Katalog

IRİ CUMHURİYET 25 OCAK 1980 ARİS Törklye'dekl fabrikolonn yuzda sekseninin kapandığına ya da kapanmak üzere o'duguna ılışkın gazete hoberlen. kısaca tkorkunç» nıtemi ıle nitelendirilebillr ancak. Gercekte işsızlık bunalımı icınde bulunan bır ülkede, bu demektır ki. Işstzler ordusu büyük boyutlaro varacak, sonuç olarak toplumsal karmaşa şımdıkının b.rkac katına Cikacaktır Başbakanın, bunalımlara yuz gunde çözüm bulacağını soylemesi. ınandırıcı olmaktan yoksundur Sanıyorum kl, bu söze umut bağlayan bır tek kışi bıle bulunamaz. önce. nıçın yüz gun dıye sormamız gerekır, sonro da bu yüz gun ıcmde uygulanacak yöntemler blr gız midır ki halka acıklanmıyor' Gercekte ıse. başta bulunanlar, halkı avutucu sözler bulmakîan başka hlc bır şey düşünmemektedirler. Ama halkımız artık sozlere bağtanmamayı, guvenmemeyı öğrenmlştır Her geçen gün. ınsanlo nmızda geleceğe guven duygusunu ortadan kal dırıyor herkes başının caresıne bakmak ardındadır Bır toplumun boylesı caresız duruma düş mesı tarıhte oz görulmüştür. P 'Ç olaylar ve görüşler ÜMUTSUZLUK Melih Cevdet ANDAY lar önce görenlertn cvatan hainl» sayıldıklanm unutmuş olamayız. Bızım burıuva ıdeologlan, bu tür suclamalardan ne kazandıklarını, derın derın duşünmelıdırier Benzetmek bılmem yerınde olacak mı, şu «yuz gün» sözune önem verırsek, ıster ıstemez Watertoo'yu ansımak zorunda kalacağız Elbet. aradakı uzantıyı gözden kaçırmamak koşulu ıle Napolyon, ne olsa, Fransız Buyuk Devrımının getırdığı yeni duşünlere dayanmaktan almıştı yengılerinln gü cünu Bızım ıse. tyuz gumun umudunu. gecmıştekı hangı başarılardan, hangl olumlu deneylmlerden aldığımız. sorulmağa değer. Belki bu «yüz günı. kış soguklarının sona ereceğl günlerın beklentlsinı anlatmaktadır. Yazgısı doğaya boğlanmıs bır toplum durumuna duşmenin acısını Ise, halkımız cekmektedır. Yukarda sözünü ettiğım yazının Fransız ya zon, Başbakanın «Bano anarştyi sağcıla'rın c>kardığını soyletemezsınız, onlar ancak kendılerınl savunma durumundadırlar» sozu üzerınde de duruyor ve komunıst de. sosyalıst de olmayıp sadece düşünce özgürluklerıni kullanon genc bılım adamlarımtzdan oldurülenlerın adlarını veriyor Işçl Partlsı Sayın Başkanı Behice Boran'ın. oldüru'en Işcı Partılılere ilışkın sözleri de, bu yazının en önemlı bölümlerını oluşturmaktadır Unutmayalım ki. Le Monde DiDlomatıque'de cıkan yazı. bır komunıstın yazısı değil dır. Demek bızlm sağ, kendınl, butün cabasıno karşın, Batının sağcısına beğendlrememektedlr. Öyles.ne ki, «Ben komünızme karşıyım» tutumu, Batıdan yardım soğlonmasına da yaramamak• • Ikemlzın lcinde bulunduğu ekonomik bunalım gıttıkçe yoğunlaşmaktadır Fiyat ar tışlan hızlanmıştır Akaryakıt kıtlığı yüzünden kentlerde gunlük yaşam yer yer durmok uzere Bundan doğan sıkıntılar bır yana blrbırı ardına fobrlkalar kapanıyor. üretım düşüyor. uretılen mallar da taşınamıyor ve pazarlanamıyor Kısaca, geçmışte zaman zaman ve yer yer görülen sıkıntı ve güçlukler şimdı genel bir görünüm kazanma yolunda O nedenle herkes soruyor Bu du rum daha ne kadar sürecek; sonu ne olacak? Bu kaygılara yanıt ararken önce sorunun kokenıne ınmek ve nosıl oluştuğunu ortaya koymak doğru olur Bunalım bırdenbıre ortaya cıkmış bır olgu değıl Bunalımin kayno*larındo enflasyon ve dovlr dar boğazı var Buniar ekonomımlze ne zaman egemen olmaya başladı. once ob;ektıf olarak' bunu saptamak zorunludur. . Enflasyon ve dovız darboğozınm Turk ekonomısını bugunku boyullarıyla etk.sı altına alması 1977 yılında ortaya cıkmıştır Gsrçekten o yıl icınde fıyatlar bırden % 36 oranında artmış ve entlasyon nızı o za mana kadar goruimem.