Katalog

İKt dalet Bokanlığı înfaz Yasaâıylc flgiü olarak (29 81979 guniu) yenı bır ganelge yayımıadı. Sozkonusu geneig» YGrgıtay 1. Ceza Dotresının 79/32243167 soyılı kararını esas alarak daiia once salıverılm.ş bazı hukümlüler ıç n eyasoi ya vargısol» yollaro basvuruımasını ıstıyor Kısocosı. Adalet Bakanlığı cezaevınden mahkeme karcnvio cı^rnış hukümlülenn, yemden cezaevıne Konu'maları konusunda d renıvor Bakaniık genelgede bu ısteğın nedenlennl de açık'cmayo calışmış Eskı uygulamanın «eşıtsızlıklere» yoi oct'ğı bu curumun da cezaevlerınde «huzursuzluk» ve «tedırgınlık» yaraitığı soylenıyor Yanı boylece. genelge loplurrsa' b r nedene dayanmış oluyor Cezaevlerınde tcm bır eşıttık kurmayı ve €huzun> scğlamayı cmociıvor Itlşkln tJeğiçlMlklerîn gecntf$e de uvguianabHmesı, daha sağlıklı bır oze kovuşuısun dıyeoır. Kışi özgürljğünu ılgıiendıren bır cözum ıse ozun kendısıdır. Usuloz tartışmalanndcn hareketle ozgurluğe zarar verılemez. Çunkü, böyle bir zarar doğruaan aoğruvo özü zedelsmek demektır Bır zamanlar sırt Bayar'ı asab Imek ıçın yascdakı yaş smırı kcldıriimıstı Bazılorı da gstırllen değışıklığm ınfaza donük olduğunu vurgulayıp geçm.şe uygulanabıleceğını sovunmuştu. Oysa, ınsan yasamı tesasın» kend.sı değll mıydı' Şımdı de benzer bır hataya düşuîüyor. Soruna sanki bır hesap sonjnuymuş olbl bckılmok stenıvor Ne var kl hukukto en bu/uk esos k sıim ı^zour'uöü auvenı ve wo$amıdır. Amac. bun'crı b r gj«enceve kovuşturmaktır. Yazılı ernirie bozmanın şar". salıvernıe kanrı« nı kaldırccoğı kcbul edılırse bu guvence yık Im.ş o!a' Ve bundon hukuk devletı yara alır. Cürkü. hukuk slıkrardır.. Ne kı istıkrarı bozar, hukuK revle'ml de bozcr Zaten yazılı emır yolu karşı tarsfın h!c dınlenmedlği b'r yoîdur. Yasa karşı tarafın dırlenmes'nı dıisunmemıstır, cünku bu \ol oıeyiite sonuc vermeyecektir Aksl hclde, savunmasız aleyhte sonuç dehşçt ve vahşet oeö'l nnıd,r7 CUMHüRİYET 12 EYLÜL 1979 â Ne Ekersen... Zaman 1960'ların başlangıcı... Cumhurboşkanı Orgeneral Cemal Başbakan tsmet Inonu... Hükümet, genış tabanlı koallsyon.. Oışışlerı Bakanı Selım Sarper... Devlet Planlama Teşkı'âtı Musteşan Osman Nuri Torun... Adalet Bakanı Yanlış Yolda Turgut KAZAN huzursuz'uğu do kaîdirırız denılıyor. Oysa cezoevı msan'nın sorunu bczılarının erkan çıkrnıŞ o'rras'raan dsğıl kendı kapıldıgı umutiarın VıMTOsındcn doguvor Bu bakımdan, dışcrıdo kılsri ıcen alıp husfalığı yneştıremezslnlz Cezaevı nsanı yaptıgı takvım yırtıldı dıye ted'rg:nd.r Fger 52 bu rccv m a/nıyla onarfiazsa> nız, onun sorununu cözpmezsınız. Kaldı Vı, demokrasılerde xeşrı k> ozguri^K ıcmde eşıtnk tır Tutsaklıkto eşıî ık demok'asınln kavramı değ ıdır Bu nedenie mankeme kararıyla salıverilmıs kışılen Içarı oimak eşı'lık olmaz. zulum o)or Dsvîe; de ker.dı el y'e ZUİJTI u/guiamoz. rarı cdavanın esas»» hakkında verilmlş bir mahketıe kararıdır Usu rvjı<ukunda dava ya!" z cna dovo. yanı ceza davGSi degıldtr Şarîlı saiıvermeye ılışkin sorunun cozumü de bır davodır. O kadar k>. şarth salıverne davcsı da a sayıldığı ıcn. nahkerre Lr,guladığı hukum bakımından Anayosa