Katalog

İKÎ CUMTIURİYET 23 TEMMUZ 1379 B Mm «GemJ azıyo aîmı$» slvasol 6nder1m!?. tutturmuş şunu soyler « B J hukumet meşrusuzdur cünkj Türklye'n'n vonetlmın' bs şararnanaktadır Ulus coğunluğuno dayanmamaktadır. Meclıs coğunluğuna aa dayonmomaktadır Bu nedenle onunlo dıyalog do kuru lamcz Bunu Cumhurbcşkanı bızdan lsteve"nez» Işta bunlon söyier, bızım kızgın adam Demtr el. Me$ruluğun anlamından meşrusuzluğun onatonısınden dıyoloğun mte ğınden habersız olarak. Bır kez. bır hukumetın nneşrusuzluğunu lleri sureb''mek ıcın ınsanda meşrusuzljğun onatomısl uzerınde kımı ufak tefek bılgı'ere dayolı b.r msaf bulunmak ge ekır, aynca. b.r vıcdan noksanı oimamak gerekır. Meşrusuzluğun Anatomisi Diyalogun Niteliği Prof, Bahri SAVC! tuttuğu bovut dışıida ve özCnde tahrıp edıcl nıtelıkte oımalıaır C> Böyiece doğan bas'ovı kaidırıcı yok 8dıcl kotu sonuc arım tamır edıc bır garantiler sıstemının, onun en son ve en guven.l.rı olan yargı koruTiası garartısınm 'S eriı<ten de alakonması gerekır Şımd Demırel e duşen, Ecevıt hukumetl nın başansızlıklannı değıl Ecevıt ıkl dannın. onayasaya ve ona uvgun yasalara aykın olo'a* yurttaşın, ya da ulken n tunonun ozgLrluk ve hakkını tahrıp edıcı sonut evleTııerıni =ergı'e mekfr; ve bu eyiemlerm de, bi' garantıler slstemlnl tumü ıle ortadan kaldırmışlığını goster mektır, kanıtlcmaktır 8unu yapanrıadığı zaman, oz acısındon bır meşrusuzluk savı ılerı sürme olanağını elde edememış olur Ve boylece Ecevıt, tktıdarına korşı halk önunde bır kışkırtıcı ıstıdadı kazanmış olur 2 Bıclm acısındon meşrusuzluk Blclm acısından meşrusuziuğa gelınce. bu once, bir hjkuTietın, daho kurjlurken. anavasal kuro'Ioro ve yönteme a'kırı bır yoıla kurulması Ha oluşabllır Yanı usulune gore duşmuş bir nukümetın bıraKtığı boşluğu. Devlet Başkjnınm coğnsını almadan kurduğunu ılerl surmekle gercekleşır Bıcım acısından bu meşrusuzluk. meşru olarak kuru'so bıle, parlamentoca guvenoyu alomadığı hoıde. yennde kalmakta dayatma ıle oluşu.' urkıye'de özgur toplu pozarlık sıstemının doğumıı olarak, genellıkle 1963 son rası kabul edılmektedlr. Ge r cekten, toplu ış sozleşmesı, Turk hukukuna «umumt mukavele» adı altında. 1926 ttrıhli Borclar Kanunuvla gırmıstır Ancak, 1926 1963 crasındakı donemde toolu ış sozleşmelerının etkınlığınden ve gıdere< bır ozgur toplu pazarlık sıstemınln doğumundan sozedıtemem ştır Bunun temel nedenı olarak, grevın 3008 sayılı Iş Kanunu tarafından ycsakianmış olması gosterılebılır 1961 Ana yasası ıse, 47 moddesıyle ışci lere, ışverenlerle olan ılışkılerinde ıktisodı ve sosyal durumlarını korumak veya duzeltmek amacıyla toplu sozleşme ve grev hakk nı tanımıs ve grev hokkınm kullcnılması ve ıstısnoları ıle ışverentem haklarının yasayla duzenleneceğıiı belırtmıştır. Ayrıca. AY. m. 46. «Calışanlar ve Işverenlernn sendıka kurma hakkını güvence altına clmıştır 1961 Anaycsasının 46 ve 47 maddelerıyle tanımış o'duğu sendıka • toplu sozleşme ve grev hakları 274 sayılı Sendıkalar Kanunu ve 275 sayılı Top lu Iş Sözleşmesı Grev ve Lokavt Kanununyla düzenlenmlst r. Söz konusu yasalar, 24 temmuz 1963 gunlu Resmı Gazetede yayınlancrak, yürurluğe gırmışlerdır Bu nedenle. 