ş bır du zeye yuksslmıştır, Yıneoyıldış alımımız 6 mılyar dolara yaklaşırken dışsatımımız 1 mllyar 750 mılyon doiarda kalmış ve yalnız bır yılda 4 mılyar dolar üstunde bır lış tıcaret a cığı oluşmuştur Aynı yılda ekonomımızın buyume hızı da bırden yonya duşmuş ve derindekı bunalım böylece su us tüne cıkmıştır. tadır. Demek. kendisl büyük ekonomik ve toplumsal bunalımların eşığınde bulunan kapıtalıst Batı, Turk sağının bütün bu yaranma çabalarına boş vermektedır Sosyalıst ve kapıtalıst kar şıt dunyalar arasındakı savaşımda, bu gıbi yaranma cabalarına onem verılmemektedır Bu Ikı dünya. çok başka turden dengelerın hesabı iclndedır. Bizim polıtikacılanmız bunu anlamamakta ayak dıriyorlar Afgonıstan olay'ı doloyıslyle demec veren Carter'ın «Bre|nev bana telefonda doğruyu söylemedı» demesi, bu aeıdan bakıldığında, duşündurücu değıl mıdır? Ikı büyük devletın başları, telefonda kım bılir ne konuştular^ Bize ne, biz yönumuzu secmışiz ya. yeter bize1 Büyukler ne konuşurlaraa konuşsunlar" Osmanlı devletı, cöküntuye düştOğu zaman bıle bunca duyarsız değıldı Kapıtalıst Batı ülkelerı ile ımzaladığımızı, gazetelerden oğrendlğımlz cpamuk iplığlı anlaşması karşısında 1838 Turk ingıllz tıcaret anlaşmasını e'eştırme ğe artık hakkımız var mı? Enerıı kaynaklannı dışa bağımlı tuttuğumuz iğretı sanayımizı bıle Batı kapitalızmi hoş görmemektedır. Nıcin yazıyorum bunlan? Anarşl v» terör lcinde bulunuşumuz. ekonomımızın çökmesl ve dış polıtıka anlayışımız, hep aynı köksel nedenlere dayanıyor da ondan Hani eskl bır Başbakanımız, «A'dan Z'ye değin herşeyı değıştlr* memız ger&kıyor» demıştı ya. biz bugun de o durumdoyız. Kendımizt aldatmayaltm Blzlm uğraştığımız sorunlor, coğın bugOn vardığı duzeye bakıldığında acınası bir görüntü lcindedir. Biz coktan' bu sorunları aşmalı. yepyenl buluş krnn, dönyayı degMştîrecelc nltelikteJâ. arastır maların içınde bulunmaliydık Bugun bılım, teknık öylesıne şaşırtıcı, oylesıne ınamlmaz bir yeni yaşamı yaratmak üzeredır ki, sanayi devrıminden geri kalmış olmanın sözü bıle edılemez burvun yanında. Yarın. sozgelışl telematık (Hıfzı Topuz yazdı bunu), bütün pratik, kültürel 6Orunlarımızı yenı baştan ele almak durumunda bırakacaktır bızı Yakın tarıhımızde rtangı nedenlerden öturu gerı kaldığımızı. aşağı yukan oğrendık, bılıyoruz; ama bu. yaratılmakta olan yeni dunyayı gormemızl. tanımamızı önlememelıdır Her zamon üzerınde dırencle durduğum bır konuyu yınelemek ıçın yazıyorum bu yazıyı Uygar dunyada hazıra konan bır toplum gorüntusünden bır an once kurtulmaya bakmalıyız. İlkel önyargılarla bocalamamızın alaya alınmasını önlemehyız. Ama bana dersenız ki. «Dunyadan bize ne!» Anlarım bu sozü hep anladım. «Butün ınsanlar maymundan gelmış olabılır. ama biz Turkler maymundan gelmedık» dedıklerı zaman da anladım » Butun dunya sosyalıst olabılır. ama biz Türkler sosyalıst olmayız» dedıklerı zaman da anladım Hükum gıyen bır sağcı mılıtanın, yargıca, «Senın ae hesabını goreceğız» demesının herkesc9 bılınmesıne karşın bugunku Başbakanın «Bana