Mahkemes ne t 's başvurcbllir Nitek'm. böyls b>r başvuru Ana^asa Mahkemesınce bemmsenrr'ş ve yuksek manKemo şortlı saiıverme davasım dava olarak Kcbui etmıştır. Anayosa Mahkemesı t . cezonın nesobında duraksamaya düşu'up nahkeraeden kcrar ıstsnmesl haiınde, o riahkemenm elınde bakı'makto olan bır davo buiundufiu kuşV'usuzdur» dıycr (13/3/979 gun ve 79/14 sdyılı Anayasa Mahkemesı kcrorı) Demek kı. Anavasa Mahkememız Anayosanın 151. maddesındo sozü geçen <davo» Kavramıno sartlı salıvermB davasını da sokuyor O hnlde, CMUK'nun 343. moddesında yer clan «.ravo» sözu bu vonjmdan ayrılomaz. Gercekten, c'oktnnln de oynı düşjncede olduğunu goruvoruz Örneğın Prof KUNTER kıîc&ındo «şartiı salıveıme muhakemes;» deylmıne ver ve'ivor ve sortlı salıvermo davası dıyor (Prof KUNTER CWU 1978. sh 719} Durum bu olunco, mahkeme Kararıyıo salıven'en kişllero bozmcdon etkllenmeyeceöı 0cıktır CMUK'nun 343 maddeslnden başko bir sonuc cıkoniorooz Cünkü vozılı emırîs bozmoyı düzenieyen bu mc3de bozmanın aleyhte etkî yoomcvocağını sövluvor Yalnız, modtjenm son fıkrosı tdavanm eecsını halletTieys" mcmkeme korarların!» bunun dıgındo aörüvcr iste şortiı sal'verme/e 1 ıskın mahkeme karariarımn do bu »urden kararlar oiduğu 6na sOrülüyor. Oysc. yukorıdo be'tmeye cclıştık kl şartlı sairveTne dovosı tır dovodır. Sonundo we'l«n koror da davomn esasını cczen 'Vara'd" B1 hjkumlu ıc > rezo hesobi"da tereddöde düşö1n mus ve mahkerreye q'dıim stır Bu b'r dcvodır Teredf'udü gldö'an korar d3 aavanm esasınt cözji>leven bir karordır Kaldı kl. usul özu koruTak «clndfr Usule Ve bir anı. •*• Adalet Bakarh geneıgeye donüV ıtırazlon karşılavabılr^ek 'cın öas'ro bır de oc'<lcma yapmış. (9/9/979 guniü gazete'er) Bakon. Yargıtay karc nın vasollığı Konusunda ner türlu ncelemeyl yoptırab'leceğını soylüyor. Herrtaide 1 Ceza Da resı kararı unıvers.îelere SLnulacok. Bo/lece. yepyenı bır yol açılm.ş olccak. Bakanlığın Yanlışı Hemen 'belırtelm ki. Adolet Bakanlığı vanhs yolaadır Bakanlığ'n bak'ş acısıyla cezoevlennde huzur sağlanamoz Koidı ki genelgede öne surulen ıs'ek vasaya ve hukuka a/kırıdır. Ve bu oykınlıkta dırenmek oyn bır huzursuzluk kaynağı oiur Bakontn sartdığı g'bı, sorun Yargıtcy kararının vosol olup olmodığı sorunu değıldır Elber br Yargıtay Doıres'mn görev sınırları icerıs'nde vermış oiauğu korar yosol bır karordır Boyie b r koronn voso korş'stndak> durumunu tortışmak vasol ulup olmadığtnı ara$tırmck onıamınc gelme2 Hele he)e. boyle 5ır «arann yoratabıleceöi sonucla' üzermfle durmak bombosko yasai bi' sorunu <onusrnaktır Yanı kısorosı, Vorgıtov korarı vo6a'dır ottıo yantıştır Artcak. bo vosol fcororı esas a'a't bokanlik aenetgssı rtem yasoi dağıldır hem yan'ıstır Cunkü genelgede esa3 olınan Yarguov karon. omaclanan hedefe ulaşt'ramaz Bakaniığı Bıze göre Bakanlığın fhuzıın konusundokl onlayıçı yeni sorunlcr yaraiocağo benzNor. Dikkat ed'Hrse genelgedekı tonı (teshts) öogrudur Info? yosasınm forktı yorumfanısı yözunden cezaevierınde huzursır?njl< doğduğu *abul edılıvor Ancak, huTursuzluğun nedenı olarak vonlış bır nedef çösterUtvor