24 temmuz 1963 günü. Türklye Işcı sınıfı acısından ayrı bır onem taşımaktadır Nıtekım, Tür kıye işcl Sendıkcları Konfederasyonu (Türklş). her yılın 24 temmuz günunu ışcı bavramı olarak kutlamaktadır. Ozgur toplu pazarlık sıstemimız. bu yılın 24 temmuz gü nü 16 yılını geride bırckmış ve 17 yılı ıcıne gırmıstır. Toplu sozleşme duzenımızın, gecmış 16 vıllık uygulama ıcınde, sorunlarlo karşılaşmadığı ve aksavan bazı yanlarmın bulunmadığı söylenemez Nitekim son olarak Çalışma Bakanlığı, ışçl ışveren ünlversıte ve obür kcmu kuruluşlarının goruşlerıni de alarak. ılerl bır otılımla «275 Sayılı Toplu Iş Soz leşmesl Grev ve Lokavt Konununun Bazı Maddelerinm Değiş tırılmesı ve Bu Kanuna Bazı Maddelerın Eklenmesıne ilışkın Yasa Tas!ağı»nı hazırlamış ve kcmuoyuna açıklamış bulunmaktadrr. Gecmış 16 yıllık uygulamayo vo ülke ekonomısınin bugun ıcınde bulunduğu duruma bakılarak. toplu sözleşms duzenımızın karşılaştıği ana so runlar, genel cızgılerıyle şoyle özetlenebıllr: Ve en sonundo anayasann öngördüğü be sayı ıcınae bıı guvensı?lık oyu ı'e fiusuru dı.ğu holde. halâ kendısının ıkfdarda olduğunu iıen surup. eylemsel (fıılt) o'arak iKtıdor yerınde kalrnakla oluşur B J b r ıktıdar gaspından başka bır şey değıldır öyle ise ştmdl DeTnrel'e dusen Ecevit hukürnetının pamuk ıplığ'ne baglı o dLğunu ılerı surme dağıldır Ecevı! hukumetınm DU b' clrrsel kurallaro gore kurulmoyıp yıne Du b>cımsel kuroHara uygun olarak yerınde kalamoyıp bır ıktldar gasıbı duru^una duştuğunu kcnıtlamak gerekır Yoksa kışkırtıcılık ıstidad katmerle$rnış olur 8u c a d a pcrlamentoda azınıığo suştuğ ı haide, va do zaten kurulurKen az.niK'a olduğu halde meşru olarak kurulmn ve meşru o ı arok sürme olanağı da vardır Nasii vg ne za mana kadar17 Kurulurken normal Dir guvenoyu almo, meşruluğu sağlar ve '25 ı'e duşurülmene durumları ıcınde olduğu surece ds bır hutu met bu mesruluğunu surdurur Mesruluk Meşrusuzluğu Iki vönden mceleyeblllnz 1 Oz acısından meşrusuz'uk Bır snr* fın, b'r zumrenın. bır bolümun VB bır boigenln, hatta bır vatandaşm uzerınde, anayosada göstenlen ozgurluk ve haklorın ozlerını bıle t a i rıp edıcı bır s'yasoi sosyal ekonomiK baskı varsa, ve bu baskı başka yonetım yollcn lle, en etkın yol olan «ışler b r yargı yoiu» ıle orta dan kaldırdığı yok ed'lemıyorsa, bu baskı o ten kışı uzenndskı ağıriık bıle artık, vasaı zec r nıtelığını yıt rmıstır. ycsa' sınırîamo boyutla rını aşmıştır ve bır «zulum» ntteliğı almıştır, bır cebır boyutu kazonmıştır Bun u yapan sıyasai Ktıdar da onun yonetım surecı de. meş rusuzıuğa djşnuştur artık .. Meşrusuzluk, oncak ve ancak buradadır öyle kı, bır tek yurttoş bıle boyle bır zuımün ogırlığı altına gırmışse, ulkenın ve ulustın tumune karşı ışlenmış bır zulum vordır ortada... Ve boylece topiumun Cızerinde bir msşrusuz yönetım. bır meşrusuz ıktıdar «hükümfermoslığ vardır o r tada Boyle sayılır. 18 yüzyıi lıberol devrımleri bıle bunu boyle sayor Bugun yururlukte oian anayasalorı ve onoyasal duzenlerı ıle bunu boyle saymoktadırlar Buna gore meşrıısuzluğun söz konusu olabılmes ıc r şu koşuilann yer'ns geimesı ge> rekır a> Yönetımın, yo da sıyasol ıktldonn, blreyler, kıt'eler uzerınde kımi oğır. somut eylemlerı oima ıclır. b> Bu somjt eylenler. anaycsa ve onavasaya uvgun bır yasanın dışında kolmalıdır. c> Bu somut eylemler, ozgurluk ve naklorı da, yascnın ongordjğC anoyasaı rt sakn Diyalog Yadsımacılığı Dıyolog bır consensus's 'karsıl wrı rızo ortoşmayo' *orrrn yO'U'lur Denoîras. cağc.