anarşıyı sağoılann cıkardığını soy letemezsınız» demesını de anlıyorum elbet, ama buniorın tumu, hıcbır derdımıze care bulmağa yoromaz; ayrıca ve çok daha onemlı olarak bızım yeryuzunae yapayalnız kalmamızı sonuçlor. Esk: bır MSP'lı bakan Almanyo'dakı ışçılerımızle yaptığı uzun bır konuşma sırasında. «Ataturk, memleketı siyonıstlere ve gâvurlara teslım ettı; biz hükumete gelırsek şerıat esaslarını uygulayacağız» demış Işte halkımıza aşılanmak Istenen bır umut! Yeni Turklye, böylesl umutların sözkonusu edıleceğı bır ülke mi olmalıydıl En kotüsü, «batmakta olduğumuzun» rahat rahat söylenmesıdır Umutsuzluk, sankı tek düşüncemız, tek tutumumuz olmuş gıbıdir. Ondan başka sığınağımız yok. Ama unutmayalım ki. Atatürk. Samsun'a cıktığında da. Istanbul aydınları, benzerl bır durum içındeydıler ve Türkıye bugünküden daha yoksul, daha güçsuzdü. dakl tankerin gelmesıyle. filan tarihe kadar sorunun cözülmesi ıcın yetkihlere tallmat ve rilmesiyle, ya do «kendı yakıtını kendın bul» gıbı sıhırli for müllerle aşılamıyacağı ocıktır Bu tur yaklaşımlar. gecmişteki anlayışın sürduğünü göster mesı bakımındon özellıkie düşundurucü ve umut kırıcı olmoktadır Gereklı olan akılcı ve gercekçı cozümlerdır Halkımz da bunu bekiemektedir Ne olurso olsun ışın kendl gıdişıne va do gunü bırlık önlemiere bırakılmasmdan doğan sckıncalar ortodadır Gerektiğ* kodar petroi dışalımının gorulebilır blr gelecekte gerçekleştırllemeyeceğı ocıktır O hal de Dorduncü Beş Yıllık Kalkmmo Planında ongoruldüğü üze re öz koynaklarımıza dayalı yenı bır enerp oolıtıkosı oluşturulması kaçınılmaz bır zorunluktur Bugünku ıktıdar da bu gerçeğı artık anlamış olmalıdır Bu calışmalar sürdürülürken bugun vaşadığ mız ortam ıçınde korşı karşıya bulundu ğumuz ekonom.k ve topluTisol zararı en aza indırmek acısından gecıkmeden başka önlem'er alınrrası da zorunludur Bunların başında cenerjının akılcı kullanımı» cercevesınde üretım ve ma! taşınmo sına kesın oncelık tanıyan ağırlıklı bır tüketim ve dağıtım planının uygulanması ve bunun başarı ıle vürütülmesınl sağlayacak yaptırımların belır lenmesı qelmektedlr. Bunalımın kontrol altına alınması ıçın ıvedı olarak ele alınması ve gerçekleştırılmesı gereken ıkıncı onlem anlamlı blr yergı reformudur Karru kesımının gelır gıder dengesı yanında gelır dağılımmdakı adaletsızlığın gıderilmesı ve ekonomıde son yıllarda gozlenen aşırı tuketımın sınırlanma sı ancak boyle bır reform ıle sağlanabılır Ecevıt Hukümstin ce hazırlanan ve ekonomik ve toplumsa! gelışmelerın gerısın de kalmış bulunan verg< sistemımıze kısa surede bu yonde ışlerlık kazandırmayı amaclıyan tasarının Mıllet Meclısınde o zamankı muhalefetın akıl alrraz engel'emelerı yuzünden yasolaşmaması büyuk bır talıhsızlık olmuştur Son ıki yıl ıçınde parakredı, dıştıcaret ve ödemeler alanında uy gulamaya konuıan etkıiı onlem lerle tasarruflar artarken ve dış ticaret acığı buyuk ölcüde ozaltılırken fıyat artıştarı sürmüş ve gelır dağılımındakl dert gesızlık daha da bozulmuşsa, bunun nedeni herşeyden önce sözkonusu reformun gercekleş tlnlememlş olmasında aranmalıdır. Hlc kuşkusuz bunalım lcinde enflasyon lo mücadelenın yolu salt tasarruf programlarından geçmez Elbette dengenin ötekl etkenıni üretımı artır rrayı düşünmek zorunluluğu vardır Ancak bu etkemn vete rt kadar enerji, yeteri kadar