Dısarı cıkanlar eşttsıziik yaratmıstır bu esttsızlık huzursuzluklara yol acmıştır, eşıtsrzlığı kaldınrsak Son Sözümüz Kısacası. bızce yargıtayın görüşu yotrlıştn. Zaten bu karor oçık b!r gerekceye bıle dayanmamıştır, Kaldı kı. usuı acsından da Yargıtay'ın bu bozmadan kacırrnası gerekirdi Nıtekım, P'of Kunter eŞartlı salıverme muhckemesınde salıverrreyı uygun gören karorın hotalı da ol£a oleyKte sonuc vermesın dıye bozularrayaeağr goruşundedır Ancak. bu yozımızın konusu Ya'gıtay kararını tortışma'< değ>!dır. Biz yolnızco yozılı emırle bozmanın aleyhte sonuc vemeyeceğıne isaret etrnek ıstıyoruz Bu bakıTtian. ötekı kararlar ıcın de yazıfı enır yolunu ışletmeye calışmanın herhangı bir anlamı oStıovocaktır. Hatta lcerlde kalan ar ocısından da, bu Yargıtay karorının bağlavıcılığı yoktjr Yenl bır hesop sorunu doğduğundo yıne rrahkemevs gıaılscaktır O mahlftme isterse so2 konusu vargıtav kararı gıbı duşünecek. ıstsrse fark'ı bır hesap yapabılecektır Ancak, sorunın böyle cozulmeden bırakılmosı da cezaevterınd6 huzursuzlu^ kaynağı c;acaktır Cunku, bu hesop ışl san^dıflı gibı \olnız 12 Mort hüKümlulerın ilgüendırm'yor. 5'mdı, cok sayıdo hükumlü yenı bir hesaplama^a OGğ.ı tutu'acaktır. Yani hepsı de daha cok apıs yataccktır Ustelık. takvımım vaprrıs kerd • S'nl özgurluğs hazırlanış ınsanlcr. b.rden b're b,r kcranlıâa yuvarlarrifş olacaktır Bıze göre, bu bır facıcdır Devle! boyle bır (oclaya anlovışlo ycklasmok zorundadır. fiyat üzennden hesaplara intıkal ettırmek olası ve hat^ı olagan bulunmaktadır. Son olarak %unu da vurguiayahm, toptan ya da parelvendecı ışletmelenn gunumüzde geniş şekilde kullandıklan bu tür uygulama yön temleri sonucu vanlan kazançLan her mal grubuyla ili$kib olarak aynntılı şekilde saptamak son derece güçtür Ve bu güçlük özellikle malıye açısından duşündürücüdür Tek çıkış yolu ortalama kftr haddi kavramını bılinçle uygulama ya nında bir de «vade fiyat farkı katsayısı» uygulama ve . giderlere intikal ettınlmesi "olası olan rakamı yaklaşık ."Şekilde ortaya cıkarmadır Beyandışı mal stoklanması sonucu karaborsacı devlet milyonerlen yanında. izlcnmesi mümkün bu tür stoklama arecıyle tureyen vadeli satışı milyonerlen: sanınz ciddi bir problemdlr ve ekonomik sorunlar darbogazının ana odaklanndan bıri1;!dır Da&ıtılmasmda esas guç. denetsel devlet bınmlenrun elmdedır. Sorunun Özü Bu sorun 2148 soyılı yascnın fcrk>ı yoruP'undan doğmuştur Sözkonusu yasa. hukumluiere ^er cy > .1 6 gunluK bır o'anak verıyor. c Yant. beil! ourumlardo bir avl k cezanın 6 gunü cekilmıs gibı Iş'em göruvor Aricok bu 6 gunlerın hesobı bır tortışma konusu oldu UygLİomadc bır cok mahkeme cezar..n tacnomı üzerındsn hesaD vaptı Işte Bokanlık bu karariardan b'rı ıcn "azılı em^le bozmo» yoluna gittı Ve bu başvuruyla llgılı olarok Yorgıtoy 1 Ceza Daıres' bozmo kcran verdı Stmd'. sorui bu bozmadcn kaynck'anıyor Hem bozmanın hukuKSd va yasal ocıdon tcrtışmcsı vop, ıvor. hem de boyle bır öozmanm varatabıleceâı sonuclor u:srrie duru uyor Eokcri ğa core ınfazc dcruk hescD ı$len. rnnhkeme koranno bcglanm ş o.sa ffle usulü Ilgı'eTi nr Onun ıcn bozmo kararı dışarı cıKmıs hukum'üleri ds etk'leyecektir. Bu bokımdan, kend 'ernin vonlden cozaevlne giriieleri gerekir Bana bu anryı Saym Nuri Torun anlatmışt. Bilmem, onun vergi kokon dengelı apiotımıyla slre yonsrtabilecek mıyım? 