Katalog

D Ö R T CUMHUHİYET 8 TEMMUZ 1979 İ VE ÖTESİ POÜTİKA MEHMEDKEMAL. TURHAN SELÇUK Hükümeti Devirırim, h a ! Plr Sultan Abdal, «Uyur Idlk, uyardılar» der «Sörüye saydılar blzl» Eğer suruye sayılr> < k ıstemıyor6ok. gözlerımızı dort acıp Iyice uyanmamı. gorokıyor Eğer blr daho uyuturlarsa bır daha bllmorn kaç yıl uyanaırmazlar. Hor $ay, her gün. oçıkça ortoya dökülüyor. Bunlan anlayan do cıkmazsa. çekiver kuyruğunu. Ne diyor bu hükumet altıncılara: «Altın alım ealımlarını deftere yazacaksmızl» diyor. Kıyamet kopuyor. Altın alım satımının gerislndekî mafıa şaha kalkıyor. Paralar topluyor. Hükumetler devlrmeya yelteniyor. Naymiş efendlm? fEsnafa yazık oluyormuşl Esnafın okuması yazması mı varmış? Esnaf kardeşlerimiz böyle bir kulfet altına nasıl sokulurmuş?» Altın e8nafınm okumosı yazması var mı, yok mu bllmem ama, oltınların ustündekl yazıları pekala okuma8inı blllyor. Altın alıp eatarken paraların üstGndekl rakomları da gozleri seclyor. Vergi kaçırmayı. altın karaborsasını yönetmey! de beceriyorlar. Sıra deftere yazmaya gelinco, «Sıkı durun, hükümeti devlrirlz.» dıyorlar. Eyleme geçiyorlar, dukkunları yolancıktan• kapatıyorlar. Gözlerınl ağartarak kafa tutuyorlar. Bllmem neden. blzlm sorumlulor eyleme gccen kucumenclk llso öğrencllerinln östüno var gOclerl lle glderler de, eyleme çecen altm esnafının kılına blle elleşomezlerl Sorumlular polıtlk eylemln üstune var guc'^rlyle saldırmayı bıllyorlar da, ekonomik eylemin (buna ekonomik anarşi de deneblllr) üstüne ealdırmayı bir tür)Û beceremlyorlar. GördOnOz eon oflnlerde altın esnafı lle fofirlkact esnofı nasıl bırleşıverdli. Nasıl al takke, ver kulâh oluverdllert Böyledlr bunlar, bötOn Isleri, gOclerl para! Blr yerds parayı gördüler ml, kırmızıyı seçen boğaya donüyor< lar. ; fOelsln paralarl..» Oecende Kapalı carsıya gittlm. Altıncılar carşısıno gırdım. DOkkanlarm kapılorı eözde kapalı ama, hepsl tıkır tıkır altın satıyorlardı. Hem de Turk parası ile değll, turlstlere dovızle Kapalı çarşının zaten Allahı da. peygamberı de dovizdır. Turk parası değıl. Oövlzler acıkta, alınıp verllıyordu. Hanl altını deftere yozmasını kıvıramayan esnaf dovlzı ml deftere yazar.aktır? Boyle duşunen malıyecilerimiz varsa, gelip görsünlef. Altıncılann kapıları neden kapalı Idl blllyor musunuz? Nereden bılecekslnizl Boykot »an ettiklerlnden, eyleme gectlklerlnden değll. Havalar sıcaktı ve hepsinln de dukkanında alrcondltlon dedlğlmlz havaiandırma aygıtları vardı Sennlık dışarı kacmasın, muşteriden dovlzlerl daha kolay alalım dlye kapıları kopatıyorlardı. Benl do sakallı makallı görunce besbelli turıet sandılar Boşiadılor yabanct dille soyleşmeyo... Hepsi da Işlerlne yarayacak kadar her dılden bıraz soyleşmuyı blllyordu. Igerl girdim. Turistlerle alış verlş etmelerlnı