Katalog

CUMHURÎYET 24 OCAK 1980 ur tJniversite Seçme Smavma Hazırlık Programı M O D E R N M A T E M A T İ K 72 Vural YILMAZ Taner ALPCAN • t: R~»R, f(x) o a ( x r ) » + fc fonfesiyamv ntm graf iği örnek :" y m 2 ( x l î « • S eşitHği ne tanmv lanan fonksiyonun graflğini .ı sftL FİZİK (MODERN/KLASİK) 22 ömek 2 : Dnrgnnluktan harekete geçen btt oraç 12 sanlye sonra 60 km/h tüc bir hıza yor. Bo nrmtn na tcadar yol alrcış olur? A) 100 m D) 140 m B) 110 ta. E) 160 m. C) 120 m. Başar AKYÜREK Ornek y = 2 f x l ) 3 efrrtsini c i z i n i z . ahnan yol meydana gelen şeklln alaru olup. şefdl blr yamuktur. Yamuğun t I z b = r. b a f « 21 ıt I \~tX ' ..Lıo') « ^m " 8 w 8 s B fliınan yol o 288 metre, 288 24 » 12 604 2 tOO tnetre. 288 Yanıt. B. Yamt: A Sırayîa !)• Ornek f R ^ R f W = 2 ( x l ) ' + 3 fönRöyonunun f (R) görüntü kümesinin en kücük eiemam nedir? En kflçük etemanın 3 olduğu goruluı 8 o tgO o 50 3 50 T ı Î2* (Aiman yol meydana gelen şeklîn aîara blr «nic uçgendir Dik üçgenln alanı, Taban Yüksekllk . 2 24 a 14 + 2x • 2x • 10 »"ı""» S a (Dlğer çfizOm yoîrryta trdeienmeaJ tSzf blnuştır.) Omek € : Btr tstms&t ĞvTgunJtâ&Bn fcete geçerek 11 sanlyede Max. hızı olan 24 m/d»kika'ya ulaşıyor. 3 saniye bu çekilde yOksellp 6 saniyede duruyor. aldığı toplaın yo! kaç metredir? A) 1.9 Çözüm • B) 3 C) 3.S D) 4.1 E) fonfelyonlannm teri çizilir. I Ornek : y = 2fx • 1)* + 2 eşltliği Oe tanra» lanan fonksiyonun grafiğini çizinia « \ I I V 1 2^ 25 25 144 • f RR,y. yonunun graflgl ajf +tes+ c = a örnek : y = 2 ( x l ) ' 2 eşltHgi Oe tanmla nan fonksiyonun grafiğinl çizinlz. + c ) t s B \ 4 ^ (12)' s o ~ i o.v II 24 m/rtakffca 1 , t < \ V örnek 3 : Dui'yunîuRtan harekete geçen araç 3 m/sn' !ik b!r tvme lle 8 saniye hızlanıyor. blr «ure sabit hızla gittikten sonra yava^Iıyarak 6 sanlyede duruyor Hareket süreslnce 288 metre yol aidığma gore, araç kaç saniye sabit tuzla tlr? A) 3 B) Çözüm : O 6 D) 8 B) 10 24 £ö , „ 4.6 «netn». Aiman yot yamugun alanı atacagmdaa., ^ Yarat; B. Ornek S :"* Blr çen bir araç 25 sanlye sonra Iklnci blr noktadan 108 km/h Uk blr hızla geçiyorjae bu Jki notoa arası kaç metredlrt A) 4873 D) 5823 B) 810 E) 600 O 541.3 » 1 1 t X. t I • 1 1 | \ 3" \ N V 0 ir r / ; V * ax* + ta + c • • ( x 1 1 9 1 MODERN BİYOLOJİ " Anus ERTÜRK MODERN KİMYA 2 1 örnek •, . Oçuncü. peryottaki ScO eîementm elektroo dsgiiunım yazarak atom aumarasuu bulalım. ÇOzOm : Bo •tement flçünetk psryotta olduğuna «n yüksek enerjl duzeylnde*l elektronlar üçuncü enerjl düzeylndekl orbltallerde bulunur Bu orbltaller 3s ve Sp orbttallerldir 3 cü element olduguna göre bu enerjl düzeylndekl orbitallerde toplarn 3 elektron vardır. Bu bilgilere göre elektron dağılunı » ls' 2s« 2p* 3s* 3s' dir Atom numaraa bütün orbitallerde&l toplam eleJıtron sayıa olduğundan 13 dür, örnek; Dördüncü peryottaH 2. d etemenün "elektron © atom numarası nedir? ÇOzOm 1 En yflksek enerjl dü2eymdeîd"^elektronlar. 