1960'torın başlarında 27 Mayıs devnmınm yonkıtan ve umutlan tum Ücüncü Dünya'da yankılanmoktadır. Nehru Hıntiıstan'ı bizde henüz emekleme caâını yaşıyon Planlama Teşkilâtının yönetlcllenrti cağırır. Musteşar Osman Nuri Torun, Ekonomik İşler Daıresi Başkanı Atilla Koraosmanoğlu, Sosyal İşler Daıresi Başkam Necot Erder'den oluşon uc kişllik kırrul, Delhl'ye vonrlar. Ev sahlplerl sorar Kımlerı ve nerelerı görmek istereiniz? Necat Erder: Nehru'yu görmek Isteriz. Duyuralım. Bır süre sonra Nehru'nun bızımkilerl tkabul edeceğr* bıldırılır. Hindistan'ın ünlü lideri de planlamocı olduflundan bu görüşmenin ilgınc cızgılâr taşıyacağı ırmufabillr, Nehru, Ocüncü Dünya'nın ya da ötekı odıyia «Boğtantisızianın kuruculormdon ve önderlermdend r. Turkrye Planlama Orgutünun yönetıcılerınl sıcak bır ılgtyie korştlar. Hoşbeşten sonra ılgmc blr konuşma yapar. Planlamayı otuştururken Qc noktaya önem vermek gereğ'nı kendı deneylerımteden öğrendık Bu konuda sıze dyebılınm ki 1) Planlarranızı doğal kcynaklarınız Ostüne oturtun 2j Emek gucüne dayanon bfr planloma yopın. 3) Dış yord/ma bel bağlamoyın v» ekısml plonlomo> vapmay.n Sıze sa'ık verebıleceğim şeyfer bunlardır. Ancck bır başka konuda soyiıyeceklenm var. Dunyo'da bağımsıziık hareket, günden oüne onem kazanıyor v« kazcnacck Atatürk Tür'K'ye'sinin tarlhsel önemlnl blliyomz. Ne vcr kr şımdı bağlontısızların başını [ki ülks çekmek ıstıyor Nasır'ın Mısır'ı ve Tıto Yugoslavyası. Bız arastırdık ve şu sonuca vardık Tıto Yugoslavya'sınm Avrupalı ve Htnstıyan otuşu şansmı azaitryor, Nasır'ın Mısır'ı i»e bov'9 bır lıderi'ğı taşıyacak gücte değil Turk.ve bu i$l ustienebilır Ikncı DJnya Sava$ından sonrokı tutumunuz nedertıyle s<ze karsı olumsuzluğun cücüncü Dünyo'do voğunlaştığı ve tepkılenn güclü oiduğunu duşünmüştuk. Oyso voptıöımız yoklamalardan sonra anladık kl Türklve bu is1 yürutebılir Devleî Boşkanınız Sayın Cemol Paşa'ya saygıiorımı iletınız; eğer bu konuya ilgısi varso, Türkıyeye gelmek ve kendılenyle görüşmek Isterim Osman Nuri Torun. ulkeye döndukten sonra Nehru'nun mesGjını Cemal Ağa'ya ıletmıs Gursel Poşa babocon kişıiığı\le aşağı yukorı soyle yanıtlamış: Benlm bu tşlere aklım ermez: Dışlslerı Bakanına bir duyuralım Dışfşlerl Bakanı Selım Scrper tom blr Amerlkancı o'dugundon kuşkusuz İs uyutulmus Blrkoc oy ees seda cıkmadığını gören Osman Nurı Torun, bu önemli konuyu İsmet Paşa"yo yonsıtmak 'Stemış İnörü'ye okjyı oiduğu gibl anlotmış Paşa sormus Hlndiston'ın adam bosıno ulusal gellrt ne kodar? 