDEDİ • Ocret artışlan önlenecek, Istlhdam duzeyınl arz ve talep belirleyecektl, • Gızll sermaye plyasası caktı, yasallaştırıla25 milyon dolar düzeyıne düşurüldü. Vergi gelırlermde % 20'ye yakın artışlar sağlandı Buna karşılık ulke ekonomısının tarım ürünlerı ve hammaddelere dayalı ihracat yapısı değıştırılemedı 7 mılyar dolara tır manan dış borcların faız ve gerı odemelen tum ihracat gelırlerının % 38'ını alıp go turmeye başladı. MÎT'olojik terör Troya surlarında erıyıp dalga tlalga Yemk duşen Yunanlılar Odun kutuk ve keresteierden bır KIRAT ycptılar Ve uyarok Boşbuğ Odysseus un hılesıne Tepe tepe kurt savaşcılar doidurdular Hındı dolması doldurur gıbı kıratın ıcersıne Ve DEMIR KIRAT'ın atosı olan bu TAHTAKIRAT'ı SINON adlı bır Yunan en ıle bırlıkto TROYA surlarının onune bıraktılar Sonra Yunanlılar kacarak gemılerıyle Tenedos (Bozcaada) lımanına saklandılar. Berıyanda Yunan kocışmı radarla ızleyen Troyalılar Acorak surların kapılarını sevınçle sahıle koştular Gorkemlı kırotı gorünce bırden coştular Kıratın yanındaki Yunan erl Sınon Troyalılara Anlattı Odysseus un hılelı planı uyarınca yalanını: «Gordunuzkı Yunanlılar savaşton yemk kactılar Ama. ofkesını Olırrpos Tanrılarının. Ustunuze cekm&k ıcın sız Troyalıların Bu tahtadan atı surlarınızın onune bıraVtlar. Bu atı kaleden ıcerı almazsanız eğer sız Bılm kl Tanrı Athena'nın lanetıni çekeceksınlz Ama icerl alırsanız tüm tanrılarco korunacaksınız^ Bu sırada Laokoon adlı bır Troyalı rohıp «Sokın bu atı tceri almayın!» dıye haykırıp «Bu Işln lcinde mutlak bir capanoğlu var» Diyerek atı almak isteyenlere karşı cıkar. Ama sözunü bıtırır bıtırmez zavalh Laokoon Denızler Tanrısı Poseidon Tarafındon göndenlen yılanlarca öldurulür. Bu olay üzerıne Troyalılar Atı ıcerı almayacak olurlarsa Tanrıların gazobma uğrayacaklanna inonırlar. Ve tum Troya düğun derneK Kıclarıra zıl takarak sevinçten göbek atarak TAHTAKIRATIN yoluna baş koyarok Sokarlar KIRATI eğerınden cekerek kıcmdan iterek Vutanları Troya ulkesının harimılsmetlnö, Gebe karnında yabancı düşmanları taşryan, Ot'adığı ülkeıerı sömürerek yaşıyon, Okyanuslar Tanrısı POSEIDON'un Altıncı fılosundan MISSOURI ZIRHLISININ Istanbul surlarından DOSTCA girışl gıW Sokuldu TAHTAKiRAT Troya surlorından icerl... Çalgılar, şarkılar, danslar, göbekler, Davullar. zurnalar. tefler, dümbelekler. Tanrıların mıhraplarını süsleyen celenklerle TROYA sarhoş kadehlerdedır binbır renklerte. Oysa Tanrı yontulorının gozünde yaş bellrmektedır. Ve ken' yorelerınden kurt ulurralan gelmektedır. Yainız Kral Prıamos'un kızı KASSANDRA Duycrak yakiaştığını felaketın Kükreyip haykırır gerçeğı dağlara, kıriara: «Bahtsızlar uyanın dıyorum slze Cınayet. ıhanet, rezalet girdı kentlmıze... Körler sağıriar gıbl görmüyor duymuyorsunuz Oysa sarhoş sofranızda son yemeğınizı yiyorsunuz» Bır elınde meşale bır ellnde balta Bır dışı arslan gıbl saldırır TAHTAKIRATA Parcalayıp oteşe verecektır alcaklığı hıyanetl DIRENIŞ TANRISI KASSANDRA Tarıhın ılk faşıst tuzaklarını kıra kıra Dağlara, ovalara, denızlere kırlara Özgürluğü bağımsızlığı haykıro haykıra» Tanrısı, Amazon dırenışçılerımın Tanrısı, altın yelelı kadın işcilerımın KASSANDRA KASSANDRA KASSANDRA'. Kendi halkınm saldırısıyla yıkıldı göctü sonra (MIT)olo|ının iğrenç sayfalarına... • Tarımsol desteklome oiımlanndan vaz gecılecek ve fıyat düşuşlerıne karşı bır önlem alınmayocaktı • Ekonomının dışo açılması lçln duzenlemeler yapılocaktı. gerekll Bedeli kim ödedi? konomideki bu sınırlı duzelme nın bedeli ıse The Economıst ın deyımıyle «1930 ları andıran bır bunalım» oldu Tum sosyai ve sıyasal haklan ellerınden alınan ücretlılerın gerçek gelırlen darbeden sonraki ıkı yıl ıcınde % 35 gerıleaı 1975 de getınlen «endeksleme» ya da «eşel mobıl» sıstemı de gercek ucretlerı dondurma nın bır aracı olarak kullanıldı Gelır dağılımı daha da bozuldu en alt gelır dılımındekı % 20 nın mıllı gelırdekı payı 1968 de % 8 d e n 1978"de % 5e duştu Gene The Economist ın verılerıne gore uiusal beslen me duzeyı gerıledı kalorı aiımı % 12, pro tein tükeîıml % 19 azaldı Tıfo gıbı salgın hastahklardan olum oranı 1973'de 1000 de 30 dan 1977'de 1000'de 100'e yukseldı. Ay nı dönemde flkokulu tamamlayabılen cocuk sayısı 40 bın azaldı. ülkede 600 bın konut açığı vorken kamu kesımının yıllık konut yapımı 28 bındsn 9 bıne mdırıldı Şıkago recetesi sosyal retahı Işte böyle artırıyor. fokırleşmeyi boyle önlüyordu. Reçetenin önkoşulu: Baskı rejimi u recetenın eksiksiz ve ödunsuz uygulanması icln zorunlu olan katı baskı repmınl ise Pınochet yönetımı sağladı. Halkın özlem ve ısteklerlne kulağını tıkayan ve polıtıkanın her türlusünü yasaklayan Pınochet yonetıml Şıkago recetesının temel ılkesınl uygulamaya ekonomıyi düzeltmenın bedelmı en ağır bıclmde ealışanlara odetmeye kararlı gorünüyordu Işçilerln tum örgbtienme ve sendıkalaşma haklan bu amacla yok edılıyor. sendıka llderleri tutukianıyor ya da oldürülüyordu Bu arada Pmochet darbesıne yeşil ışık yakmış bulunan kımı 'şci liderlerınln de «ışsiz» kaldıkları ve kiyıma uğradıklan da gozden kaçmıyordu. E B Ekonomideki sonuçlar Plnochet yönetimlnln demlr yumrug'u oltında uygulamaya konan Şıkago recetesmln ilk yıllardaki ekonomik sonucları hıç Dr. İhsan ÜNLÜER Yarın : Brezilya ve Arjantin