Katalog

İKt PARİS Yorın blr orVodaşımın arobası Be Loıre kıyılonna gıtmıştık Bence heı akarsuyun kendıne ozgu bır korokteri vordır Insana lllşkin bu niterrm. bır doğa parcası Için kullanılmosı ycdırgonocoktır belkt amo araya hayvanlan do katmak ıstsrdım ben gercekte Böylece ıneanlar dogosaı bır karakter taşımakta hayvanlaıio. suiorlo bırlesırler Loıre nehrınde unutamodığım bir özellık gördüm sankı, ne oıduğunu onlayamadım Onu betımieyebıimek ıcm yazarın. Homeros'unkı gıbl butün ayrıntıları gören blr gozü sode bır bıcemı O'maiı O buyuk ozan. kendınden once gelmış başka ozanıan bılmedi01 Icm (Homeros'tan önce Sumer ve Yohudı şiirl vordı) yainızco betırrleme yolunu tutmuştu. Bu yüzden her şeyı gordü Hıç bır zamon felsefeleştırmedı şnrınt O gun eski şatoları. orta cağdün kalma klllselerı o zamondan berı hıç dokunulmamış dar Sokakian lıe eskl kasoboları Meug kenıinın Loıre kıyısındakı porkındo unlü Fransız ozanı Jehan de Meug'un yonutunu (Ronsard'ın arkadoşı ıdı bu ozan) buyük kulelı Tourome ı sonra Orleons'ı gordum Butün bu bölguyı doiaşırken. benı heyeconıondıron tanhseı bır olay bovuno orayo kanşıyordu Lorraıne'den gelme Arc'lı Jean Ingiız'lere karşı ıik savaşmı Loıre uzerindekı bır koprüyu eie gecırme'oe ka2anmıştı Onbeşınci yüzyılın ıkıncı yarısır.da idık Inglliz ordulorı Loıro kıyuanno değın Frcnso nın yarısmı almışiardı Fransız ordulan iyı dovuşmüyorıardı cünkü ne ıçln sovaştıklonnı bılmıyorıardı tFranso ıçin» sozu daho bulunmamıştı O zamano değın yo kıraı ıçin. ya da dın uğruno corpışılırdı bır de $eref kazonma duyçusu dovüşe ıterdı ayiıkiı şovaiyeen Oysa genç ve korkak Charies daha taç gıymemıştı sadece tPrens» dıye amlıyordu Fransız katolık kılıses' ıse kurtuiuş dıye od'ondırı.ocok bır orraç gut rtiüyordu onu Kendı oıkarlorı ıigıiendırıyordu o sırada Ikı ordu arasında ıse paro dalavereleri donuyordu Rehme aiıp soımak, savaşo bır tür ticaret nıteiığı vermekte ıdı Işte o sırodo Lcıraine'den blr genç kız geldl. llle Prens Charies'ı göreceğım dıye tutturdu Zorlukia boşardı bu görüşmeyı ve Prens ten blı osker gıysısi istedl Komutonlar kızıyorlardı Bu çocuk yaştokı kız, osker gıysısınl uzenne gec" se ne vapocaktı kı! Jean «Düşmanı yurttan atacoğırr» diyordu Çünku Ermış Catherma ve Ermış Morgaret onu esınlıyordu Meryem ana Mıkoı adlı meieğı He sesmı duyuruyordu ono Şoşkmo donen askerler bir de boktılar kl. Jean boşionno gecmıştı bıle llk omac Loıre üzertndeki bır koprunun soı yanmı tutmuş olan Ingllız'lerden bu köprüyü kurtarmoktı Jeon CUMHURÎYET 8 ŞUBAT 1980 ( olaylar ve görüşler GÜNÜMÜZDEN GEÇMİŞE Melih Cevdet ANDAY tKöpnj de köpru1» dıye tutturmuştu (O köprunun yerını gcrdum ) Oyso bu amaco varrrok ıçin Fronsız oskerınm karşı kıyıya gecmesi gereklıydı ama ters bır ruzgâr salların hareketıni önluyordu Jean bunu aniayınca. ruzgârın yönunu değıştınverdı Ama Iş bununıa bıtecek gıb' değıldl; Ingillz'ler koprü oaşını sağlamca tutuyor Fransız askerlerı ıse saldırıdan çekınıyoriurdı Bunun uzenne Jean eiıne oeyaz bır boyrak aldı. bayrağın ustunde Meryem anonm Ermlş Cotherına nın. Ermış Margaret'ın aaıarı yazıiı ıdı Yuru dü