4cu enerjl düzeylndekl orbltaHerde bulunur. Bu orbltalierde 2 elektron bulunduğuna göre bu üü elektron 4s orbltallndedlr. Elektron dağüımı » ls» 2s' 2r/» 3s» 3p* 4s f dir. Atom numaraa elek, tranlarm toplamı olacağından 20 dir. Atom Numarası verilen bir elementln. per* yodik slsteme bakmadan peryodik sistemdeid yertni bulabüiri2. ömek: Atom Nnmarası 13 olan elementln peıyodik slstemdeki yerl neresidir? Çdzfim : önce elektron dağılumnı yazalım. 15 * 1S« 2s* 2p» 3s« 3p* Orbltallerin başmdakl sayılar enerjl düzeyterinl ve Peryodik sistemdeki peryotlan belirler. Buna göre bu element 3 cü peryot (sıra) elementkllr. En yüksek enerji düzeyl olan 3 cü enerji düzeyinde toplam 5 elektron vardır. Bu sayı 3 cü sıradakl element sayısı (veya A gurubu sayısı) olduğundan 3cü sıranın 5câ elementi (5 A grubu elementi) dir. örnek : Atcrn numarası 19 olan elementln peryodik slstemdeki yeri neresidir? ÇÖ2üm : NevzatGÜNGÖR Ebektron dağıhrm • ls» 2s* 2p* 3s» 3p* 4s l 'en yüksek enerji düreyi 4 dür Yani 4 cü sıra elementldir En yüksek enerjl düzeyinde bir elektron bulunduğuna göre bu element peryodik sistemin I cü Eira birincl sütun elementidir Not: Soy Razlann atom numaralan bilinir» se, verilen elementin atom numarasını soy gaz atom numarası lle karşüaştırırak peryodik sistemdekl yerini bulabiliriz. Peryot sayısı Peryottaki Peryottaki Soy ga* element sayısı Soy Gaz Atom No. 2 He 2 Çaçektl bttkfletto areme derrt: Diploid hücreterden meydana gelmişlerdlr. tkl dns organ m v yozla Ud farkü monoplold evre meydana getlrlr. Banlar çlçek tçtndekl erkek ve dl?l organdır tkl monoplold çefelrdegl olan nflcretere polen (çlçek taza) denlr Blr veya çok saytdakl tohtnn tasiagı yunıurtahk tçtnde buluonr YUmurtahk geuşezek tneyvay» meydana getirlr ÇlçekB bitkUerde monoplold evre çok tasadır Brkek va dlşl gametler blrleserek hflere olan emtrJyoya oluçtonırlar. Emriyo genç kok. govda ve ük yaprafctan kapaar YANTTLANAN ÖRNEK SORTJLAB: 1. Blr organlzmanın gametieri organtzma'f«n dlğer hücrelert kadar kromozom taçisays» oğul döldeö kromozom sayıst na olurdaf A) Kromosozn sayısı sabtt kaurdı B) Kromozom sayısı daima eksillrdk C) Her ogul dölde kromoaom sayıa İkl Itst oJurda D) Her o|ul dölde tuumoaun sayıa Qç mlsfl gösterirdl Her oğul dölde fciumoaan sayta 5 mls& Doğra yanıt ( O seçeneğldlr. 2. BitkSer ve hayvaniar arasmdakl > tenıei Creme farkı aşagîdakllerden hangisidir? A) Dipioid büyüme evresi B) Monoplold büyümfi evresi C) Döîlenme D) Mayoz bölünn» E) Mitoz bölünme Doğro yami (B) seçenegMte. 