70 dolar Pasam öyleyse Nehru 70 doforlık konuşsun. •*• Afeyhe Etkî Olmaz Şunu söyieYelım kl bckonlığm bikış acısı kesinlikle vcsal ceölldır CunVu, yazıiı emırla bozma kendı oloyım bi(e hükumlu a'ev^'ne etkilemez Sor*!! sa .srmeN'e •'>sI<ın mahkeme koa$ad:gımız yıllar turn dünyada ve özeüıkie Turkıye de enflasyon gerçeğıyle sımgelenırken, 1 çmde bulundugumuz aylar ve daha kısa zaman kesıtını ıceren süreler yepyenı bir kavram ve gelışımle, «stoklama ve karaborsacıhkla karuktenze edılmektedır. Ekorjomının ıçıne gırdtgf çok yönlu çapraşık darbogaz, bir kıtkklar ekonomisi gerçegı ve varsayımıyla kanşık bır sekılda kıtielenn dıkkat^erıne sunulmakta, gcrçcge karşı darboğazı gidermeye çaJışenlarla varsayımsal haysll bunalım varatanlar arasında ilginç bir uğrsşj venlmektedır Bunun en somut örnelri. TÜSIAD adıyla bıhnen özel sektör tşletmecüer; dernegj ıle genel 1darenin bugünkü otonom dü zen'eyicı'en olan hükümet arasında gazete ılanlan düzeyinde sürdürulen polemiklerle beiırgmhk kazaamıştır Karşıhklı eleşüri ve suçlamalar tek yönlü olmamaktadır. bıhndığ] gıbı Madenlenn devletleştınlmesınden vergi yasa tasanlanna, Bankalar Yasası tadıl tasansmdan bekleyen transferler ve ithalata kadar çok değışken makro ekonomik sorunlar hep kutuplaşmalan korukleyen konuJar olarak göruîmüştür. Bu arada çok sık bir şekilde sendıkal örgütler ve toplu sözleşme görüşmeleri ayn bir sorun olarak ücrvtfiyat politikasını hükümet gündeminden hiç indirmemiştlr. Şündiyse enflasyonu aşı' n derecede körükledigl düşunülen bir başka odak uzerine. işlettnelerin aşın kar hırsı ile stoklamaya gittıği ve karaborsacüığı bizzat körükledigi bol olması gereken *ı«T)Hfr bile kasıtlı mal kıtlığı yaratıldıgi konusuna agırlıkla eğilmemekte. buna bağlı olarak çeşitli depo ve üretım ünitelerine emniyet ve zabıta güclennce baskınlar düzenlenmektedir. Biz bu girişimler sonucu elde edilip karauoyiîna sunulan bulgulana gerçekligi fizericde durmak istemiyoruz. Amacımız «Stoklama ve karaborsacılık» diye nitelendirilen bu tür uygulamalann gerisinda yatan gerçekleri ekonomik ve fînansal yönden ortaya koymaktadır. ver gisel açıdan deferlendlrmede bulunmaktadır. STOKLAMANIN ANLAMI Aslında son günlerdekl elağan ve cok sık knllanımı bir yana, stoklama kavramı Turk ekonomisi açısından yenl değildlr. özellikle her devalüasyon ve tktidarlan yakından ilgHendiren zam karan dönemlerinden hemen önce ve gerçekleşimden itıbaren uzun sayılabilerek bir süre boyunca fark!ı cıkar ve baskı gruplannca. «yeni zam milyonerleri yaratüdıgı», •karann, elinde stoklar bulunanlar açısından yenl servetlere konmak anlamma geldiği» şekhnde söv levler dikkat cekicj düzeyde yoSunîuk kazanır. Böyla bır olası sonuç hemen belirte!rm büyük öîçüd« doğrudur ve Rerçekle$imi itıbanyle Snemli derecede denetsel mekani7manm etkinhkten yoksıınluguna baghdır. Ama en BZ onun Gladyatör Arıyoruz! OKTAY AKBAL İR hattodır beklryorlardı. Bılmem daha beklıyonar mı? Belkl de bır ıkı güne kadar cesetlerı a.