Katalog

ALTI CUMHURİYET 13 ŞUBAT 1980 TURKlYE'DE DUMYADA GARANTİSİZ TİCARİ BORÇLARDAN 1.5 MİLYAR DOLARLIK BÖLÜMÜN ÖDENMESİ GİRİŞİMLERİ BAŞLATILDI • 25 OÇAK KARARNAMESİNİN •TÜRKİYE'NİN GÜVENİÜRLİĞINE GÖLGE DÜŞÜRDÜĞÜ. BELİRTİÜYOR... nln dışarda verllmesl. ylne bu bedal kaaor karşılığın Türk hrosı olarak Merkez Bankosına yatırılması yontemıyle yapıldığını anımsatan ılgılller şu bılgıyl vermışlerdır. İŞLETME SERMAYESİ EKDNOMI / TICARE1 } cGÖLGE DÜŞURULDÜ» llgililer, «çıft ödeme» dışında kalan borcların odenmesınde onemlı sorunlarla karşılaşılabıleceğını savunmuşlardır Yayım lanan kararnamenın öncelıkle Turkıye'nin guvenılırlığıne tgolge> duşurduğunü bunun ılerde bır dızı olumsuzluğu beraberınde getıreceğını savunan ılgllı cevreler, «çıft odemeye yanaşmayan. daha doğrusu bu ışe bulaşmamayı yegleyen büyuk yabancı kuruluşlardan ulus lararası mahkemelere başvuran lar aa cıkocaktır» demışlerdır. Borcların odenmesı konusunda alacaklı firmalarla ulkemızdekl borclu kuruluşlar orasında göruşmeler.n başlad'ğını da belırten ılgılıier, dışardan gelen ılk tepkıler konusunda şunları soy lemışlerdır: f Yapılan ön goruşmeler sırasında özellıkle dovızlı gerl ödemeyı secme durumundo olan yaboncı kuruluşlar yuzde 7'lık faızın düşükluğunden yakınmışlardır. Ilk 4.5 yılın ödemesız olduğunu onımsatan olacaklılar, faızın en azından yuzde 15 • 16,5 olmasını ıstemektedırler Kımi alacaklılar faız oranı farkından doğan zararlara da hesaplandığında borcun tam tasfıyesı anında 100 dolar karşılıgında ellenne gececek paranıtı sadece 8 dolor olacağını savunmaktadırlar Kımi ala caklılar ıse. odeme pianının tumden değıştırılmesınl, 1 5 mıl yar dolarlık borcun 1980'den başlamak üzere 5 eşıt taksıtie odeme olanına boğlanmasınm yermde clocoğını savunmaktodırlar» ARACILAR SAHNEDE Bu arada yayımlanan kararnamenın boşluklarından yararlanarak alacaklı kuruluşlar ıle borclu kuruluşlar arasında bır tur «komısyonculuk» yopmak ısteyen kuruluşların da gınşımlerını surdürdjklerı saptGnmıştır. Özellıkle Turk parası ıle odeme turıstık gezıler duzenleme, ışletme sermayesı olarak kullanılabılecek kredılerı bulma cmacına yonelık gırışımler, hafta sonunda yayımlanan ılan larlo netlık kazcnmıştır Bu konuda aoruşlerını belırledlğımız uzmanlar ıse «aozü sdılen aro cı fırmalara, özellıkle bü\uk ku ruluşların ılgı gostermesı beklenemez Ancak bunların özellıkle alacaklı kululuşlara yonelık gırışımleri iyı ızlenmelı, aslında ulkemız tıcarı ıtıbarım alabıldığıne zedeleyen bu borcların yeni olumsuzluklara yol açmoması saulanmolıdır» demışlerdir. Cumhuriyet EKONOMİ SERVİSİ Başlıca nedenler arasında Türkiye'nin nüfus potansiyeli ve gittıkçe büyüyen işsizlık oranı yer alıyor KİMİ TEMEL GÖSTERGELERDE AET, YUNANİSTAN, İSPANYA, PORTEKİZ VE TÜRKİYE Nüfus 1978 (milyon) 61 3 533 56 7 13 9 98 04 559 32 51 94 37 1 98 431 Kişi Tarımdak! F. Nüfus Artış hız ı Nufus (1978) başına GSYİH (196878) (1978)$ % 03 10 426 % 65 07 8 827 91 07 155 4 180 09 62 9 364 02 32 9 818 06 59 9 859 01 27 5 514 10 22 2 3 783 05 10 872 91 07 1.2 07 25 28 4 202 30 7 55 8 3 355 3 967 1 864 1 129 Dışsotım/ Dışalım/ GSYİH GSYİH (1978) (1978) % 18 9 % 22 2 17 4 163 23 8 23 6 40.5 38.3 50.3 466 ? ? 