Katalog

ONİKt CUMHURİYET 14 EYLÜL 1979 Okulların aynı tarihte açılmaması eîeştiriliyor duzenlenememesi gibi sckınca'Of vonır»öa. calışon anneier ıçin cocukların bıraktlaco<5ı yer ve evdekı anne 'cm IP "ocukkjrio ılaıleneb Ime acısından onemiı = orunlorı tcsrmektedır Eğıtımcllef > e zoten cok 8İverışsi7 kc s S'jllardo oğret rnm söz konusu oıduöu o' \a derecelı okuliarda her ders vılı I c i en cz bır ay doho kısa sürell bır eğıtlmın /e tertı görüfmes'nln hıcbır mantığı olmodığını 3avunmoktadırlor Orto ööretırr"ie ce sifiı nedenier e aksayan eğıtlmln geç açma. erken kapotmolorlo doho do kıscltılmasının yok olon eöltim kolltesin< biraz öaho düsürmek anlammo geldığıni vurgulomaktadıriar Ve ylne eaıtımdlere göre, kısoltılmış eÇıtırn sureleH gercekten v«terll görülüvorso ki onloro göre bu olanak sızdır, ıik öğretlmın de kucük cocuklar üzsrindekı olıımsu? etkisi acısındart eg riurumc getınimeslnin zorunlu olduğunu savunmaktadırlar. Ancak bllındigi gıbl. nVöğretfm vosası ögrenım süreslnl kısıtloma oianoğını vermemektedlr llköâ>etıml bu nedenle kısıtloyomryan Bakaniık. öflretmsn atamalorının. ders kitaplcrınm vetısrr>emesl, va do oloylor nedenı lle oMo öğretımde sık sık öğretımi Vısı'iomo yoluno gıtmekfedır Eğliımcıler Bakonlığın bu alıskanlığından vaz gecmesl. ya da llkööretim yasostnı değlştırerek 'Iko^rpfmle orto ^öretınr eşleştlrmesının gereklt olauğunu savunmaKtcdırlar. EĞİTİM ÖĞRETİM Şüknm KETENCİ ÖĞRETMEN OKULLARIN1N KARŞI TEPKİLER SÜRÜYOR KAPATILMAS1NA O RTA dereceH okullardo oğretlmln boşlamo tcnhlnın erteienmes! lle ılkokul lar ile ortookullardo öğretimın boşlanr.a torthleri arasında ortalama bir aia va ron bır fcrk doğmuştur. N ö?ellikle hem orto derecell okunordo, hen. <je llkokullarda cocuğu olon aileler Oo lurumdan stddetle yakınırlarken, eğıtımcıier de eğrtım acıstndan sakıncalorı uzerınde durmoktadırlar. BOyük cocuklar sokckto oyun oynorken, doho kucük voştoknerin okula gıtme sının cocukta ekut sevme aoısından olum suz etki yaptığı ve aile ıci pek cok soruna vol actığı belırtılmektedir Okul hazırIıklorı. yolculuklar, ya do tatil tarıhlerinın İLLİ Eğıtım Bakanhgımn 14 ıki yıllık ve S Oe yılıiK ağıtım enstıtusuiu kapotma korarı ıle ıigılı elaştırıler surerken kararın gen alınmo8ı yolundaK' calışmalar da yoguniuk <azanmıştw Karorı ögretmenlık mesieg>ne mdırıimış o*' darbe oiarak rvteleven eğıtımcıle' teknık OKUI açma gerekcesırv kamuoyunu yanıltmak oiarof değenendırme«te bu okulların belırMen omoctc Kullcnılmasınm olanoksız olduğunu bellrtmektedırior Istonbul Ataturk Eğıtım Enstıtusu ogretmenterl taratından hazırlanon rapor ve colışmolarda. yabancı dıl 'aboratuvorian resım atolyelerı, müzik solonları ses gecırmez odaıon. beden eğitlmı gosterı salonları ıle öğretrnen yetıştırmçk üzere yapılmış binalarda teknık eğıtım programlomayo kalkışmanın sadece bır ısrof değil. blnoların teknık egıtımde kuliamlacak motorlorm tıtresımlenne lavanacak dırgncte mça edılmemıç olmoian nedervvie fnlen de olanai<si7 oiduğu vur