koprj başına Jean bunu goren ingiiız askerlerı korkuya kapıidılar ve kaçınar ilk utkuyu kozanan Jean P'ens Cnarles'a. Reıms katedralınde taç gıydırdı onu kral yaptı Artık Fransız oskerı kral ıçin savaşa gırebılırdı Amo Jean daho başka o gune değın duyulmadık sozler de söyluyordu Meryem Ana ona, Fransızca konuşanlann, Ingılızce konuşanlardan başko bır holk olduğunu fısiomışiı jeon Fransız halkını Fronsız kralının Ingılız holkını da Ingılız kralının yönetmesı gerektıgım ılerı suruyor. yabancı askerlerın kendı yurtlarıno dofimeierini ıstıyordu Pans'ı düşmandan kurtarmaktı asıl omacı Bılınen blr tarıhsel olayı yinelemek değil nlyetım. Jean'ın ateşe atılması nedenien uzerınde durarak, tarlhten çıkarılmosı gereken dersi orıyorum Çünku şasılacok bır şeydır Jean m ateşe atı'ması yarg sını veren engızısyon mohkemesı yargıçları Ing lızlerden ve Fransızlardan seCilmıştı Ingılızlerın bu şeytan kızdan kurtulmak ıstemelerı anlaşılır bır şeydif amo Fronsızırnn bu konuda onıarla ışbırlığı yapmalan nasıı açıklanacak? Önce Ingıllzlerden başlayalım .. Jean Ingıllz kralıno bır mektup yollamış, ona fSen kendi ulusunu yonetlı dem.ştı Engızısyon mahkemaSıne katılan Ingılız soyluları ıse bunu büyük bır bozgunculuk sayıyorlardı, cunku ıngılız hal kını yönetmek Ingiltere kralının deflll. Inglllz lordlarının hakkı ıdı halkı onlar çalıştıracak halktan vergıyı onlar toplayacaklardı. kralın sımgesel bır yerı vardı o kadar Kral bu ışlere burnunu sokarsa soylu smıfın durumu ne olurdu sonra! Şeytan gırmıştl bu kızın ruhuna dunya duzeninı, gelenekleri alt ust etmek ıçin. Yakıimalıydı kız Mahkemeoe yer alan Fransız plskoposlan Ise. konuyu başka bır oçıdan ele alıyorlardı Bu kız. Meryem Ano ıle doğrudan llışkı kurduğunu söylemekle Kılıseyı yatsımış oluyordu Oysa Tanrı. ınsonları, Kılıse arooılığı ile yönetmekte Idı Bu durumu değıştırmeye kalkmak ancak şeytanın ışı olabılırdı Şeytan Jean'ın ruhuna gırmıştı Oyleyse kız yakılmalıydı. Mahkemede Jean'ı doğru yola getlrmek Icln yargıçiar çok çabaıadılar Oysa kız. Ermlş Catherma dan Ermış Margaret'ten ve Mikaıl'den ses er duyduğu konusunda ayak dıredı Ayrıoa oyle mantıklı. oyle susturucu sozlerle kendını savundu kı mahkeme bır ara şaşkınlığa düştü Bu da onlarda şeytanla karşı karşıya bulunduklorı kanısını güçlendırıyordu Oyle ki Jean a tovbe etmekten Doşka kurtuluş çaresı kalmıyordu. omo tovbe de etse yaşam boyu zındana aiılmo cezasını yiyecektı Yurdunu düşmandan kutarmıs olan bu kucuk koylü kızı ateşe atılmayı yeğledl. Duzen kurtarılmıştı. Kılıse eskı gücCme. derebeylerl dokunuimazlıklarına kavuşmuşlardı. En büyuk güçlukle oellot karşılaştı; cünkü kızm vucudu ateşte erımış fakat kalbı yanmamıştı Bu olay. mahkeme üyelerınl delıye çevırdl Kımse dunyanın değıştığının farkında değıldl. Jean'ın elıyle taç giyen Kral Charies b.le onu kurtarmak ıcm en ufak bır girışımde bulunmamıştı Ama kralın bır kaygısı vardı ruhuno şeytanın gırdığı bır kız yüzünden taç gıymış olması onu rohatsız edlyordu. tacının kutsallığına gölge düşürebılırdı bu. Bereket Jean'ın anası bobosı Lorraine'den Oeterek, davaya yenMen bafcılması Içln