25 5 233 58.3 46.5 266 213 106 8.9 13.3 4.7 24 1 12 7 283 93 1000 Kişlye Duşen (197678) Oto 308 300 283 273 279 367 255 175 265 55 148 107 11 Telefon 374 293 285 422 313 S22 415 163 493 238 239 118 28 TV 303 268 224 279 286 257 324 193 338 126 184 65 12 F. Almanya Fronso Italya Hollanda Belcko Luksemburg Ingıltere Irlanda Danımarka Yunanıstan Ispanya Portekiz Turkiye Kaynak OECD AET, Türkiye'nin sosyoekonomik yapısından büyük kaygı duyuyor Türkiye'nin yakın blr gelecakte muhtemelen 1980 sonuna kodar AET'ye tam uyelık ıcın başvurma nıyetını acıklamosının yankıları surmekte dır AET cevrelerınde ıc ve dış basıno yansıyan haberler DışIşlerı Bakanı Erkmen'ın gırışlm v e acıklamalarının ozellıklo Ikı yoruma yol actığını gostermektedır Bırıncı yoruma göre Türkiye ve Demırel hukumetl de tam uyelığln bugünun konusu olmadığını b'lmekte ancak Turkıyo nın Roma An'aşması ıle sagladığı başvurma hakkını AET ıle pazarlıkta «taktik bır sılah» olarak kullanmak Istemektedır Bu hesaba gore Turkıye nın tam uyelık ıstemını cJumlu karşılayamayacak olan AET, malı yardımın artırılması ve kımi dığer konularda Türkiye ye yenı odunler vermek zokalabılecektır Ikıncı yoruma gore ıse Türkiye bu kez AET ı!9 butünleş mey| ve kesınl kle Batı kampın da yer almayı secmış «ekonomık tedbırler paketı» ıle bu yol da ottıgı adımı AET ye tam uye I k başvurusuyla pekıştırmek ıstemıştır Bu nedenle, Ortado gu dakı strateıık onemı daha da artmış olan Türkiye nin bu Osman ULAGAY Isteml ciddıyetle ele alınmalıdır AET'NİN KAYGILARI Bu ıkıncı yorumu benımse yenler hemen orkosından Turkıye'nın daha on yıl süreyle m AET'ye t o üye olamayacağı nı kaydetmekte ve boyie bır ola sılıktan duyduklan kaygılan dıie getırmektedırler Gorunen odur kı kendı butce ve tarım polıtıkası konularını cozeme yen, ener|i ve bolgesel polıtıka konulcnnda ortak bır goruşe varamayan ve genışleme oolıtl Cumhurtyet Ekonoml Servisf Genellıkle tıal mukabılı ıthalâttan kaynaklonan ve 25 ocakto yayımlonon bır kararname ıle «garantısız tıcarı borclar» adı altında bır odeme planına baglanan 1 5 mılyar dolarlık borcun odenmesıne ılışkın gırışımler ılgılı kuru uslor bazında baş latılmıştır Borcun bu arada ger«k lc gerekse dış ekonomık çevrelerde guncellığını koruduğu odeme pianının da ozellıkle dişto «Turkıye nın bır numoralı sorunu» bıcımınde değerlen dirildığı ılg lıierce belırtılmıçtir. kasında Yunanıstan'dan sonra Ispanya ve Portekiz le de cıddı sorunlarla karşılaşacak olon AET nın şu donemde Turkıyenın tam uyelık başvurusunu sevıncle karşılamcsı olası değıldır Buna karsılık Afqamstan'dakı gelışmelerden somo Turkıye nın artan onerrı AET üyelernı «bır şcyler yapmaya» zorlamaktadır AET'nın Turkıye ıle ilgıll kaygılan Turkıye nın gerek sosyoekonomık yapı gecekse külturei etkenler acısmdan AET ulkelerıyls cok farklı olduğu nok tasındcı top'anmaktcdır özellıkle Turkıye nın nufus potansı ı Kararnameye gore, özellıkle cıft odeme yontemını secmış olanlar, ongorulen belgelerı tamamlayarak ıthalatın dogrulugunu kanıtlayocak, alacaklı kuruluştan gerekll belgeleri de aldıktan sonra da yıne kararnamenın ılgılı maddelermde ongörulen zaman dllımı ıcinde ÇIFT ÖDEMELEROE Merksz Bankosı'ndan