ı turunde ve bıcemınde 'jslubunöa> onyuzOn den va da ters yjzjnden bır c fte yuzlu conBensus e da/anır Dıyalog bunun yoludur ve demokrasıae zorunludur Hıc de ıst sna değıldir Buıo gore onyuzunden consensus Masflf burluva Flbera! doğru!tusuna*a bulunan gsleneksel partıler arasında, kını t8me) ılkelerde bırieşıp, klml temel güçluklen bır lıkte göguslemede duşün ve eylem bırlığj vs butunluğü kurma rızasıdır. Örneğln MC'ler boyle bır consensus sonucudurlar... 1961 Anayasası le hıztcnan özgürte$mecı demokrasıleşmec' îosyalleşmer.l akırnı. bır komunızm allerııs voratarak sörciur me konusunda bızım burıuvacı ıslamcı otö rıtercı partılerımız, bır bırleşme yapm şlardı Consensus bu Idı Bunun ıcın arolannOa bi' d yolog kurarak hjkumet olmuşto'dı S m d i de gene b dıyalog kurarak cym amacta b f muralefet oluşturTiuşlardır Işte ş md' Devlet Baskanı «Yem bir Iktldar muholefetier dıya oâu ıle ven bır cons<»nsus e ve eylem bırhg re vann» demek ıst(vor Amo Demırel ımız dıya'rg ı<o"ı.sundakı demoKrası kDnüsundak bı z 8 r ı saptırmacılı< hastcl gndan kjriu an r vor Kı1... Bır de ters vuzunden b r consensus ve onu yarntan dıyaiog vcdır Bu bırbırıyle COK Z't yerlerde ve dogrultularda oion partılenn, bırbırler nı etkıleyefek ve birbırlerıne ozverılerde buiunorcK. ydnızca buyjk konulardo değ I lumde b r denge ku'malan bırleşıklıgı ve rızasıdi' Ornegın, Italyan Hırıstıyon Demokrotlon ıle Sosyalıstlerin ve Komunıstlerın b'rbirie nyle dı/a'oga gecerek, bır hukumette bırlejıreaen de, ulke polıtıkasındo bır denge kurfnalarıdır bu . Ne odun venp n© oaun alacaKlarını dengeyı ne gıb onlemlerle Kuracaklannı saptama, ancak sureklı dıyaioglar voiuylo saptanır Amo bız m Demirelmız bunları o Imez Ken dı agababası DP'nın, o zamonkl bır diyaloq eksıgı yuzunden duştugu meşrusuzluk du'umunu da b'lvez Hatta 1971 lerde «Devlet Tasarruf ları» ıcınde yerı bjiunmoyan bır mu v mra ye vınce. orkasında bırcktığı hjkumet boşluKİarın n dolmasındck' anormolllklen d» bilmezden ae'ır Bu muht rodaı soirakı hukumetlerın o rormall'klerıni sergılenr>e <~esnretınr gostermos • nl de bılmez Ama şırrdı Ecevıt'e catmnnın teh'ıkesız'ıgı 'C ndf msafa ve vıcdana sıgdırılması aüc bır «"leşnjsuzlukıı sorkısını ottürür durur Meşruluğun anato"nısını bıtmeden devlet cdaml'ğı yapılrıoz, dıyaloğun nltelığini kavromadan polıtıkacı ol'inmaz Tabıı hunların «cloturka» türlen dışında Ö/lesı ıle de «demokrosı» olmaz. kamn onayının da alınmasının aerekmedıgını be'ırterek 16 vıl iık toplu sozleşme duzenımızde beıiren soz konusu sorunu coz muş gorunmeye calışmıstır Soz konjsu karor. son zamon arda tabanın sesının duyulma sını olanai'sız kılan sendıko 'cı ant demokratık uygulamaloro ındırılen bır darbe olmaklo b'r lıkte guclu sendıkacılık anloyışı acısından olumsuz sonuc lara yolacabılecek bır eğılımı de ıcınde barındırmaktadır TOPLU IŞ SÖZLEŞMESİNİN SURESİ TISGLK nun 4 maddesl suresı belırlı toplu ış sozleşmesınln bır yıldan az veyo uc yıldan cc< olamavacağı hukmunu taşımaktadır Ancak. ayiı madde/e gore, sürenın bıtım n de>n bir ay önce yonlardan b'rı toplu ış sözleşmesıni feshettığım bıldırmezse eskı soz leşme kend lığınden bır yıl sureyle yenılenmış sayılacaktır Bu hüimun tenel düşCncesı, enflâsyonun sen gel'Ş'ml karşısında. ışcının uc yıldan fazla sureyle aynı toplu ış sozleşmesl koşullarına boglı tutulmasını ve zamana coğunluğu yıtlr m.