gtrfştmde bulundular Yenl blr duruşmada kız temıze çıka nldı Buna en çok kral sevınmıştl, cunkü tacı •arsıntıdan kurtulmuş oluyordu böylece. Bugün Fransa'nın blr çok yerınde Jean d'Arc'ın yonutları dıkılıdlr. Oyssa kızın yakıldığı gunlerde Fransızlar bır fulus» olduklarını bilmlyorlardı Jean. blr ermlş gibl, llerlyl görmüştü Bundan aldığı güçle de yurttaşlarının duşmanla Işbirlıği yaparak onu yakmalorıno razı oldu. Bır tarıhsel olaydan ya do bır masaldan dü şündürücü sonuçlar çıkarmanın hem kolay, hem de tatsız olduğunu bılmez değılım Bu kolaylık, gecmışle günümüz arasında, bütün ayrılıklara korşın. gene de benzerlıkler bulunmasından. tat sızlık ıse anlatmakla yetınmeyıp llle de öğretlcılfğe yönelmekten gelır Böyle blr duruma düşmek ıstemem elbette Ama şunları söylemekten de kendımı alamayacağım Şeytan. kılısenın kutsallığı. derebeylerln ay ncalığı gıbl sözler, bugün onemlerml yltlrmlşler, çağdışı kalmışlardır kuşkusuz Ama onlorın ye rinı yenl sözler aımadı m ı 9 tRuhuna şeytan girmış» suçlamasının bugün hangi sozlerle yl nelendlğınl bılıyoruz Kılısenin kutsallığı yerlne. ne gıbi kutsallıkların geçırıldığını derebeylerın ayrıcalığı yerıne kımlerın ayrıcalığının konduğu nu da Bızl şaşırtmasın, bugün de yurdunun kur tuluşu. bağımsızlığı Icm çalışanlar, işbırllkçilenn yargısı Ile ölüme gönderılebılır, gönderıliyorlar. Tarıh bır yınelemekten başka bır şey değll dlr demek ıstemiyorum, ama günümüzu anlamak Için en lyi yöntemlerden bırının tarıhe bokmak olduğu duşüncesmden gene de vazgeçemıyorum Bu yönteml çok kullanan eskl tarıhçılerden ayrıl dığım yer. geçmışe bakmak Içln yaşanan günü bilmenin llk koşul olduğudur Başka bir de yışle, geçmışten bugüne değıl bugunu anladık tan sonra gecmışe bakmak ancak bır bütünluk sağlar kafaya Bugünun yapısal nitelıklerınl bıl mek gecmlşın yopısal özellıklenni kavramo ola nağını verır bıze Keşke bu yazıma Lolre kıyılarından değii de, ıçınde yaşadığımız koşullardan başlasaydım Ama şıırler oyunlar yazdıgım ıçln bilırım. kımi zaman geçmış'ekl bir olayı ele almak. bize günümuzü en etkın biçımde anlotmo olanağını verlr Ozanların, yazarların çoğu bu yöntemden yararlanmakla, yaşanan günün so runlarını en sade en tutarlı bıcımlere sokabıimışlerdır Çunkü yaşanan gün karmaşıktır; Insanlar gereksız işe voramaz ayrıntılarından te mızlenmış geçmlşte, kendl yaşamlarını daha oçık secık gorebılırler Kımblllr belkl de yamlıyorum. çünkO şllr. sa nat üstune soylenmış sözlerın tümünde bır yan lışlık payı vardır Yoksa sanat sanat olmoktan çıkar bılıme donüşürdu O bılım kı. Doyuno değl şiyor. kun Tablonun ılk üc sütunu reel gelırlerle nominal gelırlerın birıbırıne eşıt oldukları durumda vergı sistemımızın gelır grup larına yükledığı vergl mıktar ve oranlanm beşıncl ve altıncı sü tunları Ise uzun süren ve yüksek oranlı enflasyon sonucu flyat Indeksının 10 katına çıktığı (reeı gelırın nomınal gelırın onda bırine düştüğü) durumdakl reel gelırlere düşen vergi mıktar ve yükunü gostermektedir. (Amaç yalnızca vergi yükündekl artışı gostermek olduğundan aıle durumlanno göre ayarloma ve muaflıklar dlkkate alınmamıştır) Tablonun