gulanmaktadır Yıne raporlara gore teknık egıtıme geçlş gerekcesının sadece bu okullorı kapatmok icln bafıane olduğunun bır başka kanıtı olarak is« kapatılan yuks&k öğretım okulian le >lgıl ünıversite Yasa Tasonsı Ekı goster.lmekteaır Yosa cıkmadan uygulamaya sokulan tosarıdak' ske gore kapatılan hıcbır islâm anstıtüsu /oktut Bu enstituler fakjlte olarak o yoredeK' unıversıteiere bağlanırken. aynı tasorı ıle pek cok oğretmen yetıştıren eğıtım enstıtusu yok ednn'e<tedır Eğıtım Enstıtülermın kapatılması karorının gen alınması yoîundoki caboiarmı surdurecekl» [DÜNYADA EKONOMİ VE TİCARET LUSLARARASI Plevdiv Fuan'nm oclışı neden'y le bır basın toplant s düzenleyen Bulgar stan Dıs Tıcaret Bakanı Yardımcısı Aianos Glne/ ulkeye yobancı sermaye cekrrek ıcm dış tıcaret yasaların da yenı duzeniemf>i3re gıdereklerınl acıklamıştır i ocak 1980V» /urunuğe a recek olan yenı dü^enlemelerie yabnncı ^ 'ket.erm 3uigarı<'tan'o doğrudan yatırım yapmalar no ve coğunlufc pcyına sahıp otc caxlan ortaklıklar kurmalarıno zın verlloceâ m ocıkla/an Ginev «Yuzde vüz vabancı yonetımmcie sırkeı lere bıle 'zin verebM n?» de^ibtır Buiga'ıSt^n m ozeı liKİe ulkeve 'len teknolcıt getıracek ve ürunlermi dış satıma vone''ehıiproi< Batıiı sırt<et'e'ie ısbırtıgın' amoc adıMorını do beiır'eı Oıs Tıcnret 3c><on Yariımcıs dışsatımdon saölanccak Vrj'iar n otofımnomono yör> lenaınlmesın n vo dc oısa transf"r"nın soj konusu oıO b'cceğıni sovief'S ve /^bincı ^«"TOVPVP getır lere1tek sırtırtomanın taşınnaz mai eciıfime konusundolacağını acjNİcmıştır. Derleven : Osman ULAGAY u Bulgarîstan batı sermayesine kucak açıyor Havanada 44 Yem OPECJer kıırnhnası üuerildi AVANA'do colışmalarını tamamlayan Altıncı Bağ tantısızlar Doruğunda «Yenı Uluslararosı Ekono'mlk Duzenıın gercekleştırılmesi voundo cobc harcanması ve »kollektıf ozguvenf kavramının yaşama gecırılmes ıstenmış ve Bağlantısızlor horeketlnın petrol dışındakı kimı temel ürunierde OPEC benzerı karteller kurulmasına önculük etmesı onerılmıst r Aynca Ucuncu Dunya'da durumu goreceli olo rak doha lyi olan uıke'enn daha voksul olonlaro vapacak'an dışsat'mlarda ayrıcalıklı fıyot ve tanfeler uygulamaları ve dayonışmc örneğı göstermelerı ıstenmışttr Buna karşın Irak'ın öncülük ettlğı voksul utke'e'e öaürilO koşuHor'a petrol satma öner sı Kuveyt Lıfcya ve N'iervc gıbı dığer petrol üretıcllennce kabul edıİTemışfr Gozlemc'lar, Havano Doru3u nda Ücuncu Dünyo ulkeler rra nfo» ekonom k aiiaşmozlıklann ön plano c krrodığını tersıne blr tşb'rt ğı ve dayanışmo havasınm toplantıya egemen olduğunu belırtırektedırler. H Yeni bir uluslararası para bunalımından korkuluyor nnı belırten eğ tımcıler, hazırlad<ı<ları raporlarda ozetie şu oneniı sakıncaiar uzerınde durmuşoir dır «• 24 ıkı yıllık, 9 uc yıllık eğıtım enstitüsi ya&al bır onlem alınmadan boşaltılıyor Gelece» bır ıktıdar kadroiarı boşaltılmış ou okuilora kend kadrolarını rahatlıkla /erleştıreDı.ecektır. H.