Katalog

D Ö R T •öMHURtnT 1 MMMUÜ 1979 A\'Ky\RA K'OTLAR! MUSTAFA EKMEKÇİ TURHAÎM SELÇUK1 Ankara Sıkıyönetim Komutanlığının Âçıkiaması 29 haziran 1979 tarihl! Cumhurlyet Gczetesl'nln «An Inra Notlan» suiu^undo Mustafo Ekrpe*ct Arkora, t/a rrak Özel Askerı Ceza ve Tutukevındekı u\gu cmalara ıstanbul dan tır okurunun gonderd ğ! rrektubu yayınlıyarak yer vermış ve e >velce de llerı sü'duğu bazı Konulor dakı bılıren goruşlerinı de eklemlştir. Sıkıyönetim uygu'amasından bu güne kodar bu sOtun veyo başka sahıfeierde yer alan «Ankaa da Sıkıyönetlm Uygulama orı> le i'gıü tnzı yazı c o ce>\ap vermek b!r tariıŞTio ve is'ısmar kcnusu ynp imamGSi yönundei yorarlı grru'menııştır Ancck bu VC7 do ıddla edılen'er hakkınaa kamuoyurujn oydınlatılmosı Dakım ndan acık'ama yopılması zorunlu hale gelmıştlr 1 Momak Askerl Ceza ve Tutuksvlnd© 30 hazircr 1979 tarıhı ıt'barlylc 313 çözetlm altıno^ tu'u an ve 1C02' ds tutudu sonk ve hükümlü mevcuttur Bunun 52'sl bayandır 2 Momak AsKerı Ceza ve Tutukev! Miül Savunma Bakanlığı nın 4 Kasım 1976 gun ve 13 1 say lı yörergesine göre vöne* IfeKted r Komutanlık «e cezaevl ytnetımı Ue ı'gılı hu umler va taraflar arastnc!3ki karşıl k'ı hck ve sorumluluklar, dalmo göz önunös bulundurulmaVtodıt 3 Her şeyden önce devletin ceza evferfnde bulunar»lora verd'ği vyecek va Istıhkak her türiu o'anaklar kullanılorok en 'yl bıc'mde haz rlcpıp llgllllere verl'mektedlr Aynı istıhkak cezo ve tutukevınde görevlı osker persone!e de yedirllmektedir Cezo ve tutukpvterlnde r^er tOriO sağ'ık kosutiarına t'tlzllV'e uyu'makta gün Ck o arok ven pn besır 3CX) kaîccten aşağt düS(.Omemek*edlr l<3teyer!ere nu'iak VB p'şirilen yerrekle' h3r zamon gostenlmeve hazırdır Kcldı kl gerek mutfck ve ge'el'se vemek er sık s k komutanlıkco kontrot ednmektedır Aclıkla zultn ve Iskence ile terbı/enın mumkun olmadığı ceza ve tutukevl pereoneI nce COK iyl bılınmekte olup hıcbır zaman bu yola başvjrulmamıştır 4 Tutukfu hükumlu ve goz°tlm c'tırda bu'unanlann mevcucimun artması redenıyle ek b nalar hazıranm? ve boylece cezcsvı statjsu ıçsrısınde olab Idıj nc« elverişl ımkaniar rnzmete çunulmuştur Mevcut yasol r>3zenlemeler ceceve^ınde her şeyın en mükemmell yooılmava ca'ısılmaktodır 5 Koğuslarda yosaların emrettığı hususlar dıçında, klşller hartgı gorü^ten olursa olsun bırlık'e b r orado vaŞOT1 surdürulmektedır Koguşların, bılınen goruşlere g/'e ovrılıp beyın yıkaTio eğı' mler nin vap lacağı bır yer olnasmo os!o musacde edılmem ş ve ed Imıvecel'tır Mahallede sokakta okuldo ve dersanelerde bırlıkte VB b r crcdo yasayon ve okuyon genclerın, ceza ve tutukevler nde de b r orado yaşayobılecekleı sevçı djymasalcr bıle b'rb rler'nın oüşuncelsnne saygılı davranmalon gereğl kendılenne an a'ılma/a ve ços'enlmeye Cdl ş Inaaktndtr Kend! duşuncesınOe ve eO lırrnde olmovonicrı foşıst faço veva konoCnıst olarok tonımlarrak, ti't anlayışa uvgun dCşTierrekted ' Sıloh zoruvia turıu lehdıtierte bâiucO kıçkırtıcı. mılfc bırlıgl bozjcu mılletl bırbırine duşuren guvensız.