dlklzllyorum. Bir sOre benlmle llgllenmedller blle. öyle ya aircondıtlonlu dukkana glrmıştlm bır kez, nasıl ol»a bano da kazıklomak lcm sıra gelecektl Büyuk dovlz kupürlerl elden ele dolaşıyordu Bu turistler tie ne kadar altın msıraklısı oluyor? Durmacian alıyorlardı Sonunda benlmle IIgilendller Yabancı dıl'e ne ıstediğımi sordtılar: «Ben Turküm » deyınco duraladılar, bozuldular Altın nlım satımındak! butun ışlemlere tanık olmuştum. Hırlı mıydım, hırsı? mıyrtım. bır turlü karor veremedıler. «Altın mı almok Istlyordunuz?» «Hayır şoyla bakıyordum » (Bakacak yer ml bulamadın kardeşlm. hoydı bos Işlne glt» Kopıyo doğru yöneldım Fğer blr karar verobılsoler sllle tokat dışarı atacaklordı Ama kıyamadılar horhalde kl. «Bu 8icakta neylno senln altm kardeşlm. glt serln yerlerda, pla|larda dolaşi .» Nuruosmanıye'ye aclon kapının önunde yenl blr bufe var «Şuradan serlncs bır şeyler Içeylm ı dedım. Sen mlsın lcmeye davranan, turlstlerden gecllmlyor Bufecl de dâvızle alış verlş edlyor Blr ayran blr mark ikl bardak greyfurt suyu blr dolar. Paraları da kırık kırpık, bozukluk kabul etmlyor. ille de kâğıt paro olacak. Bozuk para verdller mı: «No. no...» diyor. «Bundan Isterım.» der glbilerden kâflıt paralon gosterlyor. Belll kl büfoclnln do okuması yozmasi yok, o do aldığı dovlzlerl ne deftere» Işllyor. ne kayda geclyor. Ona da: «Aldığın dovlzlerl blr deftere yazacaksınl» deseler, o da soluğunun var gtıcuyle. herhalde. bağıracaktır. «Esnafa ez'yet edlyorlar. Boyle hükümet ml olur.» Kımblllr onlar da para toplayıp hükumet devlrmeye kalkışırlar Şışman adam, genoı idare kurullarında, parıl muclıs gruplarında basın toplantılarında. televlzyonda, raüyoda, «Hukumotl devıreceğız» dıye cclhat» actı ya yol oldu, sıra bunlara da gollr Turkiye'do altın c!ıp satarken deftor lutmak zor da, hukumst devırmak kolay Gordunuz mu 6lz başımızo. gelenlerı? Azıcık cıkarı bozuian basıyor narayı. «Hukumetl dovlrlrim ha1* Hukumetl devlrme (jozdağı Süleymon Beyın slyaset tanhımıze son armagurndır Daha once neler armajjan etmemlştı kı, bundan sonra do etmosini «Hjkumetı dovırırlz hai» Boyacı esnafına kadar Inecektlr Balcdive memuru boyacıva «Ocjlum bük, yolıı kapatıyorsun Burada boyoma şurada şu kenardo boya» demesln Boyacıdan blr ses. «Sen de cok oluyorsun memur boyl Bak üstume varma Eğer ustumo varırsan hukumotl devlrlrım ha1» dıyecektir. llohı snioyman Boy. aen bu deınokraslnln gulösun. 1 een hıc soima e ml Turizmde yeni bir yaklaşım Ünlü konııkseverlieimiz b turizmi etkiliyor mu ?.. 