hammadde sağlanmasıno boğlı olduğu da unutulmamalıdır. O nedenle. üretken olmayan, tüketimı azaltacağız, döviz gelırlenni artıracağız, dışardan alacağımız petrol ve ara malı ıcın gereklı koynağı sağlayacağız ve bunlan tümüyle üretıme vönelteceğiz. Bunda mutlaka başarılı olmak zorundayız Başarıya uloşamazsak. vaşadığımız bunalımın getlrdiğl sıkıntılar ve güclükler kısa zamanda cok daha büyük teh likelerin sınırlarına dayanacoktır Cunku daha az üretim. daho az kaynak ve daha cok enflasvon demektır Daha az üretırr oym zomondo daha oz dışsatım ve o da sonunda daho az oelrol demektır. Bu kısır döngüyü bugün aşamazsak yarın kırmamız çok daha aüc olacaktır. Ne Yazık... üyük Mlllet Mecllslnin y©n» Türkiye devletlnln horcında büyük yeri vardır. Yırmıncı yuzyılda kımı devletln kuruluşuna bır partl lakomotıflık etmlş, kıml devletın kuruluşunda bır devrım konseyı ağır basmış; kımı devletın kuruluşu (bızımkı gıbı) bır Meclısın çalışmasıyla oluşmuştur. Tarıh bu olayı şöyle yazar Osmanlı Mebusan Meclısı 17 şubat 1920 günü «Ulusal Ant» anlamına gelen «Mısakı Mlllı» kararını verdıkten bır ay sonro 16 marî 1920'de emperyalıst devletler Istanbul'u ışgai ettı ler. Osmanlı Meclısı Mebusanı 18 mart 1920'de son toplantısını yaptı Mustafa Kemal Paşa, Anadolu'da bağ'msızlık eylemını yurutuyordu, ve 23 nısan 1920'de Ankara'da yeru Turkıye'nın Meclısı toplandı. 25 nısanda Antarya Mebusu Hamdullah Suphı Bey'ın hazırladığı «Büyuk Mıllet Meclısının Memleketıne Beyannamesı»nde şoyle denıyordu« Kendi hukumetimlzin idaresi altmdo bedbaht v« faklr yafomak ecnebj esareti* pahasına rtall olaccğımız huzur ve soadete bln ker* mureccohtır.» Emperyalıst sılahlı guclerın Ankara kapılarırKi dayandığı gunlerde bıle Buyuk Mıllet Meclısı bu ınançla gorevını yerıne getırmış, her turlu tartışmaya acık bir ruhla bağımsızlık savaşının yurutulmesınde ve Cumhuriyet devletının kuruluşunda tarıhse! ışlevım gerçekleştlrmıştir. * Çarşamba günü gecesı Büyük Millet Meclısınde yapılon dış polıtıka göruşmelerı televızyondan yurda yansıtıldı. Yayın, eksıktı ve carpıktı Çünkü her konuşmanın glrış bölumunden belırlı bır süreyi verebiliyordu. Oysa sözculer konuşmalarını b|r saat sürdüruyorlardı. Böyle bır durumda konuşmanın en canalıcı yerlennl yakalayarak sağlıklı bır özet yapabılmek gerekir. Bununla birlıkte yine de televizyonun Büyük Millet Meclısmdekı genel göruşmeyı yayınlaması yararlı olmuş, Parlamentodoki dınleyicı locaları buyuyerek mılyonlarca kışlyı içıne almıştır. Ama sonuc nedır? Sonuc cok acıdır. Bugunkü Büyük Mıllet Mecllsinln sıralarmı doldu, ran partılerın Büyük Mıllet Meclısınln tarıhıne ve tüzel klşılığıne yakışır bır davranış ıcmde olmadıkları apacık görulmüştür En yalın kovramları blrbırine karıştıran bılgısızlıkler, cağdışı yaklaşımlar, tarıhsel gerçekleri çarpıtan yalanlar, pısırıklık dıplomasılerl ve sap Ile samanı bırbırıne karıştıran lâf salatalarını saatlerce Meclis kursüsünden dinleyen mılyonlarca yurttaş, ülkemizln nıçin bu duruma düştuğunü daha lyi anlamış olmalıdır. Dış polıtıka lc polıtıkadon soyutlanocak iş değıldın dış ve ic politıkalar bır bütündür Eğer bugün Türkiye'de ekonomik cöküntü batoğına gırtlağımızo dek gırmlşsek; cıft dlkişlı sömürü makinesınin önüne gecllemez baskısında ınlıyorsak; bır yandan petrolü bir yandan sonayı ürünlerim dışardan