kendıienSORUN AZ ne aıt Turk lıralarını cekecektardır Bunu alacaklı yabancı Konuyo ılışkın olarak yapıtan fırmaların parasıymış gıbı gosoraştırmo'ar 1 5 mılyar dolar tererek ışletme sermayesı ya lık borcjn yaklaşık 750 800 da otekı fınansmon ıhtıyaclarımılyon dolarlık bolumunun «çıft nın gıderılmesınde kullanacakodemelı» oldugunu kesmkes lardır Bu durumdakı fırmaların ortaya cıkarmıştır Alacaklı ul alacaklı fırmalar ıle aralarında onemlı bır sorunu kete» kuruluşlaııyla, ulkemızde doğacak ki borçlu kuruluşların yetkılılerı yoktur Ancak, ozelllkl* dışararasında özellıkle bu konuda dakl buyuk kuruluşların sozu tam bır göruş bırlığıne varılmış edılen ışlemlen son derece düz tır tÇıft oaeme» yonterriının gun olan muhasebe kayıtlarına yaklaşık 3 yıldır surdurulduğu gecırebılmelerı en azından zaBu arada söz nu belırten ılgılıler bu kapsam man alacaktır do olan borcların alacaklılar konusu yapancı fırmalar içın acısmdan sorun oluşturmayaca uluslararası tıcarl kuralların dığını soylemışlerdır «Çıft ode şına cıkmasından kaynaklanan mehı mal mukabılı ıthalotın, kımi komplıkasyonlar da doğaalacaklı kuruluşa mahn bedelı bılecektır» AET Komisyonu Başkanı: Topluluk geçen yıla oranla "Daha kötü,, bir yıl geçirecek STRASBOURG (a a ) AET Komısyon Başkanı Roy Jenkıns, 1980 yılında AET'nın 1979 a oranla «daha kotu» bır yıl geçıreceğını, kalkmma hızının düşeceğını, ışsızlıK oranının artacagını, fıyat hareketlerının, en f las\oiun gelıse ceğıni ve dış tıcaret acığmın 8 mılyardan 20 mılyar dolara yukseleceğinı bıldırmıştır Jenkıns, Avrupa Parlamentosunda yoptığı konuşmada, AET'nın karşı kar şıya bulunduğu ekonomık bunalımın savaş sonrası korşılaşılon ekonomık ve sosyal bunalımdan daha az cıddı olma d'ğını belırtmıştır Komısyonun 1980 programı uzer nde acıklama yapan Jen kıns, 1979 yılında topluluk uyeler nln or talama yüzde 9'luk bır eıflasyon hızıy la karşılaştıklarını, 1980 yılında bu oranın yuzde 11 5'e çıkmasının beklendığı nı belırtmıştır AET ülkelerının 1979'da 8 mılyar dolarlık dış tıcaret acığı verdiğıni hatırlatan Jenkıns. 1980 yılındokl acığın 20 mılyar doları gececeğlnı ifade etmiştir 1979 da Ortakpazar ülkelerlnln yüzde 3 3 dolayında bır kalkınma hızı gerçekleştırdıkiennı de bellrten AET Komıs/on Başkanı, 1980 dekl kolkınma hızının yuzde 2 nin altırvo djşebılecegını soy lemıştlr 1970'lerden bu yana yuzde 3 cıvarında tutulan işsizlık oranının ıse 1980 de yüzde 6 nın üzerıne cıkacağını kaydeden Jenkins Ortakpazar ulkelerı arasında Işbırlığının artırılmasını, topluluk dışı ülkelerın paralarına karşı ortok bir polıtıka ızlenmesınl, enerıi tasarrufunun önemle ele alınmasını kömür uretım ve tuketımının ortmlmosını, nükleer enerıı üretımıne onem verılmesınl ıstemıştır. Ozel kesim içindeki karaborsacılarm ve vergi kaçakçılarımn açıklanması istendi Utanbul Haber Servısl MESS Yönetım Kurulu Oyesı, Sanayıcı Ahmet Baysal dün yaptığı yazılı acıklamada .Türkiye Odalar Bırlığı Başkanı Mehmet Yazar'o cağrıda bulunarak ozel kesım ıcmde yer alan karaborsacılarm, vergı, servet ve gelır kacakcılarının özel sektörce açıklanmasını ıstemıştır Baysal açıklamasında. «Sanayıci notunu, oluşturduğu parasal değerlerden değıl. üretıminın