1) Gelenekler, Görenckler ve Tuıizmln Gelışmesi Hizmetler kesiınındekl konumu nedoni ile, yuksek ve incel mlş nltelikler ısteyen Turızm, ekonomik / sosyol / kulturel c]3İışmenin oluşturduğu raylar uzerinde yurumeğe başlar. Yuk sek düzeydekl bır sanaylleşme surocinın. tlcarotın, ulaştırma ve haberloşme ağının sağladıgı kaıdıraclar uzerlnde buyuye rek gelişır Benzer ve paralel nıtelıkler yansıtan doğrultuda kı gelenekler ve gorenekler. Turızmin bu gellşmelerınl sür duren ortamları dokuyarak, ye niden üretir Ekonomlk gelişmeslnl yete rlnce gercekleştlrrmemış ulkolorde oluşamayan gonel qönenc ve duşuk duzeydeki bır gelir, turlzmın gelışmesınl, va ratamayacak bır talep turunu loğtırur Boylesl ortamların qe lenek ve noreneklerlnın de yapısı, Turlzmın gelışmesıni ozen dırebllecek nitelikler taşımaya bılir Şlmdl bu sonuncu nokta bakımından Turkiye'nln durumunu kısaca anımsatalım Turkiye genelınde bir gözlom, gelenek ve görenekleriml zın yapısında Turizmi geiıştlrocek oğelerln cok olumlu olmadığını gostormektedır Şimdl gbrunurde en olumlu görünen ve genelllkle kıvanç duyduğumuz, şu ünlu konukse verliğlmlzden başlayalım Bu noktada Turizm nasıl etkilonmoktedir' Soeyolojık blr olgu olarak konukseverlık, başka etmenlare eklenerek, yeryuzunde en unlü beş mutfaktan blrl arası na Türk mutfnğını sokmak gibi bır başarısı var Ama blzatlhl bu ba$anda, lokantaların yeterınce gelışememeslnln nedenleri yok mudur? Soz gellmt, konuk olarak evımize golon. dost, akraba ve tanıdıkları, evlerımızde aflırlar, zlyafetler c«ker. yedlrır lclrlrlz değll mı? Ylno cjenollıkle bizler geleneKİerlmlz doğıultusundd co luk, cocuk daha cok evırnızde yemeklerımlzi yer, dururuz Işte bu golenek ve ahşkanlıkları mız. lokantaların yurt duzeylndo gelışmesıni engelleyen somut bır oigu olmaktadır. Yine bu nedenle, şu unlu Turk mut fağının, lezzotll ve en nıtelikll yemeklerıni lokanlalarda, kolay lıkla ve vaygın blr tarzda bul manız olanaksız olmazsa bıle, çok guctur Yine benzer tarzda, tanıdık. dost ve akrabalarımız bıze zlyarete geldıklerlnde, onları otollerde değil Törkıye genelinde ve daha cok evlerlmızde ağırlorız. Bu olgu, yalnız kırsal alanda yer alan koy. kucuk kent ve benzerı yerleşlm bırım lerinde değıi, Batılılaşmaya ve modernleşmeye en yakın sanılon buyuk kentlerlmız bakımından da boyle dcğıl mıdtr? Otelcillk ve otellerın Turkiye genelınde yaygın ve yeterlı olma mosının bır onemll nedenl do, ıste bu kaynaktan boslenmektodır. Hlç kuşku yoktur kl, ekonomık durumun elverlşsızlığl, bu tur gelonek ve goreneklerle bır oraya gelınce lokanta ve otellerın gelışmesıni sağlayabıiocok nltelıkte blr talep oluşmaz A'z do oluşmaz doğal olarak, bo/lesl blr talepslzllflin karşısında veya bu ortama ö?ç]ü talep kendlne lâyık bır arz oluşturur. Türklye yüzeyınde. gellşm.ş blr turlzmin atılımtnı başlatobl lerek, blr otelleşme ve lokanta laşma olgusunu desteklemeyon gelensk ve gorenekler, blcımlen dirdlklerl yaçam blcimı ve de ğerler sısteml de. Batıcı tıptekl yaşam bıçımi lle bağdaşmadığındon, yaygın turizm modell ile önemli çelışkiler yaratmaktad'r Bu noktada yansıyan elverışsızlıklerı, sadece vurgula makla vetınellm Klmı cevrelerde «tunrnı dnvlz cetrır ahlak goturur» sozunun onomlni anımsorbak Yoygın lurızm Mo dellnın ne yeterlnce dovız getlrdlfllnl vfl ne de doğurabıleceğl kimi olumsuz etkllerl lokall/e edeceğlne ulke duzeylnde vaygınlaştırdıâı. yok sayılamaz. Yukarırin kısara anılan go'e nek ve goreneklerın özelllkle konıı!<ı"ovfırlıflın, ö?Qun b r Tunzm Modelındo sn/jlıklı blr Doç. Dr. Beşir HAMtTOĞULLARI SBF Öğretim Üyesi Tanıdık, dost ve yakınları hep evlerde ağırlamak alışkanlığı Türkiye'de otelciliğin gelişmesini engelleyen bir öğe olmuştur.. İCln) yaygınlaşmaGina yol acrnıştır Yılda en cok 12 ay kullanmak uzere varlığı olanlar, vllla. ıklncı konut edınmeye başlamışlardır Memur ve Işcl gıbl sabıt gellrlller Ise aşın enflusyon hızı karşısında va tatıl yapamomanın tehdldl altında deniz kıyılarında blr arsa elde etmek tutkusuna kapılmak tadırlar Bireysel cözumlere terkedilmlş bulunan bu önemli sorun, kıyı yağmacılıflı akımını başlatmıştır. Ulkenln çok değerlı turizm potanslyellnl otuşturan, ceşıtll öğelerl dahll, yeniden üretllmosı ve ıkame edllmesl olanoksız do<ial tarıhsel ve kulturel değenerın oşınarak. yaratıcı olmayan bir yıkımın. korkunc dlşlilerlne tarkedllmektedır Blr bütun oluşturma olasılığı doğasında bulunan kamusol kealm bllo yukarıda onılan bireysel turı/mln. yıkıoı süreclennln kıskacna olınmıştır. Mensı.plarının global dlnlonme gerol";ınlmlerınl butOnrO blr yrkkşımla cözmek yerme. sıturlzmt olgusu yine. Turizm kesımı aon derece gellşmış ul kelerde, egemen blr akımdır Oralardakı. Turizm arzının nıtelıklerl ve kapasltesı bu okımı (talebl) kendln* cekebıiecek ve doyurabllecek yetenekte dir. TOrklye'de ise, genelllkle, orta ve daha duşük gelir du zeylerlnde bulunan yabancı turlstleri doyurabllecek nltelıkte bir turizm arzına sahip deglldlr (yukarıda, iç turizm ıcln blle bu kapasitenin yaratılmif oldugunu bellrtmıştık) Turizm Belgesıne sohıp ve u lııslararası standarttakl konnklama tesisierl bu turlstlere pahalı gelir Diğer ucuz ve nltellk8iz konakloma blrımlerınd» iss, yabancı turistler katamdZ. ÜzücO olan Turklye'nm da ha hangl tür turiste (taiep) göre, turlzmlni blcimlendlreblleceğinl blle, cözmemlş olma sıdır YOrürlüktcki modelde. böylesl bir farklılaştırmaya yonelmok de olanaksızdır. leyecsk bütünlökte olduklan zamnn ancak başarılı oluyorlar 1) Turizm Teorislnl Turkiya'y» Uoarlnmak (Veya Turkiye Içln Turizm Teorisinln T«mel llkelerl) • A) Henüz gercekleşmomlş ekonomik ve sosyal kalkmmanın dcğal olarak üretemodlfll Turizm gollşmeslnl, anılan dalda yor olan gellşme lle çotlşen öğoleri dıçlayarak ve gellşme ile bağdaşan uyumlaşan öğelerl Iso dayanaklar yaparak, Turizm Kesimlnl «tahrık» ederek oluşturmak Gorcekten tu rizm gelışmesl, bır ülkenln eko nomık / 6osyal / kulturel gelışmışligi gclenek ve gorenokleri tarafmclan oluşturıılmokta, yonlendlrilmokt© ve blcımlendirllmektodır Bu somut veriyl vurguladıktan sonro. Turkiye gibı henüz yeterınre gellsom© mlş. fakat cok onsmlı blr turizm varlığı bulunan bir ulke lcln ozgun blr Turizm Teorlslne (engollorl aşan, olanoklarla bağdaşan) gerekslnme vardır. Cünku Türkiye'de hem turizmi gelıştlrmenln süreclerl forklıdır hem de TürHyedekl islavl ve yükü forklılaşmaktadır Oysa Batı dünyosında Turizm keslmlnln, doğuşu. ışlevl ve gelışmesl farklı temellere o turmaktadır Ekonomik kalkınmışlığı. hizmetler sektorü lle bütünloçtırerek sürdOrmek gl bi bizlmkislnden cok farklı nltelikleri bulunmcıktadır Blzde, her şeyden önce. yeterince ge mlş ve Turizm varlığı baktmın dan da öncolıği alabllocek somut nltellklere sahlp bölge ve vörelerde yoğunlaştırılacaktır. Başka dendikte, ekonomik getlşmlşllk lle Turizm varlığı bakımından zengınllk harıtaları. cakışacak tarzda ele alınacaktır Böylece, sağlıklı bu öncellkler dlzlsınln güdümünde Tür klye, yerll ve uluslorarası turizm bakımından görecell olorak en hazır ve en yarışablllr gucte olan ftgelerl lle plyasaya cıkmış olacaktır Az gellşmlşllğln getlrdlğl engellerden blr kısmı bu llkalerln sağlayacağı olanaklarla, aşılabllecektlr. (*) Boyleco turizmi getlştlrmeye yetenekll MIHRAKLAR, hem ekonomık / sosyal golişmlşllk bakımından Türklyo'nln en finde gelen yörelerlnde oluşacak, hem bu yöreler. turizm potanslyellnln en yüksek olduğu yerlw olacağından. önceliklerln temeller) cok sağlıklı ArOlecektir. • D) Turlımde öneellkll yftrelerin secllmesinde. önemli bir dlğer fllcüt, uluslararası turirm eylemınde, ceklcl özeMIOI bulunan dış ve komşu ülkelerin turizm yığınaklarına yakın (hem Işblrllğl, hem de yarışımı kolayloştırmok Icln) olan ve uyumu sağlnyabılecek yöreler olma sına dlkkat edllmelldlr. • E) Türklye'de turlzmin geMşmesi, Ic turizm akımını doyurmak nedenl lle de gündeme g«lmektedlr Yılda yaklaşık 8 milyon r'?ınln katıldığı ve her yıl daha da büyuyen Ic turizm akımı, ülkemlzln turizm gelişme sinde kücumsenıp, göz ardı odllemeyecek önemli blr olgudur (insancıl ve ekonomlk önemlnln ötesinde). Batı modollnln uyduculuğunda. yürürluktekl yaklaşımın kav rayıp değerlendiremediği Ic turizm akımını, yenl model, turizm gelişmesinde, hazırlayıcı. uyorıcı, yönelticl ve denetleyiclllk noktalarında sürecl sınamada değarll olanaklar sağlayabllecektlr. Ic turizm, yenl modetin, önemli bir dlnamiğl olarak kullanırk&n, ülkenin turizm varlığı da daha lyi dsğerlendirlllp, korunabllecek ve bufiönku tehllkell yönellmln zararlı lurevlerl de engellenebllecektır. (*) llke duzeylnde kalmakia yetlndınımlz Icln bu önemli nok tada