( olmczsa yasal guvence saâlanıncayo kadar. bı okullardakı ılerıcı kadroların korunmosı gerekırd • Fazla olan ogretmen okuliarı, eğıtım ens tıtulerı değıl oğrencı sayısıdır Bır ogretmen olüj lu ve eğıtım enstıtusünun en cok oğrencı sayıs bın dolayındadır Oğrencı sayısı bınlerı gecıncı egıtımde anarşı doğar ve amac soptırıiır Öğren cı sayısı normale ındırıldığınde acık bırakılan ö j retmen okulları orto derecelı okullar ıcm yıtdı 1800 ogretmen yetıştırebılecekl8rdır Bu sayı ço yetersızdır Ikı yıllık eğitım enstıtulen de. teme eğıtım yosası uyguıandığında cok yetersız kalc caklardır • Doğ taş öğretmen doldu dıye bevor larda bulunan Bakonlık, 1 1 , 5 aylık hızlandtrı mış oğretım devrelerıyle nıtelık bakımından ço zayıf oğretmenler yetıştırmektedır • Eskı ıktıdor donemınde yönetmelık ve yc sa dışı cok sayıda oğrencı alındığı saptandıç halde (Damştay kararları ıle) bu oğrencılerın ö( rencılik nıîelıklen kaldırılmamış, yenıden bu ke yasal hakkı olon cok sayıda oğrenci alınmıştı Iktidarın bu durumda ogretmen cokluğundan yc kınmaya hakkı yoktur • Eğıtıms^ oğretmenlik nıtei.ğınl kazano bu oğretmenlerın gorev yapmaiarı ıcln hızrru ıcı caiısmalorla yetıştırılmelerı zorunludj' B neden'e ©ğıtım efist'fulerınm bır kısm mn bu c mac ıç n kullanılması gerekır Orne j i n Atatör Eğ't m Enstıtusu boyle bır ışlev ıcm cok elverı lıdır 0 Öğretmen yetıştırme konusu gündemınd olan Mıllı Eğıtlm Şurası neden zamanı gecırılt rek toplanmomıştır Her halde oğretnen yetışt ren okulları Kapatma kararından once konunu toplanmayan ^Cıra da tartışılması gerek'rd . 9 Imam Hafp lıselerı. Islam enstıtülerin hıçbirınm kapotılarak meslek okuluna dönustüru melerl düşünuimemiştlr • Teknık eğıtım gerçekten yapılmak Isten yorsa, bu ancak bu amacla yapılmış bınolard olabılir. Sanat lıseleri. kolın duvar'an, arac' gt rec. laboratuvarları ıle, gelıştınlerek bu ama Icın kullanılabılırler.» A LDN fiyatları rekor düzeylere tırmanırken y» nı bır uluslararası para bunalımına ılışkın kaygıiar do gıderek artmaktadır Onde gelen yedı kapıtalıst ülkenın Malıye Bakanlorı ve Merkez Bankası »ronetıcılerı 1516 eylui gunlerı Parıs te bır araya ge!erek boyle b r olasılıga karşı clınacak önlemlerı ve 1 ektmde başloyacak IMF Dünyo Bankası vılhk toplantıları öncesındekı ge nel durumu tartışocaklordır Bu arada IMF'nın bır anlamda doları kurtarmak içın kurmayt düşündüğü «Ikâme hesabu da göruşmelerde ele ohnacoktır. Olarak gi>rCnmeKtedır Ne var kı bu ülkelorln mo lıyecılerı ve Merkez Bcnkac.ları aa faız oranların' dusurerev u Kelennde enfîasyonu karncılamaya rt'ç de 'levesü değı'lordır Bu koşt. 'ardo Parls gorusmelennln oidukca CBK =,rr.ei çecmesı beklenTtektedır. ABD firmalan mal yerine teknoloji dışsatımına yöneliyor Yurtlarla ilgili sorunların çözümü isteni/or Altın neden tırmanıyor? Altın ve gümüş fryatlarındokl son corpıcı or tışların doların değerındeki düşüşten bağımsıı bır nıtelık kazandıöı gorulmektedır Uzmanlor bu ortışın nedenleri arasmdo. hemen tüm sonayıleşmış ulkelerdp tırmanan enflâsyonun kâğıt paraya karşı yorattıâı güvensızlıâe