ık yaraton uydurmo yo/ılor 3 oolu gazete dargi ve bıb r\ lerl yosa dışı ö^gut ere gel r saglofak ıcın satan bagış dı/e zorla paro toplayan «haiko kalKan (oş st e Ipr <> rılır» sloganlonnı djvarlara asıp mosun vctandaş'a'ın rrcl na ve canma kasteden kcndı du^jnce porolellenrde oima.an ara va^arı hakkı tanıma/anlar hcrgp gorj^ten oiur)arsa olsunlar bu davrarışları iie foşızmm en be ırgln orneklennl sergllemektedırier As nda mıMı butünlü^urnuze kasteden gQc'er taraf ndan ycpay olarak ycatılan bu kjtbOİasTian n Momak Cezo Evınde de surdurulrnesıne otanak vernrek onlarm eyîernleme katkıda bulunrrak onlarrına gelecektir Ancak gonul arzu ederdı ki gazeten z n bu sutunlar ndo gençİTın bırb rlennl sevnelerı kısı hck ve hurri/etlerıne sayaıh o Tialon kabo kuvvetın adaTi öliurmenın bu kışılen ve a 'plenni sonsuz ac lcra ve febketîere surCk'edığl bu güze! yurdumuzu b j as I milietımızı bolmeye parçalarroyo colısmanın TDrkıye'n n göclenr^ss nl rn ve ael srresınl ısteırey^n vabanrı qucie ı^ıoe /arod âı Cenclen devletten Cumnurvet'en /e Atotürk Vke'T nden yana olmala'i gerektığl konulan ISITIS n blrlık ve beraberl'k cağırılan yapılsın Samnm yu'dumuzun lcnde bulundu^u pkoromık ve ana's k durum kars'sında. 'Cunnhuıve'» gıbı bır Qaz^te^e duşen en önemlı gorevıerden b risi bu olmaiıdır 6 Ceza ve tutukevienndekı sonıklarla llgıll zıyaret ve zıyaretcl konusu yın« yoneae escslanna gore uyculanmaktadır Bura gorc 3'ncu dorece yakıriara kador zyaret <abul edılmek'edır Tutuklu ve hukumlu rrevcuou orttıkca, zlyaret gun ve saatıen de arttınlmoktad r Zıyaret surpsırdsn butün tutuk'u veya g^=t mdekı'enn eşit o!aak yoror'arabılmelerı ıcın zıyaretci ıster tır k şi veva Ister d"ha faz'a olsun bellrlenen s3renm asılmanasına özen gösterılnnekt»îd r Şımdılık h'ftodo bır gjn ao^et t ı altında olanlar ıc>n Ikl günde tutuklu veya hu'<ürrıu!er ıcin z yaret günü o'arak belırlenmışr r 7 Mamok Ceza ve Tutukevırte geien her kışl mutlak doktor kontrolundan gesırllmekte ve scjğlık durumu tesbıt edılmektedır Ayrıca her gün perıyodı^ olO'ak toblp tarafından yapılan vizıte sonfda, hastaneye sevkl CereNenler asker hastone'erıne gondenlmeK'e dığerleHnın teda • 'ert ipe aral'kstı surdöruİTiektedır Bu arada oyakbrından sc^at o'arak ge'en bır ve tuberkulozlu olduflu tespıt edılen ikı ha^ta suclannın nıtel ğl göz önure o'ınarak komutailik yasal yetkıien kullanılmak suretıyle Sa'ıvenımls'erdır 8 Mamak Askeri Ceza ve Tutukevlnde Sayın EkmekCİ'nin öeyımiyls tfaşo» eğılımll görevli yoktur Yönerge hukümierinı yansız ve eksıksız uygulamaya cafışan devl letten c Jm^ f v ^ '°n ve AtatOrk llkelennden yona görevlıler vardır Bjniarın yansız davranıslarının belli cevrelerln hosuno gıtmefliö' de muhakkaktır 9 Ceza ve Tutukevleri İle UglM yapılarak her eleştlrlde bu kurumlarm bl'er otel ve pansıyc iimayıp 6zgürijklerın yasalar cercevesinde ki9itlandığı >JÇ Işleyenlerln mutlika ceza gorsceğımn be'ırgm halde zihmlerde yer edeceğı d»rs alacağı vasal blrer devi" kuruluşları bulundukları gerceöl qoz onüne al nma'ı Gerceğın oraşt rılması an Imadan nev n peşınde olduğu t"'ft olmayan klşl veva kuruluslann /anlıs ıthamlorı ile kamuoyu yaniltılmomnlıdır Mensubu olrıakla övündüğümüz Türk Silahlı Kuvvetterlnın br pcrcosı o'nrak verllen görev devletten ve cumriurıyePen yana Atotürk llkeieinın ıştğı altındo ve yosolcr cercevesl iç'n'ie yürutr>e az'm ve kararlıtığ'ı iclnd1: bı I ındugumuzu bır kere daho belır»mekte yarar gormekte/ım. NİHAT ÖZER KORGErjERAL 4'ncO KOLORDU VE ANKARA SIKIYÖNETİM KOMUTANU Barbaros'un Torunları AkdenizMe M arsılyayı tanıtan turl»tık broşurlerde, bu ken tın Isadan önce 600 yılmda Yunanhlar tar&fından kuruldugu «Doeu'n\ın kapısı» dı>e tsnındıgı ve bujfun «tun donyaya açık» olduğu yazılıyor. Marsılya'ya ginnce «Dogu nun kapısı» ve «butün dunvaya açık» olmaııın ne demek oldu^u daha İyl anlaş lıvor Ortahkta çogunlufunun A.frıkahlarm ve Araplar n oluşturduöu bır kalabalık soze çaıpı>or Arada Mrpda turıst gıbı dota"îaıı Fran 6i7İara da ra^'aiıyor Yine bir sabah saat 08 00 e drgru Marsj]>a>a vardık Gt nın n prograrnı hep boyle suru>or D T kente sabah vanp akşara aynlıyoruz Oysa gemının lımanUra yol kesertk g ttıg! so\ lenıyor Yapılacak başka bır programla. bu kentıern bır çogunda gecel^mek olas\ Fakat lımajı ULrPtlennın yukseklıgı y M zundcn ba yap lamıyor Yol cuİTjın da gece karaya çıkır egl°nmeK dı>e bır aırulan yok. Butvn gun hıç dunna dan alış venş ettıklcn içın B İŞ8IT» yataga zor gınyorlar Onl"j" ıç n Kemı duklîânla rın açılacagı saatten bıraz once lımana vanyor ve ka pandıktan bıraz sonra aynlı yorsa mesele yok Yine gemıcten avnldıktdn varım saft sonm tum yolcu lar Mırsılyanın Cumhunyft Caddesınde (Rue de la R6 publıque) buluştnuşlardı Bu sok?k da Marsıiya nm en ö nemlı ahşvenş merkezıydı kpanva dakı astronomık fı >atlardaa sorja Marsıiya u cuz gslmışü yolculara. Curn hurııet Caddesı taiifimlan dıktan soma Coms Belsan cedakı «bıt pazan keşfedıldı Daha scnra da kentın en onemlı büjuk ma^r^^ası olan •Centre Bourses»daki •Nouv veHes Geienes ( enj galeriler ) Yalçın PEKŞEN MARSÎLYA'DA "KÜÇÜK SU,, İÇİN 18 LİRA ÖDEYENLERİN VATANSEVERLİK DUYGULARI KABARDI: "TÜRKİYE SEN BİR CENNETSİN,, mlşti Türk lirası bozduranlar Ise 100 liret alabılmek Içın 90 kuruş ödemişlerdl Bu hesaptan sonra yap'lan alış venş pek kâr'ı gorünmuyordu ama mıllet son kuruşuna kadar Italyan lıretine çevırmış Vıa Roma nın magazalannı son hızla dolajjiyordu Paralan bıtirmek ıçm 3 saat zaman kalmıştı çunku Fakat <;pat 1100 e dogru başlaysn şıddetli vağ mur yoîculann hi7inı epey kpstı Yaemur pltıpda vıtnn îevredılemıvordu kolav koWy Tam ç?balar boşa çiktı l '"er dorder ahnHn avakkahılar ıkışpr üçpr elın^n mavolar gömlekler blucmler bıl*1 paralarm tukeırrıe'.ıne %etnfm'ştı Saat 13 00 de cu' Kânlar kapandı*ınd^ an•~ A ılk partı tamamlanm!