ş b'r sendıkann yenı ışcı coğunluğjnun ka r şı ısteğıne rogmen toplu ış sözleşmesıni surdurebılmesını onlemek olmuştur. 16 yıllık uygulama ıcınde ıse coğunluğu yıtırdığınden cagrıda bulunamayacck sendıka arın, daha genış hakları saglamanın olanoklı olmasıno karşın, toplu ış sözleşmesıni feshetmedıklerı gorulmüştur. Bu durumda, ışcı coğunluğunu yıt rmış sendıkalarm toplu iş soz lesmesını uzatmalarma olanak tanınarak hakkın kötuye kullonılmasına goz yumulduğu gozlenmemıştır Nıtekım. Yargıtay 9 Hukuk Daıresı, bu doğrultuda ve TISGLK m 4'un taşıdığı temel duşünceye ters duşen kararlar vermış bulunmoktadır. Oyso bu, yasanın amacına tamamen ters düşmek tedır Nıtekım, Calışma BaKanlığı da hazırladığı anılan yasa taslağında, soz konusu uygulama aksaklığını gıderıcı hü kumler getırmektedır. GREV OYLAMASI Toplj ş sözlesmesi yapma yetkısını kazonan sendıkalarm. grev oytaması kurumunun kötuye kullanılması yoluyla, bır sure sonro grev hakkını kullanamaz duruma düşmelerı, 16 yıllık uygulamada görülen bır dığer aksaklık olmuştur. Nitekim. söz konusu aksaklığı goren Çalışma Bakanlığı da, hazırladığı yasa taslağında grev oylamasının yasadan tümüyle cıkarılmasını ongörmektedır. Bu konuda Bakanlık, t . . . Boylelıkle işcılerin oyuna dayalı guclü sendıkacılığm gelışeceğ'ne, sendıkalararası sürtuşme lerin en aza ındlrıleceğıne. şverenlerm kendılerme bağlı sen dıka kurma olanaklarının ortadan kaldırılacağına sendıkalarm toplu ış sozleşmesı yapma d'şındaki faaliyetlere ağıriık vererek bu calışmalarıyla kendılerint işcilere beğendirebıleceklerine, sonuc olorak. calışma barışının ozlenen ortarmna hay II yaklaşılacağı ..» ınancındadır. SONUC 18 yıllık uvgulama sonundo toplu sözleşme duzenımızın. yu korda beürtılen önemlı bazı ana noktalarda, aksaklıklar to şıdığı görülmüştür Bu nedenle, soz konusu oksaklıkıarın ilgıil cevrelerde tartışıiması. kamjoyuno ocıklanması ve gıdereK, vcsak oyuncu tarafından gıdenlmeye colışılması, ü'kemızde özgur toplu pazarlık s stemının gercek bır bıcmde ıs!emesını ve gel şmesını sağloyccaktır. Bürokrasi? U zun vı'lar dış ve ıc sömuru duzenınde tum kururrlan vozloçm.ş bır toplumun bırdenbıre duzelıvermesi olası değ ıdır Sozgelımı Iran'da o*an bıtenlerı veya Nıkaragua da olupbıtecekler anlamok zor olmaso gerek B1' devnm nasıl geıirse gelsin, gecn şın yoz rriırasını tum ag rhğıylo ustlenecektır Nedır bu mıras'' Ekonomık veya sosyal aıandakı kokuşma ve cürumenın yanısıro, bır de burokrası sorunu var Yem ıktıdar koca bır devlet mekanızmasın' calıştırmak zarundadır Amo kımlerle 9 «Anadolu Ihtılolı» bu konuda ccrpıcı bır ornektır 1960'ların başında Yon dergısi «Atatürk'ün ozledığı Turkıye'yı kurabıldık mı?» konulu bır acık oturum duzenlemıştl Katılanlar arasında şu konuşmalar gecmıştır «Yakup Kadrı Karaosmanoğiu Cumhurlyefın bütun ıdare kadroları Babıalı'dendı Inkılobın başını bunlar yedı Cemal Husnu Taray Ataturk, Babıalı nın şöhretlerınden kccmdı Yenı ve genc bır kadıoyu ışbaşına getırdı Mesela ben 22 yaşında Zıraat Bankasının başıno ge'öım 23 yaşında Mıllı Eğıtım Bakanı oldum Fokat eskı Zıhnıyetlı burokrosı buvuk engeldı Eskı kanunıarı değtst'rmek. reform