ıp koylenne götürecekler. Suluova Buytık Celtek Komür ;şletmelerınde toprak altındo bıraktık on altı emekçımızı... Babalar, kardeşler, oğutlor... Geyve'de sei basıyor dokuz kışı öluyor, altı kışj yıtıp gıdryor... Turgutlu da fırını basıp uc kışıyi öldüruyorlor... Izmır'de borekten sekiz kışı zehırlenıp yaşomdan aynlryor Adana'da bır avukat e\ının örunde eşıyle bırlikte öldurCılüp. aynı tabuta konuluyor. arkalarında ıkı yavru bırakarok .. B'r otobaste89 mı!yonluk dâvız altın bulunuyor Maraş dcvasında fer imamın tBır Alevi ölduren beş kez hacco gıtmlş glbl o!ur» dedığını soylüyor b,r tanık acık acık. Ekspres TIR'o corpıyor. altı kişt gıdryor. Deniz motorundo 150 bın mark ele gec • rilıyor. ölümler. vurgunlar. hırsızlıklar. acılar, umutsuzluklar, bezglnliMeri... Bu. yalnız bir haftalık gozeteierden gelişi güzel sectlğim göze batan monşetler... Acı doğian. umutsuzluk dağları üstumüze devrıtıyor ber gun, her akşam... Bir cıkış yoiu aramak, bulmak, bır kurtuluşo ermek cobosı gosteren var mı' Gösterın kim' Ksmler^ Partıler mı? Liderler mı? Onlor 14 Ekım heyecanında! Oemırel «Beş milletvekÜ! daha aldık mı bu hükümet gider» dıyor. Ecevıt fSecimterden sonro iktidar değtşıklığı olmayacok» dıyor. ^ CHP"den bır milletvekül daha cekllip gidryor. Sonra dönüyor CHP Istanbul örgutu acmış boğımsızhk bayroğını, kendl başma ayn bir parti gıbi colışıyor. CHP Genel Başkanı «Sızınle 14 ekimden sonra konusacağtm» dıye öfkeslnl belırtryor Blzler. yurttoşlar, yazarlor cızerler, okurtar. bu toprakiorda yaşayan Insanlar, şoşkın, uzgün. bltkin umutlan kınlmış durumda seyredryoruz olup bıtenleri... Mektuplor gellyor. nottor bırakılryor, telefonlar edlflyor Fis kos fıs ko«l... Amon bunu yazın, aman bunu duyurun, oman bunu herVe» öğrenstn. aman bunu. oman 1 bunu Coğunluklo Imzasc klsilikslz bildirrmler. Yok. tolanca yerdek! dnayet dovası. başko bir ile nakledllmış. Nedeni şu şu şul Biroz kurcalamok gerekir Ic yüzünü! Yok bılmem hangf genel müdürlOkte korkunc bir vurgun varmış Yok falanca hastonede, falonca ışveıinde, falanca bakanlıkto neler neler olmaktoymışl Adlor vertlryor, klşler. kişllikler sayrp ddkOlüyor... Blzler, gundellk gozete yozarlon eski Roma'nın glodyatörieri glbiyiz. Aslanlarla, kaplanlarla, en zoiim düşmonlorio acık oçık vuru?maya •tiliyoruz. Kurşuntera hedef olmoyal... Madem kl ryazansın âyleyM carpıçacaksın. dtyoriar. EHmlzdekl tek sllah. kücük bır kalem, ya do yıilann etkrtemedlğl blr yozı mokınesl... Ama «okokto yörOrken toşıtta s'derken. pencereden bokarken ne pusuiar beklıyormuş senl. klmln umurunda! Abdi gider, sovcı glder, Bedıi gtder, hepel glderler dünyamızdon... Kîmilerine de düşönmesl kalır tYahu ne yaptı kl bo odatntor'? öyle buyuk devrimcl de değliterdi? Niye öldürduler onlftrı?» Bunlon söyfeyen Mmseler sonra gidsr kucöcOk evrBnlerinde tdevrlmcllık» oynarlar. minlcik partHerde ohMm keserlsr. bJr ikl bin, oy almak fcln aday olurlar. radyolardo Irt taflar ederleri... Ama gladyotörluk işlni de başkalarıno yOkleyerek. Ûstellk de «nedtf yoptıkları, nedlr kotkılan?» dtye burun kıvırrrayı da unutmayarak!.M Bır karroakanşıkltk lcfndeylz. Klmsenin klmseyl anlomadığı, dınlemediğı. görmedıği btr toz dumon orasında azıok avdınlık yoratmak cobosındakl btzler sağdan soldan ortadan ıtılıp kakılryoruz. Bir sağduyu ortamı yaratmak ısteyenlerln conlar scgduyudan başka blrşey bllmez1er» dıye rtorlandıklan bır topJumda tum Isien'n, arapsaçına dSnmesinden doğal ne'oloblllr? Vuron vurduğuylo. kıran kırdığıyla kalıyori