«>tı «;onra ne olacakta sonra da yapacrk şev bulundu. Napoii yi önrpd°n tanıvcrlar faL.sı tutarak ArrıenVan pa^arlannm vclunu tuttular Sovlendıgıne gore buradn îcullanılmjş veva modası geçm ş gıysiler cok ucuz fıyatla satılıvordu Fpkat va^nıur vüzünden bu pazsr <3n kapah>dı Geriye 11rmrda bulunan Türk pazarları kalmıştL Bu ma&a7alar toptsncı o\duHanndan az çeşıtten çok m ktfPT>a nıal bulunduruyorlardı Bazı mallir t°k tek fa kat büyuk çoğıınlu&u toptan satıbyorriu Orneffin sabun almBya Vnliin'ar bunu 38'ltk paKe*?pr hpi'rıie «;ptın ala b l'vorlardı TC'iler ve parfümler de İPİatınh kutular ıçindeydi Ym« dev kutular Irinde çamasır ve bu'aşık det°nen!an toTii'İpme toztarı Pıno markn.li traî ko'on ya'an nİPt'er hartâ kıbritler satm almıyordu. Bu mağazalarla geml ara«:ındak) uzaklık da az olduŞundan bu yol bır karınca gTİzergâhı gıbi akşam saat 20'ye kadar isledı ve g°mlnm kalkması ile son buldu, emiye dönenlerln akşam toplantı salonlannda günun hesapla^masını yeparken akıllan başlarına geİTniştl Çamaşir deterıenlan Turkiye'de daha uoi7du Ucuz bulua dugu ıçfn s^tırı a'man meyva sıkıcılan sebze dograyıcılan kıyma makınalan ve elektnklı kahve de&irmenleri İle yine elektnkli ekmek bıcaklin bîraz gerekslzdi gaüba Bu mallan satın alanlar kendi kendileri İle dalgT geçmeye calışıyorlardı Ü=;tündeki yazılardan anlaşıldığına göre sebze dograyıcısmı kuîlanmak. aynı Işî b'çakla vapmaktan zordu Ülkede kahv e olmadığı halde bol bol satm alman kahve degırmenleri ancak bıblo olarak kulîanılabllirdi Çünkü satın aldıklan kahveler zaten çekilmıştl Ekmegi de elektnVle kesmeseler Jayamet kopmazdL NAPOÜ'DE LİMAN Ç1KISIKIN. SIK SIK UĞRAYAN TuKK GEMIL'HRI YUZUNDEN KARAKÖY'DEN FARKI KALMAMISTI. TÜRKÇE YAZILARLASUSLÜ MAGAZALARIN SATICILARI DİLİMİZl KUSURSUZ KONUŞUYORLARDI. Export mağczaıarı ucuza sattık'arı mallarını gemide teslım tdıyorlar Yukarda eleKtrıklı aygıtlar.a dolu bır Export mağazcsı mınıbusu Karadenız gemislnin onunde mallan teslım etmek Icın bekllyor. makbuz karşıngı tebiım edı byordu. Yemekte mascimda oturan polıs emekl'lennden hacı olam da bır arkadaş grubu ile bu magazadan alış venş etınıştı Export tnaga zalannın bır kurelı da her mrlı toptfin olarak satın al mak zomnlugu ıdı Arka deşlan Hacı va ne oidugunu bılmed gı bır şevler alacak larmı soylemışler ve onun da bu alışvenşe 100 Al man markı vererek katılmasını ıstemışlerdı Hacı parayı vermış mallan ıse gemıda açıldıktan sonra gorebıl tnıştı Kutulardan çıkan mal lardan kendı hıs^esme uç «Charlıe» üç «Intımate» ve ikı «Parorc bane» parfumü duşmuştu Bu parfumlenn adlannı bıle yazıldıgı gıbı soilemeye çahşan Hacı ne yapacagını kara icara duşunurken «yıne de ucuz almışız» dıye tesellı buluyordu. Aynca ne aldıgını bılmeden alış ven^ etmek gıbı pek b lınmeyen bır yöntemm de bu'ucusu ıdı 'tonenne de cleğinmek ger ek Bu kente ınmeden once deneyımlı yolcular acemılere Marsıljada lya da rastge le bır Fransız kentınde) taksıye b'nTiemelennı