birınc» sırada yer ver mektedırler 8ır soyientıye göre petrol renginl Araplor «altıno dönerken» dığer yondan ABD ve klm dığer Olkelerdekı sıgorta ve tosarruf fonlorının altıno vonelmeleri ve özel yotırımcıiarın da portföyierinde altın bulundurmanın gereğıne gıderek ınanmaları altın ıstemınl kamcılamakta. su num ise sınırh olduöundan fiYatlar hızla tırmonmaktodır. Ortadoâu ve Uzokdoğu'dok! sıyasal geniımler de bu tırmonışo zoman zoman ivme kozandırmoktadır. ! CARİ ALIŞ GÜCÜ PARİTELERİNE GÖRE KİŞİ BAŞINA 6SYH (AET ORTALA MASI = 100) 1M2 1967 1972 DANİMARKA F ALMANYA FRANSA LUKSEMBURG BELCİKA HOLLANDA INGILTERE ITALYA IRLANDA Kaynok : TtM Flnanefai 122.4 115.6 11T.7 IOt.6 106.0 1242 1T7* 97.6 992 104.3 101^ VX3 105.1 T2JB 75.1 S&7 59.1 ThriM, 4 «T»ul 1979 1220 1162 1101 120.2 1047 1063 95.8 735 63.4 "1977 1188 1185 113 5 110.1 1083 107 7 91.8 722 6L3 D 1 ! 1 ' ! J ' ! • Destekli istikrar Dunyadokl bu genel güvensfzl'k hovosıno ve cıtıngümüş fıyatlarındakl gorülmemış ortışlara karsın uluslararası para piyasaionnda bu yılın ba şındon berı gözlenen istikrar şasırtcıdır.. Bunun temel necenı ıse bcşl.ca kapıtalıst ülkelerın Mer kez Bonkolarının cok büvük bovutlardo paro pıyo salarına mudahale etmeierı ve ışsızlıkdurgunluk tehlıkeierınl göze alarak yüksek ralz oranlarıyla antıenflosyonıst para polıtıkalan uygutomalarıdır. Ancak bır durguniuk Isresesyon») dönemınin tum belırtıierıni yasamayo başlayan ABD'de ışslz i'k oranı yüzde 6'vı bulurken yüksek faızkotı po ra polıtıko'ormın doho ne kadar sördürülebıleceğı tartışma konusudur Konare uyeleri birbın ardmdon yoptıkiirı örtenierle ekonomıyı conlondı racak onlem'er alınması yolundo boskı yapmaY baslamışlardif Öte vcndan ABD'deki enflâsO yon da vüzde 11 g bı otuz yıMor ben görOtmemiş bovutlaro vükseiTiıstır ve ekonomıvı canlandırmo yönünd»kı her önlemın enflasyonu kamçı•aması tehlıkesı ı/ardır. İngilizlerin gelir düzeyi AET ortalamasının altında kaldı ENİZAŞIRI üikelerde yatırım yapmunın rısklerını ve mamul dışsotımını güclestıren gumruk polıtıkalarını göz onünde bulunduron bır cok ABD tırmasınm mal yerine teknolo|i ve «Knovv How> dışsatımına ağırlık verd.kleri bıldırılmıştır. ABD Tıcaret Bakanlığı'nın acıklamasına göre 1970'lerın başında yılda 1 3 mıiyar dolar dolayında olan teknoloıı ve cKnonvHow> dışsatımı gelırlerı 1977'de 3 mılyar dolara yaklaşmıştır. ABD teknololl dışsatımının gercek değennı saptomanın cok güc olduğunu belırten Tıcaret Bakanlığı yetkılılen bu toplomm kabarmosımn bazı sorunları da beraberınde getirdiğıni ilerı surmüşlerdır Bu yetkılılenn hesaplarına gore blr malın kendısl yerine llsans (royalty) hakkı karşılığında teknoloıısını satmak ABD'nın dolar boşında 95 96 cent dışsatım gelın yıtırmesme neden olabılmektedır Doho önce Dunya Bankası nda colışmakta olan ıktısatçı Jack Baranson da teknolofi transferl konusunda yayınladığı bır kıtapta vakın zamaniara kadar yolnızca modosı gecmtş teknolopyı dışsatıma sunan büvük ABD fırmalarının artık en son ve ıien