Yozryorsunuz. ne ilgilenen var, ne de «nedlr bu yazdıgm?» dlye soran, konunun üstüne eğrlen'... Kıyılar yoğma edilryor. bin blr güclükle, mosrafla acılmış istanbul kryılan, hele Kumkapı'dan Bakırköy'e gıden kıyı şerfdtnln en güze! yerleri bir tokım kahveier. gazlnolario yeniden kapatılmış. aldıran yok! Bır takım güclu örgütler kentlerde yönetlmi ellerine gecırmiş. kend> vasalannı özel güclerfyle uyguluyortar. Karşı cıkacak yürek kımde? Bu arado Antaiya Festlvoilnde Oc f!m sansür eeflltyor Genco. 8recht'in tKobare»'sırH Anfcara'da oynayamıyor Kıtaplar köğıtsızlıktan bosılamıyor... Ozan. yazar. Boşbokan Bülent Ecevffe sesteniyor herkes Cözüm gettr butün bunlara, diye! Umudumuz değît mrydln? diye!... Sankl tek kl$lnln altmdon kolkacağı bir l$mlş glbfl Ev»t gladyotorler anyoruz 8lzim yertmize sovaş versın dıye, b'zım venmıze dogüşsün drv» bizlm yerlmıze olsün diyelArdından da cneydl kl. ne yaptı kl, kimdı kl?» dıye blr onu kücümseyelim dıye!... y BI Stoklama ve Gerisindeki Gerçekler BİLDİRÎM DIŞI MAL STOKLANMASI SONUCU KARABORSACI DE\XET MÎLYONERLERİ YANINDA, VADELİ SATIŞ 1VIİLYONERLERİ D£ CİDDİ SORUN TARATIYOR. Ve sonra bu kafaylo Amerıkancıfığa devom politlkasmm yürudOğunu biliycruz Bağlantısızlar topluluğu Ise 100 devlete dojru* tırmondı Artık Bırlesmiş Milletler örgütOne bu ulkeler egsmend r. ve TOrkrye bu Olkeienn gözünde Amerlko güdumünde ve Ucüncü Dunyo"yo korsı bır deviettir. Ş'mdi Hovono Toplantısında Kıbns ve TOrkrye koousundo cıkan kararlardon ne dıye yakmıyoruz? Nn eKersen onu bıçersin atasozu boşuna mt söylenmıştır? Faik Y. BAŞBUĞ kadar da, gizleme denilen kavramın kanşıklıgi ve kışıler öhinde kaldıfı surece Izleme oianagıııın sınırhlıgı Ue ozdeş bır konudur, Kişiler. böyle bir bakıs açısıyle olanaklannı had safhada zorlamakta. başarabildıklerince gizli stoklar sonucu bir anda mllyonlara ulaçabilmektedir. Ve yıne çok iiglnçtif ki. böyle bir milyon lara vanşm tasıyıcı merdiveninl genellikle devlet üretiml sayılan mallar oluşturmaktadır. Bu noktaya kadar açıklıgı konusunda en ufak bir kuşku bulunmayan ve milyonlara vanş ölçütü mevcut flyat düzeyiyle. olası fiyat düzeyi arasındakl farktan kay naklanan stoklama sisteminin çlmdı Ise çok Üglnç bir başka yönü sahnelenmeye başlamıştır. Kamu hukukunu yakından Ugiîendlren ve «vade Tıyat farkı» şekllnde tammlanan bu yönün özünde, vergi yükümlükierinden kaçmma ve kân gizleme düçüncesl yatmaktadır. «VADE FİYAT FARKIStoklma iki önemli flnans maa kaynağı ile gerçeklestırilmektedir. Bunlardan bin»i banka ya da tefeci piyasası gibi para çevreleri olup nakit ödünçlemeye ve buradan fonlann mala yahnlman ile gerçekleştlriünektedir. İkinclsi ise birincisine göre alaru bulan dogrudan kredicok daha yogun uygulama II mal ahmıdır. Özellikle günumüzde mürtar teortsindea hareketle para ara üzerfnde kısıöayıa operasyonlar yogunluk kazanmca bu Üdn d yöntem çok belirgin bir arbş kaydetmişür. Ve .vade fîyat farkı» tanımlamasının gerisinde bu yöatem yatmak tadır. «Vade fiyat farkı» kredili mal sabşında ödeme vadesl İle alım satımm yapıldığı gün arasındaki