Incelenmeaiyle ver g( yükündekl en yüksek artışrarın en duşuk gelir grubunda (2500 TL) ortaya çıktığı, verglleme oronının yüzde 10"dan yüz de 315 e yukseldığl (3 15 kat arttığı) görülmektedir Oysa 1 milyon TL 'lık reel gelır grubunun vergi yükü ancak yüzde 56 29 dan yuzde 66 82'ye yükselmış yani yalnızco 1,2 kat artmıştır Bu durum ışci sendikolarının fiyat ve ücretlenn dondurulmasma karşı cıkmolarını kolaylıkla acıklayabilmekte dir Deneyımler göstermiştır kl devlet fıyat artışlarım denetlemekte yeterlnce başarılı olamomış. oysa toplumsal anloşma uyarınca ücret artışları önemII ölcüde sınırlanabılmıştır Dlğer taraftan memur kesiml sen dika ve grev hakkı Istemektedır cünkü devlet onların cıkarlarını yeterınce korumamıştır. Vergl yükünde karşılaşılan bu sokıncalı durumu düzeltmek Icin ceşitll düzenlemeler düşünülebılır. Vergıden bağışıkhk ta vanının yukseltılmesi. vergi uygulanmayan ödemeler yapılmasının kabulü bu tür düzenlemeler arasındadır ve de Türkıye'de uygulanmaktadır Bu düzen lemeler de yıne nominal değerler üzerınden yapıldığı Icm hız lı enflasyon sürmesi halınde etkınlıklerınl çabucak yıtırecek lerdır Bu nedenle de enflasyon süresınce, değerlerının sık sık yenıden belırlenmesı gerekecek tır. Başka blr düzenleme ıse ver gi tarıfesının reel gelırlerın ver gilenme oranlanm sabıt tutacak şekilde fiyat endekslne bağ lı olarak belırlenmesıdır Fıyat endeksıne bağlanma. kaynakta kesme yoluyla vergilenen gelırler açısından bazı güçlükler ya ratabilir. ama mali yıl sonların da yapılacak yeniden değerlendlrme Ile vergi ladesl ya do ar tık vergl borcu ödenmesi Bistemlnı n yerleştırılmesryle bu sorun da çözümlenebılir. Gözü Dönmüş Sermaye Politikası ' eçlsln... I Tekel Işclsl. 1 Tek Gıdalş Sendlkası, fobrfkanda toplu rnasasına oturmuş, pazarltk 23 aydır surüyor. Şaka değıl. tam 1 yıl 11 aydon beri sendlko cllerl. ışverenle algülum, vergülüm... Bir toplu tözlefmo süresi 2 yıl olduğuno göre, 1 aycık kalmıs suntnln dolmasına, ve sen duşunüyorsun ne yapacağını? 23 aydan beri neler olmuş 7 Uc devalüasyon olmuş koskocamon, uc devatOa» yon. ve peynır 200. et 300 lırayo cıkmış yağ bulursan Wlosu 100 lıroyo, öpüp başına koyuyorsun. Ekmek astonın ağzında, tencere ocağın üstünde. geçlm sıkıntıct yüreğınln ıçınde ve sen beklıyorsun sesslz. sakln, 23 o y danberi Hazreti Eyüp sabrıyla. duşunüyorsun. Nıçin imzalanmıyor bu toplu sözleşme? Küçük oğlan bu arada ilkokul 3'ten 5'e gectl: kız ortaokulu bıtirdl; carşıda pazarda fıyatlar üc katına cıktı Neden? Neden? Neden uzuyor bu toplu sözleşme? Yoksa bu sendıkacılar ellerındekl yetkiyi bu yöntemle sonsuza dek uzatacaklarını mı sanıyorlar? Hayır. Onların da bir düşündüklerl var elbet... * Işçisln... Sabah gıdersln Işlne!.. Akşam getlrsrn tştnden... Ama O ne? Artık sıksık yolun kesılıyor, tehdıt edılıyorsun, küfur yıyorsun ve dayak da yıyorsun Neden? Cünkü blliyorlor DİSK'e eğ lımli olduğunu; apaçık dlyorlar kl: Tepelerlz senl Azgınlaşmış fıyatlar boğazmı sıkıyor, azgınlaşmış faşlstlerle bırlıkte... Zorbalığa nasıl korşı koyacaksın? Polıs nerede? Ya faDrıko yonetıcılerl ne yapıyor? Cevren