mıktar ve kalıtesınden almalıdır» göruşünü savunmuş, ebır fabrıkanın kârı ıle ıkı senede yenı bır fabrlka kuranlor bu Imkânı tüketıcıden alıyorsa en azından o fabrıkayı kurma şerefının kendıle'ine aıt o.madıg.nı bılmelıdırler» demıştır Baysal, enflasyonun cyuksek kârlılıktan» kaynaklandığını da savunmuştur TOPLANTIDA KONUŞTURULMAMIŞTI Yazılı açıklamasında, özel sektör ıçın bır tEkonomık Dısıplın Hareketı» öneren ve ozel sektörun bu dısıplını koşulsuz üstlenmesı gerektığın, belırten Ahmet Baysal, tcünkü zarran ıçınde bu dısıplını bozan, bozulmasına göz yuman ozel sektörun kendısı olmuştur Duzeltmek de ona düşer» görüşünu savunan ve gecen haftakı tHukümet Ozel Sektor» toplantısında konuşturulmadığını anımsatan Baysal. özetle şu gorüşlere yer vermıştin • Toplumların hür ve refah Icmde yaşayabılme derecesl. ekonomıyı yonlendıren hukumetle ekonomınin düzenleyıcılerı olan hur teşebbusun uretıme ve tıcaret kurallarına gösterdıklen saygı ıle doğru orantılıdır. Yoşamak ıcın almak mecburıyetınde olan topluma alımında tereıh yapobilme Imkonı yarotobılmek hepımızın borcu olmalıdır • Rekabetten yoksun kapalı pazar Içınde işletmecılığe sadece sene sonu bıloncolarından prım ve not vermenın bızı getırdığı tehlıkelı noktayı tüm cıplaklığı Ile görme zamanıdır. Uretıme saygı. Işletmelerımızdekı ve malıyetlerındekı lüksü ve ısrafı önleırekten başlar; notunu ise keslnlıkle parosal değerlerden değıl. üretımın mıktarından ve kalıtesınden almalıdır. • Karaborsanın. vergı. servet ve gelır kacıranın karşısında bulunulduğunu söylemekle yetınemeyız Madem hur teşebbüs bırlıklertnı oluşturduk. Içimizdekl bu gıbılerl teşhır etmeye, tecrıt etmeye, toplum önunde cırılçıplak ve valnız bırakmaya mecburuz. SON ŞANS • Bu memlekette sadece hür teşebbüsün değll, herkesın yaşanfsındaki refah odedığı vergı ıle orantılı olmalıdır Ancak başkclannın bu kuraiı tanımaması bizim, rrılletı mıllet yapan bu prensıbi cığnememıze neden olamaz. (llâncilıkj 3257) e= 833 yelı ve gıttıkce büyuyen lık oranı AET'yı korkutan nedenlerın başında qslmektedır. Ayrıca Turkıye nın tarımsal ürun dışsatımı konusundakı sorunları tekstılde Avrupa ulkelerıyle rekabet edecek düzeye ge'mış olmcsı ve AET nın bolgesel yardım fonlarını erıtecek bır yoksul bolge konumuna gecmesı olasılığı da AET'yl ciddı bıcımde duşundurmekte, bütun bunların ustuna bır de Batı'nın kend nı bır turlü kurtaromadığı «Turk ve Musluman» allerıısı eklenmektedır. SOSYO EKONOMIK CO3TERGELER Tablo/a bokı dığında AET'nln sos/oekonomık yapı farklılığt ıle ılgılı kaygılarının pek de temelsız olmcoığı acıkca gorülmektedır Ornegın nüfus potansiyeli konusunu ele alalım. Tob oda gcrulduğü gıbı Turkiye'nln nufus artıs hızı Ingıltere nınkmın 25 katı Almanya'nınkının 8 katı Italya ve Fransa nınkının ucbucuk katı uyelıge aday Ispanya nınkının ıse ıkı katıdır Türkiye kısa sure sonra AET'nın en kalabalık uyesı olmaya adaydır Öte yandan Turkıye dekı işsizlık oranı gayrı rcsmı tahmın'ere göre % 20 lere yaklaşmakta ve kısa dönemde çozumlenecek bır sorun nıtelığı taşımamaktadır Kendi ışsızlerının sayısı 10 mılyonu bulan AET'nin böyle blr ulkenın ışcı'erıne Topluluk bunyesınde serbest dolaşım hakkı tanıması