3. AşagıdakSerden hanglsl çîçeîdl bttfcHeTîn "Oremleri üe ilgili AT* M *vi^ptasyftnHpp(i^n blıl değüdir? A) Kendl kendlne yeterü bir diploid büyüme evresî B) Monoploio büyüme evresmln çok fazla gerilemesi O Sperm hücreleröün btr bireyden diğerlnin yumurtasına taşmması Için daha emin özel yollann evriml D) Genç bltklyl koruyan ve ona besln saglayan tohumtm evriml E) Bütün çlçekli bltkfler suni selekslyon so> nucu yetiştirilmlşlerdiı. PTT| Protlstierde. bitkîlerde ve hayvanlarua eşeyö üremede; 1) Mayoz, 2) Döllenme olmak üzere Ud ana basamak vardır. Hayvanlar mayoz bölunme Uo gametieri meydana getisirler. Gametler yenl blreyleri meydana getirmek uzere birleşirler. Fakat bitölerde meydana gelen monoplold hücreler gerçeib gamet değüdir. Diploid birey meydana getir» mfik üzere hemen gametler birleşemez. Büyüme ve gelişme devresi geçirirler ki bu devrede mitoz yoluyla yeni monoploid hücreler meydana getirîrler. Bu monoploid büyüme evresi gerçek gaınetlerîn "meydana geli^i ile sonuçlanır. ' Döllenme: Bir diploid hücre meyaana geCb> , ta& üzere ild monoploid gametin birleşmesi ol»> \yjua. Diploid hucıe yeni i i r bireyin başlangu» Bîr protiste (Ulotrîxte) eşeyll ureme: Btr ulotbütün hücreleri monoploidtlr. üîotrikste üreme mitoz bölünme ile olur. 2Ugot mayoz bölünme geçirir. İYapraklı kara yosunlannda eşeyll üreme: i Döllenme sonucu oluşan zigot, mitozla çofalır. Ge» [nel olarak bitkilerin hayat devri içinde biıi gafmeUerden, diğeri sporlardan meydana gelen ikl 'ayn doi bulunmaktadır. Bu ikl döl *irbirinl Izler ö bu durnma dO niefişimiîdenir. Döl değişimi geçiren bitkilerin hayat devrinde gametofit (gamet meydana geüren çok hücreli döl) sporofiU (spor meydana getiren çok hücreli döl) izler. Ne 10 2 8 8 Ar 18 2 Kr 38 18 4 Xe 54 5 18 32 Rn 6 es 7 Tamamlanmamış örnek : Atom numarası 16 olan elementin peryodik slstemdeki yeri neresidir. Çözüm : Verilen atom numarası 2ci sıradakl soygaz Neonun atom numarasından (1610=6) 6 fazladır. Demekki bu element 3. cü sıranın 6 a elementidir. örnek: Peryodik cetvelde 3. sıradakl 5. elementin atom numarası nedir. (Ü.S.S. 1974) Çözüm: I 3. sıra elementi olduğundan en yüksek ener» P düzeyi üçüncü enerji düzeyidir. Bu düzeydek! orbitaller 3s ve 3p orbitalleridir. Bu orbitalierdeki toplam elektron sayısı (verilen element sayısı) 5 tanedir. Buna göre elektron dağüım» ls» 2S» 2p*3s» 3p» şeklindedir. Atom numarası toplam elektron sayısı olduğuna göre Atom No e= 15 dir. Çözüm: II 1. Peryodun (sıra) son elementi olan soygazm atom No: = 2 2. Peryodun (sıra) son elementi olan soy gazın atom No: = 10 verilen element 3. sua elementi olduğu için ikinci sıranın soy gazuıın atom numarasma verilen element sayısı 5 ilâve edilir. Aitom No = 10 + 5 = 15 dir. 'Do&ru vanıt (E) seçenegtdlr.