satın alırken örs ile cekic arasında kalmış gıbi ezılıyorsak. ic polıtıkada cözümsüzlük gırtlağımızı sıkıyorsa. konutları ısıtamıyor ve fcrbrıkaları çalıştıramıyorsak, bilın kl otuz yıldan bu yana yürütülen dış polıtıkanın vebalini ödüyoruz Ve ne yazık kl çarşamba günü Buyük Mıllet Mecllslndeki tarihsel dış politıka görüşmesinde siyasal par tıler bu cemberın mantığını kıracok bir yaklaşım gösteremedller; toplandıkları catının tarihıne yakıştr blr düzeye yukselemed.ler En ilkel soğuk savaş sloganlannı yineleyerek ceyrek yüzyıl önceki dış polıtika mantığının kırecleşmtş kahplannı segiledılsr Böylece ıçerdeki çözümsuzlük bunalımına dışanya dönük cözümsüzlük, çüc mazı do katırmış oldu. . > B Fabrıkalar neden kaponıyor? Nedenl ook açık Enerıısızlıkten Petrolümüz yok elektrığımız yok Hukumet başında bulunanların, her şeyden önce. bu yokluğu nasıl gıdereceklerıni acıklamaiarı gerekır Komünıstler, Moskova oıanları .. gıbı sozler, kandınci olmaktan çıkrnıştır Başbakan ve arkadaşlarınca sola karşı yürütülmek Isienen kampanya, Fransız gazete'erınde alaya alınmaktadır Bu konuyu Işleyen bır yazar. Turkıye'de komünızmın. sosyalızmin, goşızmın, Troçkızmın, Maoculuğun aynı şeyler sayıidığını soylerken elbette gulümsemektedır. Şıddetın, anarşının, terörızmın bır kaba konması da. topîumo düzen verme durumunda bulunanlarm, bu konuiarda ne denlı bilislz olduk'annı gosterir Halk uyanmasın diye cağdoş butun duşünleri yosaklayanlar, o yasağın actığı çukura kendllerı duşmuşler yarattıkları bunalıma suclu aramaktan şaşkına donmüşlerdir Oysa onlara %u acık secık soruyu sorsak > «Türkıye de sanayıı başlatırken hangı enerıı kay naklarına guvendınız'» desek. bıze nasıl bir yonıt vereceklerdır? Kücuk Amerika olma palovrası gercekte Türkıye"y1 bağımlı bir devlet durumuno duşürmenin örtüsunden başka bır şey değ'ldı Bugun başımıza gelenleri, yıl KıyımcıJar Hesap Verecektir... OKTAY AKBAL Bunalım ve Gerçekler EKONOMÎK BUNALIMIN ÖNLENMESİ İÇtN GELİR DAĞILIMINDAKİ DENGESİZLİK DE MUTLAKA GİDERİLMELtDİR. ECEVİT DÖNEMİNDEKÎ VERGİ REFORMU, ZAMANIN MUHALEFETÎNİN AKIL ALMAZ KARŞI KOYMASIYLA KAR ŞILAŞTIĞI tÇİN YAZIK Kİ ÇKAMADL | ki haber: Ankara'da öğretmenleri ocığa alınan blr I okulun öğrencılerı ve venlerı. Mılli Eğıtim Bakanlığı onünde gösterı yapmışlar, bunlardan 200'ü Toplu Yürüyüş ve Goster) Yasasma o/kırı davrandıkları ıcm gözaltına alınmış lclerınde hamıle ya da kundakta cocuğu oıan kadınlar. ilkokul öğrencileri de varmış... Ustelık polıs karokoluna göturülürken tortaklananlar da olmuş... iklncl haber Maraş kıyımının ikl sanığı. haklarında Idam ve 24 yıl hapıs cezası Istenen Ikı sanığ, «acıklanmayan bir yöntemle» Askeri Cezaevınden kavmış! ilkokul cocukları, anaiarı babalanyla nry* gösteri vapıyorlaı Bakanlığın onunde"? Maroş kıyımının b.rınci y*fa"önömu"nde. bu kanh otay'an protesto eylerrlne katılan yani o gün derslerıne gırmeyen öğretmenlore Işten el cektirılmiştır. Fersoy 8akanlığının, kıyım görevlllerl yukardan aldıkları kesır buyruğu buyuk blr tıtlzlıkle uyguiomışlar. bınlerce oğretmen ve yonetıcıye doğai olarak da bınlerce oğrencıye en ağır cezalan vermekten kacınmamışlardır Denecek ki, bu ogretmenlerın gınştıklerı boykot ve eylem, tsuc» nıtelığı taşımaktadır Evet oyledır Ama Bakanlığın bu soruşturmalarlo görevlend rdığı kışıler yalnızca