bıle genış ornekler vermlyoruz Konuyu aydınlatmak üzeıe biriki örnekle yetlnellm. Ondan önce şunu belirtellm kl, ic turizm ve dı? turizm akımları Icln öncelı1 le ele alınacak yö reler, farklılaşıyor Burada ea dece yabancı turlstler (daha cok) fjoz önune alınmaktadır. Buna gore Marmara Bolgesl (ve ozelllkle Burso Uludağ Knplıcalar) (Inegöl Gönen vs göllo') Kaz rtağını (kl fındıktan fıstığa değln, her turlu meyve vo sebzeyi yetıştlrebllecok, eşslz bir bütun) lcerecok anlamda Edremıt Körfezl Izmır Tarsus'u icerocok anlamda. «Güney Batı Anadolu Dcğu llo uygarlığın Kapadokya'da «muclze» yarattıkları yöreler. Tatll Kent'erlnln blrlncl derecede oluşturulması gereken yörelorden blr kısmı Kuşku yok kl, ulkenln kalkınması gsrcekIsştlkce. bu model lcinde. yurt duzeylne aynı ölcütler aöırlığında yay.lacaktır YARINTURKİYE'NIN GELFNEK VE GÖRENEKLERİ İLE BAĞDAŞMAK Batının turizm modelini onunla bağdaşmayan bir ortamda uygulamaya kalkışmak ülkemizde kötü sonuç vermiş, turizm sadece turiste döviz harcatmayı amaçlayan bir dal olarak görülmüştür pansıyonculuğa sağlıyabıleceOI ve hic deöılse, ic turizm eylemmde otkınlıkle kullanılabllecek temeller, söz konusu yaygın turizm modellnde, İc turizm lle bırlıkte göz ardı edllmsktedır 2) Yaygın Model ic Turizmi Dışladıgından, Genel Turizmi Sakat Bırakmıştır. Yukarıda Batı dunyasında turizm gelişmeslnln. ekonomik ve sosyal gellşmenin. doğal ve sağlıklı bır sonucu oldugunu be lırtmış ve bunun guclu bir ıc turizm akımından beslendiğlnl vurgulamıştım. Batının Turizm Modelini, onunla baödaşmayan blr ortamda uygulamayo gecirmenln, önce blllmsel alanda cok kötü bır sonucu şu oldu Turizm Teorlsl ve pratigi qöz ardı edılmlştlr Böyle olunca turizm, sadoce yabancı turlstleri ceken ve onlara dovız harratan bır dal gibl görünmüstür Ulusal cerçevedo doğon İc turizm olgusu da, yeterince algılanamodıömdan. örgütlendırilememiştlr Boy lece İkl akım arasında organık blr bağ kurulamnmıştır Oluşan kopuklukta ne ic ne de dış turlzml gsll8tlrebilecek yapılar uretılamftmlştır Capı her yıl daha da büyuyen ıc turizm akımının, ulusal corcevede rayına oturtulamaması ve cozulememesl yalnız dış gszllere cıkışları özendlrerek Turkiye nin dbvlz kaybım buyutmeklo kalmamıştır Geıışmeslnl engellediğı turizm kesımınin otelerlnde önemli başka saKincaiar aa doğurmuştur Yılın on bır ayında süreklı calı?an uretıcllerın yıtlrdıklerı flzlksel gücu dinlonerek, yenlden toparlanmaya. kendllerınl onararak, sağlıklarını surdurerek, urun ve verlmlorınl yükseitecek nltelıkte uikede Ic turizm odaKlarının oluşturulamamış oiması, ou noktada beşerl gucun savur ganlıflıno yol acarak urün ve v/orımı düşürebilecek etkiler oiuşturmuştur Ic turızmin doyurucu blr Cözume kavuşturulamamış olmosının blr başka zarartı sonucu şudur