yapmak mese.eydı Cevat Dursunoğlu Yanlış yol uzerındeyız Mıllı Mucadeleden sonro ıdare kadrolarım Bobıalı kadroları ele gec'rmedı. Bakanlar ve yüksek memurlar Bcbıalı aen değıldı Taray Els gecırdı. gecırdı Our c ünoglu Ornek olarok. kendı calıştığım Maarifı soylevebıl'rım Bakanlığın ılerı gelenlerının Babıall ıle ılgıs yoHu Taray Evet, Maorıf bıroz ılerdeydı, omo dığerlen' Hele Malıye. Babıalı dendı Dursunoğlu Fıkrınıze katılmıyorum Kadro Inkılapçıydı Madem acıldı soyleyeyım Bu ınkılapçı kadroyu kadınlar vedı Erenköy'den $ ş'ı den kız oldılar Osmanlı devnnln nazır (bakan) kızlarım aldılar İnkılapcı kodro kpndmı onların havasına kaptırdı Kemal Tahır Falıh R.fkı do kıtabında bundan soz edı/or Bu kızlar "Nedır cılemız dağdan gelenıere catal tutmayı oğretıyoruz" dıye yakınırlarmıa. Karaosmanoğiu Idcre kadrolarına Babıall haklm oldu örnek m ı ' Abdulhalık Bey (Renda) Babıalı'yı tek basına getırmeye yeterdı Bu zat, Meclıs Reısı yapıldı. Bu zatın Sapka Kanunu sıralarında "Nasıl şapka gıyeceğım" dıye yırtındıgını hatırlarım Kemal Tahlr Bence. Osmanlı kadrosu Işe haklm oldu Bastan ıtıbaren gevşeHık olmuş » Parayla Hükümet Kurulmaz Oktay AKBAL Î Evet Hayır URKIYE doğru dürüst bir yönetımden yoksundur Blz doğru bır hükümet ve lıderlıgı seçerek dış, ıc ve ekonomık polıtıkado gereklı donuşumlerı saglayarak üzerımıze duşenı yopacağız . Ulkeyı ıdare etmek uzere yenı bır lıderlık kadrosuno duyulon susamışlık .» Bay Rahml, ABD'de bır derglye bır yazı gondermış O da bunları soyluyor. Kımdır Bay Rahml dıyeceksinız? Bıze ne heröangı bır yurttoşın thışuncesınden. Amerrkalıiara ne?*Pfanğı yetkıyie, bılgıy'e konuşuyor bu denıı kesın, bJ~3SHITÎıCıK' bu denlf guclu ve egemen bır tonda? Yazîo*a "Turkıye mn dokuz boş ağrısı sırolanmış. Bunlar arasındo tceşıtlı fraksıyonlann çatışmasından aoğan» şıddet olayları da var, «bakanlonn bıle bakanlıklarındakı burokratık yönetımden yakınmalarına yol oçan muazzam burokrasl ağı» da var, en başto do tulkeyı id^re etmek uzere yenı bır lıdertık kadrosuna susamışlık»ı. Yem bır lıder ve yeni bır lıder kadrosu her ışı cozeceki Bu hükümet gıtsın dıyor acık acık Boy Rahmı. Kıme soyluyor bunu, Amerıkalılara. bu hükümet gıtsın yerme yenı bır kadro gelsin, ancak o zaman ctıcaret ortaklarımız ve Batılı dostlarımız ve müttefıklerımız bıze yardımcı olaraklard'r » Bay Rahmı, herhangl bir tBay Rahmiı değil Bunca fRahmı»ier var. hangısınde bu cüret kendı ülkeslm, hükumetmı yabancılara özellıkle ABD komuoyuna şikayet etme «bu hukümetle bu kadroya lş yapamıyoruz elz de yapamazsımz ne yapıp edıp bu kadroyu değıştırmek, yen bır kadroyu ış başına fletirmek gerek* diye yol yöntem gostsrme yü r eklıği vardifi Ama Insanın soy adı «Koc» olursa, Vehbl Koc'un oğlu, Koc Holdıng'ın bırıncı adamı olarak Turkıye yönetıminde ön safta »tkenlıK edeceğı kamsına sahıpse, ışte böyle konuşur, böyle yo1 zar Evet Bay Rahmi Koc «Leaders» derglslnln ağustos scyısında cıkan yazısındo Turkiye'nın «başağnlarından» bırını en onemlısını «yenı bır lıderlık kadrosuna duyulan susamışlık» olarak göstermıştır. Bu başağnlarından nosıl kurtulunacağmı da tek tek belırtmlştır. Bu çözümler arcsırda bakın neler var fTürkıye'nln gerek duyduğu doğru hukumet ve uygun lıderlık kadrosu» sonra da «dışardan akıllıca borc atmak». »yenı