teknoloııleri de yabancı alıcııara satmo/a başladıkiarını ılen surmüştur Teknoloıı müşterılennın başındo Japonya, Fransa. F. Almanyo ve Ingıltere gıbı dığer sanayıleşmış ulkeler geimekte, bu arada Brezilya, Meksiko. Guney Kore ve Hındıstan gıbı kımı «yenı sanoyılesmekte olan» ülkelerın de ABD lle teknoloıı anlaşmalan yapmak ıcm caba horcadıkları gorulmektedır ABD otomotıv devl General Motors'un Doğu Avrupa'ya sızma gırişımınm ılk odımı oiarak teknolojı anloşmoları yolunu sectıği ve bu amacla Poionya'dakl cabalarını sürdürdüğu de bılınmektedır. öte yandan teknoloıı dışsatımının ABD'de ışsızlıge yol acacağı ıddıasıyla başlıca sendıkalann ve kımı ış odam^rının teknoloıı dışsatınma karşı çıktıkları bıldırılmektedır Bır elektronık fırmosının yetkılısı. «oraştırma • gelıştırme harcamalarımızın karşılığını on;ak dunya pazarlarındakı yerımlzl artı•arak alabı lyoruz ve rekabet gjcumuzu 'eknoloıık atılımlartmızla sağ.ıyoruz Bu teknoloııyı satmamız ıntthar olur denrş t.r. K İŞİ BAŞINA gelir dOzeyleri kulkınılorak yapıton bır karşıloştırma onbeş yıl önce AET ortalamasınm %8 üstünde bulunan Ingilızlerin gelir düzeyinm 1977 de ou ortcıamanın %8 gerislnde kaldığmı göstermektedır. Ookuz AET ulkesinın ortolamosınp 100 kobol ed»n enaekse göre 1977'de AET ortalamasının altınoc yer alan dığer u'keler Italya ve Irianda'dır Ancak İtaİYa'nm durumu son onbeş yıl »cınde büyuk bır degişikltk göstermez ken İrlondo AET ortalamasına göre duru munu blraz olsun düzeltmls gorOnmektsdir. Ingıltere lle bırlıkte durumu AET ortakımasına göre bozulan diğer ulke 1962'de sıralamanın en başında yer aldığı halde 1977'de dorduncülüğe gerıleyen Lüksemburg'dur AET ortalamasına göre durumlonı» lyıleştıren ülkeierir oaşındc Franso ve Belcıko çeimekte Danlmorko we Almanya ıse 1977 verıierıne göre AET'nln en zengın ülkelen olarak ortalamanm %18 • '9 üstünda yer almaktadtrlar. İkilem Kapltalıs* dönvonm llderlerinl ve mallyeclterini duşünduren «kılem de bu noktado beilrgınlesmekted'r. ABD yonetimı ekonomıyi canlandırmak kaygısıylo falz oronlanni düsurduğu ve vergl Indlrımler1 gıbı onlemlere başvurduğu ondo hem enflosyon kcmcıionmış olacak hem de dolorın de genni korumak son derpce gücle$ec,ek ve ulustararası düzeyde bır para runolımı kocınılmazlaşocaktır ABD ekonomtsml canlandırmo vönündekl önlemleroe gecıkılmes! halmde Ise durgunluğun uzaması ve d'ğer kapıtalıst Olke'erı de Deşınden sürüklemesı olasılığı ortncaktır. Bu olasılıkları önlemek icm orto vodede dOsunuien bır onlem büyuk mıktanardo <fazla» dolarların IMF'ce satın alınmasını ongoren tikâme hesabı» toscnsıdır. Kıso donemde ıse ozellıkle F. Almanya ve Joponya'nın kendi faız oranlonnı ABD düzeyının altına duşürmelerl bır cözum Latin Amerika'da ekonomik büyüme yavaşladı İNTER AMERİCAN Develepment Bank tarafından yaymlanan bır raporda, Lâtın Amerıko da 1976'da %A 7, 1977 de %4 5 olarak gercekleşen GSYH büyume hızının 1978'de %4 3'e djştüğü ocıklanmıştır. Tüm bölgenm nufusu %2 8 ortcrok 329 mlryonu erışirken toplcm GSYH, 1976 değerterryle 364 7 mılyar dolara ulaşmıştır. 