Bireysel Turlzmin blr salgın hallnde (kanser dememek nırlı olanaklarını parcacı. guosuz ve etkısl azalan bir sürece kaptırmışlardır. Her Kurumun ayrı blr turizm bırlml, bu blreycl yaklaşımın sonucu olarak ozel villaiar ve konutlar gıbı yılın büyük blr kısmmda, kapalı ve atıl kalmaktadır. Yılın acık olduğu 12 aylık döne minde Ise cuce oluşunun ilkelllğınin boyutlarmda, yetorsız blr Işletmecılık ortamında doyurucu olamamaktadır Kısaca değınmekle yetındlğlmiz bu olgular. yabancı turlstlere ayrılabllen konaklama blrlmlerln, Ic tu rlzmın bu cozume kavuşturulamamışlığında yerll turistlerce kapatılması, tehlıkeslni de blrlıkie getıreceğl acıktır Kıyı yağmacılığı ve turlzmin eşsız yöreleri olabılecek, Antalya (Konya altı. Side) Fethlye (ölüdeniz). Marmaris vb. yerlerde, teneke, tahta ve kartondan barakalarla tahta oba artığı kulubelerın, blr clrklnlik anıtı gıbl her tarafı kuşatması, cevrenln klrletilmesi ve zehlrlenmesl. hep, bu yaygın modelln ve blr cozume kavuşturulmamış ic turizm' sorununun sonuclarıdır 3) Yürurtuktekl Yaygın Modal lle Kltle Turizmi Bafidaşmamoktodır. Turizm billnclnı daha turizm olgusundan itibaren algılayamayan blr yaklaşım. «kltle turlzml» konusunda da başarılı olomadığı ortadadır Zaten Turizm keslml lle llglll Plan hedeflermin hıc blrl gercokleşememl"tir Havada kalmıştir Cunku Turkiye gerceklerlnl fcavramamıştır NltPklm 4 B Y K Plan'ı da «Sektorfın Içleylşl öncelikle kit le turlzmlne göre düzenlenecektlr» fparagraf 1555), demektedlr Bu odakta da haykırıcı blr yanılqı bulunmaktadır Turkıve'de Planlar tek erdeml Batı oykunmorıllıSi Olan vorsayımlarla kltle turlzmlni vurlamışlar ama uyrçulomada, Tur klye'yo gelen turKtler bu nltelıkte otmamıştır Şu sade neden lle, Turızmım'zln yapısı ve nltellklerl benîer doflrultuda blr turlst talebl cekimine ancak olanak vermlştir. Kitle 4) Yaygın Model Turizm Kealmlnl Oluşturaoak, GOdecek ve Denetleyebllacek Gücte Blr Örgütün Doğmaaını Engallemlştlr. Botı'nın Turizm Modeli doflal blr gellşmenln sonucu olduğun dan onu tahrık edebüecek bir örgütlenme tlplne gldllmemiştır Gelışmış bır ekonomının bu tünloştlrıcillğinde oluşan bır eşgüdüm, sorunları cozmeye yetmlştlr. Oysa Turkrye'de durum daha farklıdır Buna rağmen Turklye'de Turizmde yuka rıda da klml yönlerlne doflındl ğimlz uzere, polıarşık blr yapı var. Bu anarşıye roğmen, Turklye'de turizm keslmlnden sorumlıı ve guc'u blr örgut yoktur. Söz kelimi, kamusal keslmın özendırıclllğı ve özel Ka slmln güducülügüne bırakılmış Turizm İkl keslmin tek tek yetersızlığı ve ışbirlığı kopukluğu sonucunda. sahıpsız kalmıştır. Bu da. Modelln taşıyıcısı olan ayakların Işlemediglnl gösterıyor. IV. Törklye'de Turizm Yenl Blr Yaklaşım Bekllyor Buraya değın uzanan acıklamalorımız, gelişmlş yabancı ül kelerde uygulanmokto