belırlı yasaların belırlı maddeien içıne kendılerını hapsetmemelı. MC Bakanlığınm ıstedığı doğrultuda «kıyım» yapan ve bu kıyımı yasalara u durma becerısını gosteren «kıyımcılar» olmaktan kendılerını kurtarab Imelıdırler Nedenı de Maraş ta kan ıcıcl canavarların ya da oırtakım aşırı sağcı kışkırtıcılarm canavarloştırdığı Insanların ışleaıkierı korkunc cınayetlerın her durüst yurttaş tarafından lönetle ve nefretie anılacak blr tarıhsel dram olmasıdır Yuzden cok ınsan oldurülmuş. yüzlerce ınsan yaralanmış, aklını kaçırmış, lclerınde öğretmenler mufettışler de var. kuçuk çocuklar hamıle kadınlar, yoşlılar da var Bır yıldır bu ınsanlıktan cıkarılmış katılr le ın duruşmaları suregelmış. ama sonuclanmamış Askerı Mahkeme Savcısı ayrıntılarıyla sucun buyukluğunu ve sucluiarın durumunu kamuoyu onunde acıklamış Bır yıl gecmış arodan TÖB DER bır gunluk bır protesto eylemı yapmayı kararlaştırmış Ne var kı boyle bır eyıem yasolara aykırıdır ozeUıkle Sıkıyonetım Yasalarına. Ayrıca Sıkıyonetım Komutanları da bır gun onceden boyle bır eyiemın suc sayıldığını ve yapılmaması gerektığını bıldırmışlerdır Buna rağmen Turkıye'nın bırcok ıl ve ılcesınde oğretmsnlerm, yönetıcılerın bır bolümu bu protesto eylem ne katılmıştır Yanı dersleıe gırmemıştir. Başka bır şey yapılmamıştır coğunlukla. . Birkac okulda aşırı davranışlara gırışenler cıkmışso da boylelert azdır Ama kerken MC ıktıdarının yalnızca aşırı sağa ve sağcılara oncelık tanıyan solun her turlüsüne. hatta ıtencı'ığe hatta hatta gercek Ataturkculuğe karşı cıkan tutumu MHP cızgıs'nde yuruyen bırtakım kışılere Mıllı Eğıtim kadroıarmdakı ılerıcl öğretmenleri temızlemek anların yerlerıne MHP kafasındakı yandaşları atamak fırsatını vermıştır Işte yanlış cırkın ve «mcksatlı» davranış budur... Bu tur «maksatlı» goreviıler. sorumlular bu geçıcı KMC (ktıdarı suresınce belkı baş tacı ed'lebılırler. ama yarınkı anayasal cızgıde bır ıktıdar. bütun bu yanlış partızanlıkların hesabını bu gıbl kişilerden soracaktır Boykot eylemıne gırışmek «suç» Anlıyorum... Amo Maraş kıyımıno katılıp, kımbılır kac yurttaşın canına kı/an katıllerın tutukevlerındsn kacınlması korunması, cezalandıniamaması ne pekı"? Bır yanda kanlı bır kıyım olayını lânetlemek ısteyenler ışlermden guçlerınden ekmeklerınden edılıyorlar. ote yandan o en kanlı cınayet'erı ışle/enler rahatlıkla hapıshanelerden vakalarını sıv rabılıyorlar1 Burda korkunc bir adaletsizlık yok mudur? Bır gun derse gırmemek bır yonetsel cezayı gerektıreb lır ama ışınden atılmak, ac ve yoksul bırakılmak sonucunu verecek bır ağır suç mudur bu? Sayın Bakanın ve Bakanlığın şımdıkı yüksek görevlılerımn ve bu tür soruşturmalarla ılgıli kışılerın dıkkatını bu noktaya cefcmek. onlara, taşıdıkları ağır sorumluluklan anımsatmak ısterım Ziya MÜEZZtNOĞLU Türkiye, böylece petrol bunalımından ıkı ayrı olumsuz bıçımde etkılenmış oldu Bır araştırmaya gore, 1974 • 1977 dönemınde bu yuzden Turk ekonormsının kaybının 13 mılyar doları bulduğu anlaşılmaktadır H:c kuşkusuz. petrol bunalımından en cok etkılenen ülkelerın başında sanayıleşme sürocının krıtik blr noktasında bulunan Turkıye gelmektedır Ne var kı «Petrol Şoku» fırtıno glbi esıp gtderken ve zengın fakır tum ülkeler bu nedenle akılcı ve etkın önlemler alırken bu fırtınodan en cok etkilenen Türkiye en az önlem alan ya