kuşkusuz kı kolay değ Idır Tablodakl dığer sosyo ekonomık gostergelere bakıldığında da Türkiye'nin AET ülkelerıy'e ve hatta AET üyelığme adav ülkelerle farkları acıkse ık ortava cıkmakta, bu farklılıklar ıse AET ü/elerlnı Türkrye ile tam bır entegrasyonun yararları konusunda haklı olarak düşundurmektedır Topluluga tam uyelık konusunu aceleye getıren Turk tarafının ıse bu forklılıkları ve bu fark'ılıklardan dogacak sorunları hafıfe aldığı anlaşılmaktadır ÖZAL ALMANYA'DA, AYDINOĞLU İSVİÇRE'DE TEMÂSLAR! SÜRDÜRECEK PAR1S, (Cumhunyet) Gec tığımız pazar akşamı Parıs'e ge len Başbakanlık Musteşarı ve DPT Musteşar Vekılı Turgut Ozal baskanhğındakı Turk heyetı buradakı temaslarını bı'ırmış ve Federal Alnanya'ya geç m stır Ozal Parıs'tekı temas'arında Fransa'nın 1979 yılı lcm vermeyı toahhüt ettığı yaklaşık 70 ml/on dolarlık kredının şımdıye kadar kullanılmamış bölumunun ışlerlık kazanması yolunda gırışımde bu unmuştur. Ote yandan Merkez Bankası Guvernoru Ismaı! Hakkı Aydınoğlu nun da Isvcre dekı ban kacılık cevrelenyle temas'arda bulunmak üzere Zurh e gıttıği öğren'lmıstır Bu arada, Fransız o'omobıl üret m şırketı «Cıtroen» temsıl cılennın de Türk'ye'de bır fab rıka kurmak yolundakı Droıelerıyle 'Igılı olarak Türk heyetıyle temas kurduk'arı haber alınmıştır 60 Aya kadar vade % °t»15 Kampanya indirimi 0 °^15 Peşin indirimi YERİ Yenı Foca Tatıl Köyu Izmır'e 70 km uzaHıkta Fransız Tatıl Koyu yakınında \e denız • yısında yesılle mavının bırbırıne kavustuğu bır koyda TATİL EVLERI 2 ayrı tıp tatıl evı var Bm dubleks Ikı katlı, 2 odalı Dıgerı normal duzende 2 odalı Her ıkı tıpte de mutfak ve banyo var Evler herşeyıyle dayalı doşelı DEVRELER Devreler 1 Nısanla 1 Aralık arasında ve 15ergunluk Isteyen ıstedığı kadar devre veya vıllanın tamamını alabılır PEŞİNATSIZ 60 AYA KADAR VADE Yenı Foça Tatıl Koyu 2 aşamada tamamlanacak Değışık teslım taııhlerın» değısık odeTie planları ıle 60 aya kadar vade uvgulanıvor KAMPANYA SURESINCE 900 2 400 TL TAKSİTLERLE Bu fıatı bır kere odeyeceksıntz Ondan sonra Yenl Foça Tatıl Koyunden ve Klup Soytas ın dığer tatıl koylennaea kıra garantısı kardan pay gıbı avantajlardan nesıller boyu yararlanacaksınız. irfSnTe SON 8 GÜN Ayrmtıh Bilgiyi içeren broşür için bu kuponu adreslerimızden bırîne gönderiniz. Odamız uyesl GEIİN GÖRVŞEÜM... TOPLU SATIŞIAR İÇİN ÇAĞIRIN GEIEÜM... Satıs burolarımız öğle tatıllerınde de hizmetımzdedır = . w . . ~ J TATİL KÖYLERİ ORGANİZASYON YATIRINf ve TÎCARET A.Ş. KcmerjUtı Cad. No. 28 Kat 3 Hekta? î 5 Ham Karaköytstanbul Tel: 49 31 16 SATIŞ YERLERİ PROJE PAZAR1AMA VE TİCARET A Ş. AKTİF . ASKARA ŞUBESİ PAZARLAVfA ŞUBESI KADIKÖY ŞUBESt HARBİYE SUBESt KARAKÖV ŞL'BESt Halaskârjazı Cad 151 Altıyol !sl»nbut Bankaü Ataturk Bulvan Kemeraltı Cad No 28 Armafan Iş H^n Kat ^ Hckla; Iş Hara , Ka. 3 (Kcnur er Tı\atrosu astu) Harbı>e Uunbul Ka< kO% Ulanbul 76 H Kuılas Ankara Karakojlslanbul Kâak^rr»unbl Tel 47 56 7947 4 5 724» 70 80 Tel 3* 77 4» Ttkfon 2 S 5 4 M Tri:4»311t Tel 49 39 70 44 4» tT Yasar Derya KURT'u ocı bır trafık kazası sonu cu koybettık Aılesme ve yakınlarına başsağlığı dılerız Anısını yaşatacağız TMMOB Maklna Muhendısleri Odası Adana Şubesi (Cumhuriyet: 836) •y