fark üzerinden ek bır fiyat saptanmasıdır.Diger bir deyısle malın peşlnll satış flyatı ile Ori satış anmdakl faturalı değeridir) vadeli satış dolayısıyle oluşturulan gelecek teki fiyat arasındaki Tark (faturada yer almamaktadır) ticaret çevrelennde «va de fiyat farkı» denilen tanımı dogurmaktadır. Enflasyonist ekonomin'n vol açtı£1 bir olgudur Buna yakından görelım. Satıcı satış sırasmda. VAdell alım talebinde bulunan ahcının taJebın] karşılarken. aia veya seklz ay sonra tahsıl edecegı bu bedelle tahsıl tarıhınde aynı maılı alıp alamıyacağını hesaplar. Veya çok açık bir şek'lde degişecegıni umdugu yeni fiyatm hesabma çalışır Bulduğu rakam öyle bir rakamdır ki. vade sonunda hem sattığı malı elde edebilecek ve böylece enflasy*nist baskıyı kendt açısından giderecek. hem de o dönemde elde etmesi gereken azaml kan sag layacaktır. örnegîn enflasyon oranı % 70 Ise 100 TL.Tik malı 170 TL'ye satacaktır. fKân tçermektedir.) Konunun bu yönunde ekonomik yaşamm özelligi nedenıyle bir fark yoktur. Dogal olarak genel ekonomik ölçek fırma ölçegini de etkileyecektir seklinde düşünülebiUr. Oysa saun alan açısısdan durum bu genel çizgiden saptınlmaktadır. Ve fiyat ar tışı oîgusu önemli ölçude vergi kacırma aracı şeklinne dönüştürülmektedir. Bu açıdan bakıldıgmda. alıcı pesin alınmış gibl fatttraya bağlanan işlemle ilgıli ek olarak ödedigi ve fatura dısmda kalan «vade fiyat farkını» satıcmm ayn bır dekontla kendısine bildırdiği anda «finansman gideri» adı altinda dofrudan zarara intıkal ettırmektedir. Böylece o dönemin gelirleri. esasen malın mallyet bedell sayılması gereken ve stoklarda gösterilecek olan bu •finansman giderleri» nedeniyle düşük gösterilmekte ve matrahın dönemsel olarak duşürülmest sonucu vergî kaybına yol açılmaktadır. Farklı bir açıdan bakarsak, stoklann peşin fiyata göre hesaplanmış faturah maliyet degeri uzerinden göstenlmesı nedeniyle gelecekteki satış sırasmda düşük sayılarak bu ilk değerle fiyat artışuu içeren yüksek fiyat sonucu, bu defa k&nn yüksek gözukeceği ve vergi matrahımn artacağı düşünülürse de, gerçekte btr n l sonraki vergise! devlet kazananm reel deferinden en az % 70 düşük olacati 1çin pek bir anlam taşımamaktadır Kaîdı ki. piyasa oyunlan sonucu stoklardaki değen düşük kalmış bu mallan satış sirasında gerçek fatış tıvaO üzernden defeıl de a m s farkını gizieyea bir HACETTEPE ÜNİVERSİTESt Nüfus Etütleri Enstitüsü'nden 1979 1980 Ders yılı ıcln Bılım Uzmanlığı (Moster) programına Ingıiızce bılen fakülte veya yuksek okul mezuniarı arasından seçme smavıyla öğrencı alırvacaktır. Isteklılerın 15 Ekım 1979 tcrıhıne kodor blr totoğraf ve dğrenim durumlarını gös'eren bır belgeyle Enstıtü Sekretedığme başvurmoian duyurulur. (Cumhurıyet: 6389) GULBAY ABDULLAH GÜLBAY Evlendıler 11 Eyfül 1979 Istonbul SİSlSÎSlSSt Cumhurıyet 6367 Ceyhun CAN Partimizin ktırucu üyesi, Adana ÜDisiplİB Kurulu Başkam îlerici sendikalarm bölge avukatı, Yazar Şair Bağımsıziık demokrasi sosyalizm mücadelemizin 3almaz savaşçisı Faşist katillerce katledildi UNUTMAYACAĞIZ! * FAŞİZMÎ EZECEĞİZ! TÜRKİYE İŞÇİ PARTİSÎ