gemıyj kiç rmak zorunda kalsalar bıle gemıyı kaçırmanm ve Tuıkıjeye başka bır yolla doiraenuı taksı tutmaktan daha karlı olacagmı so>lemışlerdi Doğrusu bu sözlerle Frarsız taksı şoförlerının gunahı alınmıştı Marsilya'da taksı tutmak zorunda kalan bır kaç yolcvmun anlattıgma gore K u sav dogru de gıldi Son ana kadar kendılennı alış verışe kaptıran ikı grup taksı tutarak llmana donmuşlerdı ve Marsılva aan Türkıye'ye başka bır \asıta ile dönmek ıçın öde yeceklerı paradan daha az para ödemişlerdı. yme Mahmutpaşa'da sandıra Çunlvu bu Italyanlar çok guzel Turkçe ögrenmışler ve kendı dılımızden pazarcı agzıy'a bagınp çagınyorlardı 9 kravat 500 hraya satılıyordu Daha az satın ahndığında tanesi 75 lıra oluyordu Kadın eşarplannın 4 tanesi 500 hra, tek tek ahn dığında tanesi 150 hra ıdı Adamlar Türk alı? verişçllennın ruhunu ögrenmışe benzıyorlardı B12 ucuz bulduğumuzda hlç ışımıze yaramayacak şevlerı bile düzmelerle satın alabıllvorduk Or neğın o sabah 42 kravat sa tın aldıgını sonradan ögrendığım kamara komşum. bunlann bır kısmını eşe dosta arm"ğ:an edecektl Kalanlan ne yapacagına gelince •55 lıraya nerde kravat vardı Ucuz buluaca almıştî işte» •apoh Türk gemılennın uzun süreden berı US radıgı bır lımandı Bu yüzden ozellıkle hman çevres^nın Karaköy den pek far kı kalmamıştı Hemen karşıda Denızcıhk Bankası acentasmm vıtnnmi Turkçe yazılar ve Türk geınılennın fo tograflan susluyordu Aynı sıradakı tüm magpzalann vitrınlennde Turkçe bır söz vardı «Türk pazan» «ucuz, ucuz çok ucuz «Turk lırası ile satış vapılır gıbı yazılar dı bunlar Satıcılenn hep<;i kusursu/ Turkçe konuşuyorlardı Adamlar cumartesi olmasma ve Napoli'deki rüm ma^azalann ögleden sonra kapanmasma karşın gemı aın kalkış saatı olan 20 00'ye kadar açık kalmışlar ve hemen hemen dükkânlanndakl mallann tümünü bizim gemiye aktarmı^lardı. Saua alman şeyler arasında ılgıyl çekenler şunlardı. îçkl servls masalan küçuk bır yenıek odası takırru yazlık iskemleler, Fıat ve Renault otolarının çamurluk bagai kapağı tampon gıbı bazı kaporta aksamı kocaman kürekleri ile lâstık denız kayıklan yaklaşık 1 metre çapında ve masa ayaklan üzenne oturtulrnuş bır dunya yuvarlagı neredeyse gerçek boyutlarında oyuncak ayılar gulen ve ağlayan bebekler, maymunlar vs. Bunlar saat 08 OO'den 20 00 ye kadar aralıksız olarak gemıye taşındı Yukanda da belırttığımız glbı gunlerden cumartesi ıdı Yolculann yakınrnalanndan anlaşıldığına göre bu büyük bır talıhsızhk tl Çünkü cumartesi günlen magazalar saat 13 00 de kapan vordu Bu yüzd^n gemide bulunan bır sevahat acen tası tarafından duzenlenen Roma turu fazla ılgı gormedı 40 kışıhk otob'is 8 10 kışıyle ka'kmak zorunda ka'dı Itfilvan tunzmcılenn gemıve kadar gelerek du^enlemeve çahştıMan Pomppı ve Capn adası turlan ıse tam bır fıyasko idı If?lyan kiavuz koca gem den Pompeı ve n ye sadece 3 kışının ıstedıgmı ö&ıenınce kulaklarına ınanamadı Durmadan • Nasıl olur 4 otobüs getırdık Yetmez dıye duşünü7 