bir yobancı sermoye kanunu cıkarmaks, «özel sektörün daha do gelışmeslnl sağlamok» vb. . Bay Koc Amerıkalılara dıyor kl, «Blz ulus olorok, Türkler o'orak bu sorular hakkında karorımızı vereceğız. Bundan sonradır kı bızım tıcoret ortaklanmız, Batılı dost ve mottefıkieriT>iz bıze yordımaı olacaktır» Bay RahTfiı Koc'un sözlerinl, sövlemek ıstedfklerlnl on'amcmak olanaksızdır Der kı, bu hükümet vcrken, bu kadro varken sakın blze vordım etmeym, ne zaman tyenı bır kadro» ısbaşıno gellr, o zamon «tlcaret ortaklanmız» bıze ycrdım etsınler... «Leaders» dergısınde bır Turk Işadamının. dunyaco tanınmıs «Koçı firması adına konuson bır kişinm bu anlarrdo bir yazı yazıp gönderrresı cok aniamlıdır Türk halkını, Türk ekonomısınl. Turk Dolıt'kasını cıkmazlardcn, batak'ardan kuriarmcya col san bır s'vasal kodronun, bir ınanclı lidarln ne kadar cok karşıt gucle engelle karşı karşıya bulunduğunu göstenyor bır kez daha.^ Ne sanıyorlar? Bu baylcr ne umuyor. ne bsklryoriar? «Nasıl bır haer kadrosu» gelecek de susuzluğu giderecek"> Yıne Demlrel'li, Türkeş'lı bır ücüncü MC mı? Yokso »oiağanüstü» bır yonetim mı? Yenl bir 12 Mart, yenl bır E'im m ı ' Ne var kı Türk halkı kendl yazgısına egemendir Bu kesın bir gercektır, Oc beş Işadamı. beş on tüccar. kırk ellı gerıcı polltıko adamı mılvonların kcTşısında bır oğırlık bir Ostünluk kuramaz. Türkrye'de Iktldaro gelıp qıtmenın kurallan soptanmıştır. Yenl bir Hderlık kadrosuna «susamıslık» vorsa. hclkımız bu özlemını ıstemıni ovlanvia bell' 'eder işte 14 eklm secimı. daha sonra 1981 genel seciml... Bay Koc, ya da onun gıbı dusüpenlerln isteklenne tutkulanna göre bir lıder kadrosu cekH'o qıdemez veni bır kadro gökten duşüp 1 Işboşma gelemez .. Basbckan Ecevıfin Ağrı'da gecen gün söyledığl pıbh «Bu rreTiieV^tte paro çücu Ile hükümet kurulamaz Para guruy'e hükümetler devnlemez 8lr yandan yabanct csvreler1 Törkıye'n'n icıslerıne müdahale etmeye cağıronlcr >5lr vondon Turkıye'de paro gücuyle hükümet devırıp hükümet kLrmcya calışanlor, bu köklü devlette bu r türiu tertipierln yürümedığlnl gö eceklerdlr.» 16. Yıhnda Toplu Sozleşme Düzeni 16 YILLIK UYGULAMA SONUNDA TOPLU SOZLEŞME DÜZENİMİZİN ÖNEIVILİ BAZI NOKTALARDA AKSADIĞI GÖRÜLMEKTEDİR. YETKILİLER TARTIŞIP OLUMLU ÇÖZÜM BULMALIDIR. Î ıu Hukuk Fakultesı Iş Hukuku ve Sosyal Güvenhk Asıstanı nay verecek olursa, o zaman toplu iş sözleşmesınden sendıka uyesı olsun olmasın veya başka bır sendıka uyesı olsun ışyerındekı bütun ışcı'er yorar lanabıleceklerdır. 16 yıllık uygulamada ıse, top lu iş sözleşrrt€Sinın yanı olan Işcı sendıkalorının, bu yolda onay vermelerı düşunulmemıştır. Bu durumda, toplu iş sozleşmesının yanı olan sendıkaya uye olmayanların ancak dqyonışma aıdatı ödedıklerınde, sendıkayo üye olmak zorunda olmadan yaptlan toplu iş sözleşmesınden yararlanabılecek lert belırtılmıştır Ancak, dayanışma aıdatı odeyerek toplu iş sözleşmesınden yararlanma ko nusunda, toplu ış sozteşmesı nın yanı olan ışcı sendıkasının onayının gerekıp gerekme dığı sorunu, uygulamada uzun ca bir süre uyuşmazlıklara yol acmıstır Bu konuda Yargıtay, uzunca bır sure yalpalomış ve bırbirlerıyle celışen değışık kararlar vermıştır Gerçekten, önce olumsuz sendika özgüriuğüyle ters duşen bır korar vererek, toplu ış sozleşmesıne taraf sen dıkanın