1978 de gercek GSYH lon gerıleyen Lâtln Amerıka ülkelen arasındo ön sıraları %5 9 genleTeyle Nkaragua ve %4.1 gerUemeyle Arjantın aimaktadır I ÜKSEK oğrenim yurtlanna yeni kayı' lar surdurulürken. yurt sorunlan ıl< ılgılı öğrencılerden gelen tepkıler d yoğunluk kazanmıştır Ogrencıler yurtiar oğrencı alınması koşullan dısıphn uygulc malan, yemek, ısınma, >urtların kapasıte; konulan uzerınde ozelhkle durmakta ve dıl getırdıklen sorunların çozumıinu istemekte dirler. Ilencı Gençler Demegı adma bu konud yapılan yazılı açıklamada sorunlar ozetl şöyle dıle getınlmektedm «Bannma sorunu, oğrencı gençhgın e önemlı sorunlanndan bındır. Kredı Yurtla Kurumu'na baglı yurtlarda, kayıtlann baç ladığı duyuruldu Oğrencı gençhgın barınm sorununa karşılık. bıhndjgı gıbı Kredı Yun Lar Kurumu'na bağlı devlet yurtlarının büyu bır bölumu ogrencjienn hızmetıne sokulma maktadır. Omegın en bjyuk ögrencı >urtlaı arasında yer alan, 1200 kışılık Edırnekapı Og renci Yurdu, landarma kışlası 3000 kışılı Ataturk Oğrencı Sıtes] ve Sıte Kız Ogrenc Yurdu'nun bır bloku da poh» trakolu oia c rak kullanılmaktadır Aynca 53u tuşıhk Ke dırga Oğrencı Yurdu'nda 300, 1200 ksşilı Abdı Ipekçı Oğrencı Yurdu'nda ıse 600 o^ rencı bannabılrnektedar. Tarn kapasıte .ie çahştınlmayan bu vurl larda, ogrencılenn en ıvedı gereksımmleı bıle karşılanamamaktadır Ornegm, Veznec ler Kız Ogreno \urdunda >emekhane yok tur Çemberhraş Kız 'iurdunda olan jemeii hane ıse, pahalı oldugu g bı <,a»;ııga da ayk ndır Banjo sorunu tum vurtlar ıçın geçerl dır. Okuma saionulan. e+udıer ders çalışma ya elvenşlı degıldır Yıırtlarda laboratuvaı lar, kıtaplıklar >oktur Seçıien ögrencı terrı sılcılerı, yurt ıdarecılen taratından tanınmd maktadır Spor tesıslerj balunırnmakta, ogre cılerın bu konulardakı gırışımlerı ıse yetk lılerce ya geçıştınlmekte ya da gerı çevrij mektedır CHP agjrlıkn hukumet tarafindan çıks rılan yurtiar yonetmelıgı ıse anu demokrati hukumler taşımaktadır B u yoretmelık'e öt rencılenn yurtlardan atılmaJan kurai. yujı larda kalabümelerı ıse ıstısna halme getın mışlır. Ogrencjılerm, elektrut su vb'eiını • fazJa ısrafı, yaksek sesie konuşmak gıb. gı lunç maddelerle yurtlardan atıiabılmeıerır ıçermektedır. Aynca ogrencılenn her ogrt nım donemı sonunda yurtiarddjı çıkaıümr ları, bır sonrakı donemae ıse yemuen kp.yı yaptırmalan Oferenc.len i.or durumda bırals tıgı gıbı, gereksız bır u>gulamaaj » Bır dıger yazıda jurtUrda caıı suven! ğ'nın hâla gMndemde oldu^^na degınılrrekte dır MCnın komando kamplar nın haU tem lenemedıgi savunulan yazıda. buna karşı kc >an yurt gorevlılennın de can guvenhkleı olmadıpı vurguUnmakta. en son AOS yöne tım memuru Mustafa Sevınçın MHP Soğut lu Ilçe Başkanı taraiından \urjldugu hatır latılmaKtadır Yazıda Mustafa Sevınç ın geç miş yıüarda da b'rkaç kez saıdırıya ugradıg VB yaralandığı behrt'lerek gorev,ru japc yurt memarlan ıçın can guvenhgının sc konusu olmadiâi btldırümekiedır. Y