yorduk Nasıl olur Non caoıto (anlamıyorum)» dıyordu ankalar sabahtan Itıbaren kapah oldugu ıçın herkps «Cambıo» bürolanna doluştu önce Dövlz bozduranlar lçln 100 U rot y&klaoık 60 kuru»a g»l< «KÜÇÜKSU»l8LtRA ızımkılertn durumunu gordukten sonra kentt gezme>e çıktıŞ'mdan ah^^erış sonuç'anm gemide ogrendım Dovız bozduranlar ıçın Fransız fran^ı 10 lıraya gelmışü Bankalar Turk parası bozmuj orlardı Ancak bır t°k yerde bır banker 14 hraya 1 frank \ermeye razı olmuştu Fakat bu yolla para bo^duranlar feleklennl şaşırmıştı Alış venş peşınde koşarken sıkışan bır yolcumuz tuvalete gırmek zorunda kalm'ş ve bır kuçuk 9U» ıçm «bızım parami7İa 18 hra (130 Ff) ödemlştı Ucuz olsun dıye sokaktakı ^andoviççı dukkânlarına spldırıl mı$ fakat sosıslı sando\ıçı 70 hraya (5 Ff ) yem^şler kokakolayt 42 Jıraya d£) iÇmişlerdi G B NAPOLÎ •apoli'ya vardıgımızda srat 08 00 e gelıyordu >ıne Kamaramın kapı sını actıgımda karşımda bır kravat satıcısı gordüm Adamın ellen kollan ve bovnunun çevresı kravat1 a doluydu Uvku sersemlıgı ile bir kravat satıcısının sabah sab?h kamaramın onunde ne arad ?ını duşunüp dururken ad>m n vuzünü" bana pek \absnn gelmedıçırü farkettım Bıra? daha dıkkatll ba kmca satıcı sandıârım kışi nın yan kamarada yatan dört yolcudfin bın oldu^uiu anladım Aslında sptıcı degil alıcı ıdı ve bıraz once satın aldığı kravafan karnarasına sokuyorda Gemi Napolı've yanaşmış fakat yolcular daha çıkmadan. ttalyan satıcılar gemiye Bir an kendimt Gehrlıklere venlen binlerce frank bebek arabasmdan servıs arabasına kadar gerek lı (') eşyalar ıçın harcanan yuzlerce franka pek aldıran yoktu Bunlar nası! olsa Turkıyede daha pahalı» ıdı 11 Ama 15ın ıç^ne sos :!! sandovnç ve kokakola gırınce ya da bır kucuk su» ıçın 18 hra ödenince herkes «Ah Turkıye sen bır cennetsın türu sozlerle B lr başkası kılosu 120 oın lıradan domates tohumu peşıne duşmuş tu B T kılo bulsa alacaktı soyledıaıne gora Çunku bu malı Turkıye de en azından 200 bın ''<4ya satabılecektı Fakat fc A bulamarnış 2 gr1 lık palîetlerden 30 40 tane s?tın alabılmıştı Bu satıştan bıle masraflann buyuk kısmmı çıkaracagını soylujordu Marsıiya nın tüm mağazaları goruldukten sonra tunstık gezımızın prcTamına grö re Marsıiya da gezılmış ol du ve akşam saat 20 00 de yenıden demır aJHık. Marsılya yazımıza son ver 60c* fransız taJui NE ALDIĞINI BÎLMEDEN B irçok yolcu export ma&a zalarını keşfetmıştı Bu magazalardan alınan mal lar gümrük vergısi ödenmedı gı içm daha ucuza gehyor ancak aatışton sonra gemide B Roma'ya gıdenler de önce dükkânlar kapanmadan alış venş etmek lstemlşlerdi Bu ış öğlene kadar sürmüş. öğleden *onra saatte 60 km hızla bir kent turu ya pılmıs yolcular sağlanna, sollanna bakmaktan aptala dönmüşIerdL Daha sonra Vatikan Sarayı nın kapısmdan içen şoyle b'r bakılmış, Aşk Çeşmesine neredeyse otobüsten inmoden para atılmıstı. Şımdi ellenne geçırdıklen turıstık broşurlerden Romayı tanınıaya çalışıyorlardı, Yarm : Yurda Dönüj