uyesı olmayan ışcının yalnız dayanışma aıdatı odeme ye hciır oldugunu bıldırmesıyle toplu iş sözleşmesinden yararlanamayacağı, toplu ış sözleşmesınden yararlanma icın taraf sendıkonın onayının da alınması gerektığı görüşunü sa vunmuştur. Daha sonra ıse, bu göruşunden dönerek, dayanışma aidatı ödenmesıne ilışkın yasal hükmün uygulonmasını gereksız kılan bır aniayışı savunmuştur. Ancak, daha sonraları Yargıtay, bu gorüşünu değıştırerek, onayın aiınmosı gerektığını beiırtmıştır. Yargıtoy karariarındakı bu celışik durumu ortadan kaldırmak amacıyla, ıctıhadı bırleştırme yo luna gıdılmıştır Verılen Yargıtay Ictıhadı Bırleştırme Karan, dayanışma aidatı ödememn ye terlı oldugunu, ayrıca tcplu Iş sözleşmeslnın yanı olan sendi Tankut CENTEL TOPLU SOZLEŞME YETKİSİ Toplu İş Sözlesmesi Grev ve Lokavt Kanunı>'nun 7 maddesındekı «. bır ışkolunda çalışan işcılerın coğunluğunu temşıi eden işci federasyonu veyo ışkolu sendıkası. » ıle < bır veya bırden tazla ışyerınde calışan İşcılerın coğunluğunu temsıl eden sendıka » sözleri, yasanın toplu iş sozleşmesı yapma yetkısını coğunluk sendıkasına (en cok temsil gucu olan sendıkaya) verdığ'nl gostermek tedır. Ancak, yasada coğunluk esasına yer verıllrken, işkolunda veya ışyerlnde coğunluğo sahıp sendıkayı ortaya cıkaracok bir yöntem belırtılmış değildir. Uygulamado uzunca b r 6üre, sendikalor tarafından verılen uye fışlerı temel alınarak, en cok temsil gücu olan sendıkonın araştırılmasına calışılmıştır. Ancak sendıkalarca verılen üye fışlerlnın temel alınması, yetkı yolsuzluklarına yol acmıstır. Ote yandon, Yorg'tay vermlş olduğu celışık kararlarryla. referandum (oylama) yftntemlnln uygulanmosını ola naksız kılmıştır Bunun uzerlne, durum saptaması uygulaması getınlmıştır Durum scptaması uygulamasını ongoren Calışma Bakanlığı genelgesının ıptalı ıcın yapılan başvuru, Danıştay tarafından reddedılerek durum saptaması uygulaması yasalaro uygun görülmüştür. Yargıtay Ise. başlangıcta durum saptaması uygulamasını duraksamoyla karşılamışken, sonradan bunu yasayo uygun bulmayo başlamıştır Durum saptaması uygulamasıyla, referandum yolunda olumlu bır adım atılmış bulunmaktadır Atılan bu olumlu adım, bugün ıcın Yargıtay ve Donıştay gıbı yüksek yargı organlannca da uygun gorülmüştur Ancak durum saptamosı. referandum olmayıp, bu yolda otılan olumlu bır adımdır sadece Oysa. toplu iş sozleşmesı yapma yetkısının saptanması konusunda, gercek demokratık yontem, referandum (oylama) yontemıdir Gızli oyacık soyım temelıne dayolı referandum yönteml, tabcnı oluşturan ışciierın gercek temsılcılerınin belırlenmesını ve sendıka özgurlüğünün somutlaşmasını sağlayacaktır. Bu nedenle, 16 yıllık uygulamanın ardından, TISGLK madde 7'ye. toplu iş sozleşmesı yapma yetklsınin saptanmasında oylama yontemını lcerecek acıklığın kazandırılması zorunlu görünmektedır. TOPLU SÖZLEŞMEDEN YARARLANMA Sendıkalı olup olmadıklanna bokılmaksızın, bütün işcılerın. toplu iş sözleşmesınden yarar lanmaları söz konusu değıldlr Gerçekten, 274 ve 275 sayılı yasa hükümlenne gore ışveren, kural olarak topiu ış sözleşmesını bu sözleşmeyı yapon sendıkaya üye olan ışçılere uy gulamok zorundadır Ancak, toplu ış sozleşmesının yanı olan Işcı sendıkası, toplu iş söz leşmesıyle bunun herkese uy gulayacağı konusunda bır o