hepten sarılmış mı? Devlet yok mu1? Her Tanrının günü Işıne korkuyla mı gıdıp geleceksın? Ya oldururlerse seni? Susacak mısın? Boyun eğecek mısın 9 Coluk . cocuğun var evde. ve kuşatıimışsın çepe çevre. . Gecen gun en sevdiğın arkadaşını bıçaklamışlardı. bu kez tüm fabrıkanın gozbebeği bir ylğıt sendıkacıyı öldurduler. ölüsünu attılar yol kenarına... Işçısin... Yani alınterınin erlsln dupodüz... Ne yapacaksın'* Sonunda bırleşıp bütünleşıp, tüm gucunO derleylp toparlayarak dırenışe geçıyorsun; boyun eğmeyeceksin zorbanın zulmune elbet... Dıyorsun ki Toplu sozleşmenln bir gün önce bitlrllmeslnl I r tlyorum; ışe gelıp gıderken can guvenliğımi sağlayacak servıs arabası ıstıyorum; yoksa ışi durdururum. Ve üstüne yüruyorlar bu kez Anarşist komünlst. kanun dışı eylem yapıyorsun ho' Görürsün gunünu... Devletin te'evızyonundan sermayenln basınıno sa0ın politıkacısmdan kapıtalızmln haramzadesıne değln ne kodar kuvvet varsa üstüne abanıyor Tum devlet güclerıni yalan yanlış emırlerle fabrıkaya uşuşturuyorlar Amo dlrenlyorsun Ve şlmdı büyüklerlmlze seslenlyoruz <eger kulaklo nna pamuk tıkomamışlarsa) duyocoklorım umarak .. Olmaz böyle devlet yonet>mi. . istanbul'do Tekel ışcsınden. l?mir'de Tariş ışçisıne ve Antalya'da Antbirlık emekçısıne değın her yando alınterınin Mehmetçıklerıne cephe saıdınsıno geçerek yonetılemez bu dev'et... Nedır bu çılgınlık? Coluk çocuğunun rızkmı ve emeğınln hakkını Istemekten boşko blr şey düşunmeyen onbmlerce işcıyl ölum kalım kovgasının ıcne ıtmekle ne f eye varacaklarını sanıyorlar bu potıtıkacılar? CHP'lilere Prooframlannı Anımsatmak!.. OKTAY AKBAL Evet. bilıyorum CHP 'ağırlıkh' hükümet bir ödüncu ıktıdardı AP lı. DP lı. CGP'li ve Bağımsız kışılerla kurulan bu hukumet 22 ayda pek bır şey yapamadı. CHP nın Demokratık Sol bır partı olmak kışılığıne yaraşmayan bır çızgıde yurudu. sonunda olan oldu! Şımdı yenı bır aşomo onundeyız CHP nın bıt kez daha ıktidara getmesını oniemek oianaksız gıbı gorunuyor AP'nın heıe Demırel lı bır AP nın haikın bağlanacağı guv jneceğı bır 'umut' olmadığı. yüz gun bıle dolmadan kaskatı bır ge'cek olarak ortaya ckmıştır MSP MHP' yı gecelım onlar belırlı bır azınlığı aşamazlar. oşamamoian da Ataturk Turkıye sı açısından yararlıdır, olumludur Ortodo kalo kalo CHP kaiır yıne Denecek kı bır sol bırıkım var bunlar bır araya gelse sendıkoiar demokrotık kuruluşlor bılınçlı yurttaş çogunluğu hepsı bırleşse CHP nın soiunda bır sıyasol guç otuşur, en büyük hatia tek gerçek umut budur Ama boyle bır çıkış yolu şımdılık gorunmuvor Sanınm bır ıkı yıl ıçınde de bovie bır oiuşumun bır atılımın oıuşması beklenemez. Kaııyor elde bı/ım eskı CHPI.. Özgunük Eşltlık Dayanışma. Emeğin Ostunlüğu. Gelışmenın Bütunluğu, Halkın Kendını Yonetmesı.. Bu oltı kuroio dayann Demokratık Sol CHP nın programı .. CHP nın Atoturk torafmdan konulmuş altı okunu Ise hepımız bılırlz Cumhurıyetçllık. Mıllıyetçılık. Holkçılık, Oevletçılık Lavıklık Oevrımcılik Ataturk ılkelerl denllen bu altı ok doğruitusunda ve Ecevıt cl yani Dernokratık Sol CHP nın altı kuralı bırbırını bütunler. bırbırınl destekier Ortaya