bulunan Turizm Modellerlnln. memleketl mizde kopya edilerek, uygulanma şanslarının bulunmadığını ortaya cıkarmaktadır Ayrıca Türkiye'de Turizm Teorlslnln lcerlklerl ve uygulan ma koşuliorı, Batı ulkelerınkınden de farklılaşmak zorundadır. Şu henüz yeterlnce billnmeyen Turizm ekonomısını, ekono ml billmının cağdaş yorungele rinde az pelışmlş blr ülkenln gereksınimleri ve sınırlılıkları ortamında yenl blr Turizm Teorlsl üretebılecek do^rultuda ele alırken uzerınde durulrtıası gereken «>trata|lk nltelıkteki başlıca ılkc'erı. aşagıdaki odaklarda toplamak gerekıyor Türklye lcm özqün ve Işlcrllğı olan bir Turizm Modelı ıcln, önce bir Turizm Teorısıne. buradan kaynaklanacak bır Mo dole ve bu Modelı bnşarı ile uygulayabüecek polıtıkalara ge rekslnme bulunmaktadır. Teori Model ve Polıtıkalor, bı dlğerlnl dofluracak ve destekllşememlş ekonomlk ve sosyal yapıların dogaı olarak oluşturamadıflı gellşmış blr turizmi, geri kalmışlığa rağmen oluşturmak gibl ince bır sanat iste yen, bir 8trate|ı söz konusudur. •4 P> U'l »mızm gcrcek blr eonoylleşmesl ve kalkınmosı ıcln, on koşullardan bırl olan ekonomlk bağımsızlık ıcın, zorunlu olan sağlıklı dovizl sağlayan blr kaynak olarak. Turizm Kesiml, yenı blr ışlev lle karşımıza cıkmaktadır Turizmın. ülke gelışmesıni besloyebılen kaynaklardan birl hallne gelebllmesı lcm, kendi rialındakl eksıklık ve gucsuzluğu nü dışlayan ve en guclu potan6İyel ve reel ögelerıni daha da gellştırip koııdı olanını \ta zırlayıcı, sürukleyicl, kutuplar h ! i " u rı ' " bu noktada do. Türkıye'de Turizm Teorısı Batınınkinden takltlaşmaktadır Çunkü Turizm, sahlp olduğu dlnamikler. ülkonln ekonomik gelışmcslnl gprcekleştlrecek dnyanaklara donuşturüyor üara ve Denizi Ancak GÖKLER BAVA KUVVETLKIUKt GÜÇLEAH)İHMEj VAKFI • C) Ekonomlk gollşme aşamalarmın, doğal olarak oluşturamadığı turizm gellşmeslni yaratabılocek Turizm Teorisl. bunun yol ve yontemini de Icermektedlr. Ülke ekonomislnln Turizme ayırablleceğl sınırlı fonlardan en yukssk olçudo yararlanmanın. verımll ve rnsyonol olmar nın koşullcırınn ı pTk \ rr'lr Kiîaca. Türkıye gibl yctarlnce gel'şmemış blr ulkenln Turizm Kesimıne yeterll ölcude vo doyurucu bır koynak ayıramayacağı acıktır Hele bu dala ayrılan sınırlı kaynaklar, daha da w kucülmuş vo etkınlığınl, Işle |) vlnl yltlrmlş blr tarzda yurdun |\ dört bir yanına bununkü gibl $ dağıtılırsa, bu yalnız kaynak r) ısrafına yol ocmakla kalmc «) fazladan. Turizmi gellşlırmeye «> de, yetmez *l Bu nodon llo, nhrik edllmiş f) turizm gelişmesınln odokları H) nı yaratmak üzere, ülkenin. t) bu dala ayrılacak fonları ve boşerî gucünö, Turklye'nln ekonomık bakımdan en geliş DOĞUM Kızımız BURCU NİLÜFER'in doğumıınu dost ve yakmiarımızo duyu • ruruz ilhan • Ümlt BARÇiN Paklze Tarzı Kllnlgl 8 Temmuz 1979