Evet, Anadolu Ihtılall Babıalı'yı üstlenmetc zorunda koldı CHP. Osmanlı burokrasısıne aşılandı Partının yopısı co vetennce devrımcl yeteneklı, deneyımlı soyılamazdı Sovvetler'den Cın'e değın her yanda bu konu DUyük sorunlar doğurmuştur Devrım atılımlarını bır ycno bırokın. secımie değışen ıktıdarların bıle burokrasryie başlan derttedır Ecevıt yonetıminın bır bucuk yıldan berı cektığı sıkıntının bır kaynağı da bürokrasıden gellyor rv"C fas'zmıyle busbutun vozlaştırıimış Idare kadroları hukumete sureklı ayakbağı oldular. CHP ust yonet mı hazıriıksızdı ve Maliyeden Emniyete dek burokrasıye egemen olabılecek yetenek ve gucte değıldı Eskı sıyasal ıktıdara bağlı ıdarecılerın dırenışıyle veyc şoşırtmacasıyla karşılaştu Aradan ancak bır bucuk yıl gectıkten sonra Malıyeyı cekıp cevırmek Emnıyetı bır olcude ışlerlığe Kavuşturmak aşcmasıno gelınmış mıdir'' Bır mı'yon dolayında devlet memurunu iceren Türkıve'de cephec lık aniayışı burokrasının olt katlarıno değın Tm'ştır Bu mırasın temızlenmesı ıcın zamtjn gerektır Yaşadığımız toplum. ceyrek yuzyıldan berl alablldığlne pompalanan komprador kopitalızminln yasam biçımlne atışmışttr Çürumuştur her yanımız Coğu kişi şimdi sağma soluna bakıp ırkıllyon Bu ne cehennem'' Bu ne kargaşa'' Curuk kokusunu duymamck ıcın burnunu tıkayonlar var. Kolay değıl yılların toplumşal cöpluğe yığdığı yoz bırıkımın altından kalkmak... Ama ışe bır yanından başlanması gerekirdi Ve Işin başlangıcmdcyız daha . Başımızdakı, demokrotik sol CHP hukumetı bıle değıl, CHP'nın sağla koalisyonb. • DUYURU Olaylarda hayatîarını yitiren şehit, şerefli polis ve jandarma evlâtlarımızm aziz ruhları için 27.7.1979 cuma günü saat 15.00'te Hacıbayram Camiinde Mevlidı Şerif okutulacaktır.. Sayın halkımızm tesriflerini dileriz. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI (Cumhurıyet 5834) VEFAT Eskl Konya Ağır Ceza Hakımlennden Merhum Mehmet Emın Tosun ve Merhume Ayşe Hanım ın yegane kızı. Konya eşrafındon Hacı Na'ız Zade Galip Aladağ'ın kıymetlı eşı Ecz Sakıne Aladag, Perıhan Abasıyamk ve Rauf Aladağ'ın sevgıll anre'erı Ozen Alcdağ. Mustofa, Raşıt Abasıyamk'ın kayınvaldelerı cok mümtaz ınsan ZEHRA ALADAĞ Hanımefendl 22 Temmuz 1979 günu hakkın rahmetıne kavuşmuştur. Cenazesı 25 Temmuz 1979 ccrşamba gunü (Bugün) ŞışII camiinde kıl nacak öğle namazından sonra Zıncirlikuyu mezarlığına defnedılecektır AILESİ (Arabul. 935 5835) İLÂN Istanbul 4. Asliye Hukuk Hakimliğinden Davacı Aysun Tataroglu tarafından davalı Sadık Tataroglu aleyhıne açılan Boşanma davasırun duruşTnası sırasında Tarlabaşı. Cevza sokak No 5 Kat 2 Istanbul' da ıkamet eden davalı SADIK TATAROGLU adresınde bulunamadıgından adına davetıyenın gazete ile ılanen tebhgat kararlj oldugundan duruşmanın atılı bulunduğu 16 10 1979 gunu saat 9 50 da durusmaya pelmenız gelmedığînız takdırde hakkınızda gıyap karan çıkanlacağından davetıye tarafından ılanen duyurulur. 17 7 1979 (Basın 5491) 5828 1979 48 HEDEF, DEV BİR DENİZ GÜCÜ!... TÜRK DONANMA VAKFINA YAPACAĞINIZ YARDIMLARLA BU HEDEFE ULASABİLİRİZ ( ADAYLARt HABERLEŞELIM 1978.1979. USS. SINAV SORULARL Cevaplan ıle bvlıkte, Ayrıca soru Bankacı^ı.E! Genet Yetenek krtapağ LföE 12J ve Useyi bıtıren oğrencıtere ucretsız olarak Dostalanacaktr. P.K.173. Beşıktas .İST. (Cem Reklâm 5820) ÜNİVERSİTE