şımdılık kağıt ustunde sosyal demokraf ıçenklı. amaçlı bır sıyosal kuruluş çıkar. Bır kac gündür CHP'nın 1976 Kurultayındo onaylayıp benımsedığl CHP Programını okuyorum Gereksiz uzunlukta ve ayrıntılarla dolu bu programın kısaltılıp. daho özlu bi' bıçıme konuiması gerektıgını hemen söylemem gerekır Yenıden (ktıdora geieceğı apaçık görülen CHP nın tüm uyeienne en başto da parlamenterlerlne ılk genel seclmde bu partının adayı olmak ısteyenlere bu ılgınç yapıtı tyıce okumalannı oğütlemek ısterım Bu kıtapto hetşev vor' Ne vor kl CHP nın ıktıdarları suresmce bu ılkelere kurailara ne denl' bağlı koldığı neıe neie uyguiama aianmdo ne yaptığı acı act düşunuiebılır Evet. Demokralık Sol CHP üc ıktıdorındo da bu ılkeierın bırıni bıle başarıyia uvguiayıp sonuclandıramamıştır Hatto bu partının pek çok uvesı mılletvekıll. Hiiçe oaşkaniarı bıle bu programa ters düşen neler neie< soyiememışierdı'.. Ben bir kac parço alarak hem CHP'lılere. hem de CHP ve yenıden umut bağlamak ısteyen okurtarımıza bu 'llke ve kuraMarı ammsatmava caiışacağım işte eme!jın üstüiüğü «Emek et ve düşun emeğı ayrımt gözelUrr.eksizm nltelığıne göre. toplum veya ınsanlık yorarlı* ğ no gore guçiuğune gore veya tehiıkesıne gore maddı ve monevı karsıtığım görmelıdlr Emeğın bu ölcütlere gore bulacağı moddı karşıhk toplumda denge ve eşıtlık soğlonmosıno katkıdo bulunmahdır» «Yeteneğine eğllımıne uygun bir alanda caiışma oianoğım herkese sağlamak ı$sı/iığı onıemek Oevietın gorevıdır > Işte Eşıtlık kuralı ıHerkes ^asaların gö/ünde eşit Devlet gözünde eşıt haklorda ozgüriukierde eşıt Devlet yonetımıne katılobılme tODiumsaı gönençten yararlanobılme olanoklarındo eşit oimondır» Işte Devnmcliik ılkesl: ıHaikın ekonomık ve sivasoi gücünü arttıncı yönetım yetkıslnl ve sorumiutuğunu gehştiricl kurumsal düzenlemeleri g«rcekleştırmek » Ve bu programo Oöre CHP devrımcilığı «sürekll demokratık halk devrimcılığl»dır CHPnln Oemokratlk Sol pfoflrammı buoönlerde. o programı kaieme olan Ecevıfin ve bugünku CHP vönetlciiermin. CHP'de söz ve etki sohıbi olmak Isteyen tüm portliıierin CHPye güvenmek tsteve" yurttaşlanmızın dıkkotie okumalon gerekiyor Işte Demokrotlk Sol CHPPnın halkcılıflından ne anlodığı ıHaikın slyasal etkinlığınl Orttırmak ce demokroslve öyiece daho çok gerçeklik kazondırmak lcln ekonofnik gucün halkto vogunlaşmasiHalkın »ıvosai topiumsai ve ekonomik hokiorını kullanabilmek ve gellşti'Obllmek ıcln etkın bicımde örgutlenme«4nı desteklerfek. Kist özgüriüöönO de ozgür toplumun gerekçesı olarak hersevm Ostünde tutmak .t NFLASYON, fıyotlor genel duzeyının zamon ıçerısmde sureklı artması olarak tanımlanmaktadır Bu artışın nedenlerı çeşitlı araştırmaiarın konusu olmuştur Bu yazımn amacı ıse Turkıye de son yıllarda görulen hızlı enflasyonun nedenlerını araştırmok değıl. vergı yukunü maaş ve ucretler üze rıne kaydırma etkismı incelemektır. E Enflosyon ıçensmde olan blr ekonomıde, beliı blr mal \e hızmet paketmı satınolmak ıçin odenmesı gereken tutar entlasyon oranında artmaktadır Tum gelırlerın de aynı oranda artmasınm sağlanmasıyla. bazı ıktlsatçılar sorunun çozümleneceğıne