da hıc onlem almayan ulke olarak ortada kaldı Ne enerp polıtıkasını gözden gecırdı, ne de oz kaynaklarına yönelmek Için caba harcadı Tersıne. yokluk ıçınde, tüketimı ozendmci politıkalar uygulaması sürduruldü Bu yüzden Türkiye. sonunda altından kalkamıyacağı bir petroi faturası Ile karşı karşıya geldl Oyle kl. 1979 yılında ekım ayına kadar olan donemde 1 milyar 900 mıl yon doları bulan petrol ödemelerinın 1980 yılında 3 0 3 5 mılyar dolara cıkması söz konusudur öteki yönlerini bir tarafa bıraVacak olursak, ıcinde bulunduğumuz bunalımdan çıkış her şeyden once bu faturanın nasıl karşılanacağt sorununa yanıt bulmakla llgllidır. lylmser bir tohmlnle. ihracatımızın 1980 yılında 3 mılyar dolan bulacağını kabul edelim. Tarım ile sanayıin Ithalât glrdilerlni de hesaba katmayalım Ihracat gelırım.zın tumu ylne de petrol alımını karşılayamıyacaktır Oyso ertelenmış borçlor blr yana. bu yıl lcinde faızlerıyle blrlıkte 15 mılyar dolar dış borç ödemesl söz konusudur Öte yandan ıh racattan sonra en büyük döviz kaynağımız olan Işçı gellrlerl de, gecen yıl icınde alınan önlemler sonucu blr kata yakın artgrok 1 6 milyar do'ara cıkmışken son üc aydan bu yana düşmeye başlamıştır. Ylne de d*s polrtikoda en doğru sözleri MSP odıno konuşan Necmettin Erbakan söyledı Batı kapıtalızm ne dış polıtıkada yamanmanm sonu sömürü düzenını ıcerır. sömüru düzeninın kurulması ıc polıtıkada halkı ezecek dıkta reılmlerlni öngorur Erbakan bu sözleri soylerken. Meclıs sıralarmı tarayan televızyon ekranında alaycı gülümsemeler görülüyordu Biz böyleyız ışte, gülerız aâlanacak halımıze... Bunalımdan Kurtulmak tçin O halde ne yaprrak gerekir? Bunalım bellı blr süreç içınde oluşmuştur Bunalımın aşılması da ancak belli bir zamanlama ıçınde duşunulebılır. Bu doğrultudaki calışmalarda ilk amac bunalımın denetim al tına alınması ve daha büyük boyutlara uloşmasının önlenmesl olmalıdır Bu ycklaşım iclnde bunalımdan cıkış yollan aranırken varolan durumun serinkanlılıkla ve gercek boyutlan ryi değerlendirilerek saptonması zorunludur Bunun kadar önemli bir başka nokta da sorunların çerekli ciddiyetle ve tarr bır bütünlük ıcmde ele alınmasıdır. örnek olarak, boyutlarını yu karıda açıkladığımız petrol dar boğazını alırsak bu ıvedı ve cok cıddi soaınu resml ağız lardon zaman zaman basına yansıtılan haberlerd» Ileri sürülduğü gibi Ümil Bumu'n Başsağlığı Şlrketimlz Yönetım Kurulu Başkanı Etem Mağden'in değerlı babası Daha Önceki Yıllardan Gelen Bunalım Ancak buna bakarak bunalımı o yıla maletm&k de yanlış olur Bunalım bır uzun sureçtır 1977 yılında ortaya cıkan bunalım, aslında daha onceki yıllarda uygulanan polıtıkaların urunü ıdl ve bu polltıkalar yuzünden üretımle tüketim ve kaynaklarla harcamalar arasında sağlıklı dengeler kurulamamış olmasından Ileri gelıyordu Bır başka deyışle, Kalkınma Planının uygulanmasında onemli sapmalar olmuş ve Tur kıye. sanayıleşme aşamasını tamamlamadan. blle bıle bir tuketım toplumu halıne getırılmiştı Ekonomının ıce ve dışa donuk dengelerı bu yüzden gıderek altüst oldu Bu arada ortaya cıkan açıklann olumsuz etkılerı. bır sure dışardan rastgele borçlanılarak önlenmeye calışıldı Ancak daha sonra bu uygulamolar da gecerlilığlnı yıtırdı ve 1977'ye gelındığl zaman kaynaktarını tuketmış bir Türkiye caresizlık ıçinde bu nalımlo karşı karşıya kaldı. 