ınanmaktadırlar En yüksek ve en duşuk gelır dılımlerl arosmdakı farkm cok kuçuk olması ve gelır gruplarının haroamo kalıplarımn bırıblrinden pek farklı olmoması durumunda bu manç geçerlı olabılır. Ama gelırler yeipazesınin çok açık olması ve duşuk gelır grup larının harcomaları ıçerısınde fı yatları luks mallara oranla düşuk olan zorunlu gereksınım mailarının çok buyuk yer tutması durumunda. oransal bır değışme oımasa bıle toplumsal gerılımın artmosı olosılığı yüksek olacoktır Cunku fıyatlar ve gelırler aynı oranda ortarken en yuksek gelırlerdeki mutlak nomınal artış en düşük gelırlerdeki mutlak nomınal artıştan çok daha fazla olacaktır. Bu durum duşük gelır gruplarınca kendı tuketım alışkanlıkları açısından buyuk bır olasılıkla şoyle değerlendırılecektır. Kendı parasal gelırlerl ortmakla bırlıkte satm alabıldıklet e k i n yayınevı sunar Enflasyon, Vergi Yükü, Maaş Ve Ucretler ENFLASYON, GELÎRLER ARTARKEN FİYATLARIN DA ARTMASI NEDENÎYLE, BİR TÜR «DOLAYU t OLARAK KARŞIMIZA ÇIKMAKTADIR.W Or. Ülku ŞİŞİKTODAIE ÖĞRETIM UYESİ n mal ve hlzmet paketınde blr artma olmamaktadır Oysa yuksek gelır grupıannın parasal gelırlerındekı mutlak artış kendı butçelennde gerçekleşmış olsaydı satın alabıleceklerı mal ve hızmet poketı bırkaç katına cıkardı Enflasyon hızının duşük olduğu donemlerde parasal gelırlerdeki mutlak artış farklılıkları duşük gelır grupları geçınme ındeksı açısından daha küçuk boyutlardo olacağından fazla dıkkat cekmeyıp kolay kabul edılebılır Amo hızlı enflasyon donemlerınde farklıhklar çok carpıcı olarak ortaya cıkacak, değışmenın reel değıl nomınal olduğu duşük gelır gruplarınca anlaşılıncaya kadar top lumsal gerılımı artırıcı etkl yarotabilecektır Yüksek oranlı enflasyonun süreklılık gösterme sının ıse değışmenın nomınal ol duğunun algılanmasını geçıktırmesı beklenır. Enflasyon. gelırler artarken fi yotların da artması nedenıyle bır tür dolaylı vergı olarak karşımıza çıkmaktadır Bu özellıği nedenıyle de düşuk gelırlıleri tedırgın edıcl etkısı daha yuksektır Ama bu yazıda asıl üzerlnde durulmak istenen nokta enflasyonun gelır vergısı yukünü özellıkle duşuk gelırlıler açısından cok ağırlaştırmasıdır kl bunun da nedenı vergı matrahlarının nomlnal değerler uzerınden belırlenmış olmasıdır Cünkü, gellr vergısl matrahlarının kabul edıldığı yıldakı parasal gelırlerın aynı zomanda reel gelırlerı de yansıttığı duşünulurse, belırlenen matrahlar gercek gelırlere gore ayarlanmıştır Toplumda en yüksek reelparasal gelir düzeyı o günün koşullarına gore 1 milyon TL dolayında düşünulmüştür ve yüzde 56 29 oranında vergılenmektedır Daha yüksek gelırler Için Ise vergilenme oranı en çok yüzde 68'e yükselebilmeiktedir. (Tabloya bakınız). Uzun süren ve yüksek oronlı enflasyon nedenlyle porosal gelırlerde artmalar olmasma karşın bazı gelir gruplarının reel gelırlerl çok az artmış. enflasyon oranında Indeksleme sağloyamayan gelır gruplarının reel gelırlerınde ıse düşmeler gorülmüştür Oysa parasal gelır lerındekı artmalar bu gelir grup larının daha üst gelır dılımlerlne geçerek daha yüksek oranda vergılendırilmelerrne neden olmakta, vergıleme oranına nomınal değerler açısından bır tüst sınır» getırılmış olması nedenıyle de. gelır vergısl yüku düşük gelır gruplar içın çok daha fazla ağırtaşmaktadır Toplumumuzda düşük gelır gruplarını büyük ölcüde maaş ve ücretlerın oluşturdukları dıkkate ohnırsa bu yük daho cok memur ve Işçl kesiminın omuzlarına kaymaktadır. Bu durumu Tablo yardımıyla daha açık olarak görmek müm ÇAĞRI Orman Mühendislerine Genel Kurulumuz. 16 Şubat 1980 Cumartesı günu Ankara do, DSI toplantı saionunda yapılacaktır «Surgunlere, kıyımlaro, saldırılara ve ormonsızlov maya hoyır» demek ıcm tüm ılerıcı. yurtsever demokrat. devrımci orman muhendıslerl. Genel Kurulumuzo katılolım. T M M O B ORMAN MÜHENDİSLERİ ODASI YÖNETİM KURULU (Cumhurıyet 742) doganavcıoglu I.Ü. Orman Fakültesi Dekanlığından Fakultemiz Orman Ürünleri Kımyası Kürsüsunde bır profesörluk kadrosu etçık bulunmaktadır Isteklllerin 14 2. 1980 günü saat 17 OO'ye kadar Fakultemiz SekreterUgine özgecmışlenm ve yayın llstelerini belirten blr dilekçe ıle başvurmalan ılan olunur. (Basm 10928) 739 devrim demokrası uzenne yılın en güncel kitabı KILAVUZ KAPTAN ALINACAKTIR Ereğli Kömürleri Işletmesi Müessesesi Müdürlüğünden ZONGULDAK Zonguldak Limanında kılavuz kaptan olarak çalıştınlmak üzere dört adet eleman aranmaktadır. TALEPLERlNı a) Yüksek Denizcilik Okulu mezunu oiup en az yakın yol kaptaolığı yeterük belgesıni haiz olması. b) 45 yaşını tecavuz etmemiş olması. c) Liman kılavuzlugu mütredat programına göre yapılacak Imtihana kadar (Kılavuz yeterliklen hakkındakj yönetmelıklde belirtileo «urelere göre Zonguldak Limanında stal yapması. d) Staı sonunda yapılacak sınavı kazanmaav. e) Geml adamlanmn yeterlıği ve sayısı hakkmdakl nlzamnamede behrtilea saglık şartlannı haiz olması. f) ?osyal Stgortalar Kurumu statüsüne tabi olarak yevmiye tle Istihdamı kabul etmesi g) Yevmiyel! statüde pazarlık usuiüyle ıstihdam edılecektir h) Ayrıct loıman tahsıs edılecektir i) Bu şartlann kabulü halınde muracaatın hal tercumesi ve tstenen belgelenvle veya ta»dikll suretlenyle EK1 Muessese Müdurlugüne yapılması. Gerekmektedir. tBasın. 10947) 73B ÇAĞDAŞ TATINLAKt Perde Aralığından A T A T U W I I ' I 01UMU GtntıiftMMiı or «moAftiNiN HK AVIAHINA KADAMU OONCMDfN AN1LAR. ÇtTGKfH OLATLAR Vt POATAUM ULUMIZIN BUCUNKU OUMJMA GT1.MGINI COZtM ONIMC «ÎCPTH BU YAHTI aiMZDCM Nadir Nadi TABLO C) Enflasyon nedenryl© nomlnol gellrlerln 10 katına çıkıp reel gelırlerın aynı kolmas durumunda Reel=Nomlna! Vergl Vergl Reel Gellr Vergl Tutan Tutan Oranı =1/10 Nomlnal G. Gelir ' 250 25 250 500 62.5 500 162 5 1000 1.000 2500 787 5 2500 250 10 00 5000 1662 5 625 12 50 5000 10 000 3 862 5 16.25 1.625 10000 25 000 11962 5 3150 25 000 7.875 55.000 29.887.5 33 40 18.375 55 000 39 40 115.000 45.375 4820 127.875 265.000 1000000 562.925 56 29 6682 1.000 000 6682922 Vergl Oronı 1000 12 50 16.25 3150 33 24 38 62 47 60 54 34 3. BaskfSf çtkt 66 82 HEDEF, DEV BİR DENİZ GÜCÜ! TÜRK DONANMA VAKFINA YAPACAĞINIZ YARDIMLARLA BU HEDEFE ULAŞABÎLİRIZ. AOBTSı CACDAS VATMLJMI TOHIIOCAÛI CAO » tSIAHOUl 10000000 6682 825 (•) Deflerler TL olarak verllmıştlr.