1977 yılında su üstüne cıkon bunalımın ıce donuk nedenlerl kısaca buntardır. Ama bu bunalımın gerısınde cok ciddi bır dış etken yer almaktodır Bunun kaynakları da 1970'lerın başında oluşmuştur. 1973 yılında dünya ekonomlsinın gidışını sarsan bır olay oldu Ham petrol flyatları birkac ay icınde bırden üç kata cıktı Bunun sonucu otarak 1973 yılında yıllık ham petrol ve petrol ürünlerl ödememız 250 milyon dolar dolayındo ıken bu yük 1974'de 850 milyon dolara, 1977'de ıse 1 rniK yar 400 milyon dolar düzeyine fırladı Gslışmış ulkeler petrol flyat larındakı artışı blr yanda Ihrac ettıkleri sanayi mallTinın flyatlarına yansıttıtar Blr yandan da dış tlcaret alanında ko ruyucu uygulamalara gıttiler. HÜSEYİN MAĞDEN 22 ocak 1980 günü vefat etmlştır. Merhuma Tanrı'dan rahmet, kederll aitesıne başsağlığı dılenz. TETİSAN Teslsat Tlcaret Sanayi A.Ş. (Karabağ 501) 493 İ.E.T.T. İŞLETMESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜNDEN Sağlık Personeli Almacaktır 1 657 Sayılı Devlet Memurları ve Soğlık Persa nelının tam sure calışma esaslarına ilişkln 2162 Sayılı yasalar hükümlerınce çalıştınlmak ve ücret ödemek koşulu tle İş Yerlerımıze aşağıda belırtılen nıtelıklerde Sağlık Personeli almacaktır 2 Isteklilenn, Genel Müdürlüğumüz Tünel Metro. handakı Personel ve Idari Işier Daıre Başkanlığmo en gec 4/2/1980 günü calışma saatı sonuna kadar şahsen başvurmaları halinde kendııerıne komı hakkında gen ş bilgl verllecektir AUNACAK PERSONEL ÜNVANI KAD DER ADET 4 Mıntıka Doktoru 1 Mıntıka Doktoru 6 3 Psıkolog 6 1 ] Sağlık Memuru 1 7 Sağlık Memuru 1 8 Hemşire 2 8 NOT: Mıntıka Doktorlanntn Uzman veyo Pratlsyen, Pslkoloğun Üniversitelerin Psıko!o|ı Bölümü Mezunu olmaları, Sağlık Memuru ve Hemş relerin de en az Mesleki Okul Mezunu olmaları gerekmektedir. (Basın: 10619) 490 ANKARAİKTİSADİ VE TtCARl İLİMLER AKADEMİSt BAŞKANLIĞINDAN Akademimlze bağlı Eczacıhk Yüksek Okulunda 1765 sayılı Unıversıte Personel Yasası ve mesleklenne göre Sağlık Personehnin Tam Süre Çalışma Esaslarına Daır Yasaya göre çalıştınlmak üzere aşağıda yazih bilim dallanna OĞRETIM UYESI (PROFESOR DOÇENT) veya OGRETIM GOREVUSI üe OKUTMAN almacaktır. Oenel Fizik Genel Kımya Analıtık Kımya Bıyokimya Gıda Kımyast Fizyoloıı Farm&koloji Anatomi Galenık Farmasl Toksıkoloji Farmasötik Botanlk tngrilızce Okutmanı Fransızca Okutmaıu Isteklilenn dılekçelenne ekteyecekleri özgeçmîşlerl varsa yayın listelen ve yayınlannın birer örnegl ve ıki adet resımle bırljkte 5 şubat 1980 günü çaiışma saati bitımıne kadar Akademı Başkanlıgına başvurmalan rica olunur. Beşinci Baskısı Çıktı GARtPLER SOKAĞI Oktay Akbal'ın ünlü romanı TEKIN YAYINLARI FİATI 50 LIRA Yozarın aynı yayınevinde tükenmek üzere olan kltapları: ÖNCE EKMEKLER BOZULDU, öykuler. 60 Lira GENCLER B^ZE BAKIYOR, belgesel yazılar. 35 Lira KARŞI KIYILAR. öykuler. 40 Ura BOĞAZİÇt ÜNİVERSİTESİ IDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ , Fakültemız Ekonomi Bölümü «Matematıksel iktisat» dalı ve Sosyal Bılımler Bölümü «Klınık Psikolojısı» dalında bırer profesor kadrosu acık bulunmaktadır llgılenen öğretım üyelerınn 11 Şubat 1980 günu akşamına kada' Fakulte Dekanlığına başvurarak ııgılı formu doıdurmaları ve etraflı bıyografıleri ve yayınlannın teslım edılmesı gerekmektedir. Duyurulur 'Basın 10664) 4Ö1 (Bosın: 10557) 484